BURDUR – TEFENNİ BEYKÖY MEZARLIĞINDAN ÖRNEKLER

XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ “Prof. Dr. Osman KUNDURACI Armağanı (In Honour of Prof. Dr. Osman KUNDURACI)” XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ SIMPOZIONUL XVI. INTERNAŢIONAL DE CULTURĂ, ARTĂ ŞI PROTEJARE A PATRİMONIULUI CULTURAL DIN TURCIA/ ACTIVITĂŢI ARTISTICE XVI. INTERNATIONAL TURKIC CULTURE, ART and PROTECTION of CULTURAL HERITAGE SYMPOSIUM/ART ACTIVITY Editörler: Dr. Ahmet AYTAÇ Öğr. Gör. Servet AKAR 04-05-06 Temmuz (July) 2022 ROMANYA (ROMANIA) Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Yayın No: 104 1 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ Tüm hakları saklıdır. Copyright sahibinin izni olmaksızın, kitabın tümünün veya bir kısmının, elektronik, mekanik ya da fotokopi ile basımı, yayımı, çoğaltılması ve dağıtımı yapılamaz. Sayfa Tasarımı: Dr. Ahmet AYTAÇ Kapak Tasarımı: Dr. Ahmet AYTAÇ Basım Tarihi: 26.12.2022 ISBN: 978-605-72239-2-0 ADÜ Yayın Numarası: 104 Türkiye dışından 9 ülkeden 32, Türkiye’den 30 bildiri kitapta yer almaktadır. Kitapta Yer alan metinler, fotoğraf, resim, şekil ve çizimler, alıntı ile kaynakça sorumlulukları yazarlarına aittir. 2 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ Açılış konuşmaları İÇİNDEKİLER Assist. Prof. Dr. Nurcan BAHARGÜLÜ (Türkiye), Hayatı ve Bilimsel Yönüyle Prof. Dr. Osman Kunduracı Assist. Prof. Dr. Ahmet AYTAÇ (Türkiye), About a Turkish Carpet Depicted in a Lorenzo Lotto Painting Assist. Prof. Dr. Özlem KAYA (Türkiye)-Assoc. Prof. Dr. Laura Sînziana CUCIUC ROMANESCU (Romania), The Dominant Role of Color and Trends on Fashion Brands: Moschino Assoc. Prof. Dr. Habibe ALİYEVA (Azerbaijan), Examples of Epigraphic Inscription on ChestType Tombstones in Turkic-Islamic Art PhD. Sandra BLAZHEVA (Bulgaria), The New Religion in the Creativity of Damien Hirst Prof. Dr. Osman KUNDURACI (Türkiye)-Halil İbrahim ARSLAN (Türkiye), Burdur İli Tefenni İlçesi Beyköy’deki Mezar Taşlarından Örnekler Assoc. Prof. Dr. Ayşegül KARAKELLE (Türkiye), Tasarımın Kültürel Çeşitlilik Bağlamında Değerlendirilmesi Assist. Prof. Dr. Boyan BLAZHEV (Bulgaria), The Influence of Light and Color Phenomena in Painting Assist. Prof. Dr. Ahmet AYTAÇ (Türkiye), Karabağ Bölgesi Kelbecer Şehri Örneğinde Türk Kültüründe At ve Koç Tasvirli Mezar Taşları Res. Assist. Ali Can ÖZÇELİK (Türkiye), Konya Merkez Araplar Mezarlığı’ndaki İslami Dönem Mezar Taşlarından Örnekler Prof. Dr. Mutluhan TAŞ (Türkiye), Mevlâna Müzesi Matbah-ı Şerifi Silikon Heykel Teşhir ve Tanzimi Assist. Prof. Dr. Ahmet AYTAÇ (Türkiye), Andrea Mantegna’nın “San Zeno Altar” Tablosu’nda Görülen Tekstillere Dair Assist. Prof. Dr. Nurcan BAHARGÜLÜ (Türkiye), Geleneksel Bolvadin Evlerinde Süsleme Unsurları PhD. Gunel SEYİDAHMADLİ (Azerbaijan), The Artistic Design of tombstones of Khinalig Village PhD. Elmira ABASOVA (Azerbaijan)-Fidan GULUZADEH (Azerbaijan), Hasan Bey Zarabi, the First Enlightener and Progressive Scientist of the Turkish-Islamic World Assoc. Prof. Dr. Ülkü KÜÇÜKKURT (Türkiye), Afyonkarahisar’ın Seydiler Beldesi Düz Dokumaları PhD. Oguljeren HAJİYEVA (Turkmenistan), National art Ttraditions in the Modern Architecture of Turkmenistan Lec. Sertac ARI (Türkiye), Covid-19 Pandemisi Öncesinde ve Sonrasında Turizm Sektörü Bakhtiyar JALİLOV (Azerbaijan)-Muzaffar HUSEYNOV (Azerbaijan)- Lola HUSEYNOVA (Azerbaijan), Research conducted in Chovdar in 2021 Aslan GASİMOV (Azerbaijan), Khachbulag Pottery of Late Bronze-Early Iron Age Beibit BAİBUGUNOV (Kazakhistan), Orta Çağda Şu-Talas Bölgelerindeki Üzüm Çiftçiliği (Yazılı ve Arkeolojik Malzemeler Işığında) Prof. Dr. Sema ETİKAN (Türkiye)-Prof. Dr. F. Nurhan ÖLMEZ (Türkiye)-Assoc. Prof. Hande KILIÇARSLAN (Türkiye), Kırşehir Yöresi Filikli Dokumaları Assoc. Prof. Dr. Olcay ÇETİNER ÖZDEMİR (Türkiye), Sustainable Proposals for Tourism in Architecture as Cultural Heritage PhD. Ali FARHADOV (Azerbaijan), XIX Əsrin Sonu – XX Əsrin Əvvəllərində Azərbaycan’da İctimai-Siyasi, Dini Məsələlər (M. Ə. Talibov’un Yaradıcılığı Əsasında) Vildan DAUTOVSKA (N. Macedonia)-Ümit SÜLEYMAN (N. Macedonia), Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nde Bektaşilik Elmira JAFAROVA (Azerbaijan), History of Study and Modern Research Aliyə HACIYEVA (Azerbaijan), The Reign of Shah Abbas l Was a Place of Non-Turks and Persians in Government and the Military Prof. Dr. Fezail VELİYEV (Azerbaijan)-Assoc. Prof. Dr. Gülzade ABDULOVA (Azerbaijan), The Fields of Art Related to the Production of Clothing in Shusha in the Meddle of the XVIII XIX. Century Assoc. Prof. Ayşe Gamze ÖNGEN (Türkiye), Tekstil Tasarımında Renk Doku İlişkisi Assoc. Prof. Ayşe Gamze ÖNGEN (Türkiye), Lif Sanatında Çizgi Öğesi Assoc. Prof. Esra KAVCI ÖZDEMİR (Türkiye)–Lec. Aslı ERDEM (Türkiye), Geçmişten Günümüze Hint Kumaş Sanatında Baskılı-Boyalı Tekstiller 9-10 11-16 17-20 21-25 27-32 33-35 37-46 47-51 53-55 57-62 63-70 71-74 75-78 79-88 89-92 93-96 97-100 101-107 109-115 117-121 123 125 127-132 133-135 137-140 141-146 147-150 151-153 155-158 159-165 167-172 173-177 3 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ Ağayeva Nuriyyə ƏSGƏR (Azerbaijan), The Second Half of the XVIII. Century–the Traditionall Ways of Communication of Shusa in the XIX. Century Prof. Dr. Alishina Khanisa CHAVDATOVNA (Tatarstan), Система Консонантизма В Тоболо-Иртышском Диалекте Сибирских Татар Assoc. Prof. Mesude Hülya DOĞRU (Türkiye)-Res. Assist. Gülseren TOY (Türkiye), Macar Bilimler Akademisi Şarkiyat Kütüphanesi’ndeki Bulutlu Kab Örnekleri Assist. Prof. Dr. Emre ŞEN (Türkiye)-Güler ARIK (Türkiye), Sokak Sanatında Kadın Üslubu Günel MUSAYEVA (Azerbaijan), Şeki'de Şebekeçilik-Geçmişten Bugüne Prof. Dr. İrada NURİYEVA TOFİG (Azerbaijan), Armenia's Use of Prohibited Weapons Against International Conventions Against the Civil Population of Azerbaijan Assoc. Prof. Bahar SARIBOĞA AKCA (Türkiye), Vals Müziği ve Türk Müziği Kültüründeki Yeri Assoc. Prof. Bahar SARIBOĞA AKCA (Türkiye), Klasik Batı Müziği Bağlamında Turquerıe Akımı Assoc. Prof. Dr. Nezaket MEMMEDLİ (Azerbaijan), Türk Tasavvuf Şiirinde Kuran Tasavvuru ve Poetikas Serpil ÖZKAN (Türkiye), Hikmet Onat’ın Resimlerinde İstanbul Manzaraları Mitra SETAREHSOBH (Iran), Hat Sanatında Altın Oran Assoc. Prof. Dr. Faiq ƏLƏKBƏRLİ (Azerbaijan), Ömer Faik Nemanzadenin Milli-Dini Aydınlaşma ve Sosual-Siyasi Görüşleri Assoc. Prof. Dr. Shahla NURUZADE TOFİG (Azerbaijan), Examples of Azerbaijani Folklore as an Indicator of National Identity Assoc. Prof. Dr. Oğuz YURTTADUR (Türkiye), Heinrich Krippel ve Atatürk Heykelleri Assist. Prof. Dr. Zehra PALA YAVUZYİĞİT (Türkiye), Türk Süsleme Sanatlarında Görülen Nar Motiflerinin Dokuma Sanatına Yansıması Afet KERİMOVA (Azerbaijan), The Symbolic Meaning of the Image of a Deer in the Traditional Culture of the Turkic Peoples Assoc. Prof. Dr. Olga KARANASTAS-RADOVA (Moldova-Gagauzya), Güneydoğu Avrupa Gagauzların Etnik Tarihi ve Kültür Mirasi: T.C. Osmanlı Arşivi ve Topkapı Sarayi Müzesi Arşivi’nin Kaynaklarına Göre XVI-XVIII. Yüzyıllarda Gagauzların Yerleştiği Yerler - Üzi (Özi) Eyalet'in, Akkerman Mülhakatında, Yeniköy Karyesi Cengiz ABDULLAYEV (Azerbaijan), Türk Dünyasını Birleştiren Ulusal Değerler Valentina KOZEL (Belarusian), Innovative Means of Education of Dialogue Culture Students Assist. Prof. Dr. Octavian VELESCU (Romania), Elements of Eastern Musical Tradition in the Piece "Peschrevvorspiel-Fugue" From the Levantiques, 12 Piano Pieces by Dan Dediu Arzu GÖK (Türkiye)-Prof. Dr. Mutluhan TAŞ (Türkiye), Serigrafi Baskı Tekniğinin Farklı Malzemeler (Kağıt, Kumaş, Deri, Ahşap, Seramik) Üzerine Uygulamalarının Karşılaştırılması Assoc. Prof. Dr. Sevil KARİMOVA (Azerbaijan), Azerbaycan Ressamlığında Çiçek Motivlerinin İkonoqrafisi Lec. Servet AKAR (Türkiye) – Lec. Ufuk ÖREN (Türkiye), Geleneksel Türk El Sanatlarında Cnc Makinasının Kullanımı Res. Assist. Nurcan SERTYÜZ (Türkiye), Anadolu Türk Evi'nin Ahşap Üzeri Kalem İşi Tekniği’nde Meyve Tasvirler Mariya YANİOĞLU (Moldova-Gagauzya), формированиe навыков активного слушания в контексте коммуникативной культуры Hacı ABDULLA (Azerbaijan), History of Shusha in “Karabaghname” Assoc. Prof. Alina CRISTEA (Romania), The Traditional Daily Vs Actor’s Extra-Daily 179-182 183-188 189-193 195-198 199-201 203-206 207-210 211-218 219-224 225-230 231-238 239-244 245-247 249-253 255-258 259 261-268 269-270 271-274 275-277 279-284 285 287-290 291-297 299-301 303-307 309-311 10 Ülkeden, 32 Adet bildiri, Türkiye’den ise 27 Adet bildiri bu sempozyumda sunulmuştur. 4 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ PROĞRAM AÇILIŞ KONUŞMASI Assist. Prof. Dr. Nurcan BAHARGÜLÜ (Türkiye), Hayatı ve Bilimsel Yönüyle Prof. Dr. Osman Kunduracı AÇILIŞ OTURUMU (OPENING SESSION)-A Salonu (A Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Prof. Dr. Mutluhan TAŞ-Assoc. Prof. Dr. Alina CRISTIA Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/xpc-hpyt-cdz 11.30-11.45 Assist. Prof. Dr. Ahmet AYTAÇ (Türkiye), About a Turkish Carpet Depicted in a Lorenzo Lotto Painting 11.45-12.00 Assist. Prof. Dr. Özlem KAYA (Türkiye)-Assoc. Prof. Dr. Laura Sînziana CUCIUC ROMANESCU (Romania), The Dominant Role of Color and Trends on Fashion Brands: Moschino 12.15-12.30 Assoc. Prof. Dr. Habibe ALİYEVA (Azerbaijan), Examples of Epigraphic Inscription on Chest-Type Tombstones in Turkic-Islamic Art 12.30-12.45 PhD. Sandra BLAZHEVA (Bulgaria), The New Religion in the Creativity of Damien Hirst TARTIŞMA (CONCLUSION) 12.45-13.00 13.00-13.30 ARA (BREAK TIME and SNACK) 1. OTURUM (1. SESSION)-A Salonu (A Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Prof. Dr. Osman KUNDURACI-Assist. Prof. Dr. Nurcan BAHARGÜLÜ Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/xpc-hpyt-cdz 13.30-13.45 Prof. Dr. Osman KUNDURACI (Türkiye)-Halil İbrahim ARSLAN (Türkiye), Burdur İli Tefenni İlçesi Beyköy’deki Mezar Taşlarından Örnekler 13.45-14.00 Assoc. Prof. Dr. Ayşegül KARAKELLE (Türkiye), Tasarımın Kültürel Çeşitlilik Bağlamında Değerlendirilmesi 14.00-14.15 Assist. Prof. Dr. Boyan BLAZHEV (Bulgaria), The Influence of Light and Color Phenomena in Painting 14.15-14.30 Assist. Prof. Dr. Ahmet AYTAÇ (Türkiye), Karabağ Bölgesi Kelbecer Şehri Örneğinde Türk Kültüründe At ve Koç Tasvirli Mezar Taşları 14.30-14.45 Res. Assist. Ali Can ÖZÇELİK (Türkiye), Konya Merkez Araplar Mezarlığı’ndaki İslami Dönem Mezar Taşlarından Örnekler 14.45-15.00 TARTIŞMA (CONCLUSION) 15.00-15.15 ARA (BREAK TIME) 2. OTURUM (2. SESSION)-B Salonu (B Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Assoc. Prof. Dr. Ülkü KÜÇÜKKURT-Assist. Prof. Dr. Emre ŞEN Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/bby-dodk-xau 13.30-13.45 Prof. Dr. Mutluhan TAŞ (Türkiye), Mevlâna Müzesi Matbah-ı Şerifi Silikon Heykel Teşhir ve Tanzimi 13.45-14.00 Assist. Prof. Dr. Ahmet AYTAÇ (Türkiye), Andrea Mantegna’nın “San Zeno Altar” Tablosu’nda Görülen Tekstillere Dair 14.00-14.15 Assist. Prof. Dr. Nurcan BAHARGÜLÜ (Türkiye), Geleneksel Bolvadin Evlerinde Süsleme Unsurları 14.15-14.30 PhD. Gunel SEYİDAHMADLİ (Azerbaijan), The Artistic Design of tombstones of Khinalig Village 14.30-14.45 PhD. Elmira ABASOVA (Azerbaijan)-Fidan GULUZADEH (Azerbaijan), Hasan Bey Zarabi, the First Enlightener and Progressive Scientist of the Turkish-Islamic World 14.45-15.00 TARTIŞMA (CONCLUSION) 15.00-15.15 ARA (BREAK TIME) 3. OTURUM (3. SESSION)-A Salonu (A Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Assoc. Prof. Dr. Ayşegül KARAKELLE-Assoc. Prof. Dr. Laura Sînziana CUCIUC ROMANESCU Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/xpc-hpyt-cdz 5 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ 15.15-15.30 Assoc. Prof. Dr. Ülkü KÜÇÜKKURT (Türkiye), Afyonkarahisar’ın Seydiler Beldesi Düz Dokumaları 15.30-15.45 PhD. Oguljeren HAJİYEVA (Turkmenistan), National art Ttraditions in the Modern Architecture of Turkmenistan 15.45-16.00 Lec. Sertac ARI (Türkiye), Covid-19 Pandemisi Öncesinde ve Sonrasında Turizm Sektörü 16.00-16.15 Bakhtiyar JALİLOV (Azerbaijan)-Muzaffar HUSEYNOV (Azerbaijan)- Lola HUSEYNOVA (Azerbaijan), Research conducted in Chovdar in 2021 Aslan GASİMOV (Azerbaijan), Khachbulag Pottery of Late Bronze - Early Iron 16.15-16.30 Age 16.30-16.45 Beibit BAİBUGUNOV (Kazakhistan), Orta Çağda Şu-Talas Bölgelerindeki Üzüm Çiftçiliği (Yazılı ve Arkeolojik Malzemeler Işığında) TARTIŞMA (CONCLUSION) 16.45-17.00 4. OTURUM (4. SESSION)-B Salonu (B Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Assoc. Prof. Habibe ALİYEVA-Assist. Prof. Dr. Ahmet AYTAÇ Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/bby-dodk-xau 15.15-15.30 Prof. Dr. Sema ETİKAN (Türkiye)-Prof. Dr. F. Nurhan ÖLMEZ (Türkiye)-Assoc. Prof. Hande KILIÇARSLAN (Türkiye), Kırşehir Yöresi Filikli Dokumaları 15.30-15.45 Assoc. Prof. Dr. Olcay ÇETİNER ÖZDEMİR (Türkiye), Sustainable Proposals for Tourism in Architecture as Cultural Heritage 15.45-16.00 PhD. Ali FARHADOV (Azerbaijan), XIX Əsrin Sonu – XX Əsrin Əvvəllərində Azərbaycan’da İctimaiSiyasi, Dini Məsələlər (M. Ə. Talibov’un Yaradıcılığı Əsasında) 16.00-16.15 Vildan DAUTOVSKA (N. Macedonia)-Ümit SÜLEYMAN (N. Macedonia), Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nde Bektaşilik 16.15-16.30 Elmira JAFAROVA (Azerbaijan), History of Study and Modern Research 16.30-16.45 Aliyə HACIYEVA (Azerbaijan), The Reign of Shah Abbas l Was a Place of Non-Turks and Persians in Government and the Military 16.45-17.00 TARTIŞMA (CONCLUSION) 5. OTURUM (5. SESSION)-A Salonu (A Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Prof. Dr. Filiz Nurhan ÖLMEZ-Assoc. Prof. Esra KAVCI ÖZDEMİR Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/xpc-hpyt-cdz 09.00-09.15 Prof. Dr. Fezail VELİYEV (Azerbaijan)-Assoc. Prof. Dr. Gülzade ABDULOVA (Azerbaijan), The Fields of Art Related to the Production of Clothing in Shusha in the Meddle of the XVIII -XIX. Century 09.15-09.30 Assoc. Prof. Ayşe Gamze ÖNGEN (Türkiye), Tekstil Tasarımında Renk Doku İlişkisi 09.30-09.45 Assoc. Prof. Ayşe Gamze ÖNGEN (Türkiye), Lif Sanatında Çizgi Öğesi 09.45-10.00 Assoc. Prof. Esra KAVCI ÖZDEMİR (Türkiye)–Lec. Aslı ERDEM (Türkiye), Geçmişten Günümüze Hint Kumaş Sanatında Baskılı-Boyalı Tekstiller 10.00-10.15 Ağayeva Nuriyyə ƏSGƏR (Azerbaijan), The Second Half of the XVIII. Century–the Traditionall Ways of Communication of Shusa in the XIX. Century 10.15-10.30 TARTIŞMA (CONCLUSION) 10.30-10.45 ARA (BREAK TIME) 6. OTURUM (6. SESSION)-B Salonu (B Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Prof. Dr. Fezail VELİYEV-Assoc. Prof. Dr. Oğuz YURTTADUR Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/bby-dodk-xau 09.00-09.15 Prof. Dr. Alishina Khanisa CHAVDATOVNA (Tatarstan), Система Консонантизма В ТоболоИртышском Диалекте Сибирских Татар 09.15-09.30 Assoc. Prof. Mesude Hülya DOĞRU (Türkiye)-Res. Assist. Gülseren TOY (Türkiye), Macar Bilimler Akademisi Şarkiyat Kütüphanesi’ndeki Bulutlu Kab Örnekleri 09.30-09.45 Assist. Prof. Dr. Emre ŞEN (Türkiye)-Güler ARIK (Türkiye), Sokak Sanatında Kadın Üslubu 09.45-10.00 Assist. Prof. Dr. Betül SERBET YILMAZ (Türkiye), Feminist Sanat Çerçevesinde Anadolu Kadınının İmgesel Çözümlemesi 10.00-10.15 Günel MUSAYEVA (Azerbaijan), Şeki'de Şebekeçilik-Geçmişten Bugüne 6 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ 10.15-10.30 10.30-10.45 TARTIŞMA (CONCLUSION) ARA (BREAK TIME) 7. OTURUM (7. SESSION)-A Salonu (A Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Assoc. Prof. Dr. Alishina Khanisa CHAVDATOVNA-Assoc. Prof. Ayşe Gamze ÖNGEN Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/xpc-hpyt-cdz 10.45-11.00 Prof. Dr. İrada NURİYEVA TOFİG (Azerbaijan), Armenia's Use of Prohibited Weapons Against International Conventions Against the Civil Population of Azerbaijan 11.00-11.15 Assoc. Prof. Bahar SARIBOĞA AKCA (Türkiye), Vals Müziği ve Türk Müziği Kültüründeki Yeri 11.15-11.30 Assoc. Prof. Bahar SARIBOĞA AKCA (Türkiye), Klasik Batı Müziği Bağlamında Turquerıe Akımı 11.30-11.45 Assoc. Prof. Dr. Nezaket MEMMEDLİ (Azerbaijan), Türk Tasavvuf Şiirinde Kuran Tasavvuru ve Poetikası 11.45-12.00 Serpil ÖZKAN (Türkiye), Hikmet Onat’ın Resimlerinde İstanbul Manzaraları 12.00-12.15 Mitra SETAREHSOBH (Iran), Hat Sanatında Altın Oran 12.15.12.30 TARTIŞMA (CONCLUSION) 8. OTURUM (8. SESSION)-B Salonu (B Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Assoc. Prof. Dr. M. Hülya ŞANES DOĞRU-Assist. Prof. Dr. Ahmet Hakan YILMAZ Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/bby-dodk-xau 10.45-11.00 Assoc. Prof. Dr. Faiq ƏLƏKBƏRLİ (Azerbaijan), Ömer Faik Nemanzadenin Milli-Dini Aydınlaşma ve Sosual-Siyasi Görüşleri 11.00-11.15 Assoc. Prof. Dr. Shahla NURUZADE TOFİG (Azerbaijan), Examples of Azerbaijani Folklore as an Indicator of National Identity 11.15-11.30 Assoc. Prof. Dr. Oğuz YURTTADUR (Türkiye), Heinrich Krippel ve Atatürk Heykelleri 11.30-11.45 Assist. Prof. Dr. Zehra PALA YAVUZYİĞİT (Türkiye), Türk Süsleme Sanatlarında Görülen Nar Motiflerinin Dokuma Sanatına Yansıması 11.45-12.00 Res. Assist. Naci EDİ (Türkiye), Aynı Yüzyılda Farklı Coğrafyalarda İki Hatun, İki Kümbet: Mümine Hatun Kümbeti ve Mama Hatun Kümbeti 12.00-12.15 Afet KERİMOVA (Azerbaijan), The Symbolic Meaning of the Image of a Deer in the Traditional Culture of the Turkic Peoples 12.15.12.30 TARTIŞMA (CONCLUSION) 9. OTURUM (9. SESSION)-A Salonu (A Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Prof. Dr. İrada NURİYEVA TOFİG-Assoc. Prof. Dr. Sevil KARİMOVA Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/xpc-hpyt-cdz 12.30-12.45 Prof. Dr. Murat ERTEKİN (Turkey), Kültürel Miras Kapsamında Kent Mezarlıklarının Yeşil Alan Olarak Değerlendirilmesi 12.45-13.00 Assoc. Prof. Dr. Olga KARANASTAS-RADOVA (Moldova-Gagauzya), Güneydoğu Avrupa Gagauzların Etnik Tarihi ve Kültür Mirasi: T.C. Osmanlı Arşivi ve Topkapı Sarayi Müzesi Arşivi’nin Kaynaklarına Göre XVI-XVIII. Yüzyıllarda Gagauzların Yerleştiği Yerler - Üzi (Özi) Eyalet'in, Akkerman Mülhakatında, Yeniköy Karyesi 13.00-13.15 Cengiz ABDULLAYEV (Azerbaijan), Türk Dünyasını Birleştiren Ulusal Değerler 13.15-14.00 Valentina KOZEL (Belarusian), Innovative Means of Education of Dialogue Culture Students 14.00-14.15 Assist. Prof. Dr. Octavian VELESCU (Romania), Elements of Eastern Musical Tradition in the Piece "Peschrevvorspiel-Fugue" From the Levantiques, 12 Piano Pieces by Dan Dediu 14.15.14.30 Arzu GÖK (Turkey)-Prof. Dr. Mutluhan TAŞ (Turkey), Serigrafi Baskı Tekniğinin Farklı Malzemeler (Kağıt, Kumaş, Deri, Ahşap, Seramik) Üzerine Uygulamalarının Karşılaştırılması 14.30-14.45 TARTIŞMA (CONCLUSION) 10. OTURUM (10. SESSION)-B Salonu (B Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Prof. Dr. Murat ERTEKİN-Assoc. Prof. Bahar SARIBOĞA AKCA Çevrimiçi katılım için link adresi (Link for online participation): https://meet.google.com/bby-dodk-xau 7 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ 12.30-12.45 Assoc. Prof. Dr. Sevil KARİMOVA (Azerbaijan), Azerbaycan Ressamlığında Çiçek Motivlerinin İkonoqrafisi 12.45-13.00 Lec. Servet AKAR (Türkiye)-Ufuk ÖREN (Türkiye), Geleneksel Türk El Sanatlarında CNC Makinasının Kullanımı 13.00-13.15 Res. Assist. Nurcan SERTYÜZ (Türkiye), Anadolu Türk Evi'nin Ahşap Üzeri Kalem İşi Tekniği’nde Meyve Tasvirleri 13.15-14.00 Mariya YANİOĞLU (Moldova-Gagauzya), формированиe навыков активного слушания в контексте коммуникативной культуры 14.00-14.15 Hacı ABDULLA (Azerbaijan), History of Shusha in “Karabaghname” 14.15.14.30 Assoc. Prof. Alina CRISTEA (Romania), The Traditional Daily Vs Actor’s Extra-Daily 14.30-14.45 TARTIŞMA (CONCLUSION) 8 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ 1. OTURUM (1. SESSION)-A Salonu (A Hall) Oturum Başkanları (Session Moderators): Prof. Dr. Osman KUNDURACI-Assist. Prof. Dr. Nurcan BAHARGÜLÜ BURDUR – TEFENNİ BEYKÖY MEZARLIĞINDAN ÖRNEKLER (EXAMPLES FROM TOMBSTONES IN BURDUR PROVINCE TEFENNI DISTRICT BEYKÖY) Osman KUNDURACI Halil İbrahim ARSLAN  ABSTRACT The tradition of erecting tombstones is a practice that has passed through different stages from pre-Islamic Turkish communities to the present day. People in Central Asia erected Balbals (Stone Fathers) to remember or serve the dead after burial. This practice was not abandoned when they converted to Islam, and the foundations of the tombstones belonging to the Islamic period were laid by synthesizing the belief system of Islam and Central Asia. In Balbals erected in Central Asia, there are practices in which the facial features are clearly handled and the guidelines of the body, arms and hands are depicted. It is seen that the same execution aspect was continued in different forms in Anatolia in the early times or later in some religious orders. During the Ottoman period; instead of the figures used in pre-Islamic practices, the decorations on the head pieces and cartridges of the tombstones come to the fore. Beyköy, where the tombstones that are the subject of the study, are located, is 85 km from the city center and 11 km from the district center. In the region, which has continental climate characteristics, winters are cold and snowy, and summers are hot and dry. Village earn their living from agriculture and stockbreeding. Although there is no information about when the village was founded, considering the Dengere Village Mosque, located in the Bölmepınarı village of the Çavdır district, which dated to the Principalities period, it is thought that there has been a settlement here since that period. The tombstones found in Beyköy consist of male and female tombstones of different sizes and belonging to different professions. It is seen that mostly the head stones are decorated and epitaphed. With this study, the place and importance of Beyköy tombstones in the Turkish tombstone tradition will be revealed. GİRİŞ Burdur Akdeniz bölgesinde, Doğu ve Güney tarafında Antalya, Güneybatı tarafında Muğla, Batı tarafında Denizli, Kuzey tarafında ise Afyon ve Isparta illeri bulunmaktadır. (Anonim, 1955, s. 17). Burdur ‘un tarihi oldukça eskilere dayanmakla birlikte Burdur’a 25 km mesafede bulunan hacılar höyükten çıkan eserlere göre MÖ 6230-6050/5920 yıllarına dayandırılmaktadır (Duru, 2008, s. 15). Çalışmalarımızın odağında bulunan Tefenni ile ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde, Tefenni’nin tarihi MÖ 2500 – 2300 yıllarına dayandırılmaktadır (Gülmen & Şimşek, 2009, s. 8). Tefenni’nin adı üzerinde tartışmalar olmakla birlikte Temizoniyum, Temenos, Stefani, Siroz (Tefenni) isimleri zikredilmektedir (Gülmen & Şimşek, 2009, s. 8). Burdur İli Tefenni İlçesi sınırları içerisindeki araştırmalarımız neticesinde ele aldığımız mezar taşları Beyköy ’de bulunmaktadır. Mezarlığın içerisinden karayolu geçmesi sebebi ile Doğu ve Batı olmak üzere iki mezarlık haline gelmiştir. Taşlardan Batı tarafta bulunanlar için B harfi, Doğu tarafta bulunanlar için D harfi verilmiştir. Mezarlıkların kapısından başlanılarak düzenli bir şekilde sıraya sokulmuştur. Osmanlı dönemine tarihlendirilen ve üzerlerinde Osmanlıca kitabesi bulunan mezar taşlarının sadece bir tanesinin üzerinde bitkisel süslemeye rastlanılmıştır. Üzerlerinde Osmanlıca kitabe bulunmayan ve kireç taşından yapılmış olan mezar taşlarında genel bir kompozisyonun tekrarlandığı görülmektedir. Üzerlerinde bulunan şekiller ilk olarak bir damga olabileceğini akıllara getirse dahi süsleme olarak da işlenmiş olma ihtimali bulunmaktadır. Beyköy’e yakın bir konumda bulunan yuva köyü mezarlığında da bir adet mezar taşında neredeyse aynı kompozisyonun tekrarlandığı görülmektedir. 1. BEYKÖY MEZAR TAŞI ÖRNEKLERİ 1.1. Batı Mezarlıkta Bulunan Mezar Taşları B1. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 67x27x7 m ölçülerinde olup sarık başlıklı erkek mezar taşıdır. Sağlam bir şekilde ayakta toprağa dikili bir vaziyette olan mezar taşının üzerinde kitabe  Prof. Dr., Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı, Kampüs-Konya Yük. Lis. Öğr., Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı, Konya  37 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ bulunmamakla birlikte daha sonradan yapıldığı düşünülen kazıma yolu ile Osmanlıca yazılar bulunmaktadır. Üzerinde bulunan yazılardan herhangi bir isim tespiti yapılamamıştır. Taşın üzerinde mezarlıkta uygulanan belirli bir süsleme uygulaması olarak düşünülen geometrik kompozisyon bulunmaktadır. B2. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 78x25x9cm. ebatlarındadır. Toprağa gömülü bir şekilde olan mezar taşı oldukça sağlam durumdadır. Sarık başlıklı erkek mezar taşının üzerinde geometrik süsleme kompozisyonu bulunmaktadır. Taşın boyun kısmının altında kare içerisine 6 satır yazı bulunmakta fakat yazılar oldukça silik olduğu için okunamamaktadır. Kitabesi: 1301. B3. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı bir ayak taşına ait olması gerekmektedir. Mezarda herhangi bir baş taşı bulunmamaktadır. Toprağa gömülü olan mezar taşı 25x07x72 cm. ölçülerindedir. Düşey kesitli olan mezar taşı sivri bir tepelik ile sonlanmaktadır. Taş yüzeyinin kenarlarında geometrik şekillerle taralı bir bordür bulunmaktadır. Taşın orta bölümünde yan yana iki adet geometrik bir şekil ve en alt bordürde kareler içerisinde çapraz şekilde çizgiler ile bir kompozisyon oluşturulmuştur. B4. Hacı Şerif’in Oğluna ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 42x17x05 cm. ebatlarındadır. Toprağın dışında 42 cm. ’den kırık bir vaziyettedir. Kitabesi: Sene 1128/ El Merhum Hacı Şerif/ …Oğlu (Kırık). B5. Hüseyin Ağa’nın Oğluna ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 85x24x09 cm. ölçülerindedir. Toprağa gömülü bir vaziyette bulunan mezar taşı günümüze oldukça sağlam gelmiştir. Erkek fes başlığına sahip olan mezar taşında 5 satır yazı bulunmaktadır. Yazı kartuşları ince bir biçimde belirginleştirilmiştir. Kitabenin serlevha bölümünde tarih ibaresine yer verilmiştir. Kitabesi: Sene 1289/ El Merhum Vel Mağfur Leh/ … zeybek Zade Hüseyin/ Ağanın Oğlu osman / Ağa Ruhuna Fatiha. B6. Aişe Hanıma ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 76x26x7 cm. ölçülerindedir. Toprağa gömülü bir vaziyette bulunan mezar taşının üzerinde 5 kartuş ve 5 satır yazı bulunmaktadır. Hotoz başlığına sahip olan mezar taşının kitabesinin okunmasından sonra Aişe hanıma ait olduğu anlaşılmıştır. Kitabesi: Sene 1271/ El Merhum Vel Mağfur Leha/ Ahmet Bey’in Kerimesi/ Aişenin Ruhuna/ Fatiha. B7. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşının 94x26x10 cm. ölçülerinde ve sarıklı bir başlığı bulunmaktadır. Sarığın üzerinde bordürler içerisine alınmış geometrik süslemeler bulunmaktadır. Taşın gövdesinin iki kenarında da ince bir bordür içerisine geometrik şekillere yer verilmiştir. Bu şekiller taşın gövdesinin en alt kısmında da bulunmaktadır. Taşın üzerinde herhangi bir yazı bulunmadığı için kimliği tespit edilememiştir. B8. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 60x27x12 cm. ölçülerindedir. Toprağa gömülü bir vaziyette bulunan mezar taşı insan biçimindedir. Gövdesi üzerinde kazıma tekniğinde beş satır yazı bulunmaktadır. Mezar taşının arka tarafında saç detayı bulunmaktadır. B9. Malzemesi tam olarak tespit edilemeyen mezar taşı 61x28x8 cm. ölçülerinde bulunmaktadır. Toprağa gömülü bir vaziyette bulunan mezar taşı yuvarlak bir başlığa sahiptir. Taşın yüzeyinde yazıya benzeyen izler bulunmakla birlikte herhangi bir anlam çıkarılamamıştır. Taşın arka yüzeyi diğer taşlara göre önem verilmiş ve farklı bir kompozisyona yer verilmiştir. B9A Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 72x27x10 cm. ölçülerindedir. Toprağa gömülü bir vaziyette olan mezar taşı dikdörtgen bir gövdeye sahip olup, yuvarlak kemerli bir tepelikle sonlanmaktadır. B10. Ömer Ağa’nın Kızı Ali’nin Zevcesi Aişe Hanım’a ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 77x26x9 cm. ebatlarındadır. Toprağa gömülü bir vaziyette olan mezar taşı kadın mezar taşıdır. Taş sonraki dönemlerde kırılmış ve taşı yapıştırma için bir malzeme kullanılmıştır. Üzerinde yazı kartuşları bulunmakta fakat taş çok tahrip bir durumda olduğu için bazı kısımları okunamamaktadır. Kitabesi: Sene 1237/ Ah Minel Mevt/ El Merhum …/ Hacı Ömer Ağa’nın Kızı/ Aişe / Ruhu İçun Fatiha. B10A Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 35x32x12 cm. ölçülerinde olup toprağa gömülü bir vaziyettedir. Dikdörtgen gövdeye sahip olan taş, üçgen bir tepelikle sonlanmaktadır. B11. Hacı Ömer Ağaya ait olduğu düşünülen mezar taşı: 38 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 83x26x10 cm. ölçülerindedir. Toprağa gömülü bir vaziyette bulunan mezar taşının üzerinde 8 kartuş yazı bulunmaktadır. Tepelikle sonlanan mezar taşının ortasından kırılmış ve mermer yapıştırıcısı ile tekrardan yapıştırılmıştır. Taşın üzerinde bulunan kartuşlar üçgen bir şekil sergilemesi ile diğer mezar taşlarından ayrılmaktadır. Mezar taşının üzerinde bulunan yazıların büyük bir çoğunluğu okunamamıştır. Kitabesi: Sene 1209/ …/ …/ …/ … … Olsun Cennet Mekân/ El merhum Vel Mağfur Hacı Ömer? /Zade Ali Ağa Ruhu içun/ Fatiha. B12. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 73x26x10 cm. ölçülerinde bulunmaktadır. Toprağa gömülü bir vaziyette bulunan mezar taşının sarık biçiminde bir başlığı bulunmaktadır. Taşın boyun kısmının altında dikdörtgen bir alan oluşturulmuş ve üzerinde ince bir şekilde yazılara yer verilmiştir. Taşın kenarlarında eğrisel paralel çizgilerle bordür oluşturulmuş ve taşın gövdesinin alt kısmında karşılıklı olarak yapılmış olan üçgen şeklindeki çizgilerin birçok kez tekrar edilmesi ile bir kompozisyon oluşturulmuştur. Kitabesi: 1215/Ya Rabbi Yezdan Gelip/ Kabrimi Ziyaret Eden İhvan/ Merhuma Fatiha İhvan/ İbrahim? / … …/ 1310. B13. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 20x10x50 cm. ölçülerindedir. Erkek başlıklı olan mezar taşında kartuş şeklinde bölümler bulunmakta fakat üzerinde yazıya tespit edilememiştir. B14. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 55x27x10 cm ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette olan mezar taşının başlığı, insan başlıklarına benzemektedir. Başlığın hemen alt kısımda yatay dikdörtgen şeklinde içi taralı bir bölüm bulunmamaktadır. B15. Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı silindirik gövdeli yuvarlak bir başlığa sahiptir. 67x13x07 cm. ölçülerinde bulunmaktadır. Toprağa gömülü bir vaziyette bulunan mezar taşının üzerinde herhangi bir yazı veya süslemeye rastlanılmamıştır. B16. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 54x17x10 cm. ölçülerinde bulunmaktadır. Toprağa dikili olan mezar taşının sarık biçiminde bir başlığı bulunmaktadır. B17. Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 63x28x10 cm. ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette bulunan şahide ’nin başlık kısmı bulunmamaktadır. Taşın üzerinde kartuş bölümleri bulunmamasına rağmen 5 satır yazı bulunmaktadır. Serlevha bölümünde tarih ibaresine yer verilmiş olmakla birlikte oldukça tahrip olduğu için okunamamaktadır. Kitabesi: …/ Hüvel Hallakul Baki/ İlahi Rahmetullah Teali/ … Kızı …/ Ruhu İçun Fatiha. B18. Dudu Kadın’a ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 91x30x10 cm. ölçülerinde bulunmaktadır. Toprağa dikili bir vaziyette bulunmakta ve başlığı yoktur. Üzerinde 7 satır yazı tespit edilmiştir. Kitabesi: Sene 1222/ Hüvel Hallakul Baki/ Ziyaretten Murad Ancak Bir Duadır/ Bugün Bana İse Yarın Sanadır/ El Merhum vel Mağfirun Leha/ Elmalı Beyi Hacı Himmet Karısı Dudu Kadın/ Ruhu İçun Fatiha. 1.2. Doğu Mezarlıkta Bulunan Mezar Taşları D1. Kireç Taşından Yapılmış olan mezar taşı 87x23x10 cm. ölçülerinde bulunmaktadır. Toprağa dikili bir vaziyette ve erkek başlığına sahiptir. Taşın boyun kısmının altında yazı için ayrılmış olan kare bir alan bulunmakta ve üzerinde ince çizgiler ile yazılara yer verilmiştir. Taşın geri kalan yerlerinde geometrik bir kompozisyon oluşturulmuştur. Kitabesi: 1317. D1A. Kireç taşından yapılmış olan ayak taşı 68x23x8 cm. ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyete bulunan taş üçgen bir tepelikle sonlanmaktadır. Taşın tepelik kısmının kenarlarında geometrik süslemeler bulunmaktadır. Taşın tam ortasında mimari formlu iki adet şekil bulunmakta ve en alt kısmında da dikdörtgen alanlar içerisinde iki adet çapraz çizgiler bulunmaktadır. D2. Mustafa Efendi’ye ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 87x25x7 cm. ölçülerinde bulunmaktadır. Toprağa dikili bir vaziyette bulunan mezar taşının erkek fes başlığına sahiptir. Başlığın üzerinde yer yer deformeler gözükmektedir. Taşın üzerinde 6 kartuş içerisinde 6 satır yazı bulunmaktadır. Kitabesi: Sene 1125/… Geçti Geldi Hakkın/ Emri… …/ … El Merhum Vel Mağfirun/ … Mustafa Efendi/ Ruhuna Fatiha. 39 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ D2A Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 49x27x7 cm ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette dikdörtgen bir gövdeye sahip olup yarım daire tepeliklidir. D3. Veli Efendiye ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 96x27x4 cm. ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette bulunan mezar taşı fes başlığa sahiptir. 8 kartuş içerisinde 8 satır yazı bulunmaktadır. Kitabesi: Sene 1317/ Bakıp Geçme Muhammed Ümmeti/ …Ölünün Diriden Bir Fatiha/ Bana Bir Fatiha İhvan Eden Bulur/ Cenneti Merhum Mustafa/ Ağanın Oğlu Hatip/ Veli Efendi Ruhuna/ Fatiha. D4. Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 65x27x8 cm. ölçülerindedir. Taşın etrafında taşın zarar görmemesi için bir alan yapılmış durumdadır. Erkek başlığına sahip olan mezar taşının başlığının üzerinde üçgen şeklinde çizgiler ile sarık biçimindedir. Boyun kısmında üçgen form oluşturan çizgilerin ortasında tarih bölümüne yer verilmiştir. Taşın gövdesinde de dikdörtgen bir yazı alanı oluşturulmuş olup alt kısımlarında ise geometrik bir kompozisyona yer verilmiştir. Yazı olan bölümdeki deformasyondan dolayı yazılar tam olarak okunamamaktadır. Kitabesi: 1297/ D4A Kireç taşından yapılmış olan mezar taşı 52x22x10 cm ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette olup üçgen bir tepeliğe sahiptir. Taşın orta bölümü ince kazıma şeklindeki çizgilerle bölümlere ayrılmış, en alt bölümde ise üçgen tarzında süslemeler yapılmış olup iç kısımları taralıdır. Taşın etrafında bir çerçeve bulunmaktadır. D5. Zeynep Hanım’a ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 115x34x7 cm. ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette olan mezar taşı sivri bir tepelikle sonlanmaktadır. Tepelik üzerinde çiçek motifi bulunmaktadır. 7 kartuş içerisinde 7 satır yazı bulunmaktadır. Kitabesi: Ziyarette Murad Bir Duadır/ Bugün Bana İse Yarın Sanadır/ Kara kavuk? Muhammed Efendi/ Zevcesi Zeynep Hanım/ Ruhuna Fatiha/ Sene 1128 D5A Mermer malzemeden yapılmış olan taş 91x32x4 cm ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette dikdörtgen gövdeye sahip olup sivri kemer şeklinde bir tepelikle sonlanmaktadır. D6. Muhammet Efendi’ye ait mezar taşı: Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 126x31x7 cm. ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette olan mezar taşının fes başlığına sahiptir. 7 kartuş içerisinde 7 satır yazı bulunmaktadır. Kitabesi: Hüvel Hayyul Baki/ Ehi Ravza-i Cinana/ … heman/ Kara Kavuk/ Besni Muhammed Efendi/ Ruhuna Fatiha/ Sene 1128 D6A Mermer malzemeden yapılmış olan mezar taşı 102x31x5 cm ölçülerindedir. Toprağa dikili bir vaziyette, dikdörtgen bir gövdeye sahip olup, üçgen bir tepelikle sonlanmaktadır. 3. DEĞERLENDİRME 3.1.Mezar Tipleri Yapılan tipoloji çalışmalarına göre Beyköy mezarlığında tespit edebildiğimiz iki tip mezar çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan ilk mezar tipi toprak mezardır (Aksel, Işın, & Yelkenci, 1996). Toprak mezar, Baş ve ayak taşlarının arasında basit bir tümsek oluşturacak şekilde yığılan toprak zamanla kaybolmakta ve mezar taşlarının kaybolduğu zaman mezar olup olmadığının anlaşılması oldukça zordur (Çal & Çal, 2008, s. 3). İkinci mezar tipi ise çerçeveli mezardır. Bu mezar tipi genellikle mezar üzerinde bulunan toprağın dağılıp kaybolmaması için yapılmaktadır. Baş ve ayak taşı çerçevenin üzerinde bulunmaktadır (Çal & Çal, 2008, s. 4). 3.2. Mezar Taşı Tipleri Beyköy mezarlığında incelemiş olduğumuz mezar taşlarında, başlık, tepelik ve gövdenin yatay kesiti özellikleri bakımından incelenmiştir. Mezar taşları düşey konumda ve yatay konumda olmak üzere iki farklı şekilde karşımıza çıkmaktadır. Düşey durumda olan mezar taşları toprağa dikili olan taşlardır, yatay konumda bulunan mezar taşları ise lahit, pehle ve çerçeve bu gruba girmektedir (Aksel, Işın, & Yelkenci, 1996, s. 242). Gövdesi dikdörtgen kesitli erkek başlıklı mezar taşlarından 13 tane, gövdesi dikdörtgen kesitli kadın başlıklı mezar taşlarından 2 tane, gövdesi dikdörtgen kesitli, başlıksız, üçgen tepeliklilerden 7 tane, gövdesi dikdörtgen kesitli, başlıksız, yuvarlak kemerli tepeliklilerden 5 tane, gövdesi dikdörtgen kesitli, başlıksız, dilimli tepelikli 1 tane, gövdesi dikdörtgen kesitli, başlıksız, sivri kemer tepelikli 1 tane, gövdesi dikdörtgen 40 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ kesitli ve insan figürü biçiminde başlıklı 4 tane, gövdesi dikdörtgen kesitli başlıksız 2 tane mezar taşı bulunmaktadır. 3.3. Başlık Tipleri Beyköy mezarlığında incelemiş olduğumuz 31 adet mezar taşının başlıkları; Fes başlık, üçgen tepelikli, yuvarlak kemerli tepelikli, sivri kemerli tepelikli, sarık başlık, dilimli tepelikli olmak üzere 6 farklı tipte bulunmaktadır. Bu başlık tipleri kendi içlerinde alt başlıklara ayrılmaktadır. Genel olarak incelediğimizde başlıkların büyük bir çoğunluğu sarıklı fes? başlık kullanılmıştır 1. Fes başlık hem kadın mezar taşlarında hem de erkek mezar taşlarında kullanılmasının yanı sıra genellikle erkek mezar taşlarında daha yoğun olarak tercih edilmiştir. Fes başlığın; Mecidiye, Aziziye ve Hamidiye gibi türleri bulunmaktadır (Güzel, 2016, s. 180). İncelediğimiz Beyköy mezarlığında Aziziye ve Hamidiye başlık tipleri kullanılmıştır. Aziziye başlık tipinde üst tarafı alt tarafından daha dar yapılmıştır (Çal, 2000, s. 211). Beyköy mezarlığında iki tane aziziye fes başlığı kullanılmıştır2. Hamidi fes ise, üst tarafı alt tarafından daha dar ve Aziziye fese göre daha uzun yapılmaktadır (Çal, 2000, s. 212). Beyköy mezarlığında bir adet Hamidi fesli mezar taşı bulunmaktadır3. Kadın mezar taşlarında kullanılan fes başlık ise, erkek mezar taşlarından daha ince bir şekilde yapılmıştır. Beyköy mezarlığında bir adet mezar taşı kadın fes başlığı kullanılmıştır 4. Kadın mezar taşlarında kullanılan diğer bir başlık ise hotoz başlık olup Beyköy mezarlığında üç adet mezar taşında bu başlık tipi uygulanmıştır5. Kadın mezar taşlarından bir tanesinde dilimli tepelik kullanılmıştır 6. Fes başlığın dışında kullanılan diğer bir başlık ise, üçgen tepelikli başlık tipidir7. Genellikle ayak taşlarında tercih edilen bu başlık, düşeyde dikdörtgen kesitli olup, son kısımda üçgen yaparak sonlanmaktadır. Bir başka başlık tipi ise yuvarlak kemerli tepelikli başlık tipidir 8. Bu başlık da üçgen tepelikli başlık tipi gibi ayak taşlarında tercih edilmektedir. Başlık tiplerinden bir diğeri ve sayılı örneklerde karşımıza çıkan başlık ise insan biçimindeki başlıktır9. Bu mezar taşları gövdesi dikdörtgen kesitli olup başlık kısmı insan kafatası şeklinde yapılmıştır. Mezarlıkta başlığı olmayan iki tane mezar taşı bulunmaktadır10. 3.4. Süsleme İnceleme yaptığımız Beyköy mezarlığında süsleme kompozisyonları bitkisel ve geometrik olmak üzere iki farklı tipte karşımıza çıkmaktadır. 3.4.1.Bitkisel süsleme: sadece iki adet mezar taşı bulunmaktadır11. D5 katalog numaralı mezar taşında, üçgen tepeliğin ortasında, tam ortadan beş yapraklı bir çiçek ve iki tarafına üçer tane dal uzanmakta ve beş yapraklı çiçekleri bulunmaktadır. B10 katalog numaralı mezar taşında ise başlığın hemen altında, boyun kısmında yaprak detayları gözükmektedir. 3.4.2.Geometrik süsleme: Mezarlıkta bulunan taşların büyük kısmında geometrik süsleme hakimdir12. Geometrik süslemeler genellikle malzemesi kireç taşı olan taşlarda daha çok tercih edilmiştir. 3.5. Mezar Taşlarında Yazılar Baş Taşı kitabelerinde yer alan yazıların içerikleri, ölüm tarihi, başlangıç ifadesi, durum bildirme, kimlik, dua isteme gibi kısımlardan oluşmaktadır. 3.5.1. Serlevha Serlevha; farca baş anlamına gelen Ser sözcüğü ile Arapçada levha kelimesinin birleşmesi sonucu olarak başlık anlamına gelmektedir (Duran, 2009, s. 567). Mezar taşlarında bu bölümde genellikle tarih ibaresi bulunmaktadır 13. İncelediğimiz taşlar içerisinde sadece iki adet mezar taşında serlevha kısmında “Hüvel Hayyul Baki” lafzı bulunmaktadır14. 1 B1, B2, B12, B13, B16, D1, D4, D6. B5, D2. D3. 4 D6. 5 B10, B17, B18. 6 B11. 7 D5, B3, D1A, D3A, B10A 8 D5A, D2A, B9A. 9 B8, B9, B14, B15. 10 B17, B18. 11 B10, D5. 12 B1, B2, B3, B7, B12, D1, D1A, D4, D4A. 13 B5, B6, B10, B11, B17, B18, D2, D5. 14 D5, D6. 2 3 41 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ 3.5.2. Durum Bildirme Bu bölümde genellikle ölüm sebeplerinden bahsedilmektedir. Fakat incelediğimiz mezar taşlarında ölüm sebepleri ile ilgili herhangi bir durumdan bahsedilmemiştir. B10 numaralı mezar taşında “Ah minel mevt” lafzı kullanılarak ölümün ne kadar acı olduğundan bahsedilmiştir. 3.5.3. İnsanlardan İstek Mezar taşlarında yoğun olarak insanlardan bulunulan başlıca istek kendileri için duadır. Ayrıca insanlara bu dünyanın geçiciliğini hatırlatmaktadırlar. B18 ve D5 mezar taşlarında “Ziyaretten murad bir duadır” kalıbı ile, D3 mezar taşında “ölünün diriden bir fatihadır” şeklindeki kalıp ile ziyaretçilerden kendileri için dua istemektedirler. 3.5.4. Tanrıdan İstek Beyköy mezarlığında bulunan taşlarda Allah’tan bir istekte bulunulmamıştır. “Hüvel hallakul baki” ve “Hüvel hayyul baki” kalıbı ile Allah’ın ölümsüzlüğü nitelenmiştir. Mezarlıkta sadece D5 ve D6 mezar taşlarında “Hüvel hayyul baki” kalıbı kullanılmıştır. 3.5.5. Fatiha Kalıbı Mezar taşlarında Fatiha kalıbı en alt kısımda kullanılmıştır. Taşlarda kullanılan başlıca “Ruhuna Fatiha” kalıbıdır. 7 adet mezar taşında bu kalıp kullanılmıştır15. Taşlarda kullanılan diğer bir kalıp ise “Ruhu içun fatiha” kalıbıdır. 3 adet mezar taşında bu kalıp kullanılmıştır 16. 3.5.6. Yazı Tipleri Beyköy mezarlığında kullanılan yazı tipi genellikle sülüstür. Yazıların büyük bir kısmı bir kartuş içine yerleştirilmiştir. Sadece 1 adet mezar taşında yazı kartuş içerisine alınmamıştır. Yazı tiplerinin yanı sıra yazıların eğim yönleri de farklılık göstermektedir. 3.5.7. Tarih İncelediğimiz mezar taşlarında en eski tarih D2 mezar taşında olup H.1125/ M. 1713-1714 yıllarına tarihlendirilmektedir. En geç tarihli mezar taşı ise H. 1317/ M. 1899 – 1900 yıllarına aittir. SONUÇ İncelediğimiz Beyköy mezarlığında 23 adet baş taşı, 8 adet ayak taşı bulunmaktadır. Bu taşlardan 14 tanesi erkek mezar taşı iken 9 tanesi kadın mezar taşıdır. Taşlar iki farklı tipte malzeme kullanılarak oluşturulmuşlardır. Mermer ve kireç taşı kullanılmış olup, mermer mezar taşlarında kitabeye önem verilmişken, kireç taşı kullanılan mezar taşlarında geometrik süsleme yapılmıştır. Mezar taşlarının malzemesi ve üzerindeki süslemeler ele alındığında Beşkaza yöresi Yörük mezar taşlarına birebir uyuşmaktadır. İncelediğimiz mezar taşlarında en eski tarih D2 numaralı Mustafa Efendi’ye mezar taşında olup H.1125/ M. 1713-1714 yıllarına tarihlendirilmektedir. En geç tarihli mezar taşı ise H. 1317/ M. 1899 – 1900 yıllarında Veli Efendiye aittir. Mezar taşlarında bitkisel ve geometrik süslemeye yer verilmiştir. Sadece iki adet mezar taşında bitkisel süsleme yapılmışken, dokuz adet mezar taşında geometrik süslemeye yer verilmiştir. Araştırma yaptığımız alanda incelediğimiz bir grup mezar taşı ile Burdur ilinde bulunan mezar taşlarının yakın çevresinde bulunan taşlar ile bir karşılaştırılması yapılmış olup bu sayede burada yaşamış olan insanların etkileşim içerisinde oldukları bölge tespit edilmiştir. İncelediğimiz taşlarda herhangi bir tarikat, lakap, meslek veya unvana rastlanılmamıştır. KAYNAKÇA Aksel, T., Işın, E., & Yelkenci, I. (1996). "stelea turcicae VIII Yenikapı Mevlevihanesi haziresi" İslam Dünyasında Mezarlıklar ve Defin Gelenekleri (Cilt 1). Ankara: Türk Tarih Kurumu. Anonim. (1955). Burdur 1955 İl Yıllığı. İstanbul: İsmail Akgün Matbaası. Barışta, Örcün H. (2002). “Osmanlı İmparatorluğu Dönemi Türk Mezar Taşlarından Bazı Takı Tasvirleri”, XIII. Türk Tarif Kongresi, Ankara 4-8 Ekim 1999, Kongreye Sunulan Bildiriler, III. Cilt, 11. Kısım, Ankara, 1303-1313. Beyazıt Mustafa- Beyazıt Yasemin, (2016), Denizli Teslim Baba Tekkesi, Denizli Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Denizli. Biçici, H. Kâmil (2012). “Osmanlı Dönemi Ortakent Başlıklı Mezar Taşları”, Turkish Studies- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 7/4, Fall 2012, Ankara, 1063-1105. Çal H., (2015), Türklerde Mezar Taşları, Aile Yazıları / 8, T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Ankara. S. 322. Çal Halit- A. Özlem, (2008), Kastamonu Atabey Gazi Camisi ve Türbesi Hazirelerindeki Mezar Taşları, Kastamonu Belediyesi, Yay. Ankara. 15 16 B5, B6, B10, D2, D3, D5, D6. B11, B17, B18. 42 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ Çal Halit, (2000), “İstanbul Eyüp’teki Erkek Mezar taşlarında Başlıklar”, Tarihi, Kültür ve Sanatıyla III. Eyüp sultan Sempozyumu Tebliğler, 28-30 Mayıs 1999, İstanbul, s. 206-225. Çal, H. (2000). İstanbul Eyüp'teki Erkek Mezar Taşları. Tarihi Kültürü ve Sanatıyla III. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler (28-30 Mayıs 1999), 226-241. Çal, H., & Çal, Ö. (2008). Kastamonu Atabey Gazi Camisi ve Türbesi Hazirelerindeki Mezar Taşları. Ankara: Kastamonu Belediyesi. Çal, H., İltar, G. (2011). Giresun İli Osmanlı Mezar Taşları, Ankara. Çetin Y., (2017), ‘’Türk – İslam bezeme sanatında gamalı haç (svastika) ile çarkıfelek motifinin köken ve ikonografi anlamları üzerine bir değerlendirme’’, s. 354 – 356. Duran, G. (2009). Serlevha. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (Cilt 36, s. 567-569). içinde İstanbul. Duru, R. (2008). M.Ö. 8000'den M.Ö. 2000'e Burdur-Antalya Bölgesi'nin Altıbin Yılı. Antalya: AKMED. Ertuğ Necdet, (1999), “Osmanlı Mezar taşları”, Osmanlı 9, Yeni Türkiye Yay. Ankara, s. 223-229. Gülmen , O., & Şimşek, F. (2009). Tefenni. Ankara: Sistem Ofset. Güzel, E. (2016). Osmanlı Erkek Mezar Taşlarında Serpuş Biçimleri. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta. İşli H. N. (2009) Osmanlı Serpuşları, Ebru Matbaacılık, İstanbul. Kunduracı, Osman, Karadağ, Selman, Bahargülü, Nurcan, Muğla-yatağan İlçesi Katrancı Köyü Mezar Taşlarından Örnekler, XII. Uluslararası Türk Sanatı, Tarihi Ve Folkloru Kongresi /Sanat Etkinlikleri, 2527Nisan (April) 2019 Konya/Türkiye (Turkey)(Editörler Osman Kunduracı-Ahmet Aytaç), Konya, 2019, s. 95-108. Laqoeur, (2010), Hans-Peter, Hüve’l Baki İstanbul’da Osmanlı Mezarlıkları ve Mezar Taşları, (Çev. Selahattin Dilidüzgün), Tarih Vakfı Yurt Yay. İstanbul. Muşmal, H., Çetinaslan, M. (2013). “Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Köyü Mezar Taşları”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/7 Summer, Ankara, s.323-354. Sağıroğlu Arslan, A. (2017). “Taşlar Konuşur”: Türk Mezar Taşlarının Biçim Dili. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), s. 1923-1937 FOTOĞRAFLAR B1 B2 B3 B4 B5 B6 43 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ B7 B8 B9 B10 B10A B12 B11 B13 B14 44 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ B14A B15 B16 B17 B18 D1 D1A D2 D2A D3 D4 D4A 45 XVI. ULUSLARARASI TÜRK KÜLTÜRÜ, SANATI ve KÜLTÜREL MİRASI KORUMA SEMPOZYUMU/SANAT ETKİNLİKLERİ D5 D5A D6 D6A 46