Cumhuriyet Gazetesi

Aile içi cinsel istismar anlamına gelen ensest, hukuken evlenmeleri yasak olan aile bireyleri arasındaki cinsel ilişki olarak tanımlanmaktadır. Ensest kapsamına aile üyeleri girdiği gibi, çocuğa/gence bakmakla yükümlü tüm kişiler biyolojik bağa bakılmaksızın bu tanıma dahil edilmektedir. Ensest insanlık tarihinin en başından beri bir tabu (yasak) olarak görülmektedir ve bu durum da ensestin kolayca açığa çıkarılamaması sorununu beraberinde getirmektedir. Özellikle ataerkil toplumlarda, ensestin gizli
tutulmasındaki en önemli sebep, ensest saldırganının çoğunlukla mağdurdan sorumlu olan ve mağdurun üzerinde otorite sahibi olan kişi tarafından gerçekleştirilmesidir. Ensest olgular erkeğin kadın üzerindeki hakimiyetinin görünür olduğu ataerkil düzende karşımıza çıkmaktadır. Buna göre, erkek, özel alana dahil olan ve erkeğin iktidarının en görünür olduğu ev içinde cinsel üstünlük kurmaktadır. Türkiye’de ortaya çıkarılmış ensest vakalarının daha çok baba-kız ensesti olması da kadının toplumda çok fazla söz sahibi olmamasıyla ve erkeğin kadın üzerindeki egemenliğiyle bağlantılıdır. Ataerkil ideolojiden beslenen medya da toplumda açığa çıkarılması güç olan ensest olgular karşısında toplumsal cinsiyet eşitsizliğini yeniden üreten bir konuma sahiptir. Bu çalışmada, Türk yazılı basını özelinde ensest konulu haberlerin içeriklerine bakılarak haberlerde ensestin nasıl görmezden gelindiğine ve haberlerde anlamın nasıl inşa edildiğine odaklanılmıştır. Cumhuriyet Gazetesi ve Yeni Şafak Gazetesi’nin 2008-2018 yılları arasında yayınladığı ensest konulu haberler eleştirel söylem analizi yöntemiyle irdelenerek, haberlerde ensestin üstünün örtüldüğü kanaatine varılmıştır.

19.yy'dan beri Zonguldak kömür havzasında hüküm süren azınlık-yabancı hegemonyası Kurtuluş Savaşı'yla darbe alsa da cumhuriyetin ilk yıllarında hâlâ kırılamamıştı. Genç Türkiye Cumhuriyeti bir taraftan havzada etkin olmaya çalışırken diğer taraftan kömür üretimini artırmayı amaçlıyordu. Çalışanların koşullarının iyileştirilmesi, teknik yetersizliklerin giderilmesi, demiryolu hattına başlanması ve yerli sermayenin devlet teşvikiyle kömür işletmeciliğine sokulması 1920'ler boyunca atılan önemli adımlar oldu. Havza 1930'ların ilk yarısında önemli gelişmelere gebeydi. Dünya ekonomik bunalımının da etkisiyle devletçilik politikasına yönelen Türkiye Cumhuriyeti, Zonguldak'ta kömür işletmeciliğini doğrudan ele almak üzereydi. Bu süreçte Zonguldak üst düzey devlet adamları tarafından ziyaret ediliyor, kömür havzasının millileştirilmesi için hazırlıklar yapılıyordu. 1930'lar aynı zamanda Zonguldak'ta kentleşmenin hızlandığı, sosyal yaşamın da dönüşüme uğradığı yıllar olmuştur. İstihdam imkânlarına bağlı olarak nüfus artmış, bayındırlık ve altyapı hizmetleri önem kazanmış, azınlık-yabancı etkisi azalmış, cumhuriyetin getirdiği değişim kentin dokusuna yayılmaya başlamıştır. Zonguldak hem ülke ekonomisi açısından hem de yerel bazda önemli dönüşümlere sahne olduğu 1930'lu yıllarda ulusal çaplı gazetelere sık sık konu olmuştur. Bazı gazeteciler devlet adamlarının ziyaretleri vesilesiyle ya da ekonomik değeri açısından kenti ele almış, kentin varlık sebebi olan kömüre odaklanmışlardır. Bazı gazeteciler ise gezi rotalarının bir durağı olarak kenti ziyaret etmişler, sadece yöneticilerle değil halkla da temas kurmuşlardır. Kömür konusunun yanı sıra toplumsal hayatı, belediyeciliği, kent yaşamını, kamu hizmetlerini de mercek altına alan bu gazeteciler Zonguldak'a dair önemli detayları okuyucularıyla paylaşmışlardır.

[babama/dedicated to my father]

İspanya İç Savaşı yaşanırken direnişçilere destek vermek üzere Amerika’da çeşitli toplantılar yapılır ve yardım faaliyetleri yürütülür. Sabiha Zekeriya (Sertel) Hanım, Temmuz 1937’de Tan gazetesi için kaleme aldığı üç yazıda bu olaylara ilişkin tanıklığını aktararak Türkiye’deki okurların doğrudan haber almasını sağlamış olur.

Türkiye Cumhuriyeti kuruluşundan itibaren eğitimi kalkınmanın önemli
araçlarından birisi olarak görmüştür. Bu bağlamda yurt içi ve yurt dışından alanında
uzman birçok kişiden yardım alınmıştır. Bununla birlikte eğitim alanında istenilen
düzeyde bir ilerleme sağlanamamış, yeni kurulan eğitim kurumları siyasi partilerin bir
uzvu gibi görülerek iktidara gelen yeni partiler tarafından ya kapatılmış ya da etkinliği
zayıflatılmıştır. Eğitim sisteminde yaşanan bu kısır döngü birçok bilim insanını konu
üzerinde düşünmeye yöneltmiştir. Sistem üzerinde kafa yoran isimlerden birisi de Cavit
Orhan Tütengil olmuştur. Cumhuriyet tarihinin önde gelen sosyologlarından olan
Tütengil, Türkiye’deki eğitim sorunlarına yönelik görüşlerini bilimsel çalışmaları
yanında Cumhuriyet Gazetesi’nde kaleme aldığı makalelerinde de dile getirmiştir. Bu
bildiride bu değerli bilim insanının Cumhuriyet Gazetesi’nde kaleme almış olduğu
makalelerinden eğitimle ilgili olan kısımları değerlendirilerek dönemin eğitim
sorunlarında yazarın tespit etmiş olduğu aksaklıklar gün yüzüne çıkarılmaya
çalışılacaktır. Böylece aynı zamanda bir eğitimci olan Tütengil’in gözünden Türk eğitim
sistemindeki sorunlar ve eksiklikler açığa çıkarılmış olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Tütengil, eğitim, Türk eğitim sistemi, aksaklık.

Genel olarak siyasi bir havanın hâkim olduğu, savaş ve barış görüşmelerin ön planda tutulduğu bu 15 yıllık dönemde, “kadın” figürü nasıl hayat bulmuştur? Hangi durumların betimlenmesinde kadından fayda sağlanmıştır? Zaman içerisinde kadının çizgilerinde ne gibi değişiklikler meydana gelmiştir? İşte bu makalenin asıl konusu budur.

ÖZET:
Türban  ya  da  başörtüsü  sorunu,  Türkiye’nin  siyasi  tarihine yaklaşık 30 yıldır hâkim olan tartışmalardan biridir.Son 30 yılda Türkiye’nin gündemine farklı kişiler, farklı siyasal akımlar ile gelen  türban  sorunu,  ‘Kamusal  alan’,  ‘anayasal  hak  ve özgürlükler’,  ‘felsefi  seçimler’  gibi  konular  çerçevesinde defalarca tartışılmış, konu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM)  kadar  taşınmıştır.  Bütün  bu  süreçlerden  sonra  kamu personeli için başörtüsü yasağının kalkması dönemin BaşbakanıRecep  Tayyip  Erdoğan'ın  1  Ekim  2013'te  açıkladığı demokratikleşme  paketi  ile  olmuştur.  Kılık  kıyafet yönetmeliğinin  5.  maddesindeyapılan  değişikliklekısıtlayıcı hükümler kaldırılmıştır. Bu çalışmada Cumhuriyet Gazetesi’nin kurulduğu  yıllardan  bugüne  sahiplik  yapısı  ve  genel  yayın politikasına  ilişkin  bilgilendirme  yapıldıktan  sonra,  laiklik  ve demokrasi kavramlarına ve türban sorununun tarihsel süreçteki gelişimine değinilmiştir. Cumhuriyet Gazetesi’nin bu süreçteki yayınları,  haber  metinleri  ve  köşe  yazarları  çerçevesinde değerlendirilerek,  son  bölümde  gazetenin  konumlandırılması, laiklik ve demokrasi açısından yorumlanmıştır.Anahtar  Sözcükler:Türban  sorunu,  Laiklik,  Siyasi  Gelişim, Cumhuriyet Gazetesi
ABSTRACT:
The  turban  or  head  scarf  issue  is  one  of  the  debates  that  have dominated the country's political history for almost 30 years. The head  scarf  issue,    which  has  occupied  Turkey's  agenda  with different people an ddifferent political movements over the past three  decades,  has  been  discussed  many  times  within  the  frame work  of  'publicsphere',  'constitution  alrights  and  freedoms'  and 'philosophical  choices'.  The  matter  has  even  been  broughtto  the European  Court  of  Human  Rights  (ECHR).  After  all  the seprocesses,  the  lifting  of  the  head  scarf  ban  fort  the  public personel  was  realized  witht  he  democratization  pack  age announced by the then Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan on October 1, 2013. With the amendments made to the fifth article of  the  dress  code,  the  restrictive  provisions  were  abolished. Afterin  forming  about  owners  hip  structure  and  general publication    policy    of    Cumhuriyet    Newspaper    since    its establishment, this study also touches on the concepts of secularis mand  democracy,  as  well  as  the  development  ofthe  heads  carf issue  in  the  historical  process.  Publications  of  Cumhuriyet Newspaper in this process have been evaluated within the frame work  of  news  articles  and  columnists,  and  the  position  of  the newspaper  has  been  interpreted  in  terms  of  secularism  and democracy in the last chapter. Key    Words:Headscarf    problem,    Secularism,    Political Development, Cumhuriyet Newspaper

CUMHURİYET’İN YAYIN ÇİZGİSİNİ NEDEN DEĞİŞTİRDİNİZ?
Cumhuriyet gazetesine yapılan operasyonla gözaltına alınan Aydın Engin ile gazetedeki odasında buluştuk. Bu soruşturmadan dolayı halen 12 Cumhuriyet Vakfı yönetcisi cezaevinde, haklarındaki iddianamenin yazılacağı ve hakim karşısına çıkacakları günü bekliyor. Aydın Engin’in bu soruşturmayla ilgili anlattıkları ise sadece bu olaya değil Cumhuriyet gazetesinin ve hatta Türkiye basınının tarihine ve bugününe ışık tutuyor.

Yeni medyaların gündelik hayatın bir parçası olması ile beraber sosyolojide radikal dönüşümler meydana gelmeye başlamıştır. Bireylerin haber alma şeklinin değişmesi gerçeklik sorunsalına yeni bir perspektif eklemlemiştir. Bu perspektif, geleneksel medyadaki gerçeklik üretiminden farklı olarak kullanıcının yeni medya araçları sayesinde gerçeklik üretimine katkıda bulunmasıdır. Medya kullanıcısını içerik üreticisi haline getiren yeni medyaların kullanıcı üzerindeki yönlendirici etkisi toplumsallaşma açısından endişe verici koşulların oluşumuna sebep olmuştur. Diyalog ortamının tahrip edilmesi gibi sosyal sonuçlar doğuran bu koşulların oluşumunda, yeni medyaların zamanın akışı içerisinde enformasyonla beraber kullanıcıyı da yönlendirmesi etkilidir. Enformasyon yoğunluğuna olanak sağlayan yeni medya araçlarının kullanıcının enformasyon tüketim yetkinliklerini sınırlaması ve bilişsel uyum eğilimini motive etmesi, hiper gerçekliğin üretimine katkıda bulunmaktadır. Enformasyon akışı içerisinde zamanın taktiksel kullanımı ise hiper gerçekliğin üretiminde kilit taşı işlevini görmektedir. Cumhuriyet Gazetesi’nin Facebook hesabından haberin başlığı ile uyumsuz bir şekilde dolaşıma girdiği habere yapılan kullanıcı yorumları bu ifadeleri doğrulayan veriler sunmaktadır. Habere yapılan yorumların analizi sonucu, yorum yapan kişilerin %82’sinin haberin içeriğini okumadığı, sadece başlık üzerinden yorum yaptığı saptanmıştır. Habere yapılan yorumların ötekileştirici ve siber zorbalık nitelikli olduğu dikkate alındığında kullanıcıların kendi hakikatlerinin peşinden giderken, haber içeriğini reddettiği ve kendi gerçekliklerini üretebildiği görülmektedir. Yeni medyaların hiper gerçekliğin üretimine ve  toplumsallaşmaya etkisi, yeni medyaların zamanın üzerinde  mülkiyet kazanarak enformasyon ve medya kullanıcısını taktiksel bir şekilde bir araya getirişi bağlamında incelenecektir.

ABSTRACT
The laws which gradually increase compulsory education to 12 years, has been discussed thoroughly with every aspect including its proposal, acceptance and changes, and has constituted the long-established media’s agenda. In this process where the unknown is more than what is known, the differences of opinion among media organizations which provide information to the public about the new education system are also notable. The newspapers and the profession of journalism whose primary function is to inform people has been criticized in terms of being far away from truth and objectivity, and has lost its reliability significantly. While the same news are being presented in different newspapers or different pens with different ideological frameworks, the element of balance has been completely ignored. The purpose of this study which will examine the news and articles of Cumhuriyet and Hürriyet newspapers’ on this new education system in the context of laicism is to detect how the system is being expressed to the public who see the media as an important information and news source about this 12 years of intermittent training system, from which different perspectives the organs with different ideologies handle the same system, and what kinds of information about the system is being transferred to the public during the information process. Cumhuriyet and Hürriyet newspaper’s the news about the new education system in the context of secularism and a columnist for the purpose of this study is to examine, 12-year education system in discontinuous media that serves as an important source of information and news to the public, through the media that described how the system, with different ideologies which deal with different aspects of the same system of organs taken and in the process of informing the public about the system is to determine what type of information that is transferred.

Yeni medyaların gündelik hayatın bir parçası olması ile beraber sosyolojide radikal dönüşümler meydana gelmeye başlamıştır. Bireylerin haber alma şeklinin değişmesi gerçeklik sorunsalına yeni bir perspektif eklemlemiştir. Bu perspektif, geleneksel medyadaki gerçeklik üretiminden farklı olarak kullanıcının yeni medya araçları sayesinde gerçeklik üretimine katkıda bulunmasıdır. Medya kullanıcısını içerik üreticisi haline getiren yeni medyaların kullanıcı üzerindeki yönlendirici etkisi toplumsallaşma açısından endişe verici koşulların oluşumuna sebep olmuştur. Diyalog ortamının tahrip edilmesi gibi sosyal sonuçlar doğuran bu koşulların oluşumunda, yeni medyaların zamanın akışı içerisinde enformasyonla beraber kullanıcıyı da yönlendirmesi etkilidir. Enformasyon yoğunluğuna olanak sağlayan yeni medya araçlarının kullanıcının enformasyon tüketim yetkinliklerini sınırlaması ve bilişsel uyum eğilimini motive etmesi, hiper gerçekliğin üretimine katkıda bulunmaktadır. Enformasyon akışı içerisinde zamanın taktiksel kullanımı ise hiper gerçekliğin üretiminde kilit taşı işlevini görmektedir. Cumhuriyet Gazetesi’nin Facebook hesabından haberin başlığı ile uyumsuz bir şekilde dolaşıma girdiği habere yapılan kullanıcı yorumları bu ifadeleri doğrulayan veriler sunmaktadır. Habere yapılan yorumların analizi sonucu, yorum yapan kişilerin %82’sinin haberin içeriğini okumadığı, sadece başlık üzerinden yorum yaptığı saptanmıştır. Habere yapılan yorumların ötekileştirici ve siber zorbalık nitelikli olduğu dikkate alındığında kullanıcıların kendi hakikatlerinin peşinden giderken, haber içeriğini reddettiği ve kendi gerçekliklerini üretebildiği görülmektedir. Yeni medyaların hiper gerçekliğin üretimine ve  toplumsallaşmaya etkisi, yeni medyaların zamanın üzerinde  mülkiyet kazanarak enformasyon ve medya kullanıcısını taktiksel bir şekilde bir araya getirişi bağlamında incelenecektir.