Wi-ye-na
Wi-ye-na-pan “ De-yi : Wien [viːn] , Aw-ti-li-Pa-fa-li-ya- kamu, : Wean [veɐ̯n], igu : Vienna mitengil “ i/viˈɛnə/ vee-EN-ə” kamu nu De-yi: Wi-n” u Aw-ti-li a suo-tu, u satabakiay nu tukayan, tawya u Aw-ti-li siwaay a pan nu cacayay. Wi-ye-na u Aw-ti-li a sayaway a tukayan, idaw ku 188.9 wang nu tademawan, malaAw-ti-li cen-ce, sakaudip, tatelungan nu lalangawan, Wi-ye-na a tademaw itida i O-mum nu tukayan sausien sakaenem.
維也納邦（德語：Wien [viːn] ; 奧地利-巴伐利亞語：Wean [veɐ̯n]; 英語：Vienna 聆聽i/viˈɛnə/ vee-EN-ə;德語音譯：維恩）是奧地利的首都，也是該國最大城市，同時是奧地利九個邦之一。維也納是奧地利的首要型都市，有著188.9萬人口，作為奧地利政治、經濟、文化之中心，維也納的人口數在歐盟城市中名列第六。
nina tukay u De-yi a sakatusa nu tabakiay a macian, mikilul tu Puo-lin. namaka sabaw pitu katukuh tu tusa a bataan nu secian, atu nikalepacawan, Wi-ye-na taneng malakitakid nu satabakiay a De-yi tukay, hatidaay nu tenesan malaLuo-ma-ti-kuo atu Aw-ti-li-ti-kuo a suo-tu, itida i sayaway a nikalepacawan a Aw-seung-ti-kuo nikalawpesan, Wi-ye-na idaw henay ku tusa a lasubu nu tademawan. itida i Aw-ti-li a walian, micapi tu Cey-ke’, Se-luo-fa-ke’ atu Sung-ya-li lilisan, uyni a kitidaan malaO-cuo taban nu samucelakay a kitidaan, anu macunus nu idaway tu kakadidengan a Se-luo-fa-ke’ tukay nu Pu’-la-ti-se-la-wa, ya Wi-ye-na u idaway nu tulu a lasubuan nu tabakiay a tukayan nu tademawan. pasu tusa a lasubu sepat a bataan a wang nu tademawan, micapi tu Aw-ti-li nu tademawan a palatulu ku cacayayrf.
該城是德語圈中的第二大城市，僅次於柏林。從17世紀至20世紀初，以及冷戰期間，維也納能成為世界上最大的德語都市，長期擔任神聖羅馬帝國和奧地利帝國的首都，在第一次世界大戰中的奧匈帝國解體前，維也納還有兩百萬居民。由於坐落在奧地利的東部，故而緊鄰捷克、斯洛伐克和匈牙利邊界，這些地區形成歐洲中部地區中較為發達的區域，如果加上擁有同樣交通系統的斯洛伐克首都布拉提斯拉瓦，那維也納就是一個擁有三百萬居民的大型都會區，囊括240萬人，將近奧地利全國人口的三分之一。
u Wi-ye-na namahida kasiidaan a dadiw likisi nu nadikudan a zaysang nu babalaki pangangan han “ dadadiwan a tukay”, itini i kitakid u sayaway a misupitay tu balucu’ a saydan ci Si-ke-mun-te.Fuo-luo-yi-de a niyadu’ pangangan hn u “ tahsepian a tukay”. sayaway muenengay itida a tademaw u Kay-e-te’ atu Luo-ma a tademaw, kilul sa masumad malateban nu seci atu Pa-luo-ke’ zitay a tukay. katinengan, namaka sumamaday nu zitayan katukuh i tusa a bataan nu secian, Wi-ye-na idaw ku sapililidaw nuheni tu tatelungan nu dadadiwan tu O-cuo. Wi-ye-na idaw ku tatelungan nu sasiidaay a misangaay tu luma’ nu likisian, pasu Pa-luo-ke a sangan tu cenpaw atu aaidangan, sabaw tu siwa nu hedek itida i Hun-ci dadan idaw ku sangan tu kapahay a luma’an, nituktukan tu tademaw atu aaidangan. Wi-ye-na yadah ku kakakaygian nu masakaputay a kanatalan, pasuLin-he-kuo atu OPEC.
維也納除了因為豐富的音樂歷史遺產而被稱作「音樂之都」，也因為它是世界第一個心理治療師西格蒙德·佛洛伊德的家鄉而被稱作「夢之都」。該城市最早是凱爾特人和羅馬人的定居點，隨後逐漸轉變為中世紀及巴洛克時期的都市。眾所周知，從古典主義時代至20世紀初期，維也納是具有領導地位的的歐洲音樂中心。維也納歷史中心有著豐富的建築群，包含巴洛克式的城堡和花園、19世紀末期環城大道上雄偉的建築物、雕像以及公園。維也納擁有許多重要的國際組織，包含聯合國以及OPEC。
tusepsepcay mihcaan tatelungan nu Wi-ye-na Ku-cen niyazu'/niyadu’ patucekan u Lin-he-kuo kitakit nazikuzan/nadikudan a daysang nu babalaki, tusepcaypic mihcaan pitu a bulad limaden pataydan i kitakit kalihanawan nu liwan namaka babalaki nu dikudan a zaysang nu nganganan. Wi-ye-na kapahay ku nikaudip nu heni, itida i tusepseplim mihcaan a nipikinkiwan, nu sakaudip a cudadan itida i caytupic nu kitakidan a tukayan, u Wi-ye-na itida i kitakitan u sakapahay a nikaudipan nu tukayan, atu Wen-ke-hua atu Ciw-cin-san milecad.
2001年維也納市中心古城區被指定為聯合國世界遺產，2017年7月它被移至瀕危世界遺產的名錄中。維也納也以高品質的生活著稱，在2005年的研究中，經濟學人智庫在127個全球都市中，將維也納選為世界最佳宜居城市第一名，與溫哥華及舊金山同列。
tusepsepsiw mihcaan tusepcaynem mihcaan a matulin tu waluay a mihcaan, itida i nikilukan tu Wi-ye-na cudadaan nipikinsa u sakacacay.
2009年至2016年的連續八年，人力資源顧問公司美世將維也納列為年度生活質素調查的第一名。
sakaudip 經濟
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]i O-mun nu liwliw, Wi-ye-na u kapahay ku sakauzip/sakaudip, nusicumiay a tademaw inai’ay nu tukayan, cacaykayan u tanengay. saan tu tusepseppic mihcaan a sausian,Wi-ye-na itida i O-Mum u sasiidaay a tukayan u sakalalima ku ngangan, mikilul tu Lun-tun, Lu-sen-paw-cen, Pu-lu-say-e atu Han-paw. Wi-ye-na sipangangan tu “ katukuh tu Tun-o a lalaliwan”, namahida Wi-ye-na a kakakulian atu Cun-o, Tun-o u masasungaayay ku nuheni, itida i tusepsepsip mihcaan O-mum misaahebal tu walian, yadahay nu hekal a kanatalan nu kakakulian hiyan nu heni itida i Cung-o atu Tung-o kanatal a kawaw sipatudu’ tu Wi-ye-na ku mikawaway, hakiya i Wi-ye-na patideng tu dadaylian nu mikawaway, namaka Wi-ye-na malingatu patideng tu Cung-o atu Tung-o a icibaan, u Fa-kuo tu sasangan a zayliw u tapang La-fa-ci-tune, De-ku a Han-kaw, Lei-fuo ci-tun atu Pay-e-se-daw-hu.
在歐盟範圍內，維也納是生活品質良好、犯罪率很低的城市，物價水平相對適中。根據2007年的數據，維也納在歐盟最富有的城市中位居第五，僅次於倫敦、盧森堡城、布魯塞爾和漢堡。維也納也被稱為「到東歐的跳板」，因為維也納和它的企業同中歐及東歐具有良好的關係，在2004年歐盟東擴的背景下，許多外國大企業將他們在中歐和東歐國家的業務交由維也納的分部處理，或者在維也納開設代理機構，從維也納出發開發中歐和東歐市場，比如法國建築材料巨頭拉法基集團、德國的漢高、雷弗集團和拜爾斯道夫。
izaw/idaw henay ku cakayan nu Wi-ye-na i Aw-ti-li tu tuudan kya taneng milihiza/milihida tu Cung-o atu Tung-o masasetset pacakay i iciba tu tuudan, mahida u He-lan pacakayay tu nananuman ci Ta-heng-si-li micakay i Aw-ti-li tu satabakiay nu misibayay tu biluan a kusi, Yi-ta-li lin-he gingku micakay tu Aw-ti-li ginku, Aw-ti-li nu tabakiay a kusi itida namin patideng tu kusi i Aw-ti-li, pasu Aw-ti-li hamin nu ginkuan, Aw-ti-li pasimalan, satabakiay nu kitakidan nu misangaay tu ce-cuan Wi-na-puo-ken atu patelayay Aw-ti-li. Aw-ti-li papaliyunan tu cen-cun u Aw-ti-li a misitekeday a papaliyunan tu cen-cun kitizaan/kitidaan.
有些外國企業則收購在維也納的奧地利企業以便進軍中歐和東歐市場，比如荷蘭飲料大亨喜力收購奧地利最大的啤酒公司，義大利聯合信貸銀行收購奧地利信貸銀行。而奧地利本土大企業也多將總部設在維也納，其中包括奧地利幾乎所有的銀行，奧地利石油天然氣集團、全球最大制磚商維納博艮和奧地利電信集團。維也納證券交易所是奧地利的唯一一所證券交易所。
Wi-ye-na sabaw tu enem % hakiya idaw ku siwa a lasubuan a lalumaan mikawaw tu sakayliwmah, nika silamian makaala tu 50000 a tun, pasukamulaw, daydam, bilaul ,lami’ atu ningzin. u puu’ ku sapatahekal tu kapahay a mantaay a lamian i Wi-ye-na makaala tu 70% atu Aw-ti-li 56% ku mantaay a lalamian.
維也納16%的面積由約900家企業經營農業，每年生產約50000噸蔬菜，包括番茄、辣椒、黃瓜、色拉菜和小蘿蔔。它們按季節供應了維也納70%和奧地利56%的新鮮蔬菜。
lalangaw 文化
[mikawaway-kalumyiti | mikawaway tu kalumyiti sakatizeng bangu]Wi-ye-na idaw ku “ duo-naw-he a di’tu nu tatayna” a kasenengan nu ngangan, pinaay a se-cian, Wi-ye-na u sumamaday a dadadiwan atu gagagikian a tatelungan, idaw ku sananay u “ dadadiwan a tukay”, tawyaay nu ce-cye a Wi-ye-na cya-pay, wen-sye a Wi-ye-na-cun atu Wi-ye-na paceba sananay a sin-se-cu-yi-pay, pasu kakanen atu kahuy lalangawan u katinengan namin, naw i Pa-li malecad tu O-cuo lalangawan tusa tatelungan.
維也納有「多瑙河的女神」之美譽，幾個世紀以來，維也納一直是古典音樂和歌劇的中心，獲譽為「音樂之都」，同時哲學的維也納學派、文學的維也納圈和維也納空想現實主義學派，乃至飲食藝術和咖啡文化等也是遠近皆知，曾經與巴黎並列歐洲文化二元中心。
Luo-ma-ti-kuo atu Aw-sun-ti-kuo zitay a kasenengan u Wi-ye-na a yadahay nu liwan a sangaan tu luma’an, palu “dadadiwan a tukay” maala ci Pei-du-hun, Muo-ca-te atu Ma-le’ nu hatidaay manamuhay tu dadadiwan a tademaw, milaylay tu nuheni a ku-ten-cu-yi dadadiwan a kawaw atu lalangawan namaka babalakiay, sisa kataydaan ku Wi-ye-na nu miliwkauay a tukayan.
羅馬帝國和奧匈帝國時代的輝煌為維也納留下了不計其數的雄偉建築，而作為「音樂之都」也吸引了貝多芬、莫扎特和馬勒等眾多音樂家，繼承了他們的古典主義音樂作品和文化遺產，使得維也納成為一座遠近聞名和深受歡迎的旅遊城市。
patiyamay nu Wi-ye-na miduduc tu Du-naw-he a misangan, patideng i sabaw tu siwa a secian, miliwliw tu malumanay a macimacian nu dadanan yu mahida u cung-se-ci a langat, ayda han u bangcalay a dadan. i liklik nu hung-cen-dadan nu Wi-ye-na idaw ku bangcalay nu cinglaway a sumamaday nu lumaan. pasu Pa-lu-ke-hun a cen-paw, balubaluan nu bawbi nipatideng i sabaw tu siwa a Hun-cen dadanan miduducay a sangan nu luma’an, Puo-u-kun atu sasalamaan, mahida u Pa-luo-ke’-se’, Ke-ke-se’, atu Luo-ma a sangaan nu waywayan a luma’an, u O-cu nalimaan nu sangan tu luma’ a kapulungan.
維也納的街區依多瑙河而建，建於19世紀，圍繞舊市區的環城大道過去是中世記的城牆，現在是一條著名的街道。在環城大道周圍則分佈著維也納著名華麗繁複的名勝古蹟。包含巴洛克風格的城堡、花園及建於19世紀晚期的環城大道其沿途的建築物、博物館及公園，帶有著巴洛克式、哥德式和羅馬式建築的風格，為歐洲建築藝術精華的匯聚地。
mikacaway tu picidekan nu Wi-ye-na a subayuan muculil i dadan nu Wi-ye-na i labu nu malumanay a tukayan, tatelungan nu malumanay a tukayan u Wi-ye-na a Se-ti-hun tabakiay nu kiwkayan, ilabu nu malumanay a tukay idaw ku Wi-ye-na kanatal gagagikian, Huo-hu-paw-hung-kun, Aw-ti-li sacinglaway a caculilan nu patiyamay nu Ke-n-ten dadan, idaw ku asu’ay nu tankaw atu liwkan, picidekan nu bangcala a tatamis dadan, idaw henay ku masahicahicaay nu kakanen tu epahan, Cei-se papacupiyawan, sasalukiyawan atu nalimaan a nikulitan, atu hatidaay nu katuuday nu kakanen tu kahuy, idaw ku picidekan nu nikalepacawan nu maudipay henay, makaala tu lasubuay nu likisian.
遊客乘坐具有維也納特色的馬車行走在維也納的內城即老城，老城的中心是維也納的史蒂芬大教堂，老城內還有維也納國家歌劇院、霍夫堡皇宮、奧地利最繁華的步行街克恩滕大街、有名的蛋糕店和旅館、富麗堂皇的戒指路，還有各式各樣的酒館、爵士酒吧、舞廳和藝術畫廊等，以及大量咖啡店，其中一些甚至歷經戰爭炮火倖存下來，擁有百年歷史。
mihmihcaan u tataydaan nu midangay nu tademaw, mahida u Men-cun-kun, Huo-hu-paw-hun-kun, Men-cen-kun atu Wi-ye-na puo-u-kun kitidaan. taydaay midang pilaludan ku yadahay, idaw ku sabaw tusa a buladan ku taydaay i Wi-ye-na milabu tu kulisimasean. Ha-pu-se-paw wan-caw itida i Wi-ye-na a Men-cun-kun maal i Len-he-kuo-cyaw-yi-ke-sya lalangawan masakaputay a liwan namaka babalakiay nu kitakit, u tatelungan a Se-ti-hun tabakiay nu kiwkay u Wi-ye-na a paya.
維也納的大部分旅遊景點常年開放，比如美泉宮、霍夫堡皇宮、美景宮和維也納博物館區。遊客大多選擇夏季來旅遊，也有不少遊客在每年12月來到維也納參加聖誕市場。哈布斯堡王朝在維也納的美泉宮入選聯合國教育科學文化組織的世界遺產，而市中心的史蒂芬大教堂是維也納的標誌。