kimon
Apparence
Plinne cogne Lidje-Årdene (betchete sipotchåve) |
Cogne Nameur-Tchålerwè (betchete nén spotchåve) |
Sipotcheye cogne Lidje-Årdene |
---|---|---|
kimon | comon | cmon |
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje latén «communis» (minme sinse)
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /ki.mɔ̃/ /kɔ.mɔ̃/ /ky.mɔ̃/ /ky.moː/ /kɛ.mɔ̃/ /ky.mɛ̃/ /ku.mɛ̃/
- (pa rfrancijhaedje) /kɔ.mœ̃/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ki.mɔ̃/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : ki·mon
Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | k(i)mon | k(i)mons |
femrin padrî | k(i)mene | k(i)menes |
femrin padvant | k(i)mene | k(i)minès |
kimon omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- k' on-z a eshonne.
- C' est ene voye k' est comene a deus måjhons.
- Leu cmon lingaedje, c' esteut l' ebreu.
- «Nosse kimon lingaedje, c' est l' francès», dijhnut i; pont d' avance di fé on cmon walon.
- Ki les cis ki s' volèt siervi do rfondou walon ou do cmon walon s' è siervexhe, et djocans nos do djåzer d' çoula, nos nos brouyréns d' innmi. — Lorint Hendschel.
- Les abondroets del djin riprezintnut les {{|cminès}} valeurs di l' umanité, ki tos les peupes et totes les nåcions dvront sayî d' tote leu foice di mete en ouve (Declaråcion Univiersele des Abondroets del Djin).
Ratourneures
[candjî]- tchambe comene plaece ki sierveut a fé les papîs del comene (sovint el sicole dins les ptits viyaedjes).
- li cmon dinominateur kimon pårtixhant.
- I n' saveut l' manire do carculer li cmon dinominateur. — H. Forir (fråze rifondowe).
- Al kimene Håye (la-minme: Al Cumine Hâye): no d' ene plaece di Glaireuse.
- Li Ban Comon (la-minme: ou Ban Coumin): no d' ene plaece di Rotchô.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]k' on-z a eshonne
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
kimon | kimons |
kimon omrin (vî vî mot)
- tere ki tos les djins î polént aler avou leus biesses (eneviè ebanés, les teres då signeur).
- F. pâturages communautaires, bois communaux.
- béns d' ene comene, d' ene kiminålté.