Стара-Загора
| Стара-Загора | |
| болг. Стара Загора | |
| Байрак | Илтамга |
 |  |
 | |
| Рәсми исем | Стара Загора[1] |
|---|---|
| Дәүләт |
 Болгария |
| Нәрсәнең башкаласы | Стара-Загора[d] һәм Старозагорская область[d] |
| Административ-территориаль берәмлек | Стара-Загора[d][1] |
| Сәгать поясы | UTC+02:00 һәм UTC+03:00 |
| Хөкүмәт башлыгы | Живко Тодоров[d] |
| Халык саны |
135 309 (15 июнь 2024)[2], 153 779 (15 июнь 2024)[2] |
| Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек | 196 ± 1 метр |
| Кардәш шәһәр | Самар, Радом, Баррейру, Юэян[d] һәм Иян[d] |
| Алыштырган | Augusta Traiana[d] |
| Мәйдан | 85,11 км² |
| Почта индексы | 6000 |
| Рәсми веб-сайт | starazagora.bg |
| Җаваплы | Проект:Болгария[d][1] |
| Җирле телефон коды | 042 |
| Номер тамгасы коды | СТ |
| Шәрәфле ватандашлар төркеме | [d] |
| Объектның күренешләре өчен төркем | [d] |
 | |
 Стара-Загора Викиҗыентыкта | |
Ста́ра-Заго́ра (болг. Стара Загора) — Болгариянең зурлыгы буенча алтынчы урында торган шәһәре. Халык саны 2016 елның 15 июненә 135 889 кеше)[4].
Тарихы
үзгәртүXIX гасырда Стара-Загора берничә эре сәүдә маршрутлары киселешендәге сәүдә үзәге буларак мәгълүм була:[5]. 1875 елның сентябрендә шәһәр төрек гаскәрләре тарафыннан бастырылган Старозагорский күтәрелеше үзәгенә әверелә. 1877—1878 еллардагы Рус-төрек сугышы барышында шәһәрне төрекләр тулысынча диерлек җимерә[5], 1877 елның 19 (31) июлендә шәһәр районында, Ески-Загре янында генерал-майор Столетов Николай Григорьевичның рус-болгар отряды (3500 кеше һәм 12 орудие) көньяктан һөҗүм иткән Сөләйман-паша гаскәренә (12-15 мең кеше һәм 24 корал) каршы көрәшә. Столетов отряды дүрт сәгать дәвамында төрек һөҗүмнәрен чагылдырды, бу хәл генерал Иосиф Владимирович Гурконың алдынгы отрядына Рәүф пашаның төрек отрядын Журанлы авылы эргәсендә тар-мар итергә ярдәм итте.
Хәрби хәрәкәтләр тәмамланганнан соң шәһәр яңартып төзелә. 1890 елларда Стара-Загора Болгариянең 18 мең кеше яшәгән, келәм һәм постау җитештерү, тире эшкәртү, рауза майы эшләү, шулай ук бакыр ясау эше белән шөгыльләнүче эре сәүдә-һөнәрчелек үзәге булып торган.
1895 елда чиркәү иерархлары ярдәмендә шәһәр паркы (хәзерге вакытта «Аязмото»исеме астында билгеле) төзелә.
1902 елда артабан илнең сыра җитештерүче эре предприятиеләрнең берсе булып киткән «Загорка» сыра кайнату заводы төзелә.
1956 елның 8 февралендә Стара-Загорада җитештерү егәрлеге елына 15 мең тоннадан артык булган чимал мамыкны беренчел эшкәртү заводы файдалануга тапшырыла.
1956 елда Стара-Загора Болгариянең мөһим сәүдә һәм сәнәгать үзәге булып тора, монда машина төзелеше һәм металл эшкәртү заводлары, шулай ук тәмәке, йон, мамык-кәгазь һәм азык-төлек сәнәгате предприятиеләре эшли (алар арасында яшелчә консервлары җитештерү), шулай ук гидроэлектростанция һәм педагогика институты зур әһәмияткә ия булган); халык саны 55 мең кеше тәшкил иткән.
1976 елда Стара-Загора Болгариянең мөһим сәнәгать үзәге булып тора, монда машина төзелеше предприятиеләре (азык-төлек сәнәгате өчен җиһазлар, электрон исәпләү техникасы һәм станоклар), азык-төлек һәм туку сәнәгате эшли.
1963 елда шәһәрдә химия комбинаты файдалануга тапшырыла.
1985 елда станоклар төзү өлкәсендә совет-болгар фәнни-җитештерү берләшмәсе төзелә (аның составына Мәскәүнең «Кызыл пролетарий» станок төзү җитештерү берләшмәсе һәм Стара-Загорадагы «Берое» фәнни-җитештерү комбинаты керә.
Сәйәси ситуация
үзгәртүСтара-Загора общинасы җәмгыяте кметы — (Гражданнар Болгарияне европача үстерү өчен) идарә җәмгыятенә сайлаулар нәтиҗәләре буенча, Живко Тодоров.
Транспорты
үзгәртүСтара-Загора тимер һәм шоссе юлларының эре үзәге булып тора. Шәһәрдән 9 км көньякта урнашкан Стара-Загора аэропорты урнашкан. Шәһәрдә эшли троллейбус эшли.
Халкы
үзгәртү
2011 елгы халык санын алу мәгълүматлары буенча, шәһәрдә халыкның гомуми саныннан 93,2% -ы этник болгар, 4,3% — ы чегәннәр һәм 1,6% — ы төрекләр яшәгән [6].
|
Сәнәгате
үзгәртүШәһәрдә «Светлина " АҖ Болгар яктырту җиһазлары җитештерүче ике фабриканың берсе урнашкан»;
Мәгарифы
үзгәртүШәһәрдә авыл хуҗалыгы, ветеринария, икътисад һәм медицина өлкәсендә белем бирүче Фракия университеты урнашкан.
Танылган кешеләре
үзгәртүИкономов Никола Петков (1896—1959) —театр һәм кино актёры, режиссёр, драматург, сценарист, театр эшлеклесе. Болгария Халык Республикасының атҡазанган артисты. Димитров премиясе лауреаты.
Митов Антон (1862—1930) — рәссам, педагог, җәмәгать эшлеклесе, Болгар Фәннәр академиясе әгъза-корреспонденты.
Нейчев Минчо Колев — Болгария халык җыены Президиумының беренче рәисе.
Веселин Ханчев — болгар шагыйре.
Петров Динко Стойков (1935) — көрәшче, Олимпия уеннары призёры.
Теодора Стефанова (1961) — күрәзәче
Кардәш шәһәрләр
үзгәртү- Лариса, Греция
- Радом, Польша
- Самара, Россия
- Даунпатрик, Төньяк Ирландия
- Крушевац, Сербия
- Баррейру, Португалия
- Белая Церковь, Украина
Шулай ук карагыз
үзгәртү- Музей «Неолитные жилища»
Искәрмәләр
үзгәртү- ↑ 1,0 1,1 1,2 НСИ Националният регистър на населените места
- ↑ 2,0 2,1 https://www.grao.bg/tna/t41nm-15-06-2024_2.txt
- ↑ BG State e-Government Agency
- ↑ Таблица на населението по постоянен и настоящ адрес област Стара Загора община Стара Загора (блг.)
- ↑ 5,0 5,1 Стара Загора // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
- ↑ Население на 01.02.2011. // en.wikipedia.org. әлеге чыганактан 2013-04-03 архивланды. 2013-4-3 тикшерелгән.
- ↑ Стара-Загора // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 2. М., "Советская энциклопедия", 1991. стр.408