Shayton taomi
Shayton taomi (inglizcha: devil’s food cake) ― mashhur amerikalik shokoladli tort[1]. Bu, qaysidir maʼnoda, Angel Food yengil tortiga qarama-qarshidir.
Tort boshqa nomlar ostida ham mavjud — red velvet cake, red devil’s cake[2], Waldorf Astoria cake, demon cake, devil’s delight cake, satan cake, mahogany cake, oxblood cake va $100 cake[3].
Boshqa shokoladli tortlardan farqli oʻlaroq, uni tayyorlashda koʻproq soda (pHni oshiradi va chuqur qizil daraxt rangi uchun kakao bilan birlashadi) va kamroq tuxum ishlatiladi. Boshqa masalliqlar sariyogʻ, un, baʼzan qaymoq yoki tvorog[4].
Yana bir farq — eritilgan shokolad va sutni ishlatmasdan, buning oʻrniga shokoladli glazur va issiq suvdan foydalanishdir. Ushbu shirinlik 1902-yilda „Mrs. Rorer’s New Cook Book“yangi oshpazlik kitobi (inglizcha: Sarah Tyson Rorer) da paydo boʻlgan. 1913-yilga kelib, retsept Amerikaning koʻplab oshxona kitoblarida chop etildi[1][5].
1940-yillarda bir shahar afsonasi bor edi, unda restoran mexmoni tort retseptini soʻraganda 100 dollarlik banknotaga ega boʻldi. Gʻazablanib, u retseptni ommaga eʼlon qildi (shuning uchun tortning boshqa nomi — $100 cake). Boshqa nom, Waldorf Astoria cake, 1950-yillardan beri mashhur boʻlgan versiyadan kelib chiqqan boʻlib, tort Nyu-Yorkdagi Waldorf Astoria mehmonxonasi restoranining ixtirosi hisoblanadi. Va buning uchun hech qanday dalil boʻlmasa-da, mehmonxona restorani versiyasini bajonidil qoʻllab-quvvatlaydi. Amarant rangi (E123) tort tayyorlashda kerakli rangga erishish uchun ishlatilgan, 1970-yillarda AQSh oziq-ovqat va farmatsevtika idorasi kanserogen xususiyatga ega boʻlganligi sababli uni taqiqlagan, shundan soʻng "shayton taomining mashhurligi pasaygan[1].
Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Linda Stradley. „History of Devil’s Food Cake“ (en) (2004). 2012-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 6-iyun.
- ↑ 18-asrdan beri pazandachilikda shayton (deviled, devilish) soʻzi ziravorlar koʻp boʻlgan achchiq yoki achchiq ovqatni anglatadi.History of Devil’s Food Cake(ingl.)
- ↑ Suzanne Scott. „It’s All Mixed Up! The History and True Facts About Baking Devil’s Food Cake“ (en). New Jersey Baker’s Board of Trade (2003). — (in webarchive now). 2004-yil 5-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 6-iyun.
- ↑ Samuel A. Matz. Bakery Technology and Engineering. Springer, 1991 — 344—345-bet. ISBN 9780442308551. (Inglizcha)
- ↑ Judith Fertig. {{{title}}}. Harvard Common Press — 144-bet. ISBN 9781558321915. Qaraldi: 2003. (Inglizcha)