Soviet Kurds

İmparatorluğunun 20 yüzyılın başında yaşadıkları sadece hükümet ve devlet aygıtında kalıcı rejim değişikliklerine yol açmadı aynı zamanda Rusya halklarının kaderini de etkiledi. 1953 yılına kadar Sovyet politikası iki döneme ayrılır: birinci dönem ulusal özerklik ve yerel yönetimlerin kurulması ve ulusal personelin yetiştirilmesidir. İkinci dönem ise ulusal soruna yönelik tutum değişikliği ve tümden ortadan kaldırılmasıdır. Bu 1930'larda toplu göçertme ve zorunlu iskana kadar vardırılmıştır. O dönem bu siyasi baskının özel formları dünyanın çeşitli yerlerinde görülmektedir; ABD Japonları zorla göçertti; Britanya Almanları kendi kolonilerinden sürdü; Doğu Avrupa ise savaştan sonra Almanları sürmüş yine Türkler Yunanlıları, Yunanlılar ise Türkleri yerlerinden etmişti. Sovyetler ise göçertme 1920'de başlamış 1955'in ortalarına kadar "güven duyulmayan unsurlar" ın sınırlardan uzaklaştırılması planıyla uygulanmıştı. Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan ve Tacıkistan sınırları başta olmak üzere 40 sınır bölgesinden göçertmeler yapıldı. Stalin'in baskılarının araştırılması ve totaliter ve otoriter diktatörlüğün işlediği suçların ortaya çıkarılması; o dönem yapılanların üzerinden yarım yüz yıl (yani Sovyet Komünist Partisinin 1956 da yapılan 20 kongresine kadar ) geçmesine rağmen kişisel diktatörler ve tarihteki izleri Rusya toplumunun modernizasyon ve yenilenme çalışmalarına bağlantılı olarak bugün hala günceldir. Kürt otonomisi ve Kürtlerin tehciri güncel ve tarihsel nedenlerini ve yapılanların sonuçlarını aktif olarak araştırılması o dönemde yapılanlara net bir örnek teşkil edecektir. KÜRDİSTAN BÖLGESİ Rusya, Kürtlerle askeri operasyonlar pahasına sınırlarını genişletmesinin bir sonucu olarak karşılaştı. Türk-İran ve Rus-Türk ve Rus-İran sınırı boyunca kademeli yerleştirildiler. Birçok Kürt köyü 19. yüzyılın ilk ve ikinci çeyreğinde toplu olarak göçertilmesiyle oluşmuştur. Rusya İran ile 1828 de imzaladığı Türkmençayı ve Türkler ile 1929'da imzaladığı Edirne anlaşmasıyla Kürt ve Ermenilerin yaşadığı bazı bölgeleri kendi topraklarına kattı. İran bölgelerinden Salmast , Xoye, Urmiye Türkiye'den Van, Erzurum Kars gibi Kürt ve Ermenilerin yaşadığı bölgeleri Kafkasya'ya ekledi. Kürtler bu yüzyıl boyunca Rus imparatorluğu sınırlarında bulunan Erivan, İçmezin, Surmeli gibi alanlarda göçebe yaşadı. 19. yüzyılın sonunda Tiflis eyaleti dokuz idari bölgeye (Tiflis, Akhalkalaki, Ahıska, Borchali, Gori, Dusheti, Sognahsky, Telavi, Tionetsky) ve bir ilçeye (Zagatala) bölünmüştü. Kürt nüfus ağırlıklı olarak Akhalkalaki, Ahıska ve Borchali ilçelerinde yoğunlaşıyordu. Azerbaycan'da ise Areşkom, Cebrail, Cevanşehir, Zengezur'da yaşıyorlardı. Buralar Elisavetpol bölgesine giriyordu. Kürtler Kafkas ötesinde Kars, Ardahan, Kağızman, Olti bölgelerinde yoğunluktaydı. 19. yüzyılın ortalarında ortaya çıkan Kürt sorunu Sovyet hükümeti oluşuncaya kadar hiç gündemden düşmedi.

This thesis examines the lives of two ethnicities in Kyrgyzstan, their history of evolvement, territorial conditions and possibilities for inter-ethnic conflicts with the Kyrgyz majority, from the perspective of living within ethnic boundaries. For the comparative analysis I have chosen two minority groups: Kurds and Dungans. My main reason for choosing these ethnic groups in particular is their tendency to create ethnic boundary space and their involvements in inter-ethnic conflicts. (It is crucial to mention that these groups do not experience conflict with each other, but rather with other ethnic groups.) I propose that living in the village of one’s own ethnicity makes family ties stronger, preserves cultural features and helps members cope with outside problems, including interethnic conflicts. Since Kyrgyzstan is a polyethnic country, the closed ethnic communities may serve as both a source of conflict and as a shelter for minorities. My field work was conducted during the summer of 2015. I investigated why people live in specific areas, how they choose the territories they occupy, and how this relates to their everyday lives. Other questions I was interested in were: What are the particular challenges of living in an ethnically-bound community? Do community members feel discriminated against or anticipate possibilities for conflict situations among major groups and minor groups? I paid attention to these questions because closed communities and ethnic boundary space can be viewed as providing protection against possible clashes with other ethnic groups; furthermore, the sharing of culture could be seen as an advantage to living in such a community. I discovered that political and economic benefits provoke people to instigate conflict situations. However, while politics or economics are the real case for these conflicts, in the majority of cases, ethnicity functions as important kindling for causing conflict situations to flare up. Key words: identity, ethnic group, ethnic boundary, Kurds, Dungan

УДК 94(5):930(06) ББК 63.3(5)я431 П78 Р е д а к ц и о н н а я к о л л е г и я: кандидат исторических наук В. Р. Боровой (гл. ред.); кандидат филологических наук К. В. Карасева; кандидат исторических наук В. В. Одериха; кандидат исторических наук Д. Л. Шевелёв; кандидат искусствоведения Е.

Xudanê kitêbê evê poêma xwe da derheqa dewrana
komûnîzmê da bi teherê bedewetîê xeber dide. Bona wê
yekê ew ji dewra berê rê dikeve ber bi komûnîzmê diçe.
Lê rya wî awqasî jî sihal nîne, ew rê va rastî cûre-cûre
hasêga tê, lê axirî digihîje merama xwe. Poêmê da çend
dîdemê ‘emrê wan çaxa têne xanê. Konflîkta poêmê
nava ‘emr û ‘erf-‘edetê kevn û teze, nava xeysetê merivê
ahil û cahil da ne.

Курды начали жить в России (РСФСР, Российской Федерации), по сути, в последние 2–3 десятилетия, и в этом смысле можно только приветствовать разносторонние исследования российских курдов. В настоящей статье обсуждается коллективная монография ведущих ученых из Адыгейского государственного университета «Курды Адыгеи». По мнению авторов, курды, в связи с их «большой» численностью и «угрожающим» воспроизводством, представляют фактор, дестабилизирующий этнодемографическую и социально-политическую ситуацию в Республике Адыгее. Авторы ставят перед собой задачу всесторонне исследовать курдов, и соответственно содействовать решению зарождающейся курдской проблемы как в Адыгее, так и в других регионах в местах их компактного проживания. Практически любая работа не застрахована от критических замечаний, однако рецензируемую монографию нельзя рекомендовать в виде академического произведения. Сама постановка исследовательской проблемы лишена научного подхода и основана на рассуждениях весьма спекулятивного характера. Помимо прочего, в некоторых работах авторов монографии имеются вопиющие недостатки.

Kurds came to inhabit the territories of the Russian Federation (Former RSFSR) only in the last two or three decades and in this regard any study pertaining to the subject is welcome. This review discusses the latest monograph entitled “Kurds of Adygea” produced by a number of prominent scholars of Adygean State University. In particular, the review contests the monograph’s main and highly consequential conclusion, according to which Kurds, given their large and growing numbers, present a potential threat to the
ethno-demographic and socio-political situation in the Republic of Adygea. However, while no academic work can be entirely criticism-proof, the monograph in question can hardly be praised for its academic rigor. The reviewer argues that the central research question is in fact devoid of a scholarly approach and the monograph’s arguments are based upon highly questionable and speculative assertions.