FIFA Puskás mukofoti
FIFA Puskás mukofoti – Fédération Internationale de Football Association (FIFA) mukofoti. Ushbu mukofot oʻsha davrdagi FIFA prezidenti Sepp Blatter buyrugʻi bilan 2009-yil 20-oktabrda taʼsis etilgan boʻlib, bir kalendar yil hisobida eng estetik va chiroyli golni urgan erkak yoki ayol futbolchiga taqdim etiladi. Puskás mukofoti har yili eʼlon qilinadi va gʻolib ovoz berish yoʻli bilan aniqlanadi.
Mukofot 1950-yillar oxiridan to 1960-yillarning oxirigacha Real Madrid hujumchisi sifatida oʻynagan va Vengriya terma jamoasining eng mashhur futbolchisi boʻlgan Ferenc Puskás sharafiga nomlangan. Puskás koʻpchilik mutaxasislar tomonidan Yevropaning eng kuchli va sermahsul hujumchisi deb topilgan va 1997-yilda IFFHS (Xalqaro Futbol Tarixi va Statistikasi Federatsiyasi) tomonidan XX asrning eng yaxshi toʻpurari sifatida eʼtirof etilgan. Puskás jamoa safida 193 ta oʻyinda 806 ta, terma jamoa safida 90 uchrashuvda 86 ta gol urishga muvaffaq boʻlgan. Bu oʻsha davrdagi jahon rekordi hisoblanadi[1][2].
Blatter Budapeshtda boʻlib oʻtgan, mukofotning dastlabki topshirish marosimida shunday degan edi:
Tarixda oʻchmas iz qoldirgan buyuk futbolchilar xotirasini doimo asrab-avaylashimiz kerak. Ferenc Puskás nafaqat ulkan isteʼdodga ega oʻyinchi, balki koʻplab faxriy unvonlarni qoʻlga kiritgan ajoyib inson ham edi. Shu sababdan FIFA ushbu mukofotni uning xotirasiga bagʻishlash orqali unga hurmat bajo keltirishdan oʻta mamnundir.
2018-yilga qadar mukofot gʻolibi toʻliqligicha FIFAning rasmiy veb-saytida muxlislar tomonidan ovoz berish yoʻli orqali aniqlangan[3]. Biroq, 2018-yilgi mukofotni topshirish bilan bogʻliq tortishuvlardan soʻng[4], FIFA tartibni oʻzgartirgan. Shundan soʻng mukofot FIFA tomonidan tanlangan ekspertlar qarori orqali aniqlanadigan boʻlgan. Ular gʻolibni jamoatchilik tomonidan ovoz berilgan eng yaxshi uchta gol ichidan tanlab olishadi.
Ushbu mukofot ilk marotaba Shveysariyada boʻlib oʻtgan FIFA World Player of the Year festivalida taqdim etilgan boʻlib, unga portugaliyalik Cristiano Ronaldo loyiq deb topilgan.
Mukofot meʼzonlari
[tahrir | manbasini tahrirlash]- Mukofotda gʻolib boʻlish uchun gol oʻta chiroyli boʻlishi kerak (ovoz berish va ekspertlar fikri bilan hal qilinadi – gollar asosan uzoq masofadan zarbalar, jamoaviy gollar, rabona, havo zarbalari, individual oʻyindan urilgan gollar, chayon zarbalari kabi gollarni oʻz ichiga olishi kerak).
- Mukofot chempionat, futbolchi jinsi yoki millatidan qatʼiy nazar munosib futbolchiga topshirilish kerak[5].
- Urilgan gol omad, raqib oʻyinchisining xatosi, boshqa oʻyinchining golga taʼsiri yoki ofsayd pozitsiyasidan urilgan gol boʻlmasligi kerak.
- Gol adolatlii boʻlishi, yaʼni oʻyinchi qoida buzib gol urmasligi yoki doping bilan bogʻliq muammolarga aralashib qolmasligi kerak.
- Bir futbolchi 2 ta gol bilan nomzod qilib koʻrsatilishi mumkin emas.
Gʻoliblar va nomzodlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]2009-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]
.
| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Cristiano Ronaldo
|
 Manchester United
|
Portu
|
1–0 | UEFA Chempionlar Ligasi | 17.68% |
| 2 |  Andrés Iniesta
|
Barcelona
|
Chelsi
|
1–1 | UEFA Chempionlar Ligasi | 15.64% |
| 3 |  Grafite
|
 Volfsburg
|
Bavariya
|
5–1 | Bundesliga | 13.39% |
| 4 |  Eliran Atar
|
Bnei Yehuda
|
Maccabi Netanya
|
1–1 | Israeli Premier League | 13.36% |
| 5 | Fernando Torres
|
Liverpool
|
Blackburn Rovers
|
4–0 | Angliya Premyer-ligasi | 9.44% |
| 6 | Nilmar
|
Internacional
|
Corinthians
|
1–0 | Campeonato Brasileiro Série A | 8.71% |
| 7 |  Michael Essien
|
Chelsi
|
Barcelona
|
1–0 | UEFA Chempionlar Ligasi | 7.89% |
| 8 |  Luis Ángel Landín
|
Cruz Azul
|
Morelia
|
1–1 | Liga MX Clausura | 7.30% |
| 9 |  Emmanuel Adebayor
|
Arsenal
|
Villarreal
|
1–1 | UEFA Chempionlar Ligasi | 4.04% |
| 10 |  Katlego Mphela
|
Janubiy Afrika
|
Ispaniya
|
2–2 | FIFA Konfederatsiyalar kubogi | 2.59% |
2010-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Hamit Altıntop
|
Turkiya
|
 Qozogʻiston
|
2–0 | UEFA Euro 2012 saralash bosqichi | 40.55% |
| 2 |  Linus Hallenius
|
Hammarby
|
Syrianska
|
2–0 | Superettan | 13.23% |
| 3 |  Giovanni van Bronckhorst
|
Niderlandiya
|
 Urugvay
|
1–0 | FIFA Jahon chempionati | 10.61% |
 Matty Burrows
|
Glentoran
|
Portadown
|
1–0 | IFA Premiership | N/A | |
 Lionel Messi
|
Barcelona
|
Valencia
|
3–0 | La Liga | ||
 Samir Nasri
|
Arsenal
|
Portu
|
3–0 | UEFA Chempionlar Ligasi | ||
| Neymar
|
Santos
|
Santo André
|
2–1 | Campeonato Paulista | ||
| Arjen Robben
|
Bavariya
|
Schalke 04
|
1–0 | DFB-Pokal | ||
| Siphiwe Tshabalala
|
Janubiy Afrika
|
Meksika
|
1–0 | FIFA Jahon chempionati | ||
 Kumi Yokoyama
|
Yaponiya
|
 Shimoliy Koreya
|
2–1 | FIFA U-17 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati |
2011-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Neymar
|
Santos
|
Flamengo
|
4–5 | Campeonato Brasileiro Série A | N/A |
| 2 | Lionel Messi
|
Barcelona
|
Arsenal
|
1–0 | UEFA Chempionlar Ligasi | |
| 3 | Wayne Rooney
|
Manchester United
|
Manchester City
|
2–1 | Angliya Premyer-ligasi | |
 Benjamin De Ceulaer
|
Lokeren
|
Club Brugge
|
1–2 | Belgiya Pro Ligasi | ||
| Giovani dos Santos
|
Meksika
|
 AQSh
|
4–2 | CONCACAF | ||
| Julio Gómez
|
Meksika
|
Germaniya
|
3–2 | FIFA U-17 Jahon chempionati | ||
| Zlatan Ibrahimović
|
 Milan
|
Lecce
|
1–0 | Serie A | ||
| Lisandro López
|
Arsenal de Sarandí
|
Olimpo
|
2–2 | Primera División Apertura | ||
| Heather O'Reilly
|
AQSh
|
 Kolumbiya
|
1–0 | FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati | ||
 Dejan Stanković
|
Inter
|
Schalke 04
|
1–0 | UEFA Chempionlar Ligasi |
2012-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari[8] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Miroslav Stoch
|
Fenerbahçe
|
Gençlerbirliği
|
6–1 | Süper Lig | 78% |
| 2 | Radamel Falcao
|
Atlético Madrid
|
América de Cali
|
1–0 | Oʻrtoqlik oʻyini | 15% |
| 3 | Neymar
|
Santos
|
Internacional
|
3–1 | Copa Libertadores | 7% |
| Emmanuel Agyemang-Badu
|
Gana
|
 Gvineya
|
1–0 | Afrika Millatlar Kubogi | N/A | |
| Hatem Ben Arfa
|
Newcastle United
|
Blackburn Rovers
|
1–1 | Angliya kubogi | ||
| Eric Hassli
|
 Vancouver Whitecaps
|
Toronto FC
|
1–1 | Kanada Championship | ||
| Olivia Jiménez
|
Meksika
|
 Shveysariya
|
2–0 | FIFA U-20 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati | ||
 Gastón Mealla
|
Nacional Potosí
|
The Strongest
|
2–2 | Liga de Fútbol Profesional Boliviano | ||
| Lionel Messi
|
Argentina
|
Braziliya
|
4–3 | Oʻrtoqlik oʻyini | ||
 Moussa Sow
|
Fenerbahçe
|
Galatasaray
|
1–0 | Süper Lig |
2013-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]
Quyidagi roʻyxat 2013-yilgi mukofot gʻolib va nomzodlarini oʻz ichiga oladi. Ovoz berish FIFA.com sayti orqali 2013-yil 9-dekabrgacha amalga oshirilgan boʻlib, chempionatlardagi birinchi davra oʻyinlarida kiritilgan gollarga ovoz berilgan. Ikkinchi davradagi gʻalaba goliga mukofot 2014-yil 13-yanvarda topshirilgan.
| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari[10] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Zlatan Ibrahimović
|
Shvetsiya
|
Angliya
|
4–2 | Oʻrtoqlik oʻyini | 48.7% |
| 2 | Nemanja Matić
|
Benfica
|
Portu
|
1–1 | Primeira Liga | 30.8% |
| 3 | Neymar
|
Braziliya
|
Yaponiya
|
1–0 | FIFA Konfederatsiyalar kubogi | 20.5% |
 Peter Ankersen
|
Esbjerg
|
Aarhus
|
5–1 | Daniya Superligasi | N/A | |
| Louisa Cadamuro
|
Lyon
|
Saint-Étienne
|
5–0 | Division 1 Féminine | ||
 Lisa De Vanna
|
Sky Blue
|
Boston Breakers
|
5–1 | National Womenʼs Soccer League | ||
| Antonio Di Natale
|
Udinese
|
Chievo
|
3–1 | Serie A | ||
 Panagiotis Kone
|
Bologna
|
Napoli
|
2–3 | Serie A | ||
| Daniel Ludueña
|
Pachuca
|
UANL
|
2–1 | Liga MX Apertura | ||
| Juan Manuel Olivera
|
Náutico
|
Sport Recife
|
2–0 | Copa Sudamericana |
2014-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]
.
FIFA 2014-yil 12-noyabrda 10 nafar nomzod roʻyxatini eʼlon qilgan[12].
| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari[13] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | James Rodríguez
|
Kolumbiya
|
Urugvay
|
2–0 | FIFA Jahon chempionati | 42% |
| 2 |  Stephanie Roche
|
 Peamount United
|
Wexford Youths
|
2–0 | Womenʼs National League | 33% |
| 3rd | Robin van Persie
|
Niderlandiya
|
Ispaniya
|
1–1 | FIFA Jahon chempionati | 11% |
| Tim Cahill
|
Avstraliya
|
Niderlandiya
|
1–1 | FIFA Jahon chempionati | N/A | |
| Diego Costa
|
Atlético Madrid
|
Getafe
|
5–0 | La Liga | ||
| Marco Fabián
|
Cruz Azul
|
Puebla
|
1–0 | Liga MX Clausura | ||
| Zlatan Ibrahimović
|
Paris Saint-Germain
|
Bastia
|
1–0 | Ligue 1 | ||
| Pajtim Kasami
|
Fulham
|
Crystal Palace
|
1–1 | Angliya Premyer-ligasi | ||
| Camilo Sanvezzo
|
Vancouver Whitecaps
|
Portland Timbers
|
2–2 | Major League Soccer | ||
| Hisato Satō
|
Sanfrecce Hiroshima
|
Kawasaki Frontale
|
2–1 | J.League Division 1 |
2015-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]FIFA 2015-yil 12-noyabrda 10 nafar nomzod roʻyxatini eʼlon qilgan[14].
| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari[15] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Wendell Lira
|
Goianésia
|
Atlético Goianiense
|
1–0 | Campeonato Goiano | 46.7% |
| 2 | Lionel Messi
|
Barcelona
|
Athletic Bilbao
|
1–0 | Copa del Rey | 33.3% |
| 3 | Alessandro Florenzi
|
Roma
|
Barcelona
|
1–1 | UEFA Chempionlar Ligasi | 7.1% |
| David Ball
|
Fleetwood Town
|
Preston North End
|
2–2 | League One | N/A | |
| Chory Castro
|
Real Sociedad
|
Deportivo La Coruña
|
2–1 | La Liga | ||
| Carli Lloyd
|
AQSh
|
Yaponiya
|
4–0 | FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati | ||
| Philippe Mexès
|
Milan
|
Inter
|
1–0 | Oʻrtoqlik oʻyini | ||
 Marcel Ndjeng
|
SC Paderborn
|
Bolton Wanderers
|
3–1 | Oʻrtoqlik oʻyini | ||
 Esteban Ramírez
|
Herediano
|
Saprissa
|
3–1 | Liga FPD Invierno | ||
| Carlos Tevez
|
Juventus
|
Parma
|
4–0 | Serie A |
2016-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]FIFA 2016-yil 21-noyabrda 10 nafar nomzodlar roʻyxatini eʼlon qilgan[16].
| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari[17] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Mohd Faiz Subri
|
Penang
|
Pahang
|
4–1 | Malaysia Super League | 59.46% |
| 2 | Marlone
|
Corinthians
|
 Cobresal
|
3–0 | Copa Libertadores | 22.86% |
| 3 |  Daniuska Rodríguez
|
Venesuela
|
Kolumbiya
|
1–0 | Ayollar U-17 Janubiy Amerika chempionati | 10.01% |
| Mario Gaspar
|
Ispaniya
|
Angliya
|
1–0 | Oʻrtoqlik oʻyini | N/A | |
| Hlompho Kekana
|
Janubiy Afrika
|
Kamerun
|
2–1 | Afrika Millarlar Kubogi saralash bosqichi | ||
| Lionel Messi
|
Argentina
|
AQSh
|
2–0 | Copa América Centenario | ||
| Neymar
|
Barcelona
|
Villarreal
|
3–0 | La Liga | ||
| Saúl Ñíguez
|
Atlético Madrid
|
Bavariya
|
1–0 | UEFA Chempionlar Ligasi | ||
 Hal Robson-Kanu
|
Uels
|
Belgiya
|
2–1 | UEFA Euro 2016 | ||
 Simon Skrabb
|
Åtvidabergs
|
Gefle
|
1–0 | Allsvenskan |
2017-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]
FIFA 2017-yil 22-sentyabrda 10 nafar nomzodlar roʻyxatini eʼlon qilgan[19].
| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Olivier Giroud
|
Arsenal
|
Crystal Palace
|
1–0 | Angliya Premyer-ligasi | 36.17% |
| 2 | Oscarine Masuluke
|
Baroka
|
Orlando Pirates
|
1–1 | Janubiy Afrika Premierasi | 27.48% |
| 3 | Deyna Castellanos
|
Venesuela
|
Kamerun
|
2–1 | FIFA U-17 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati | 20.47% |
| Kevin-Prince Boateng
|
Las Palmas
|
Villarreal
|
1–0 | La Liga | N/A | |
| Alejandro Camargo
|
Universidad de Concepción
|
OʻHiggins
|
3–1 | Campeonato Nacional Apertura | ||
| Moussa Dembélé
|
 Celtic
|
St Johnstone
|
5–2 | Shotlandiya Premiershipi | ||
| Avilés Hurtado
|
Tijuana
|
Atlas
|
1–1 | Liga MX Clausura | ||
 Mario Mandžukić
|
Juventus
|
Real Madrid
|
1–1 | UEFA Chempionlar Ligasi | ||
| Nemanja Matić
|
Chelsi
|
Tottenham Hotspur
|
4–2 | Angliya kubogi | ||
| Jordi Mboula
|
Barcelona
|
Borussia Dortmund
|
4–1 | UEFA Yoshlar ligasi |
2018-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]FIFA 2018-yil 3-sentyabrda 10 nafar nomzodlar roʻyxatini eʼlon qilgan.[20].
| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa | Ovoz berish natijalari[21] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Mohamed Salah
|
Liverpool
|
Everton
|
1–0 | Angliya Premyer-ligasi | 38% |
| 2 | Cristiano Ronaldo
|
Real Madrid
|
Juventus
|
3–0 | UEFA Chempionlar Ligasi | 22% |
| 3 | Giorgian de Arrascaeta
|
Cruzeiro
|
América Mineiro
|
1–0 | Campeonato Mineiro | 17% |
| Gareth Bale
|
Real Madrid
|
Liverpool
|
3–1 | UEFA Chempionlar Ligasi | N/A | |
 Denis Cherishev
|
Rossiya
|
Xorvatiya
|
1–0 | FIFA Jahon chempionati | ||
| Lazaros Christodoulopoulos
|
AEK Athens
|
Olympiacos
|
2–2 | Superleague | ||
| Riley McGree
|
Newcastle Jets
|
Melbourne City
|
1–1 | A-League | ||
| Lionel Messi
|
Argentina
|
 Nigeriya
|
1–0 | FIFA Jahon chempionati | ||
| Benjamin Pavard
|
Fransiya
|
Argentina
|
2–2 | FIFA Jahon chempionati | ||
| Ricardo Quaresma
|
Portugaliya
|
 Eron
|
1–0 | FIFA Jahon chempionati |
2019-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]FIFA 2019-yil 19-avgustda 10 nafar nomzodlar roʻyxatini eʼlon qilgan[22].
2020-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]FIFA 2020-yil 25-noyabr kuni 11 nafar nomzodlar roʻyxatini eʼlon qilgan[23].
2021-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]FIFA 2022-yil 17-yanvar kuni 11 nafar nomzodlar roʻyxatini eʼlon qilgan.
2022-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]FIFA 2023-yil 12-yanvar kuni 11 nafar nomzodlar roʻyxatini eʼlon qilgan[24].
| Reyting | Futbolchi | Jamoa | Raqib | Hisob | Musobaqa |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  Marcin Oleksy
|
Warta Poznań
|
Stal Rzeszów
|
1–0 | PZU Amp Futbol Ekstraklasa |
| 2 | Dimitri Payet
|
Marseille
|
PAOK
|
2–0 | UEFA Yevropa Konferensiyalar ligasi |
| 3 | Richarlison
|
Braziliya
|
Serbiya
|
2–0 | FIFA Jahon chempionati |
| Mario Balotelli
|
Adana Demirspor
|
Göztepe
|
7–0 | Süper Lig | |
| Francisco González Metilli
|
Central Córdoba
|
Rosario Central
|
1–0 | Liga Profesional | |
| Amandine Henry
|
Lyon
|
Barcelona
|
1–0 | UEFA ayollar Chempionlar ligasi | |
| Théo Hernandez
|
Milan
|
Atalanta
|
2–0 | Serie A | |
| Alou Kuol
|
Avstraliya
|
 Iroq
|
1–0 | AFC U-23 Osiyo kubogi | |
| Kylian Mbappé
|
Fransiya
|
Argentina
|
2–2 | FIFA Jahon chempionati | |
| Salma Paralluelo
|
Villarreal
|
Barcelona
|
1–0 | Liga F | |
| Alessia Russo
|
Angliya
|
Shvetsiya
|
4–0 | UEFA ayollar EURO 2022 |
2023-yil
[tahrir | manbasini tahrirlash]FIFA 2023-yil 22-sentyabrda 11 nafar nomzodlar roʻyxatini eʼlon qilgan[25].
Davlatlar boʻyicha mukofotlar soni
[tahrir | manbasini tahrirlash]| Davlat | Soni | Yili |
|---|---|---|
| Braziliya
|
3 | 2011, 2015, 2023 |
| Portugaliya
|
1 | 2009 |
| Turkiya
|
1 | 2010 |
| Slovakiya
|
1 | 2012 |
| Shvetsiya
|
1 | 2013 |
 Kolumbiya
|
1 | 2014 |
| Malayziya
|
1 | 2016 |
| Fransiya
|
1 | 2017 |
| Misr
|
1 | 2018 |
 Vengriya
|
1 | 2019 |
 Janubiy Koreya
|
1 | 2020 |
| Argentina
|
1 | 2021 |
| Polsha
|
1 | 2022 |
Eng koʻp nomzodi qoʻyilganlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]
.
| Futbolchi | Soni |
|---|---|
| Lionel Messi
|
7 |
| Neymar
|
5 |
| Zlatan Ibrahimović
|
4 |
| Nemanja Matić
|
2 |
| Cristiano Ronaldo
|
2 |
| Giorgian de Arrascaeta
|
2 |
| Hlompho Kekana
|
2 |
| Caroline Weir
|
2 |
Yana qarang
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ „FourFourTwo's 100 Greatest Footballers EVER: No.9, Ferenc Puskás“ (en-us). fourfourtwo.com (2017-yil 27-iyul). Qaraldi: 2021-yil 3-may.
- ↑ „TOP DIVISION GOAL SCORERS OF ALL TIME : FERENC PUSKAS LEADS THE RANKING“ (en-us). iffhs.com. 2017-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 1-dekabr.
- ↑ Pranav_14 „Selection process for the Puskas Award“ (en-us). sportskeeda.com (2015-yil 24-noyabr). Qaraldi: 2020-yil 18-dekabr.
- ↑ „Mo Salah wins Fifa Puskas Award for best goal - but was it really better than Ronaldo and Bale's overhead kicks?“ (en). The National (2018-yil 25-sentyabr). Qaraldi: 2020-yil 18-dekabr.
- ↑ „Rules of Allocation“. 2015-yil 12-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 12-yanvar.
- ↑ „Ronaldo's 'best goal' for Man United was so good he got a DVD and created Puskas award“ (en-gb). talkSPORT (2021-yil 27-avgust). Qaraldi: 2023-yil 23-may.
- ↑ „Ronaldo's 'best goal' for Man United was so good he got a DVD and created Puskas award“ (en-gb). talkSPORT (2021-yil 27-avgust). Qaraldi: 2023-yil 23-may.
- ↑ „FIFA Puskás Award 2012 – Results“. FIFA. 2013-yil 23-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 4-fevral.
- ↑ „Zlatan Ibrahimovic goal like 'a video game', says Sweden coach“. BBC Sport (2012-yil 14-noyabr). Qaraldi: 2012-yil 15-noyabr.
- ↑ „FIFA Puskás Award 2013 – Results“. FIFA. 2014-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 11-yanvar.
- ↑ „Colombia's James Rodríguez sizzles to end Uruguay World Cup saga“. The Guardian (2014-yil 29-iyun). Qaraldi: 2014-yil 30-iyun.
- ↑ „FIFA Puskás Award: Ten best goals of the year announced“. FIFA.com (2014-yil 12-noyabr). 2014-yil 13-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 13-noyabr.
- ↑ „FIFA Puskás award 2014 – results“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (2015-yil 12-yanvar). 2015-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 12-yanvar.
- ↑ „FIFA Puskás Award 2015 Nominees“. FIFA.com (2015-yil 12-noyabr). 2014-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 14-noyabr.
- ↑ „FIFA Puskás award 2015 – results“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (2016-yil 11-yanvar). 2016-yil 22-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 11-yanvar.
- ↑ „FIFA Puskás Award 2016 Nominees“. FIFA.com. 2016-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-noyabr.
- ↑ „FIFA Puskás award 2016 – results“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (2017-yil 10-yanvar). 2017-yil 9-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 10-yanvar.
- ↑ Pitt-Brooke, Jack. „Arsenal vs Crystal Palace: Arsene Wenger hails Olivier Giroud's goal as a work of art“. The Independent (2017-yil 1-yanvar). Qaraldi: 2020-yil 16-sentyabr.
- ↑ „FIFA Puskás Award 2017 Nominees“. FIFA.com. 2016-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 22-sentyabr.
- ↑ „FIFA Puskás Award 2018 Nominees“. FIFA.com. 2016-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 3-sentyabr.
- ↑ „FIFA Football Awards 2018 – Voting Results“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (FIFA). 2021-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 28-sentyabr.
- ↑ „FIFA Puskás Award 2019 Nominees“. FIFA.com. 2016-yil 3-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-avgust.
- ↑ „Nominees for The Best FIFA Football Awards™ 2020 revealed“. FIFA.com (2020-yil 25-noyabr). 2020-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 25-noyabr.
- ↑ „The FIFA Puskás Award: Nominees in focus“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (2023-yil 12-yanvar). Qaraldi: 2023-yil 12-yanvar.
- ↑ „The FIFA Puskás Award: Nominees in focus“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association (2023-yil 22-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 22-sentyabr.
- ↑ „The 10 candidates for the 2018 Puskas award - MARCA in English“ (en). MARCA in English. Qaraldi: 2018-yil 3-sentyabr.
