Traditional Greek Costumes & Textiles

This paper has been presented in the 2017 ICOM Costume Committee annual meeting, held in London College of Fashion, with the theme: "The Narrative Power of Clothes". It presents a dress from the island of Crete from the Benaki Museum collection, dating back to the late seventeenth or early eighteenth century and the different stories this dress could narrate. The first one related to the dress pattern and the style of its embroideries is the story of the Venetian occupation of the island of Crete and its impact on the local sartorial system. The second one refers to the common project of the Benaki Museum and the National Theatre of Greece entitled " From the Silence of the Display Case to Living Theatrical Voices " : One exhibit from each museum collection provides the spark for a theatrical performance. In this context the Cretan dress gives the opportunity to the National Theatre's actors to bring to life Erofili, the female character of the popular tragedy by Georgios Chortatsis (c. 1545 - c. 1610).

Η παρούσα ανακοίνωση αποτελεί μια άλλη προσέγγιση του «εθνικού», κυρίως με την έννοια του συνόλου των ενδυμασιών που αποτελούν αυτό που θα ονομάζαμε ελληνικές ενδυμασίες, τόσο στον τομέα των εκδόσεων όσο και των μουσειακών συλλογών με ικανό αριθμό ενδυματολογικών συνόλων (Μουσείο Μπενάκη, Συλλογή Ενδυμασιών Β. Καρέλια). Θα προσπαθήσουμε, επομένως, να απαντήσουμε στο ερώτημα ποιες είναι εκείνες οι ενδυμασίες που εντάσσονται στις λεγόμενες «εθνικές».

Το ερευνητικό ζητούμενο τίθεται με βάση την παρουσία στις παραπάνω συλλογές των ενδυμασιών από τη Β. Ήπειρο, την Κύπρο και την ευρύτερη περιοχή της Μ. Ασίας, οι οποίες συνυπολογίζονται ως «εθνικές». Η επιλογή αυτή, αναμφίβολα, δεν είναι άφιλτρη, αλλά προέρχεται από κομβικές συγκυρίες ήδη από τον 19οαιώνα έως και σήμερα: ιστορικές καταστάσεις, συλλεκτική επιλογή, γεωγραφικές μεταβολές, η κοινή ομιλούσα γλώσσα. Επομένως, με βάση το δημοσιευμένο υλικό όσον αφορά τις λεγόμενες «εθνικές» ενδυμασίες, όπως αρχικά τις χαρακτήρισε η Αγγελική Χατζημιχάλη, όσο και τα σύνολα στις προθήκες των μουσείων σήμερα, θα γίνει διερεύνηση των κριτηρίων και των παραγόντων ένταξης ενός ενδυματολογικού συνόλου στη γενικότερη ιστορία της ελληνικής ενδυμασίας.

​

The weaving procedure on loom (argalios) had been abandonded by the local society of Drimos Thessaloniki since the last decades of 20th century. Until then, its products were necessary for the coverage of villagers’ basic needs, like dressing and interior-domiciliary decoration. It was about a productive process of goods, which had been passed down over many generations and undoubtedly it is part of the local weaving and cultural inheritance. Indeed, this procedure has already concerned the bibliography via the research of Karastergiou (1975) about the village’s ethography. In a specific place, Karastergiou mentioned the weaving products related with local costumes and interior-domestic decoration. Particularly, it is described the Drimos’ traditional dressing on a great scale and also written down textile products, with whom the house was beautified. At that point it is realized the need of enriching bibliography with further information about interior-housing weaving products. These new evidence has been detected and extracted from an unpublished private archive in which are contained oral statements from citizens of the village. Afterwards, information has been taken from the collections of other Drimos’ residents and their interviews. So, this research comes to complement the current knowledge with additional evidence for these goods and their special features. The contribution of this research is concerned with the enrichment of bibliography with strands from the tradition and cultural inheritance of Drimos Thessaloniki, of Macedonia and Greece generally.

Η διαδικασία της ύφανσης στον αργαλειό έχει εγκαταλειφθεί από την τοπική κοινωνία του Δρυμού Θεσσαλονίκης ήδη από τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Μέχρι τότε τα προϊόντα της ήταν απαραίτητα για την κάλυψη βασικών αναγκών των κατοίκων, όπως η ενδυμασία και η διακόσμηση της οικείας τους. Επρόκειτο για μια διαδικασία παραγωγής προϊόντων που μεταλαμπαδεύτηκε από γενιά σε γενιά και αναμφισβήτητα αποτελεί μέρος της υφαντικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου. Μάλιστα, αυτή η διαδικασία έχει ήδη απασχολήσει τη βιβλιογραφία με την έρευνα του Καραστεργίου (1975) για την ηθογραφία του χωριού. Σε κάποιο σημείο της έρευνας, ο Καραστεργίου κάνει αναφορά στα προϊόντα ύφανσης που αφορούν την τοπική ενδυμασία και τη διακόσμηση της οικείας. Συγκεκριμένα, περιγράφεται εκτενώς η παραδοσιακή ενδυμασία του Δρυμού και καταγράφονται υφαντά αντικείμενα με τα οποία καλλωπιζόταν το σπίτι. Στο σημείο αυτό διαπιστώνεται η ανάγκη εμπλουτισμού της βιβλιογραφίας με περαιτέρω πληροφορίες, σχετικά με τα υφαντά οικιακής διακόσμησης. Αυτά τα νέα στοιχεία αρχικά εντοπίστηκαν και αντλήθηκαν από αδημοσίευτο ιδιωτικό αρχείο που περιέχει προφορικές μαρτυρίες κατοίκων του χωριού. Έπειτα, πραγματοποιήθηκαν επιπλέον συνεντεύξεις για την εξεύρεση νέων στοιχείων. Έτσι λοιπόν, η παρούσα μελέτη έρχεται να συμπληρώσει την υπάρχουσα γνώση με επιπρόσθετες πληροφορίες για αυτά τα προϊόντα και τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά τους. Η συνεισφορά της έρευνας αφορά τον εμπλουτισμό της βιβλιογραφίας με πτυχές της παράδοσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς του Δρυμού Θεσσαλονίκης, της Μακεδονίας και της Ελλάδας γενικότερα.