Estetik Cerrahi

İnsan, zarafet duygusuna sahip bir varlık olarak yaratılmıştır. İnsanoğlu özündeki estetik hazzın bir sonucu olarak geçmişten bu yana
bedenini boya, takı, koku, kıyafet vb. şeylerle süslemektedir. Fıtrat
dini olan İslam da bu gerçekliğe uygun olarak belli ölçülere riayet
edilerek süslenmeye müsaade etmiştir.
Tüketim kültürünün hâkim olduğu günümüzde süslenmenin
yöntem ve malzemelerinde geçmişe nispetle büyük değişiklikler gerçekleşmiştir. Son iki yüzyılda tıbbi gelişmelerle birlikte kozmetik cerrahi imkânları artmış, saç ekiminden burun estetiğine kadar birçok
kozmetik operasyon yaygın bir şekilde uygulanır olmuştur. Öte yandan geleneksel kozmetik ürünlerin yerini fıkhen mahzurlu olan maddeleri içeren kimyasal kozmetik ürünler almaya başlamıştır. Yine
geçmişten bu yana bilinen takıların yanı sıra kozmetik lens, yapay
kirpik ve tırnak gibi protezler de günlük hayatta kullanılan ziynetlerin
arasına girmiştir. Süslenme alanındaki bütün bu yenilikler, konunun
fıkhi açıdan tekrar ele alınmasını zorunlu hâle getirmiştir. Bu çalışma
bedensel süslenmelerin fıkhi hükümlerini tespit etmeyi hedeflemektedir.
Çalışmada kozmetik cerrahinin yanı sıra takı, makyaj ve epilasyon uygulamalarının hükmü de incelenmiştir. Araştırmaya bedensel
süslenmeye yönelimin psikolojik ve politik arka planı irdelenmeye ve
tüketim kültürünün estetizasyona etkisi tespit edilmeye çalışılarak
başlanmıştır. Devamında vahyin nazil olduğu dönemde bilinen bedensel süslenmeye ilişkin uygulamalar ile Kur’an ve Sünnet’in bunlara
karşı tutumuna ve fukahanın çıkardığı hükümlere yer verilmiştir. Daha
sonra söz konusu nasslar ve fukaha görüşleri üzerinden yapılan okumalarla bedene yönelik estetik amaçlı tasarruflara ilişkin temel fıkhi
ölçüler belirlenmeye çalışılmıştır. Kitabın son kısmında ise günümüzde
yaygın olan estetik uygulamalar, belirlenen bu ölçüler çerçevesinde
hükme bağlanmaya çalışılmıştır.

Grotesk, özellikle Batıda karşımıza çıkan, 19. yüzyılın sonlarına doğru deneyimlerle bağlantılı olacak şekilde nitelenmeye başlanan bir kavramdır. Bu bağlamda, Bahktin’in Karnavalesk tanımı/tartışması groteski sınıra yaklaştıran önemli dönüm noktalarındandır. Günümüzde grotesk, standart tanımlama kategorilerine uymayan- devrimci- bir bakış açısıyla sınırları esnetmekte, sosyal normları ise altüst etmektedir. “Güzellik” ve “ötekilik” gibi kavramlarla sıkı bir bağlantı içinde olan grotesk, aşılmaz mülkiyetin insandaki değişmez odağı olan bedenle bütünleşik yapıda cereyan etmektedir. Parçalanmış, bozulmuş, kötü ya da abartılmış parçalarda ifade bulan bu kavram, kalıtsal ucubelerin fink attığı bir serbest alanı çağrıştırmaktadır.
20. yüzyılda kalıtsal ucubelikle paralel algılanan grotesk biçem, dünya savaşları ve beraberinde gelen teknolojik-bilimsel gelişmelerle anlam alanını farklılaştırmıştır. Modern dünyada kalıtsal ucubeliklerin “sakatlık” ile yer değiştirmesi üzerine grotesk, sanayi toplumuna has problemlerde (olası radyasyon patlaklarında, uzaylı formlarında vb.) kendi biçimini yeniden inşa etmiştir. 21. yüzyıla gelindiğinde ise biyoteknolojik çalışmaların müthiş bir ivme kazanması, kuşkusuz genlerin mutasyonuyla şekillenen-şekillendirilen yeni bir dünya algısını ortaya koymaktadır. Hücresel boyuta indirgenen insanlık için grotesk biçem, anlık hataların sonucu Piccinini’nin heykellerindeki gibi insansılaşmış biyolojik ucubelerin ortaya çıkacağı yeni bir dünyada formunu aramaktadır.