Bayram: Versiyalar orasidagi farq
Tahrir izohi yoʻq |
k Turkum:Bayramlar qoʻshildi; {{turkumsiz}} olib tashlandi (HotCat) |
||
| (16 oraliq tahrir tomonidan 11 foydalanuvchi koʻrsatilmagan) | |||
| Qator 1: | Qator 1: | ||
{{See|Ball (dance party)}} |
|||
[[File:OperaSydney-Fuegos2006-342289398.jpg|right|250px|thumb|[[Yangi yil]] bayrami (2007-yil arafasida, [[Sidney]], [[Avstraliya]])]] |
|||
[[Fayl:Hip,_Hip,_Hurrah!_Artists’_Party,_Skagen_(Peder_Severin_Krøyer)_-_Gothenburg_Museum_of_Art_-_F_62.tif|thumb|300x300px| ''Xip, kaltak, Ura!'' (1888) Peder Severin Krøyer tomonidan, 19-asr Daniyadagi rassomlar kechasi tasvirlangan rasm.]] |
|||
[[Fayl:Selborne_Road_-_Victory_Street_Party_Sep_1,_1945_-_geograph.org.uk_-_447551.jpg|thumb|300x300px| 1945 yil sentyabr oyida Selborn-Roudda, [[Margate]]da [[Ikkinchi Jahon urushi]]dagi g'alabani nishonlayotgan ko'cha kechasi]] |
|||
Bazm - bu mezbon tomonidan [[Ijtimoiy munosabatlar|muloqot qilish]], suhbatlashish, [[dam olish]] maqsadida yoki [[festival]] yoki boshqa nishonlash yoki maxsus voqeani nishonlash uchun taklif qilingan odamlarning yig'ilishi. Bayramda ko'pincha oziq-ovqat va ichimliklar, ko'pincha, suhbat, musiqa, raqs yoki boshqa o'yin-kulgi turlari namoyon bo'ladi. |
|||
Ba'zi bazmlar ma'lum bir shaxs, kun yoki voqea sharafiga o'tkaziladi, masalan, tug'ilgan kun, Super Bowl partiyasi yoki Avliyo Patrik kuni kechasi. Bunday partiyalar ko'pincha '''bayramlar''' deb ataladi. Ziyofat shaxsiy bayram bo'lishi shart emas. Ommaviy ziyofatlar ba'zan restoranlarda, pablarda, pivo bog'larida, tungi klublarda yoki barlarda o'tkaziladi va bunday ziyofatlarga tashrif buyurgan odamlardan uy egasi tomonidan kirish to'lovi olinishi mumkin. Jamoat ko'chalarida katta partiyalar [[Mardi Gras]] yoki uzoq urushni tugatuvchi [[Sulh shartnomasi|tinchlik shartnomasi]] imzolanishi kabi tadbirlarni nishonlashi mumkin. |
|||
'''Bayram''' (turkiycha — katta yigʻin, toʻy) — keng nishonlanadigan tantanali kun. Ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot davomida kelib chiqishi, mazmuni, ijtimoiy hayotda qaror topishiga koʻra anʼanaviy, diniy, milliy va boshqa B.lar vujudga keldi. Avloddan-avlodga meros tariqasida oʻtib keladigan B. anʼanaviy B. deyiladi. Mas., navroʻz bayrami. Anʼanaviy B.lar biror xalq yoki millatning ayni vaqtdagi ijtimoiy turmushi, hayot kechirish tarzi bilan bevosita bogʻliq boʻlmaydi. Diniy B.da har bir monoteistik dinning aqidalarida belgilab qoʻyilgan marosimlar nishonlanadi. Mas, iyd bayrami. Milliy B.larda u yoki bu millatning tarixidagi muhim voqea-hodisalar nishonlanali. Mas, Mustaqillik kuni, Konstitutsiya kuni. Bulardan tashqari yana kasb-hunar B.lari ham bor (Oʻqituvchi va murabbiylar kuni, Matbuot va ommaviy axborot vositalari xodimlari kuni kabi). Shoʻrolar hukmronligi davrida oʻzbek xalqining qad. milliy, anʼanaviy yangi yil B.laridan hisoblangan Navroʻz qatagʻon qilinib, diniy bayramlar (Ramazon hayiti, Qurbon hayiti) tazyiqqa uchradi. Koʻp yillar davomida, ayniqsa ziyoli va firqa aʼzolari hayit namozini oʻqish uchun masjidga chiqqanliklari uchun ham taʼqib qilindi. Oʻzbekiston mustaqillikka erishgach Prezident I.A. Karimovning farmoni bilan Roʻza va Qurbon hayitlarining birinchi kunlari dam olish kuni deb eʼlon qilindi. Hayit kunlari va ular bilan bogʻliq marosimlar batamom qaror topdi, shuningdek boshqa qadriyatlar ham tiklanmoqda. Chunonchi Navroʻz umumxalq B.i sifatida har yili katta tantana qilinib, bu kun (21 mart) dam olish kuni deb eʼlon qilindi (yana Q. Bayram kunlari).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref> |
|||
== |
== Turlari == |
||
{{reflist}} |
|||
=== Sharlar === |
|||
{{OʻzME}} |
|||
{{See|Banquet}} |
|||
=== Banketlar === |
|||
{{stub}} |
|||
{{See|Banquet}} |
|||
=== Tug'ilgan kun bazmi === |
|||
[[Fayl:Birthday_candles.jpg|thumb|Yangilik shamlari bilan tug'ilgan kun keki]] |
|||
[[Fayl:Birthday_party.jpg|thumb|Bolalar tug'ilgan kunida]] |
|||
Tugʻilgan kun - bu hurmatga sazovor boʻlgan shaxsning tug'ilgan kunini nishonlash. Tarix davomida boy va qudratli kishilarning tug'ilgan kunini nishonlash uchun tarixiy pretsedent mavjud boʻlsa-da, bu anʼana XIX asr atrofida oʻrta sinf amerikaliklarga tarqaldi va yigirmanchi asrda yanada zamonaviy norma va anʼanalarni oldi <ref>{{Veb manbasi|muallif=Korab|ism=Holly|sarlavha=A Brief History of Birthday Parties|url=http://www.las.illinois.edu/alumni/magazine/articles/2001/birthday/|nashriyot=LAS News|qaralgan sana=2 October 2012|arxivurl=https://web.archive.org/web/20180818214408/http://www.las.illinois.edu/alumni/magazine/articles/2001/birthday/|arxivsana=18 August 2018}}</ref><ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Pinsker |first=Joe |date=2 November 2021 |title=The Strange Origins of American Birthday Celebrations |language=en |work=The Atlantic |url=https://www.theatlantic.com/family/archive/2021/11/history-birthday-celebrations/620585/ |access-date=22 February 2022}}</ref> . Tugʻilgan kun partiyalari endi ko'plab madaniyatlarning oʻziga xos xususiyati hisoblanadi. |
|||
Gʻarb madaniyatlarida tugʻilgan kunlar bir qator umumiy marosimlarni oʻz ichiga oladi. Mehmonlardan hurmatga sazovor kishi uchun sovgʻa olib kelish soʻralishi mumkin. Partiya joylari koʻpincha sharlar va oqimlar kabi rangli bezaklar bilan bezatilgan. Tugʻilgan kun torti odatda "tugʻilgan kun orzusi" qilinganidan keyin oʻchirilishi kerak boʻlgan yonib turgan shamlar bilan xizmat qiladi. Taqdirlangan kishiga birinchi boʻlak tort beriladi. Tugʻilgan kun torti stolga keltirilayotganda, mehmonlar tomonidan " Tugʻilgan kuningiz bilan " qoʻshigʻi yoki boshqa tugʻilgan kun qoʻshigʻi kuylanadi. |
|||
Bolalar uchun ziyofatlarda koʻpincha "sovgʻa ochilishi" uchun vaqt ajratiladi, bunda tugʻilgan kuni nishonlanadigan har bir sovgʻani ochadi. Bolalar bayramlarida mezbonning ishtirokchilarga xayrlashish sovgʻalarini "yaxshi sumkalar" ko'rinishida berish odatiy holdir. Bolalar va hatto kattalar ham baʼzan konus shaklidagi rangli shlyapa kiyishadi. |
|||
Tugʻilgan kun bazmlari, agar ular madaniyatda muhim davr sifatida qabul qilingan, masalan, bolalikdan kattalikka o'tish davriga etgan odamni nishonlasa, ko'pincha kattaroq va ekstravagant bo'ladi. An'anaviy voyaga yetganlik bayramlariga misollar Shimoliy Amerika shirin o'n olti partiyasi va Lotin Amerikasi quinceañera .{{Clear left}} |
|||
=== Ajablanadigan bazm === |
|||
Kutilmagan ziyofat - bu uning sharafiga o'tkazilayotgan shaxsga oldindan ma'lum qilinmagan ziyofat. |
|||
Tugʻilgan kunning kutilmagan ziyofatlari - bu kutilmagan ziyofatning eng keng tarqalgan turi. Koʻpincha bunday ziyofatlarda mehmonlar hurmatli shaxs kelishidan bir soat oldin kelishadi. Koʻpincha, ajablanib boʻlgan doʻst hurmatli odamni hech narsaga yoʻl qoʻymasdan ziyofat oʻtkaziladigan joyga olib boradi. |
|||
Mehmonlar hatto o'zlarini ko'zdan yashirishlari mumkin edi va hurmatli odam xonaga kirganda, ular yashirinishdan sakrab tushishadi va hamma: "Syurpriz!" Ba'zi kutilmagan tug'ilgan kunlar uchun hurmatli odamni hayratda qoldirish yaxshi taktika hisoblanadi. Buning uchun streamerlar, ahmoqona iplar va sharlardan foydalanish mumkin. Bezatish va sharlar kabi bayramning dalillari uyning tashqi ko'rinishidan ko'rinmaydi, shuning uchun hurmatga sazovor boʻlgan odam hech narsadan shubhalanmaydi. |
|||
[[Fayl:Imaginative_formal_dinner_party_sketched_by_Marguerite_Martyn_in_1920.jpg|right|thumb]] |
|||
[[Turkum:Bayramlar]] |
|||
2024-yil 18-sentyabr, 10:50 dagi (joriy) koʻrinishi
Bazm - bu mezbon tomonidan muloqot qilish, suhbatlashish, dam olish maqsadida yoki festival yoki boshqa nishonlash yoki maxsus voqeani nishonlash uchun taklif qilingan odamlarning yig'ilishi. Bayramda ko'pincha oziq-ovqat va ichimliklar, ko'pincha, suhbat, musiqa, raqs yoki boshqa o'yin-kulgi turlari namoyon bo'ladi.
Ba'zi bazmlar ma'lum bir shaxs, kun yoki voqea sharafiga o'tkaziladi, masalan, tug'ilgan kun, Super Bowl partiyasi yoki Avliyo Patrik kuni kechasi. Bunday partiyalar ko'pincha bayramlar deb ataladi. Ziyofat shaxsiy bayram bo'lishi shart emas. Ommaviy ziyofatlar ba'zan restoranlarda, pablarda, pivo bog'larida, tungi klublarda yoki barlarda o'tkaziladi va bunday ziyofatlarga tashrif buyurgan odamlardan uy egasi tomonidan kirish to'lovi olinishi mumkin. Jamoat ko'chalarida katta partiyalar Mardi Gras yoki uzoq urushni tugatuvchi tinchlik shartnomasi imzolanishi kabi tadbirlarni nishonlashi mumkin.
Turlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Sharlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Banketlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Tug'ilgan kun bazmi
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Tugʻilgan kun - bu hurmatga sazovor boʻlgan shaxsning tug'ilgan kunini nishonlash. Tarix davomida boy va qudratli kishilarning tug'ilgan kunini nishonlash uchun tarixiy pretsedent mavjud boʻlsa-da, bu anʼana XIX asr atrofida oʻrta sinf amerikaliklarga tarqaldi va yigirmanchi asrda yanada zamonaviy norma va anʼanalarni oldi [1][2] . Tugʻilgan kun partiyalari endi ko'plab madaniyatlarning oʻziga xos xususiyati hisoblanadi.
Gʻarb madaniyatlarida tugʻilgan kunlar bir qator umumiy marosimlarni oʻz ichiga oladi. Mehmonlardan hurmatga sazovor kishi uchun sovgʻa olib kelish soʻralishi mumkin. Partiya joylari koʻpincha sharlar va oqimlar kabi rangli bezaklar bilan bezatilgan. Tugʻilgan kun torti odatda "tugʻilgan kun orzusi" qilinganidan keyin oʻchirilishi kerak boʻlgan yonib turgan shamlar bilan xizmat qiladi. Taqdirlangan kishiga birinchi boʻlak tort beriladi. Tugʻilgan kun torti stolga keltirilayotganda, mehmonlar tomonidan " Tugʻilgan kuningiz bilan " qoʻshigʻi yoki boshqa tugʻilgan kun qoʻshigʻi kuylanadi.
Bolalar uchun ziyofatlarda koʻpincha "sovgʻa ochilishi" uchun vaqt ajratiladi, bunda tugʻilgan kuni nishonlanadigan har bir sovgʻani ochadi. Bolalar bayramlarida mezbonning ishtirokchilarga xayrlashish sovgʻalarini "yaxshi sumkalar" ko'rinishida berish odatiy holdir. Bolalar va hatto kattalar ham baʼzan konus shaklidagi rangli shlyapa kiyishadi.
Tugʻilgan kun bazmlari, agar ular madaniyatda muhim davr sifatida qabul qilingan, masalan, bolalikdan kattalikka o'tish davriga etgan odamni nishonlasa, ko'pincha kattaroq va ekstravagant bo'ladi. An'anaviy voyaga yetganlik bayramlariga misollar Shimoliy Amerika shirin o'n olti partiyasi va Lotin Amerikasi quinceañera .
Ajablanadigan bazm
[tahrir | manbasini tahrirlash]Kutilmagan ziyofat - bu uning sharafiga o'tkazilayotgan shaxsga oldindan ma'lum qilinmagan ziyofat.
Tugʻilgan kunning kutilmagan ziyofatlari - bu kutilmagan ziyofatning eng keng tarqalgan turi. Koʻpincha bunday ziyofatlarda mehmonlar hurmatli shaxs kelishidan bir soat oldin kelishadi. Koʻpincha, ajablanib boʻlgan doʻst hurmatli odamni hech narsaga yoʻl qoʻymasdan ziyofat oʻtkaziladigan joyga olib boradi.
Mehmonlar hatto o'zlarini ko'zdan yashirishlari mumkin edi va hurmatli odam xonaga kirganda, ular yashirinishdan sakrab tushishadi va hamma: "Syurpriz!" Ba'zi kutilmagan tug'ilgan kunlar uchun hurmatli odamni hayratda qoldirish yaxshi taktika hisoblanadi. Buning uchun streamerlar, ahmoqona iplar va sharlardan foydalanish mumkin. Bezatish va sharlar kabi bayramning dalillari uyning tashqi ko'rinishidan ko'rinmaydi, shuning uchun hurmatga sazovor boʻlgan odam hech narsadan shubhalanmaydi.
- ↑ Korab. „A Brief History of Birthday Parties“. LAS News. 2018-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 2-oktyabr.
- ↑ Pinsker, Joe. „The Strange Origins of American Birthday Celebrations“ (en). The Atlantic (2021-yil 2-noyabr). Qaraldi: 2022-yil 22-fevral.