Faculty of Theology

Św. Mikołaj biskup Myry żył w IV wieku. Zasłynął jak człowiek niezwykle ofiarny i wrażliwy na potrzeby ludzkie. W hagiografii św. Mikołaja jest wiele opisów cudów, które wydarzyły się za jego przyczyną. Wśród nich są nawet wskrzeszenia. Święty jest czczony w tradycji chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu. W ciągu wieków powstało wiele wspaniałych przedstawień o tematyce mikołajowej, a także patrociniów św. Mikołaja. Święty jest także ikoną obecną we współczesnej kulturze. Artykuł wprowadza do dyskusji interdyscyplinarnej, w której biorą udział specjaliści różnych dziedzin: historia, historia sztuki, literaturoznawstwo, teologia, pedagogika. Zaprasza też Czytelnika do zastanowienia się nad niektórymi aspektami "obecności" św. Mikołaja w życiu aktualnego pokolenia.

W artykule omówiono podręczniki polskich autorów, do teologii dogmatycznej, które odnoszą się do tematyki mariologicznej. Wykazano, że w mariologii polskiej wykładanej w szkołach wyższych dominują następujące ujęcia: chrystologiczne (wg A. Zuberbiera i S. Budzika), personalistyczne (wg Cz.S. Bartnika i E. Adamiak, „rodzicielska” – tj. w perspektywie rodziny chrześcijańskiej (wg J. Buxakowskiego), proegzystencjalna (wg Z.J. Kijasa). Wyjaśniono także specyfikę mariologicznej przestrzeni w teologii (wg S.C. Napiórkowskiego i B. Ferdka). W konkluzjach dokonano podsumowania i wskazano postulaty związane z wykładem polskiej mariologii: konieczność rozwoju mariologii jako dyscypliny teologicznej; rozwój mariologicznej wizji metody teologicznej integrującej różne aspekty teologiczne; ukierunkowanie maryjnej tematyki w kontekście codziennego życia chrześcijan, zwłaszcza w małżeństwie i rodzinie.

Spełnienie osobowe Maryi obejmuje bogactwo wartości osobowych, aktywnych w życiu z Bogiem i ludźmi. Wielowymiarowość „spełnienia się” Maryi składa się na pełnię stanu zbawienia, sytuując Ją na czele wszystkich świętych. Maryja jest najznamienitszym członkiem Kościoła. Spełniła w swoim życiu osobistym wolę Bożą, wykorzystując bez zaniedbania do tego celu wszystkie przymioty swojej osoby oraz szczególne dary Bożej łaski. Heroiczne zaufanie i powierzenie siebie objawiającemu się Jej Bogu, doskonale współbrzmiało z łaską, która wspierała Maryję w wypełnianiu osobistego powołania. Tym samym w osobie Maryi udoskonaliła się Boża chwała, spełniając Ją jako stworzenie zanurzone w Bogu. Jedną z ważnych cech osoby ludzkiej jest płciowość. Ona określa sposób eschatycznego spełnienia osoby ludzkiej w doczesności. Płeć osoby ludzkiej wiąże się z porządkiem stworzenia i natury. Jest naturalnym wyposażeniem osoby ludzkiej. Posiada znaczenie w osobistym zbawczym dialogu z Bogiem i z ludźmi poprzez czyny miłości. Maryja – dziewica i matka – nosi wszystkie pozytywne cechy niewieście. Spełnia się w kobiecości, jako w darze i zadaniu realizowanym w miłości do Boga i miłości do ludzi. Maryja – Matka Jezusa Chrystusa jest osobą, którą Kościół i niektórzy współcześni teologowie postrzegają jako kobietę spełnioną w macierzyństwie i dziewictwie zarazem. Jest to cecha charakteryzująca osobę Maryi powołaną przez Boga do wypełnienia Jej życiowego zadania. Przez nie Maryja osiągnęła ostateczny cel życia – spełniła się w Bogu.

W artykule została podjęta problematyka sanktuarium jako przedmiotu teologicznego, ze szczególnym uwzględnieniem posługi duszpasterskiej udzielanej w warmińskim sanktuarium maryjnym. Jest w nim krótko omówiona historia kultu religijnego związanego z gietrzwałdzką świątynią i cudownym obrazem. Szczególną uwagę skierowano na wydarzenia gietrzwałdzkie z 1877 roku, wiązane z doświadczeniami wizjonerskimi dwóch dziewczynek: Barbary Samulowskiej i Justyny Szafryńskiej. Artykuł zawiera także wyjaśnienia teologiczne, według których sanktuarium należy pojmować jako miejsce szczególnie związane z historią zbawienia. W ostatniej części wyróżniono cechy sanktuarium gietrzwałdzkiego, znamienne dla dziejów zbawienia toczących się w życiu warmińskich chrześcijan, określając je mianem teologicznego „znaku czasu”.

Artykuł omawia kwestię „dialogu” i „dialogiczności” pojęć- operatorów, używanych w odniesieniu do różnych kwestii z zakresu teologii systematycznej, wskazujących na typ myślenia teologicznego, wiążącego się z posoborową dynamiką misyjną i ewangelizacyjną.

Artykuł jest jednym z rozdziałów w pracy zbiorowej pt. Św. Józef w wierze, kulcie, teologii i sztuce. Perspektywa regionalna i uniwersalna (red. J.Jezierski, K. Parzych-Blakiewicz, P. Rabczyński, Olsztyn 2012). Wykazano w nim iż kwestie teologii małżeństwa zawarte w dokumencie papieskim  są kontynuacją refleksji filozoficznych zawartych w książce "Miłość i odpowiedzialność"

Artykuł podejmuje problematykę łączącą zagadnienia z czterech obszarów badawczych: dialogu, kultury, personalizmu i aksjologii. Autorka wyjaśnia ich związek analizując teksty wystąpień Jana Pawła II podczas pobytów w Polsce. Opiera się na filozofii Karola Wojtyły i korzysta z osiągnięć filozofii dialogu. Temat jest przedstawiony w czterech częściach. W pierwszej opisano pobyty Jana Pawła II w Ojczyźnie, z uwzględnieniem rodzajów i struktury wypowiedzi papieskich. Druga część zapoznaje ze specyfiką "myślenia dialogicznego" Papieża-Polaka. Przedstawia dwa pryzmaty metodologiczne badania tekstów oraz aksjologiczne aspekty personalizmu. Część trzecia jest poświęcona dialogice międzykulturowej Jana Pawła II. Ukazuje koncepcję dialogu zbawczego oraz specyfikę dialogiki międzykulturowej. Część końcowa zawiera konkluzje.

W artykule podjęto zagadnienie relacji Kościoła do kultury. Kościół i kultura są związane z osobą ludzką. Kierują także człowieka do świata wartości: dobra, prawdy, piękna. Związane są więc z celowym i odpowiedzialnym działaniem ludzkim. Kościołowi zależy na tym, aby aktywność człowieka oparta była na zasadach ewangelicznych. Dlatego podejmuje dialog z kulturą. Dialog rozumiany jest tu jako wyraz zainteresowania, inną niż chrześcijańska, kulturą i uznanie jej wartości. Kościół pragnie kulturę ubogacić prawdą płynącą z pełni Objawienia w osobie Jezusa Chrystusa. Celem zaś działania Kościoła jest dobro każdego człowieka ze względu na powszechne dzieło Odkupienia.

A artykule wyjaśniono, że oprócz powołania do kapłaństwa, małżeństwa i zakonu, można - z chrześcijańskiego punktu widzenia - przyjąć powołanie do samotności. Warunkiem uznania samotności za powołanie chrześcijańskie jest aktywny udział w życiu społecznym, na rzecz tworzenia wspólnoty o charakterze eklezjalnym.

Artykuł przedstawia Kościół - Eklezję jako wspólnotę, która tworzy się w dynamice relacji dialogicznych zachodzących między osobami Boskimi i ludzkimi. Taka struktura wspólnoty eklezjalnej skłania do stosowania w teologii metody uformowanej na dialogice. w artykule wyjaśniono tę kwestię.