İçeriğe atla

Sarı yelekliler hareketi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sarı yelekliler hareketi
Gilets jaunes protests
Vesoul, Doğu Fransa'da bir gilets jaunes gösterisi
Tarih 17 Kasım 2018-devam ediyor
Yer  Fransa (Réunion dahil)
Diğer ülkeler:
Sebep
Hedef
  • Yakıt ve motor vergilerinin azalması
    [22]
  • Geliştirilmiş yaşam standartları
  • Başkan Emmanuel Macron ve hükümetinin istifası
  • Yaygın olmayan kemer sıkma önlemlerine son verilmesi
  • Hükümet şeffaflığı ve çalışan ve orta sınıflara karşı sorumluluk alınması
Yöntem Protesto, Sivil itaatsizlik, barikat kurma, trafiği engelleme, isyan,[23][24] vandallık,[25] kundaklama[26][27] ve yağmacılık.[28]
Son durum 26 Kasım 2024 itibarıyla devam ediyor.[29]
Sayı
287,710 [30]
Kayıplar
10 sivil öldü[31]
2841+ yaralı sivil
~ 1000+ yaralı polis memuru [32]

Sarı yelekliler hareketi, (Fransızca: Mouvement des gilets jaunes, Fransızca telaffuz: [ʒilɛ ʒon]) 17 Kasım 2018 Cumartesi günü Fransa'da gösterilerle başlayan ve daha sonra yakın ülkelere (örn. İtalya (İtalyanca: gilet gialli), Belçika ve Hollanda (Hollandaca: gele hesjes)) sıçrayan bir protesto hareketidir.[33][34][35]

Yükselen akaryakıt fiyatları, yüksek yaşam maliyeti eleştirileri ile hızlanan protestolar, farklı kesimleri içine alarak ülkenin farklı şehirlerinde büyüdü. Eylemlerde hükûmetin vergi reformlarının orantısız bir şekilde çalışan ve orta sınıflara[36][37][38] (özellikle kırsal ve kent çevresi alanlara)[39][40] düştüğünü iddia eden protestocular, bu değişikliklerin sona ermesi ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un istifası çağrısında bulundu.

Hareket Fransız şehirlerinde dikkate değer oranda gelişti, ancak asıl olarak kırsal alanlarda olağandışı biçimde katılım oldu. Sarı yelek bir sembol olarak seçildi, çünkü tüm sürücülere 2008 yılından beri sürüş sırasında araçlarında yüksek görünürlükte yelekler kullanmaları için yasalar getirilmişti. Halkın ekonomik ve siyasal sorunların çözümünde dikkate alınmasını isteyen bir sembole dönüşen bu yansıtıcı yelekler yaygın, ucuz ve sembolik hale gelmiştir.[22]

Sarı Yelekliler Hareketi, küresel ekonomik krizlerin yansıması ve neoliberal politikaların eleştirisi açısından yine Fransa'da daha önce gelişen Geceleri Ayakta ve komşu ülke İspanya'daki Öfkeliler hareketleriyle çeşitli benzerlikler taşır.[41][42] Ancak hareket, geniş katılım açısından çoğunlukla Mayıs 1968 gösterileri ile karşılaştırılmıştır.[43][44]

Arka plan

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dizel

[değiştir | kaynağı değiştir]

1950'lerden beri, Fransız hükûmeti dizel motorların üretimine para yardımı sağladı. Özellikle, 1980'den beri Peugeot dizel teknolojisinde öncü olmuştur. Şirket filoları için KDV vergilerinde bir azalma yaşanması da Fransa'daki dizel otomobillerin yaygınlığını artırdı.[45]

Benzin fiyatları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Benzin (SP95-E10) fiyatı 2018 yılı boyunca düştü, Ocak ayında 1.4682 €/L'dan Kasım ayının son haftasında 1.4305 €/L oldu.[46] Benzin ve dizel yakıt fiyatları Ekim 2017 ile Ekim 2018 arasında sırasıyla %15 ve %23 arttı.[47] Distribütörlere yönelik petrolün dünya piyasası alım fiyatı bir önceki yıla göre %28 arttı bu rakam mazot için %35 oranında. Dağıtım maliyetleri %40 arttı. KDV dahil, mazot vergileri bir yıl içinde %14 ve benzin vergileri %7,5 arttı.[47] Vergi artışı 2018'de mazotta litre başına 7.6 sent ve benzinde 3.9 sent, 1 Ocak 2019 için mazotta 6.5 sent ve benzinde 2.9 sent daha fazla artış planlandı.[48][49]

Yakıt satışında toplanan vergiler:

  • Enerji ürünlerine uygulanan iç tüketim vergisi (TICPE, la Taxe consérieure de consommation sur les produits énergétiques), petrol fiyatına göre değil, hacme göre sabit bir oranda hesaplanmaktadır. Pompada ödenen bu verginin bir kısmı, bölgesel yönetimlere gidirken, başka bir kısım ise ulusal hükûmete gider. 2014'ten bu yana, bu vergi -her yıl büyüyen- fosil yakıt tüketimini azaltmak için bir karbon bileşenini içeriyordu.
  • Katma değer vergisi (KDV), vergi ve TICPE hariç fiyatın toplamı üzerinden hesaplanır. Oranı, 2000'den 2014'e kadar %19.6 seviyesindeyken, 2014'ten bu yana %20 oranında sabit kalmıştır.

Yakıt fiyatlarına karşı protesto hareketi, esas olarak bireylerle ilgilidir, bir dizi meslek ve etkinlik TICPE'den kısmi veya tüm muafiyetlerden faydalanmaktadır.[50][51]

Protestocular, Édouard Philippe'in ikinci hükümetini, bireyleri karbon vergisinin maliyetinden sorumlu tutmaları için eleştirdi. Karbon vergisi, ekolojik hedefleri karşılamak için aşamalı olarak yükselirken, evlerinin ısınması için fosil yakıt tercih eden birçok kişi, şehir merkezlerinin -araba gerekli olan yerler için- dışında çok rahatsız. Başkan Macron bu endişeleri Kasım ayı başlarında özel para yardımları ve teşvikler sunarak dağıtmaya çalıştı.[52]

Fransa'da mazot fiyatları 2018'de %16 artmış, benzin ve mazot vergileri aynı zamanda artmış; mazot, benzin kadar pahalı hale gelmiş ve 2019 için daha fazla vergi artışı planlanmıştır.[53] Başkan Macron, protestocuların François Hollande'in hükûmeti altında uyguladığı politikaların sürdürülmesi yönündeki öfkesini taşıyor.[53]

Protestoların ana sembolü, yüksek görünürlüklü yelek

Diğer sendika dışı protestolar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Fransa'da benzin fiyatlarının vergilendirilmesine karşı bilinen ilk gösterilerden biri, Lille'de 1933'e kadar uzanmaktadır. Vergi artışlarına karşı hareket, aynı zamanda, 1950'lerin orta sınıflarını harekete geçiren ve bir vergi isyanının etrafında dile getirilen "poujadism"'i de çağrıştırıyor. 1970'lerde "yavaşlama hareketler" de organize edildi. Temmuz 1992'de, puanlamaya dayalı iznin verilmesine karşı protesto etmek için böyle bir hareket kurulmuştur.[54]

Ekonomik devrimler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Protestocular, yakıt vergisinin büyük işletmeler için vergi indirimlerini finanse etmeyi amaçladığını ve Dania Koleilat Khatib gibi bazı eleştirmenlerin harcamaların kesilmesi gerektiğini düşündüğünü iddia ediyorlar.[55][56] Macron, yönetimin ekonomik reform programının amacının, Fransa'nın küresel ekonomideki rekabet gücünü artırmak olduğunu ve yakıt vergisinin fosil yakıt kullanılmamasını teşvik etmeyi amaçladığını söyledi.[52] Sarı ceketlerin çoğu, düşük maaşlar ve yüksek enerji fiyatları nedeniyle ekonomik zorluklar çeken insanlardır.[57]

Aynı kapsamda

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hükûmetin eğitim reformlarını protesto eden öğrenciler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Macron'un eğitim reformları ve baccalauréat (lise bitirme sınavı) değiştirmeyi planlaması öğrencileri kızdırdı ve Fransa'daki şehirlerde protestolar yaptılar.[58] Öğrenciler, bu reformların kentsel, yarı kentsel ve kırsal alanlarda öğrenciler arasında yükseköğretime erişimde eşitsizliklere yol açacağından endişe duyuyorlar.[59][60][61]

6 Aralık'ta, 140 öğrenci Mantes-la-Jolie'de bir okulun dışında tutuklandı. Toplu tutuklamanın bir videosu -öğrencilerin elleri başlarının arkasına diz çökmüş olarak görünmeleri- öfkeye sebep oldu.[62] Fransız Eğitim Bakanı Jean-Michel Blanquer, videoya "şok" olmasına rağmen, "aynı bağlamda" görülmesi gerektiğini söyledi.[63][64] Aynı gün France Bleu, Saint-Étienne'nin "kuşatma altında" olduğunu bildirdi.[65] Bu bağlamda Saint-Étienne belediye başkanı önce tweet ile daha sonra basın açıklamasında, komşu Lyon'daki Işık Festivali'nin bölgedeki polislerin olaylara müdahale edebilmesi için iptal edilmesini önerdi.[66]

Üniversite öğrencilerinin, AB üyesi olmayan ülkelerden gelen yabancı öğrenciler için planlanan ücret artışlarını kınayarak harekete katıldıkları bildirildi.[67]

Ölümler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Protestolar nedeniyle 10 ölüm meydana geldi.[68]

Tarih Sayı Durum
17 Kasım 2018 1 yaya + araba [69]
19 Kasım 2018 1 motosiklet + kamyon[69]
1/2 Aralık 2018 (gece) 1 araba + HGV/LGV[69]
1 Aralık 2018 1 başıboş gaz bombası (Marsilya)[70][71]
10 Aralık 2018 1 araba + HGV/LGV[72]
12/13 Aralık 2018 (gece) 1 yaya + HGV/LGV[72]
14 Aralık 2 araba + HGV/LGV[73]
araba + araba[74]
20 Aralık 1 yaya + kamyon[75]
22 Aralık 1 araba + kamyon [68]

Tepkiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kasım 2018'in sonlarında, kamuoyu yoklamaları, hareketin Fransa'da (%73'ten[76] %84'e kadar) geniş bir destek gördüğünü gösterdi.[77] 1 Aralık olaylarından sonra yapılan bir kamuoyu yoklamasında, Fransız halkının %72'sinin "gilets jaunes"'e destek verdiği ve %85'inin Paris'teki şiddete karşı olduğu ortaya konmuştur.[78]

Kamyoncular, protestocular tarafından hedef alındı; ve endüstri, açık bir mektupta hükûmetin bildiği durumla ilgili memnuniyetsizliğini dile getirdi.[51] Başlangıçta kamyoncular için Pazar günü grev yapmaya başlamak isteyen iki işçi sendikası,[79] CGT ve FO, hükûmete ve üyelerine danıştıktan sonra 7 Aralık Cuma günü çağrılarını geri çekti.[80]

Başkan Macron, yakıt vergisi artışlarının planlandığı gibi gerçekleşeceğinde ısrar etmesine rağmen, Başbakan Édouard Philippe'in "hiçbir verginin ulusun birliğini tehlikeye atmayı hak etmediğini" söylemesi ile 4 Aralık 2018'de hükûmet vergi artışlarının askıya alınacağını açıkladı.[81][82] 9 Aralık Pazar günü, Elysée, sendikaları ve işveren örgütlerini 10 Aralık Pazartesi günü buluşmaya davet etti böylece Macron'un "önlemleri sunması" planlandı.[83]

Aralık 2018'in başlarında, Başbakan, Électricité de France'nin mavi tarifelerinin fiyatının Mart 2019'dan önce artmayacağını açıkladı.[84]

10 Aralık'ta Macron gerçekleşen şiddeti kınadı ve protestocuların öfkesini "derin ve birçok yönden meşru" olarak kabul etti.[85] Daha sonra 2019'dan itibaren asgari ücrete ayda 100€ artışı sözü verdi, düşük gelirli emekliler için planlanan vergi artışını iptal etti.[85][86] Ancak Macron, ofise girdikten sonra rafa kaldırdığı servet vergisini iade etmeyi reddetti.[87][88]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Jean-Pierre Stroobants. "En Belgique, un mouvement de « gilets jaunes » se cherche un débouché politique". Le Monde.fr (Fransızca). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2018. 
  2. ^ Şafak, Yeni. "'Yellow vest' protests spread to Netherlands". Yeni Şafak. 6 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  3. ^ "L'Allemagne se connecte au phénomène des "gilets jaunes"". Rfi.fr (Fransızca). 28 Kasım 2018. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  4. ^ "Gilets jaunes : la Belgique et la Bulgarie ont elles aussi leurs Gilets jaunes". Lci.fr (Fransızca). 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  5. ^ Linda Givetash (5 Aralık 2018). "France's 'Yellow Jackets' inspire protesters in Iraq". NBCnews (İngilizce). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2018. 
  6. ^ "Dozens gather in Dublin for 'yellow vests' protest". Irish Times. 15 Aralık 2018. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2018. 
  7. ^ Hagay Hacohen (13 Aralık 2018). "Yellow Vest protest reach Israel, rage against high living cost mounts". The Jerusalem Post (İngilizce). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018. 
  8. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Italy isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  9. ^ Taylor Luck (13 Aralık 2018). "Jordanian protesters don yellow vests as demonstrations spread". The National. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2018. 
  10. ^ Sarah El Deeb (23 Aralık 2018). "Lebanese, some in yellow vests, protest political gridlock". ABC News (İngilizce). 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2019. 
  11. ^ Janene Pieters (10 Aralık 2018). "Limited turnout for 'yellow vests' protests in Netherlands; only three arrests". NLtimes.nl. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2018. 
  12. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; PAGE isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  13. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Portugal isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  14. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Russia isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  15. ^ Neda Kurjački (6 Aralık 2018). "Sprečeno prinudno iseljenje u Mirijevu, među aktivistima "žuti prsluci"". N1info (Sırpça). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2019. translated title: A forced eviction in Mirievo stopped by the "yellow vest" activists 
  16. ^ Cheung, Eric. "'Yellow vest' protest movement spreads to Taiwan". CNN. 23 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2018. 
  17. ^ "'Yellow vests' reach Turkey as thousands protest cost of living". Al-Arabiya. 17 Aralık 2018. 10 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2019. 
  18. ^ "Are the Yellow Vests Spreading beyond France?". BBC. 14 Aralık 2018. 16 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2018. 
  19. ^ Jean-Gabriel Bontinck; les éditions départementales (3 Aralık 2018). "Les radars, cibles privilégiées des Gilets jaunes". Le Parisien (Fransızca). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2018. 
  20. ^ Rémi Bourgeot (26 Kasım 2018). "La mondialisation a enfanté des gilets jaunes". Atlantico (Fransızca). 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018. 
  21. ^ Rapoza, Kenneth (7 Aralık 2018). "France Shows Austerity Is On Its Last Legs In Europe". Forbes. 8 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018. The gilets jaunes—the "yellow vests", so named for the safety jackets they wear to public protests—have effectively transformed a single-issue protest into the French #resistance with a long list of objections against Macron and European neoliberalism. At least for now. 
  22. ^ a b Associated Press (20 Kasım 2018). "The Yellow Vests: Who they are and why their tax protest is a big deal". The Mercury News. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2018.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Mercury" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  23. ^ Nossiter, Adam (2 Aralık 2018). "'Yellow Vests' Riot in Paris, but Their Anger Is Rooted Deep in France". The New York Times. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2018. 
  24. ^ "Hundreds arrested as police clash with 'Yellow Vest' protesters in Paris". France24. AP, Reuters. 2 Aralık 2018. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2018. 
  25. ^ Rodriguez, Cecilia (2 Aralık 2018). "Riots In Paris: 'Yellow Vests' Violence, Vandalism And Chaos Hitting Tourism". Forbes. 3 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2018. 
  26. ^ "Almost 100 injured during French fuel protests". Irish Times. 2 Aralık 2018. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2018. 
  27. ^ "Yellow vest protesters clash with police in Paris, in pictures". The Telegraph. 1 Aralık 2018. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018. 
  28. ^ "The violence, burning and looting wasn't just in Paris on Saturday". The Local. 3 Aralık 2018. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018. 
  29. ^ "Gilets Jaunes protests in France to continue despite fuel tax U-turn". The Guardian. 4 Aralık 2018. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2018. 
  30. ^ "Gilets jaunes – Le ministre de l'Intérieur indique que le pics de manifestants s'est élevé à 282710 manifestants, atteint vers 17 heures". France Info (Fransızca). 7 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2018. .
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya". Telegraph. 22 Aralık 2018. 23 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2019. 
  32. ^ "Arşivlenmiş kopya". BFMTV. 20 Aralık 2018. 21 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2019. 
  33. ^ "Paris'i savaş alanına çeviren 'Sarı Yelekliler' kim ve ne istiyorlar?". tr.euronews.com. 8 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  34. ^ "Sarı yelekliler: Fransa'da hükümet karşıtı protestolar yeniden başladı, 200'den fazla gözaltı". bbc.com/turkce. 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  35. ^ "Sarı Yelekliler Yine Paris Sokaklarında". ntv.com. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  36. ^ Aline Leclerc. "« Gilets jaunes » : anatomie d'une journée de colère". Le Monde.fr (Fransızca). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2018. 
  37. ^ Willsher, Kim (16 Kasım 2018). "'Gilets jaunes' protesters threaten to bring France to a standstill". the Guardian (İngilizce). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2018. 
  38. ^ Smith, Saphora (27 Kasım 2018). "The Champs-Élysées in Paris became a blazing battleground. Here's why". NBC News (İngilizce). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  39. ^ Alexis Spire (Aralık 2018). "Aux sources de la colère contre l'impôt". Le Monde Diplomatique (Fransızca). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2018. 
  40. ^ Aurélie Dianara (30 Kasım 2018). "We're With the Rebels". The Jacobin (İngilizce). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  41. ^ "Bir "Siyasal Süreç" Olarak Fransız Sarı Yelekliler Hareketi'nin Ortaya Çıkışı". Mülkiye Dergisi. 43 (2). 2019. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  42. ^ "YENİ TOPLUMSAL HAREKETLERİN DEĞİŞİMİ BAĞLAMINDA SARI YELEKLİLER HAREKETİ". Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2 (2). Aralık 2020. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  43. ^ Oyan, Oğuz. "Mayıs 1968'den Kasım 2018'in Sarı Yeleklilerine". birgun.net. 3 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  44. ^ "Sarı Yelekliler Hareketi, Fransız Devrimi ya da Mayıs 1968'e benziyor mu? (Türkçe altyazılı)". medyascope.tv. 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  45. ^ "Diesel : les raisons d'une " exception culturelle " française". Les Echos (Fransızca). 10 Nisan 2014. 8 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2018. 
  46. ^ "Prix des carburants : l'essence à son plus bas de 2018, le diesel poursuit aussi sa baisse". LCI. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018. 
  47. ^ a b "Prix à la pompe: la part du brut, la part des taxes". Le Point (Fransızca). AFP. 16 Kasım 2018. 23 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018. 
  48. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bbc2 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  49. ^ "Macron stands by fuel taxes". Energy Reporters. 28 Kasım 2018. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018. 
  50. ^ "Furious French drivers to block roads in fuel price protest, but are they right to?". The Local. 30 Ekim 2018. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  51. ^ a b "Lettre ouverte au Premier Ministre Edouard PHILIPPE". OTRE (Fransızca). 20 Kasım 2018. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  52. ^ a b "Emmanuel Macron promet des aides pour le chauffage et le carburant". Le Figaro (Fransızca). 6 Kasım 2018. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2018. 
  53. ^ a b Eva Tapiero; Matthew Robinson; Laura Smith-Spark. "French fuel protests leave 1 dead, dozens injured". CNN. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2018. 
  54. ^ "Opération escargot contre le permis à point". Archives-imagesplus.tv (Fransızca). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2018. 
  55. ^ Lough, Richard; Carraud, Simon (4 Aralık 2018). "France's Macron hunts for way out of 'yellow vest' crisis". Reuters (İngilizce). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018. 
  56. ^ Viscusi, Gregory (3 Aralık 2018). "Macron Fights on Two Fronts as French, German Risks Collide". Bloomberg News. 15 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018. 
  57. ^ Adam Nossiter (2 Aralık 2018). "'Yellow Vests' Riot in Paris, but Their Anger Is Rooted Deep in France". New York Times (İngilizce). 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2018. 
  58. ^ "French government fears 'major violence'". BBC News. 6 Aralık 2018. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2018. 
  59. ^ Eric Nunès (20 Eylül 2018). "Parcoursup: retour sur une réforme explosive". Le Monde (Fransızca). 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. 
  60. ^ "Les lycéens contre la réforme du bac". La Nouvelle République (Fransızca). 1 Aralık 2018. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. 'On demande une égalité entre les lycées ruraux et les grands lycées urbains. Ils ont des options qu’on ne peut pas avoir ici', explique Anthony, élève de terminale L, l’un des initiateurs de la mobilisation. 
  61. ^ zbeul (7 Aralık 2018). "Contre ParcourSup et la réforme du bac : grève et manifestation vendredi 7 décembre". rebellyon.info. 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. c’est un bac par établissement de part l’importance du contrôle continu. Un bac de centre-ville aisé n’aura plus la même valeur qu’un bac de banlieue ou rurale. 
  62. ^ "France : tollé après l'interpellation massive de lycéens à Mantes-la-Jolie". France 24 (Fransızca). 7 Aralık 2018. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
  63. ^ Battaglia, Mattea; Couvelaire, Louise (6 Aralık 2018). "La vidéo de l'interpellation collective de dizaines de lycéens à Mantes-la-Jolie provoque de vives réactions". Le Monde.fr (Fransızca). 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2018. 
  64. ^ "Paris protests 'created a monster'". BBC News. 7 Aralık 2018. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2018. 
  65. ^ "Douze interpellations à Saint-Etienne en marge des manifestations lycéennes". France Bleu (Fransızca). 6 Aralık 2018. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. La ville est en état de siège depuis ce jeudi matin avec la manifestation des lycéens dans toute la ville. 
  66. ^ Florent Deligia (7 Aralık 2018). "Saint-Étienne demande encore l'annulation de la Fête des lumières à Lyon". Lyon Capitale (Fransızca). 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. Le maintien d'une manifestation telle que la fête des Lumières à Lyon nécessitera, par la force des choses, une mobilisation importante des moyens de police au détriment du maintien de l'ordre dans les autres villes de la Région (Gaël Perdriau) 
  67. ^ Romain Brunet (11 Aralık 2018). "Mouvement des lycéens et Gilets jaunes : "On espère faire converger nos luttes"". France 24 (Fransızca). 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
  68. ^ a b "Driver killed in accident at Yellow Vest roadblock in southern France". 23 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2018. 
  69. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Monde_RoadSafety isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  70. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; bbc0312 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  71. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; IGPN isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  72. ^ a b "" Gilets jaunes " : un sixième mort depuis le début de la mobilisation". 13 Aralık 2018. 30 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2018 – Le Monde vasıtasıyla. 
  73. ^ "Gilets jaunes: septième mort en marge du mouvement". LExpress.fr. 15 Aralık 2018. 25 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2019. 
  74. ^ "Gilets jaunes : deux accidents mortels en marge de barrages, 8 morts depuis le début du mouvement". LCI. 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2019. 
  75. ^ "Death toll in French 'yellow vest' protests rises to nine". Reuters (İngilizce). 20 Aralık 2018. 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2018. 
  76. ^ Pauline Bock (28 Kasım 2018). "The yellow jackets are a reminder Emmanuel Macron rules only one version of France". New Statesman (İngilizce). 2 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2018. 
  77. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Walt isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  78. ^ Chrisafis, Angelique (3 Aralık 2018). "Who are the gilets jaunes and what do they want?". The Guardian. 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2018. 
  79. ^ "Grèves, blocus étudiants, événements annulés… le point sur la mobilisation des « gilets jaunes »". Le Monde (Fransızca). 6 Aralık 2018. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2018. Les fédérations CGT et FO du secteur du transport routier ont appelé à la grève à partir de dimanche soir 22 heures et pour une durée indéterminée. 
  80. ^ "Routiers : FO et la CGT lèvent leur appel à la grève". leparisien.fr (Fransızca). 7 Aralık 2018. 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2018. 
  81. ^ "France Freezes Fuel Tax Hike In Face Of Yellow Vest Protests". NPR. 4 Aralık 2018. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2018. 
  82. ^ Nicolas Beunaiche; Bérangère Lepetit; Sébastien Lernould (9 Aralık 2018). "Gilets jaunes : Macron lance une grande concertation à l'Elysée lundi". Le Parisien (Fransızca). 9 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2018. 
  83. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; durand isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  84. ^ a b "Macron promises minimum wage rise". BBC News (İngilizce). 10 Aralık 2018. 10 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
  85. ^ "Macron promises minimum wage hike in response to violent protests in France". CNN. 11 Aralık 2018. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  86. ^ "To quell unrest, France's Macron speeds up tax cuts but vows no U-turn". Reuters (İngilizce). 11 Aralık 2018. 10 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
  87. ^ "Ce qu'a annoncé Macron pour sortir de la crise des «gilets jaunes»". FIGARO. 10 Aralık 2018. 14 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2018. 
Wikimedia Commons'ta Sarı yelekliler hareketi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sarı_yelekliler_hareketi&oldid=33760376" sayfasından alınmıştır