Kalamata

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων το μέγεθος των φυσικών καταστροφών έχει σημειώσει δραματική αύξηση σε παγκόσμια κλίμακα. Ανάμεσα στις φυσικές καταστροφές συγκαταλέγονται και οι σεισμοί οι οποίοι πλήττουν σε μεγάλο βαθμό την Ελλάδα, επηρεάζουν σημαντικά τις ανθρώπινες κοινωνίες και δραστηριότητες και προκαλούν σοβαρές συνέπειες σε κοινωνικό, οικονομικό και χωρικό επίπεδο. Ειδικότερα, οι σεισμοί επιδρούν στο δομημένο περιβάλλον, στα οικιστικά κελύφη και στις υποδομές, επηρεάζοντας τη διάρθρωση και την εξέλιξη μιας περιοχής, δημιουργώντας νέες συνθήκες, νέες ανάγκες, αλλά και δυνατότητες παρέμβασης στον αστικό χώρο.
Μετά τη θεωρητική προσέγγιση των φυσικών καταστροφών και της διαχείρισης κινδύνου στο διεθνή και στον ελληνικό χώρο, επιλέγεται το παράδειγμα της Καλαμάτας και αναλύεται η πολεοδομική μορφή της, με ορόσημο τον καταστροφικό σεισμό του 1986 και την επίδραση που αυτός είχε στην πόλη. Η πορεία για την πολεοδομική ανασυγκρότηση της συνδέεται με το παρόν και την υφιστάμενη κατάσταση της πόλης.
Στην παρούσα εισήγηση εξετάζεται το κατά πόσο ο πολεοδομικός σχεδιασμός που εφαρμόστηκε στη περίπτωση της Καλαμάτας αποτέλεσε ευκαιρία για την ανανέωση των πολεοδομικών ιδεών, τη βελτίωση της εικόνας της πόλης και της ποιότητας ζωής σε αυτή, όπως και σημαντικό μηχανισμό για την παραπέρα εξέλιξη της και εάν μπόρεσε τελικά να διασφαλίσει τη συνέχεια και την ομαλή έκβαση της όλης πορείας μέχρι και την ανασυγκρότηση της πόλης. Έτσι, το παράδειγμα του σεισμού της Καλαμάτας, με τα διαχειριστικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του μπορεί να μελετηθεί και να χρησιμοποιηθεί ως πρότυπο πολεοδομικού σχεδιασμού και σχεδιασμού αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, βοηθώντας και παραδειγματίζοντας άλλες πόλεις που ενδεχομένως θα βρεθούν σε αντίστοιχες καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης.
Οι σεισμοί είναι μια φυσική γεωλογική διαδικασία που γινόταν, γίνεται και θα γίνεται πάντα.  Δεν είναι όμως μια καθαρά παλιά διαδικασία, καθώς μιλώντας για τον αστάθμιστο παράγοντα του άγνωστου και του αβέβαιου που συνεπάγεται μια φυσική καταστροφή, τα πράγματα μπορεί κάθε φορά να διαφέρουν. Επομένως, οι σεισμοί αποτελούν ταυτόχρονα μια παλιά και μια νέα πρόκληση που με τα κατάλληλα μέσα μπορεί να συμβάλλει και στην αστική ανάπτυξη.

This paper aims to analyse the interaction of landscape, culture and special events and the impact of this intangible relationship to a tangible level in a place. The paper begins with a theoretical analysis of the concepts of landscape, culture, special events, place marketing and cultural tourism that are relevant to the topic of this research. The theoretical framework is followed by the case study of the International Dance Festival in Kalamata. Special events, as place demonstration action, allow a place to promote its comparative advantages and upgrade its tourist product. Thus, special events influence landscape. The International Dance Festival in Kalamata, which has been going on for 22 years, has shaped city's cultural identity and therefore its landscape. This paper provides a new perspective regarding the way that culture and place marketing can influence landscape.

Στην παρούσα εισήγηση εξετάζεται η σχέση μεταξύ του τοπίου και των ειδικών γεγονότων και ειδικότερα ο αντίκτυπος που μπορεί να έχει η διοργάνωση τους στον τόπο, σε σχέση πάντα με το βαθμό εμπλοκής της κοινότητας και της τοπικής αυτοδιοίκησης στην όλη διαδικασία.
Η έννοια του τοπίου προσδιορίζεται ως το αποτέλεσμα της υποκειμενικής προσέγγισης ενός τόπου από τον παρατηρητή του. Ο παρατηρητής προσλαμβάνει και φιλτράρει το χώρο μέσα από τα βιώματα, τις προθέσεις, τους στόχους και τους σκοπούς του. Το τοπίο ως μια καθορισμένη γεωγραφική περιοχή με βάση ορισμένα κριτήρια, καθώς και η αναδιαρθρωμένη εικόνα αυτής της περιοχής, ύστερα από την πρόσληψή της από το ανθρώπινο βλέμμα και την αυτόματη επεξεργασία της από το ανθρώπινο πνεύμα, είναι στοιχεία αλληλένδετα και εξαιρετικά σημαντικά.
Τα ειδικά γεγονότα βασίζονται σε καταστάσεις της καθημερινής ζωής και έχουν ως σκοπό τον εορτασμό, την ενημέρωση, τη ψυχαγωγία, τη διασκέδαση ή την εκπαίδευση μιας ομάδας ατόμων. Αποτελούν αναγνωρισμένο εργαλείο για την ανάδειξη ενός τόπου και τον προσδιορισμό της ταυτότητάς του. Η διοργάνωση ειδικών γεγονότων δίνει στον τόπο τη δυνατότητα να αξιοποιήσει και να προβάλλει τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα, να αναβαθμίσει το τουριστικό προϊόν του και να δραστηριοποιηθεί σε νέους τομείς.
Ο τρόπος που επηρεάζουν τα ειδικά γεγονότα το τοπίο εξαρτάται από την οργάνωση, το χαρακτήρα, την τοποθέτησή τους στο χώρο και το χρόνο, όπως και την έμφαση που δίνεται σε αυτά από την τοπική κοινότητα και την τοπική αυτοδιοίκηση.
Για τις ανάγκες της εισήγησης επιλέγεται και αναλύεται το χαρακτηριστικό παράδειγμα του Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας, το οποίο έχει καταφέρει στα είκοσι ένα χρόνια παρουσίας του να τοποθετηθεί δυναμικά στα ελληνικά, και όχι μόνο, χορευτικά δρώμενα. Με την υποστήριξη της τοπικής αρχής κατάφερε να αποκτήσει ξεχωριστή θέση και αναγνώριση σε διεθνές επίπεδο. Τα δύο κύρια ερωτήματα που τίθενται είναι εάν υπάρχουν συνέπειες από τη διοργάνωσή του στο τοπίο και ποιος ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης σε αυτό.