İçeriğe atla

Boris Johnson

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Boris Johnson
Resmî portre, 2019
Birleşik Krallık Başbakanı
Görev süresi
24 Temmuz 2019 - 6 Eylül 2022
Hükümdar II. Elizabeth
Yerine geldiği Theresa May
Yerine gelen Liz Truss
Muhafazakâr Parti Başkanı
Görev süresi
23 Temmuz 2019 - 5 Eylül 2022
Yerine geldiği Theresa May
Yerine gelen Liz Truss
Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı
Görev süresi
13 Temmuz 2016 - 9 Temmuz 2018
Başbakan Theresa May
Yerine geldiği Philip Hammond
Yerine gelen Jeremy Hunt
2. Londra Belediye Başkanı
Görev süresi
4 Mayıs 2008 - 9 Mayıs 2016
Yardımcı Richard Barnes
Victoria Borwick
Roger Evans
Yerine geldiği Ken Livingstone
Yerine gelen Sadiq Khan
Kişisel bilgiler
Doğum Alexander Boris de Pfeffel Johnson
19 Haziran 1964 (60 yaşında)
New York, ABD
Partisi Muhafazakâr Parti
Evlilik(ler) Allegra Mostyn-Owen (1987-1993)
Marina Wheeler (1993-2020)
Carrie Symonds (2021-günümüz)
Çocuk(lar) 6
Bitirdiği okul Eton College ve Oxford Üniversitesi Balliol Koleji
Dini Katolik Kilisesi
İmzası

Alexander Boris de Pfeffel Johnson (d. 19 Haziran 1964), 2019'dan 2022'ye kadar Birleşik Krallık Başbakanı ve Muhafazakâr Parti Lideri olan İngiliz siyasetçi ve yazardır. Daha önce 2016'dan 2018'e kadar Dışişleri Bakanı ve 2008'den 2016'ya kadar Londra Belediye Başkanı olarak görev yaptı.

Johnson gençliğinde Eton College ve Balliol Koleji'nde eğitim gördü ve 1986 yılında Oxford Union'ın başkanlığına seçildi. 1989 yılında The Daily Telegraph'ta yazmaya başladı ve 1999 ile 2005 yılları arasında The Spectator'ın editörlüğünü yaptı.

Johnson, birçok kişi tarafından İngiliz siyasetinde tartışmalı bir figür olarak görülmektedir.[1][2] Destekçileri onu esprili, nüktedan ve eğlenceli olduğu için övmekte, geleneksel Muhafazakar Parti seçmenlerinin ötesine ulaşan bir cazibeye sahip olduğunu ve bunun da onu parti için bir seçim değeri haline getirdiğini söylemektedir.[3] Buna karşılık, kendisini eleştirenler onu yalancılık, elitizm, kayırmacılık ve bağnazlıkla suçlamaktadır.[4] Başbakan olarak destekçileri onu "Brexit'i gerçekleştirdiği", Birleşik Krallık'ın dünyanın en hızlıları arasında yer alan COVID-19 aşılama programını denetlediği ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından Ukrayna'ya insani destek sunan ilk dünya liderlerinden biri olduğu için övdü.[5][6][7] Görev süresi boyunca birçok tartışma ve skandala da sahne olan Johnson, tarihçiler ve biyografi yazarları tarafından modern zamanların en skandal başbakanı olarak görülmektedir.[8] Johnson genellikle tek uluslu bir muhafazakâr olarak tanımlandı ve siyasi yorumcular onun siyasi tarzını fırsatçı, popülist ve pragmatik olarak nitelendirdi.[9][10]

İlk yılları ve eğitimi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Osmanlı'nın son döneminde Dahiliye Nazırlığı (İçişleri bakanlığı) yapmış olan Ali Kemal'in torunu olan Stanley Johnson'ın oğludur[11] (Osman Kemal'in torunudur). Johnson'un ailesinin kökleri Çankırı'nın Orta ilçesine bağlı Kalfat köyüne kadar uzanmaktadır.[12] Babasının (Stanley Johnson'ın) Kral II. George'a uzanan kökeninde İngilizlik, Almanlık ve Fransızlık da vardır.[13] Annesi ise Rus-Yahudi paleograf Elias Avery Lowe'un torunudur.[14] Müslüman, Yahudi ve Hristiyanlardan oluşan atalarına atfen, kendisini "tek kişilik eritme kazanı" olarak tanımlamıştır.[15] Boris ismini ailesinin tanıştığı bir Rus göçmenden almıştır.[16]

Oxford Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra The Times'ta kariyerine başladı. Daha sonra editör asistanı olduğu The Daily Telegraph'a geçti. 1999'da The Spectator'da editör oldu. 2001 Genel Seçimlerinde Avam Kamarasına seçildi ve ülkenin önde gelen siyasetçileri arasında yerini aldı.

İngiltere Muhafazakâr Parti'nin Henley milletvekili iken girdiği yerel seçimlerde, 1 Mayıs 2008 tarihinde Londra Belediye Başkanı seçildi ve 2016 yerel seçimlerine kadar bu görevini sürdürdü. 13 Temmuz 2016 tarihinde David Cameron'un yerine başbakan olan Theresa May tarafından Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı olarak görevlendirildi.[17][18]

23 Temmuz 2019'da, Muhafazakâr Parti'nin lideri seçilmiştir; 24 Temmuz 2019'da Theresa May'in istifasını takiben Birleşik Krallık başbakanı görevini üstlenmiştir. Kabinesini Brexit yanlısı isimler ile kuran Boris Johnson, 31 Ekim itibarıyla Brexit'i gerçekleştirme sözü vermiştir.[19] 12 Aralık 2019'da gerçekleştirilen seçimlerde 650 sandalyeli Avam Kamarası'nda 365 sandalye kazanarak Margaret Thatcher'dan bu yana en yüksek oranda Muhafazakâr Parti zaferini elde etmiş oldu. 20 Aralık 2019'da yapılan oylamayla Johnson'ın Avrupa Birliği ile gerçekleştirdiği Brexit anlaşması 234'e karşı 358 oyla kabul edildi. Bu sonuçla, 31 Ocak 2020 tarihinde Birleşik Krallık, Avrupa Birliği'nden ayrıldı.

2019 yılında Çin'de ortaya çıkan ve tüm dünyayı etkileyen COVID-19'a yakalanmış, bir süre yoğun bakımda kalmıştır.[20]

7 Temmuz 2022'de yakında istifa edeceğini duyurmuş, 8 Temmuz 2022'de istifa etmiştir.[21] 5 Eylül 2022'de Muhafazakâr Parti Genel Başkanlığını, 6 Eylül 2022'de Başbakanlık koltuğunu Liz Truss'a devretti.

  1. ^ Davies, Guy (23 Temmuz 2019). "Meet Boris Johnson: The UK's controversial new prime minister". ABC News. 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  2. ^ Blitz, James (23 Temmuz 2019). "Why is Boris Johnson such a divisive figure?". Financial Times. 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  3. ^ Kirkup, James (7 Ocak 2015). "Boris Johnson goes looking for Conservative friends in the north". The Telegraph. Londra. 10 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2021. 
  4. ^ Conn, David; Pegg, David; Evans, Rob; Garside, Juliette; Lawrence, Felicity (15 Kasım 2020). "'Chumocracy': how Covid revealed the new shape of the Tory establishment". The Observer. 15 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2020. 
  5. ^ "'Get Brexit Done.' The Slogan That Won Britain's Election". Time (İngilizce). 13 Aralık 2019. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023. 
  6. ^ Editorial (1 Şubat 2021). "The Guardian view on the vaccine rollout: the state we're in". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023. 
  7. ^ "Boris Johnson's support for Ukraine was special, President Zelensky says". BBC News (İngilizce). 7 Temmuz 2022. 15 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2023. 
  8. ^ "The most controversial PM since Lloyd George: historians on Boris Johnson". The Observer. 4 Eylül 2022. 4 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022. 
  9. ^ Staunton, Denis (23 Haziran 2019). "Boris Johnson: The UK's deeply polarising next prime minister". The Irish Times. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2021. 
  10. ^ Berend, T. Iván (2020). A century of populist demagogues: Eighteen European portraits, 1918–2018. Budapeşte: Central European University Press. s. 239. ISBN 978-963-386-334-3. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2008. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  13. ^ Purnell 2011, s. 21; Gimson 2012, s. 10.
  14. ^ Interview: Boris Johnson – my Jewish credentials 19 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Jewish Chronicle, Daniella Peled, Nisan 2008
  15. ^ Woodward, Will (17 Temmuz 2007). "Phooey! One-man melting pot ready to take on King Newt". The Guardian. Londra. 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019. 
  16. ^ Purnell 2011, s. 11; Gimson 2012, s. 2.
  17. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2019. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2019. 
  19. ^ Rayner, Gordon (24 Temmuz 2019). "Boris Johnson promotes Brexit loyalists in biggest Cabinet cull in 60 years". Telegraph. 25 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019. 
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020. 
  21. ^ "İngiltere Başbakanı Boris Johnson istifa etti". NTV. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Medya görevi
Önce gelen
Frank Johnson
The Spectator Editörü
1999-2005
Sonra gelen
Matthew d'Ancona
Siyasi görevi
Önce gelen
Ken Livingstone
Londra Belediye Başkanı
2008-2016
Sonra gelen
Sadık Han
Önce gelen
Philip Hammond
Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı
2016-2018
Sonra gelen
Jeremy Hunt
Önce gelen
Theresa May
Birleşik Krallık Başbakanı
2019–2022
Sonra gelen
Liz Truss
Parti siyasi görevi
Önce gelen
Theresa May
Muhafazakâr Parti Başkanı
2019–günümüz
Görevde