2017 Apg8q2

2017
LEARNING MODULE
Araling Panlipunan G8 | Q2
a Klasiko at Transisyona
NOTICE TO THE SCHOOLS
This learning module (LM) was developed by the Private Education Assistance
Committee under the GASTPE Program of the Department of Education. The learning
modules were written by the PEAC Junior High School (JHS) Trainers and were used
as exemplars either as a sample for presentation or for workshop purposes in the JHS
In- Service Training (INSET) program for teachers in private schools.
The LM is designed for online learning and can also be used for blended learning and
remote learning modalities. The year indicated on the cover of this LM refers to the year
when the LM was used as an exemplar in the JHS INSET and the year it was written or
revised. For instance, 2017 means the LM was written in SY 2016-2017 and was used
in the 2017 Summer JHS INSET. The quarter indicated on the cover refers to the
quarter of the current curriculum guide at the time the LM was written. The most recently
revised LMs were in 2018 and 2019.
The LM is also designed such that it encourages independent and self-regulated

learning among the students and develops their 21st century skills. It is written in such a
way that the teacher is communicating directly to the learner. Participants in the JHS
INSET are trained how to unpack the standards and competencies from the K-12
curriculum guides to identify desired results and design standards-based assessment
and instruction. Hence, the teachers are trained how to write their own standards-based
learning plan.
The parts or stages of this LM include Explore, Firm Up, Deepen and Transfer. It is
possible that some links or online resources in some parts of this LM may no longer be
available, thus, teachers are urged to provide alternative learning resources or reading
materials they deem fit for their students which are aligned with the standards and
competencies. Teachers are encouraged to write their own standards-based learning
plan or learning module with respect to attainment of their school’s vision and mission.
The learning modules developed by PEAC are aligned with the K to 12 Basic Education
Curriculum of the Department of Education. Public school teachers may also download
and use the learning modules.
Schools, teachers and students may reproduce the LM so long as such reproduction is
limited to (i) non-commercial, non-profit educational purposes; and to (ii) personal use or
a limited audience under the doctrine of fair use (Section 185, IP Code). They may also
share copies of the LM and customize the learning activities as they see fit so long as
these are done for non-commercial, non-profit educational purposes and limited to
personal use or to a limited audience and fall within the limits of fair use. This document
is password-protected to prevent unauthorized processing such as copying and pasting.
ARALING PANLIPUNAN 8
Modyul 2: Ang Daigdig Sa Klasiko

At Transisyonal Na Panahon
Aralin 1: Pag-usbong at Pag-unlad ng mga Klasikal na Lipunan
sa Europa
Panimula at mga Pokus na Tanong
Pagmasdan ang kasalukuyang daigdig na iyong ginagalawan. Ano ang

napapansin mo sa paraan ng pamumuhay ng mga tao sa kasalukuyan?
Napansin mo marahil na maunlad at moderno ito. Papaano kaya nagkaroon ng
ganitong kaunlad na kabihasnan ang mga kasalukuyang tao sa daigdig? May
kinalaman kaya ang mga klasikal na kabihasnan ng kabihasnan ng Gresya at
Roma noon sa pag-unlad ng kasalukuyang kabihasnan ng mga tao sa daigdig?
Paano kaya nakatulong ang klasikal na kabihasnan ng Gresya at Roma sa
pagbuo at pag- unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa
daigdig sa kasalukuyan? Bilang isang mamamayan ng iyong bansa, papaano
mo mapahahalagahan at mapapangalagaan ang natatanging kontribusyon
ng mga kabihasnang klasikal sa daigdig?
Sa araling ito, matutunghayan at malalaman ang mga sagot sa mga tanong na

ito. Upang higit mong maunawaan ang paksa sa araling ito, inaasahan kang
masagutan ang mga sumusunod na tanong:
1. Ano-ano ang mga klasikal na kabihasnan sa Europa?

2. Sino-sino ang mahahalagang tao sa panahon ng klasikal na kabihasnan
sa Europa ang nakilala at nakapagbigay ng mahalagang kontribusyon sa
kasalukuyang kabihasnan ng daigdig?
3. Paano pinagyaman ng mga mahahalagang pangyayari sa Europa ang
mga tao at lipunan nito?
Developed by the Private Education Assistance Committee 1

under the GASTPE Program of the Department of Education
SAKLAW NG ARALIN
Upang iyong masagot ang mga pangunahing tanong sa modyul na ito,

tatalakayin ang mga sumusunod na aralin:
Aralin Pamagat Matutuhan mo ang… Blg. ng

Blg. Sesyon
1.1 Kabihasnang Klasikal ng  Nasusuri ang kabihasnang
Gresya Minoan at Mycenean
 Nasusuri ang kabihasnang
klasikal ng Gresya
1.2 Kabihasnang Klasikal ng  Naipapaliwanag ang
Roma mahahalagang pangyayari
sa kabihasnang klasikal ng
Roma (mula sinaunang
Roma hanggang sa tugatog
at pagbagsak ng Imperyong
Romano)
Concept Map ng Modyul
Narito ang simpleng mapa ng mga paksang tatalakayin sa modyul na ito:
PAG-USBONG AT PAG-UNLAD NG MGA KLASIKAL NA LIPUNAN SA EUROPA
GRESYA ROMA
Inaasahang Kasanayan
Pagkatapos na mapag-aralan at gawin ang nilalaman ng modyul, inaasahang

magagawa mo ang mga sumusunod:
1. Nakapagsasaliksik ng mga terminolohiyang hindi mo alam ang kahulugan.
2. Nasasagot ang mga pagsasanay sa araling ito.
3. Nakapagsusuri ng mga dokumento, pelikula, larawan, mapa at mga datos.
4. Nakasusulat ng mga paraan kung paano mapapahalagahan ang mga
kontribusyon ng mga klasikal na kabihasnan sa Europa.
5. Nakagagawa ng advocacy campaign sa pamamagitan ng poster.
PANIMULANG PAGTATAYA
mang ang titik ng wastong sagot at sagutin lahat ang mga tanong. Pagkatapos ay makikita mo ang nakuha mong iskor. Tandaan
Basahing mabuti ang mga sumusunod na tanong. I-klik ang titik ng wastong sagot.
1. Ano ang tawag sa pinakamagandang arkitekturang nagawa sa Gresya at

kilala rin bilang Templo ni Athena?
a. Acropolis
b. Colosseum
c. Olympic Stadium
d. Parthenon
2. Sino ang may-akda ng Iliad at Odyssey?

a. Levi
b. Homer
c. Horace
d. Virgil
3. Saan naganap ang digmaang Punic at ng Roma?

a. Sicily
b. Corsica
c. Sardinia
d. Carthage
4. Ang demokrasya ay isa sa pinakamahalagang ambag ng mga Griyego sa

kultura sa daigdig. Ano ang kahulugan ng demokrasya?
a. Ito ay sistema ng pamahalaan na naging dahilan kung bakit
kinainggitan at kinakatakutan ang Athens.
b. Ito ay pinamumunuan ng pinakamahusay na tao.
c. Ang kapangyarihan ng estado ay nagmumula sa iisang tao.
d. Ito ay uri ng pamahalaan na ang kapangyarihan ay nasa kamay ng
mga mamamayan.
5. Naabot ng Athens ang pinakamataas na antas ng kabihasnan sa larangan
ng politika at kultura sa silangang Mediterranean ngunit bumasak pa rin ito.
Ano ang naging dahilan ng pagbagsak nito?
a. Ito ay labis na kinainggitan at kinakatakutan.
b. Marami ang hindi nakiisa sa Imperyo ng Athens.
c. Maraming tao sa kanilang mga nasasakupan ang nagsilikas.
d. Sila ay nasakop ng Sparta.
6. Ano ang ibig sabihin ng “The Glory that was Greece”?

a. Mataas na kultura ang nalinang dito.
b. Natalo ng Gresya ang Persia.
c. Ang mga diyos ng mga Griyego ay naninirahan sa bundok Olympus.
d. Maraming magandang palamuti at disensyong nagawa ang mga
Griyego.
7. Anong bansa ang hugis bota na makikita sa hilaga ng Dagat Mediterranean?

a. Gresya
b. Ehipto
c. Italya
d. Roma
8. Ano ang ibig sabihin ng pahayag na “The Glory that was Greece, the
Grandeur that was Rome”?
a. Ang Paligsahan ng Gresya at Roma
b. Ang Kaunlaran ng Gresya at Roma
c. Ang Tunggalian ng Gresya at Roma
d. Ang Labanan ng Gresya at Roma
9. Ayon kay Arthur Evans, sa Crete unang umusbong ang sinaunang

kabihasnan sa Gresya. Bakit dito ito ang ugat ng sinaunang kabihasnan sa
Gresya?
a. Ang Crete ay istratehikong isla sa Dagat Aegean.
b. Ang mga natagpuang labi sa islang ito ay nagpapakita na mataas ang
kabihasnang nabuo dito.
c. Sa Crete makikita ang pinagsamang kultura ng mga Minoan at Achaean.
d. Ang mga Cretan ay may kaalaman sa Matematika, paghabi at
paggawa ng mga kagamitang tanso.
10. Paano nakilala ang kabihasnang klasikal sa Gresya at Roma upang

makilala ang Europa sa daigdig?
a. Malaki ang mga nagawa ng Gresya at Roma.
b. Ang mga nagawa ng Gresya at Roma ay kahanga-hanga.
c. Malaki ang naging impluwensya ng Gresya at Roma sa kultura ng
daigdig.
d. Naging makapangayarihan ang Europa dahil sa mga pinunong naging
makapangyarihan sa Gresya at Roma.
11. Ang 12 Tables ay mahalaga sa kultura ng mga Romano sapagkat ito ang
kauna-unahang nakasulat na batas sa Roma. Ito rin ang naging batayan ng
mga Batas Romano. Paano ito nakaapekto sa pamumuhay ng mga
Romano?
a. Pinatawad ang mga Plebeian sa kanilang mga pagkakautang.
b. Ang mga Romano ay ngkaroon ng mga tagapagtanggol ng karapatan.
c. Ang mga Plebeian ay nagkaroon ng kaalaman sa kanilang mga
karapatan.
d. Maaari nang magpakasal sa isa’t isa ang Plebeians at Patricians.
12. Ang pamahalaang demokrasya na umiiral sa ating bansa ngayon ay

nahahawig sa pamahalaan ng mga Griyego. Paano nagkakahawig ang mga
ito?
a. Ang ating pamahalaan ay may tatlong sangay.
b. Ang lahat ng kapangyarihan sa pamumuno ay nasa pangulo.
c. Ang Saligang Batas ay naglalaman ng mga karapatang pantao.
d. Ang mga mamamayan ay may karapatang mamili ng kanilang pinuno.
13. Ang Appian, Hippodromo, at Basilika ay ilan lamang sa mga mahahalagang

ambag ng Roma sa kasaysayan at kultura ng daigdig. Paano ito nakatulong
sa kultura ng daigdig?
a. Napanatili nito ang kapayapaang Romano noon.
b. Napanatili nito ang klasikal na kultura mula sa silangan.
c. Napanatili nito ang demokrasya sa Roma.
d. Napanatili nito ang karangyaan ng mga maharlika sa Roma.
14. Sa ilalim ng pamumuno ni Pericles, ang Athens ang pinakamagandang

lungsod noong panahon na iyon. Paano kaya mapapaganda ang iyong
lungsod na kinabibilangan sa kasalukuyan?
a. Magkaroon ng paniniwala na ang mga Pilipino na ang kanilang
tungkulin sa bansa ay para sa sarili.
b. Pagtiwalaan ang pinuno ng bansa sa kanyang kampanyang militar.
c. Magkaroon ng kalayaan ang mga mamamayan na pag-usapan ang
kapakanang pambayan.
d. Manumpa ang lahat ng mamamayan na sila ay makikiisa sa mga
proyekto ng pamahalaan.
15. Inatasan ka ng iyong guro sa Araling Panlipunan na gumawa ng balita ukol

sa mga kabihasnang klasikal sa Europa. Alin sa mga sumusunod ang hindi
nararapat isaalang-alang sa pagsulat ng balita
a. Isaad kung ano ang naganap, sino ang mga tao na sangkot, saan
naganap at ano ang kahalagahan ng pangyayari.
b. Isaad ang pinakamahalagang detalye ng artikulo sa unang talata.
c. Huwag isaad ang mga sanggunian, pagkilala, at kawing.
d. Laging isaisip ang balangkas ng proyektong akda.
16. Magkakaroon ng debate sa inyong silid-aralan ukol sa “Makatarungan Ba o
Hindi Makatarungan ang Kodigo ni Hammurabi”. Isa ka sa mga kalahok.
Alin sa mga sumusunod ang hindi nararapat isaalang-alang sa
pakikipagdebate?
a. Isalang-alang ang antas ng pang-uunawa ng mga nakikinig.
b. Kailangang walang katumbas na katibayan ang lahat ng katwiran at
hindi ito ay nakalahad sa isang maayos na pagpapahayag.
c. Ilahad nang maayos at mahinahon ang mga mali sa katwiran at kalaban.
d. Ipaliwanag ang mga kahinaan ng mga ebidensya o patunay na
inilahad ng kalaban.
17. Bilang mag-aaral sa kasaysayan ng daigdig, inatasan ka ng iyong guro na

ipalaganap ang mga naging ambag ng mga klasikal na kabihasnan sa
Europa sa iyong unibersidad sa loob ng isang araw lamang. Paano mo ito
magagawa?
a. Magpunta sa bawat klase at ipahayag ang mga naging ambag ng
mga Klasikal na kabihasnan sa Europa.
b. Magpasimula ng isang simposyum ukol sa mga klasikal na kabihasnan
sa Europa.
c. Mamahagi ng brochure na naglalaman ng mga naging ambag ng mga
sinaunang klasikal na kabihasnan sa Europa at ang kahalagahan nito.
d. Magpapalabas ng dula-dulaan ukol sa mga naging ambag ng
sinaunang kabihasnan sa Asya.
18. Inatasan ka ng iyong guro na gumawa ng poster na nagpapakita ng

kahalagahan ng mga naging ambag ng mga klasikal na kabihasnan sa
Gresya. Ano ang dapat na maging interpretasyon ng iyong poster upang ito
ay maging katangi-tangi?
a. Lubhang makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan ng
interpretasyon.
b. Makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan ng interpretasyon.
c. Hindi gaanong makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan ng
interpretasyon.
d. Mali ang mensaheng binigyan ng interpretasyon.
19. Isa kang Griyego na nabuhay sa panahon ni Pericles. Gagawa ka ng isang

malikhaing gawain. Ano ang dapat na katangian ng iyong malikhaing
gawain upang ito ay maging katangi-tangi sa panghihikayat?
a. Malinaw ang pagkakalahad ng mensahe.
b. Masining ang pagkakalahad ng mensahe.
c. Malabo ang pakakalahad ng mensahe.
d. May kalabuan ang pakakalahad ng mensahe.
20. Inatasan ka ng iyong guro na gumawa ng sanaysay ukol sa kahalagahan ng
mga naging ambag ng mga Romano sa pagbuo at pag-unlad ng
pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig. Ano-ano ang dapat na
maging katangian nito?
a. Pagpapaunlad ng gawain, pakikibahagi, pakikipagtulungan, at paggawa
b. Pokus, atensyon, pakikinig, at pagtulong
c. Nilalaman, pagtatalakay, organisasyon, at paglalahad
d. Pagkasunud-sunod ng mga pangyayari, kawastuhan, at paglalahad
nilalaman
Sinasabi na ang susi upang maunawaan ang kasalukuyan at
mapaghandaan ang kinabukasan ay sa pamamagitan ng pagbabalik-
tanaw sa nakaraan. Ang mga pangyayari sa nakaraan ang siyang
magpapaliwang ng lahat ng mga pangyayari sa daigdig sa
kasalukuyan. Ang mga tao at bansa sa daigdig ay nagsusumikap na
mapaunlad ang kanilang mga sarili at pamumuhay. Paano nga kaya
nagkaroon ng maunlad na kabihasnan ang mga tao sa kasalukuyan?
Paano nabuo at umunlad ang pagkakakilanlan ng mga tao at bansa sa
daigdig sa kasalukuyan? Upang matuklasan ang sagot sa mga tanong
na ito, umpisahan mong sagutan at gawin ang gawain sa ibaba.
GAWAIN 1 Tanong Ko! Sagot Mo!
Suriin ang mga larawan sa ibaba at subukang sagutin ang mga tanong ukol dito.
TANONG LARAWAN NG ANG IYONG SAGOT

KASAGUTAN
1. Anong uri ng pamahalaan
may roon ang Pilipinas?
2. Ano ang tawag sa

pandaigdigang palaro na
ginaganap tuwing ikaapat
na taon?
3. Anong uri ng pamahalaan
na ang kapangyarihan ng
estado ay nasa kamay ng
mga tao?
4. Ipinaliliwanag dito na sa
isang tatsulok na may
"tuwid" o tamang anggulo
(mayright-angle sa Ingles)
ang haba ng
kinuwadradong gilis
o hypotenuse – ang gilid
na pahilis o gilid na nasa
kabila ng tuwid na
anggulong ito ay
katumbas ng mga
parisukat ng iba pang
dalawang gilid kapag
pinagsama-sama ang
suma.
5. Ano ang kadalasang

inihahanda ng isang taong
may kaarawan? Ito ay
kadalasang nilalagyan ng
kandila.
6. Ano ang kailangan mong

gamitin upang malaman
mo ang petsa ngayon?
Alam mo ba ang mga Bansang ang Pinagmulan ng mga
GAWAIN 2
Ito?
Gawain 2: Alam mo ba ang mga Bansang ang Pinagmulan ng mga Ito?
Kung “OO” ang iyong sagot, ilagay ang iyong sagot sa mga kahon sa ibaba.
Kung hindi “i-klik” ang link na ito: http://www.studymode.com/essays/Greek-
And- Roman-Influances-On-Modern-1192079.html
Gresya at Roma ang tamang sagot. Sagutan ang mga sumusunod na tanong ukol sa gawaing ito.
1. Sagutin ang mga tanong.
1. Nagagamit mo ba sa kasalukuyan ang mga naging sagot mo sa gawain na

ito? Saan o paano mo ito nagagamit?
2. Nakaaapekto ba sa iyong pamumuhay ang mga kontribusyong ito ng mga

Griyego at Romano? Magbigay ng halimbawa.
3. Paano kaya nakatulong ang mga kontribusyon ng kabihasnang Griyego

at Romano sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga tao at
bansa sa daigdig sa kasalukuyan?
4. May halaga ba sa pamumuhay mo ang mga kontribusyong ito ng mga
Griyego at Romano? Paano?
5. Papaano mo mapapahalagahan at mapapangalagaan ang natatanging

kontribusyon ng mga kabihasnang klasikal sa daigdig?
GAWAIN 3 Mapa ng Pagbabago

Gawain 3: Mapa ng Pagbabago
Sagutin ang mahalagang tanong sa ibaba at ilagay ang iyong sagot sa Inisyal na
bahagi ng IRF Sheet.

daigdig sa kasalukuyan?
Initial:
Revised:
Final:
Katapusang Bahagi ng Pagtuklas
Naibigay mo na ang iyong inisyal na kaalaman sa pamamagitan ng

pagsagot sa IRF worksheet. Aalamin mo ngayon ang tamang sagot sa
tanong na ito sa susunod na bahagi ng aralin. Habang inihahambing
mo ang iyong dating kaalaman sa bago mong kaalaman,
mapagtatanto mo na ito ay may kaugnayan sa pamantayan. Mapag-
aaralan mo ang ibang konsepto na makatutulong upang magawa mo
ang pangwakas na proyekto ng modyul na ito. Ang iyong magiging
proyekto sa modyul na ito ay ang paggawa ng isang advocacy
campaign sa pamamagitan ng poster sa paraang multimedia
presentation.
Umpisahan mo nang linangin ang iyong kaalaman sa pamamagitan ng

susunod na gawain.
Aalamin mo sa bahaging ito ng modyul ang heograpiya ng Gresya at

Roma. Makatutulong ang pag-alam sa heograpiya ng mga bansang ito
upang malaman mo kung papaano nabuo ang kabihasnang klasikal ng
Gresya at Roma. Kinakailangan ito upang masagot ang mahalagang
tanong sa modyul na ito: paano nakatulong ang klasikal na
kabihasnan ng Gresya at Roma sa pagbuo at pag-unlad ng
pagkakakilanlan ng mga tao at bansa sa daigdig sa kasalukuyan?
Upang iyong malaman ang sagot sa mahalagang tanong na ito ,

isagawa ang mga susunod na gawain.
GAWAIN 4 Mamasyal Tayo sa Gresya!
Mamasyal sa mismong mapa ng Gresya. I-klik ang link na nasa ibaba upang
iyong malaman ang heograpiya ng Gresya. Matapos mong mapasyalan ang
mapa ng nasabing bansa, punan ang blangkong mapa ng Gresya sa ibaba.
Tukuyin at alamin ang mga lugar na nasa loob ng tsart.
http://www.childrensuniversity.manchester.ac.uk/interactives/history/greece/explo
reancientgreece/
Ito ay interactive site tungkol sa mapa ng Gresya
Heograpiya ng Gresya
Mga Anyong Mga Mga Anyong Mga Lugar Kaharian

Tubig Sinaunan Lupa na
g Pinaglabana
Lungsod n
 Adriatic Sea  Athens  Asia Minor  Straits of  Macedonia
 Aegean Sea  Ithaca  Island of Salamis
 Gulf of  Knossos Crete  Thermopyla
Corinth  Marathon  Mount e
 Ionian Sea  Mycenae Olympus
 Mediterranea  Sparta  Peloponnesia
n Sea  Thebes n Penninsula
 Troy
A. 1.
B.
C.
D. 2.
E.
F.
G. 3.
H.
I.
J.
Sagutin ang tanong.
Batay sa mapa ng Gresya, ilarawan ang heograpiya nito.
GAWAIN 5 Tuklasin ang Sikreto ng Gresya
Ngayong alam mo na ang katangian ng heograpiya ng Gresya, alamin naman

nating ngayon ang epekto nito sa pamumuhay ng mga tao dito. Panoorin ang
video link na nasa ibaba. Punan ang Cause-Effect Chart at sagutin ang mga
tanong ukol dito.
http://www.youtube.com/watch?v=Q2v70elPkpg
Ang video ay tungkol sa Greece: Secrets of the Past. Naglalaman ito ng
tungkol sa heograpiya ng Gresya at kung papaano ito nakaapekto sa
pamumuhay ng mga Griyego.
KATANGIANG HEOGRAPIKAL NG EPEKTO SA PAMUMUHAY NG MGA
GRESYA MULA SA VIDEO GRIYEGO
Sagutin mo ang tanong.
Paano nakaapekto at nakapag-ambag ang heograpiya ng Gresya sa pagbuo at

pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga Griyego at sa pagkakaroon ng mayamang
kultura ng bansa nito?
GAWAIN 6 Maglakbay Tayo sa Roma!
Ngayong alam mo na kung papaano nakaapekto ang heograpiya ng Gresya sa

pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga Griyego at ng klasikal na
kabihasnan nito, alamin naman natin ang heograpiya ng Roma. Basahin ang
nilalaman ng link sa ibaba. Punan ang Cause-Effect Chart at sagutin ang mga
tanong ukol dito.
1. http://www.mariamilani.com/ancient_rome/Ancient%20Rome%20Geograph
y_.htm
Naglalaman ng datos ukol sa heorapiya ng Roma.
2. http://resourcesforhistoryteachers.wikispaces.com/7.36+Explain+how+the+g
eographical+location+of+ancient+Rome+contributed+to+the+shaping+of+R
oman+society+and+the+expansion+of+its+political+power+in+the+Mediterr
anean+region+and+beyond.
Naglalaman ng din ng datos ukol sa heorapiya ng Roma.
HEOGRAPIYA NG ROMA
KATANGIANG HEOGRAPIKAL EPEKTO SA PAMUMUHAY NG MGA

NG ROMA ROMANO
Sagutin ang tanong.
Paano nakaapekto at nakapag-ambag ang heograpiya ng Roma sa pagbuo at

pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga Romano at sa pagkakaroon ng
mayamang kultura ng bansa nito?
GAWAIN 7 Paghambingin
Punan ang Comparative Chart ng heograpiya ng Gresya at Roma at sagutan ang

tanong ukol dito.
PAGKAKATULAD AT PAGKAKAIBA NG HEOGRAPIYA NG GRESYA AT

ROMA
GRESYA PAGKAKATULAD ROMA
PAGKAKAIBA
GAWAIN 8 Katangi-tangi
Magbigay ng mga katangiang nahubog sa mga Griyego at Romano dahil sa

heograpiya nito at suriin kung ito ba ay karapat-dapat na tularan o hindi. Isulat
ang iyong sagot sa tsart na nasa ibaba.
PAGKAKILANLAN NG GRIYEGO AT ROMANO
KATANGIAN DAPAT TULARAN O HINDI DAPAT

TULARAN?
PAGKAKAKILANLAN NG
GRIYEGO:
PAGKAKAKILANLAN NG ROMANO:
GAWAIN 9 Mapa ng Pagbabago!
Natapos mo na ang mga gawain sa bahaging ito ng modyul. Nalaman mo na

kung papaano nakaapekto ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng
pagkakakilanlan ng mga Griyego at Romano. Ano na ngayon ang iyong bagong
kaalaman ukol sa kabihasnang klasikal ng Gresya at Roma? Sagutin ang
mahalagang tanong sa ibaba at ilagay ang iyong sagot sa Revised na bahagi ng
IRF Sheet.
Initial:
Revised:
Final:
Katapusang Bahagi ng Paglinang
Sa bahaging ito ng modyul ay iyong nalaman ang kahalagahan ng
heograpiya ng Gresya at Roma sa pagbuo at pag-unlad ng
pagkakilanlan ng mga tao at bansa nito. Balikan mo ang iyong dating
kaalaman ukol sa demand at suplay at iyong pagkumparahin ang
iyong dating kaalaman sa bago mong kaalaman. Natalakay ba ang
lahat ng iyong dating kaalaman sa bahaging ito ng modyul? Gaano
naapektuhan ang iyong inisyal na ideya mula sa mga gawaing
isinagawa? Alin sa mga ideyang ito ang kakaiba at kailangan mong
baguhin? Ano-ano ang mga bagong hangarin at layunin na nais mong
makamit sa modyul na ito.
Alam mo na ang mahahalagang kaisipan at ideya ukol sa paksang ito.

Ngayon ay palalimin mo ang mga kaalamang ito sa pamamagitan na
susunod na bahagi ng modyul na ito
Iyong nalaman sa nakaraang aralin ang mahahalagang konsepto ukol

sa kahalagahan ng heograpiya ng Gresya at Roma sa pagbuo at pag-
unlad ng pagkakilanlan ng mga tao at bansa nito. Sa bahaging ito ng
aralin, inaasahan na kritikal mong masusuri ang mga datos ukol sa
kabihasnang klasikal ng Gresya at Roma.
Umpisahan mong alamin ang kasaysayan ng klasikal na kabihasnan

ng mga bansang ito.
GAWAIN 10 Imbestigador ng Taon!
Alamin ang kasaysayan ng sinaunang kabihasnan na umusbong sa Gresya.

Basahin ang nilalaman ng mga link sa ibaba at punan ang historical investigation
chart at sagutin ang mga tanong ukol dito.
1. http://www.ancient.eu.com/Minoan_Civilization/
Ang website na ito ay tungkol sa kasaysayan ng kabihasnang Minoan
2. http://www.minoancivilization.net/
3. http://www.timemaps.com/civilization/Minoan-civilization
4. http://www.ancient.eu.com/Mycenaean_Civilization/
Ang website na ito ay tungkol sa kasaysayan ng kabihasnang Mycenean
5. http://www.mycenaeancivilization.com/
6. http://www.ancientgreece.com/s/Mycenaean/
SINAUNANG KABIHASNAN SA GRESYA
ASPEKTO MINOAN MYCENEAN
Petsa ng Pag-usbong
Lugar ng Pinag-
usbungan
Pamahalaan
Lipunan
Paraan ng
Pamumuhay
Petsa ng Pagbagsak
Dahilan ng Pagbagsak
Sagutin mo ang mga tanong.
1. Batay sa tsart na iyong ginawa, sumasang-ayon ka ba na mataas ang antas

ng kaalaman ng mga Minoan? Ipaliwanag ang iyong sagot.
2. Bakit tinatawag na panahon ni Homer ang kabihasnang Mycenean?
3. Ano ang dahilan ng pagbagsak ng kabihasnang Minoan? Anong aral

ang natutuhan mo rito?
4. Ano ang dahilan ng pagbagsak ng kabihasnang Mycenean? Paano ito

maiiwasan?
5. Paano nakatulong ang kabihasnang Minoan at Mycenean sa pagbuo at pag-

unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig sa
kasalukuyan?
Bumagsak man ang sinaunang kabihasnan sa Gresya, nakapag- ambag naman ito ng malaki sa kultura ng
Alamin mo ang mga ito sa susunod na gawain.
GAWAIN 11 Ikaw na ang Arkeologo ng Taon!
Basahin at panoorin ang nilalaman ng mga link ukol sa sinaunang kabihasnan na

umusbong sa Gresya. Punan ang Compare and Contrast Graphic Organizer at
sagutan ang mga tanong ukol dito.
1. http://www.ancient-greece.org/history/minoan.html
Pdf file ito ukol sa kabihasnang Minoan
2. http://www.minoancivilization.net/
Site tungkol sa Minoan civilization
3. http://www.metmuseum.org/toah/hd/myce/hd_myce.htm
Tungkol ito sa Mycenean civilization.
4. http://www.youtube.com/watch?v=scTM3T41-YE
Video ukol sa Crete
5. http://www.youtube.com/watch?v=U122rIm5sZc
Engineering an Empire: Mycenae. Documentary film tungkol sa
kabihasnang Minoan
KABIHASNANG MINOAN AT MYCENEAN
ASPEKTONG KULTURAL PAGKAKATULAD PAGKAKAIBA
Pagpapanday ng Metal:
Minoan: Mycenean:
Kaharian/Kastilyo:
Minoan: Mycenean:
Paggawa ng Palayok:
Minoan: Mycenean:
Relihiyon:
Minoan: Mycenean:
Patubigan:
Minoan: Mycenean:
Sistema ng Pagsulat:
Minoan: Mycenean:
1. Sa ano-anong aspekto nagkakatulad ang kabihasnang Minoan at Mycenean?
2. Sa ano-anong aspekto nagkakaiba ang kabihasnang Minoan at Mycenean?
3. Sa iyong palagay, bakit karamihan sa mga aspektong kultural ng mga

Minoan ay matatagpuan sa Mycenea?
4. Maliban sa aspektong heograpikal ng Mycenea, sa paanong paraan
pa nakaimpluwensya ang Minoa sa Mycenea?
5. Ano-ano sa palagay mo ang mga katangiang kultural ng mga Minoan at

Mycenean ang maaaring magtagal ng mahabang panahon? Bakit?
6. Sa iyong palagay, ano ang pinakamahalagang nagawa ng

Kabihasnang Minoan at Mycenean sa daigdig?
7. Paano nakatulong ang mga nagawa ng kabihasnang Minoan at Mycenean sa

pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa
TANDAAN
Odyssey ang pinakamahalagang ambag ng sinaunang kabihasnan sa

Mycenea. Isa sa dalawang pangunahing sinaunang tulang epiko ng
kabihasnang Heleniko (sinaunang Gresya) na pinaniniwalaang isinulat
ni Homer (o Homero). Kakaunti lamang ang alam ng mga Griyego tungkol sa
kanya. Pinaniniwalaang siya ay isang matalinong bulag. Ang Odyssey ay tungkol
sa paglalakbay at pakikipagsapalaran ni Odiseo (Odisio at Odysseus din; o sa
anyong Romanong Ulysses) at sa kaniyang mahabang paglalakbay pauwi
sa Ithaca makaraan ang pagbagsak ng Troy. Naisulat ang tulang ito noong
malapit na ang pagwawakas ng ika-8 daantaon bago dumating si Kristo, sa may
Ionia, malapit sa tabing-dagat ng kanlurang Asia Minor na nasasakupan ng mga
Griyego.
Ang Odyssey ay mahalaga para sa mga Griyego. Sa tulang epikong ito
makikita ang iba’t ibang pagpapahalaga at magagandang katangian ng mga
Griyego. Ang mga pagpapahalagang ito ang naging daan sa pag-usbong ng
“Panahon ng mga Bayani” sa Mycenean na naging pundasyon ng sinaunang
lipunan sa Gresya.
GAWAIN 12 Ang Odyssey
Tingnan ang mga larawan na nasa loob ng tsart at basahin ang deskripsyon nito
sa link na nasa ibaba at makinig sa audio track. I-klik ang salitang audio track at
i- download ito upang iyong mapakinggan. Matapos mong mabasa at marinig
ang mga audio, ibigay kung anong pagpapahalaga ng mga Griyego ang
ipinapakita ng mga ito. I-klik ang mga pagpapahalaga sa ibaba upang iyong
malaman ang depinisyon nito.
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/OdysseyExce
rpts.pdf
Naglalaman ang link na ito ng mga excerpt o mahahalagang bahagi ng tulang
epikong Odyssey na nagpapakita ng mga pagpapahalaga ng mga Griyego.
Mga Pagpahalagang Griyego
Athleticism / Hospitality / Pagiging Ingenuity / Intuition /

Atletisismo magiliw sa bisita. Talino sa Kakayahang
paglikha makaintindi
kaagad
Justice / Loyalty / Katapatan Respect / Teamwork /
Pagiging Paggalang Pagtutulungan
makatarungan
http://www.uark.edu/campus-resources/achilles/odyssey/odyssey.html
MGA LARAWAN PAGPAPAHALAGANG

IPINAPAKITA
Sa larawang ito makikita ang vase

painting ni Penelope na nakaaupo sa
harap ng kanyang habihan kasama
ang kanyang anak na si Telemachus.
Makikita ang hindi pa tapos na
hinahabi ni Penelope sa itaas ng
habihan at ipinapakita nito ang
disenyo. Ang senaryong ito ay
lumitaw sa Red-Figure vase noong
ikalawang bahagi ng 500 B.C.E
(Audio Track)
Sa vase painting na ito makikita na

binubulag ni Odysseus kasama ng
kanyang mga tauhan si Cyclops
Polyphemus sa pamamagitan ng
isang malaking sanga. Si Odysseus
ang nasa gitna ng larawan.
Polyphemus naman ang larawang
may hawak ng tasa ng wine.
Ipinapakita nito na ang plano ni
Odysseus na lasingin muna si
Cyclops bago ito atakikin. Ang
senaryong ito ay lumitaw sa mga
late- geometric vase noong taong
670
B.C.E. (Audio Track)
Sa larawang ito, makikita ang vase

painting ni Circe na naglalagay ng
gayuma sa inuming ibibigay niya kina
Odysseus's upang ito ay maging
hayop. Ang mga lalaking nakapalibot
kay Circe ay ang kanyang mga
tauhan, samantalang sa kaliwa ay si
Odysseus na may hawak na tabak at
ang kanyang mga tauhan na
pumipigil sa kanya upang kunin ang
inumin. Ang senaryong ito ay lumitaw
sa Black-Figure vase noon 550
B.C.E. (Audio Track)
Sa larawang ito makikita ang vase
painting na si Odysseus na nakaupo
sa bibig ni Hades, sa harap ng
espirito ng isa sa mga tauhan niya na
si Elpenor. Si Odysseus ay nag-alay
ng dalawang guya para sa kaluluwa
ng mga namatay upang makausap
niya ang mga ito. Kinausap niya
muna ang kanyang kasamahan sa
barko na si Elpenor, habang
naghihintay na makausap ang
propetang si Tiresias. Ang mga
larawan ay nakalutang sapagkat ang
heograpikal na katangian nito ay
orihinal na nakaguhit sa palibot nito
ngunit ito ay nabura na. Ang
senaryong ito ay lumitaw sa Red-
Figure vase noong 375 B.C.E. (Audio
Track)
Sa larawang ito ay makikita ang vase

painting ni Odysseus na nakatali sa
mast ng kanyang barko habang
nakikinig sa awitin ng mga sirena. Isa
sa mga may pakpak na sirena ay
madaling bumaba sa harap niya
habang ang dalawa pa sa mga ito ay
nasa itaas ng kanan at kaliwang
dulong bahagi ng barko. Ang mga
tainga ng mga tauhan ni Odysseus
ay may nakasalpak na wax. Habang
kanilang sinasagwan ang kanilang
barko, sila ay naaakit sa ganda ng
awitin ng mga sirena. Ang sirenang
ito ay lumitaw sa Red-Figure vase sa
taong 475 - 450 B.C.E. (Audio Track)

painting ng dalawang lalaki, isang
baboy, at isang biik. Ang senaryong ito
ay naglalarawan kay Odysseus na
nasa kaliwa at ng lupon ng mga baboy
na si Eumaeus, na hindi alam na
kasama ni Odysseus magdamag bago
siya makabalik sa kanyang tahanan
upang harapin ang manliligaw ng
kanyang asawa. Ang senaryong ito ay
lumitaw sa Red-Figure sa taong 470 to
460 B.C.E. (Audio Track)
painting ng isang pagtitipon o
pagdiriwang sa pagbabalik ni
Odysseus sa kanyang tahanan. Ang
mga kalalakihan ay may hawak na
inuming tasa na nakaupo sa mga
upuan na may maraming unan habang
nakikinig sa mga babaeng tagapagsilbi
na tumutugtog ng double pipe. Ang
senaryong ito ay lumitaw sa Red-
Figure vase na may taong 450 B.C.E.
(Audio Track)

painting na si Odysseus gamit ang
pana upang panain ang manliligaw ni
Penelope. Ito ay may dalawang
tagapagsilbing babae na nakatayo sa
kanyang likuran. Sa di-inaasahang
pangyayari, ang isa sa mga manliligaw
ng kanyang asawa ay naiwang
sugatan samantalang ang isa ay
nakapagtago sa likod ng upuan. Ang
dalawang larawang ito ay makikita sa
magkabilang bahagi ng Red-Figure
vase na may taong 450 - 440 B.C.E.
(Audio Track)
Pinagmulan ng mga larawan at audiotrack sa gawaing

ito:
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/TheOdysseyAssign
ment.htm#comprehension questions
Naglalaman ang website na ito ng mga audio at larawan tungkol sa Odyssey.

1. Ano sa palagay mo ang pinakamahalagang pagpapahalaga ng mga

Griyego?
2. Sa iyong palagay bakit mahalaga ang mga pagpapahalagang ito?
3. Sa iyong palagay, anong pagpapahalaga ng mga Griyego ang katulad sa

mga Pilipino?
4. Sa iyong palagay, bakit ipinakita ng mga Griyego ang kanilang mga

pagpapahalaga sa pamamagitan ng literatura?
5. Paano nakatulong ang mga pagpapahalagang ito ng mga Griyego sa

pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa
Ngayong alam mo na ang mga pagpapahalagang Griyego at papel na ginagampanan nito sa pagbuo at pag
GAWAIN 13 Maglaro Tayo sa Olympics
Basahin ang nilalaman ng link sa ibaba. I-klik ang lahat ng mga link na makikita
mo dito upong iyong lubos na maunawaan ang Olympics. Subukang laruin ang
“The Olympics - Visit the Ancient Games!”. Sagutan ang mga tanong ukol dito.
1. http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/the_olympic_
games/
Naglalaman ang website tungkol sa Olympic Games sa Gresya.
2.
The Olympics - Visit the ancient games!

Interactive website tungkol sa Olympic Games.
1. Ano ang Olympics?
2. Bakit ito nilalaro ng Griyego?

3. Paano makalalahok sa Olympics?
4. Paano nagsisimula ang Olympics?
5. Ano-ano ang mga nilalaro sa Olympics?
6. Ano ang gantimpalang natatanggap ng mga nagwagi sa Olympics?
7. Isalaysay mo kung papaano nilalaro ang Olympics sa Gresya batay sa larong

iyong naranasan sa website sa itaas?
8. Paano nakatulong ang Olympics sa pagbuo at pag-unlad ng

pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig sa kasalukuyan?
Ngayong alam mo na ang papel na ginagampanan ng Olympics sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan
GAWAIN 14 Mitolohiyang Griyego, Ating Alamin!

d
Kilalanin ang mga diyos at diyosa ng mga Griyego. Basahin ang mga nilalaman
ng mga link sa ibaba at gumawa ng Family Tree Chart ng mga diyos at diyosa ng
mga Griyego:
http://my.hrw.com/nsmedia/intgos/html/igo.htm at ipadala sa e-mail ng

iyong guro ang pdf file na iyong ginawa
1. http://www.ancientgreece.co.uk/gods/story/sto_set.html
Naglalaman ang website tungkol sa mga diyos at diyosa ng mga Griyego
2. http://www.webexhibits.org/greekgods/
3. http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/gods_and_he
roes/
1. Anong uri ng relihiyon mayroon ang mga Griyego?
2. Paano nakaapekto ang paniniwala ng mga Griyego ukol sa kanilang mga

diyos at diyosa sa kanilang pamumuhay?
3. Paano nakapag-ambag ang mitoohiya ng mga Griyego sa sa pagbuo at pag-
unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig sa
kasalukuyan?
nampanan ng kabihasnang Minoan at Mycenean at ng kultura ng mga sinaunang Griyego sa pagbuo at pag-unlad at pagkakakil
TANDAAN
Noong 1100 BC isang pangkat ng tao mula sa hilaga ang pumasok

sa Gresya at sinalakay at iginupo ang mga Mycenaean. Sila ay
kinilalang mga Dorian. Maliban sa kanila, sinalakay din nila ang
mga tao na
mayroong kaugnayan sa mga Mycenaean na tinatawag na Ionian sapagkat sila
ay nagtayo ng pamahalaan sa Ionia. Ang mga pangyayaring ito ay tinaguriang
dark age o madilim na panahon na tumagal din nang halos 300 taon. Ito ang
panahon na ang Gresya ay nagkaroon ng iba’t ibang digmaan ng mga kaharian.
Nahinto ang kalakalan, pagsasaka, at iba pang gawaing pangkabuhayan.
Maging ang paglago ng sining at pagsulat ay nahinto rin.
Mula sa labi ng madilim na panahon, unti-unting umusbong sa Ionia ang

isang bagong kabihasnan na mabilis ding lumaganap sa kabuuan ng Gresya.
Ilang pamayanan sa baybayin ng Gresya na tinatawag ang kanilang sarili na
Hellenes o Greeks ang nagkaroon ng malaking bahagi sa kabihasnang ito.
Kinilala ito sa kasaysayan bilang sibilisasyong Heleniko mula sa kanilang tawag
sa Gresya na Hellas. Ito ay tumagal mula 800 BC hanggang 400 BC at naging
isa sa mga pinakadakilang sibilisasyong naganap sa kasaysayan ng daigdig.
ging ito ng modyul ang papel na ginagampanan ng sibilisasyong ito sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakilanlan ng mga bansa at re
GAWAIN 15 Tuklasin ang Acropolis sa Gresya!
Basahin ang nilalaman ng link sa ibaba ukol sa acropolis sa Gresya at punan ang
grapikong pantulong ukol dito ukol dito.
http://www.ancientgreece.co.uk/acropolis/home_set.html
Naglalaman ang website ng tungkol sa mga katangian ng acropolis.
Cl ick to add text
lick to add text CROPOLIS lick to add text

C C
A
lick to add text

C
ISUMITE
1. Ano ang acropolis?

2. Paano nabuo ang acropolis sa Gresya?
3. Paano nakaapekto sa pamumuhay ng mga Griyego ang mga acropolis?
GAWAIN 16 Ang Demokrasya!
Basahin ang nilalaman ng link na nasa ibaba at punan ang tsart ukol sa mga uri
ng pamahalaang umusbong sa Gresya.
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/FourFormsof
GovtAncientGreece.pdf
Naglalaman ang website tungkol sa mga uri ng pamahalaang umusbong sa
Gresya at kung papaano nabuo ang demokrasya
PAG-UNLAD NG DEMOKRASYA SA GRESYA
MONARCHY OLIGARCHY TYRANNY DEMOCRACY
KAHULUGAN
ETYMOLOGY
.
MONARCHY OLIGARCHY TYRANNY DEMOCRACY
Papaano
ipinatutupa
d ang
ganitong uri
ng
pamaha-
laan sa
sinaunang
Gresya?
Bakit
bumagsak
ang
pamaha-
laang ito ng
sinaunang
Gresya?
Sagutin mo ang mga tanong:
1. Batay sa tsart na iyong ginawa, papaano umusbong ang demokrasya

sa Gresya?
2. Papaano ito nakaapekto sa kasaysayan at kultura ng mga Griyego?

3. Papaano nakatulong ang sistemang demokrasya sa pagbuo at pag-unlad
ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig sa kasalukuyan?
ISUMITE
Alam mo na ngayon ang kahalagahan ng demokrasya sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at
rehiyon sa daigdig
Alam sa kasalukuyan.
Alaminmongayonangmganagingtagapagtaguyodng demokrasya sa Gresya.
GAWAIN 17 Mga Dakilang Lakan!
Basahin ang nilalaman ng mga link sa ibaba. Punan ang grapikong pantulong
ukol dito.
1. http://www.bbc.co.uk/history/ancient/greeks/greekdemocracy_01.shtml
Naglalaman ang website tungkol sa mga naging tagapagtaguyod ng
demokrasya sa Gresya
2. https://www.princeton.edu/~achaney/tmve/wiki100k/docs/Athenian_democ
racy.html
Naglalaman ang website tungkol sa mga naging tagapagtaguyod ng
ANG MGA TAGAPAGTAGUYOD NG DEMOKRASYA SA GRESYA
PINUNO PANAHON NG PARAAN NG PAMUMUNO

PAMUMUNO
Solon
Cleisthenes
Ephialtes
Peisistratus
Hipparchus,
Hippias
Harmodius and
Aristogeiton
Pericles
Eucleides
Sagutin mo a ng mga tanong.
1. Sa iyong palagay, sino sa kanila ang higit na nakapag-ambag sa

pagtataguyod ng demokrasya sa Gresya?
2. Nakabuti ba o nakasama ang paraan ng pamamahala ng mga ito?
3. Paano nakatulong ang mga nagawa ng mga tagapagtaguyod ng

demokrasya sa Gresya sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga
bansa at rehiyon sa daigdig sa kasalukuyan?
aging tagapagtaguyod ng demokrasya sa Gresya at ang papel nito sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at
mga lungsod-estado sa Gresya.

GAWAIN 18 Athens o Sparta!
Galugarin ang nilalaman ng mga website sa ibaba ukol sa Athens at Sparta. Sa

bawat website, i-klik ang lahat ng links ukol sa Athens at Sparta upang iyong
lubos na maunawaan ang mga katangian nito.
1. http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/athens/
Naglalaman ang website tungkol sa mga katangian at pamumuhay
sa Athens
2. http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/sparta/
Naglalaman ang website tungkol sa mga katangian at pamumuhay
sa Sparta
ANG MGA LUNGSOD- ESTADO NG GRESYA
ASPEKTO ATHENS SPARTA
Lokasyon
Heograpiya
Ninuno
Lipunan
Paraan ng
Pamumuhay
Paraan ng
Pamamahala
Edukasyon
Papel ng Kalalakihan
Papel ng Kababaihan
Pangunahing
Diyos/Diyosa
Paraan ng Pakikidigma
ANG IYONG
KONGKLUSYON
1. Batay sa matrix na iyong ginawa, anong uri ng kultura mayroon ang Athens
at Sparta?
2. Bakit dapat maging militaristiko ang Sparta?

3. Bakit dapat manakop ang Athens?
4. Dapat bang mainggit ang Sparta at Athens sa isa’t isa?
5. Paano nakatulong ang Athens at Sparta sa pagbuo at pag-unlad ng

pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig sa
kasalukuyan?
GAWAIN 19 Imbestigahan ang Persian War
Basahin at panoorin ang nilalaman ng mga link sa ibaba ukol sa kasaysayan ng

Persian War. at punan ang historical investigation chart at sagutin ang mga
tanong ukol dito.
ANG DIGMAANG PERSIANO
PANGYAYARI MGA LINK
http://www.mitchellteachers.org/WorldHist
A. Paglawak ng Imperyong ory/AncientGreece/PDFs/BackgroundInfoE
Romano ventA.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa
paglawak ng Imperyong
Romano.
Persepolis - Persia.org
paglawak ng Imperyong Romano sa
Persia.
The Forgotten Empire - The world of
Ancient Persia
paglawak ng Imperyong Romano sa
Persia.
B. Pag-aalsa ng mga Ionian http://www.mitchellteachers.org/WorldHist

ory/AncientGreece/PDFs/BackgroundInfoE
ventB.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pag-
aalsa ng mga Ionian.
http://ehistory.osu.edu/world/articles/Article
View.cfm?AID=19
Ang URL link na ito ay tungkol sa pag-
aalsa ng mga Ionian.
C. Labanan sa Marathon http://www.mitchellteachers.org/WorldHist

ventC.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa labanan
sa marathon.
Battle of Marathon
sa marathon.
D. Labanan sa Thermopylae http://www.mitchellteachers.org/WorldHist

ventD.pdf
sa Thermopylae.
.
History Channel - Battle of Thermopylae
on YouTube
Ang URL link na ito ay video tungkol sa
labanan sa Thermopylae.
King Leonidas and the 300 Spartans of

Thermopylae
sa Thermopylae.
http://www.youtube.com/watch?v=ka12FN
cTwh4
labanan sa Thermopylae.
E. Labanan sa Salamis http://www.mitchellteachers.org/WorldHist

ventE.pdf
sa Salamis.
History’s Turning Points: Battle of Salamis

http://www.youtube.com/watch?v=IVmYxlx
aZAM
labanan sa Salamis.
Ngayong nalaman mo na ang digmaang Persiano, punan mo ang

historical investigation chart sa ibaba.
DIGMAANG PERSIANO
PETSA NG DIGMAAN:
DAHILAN NG DIGMAAN:
MGA LABANAN
Labanan Lider Mahalagang Resulta

Pangyayari
Labanan sa
Marathon
Labanan sa
Thermopylae
Labanan sa
Salamis
Ang Digmaang Persiano ay….
1. Bakit nagkaroon ng Digmaang Persiano?
2. Sino ang tunay na nagwagi sa mga naturang digmaan?
3. Sino ang mga tunay na talunan sa naturang digmaan?
4. Ano-ano ang mga kahanga-hangang ipinamalas ng mga Athenian

sa digmaan?
5. Ano-ano ang mga kahanga-hangang ipinamalas ng mga Spartan sa digmaan?
6. Paano nakaapekto ang Digmaang Persiano sa pagbuo at pag-unlad

ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig?
GAWAIN 20 Maglakbay sa Gintong Panahon ng Athens
Alamin ang kasaysayan at katangian ng Gintong Panahon ng Gresya at ang

papel na ginampanan nito sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga
bansa at rehiyon sa daigdig sa kasalukuyan. Sa ibaba ay may matrix na
naglalarawan ukol sa Gintong Panahon ng Athens. I-klik ang nilalaman ng link na
nasa unang kolum at punan ang hinihingi sa ikalawa at ikatlong kolum ukol dito.
MGA ISTASYON TATLONG KATANGIAN IMPLUWENSYA SA KASALUKUYAN
ARKITEKTURA
http://www.mitchellteac hers.org/WorldHistory/A ncientGreece/PDFs/Athe nsStationAInfoPartheno n.pdf

Ito ay teksto tungkol sa arkitekturang Athenian.
KOMERSYO AT
PAKIKIPAGKALAKALAN
Catalog of Athenian
Goods
Ito ay teksto na
naglalaman ng mga
produktong iniluluwas ng
mga Athens sa Gresya.
http://www.mitchellteach
ers.org/WorldHistory/An
cientGreece/PDFs/Athen
sStationBInfoCommerce
&Trade.pdf
Ito ay teksto tungkol sa
komersyo at
pakikipagkalakalan ng
Athens.
DRAMA
sStationCInfoTheaterofD
ionysus.pdf
sining ng drama sa
Athens.
Excerpt from Hecuba by

Euripides
Ito ay isang excerpt mula
sa sinulat ni Euripides.
EDUKASYON
sStationDInfoEducation.
pdf
katangian ng edukasyon
tungkol sa Athens.
Greek Poem
Ito ay isang tula ukol sa
katangian ng edukasyon
sa Athens.
BATAS
sStationEInfoLawPnyx.p
df
katangian ng mga batas
sa Athens.
Trial Against Socrates

Ito ay teksto ungkol sa
paglilitis kay Socrates.
PAGLIKHA NG MGA
PALAYOK
sStationFInfoPottery.pdf
sining ng paggawa ng
palayok sa Athens.
PANINIWALA
sStationGInfoReligiousB
eliefs.pdf
mga paniniwala ng
Athens.
The Panathenaic
Procession
(Description)
mga tradisyon sa Athens.
ISKULTURA
http://www.mitchellteac
hers.org/WorldHistory/A
ncientGreece/PDFs/Athe
nsStationHInfoSculpture
.pdf

sinig ng iskultura sa
Athens.
MGA ALIPIN
sStationIInfoSlaves.pdf
lipunan ng Athens.
Silver Mine Setting

lipunan ng Athens.
MGA KABABAIHAN
sStationJInfoWomen.pdf
mga kababaihan ng
Athens.
1. Batay sa matrix, ilarawan ang Gintong Panahon ng Athens.
2. Sa anong larangan may pinakamalaking ambag ang Athens?
3. Paano nakatulong ang mga ambag ng mga Athenians sa sa pagbuo at

pag- unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig sa
kasalukuyan?
4. Paano mo ito mapapahalagahan?
GAWAIN 21 Isyu Noon, Isyu Pa Rin Ngayon!
Iyong nalaman sa nakaraang aralin ang pinagkaiba ng Athens at Sparta.

Ipagpalagay na isa kang Griyego, kung papipiliin ka, saan mo mas gustong
manatili, sa Athens o sa Sparta? Upang makapili ka, basahin ang nilalaman ng
mga URL link ukol sa mga isyung kinaharap ng Athens at Sparta at i-download at
pakinggan ang mga CD tracks na nasa ibaba. Matapos mong gawin ang mga ito
1. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Po
liticalIssueAGovernment.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamahalaan ng Athens at Sparta.
2. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Pol
iticalIssueCTreatmentofNonCitizens.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa lipunan ng Athens at Sparta.
3. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Pol
iticalIssueDTradeandProsperity.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa kabuhayan ng Athens at Sparta.
MGA ISYU SA ATHENS AT SPARTA
MGA ISYU Athens Sparta

Politikal CD Track CD Track
http://www.mitchellteachers.org/World
History/AncientGreece/PDFs/PoliticalIs
sueAGovernment.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa pamahalaan
ng Athens at Sparta.
Ngayong narinig mo na ang mga panig

ng mga Liga ng Athens at Sparta, sa
kaninong liga ka papanig? Bakit?
Kuwalidad ng Buhay CD Track CD Track
sueBQualityofLife.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa pamahalaan
Ngayon naman ay iyong narinig ang

tungkol sa kalidad ng buhay sa Athens at
Sparta. Mananatili ka pa ba sa ligang
iyong pinanigan o magbabago ka ng
iyong kaalyansa? Bakit?
Pagtrato sa mga Di- Mamamayan CD Track CD Track

sueCTreatmentofNonCitizens.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa lipunan ng
Athens at Sparta.
Ngayon naman ay iyong narinig ang

tungkol sa pagtrato sa mga di
mamamayan sa Athens at Sparta.
Mananatili ka pa ba sa ligang iyong
pinanigan o magbabago ka ng iyong
kaalyansa? Bakit?
Kabuhayan CD Track CD Track

sueDTradeandProsperity.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa kabuhayan
Ngayon naman ay iyong narinig

ang tungkol sa sistema ng
kabuhayan at kaunlaran ng Athens
at Sparta.
Mananatili ka pa ba sa ligang iyong
pinanigan o magbabago ka ng iyong
kaalyansa? Bakit?
.
1. Batay sa tsart na iyong ginawa, sa anong liga mas higit na nararapat na
panigan? Bakit?
2. Nagkakatulad ba ang Athens at Sparta sa kanilang mga

prinsipyo? Patunayan.
3. Sa iyong palagay, ano ang maaaring maidulot ng pagkakaiba ng

mga prinsipyo ng Athens at Sparta?
GAWAIN 22 Alamin at Tuklasin
Basahin ang nilalaman ng mga URL link sa ibaba ukol sa Digmaang

Peloponnesian. Punan ang historical investigation chart at sagutan ang mga
tanong ukol dito.
1. http://classics.mit.edu/Thucydides/pelopwar.html
Ang URL link na ito ay tungkol sa Digmaang Pelopponesian
2. http://www.ancientgreece.com/s/PeloponnesianWar/
Ang website na ito ay tungkol sa Olympic Games sa Gresya
.
3. http://www.history.com/topics/ancient-history/peloponnesian-war
Ang website na ito ay tungkol sa Kasaysayan ng digmaang Pelopponesian
DIGMAANG PELOPONNESIAN
Petsa:
Mga Kasangkot:
Mga Dahilan:
Mahahalagang Pangyayari:
Resulta:

1. Bakit nagkaroon ng digmaan sa pagitan ng Athens at Sparta?
2. Sino ang tunay na nagwagi at natalo sa digmaan?

3. Paano nakaaapekto ang hidwaan ng mga lungsod-estado sa kaunlaran ng
isang bansa?
4. Sa iyong palagay, paano maiiwasan ang ganitong klase ng hidwaan?
GAWAIN 23 Ang Maging Dakila
Basahin at panoorin ang talambuhay ni Alexander the Great sa mga URL link
na nasa ibaba at gumawa ng grapikong pantulong na nagpapakita ng kanyang
talambuhay sa http://www.readwritethink.org/classroom-resources/student-
interactives/cube-30057.html. I-save ang file na iyong ginawa at ipadala ito sa e-
mail ng iyong guro.
1. http://www.biography.com/people/alexander-the-great-9180468
Ang URL link na ito ay tungkol sa talambuhay ni Alexander the Great.
2. http://www.youtube.com/watch?v=Xj13gCXwtUc
Ang video na ito ay tungkol sa talambuhay ni Alexander the Great

1. Sino si Alexander the Great sa kasaysayan ng Gresya?
2. Bakit dapat dakilain si Alexander the Great?

3. Paano nakatulong si Alexander the Great sa pagbuo at pag-unlad ng
mga bansa at rehiyon sa daigdig sa kasalukuyan?
GAWAIN 24 Bayani o Kontrabida
Ngayong alam mo na ang buhay ni Alexander the Great, suriin mo siya bilang
isang mananakop sa iba’t ibang perspektibo. Sa ibaba ay may tsart na
nagpapakita ng mga lugar na kanyang nasakop at mga link na magbibigay sa iyo
ng kaalaman ukol kay Alexander the Great. I-klik ang mga link ukol dito at punan
ang mga grapikong pantulong ukol kay Alexander the Great bilang bayani at
kontrabida.
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/KeyEventsin
AlexandersMilitaryCareer.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol kay Alexander the Great sa iba’t ibang perspektibo.
SI ALEXANDER THE GREAT SA IBA’T IBANG PERSPEKTIBO
Mga Lugar Bilang Mananakop Sa Paningin ng mga Nasakop

na Nasakop
Thebes http://www.mitchellteachers.org/ http://www.mitchellteachers.org/
WorldHistory/AncientGreece/PD WorldHistory/AncientGreece/P
Fs/InformationAboutEventAAlex DFs/InformationAboutEventAAl
anderConqueror.pdf exanderConquered.pdf
Ito ay tungkol kay Alexander the Ito ay tungkol kay Alexander
Great sa Thebes bilang the Great sa paningin ng mga
mananakop. nasakop sa Thebes.
Ehipto http://www.mitchellteachers.org/ http://www.mitchellteachers.org/
Fs/InformationAboutEventBCon DFs/InformationAboutEventBC
queror.pdf onquered.pdf
Great sa Ehipto bilang the Great sa paningin ng mga
mananakop. nasakop sa Ehipto.
Persia http://www.mitchellteachers.org/ http://www.mitchellteachers.org/
Fs/InformationAboutEventCAlex DFs/InformationAboutEventCAl
Great sa Persia bilang the Great sa paningin ng mga
mananakop. nasakop sa Persia.
India http://www.mitchellteachers.org/ http://www.mitchellteachers.org/
Fs/InformationAboutEventDAlex DFs/InformationAboutEventDAl
Great sa India bilang the Great sa paningin ng mga
mananakop. nasakop sa India.
Isulat sa loob ng grapikong pantulong ang mga impormasyong iyong nakalap

tungkol kay Alexander the Great.
ALEXANDER THE GREAT: BAYANI
Cl ick to add text
lick to add text Cl ick to add text

C ALEXANDER THE
GREAT
Cl ick to add text

ALEXANDER THE GREAT: KONTRABIDA
Click to add text
Click to add text Click to add text

ALEXANDER THE
GREAT
Click to add text

1. Para sayo, bayani ba o kontrabida si Alexander the Great?
2. Karapat-dapat bang tawagin si Alexander na ‘dakila”?
3. Bakit mahalaga ang pagpapalawak ng imperyo na isinagawa ni Alexander the

Great?
4. Anong ang mahalagang pamana na naidulot ng pamamahala ni Alexander

sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa sa daigdig?
GAWAIN 25 Ikaw ang Dakila
Gumawa ng sanaysay kung ikaw si Alexander the Great.
“Kung Ako si Alexander the Great”

GAWAIN 26 The Glory That Was Greece
Alamin ang mga nagawa at naiambag ng mga Griyego sa kultura at kasaysayan

ng daigdig at sa pagkabuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at
rehiyon sa daidig sa kasalukuyan. Pindutin ang mga URL link sa bawat larangan
at punan ang matrix ukol dito at sagutin ang mga tanong ukol dito.
LARANGAN Mga URL Link

Arkitektura http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/ArchitectureInfo.pdf
Ito ay tungkol sa Arkitekturang Griyego.
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/ArchitectureColumns.pdf
Ito ay tungkol sa Arkitekturang Griyego.
Heograpiya http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/GeographyInfo.pdf
Ito ay tungkol sa heograpiya ng Gresya.
PDFs/GeographyMapofUSA.pdf
Ito ay tungkol sa heograpiya ng Gresya.
Medisina http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/Medicine.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa medisina.
PDFs/MedicineHippocraticOath.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa medisina.
Astronomiya http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/AstronomyInfo.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Astronomiya.
Zoology http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/ZoologyInfo.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Zoology.
PDFs/ZoologyEvolutionHorse.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Zoology..
Engineering http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/EngineeringInfo.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Enginering.
Video 1 - Levers Video 2 - Levers

Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Engineering.
Mathematics http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/MathematicsInfo.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Matematika.
Pythagorean Theorem
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Matematika.
Physics http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/
PDFs/PhysicsInfo.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Physics.
http://www.pbs.org/wgbh/amex/edison/sfeature/acdc.html
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Physics.
MGA NAGAWA NG KABIHASNANG KLASIKAL SA GRESYA
KAHALAGAHAN SA MODERNONG PANAHON

LARANGAN MGA NAGAWA DESKRIPSYON
Arkitektura
Heograpiya
Medisina
Astronomiya
Zoology
Engineering
Mathematics
Physics
1. Ano-ano ang mga naging daan sa kaluwalhatian ng Gresya?
2. Bakit naging malikhain ang mga Griyego? May kinalaman ba ito sa kanilang
kapaligiran?
3. Paano nakatulong ang mga nagawa ng mga Griyego sa pagbuo at pag-
unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa kasalukuyan?
4. Paano mo mapapahalagahan ang kanilang mga nagawa?
GAWAIN 27 Reflective Essay
Gumawa ng sanaysay ukol sa kahalagahan ng kabihasnang klasikal sa Gresya

sa kasalukuyang panahon.
GAWAIN 28 Alam Ko Na!
Punan ang hinihiling ng bawat kahon ukol sa kabihasnang klasikal sa Gresya.
3 bagay na aking natutuhan:
2 bagay na aking napagtanto:
1 bagay na nais kong baguhin:
GAWAIN 29 Tanong Ko, Sagot Mo!
Ngayong alam mo na ang papel na ginampanan ng klasikal na kabihasnan sa

Gresya sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa
daigdig sa kasalukuyan, alamin mo naman ngayon ang papel na ginampanan ng
klasikal na kabihasnan sa Roma sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng
mga bansa at rehiyon sa daigdig sa kasalukuyan.
Basahin at panoorin ang nilalaman ng mga URL link sa ibaba.
1. http://www.youtube.com/watch?v=wA1D9wd29jI
2. http://www.historylearningsite.co.uk/romulus_and_remus.htm
3. http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/romans/city_of_rome/
4. http://www.smithlifescience.com/13-1_Founding_of_Rome.htm
Ang link na ito ay tungkol sa kasaysayan ni Remus at
Romulus.
ANG PAGKAKATATAG NG ROMA
TANONG KO! SAGOT MO!
Sino si Remus at Romulus?
Sino ang ama nina Remus at

Romulus?
Sino ang ina nina Remus at

Romulus?
Sino ang nakakuha sa mga

sanggol na sina Remus at
Romulus?
Sino ang pastol na umampon kina

Remus at Romulus
Saang baybayin ng ilog natagpuan

ng pastol sina Remus at
Romulus?
Ano ang pangalan ng hari na nag-

utos na patayin sina Remus at
Romulus?
Ano ang bagay na pinagtalunan
nina Remus at Romulus?
Sa anong burol nagtayo ng

kaharian si Romulus?
Paano namatay si Remus?
Ano ang kahalagahan ng kuwento

ni Remus at Romulus?
Kailan naitatag ang Roma?
Anong aral ang iyong natutuhan

sa kuwento nina Remus at
Romulus?
Paano nakaapekto sa pagbuo at

pag-unlad ng pagkakakilanlan ng
mga bansa at rehiyon sa daigdig
sa kasalukuyan?
GAWAIN 30 Webquest
Ngayong alam mo na kung papaano naitatag ang Roma, aalamin mo naman ang
unang kasaysayan ng Roma sa mga susunod na gawain.Basahin at panoorin
ang nilalaman ng mga URL link sa ibaba at punan ang grapikong pantulong ukol
dito.
1. http://autocww.colorado.edu/~toldy2/E64ContentFiles/AncientHistory/Etrus
canCivilization.htm
2. http://www.mysteriousetruscans.com/
3. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/DiscoveringEtr
uscanGreekInfluences.htm
Ang URL link na ito ay tungkol sa kabihasan ng mga Etruscans.
ANG MGA ETRUSCANS
Katangian:
Lokasyon:
Wika
Pamahalaan:
Sistemang Militar:
Kabuhayan:
Lipunan:
Relihiyon:
Edukasyon:
Arkitektura:
Pagpipinta:
Iskultura:
Isport
Pananalapi
Pilosopiya
Siyensiya
Sistema ng Pasulat
GAWAIN 31 Think Dots
Basahin at panoorin ang nilalaman ng mga URL link sa ibaba at punan ang
grapikong pantulong at sagutan ang mga taong ukol dito.
1. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/Struggle
forPoliticalPowerinAncientRomeArticle.pdf
2. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/Videos/Creati
ngaRepublicVideoClip.html
3. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/Videos/Roma
nRepublicRespresentativeGovernmentVideoClip.html
4. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/Videos/Senate
andthePeopleofRomeVideoClip.html
Ang URL link na ito ay tungkol sa kung papaano naitatag ang Republikang
Romano
ANG PAGKAKATATAG NG REPUBLIKANG ROMANO
Kahulugan ng Mga Sumusunod na Salita
Patrician Plebeian Konsul Senado Tribune
Mga Pinagkaiba ng Patrician at Plebeian
Katangian ng Senador na Katangian ng Senador na Patrician

Plebeian
Kahulugan ng Republika
Mga Katangian ng Republikang Romano

1. Paano naitatag ang Republika sa Roma?
2. Paano umiral ang republika sa Roma? Ilarawan ang Roma sa ilalim ng

republika.
3. Paano nakatulong sa Roma ang kanyang pagiging republika?
4. Ano-ano ang mga isyung kinaharap ng mga Plebeian at Patrician sa

pamahalaan?
5. Kung boboto ka sa halalan sa pakasenador, saang partido galing

ang iyong ihahalal, sa Patricians o sa Plebeians? Bakit?
6. Anong pagbabago ang ginawa ng mga Romano upang masolusyunan
ang problema sa pamahalaan?
7. Paano nakatulong ang Republikang Romano sa pagbuo at pagkakakilanlan

ng mga bansa at rehiyon sa daigdig sa kasalukuyan?
GAWAIN 32 Imbestigahan
1. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/punic_w
ars/InformationPacketonPunicWars.pdf
ars/InformationAboutPunicWarsEventAHandout.pdf
ars/InformationAboutPunicWarsEventBHandout.pdf
ars/InformationAboutPunicWarsEventCHandout.pdf
ars/InformationAboutPunicWarsEventDHandout.pdf
ars/InformationAboutPunicWarsEventEHandout.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa kasaysayan ng Digmaang Punic.
7. http://www.youtube.com/watch?v=HetYXwtCCho
Ang video na ito ay tungkol sa kasaysayan ng Digmaang Punic.
KASAYSAYAN NG PAGKAKATATAG NG IMPERYONG ROMANO
Ang Pag-unlad ng Carthage
Lokasyon Petsa ng Dahilan ng Pag- Katangian ng mga Tao sa

Pag-unlad unlad Carthage
Digmaang Punic
Dahilan:
Petsa
Dahilan
Unang Digmaang Pinuno ng Roma
Punic Pinuno ng
Carthage
Mahahalagang
Pangyayari
Resulta
Petsa
Dahilan
Ikalawang Pinuno ng Roma
Digmaang Punic Pinuno ng
Carthage
Mahahalagang
Pangyayari
Resulta
Petsa
Dahilan
Ikatlong Digmaang Pinuno ng Roma
Punic Pinuno ng
Carthage
Mahahalagang
Pangyayari
Resulta
Implikasyon ng Digmaang Punic
1. Ano ang kahalagahan ng pag-unlad ng Carthage?
2. Ano ang imperyo?
3. Ano ang Digmaang Punic?
4. Ano-ano ang maaaring maidulot ng paglawak ng Roma?
5. Bakit mahalaga sa Roma na talunin ang Carthage?

6. Paano nakatulong ang Digmaang Punic sa pagtatamasa ng Roma
ng kapangyarihan?
7. Sang-ayon ka ba sa ginawang pagsakop ng Roma sa Carthage?
8. Paano nakatulong ang Digmaang Punic sa pagbuo at pag-unlad ng

pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon ng daigdig sa
kasalukuyan?
GAWAIN 33 Map Trek
Suriin ang mapa ng Imperyong Romano at sagutin ang mga tanong ukol dito.
1. Ano-ano ang mga lupain na napabilang sa Roma pagkatapos ng

Digmaang Punic?
2. Ano ang masasabi mo sa kinalalagyan ng mga lupain na nasakop ng Roma?

3. Anong katubigan ang nakapalibot sa mga lupaing nasakop ng Roma?
4. Sa iyong palagay, ano ang maaaring gawin ng Roma sa mga lupaing nasakop
nito?
5. Ano sa palagay mo ang maaaring maging katayuan ng Roma sa rehiyong

Mediterranean?
6. Paano nakatulong ang paglawak ng Imperyong Romano sa pagbuo at

pag- unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon ng daigdig sa
kasalukuyan?
GAWAIN 34 Alamin at Tuklasin!
1. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/military_
expansion/InformationonCicero.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Cicero
expansion/InformationonFulvia.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Fulvia
expansion/InformationonGaiusGracchus.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Gaius Gracchus
expansion/InformationonHortensia.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Hortensia
expansion/InformationonJuliusCaesar.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Julius Ceasar
expansion/InformationonSallust.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Sallust
expansion/InformationonSpartacus.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Spartacus
expansion/InformationonTiberiusGracchus.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Tiberius Gracchus
ANG PAGLAWAK NG REPUBLIKANG ROMANO
PINUNO PANAHON NG NAGAWA SANG-AYON O

PAMUMUNO DI SANG-AYON
SA PANANAKOP
Marcus Cicero
Fulvia
Gaius Gracchus
Hortensia
Julius Ceasar
Sallust
Spartacus
Tiberius
Gracchus
1. Paano nakaapekto sa mga mamamayan ang paglawak ng

republikang Romano?
2. Sino sa mga pinuno ng Roma ang lubos na sumasang-ayon na ang
paglawak ng Roma ay nakatutulong sa kanila? Bakit?
3. Paano naging daan ang militarismong paglawak ng Roma sa pag-usbong ng

mga diktador ng Roma?
4. Paano nakatulong ang paglawak ng Republikang Romano sa pagbuo at

pag- unlad ng mga bansa at rehiyon ng daigdig sa kasalukuyan?
GAWAIN 35 Kilalanin
Basahin at panoorin ang talambuhay ni Julius Ceasar sa mga URL link na nasa
ibaba at gumawa ng grapikong pantulong na nagpapakita ng kanyang
talambuhay sa http://www.readwritethink.org/classroom-resources/student-
interactives/cube- 30057.html. I-save ang file na iyong ginawa at ipadala ito sa e-
mail ng iyong guro.
1. http://www.vroma.org/~bmcmanus/caesar.html
Ang URL link na ito ay tungkol sa talambuhay ni Julius Ceasar
2. http://www.youtube.com/watch?v=Rfp9Iic-tGU
Ang video na ito ay tungkol sa talambuhay ni Julius Ceasar
3. http://www.youtube.com/watch?v=5tPUB9kfJZg
1. Ano-ano ang mahahalagang nagawa ni Julius Ceasar sa Roma?
2. Ilarawan si Julius Ceasar batay sa mga sumusunod:

a. bilang isang taong militar
b. bilang statesman
c. bilang diktador
3. Dapat bang tawaging dakila si Julius Ceasar?
4. Paano nakatulong si Julius Ceasar sa pagbuo at pag-unlad ng mga bansa

at rehiyon ng daigdig sa kasalukuyan?
GAWAIN 36 Interview Chart
Sagutin ang tanong: Kung magkakaroon ng pagkakataon na makausap mo si

Julius Ceasar, ano ang maaari mong sabihin sa kanya? Punan ang tsart sa ibaba.
Mga bagay na Ikinagalak mo para

sa Roma
Mga bagay na dapat di niya ginawa
Mga bagay na dapat niyang ginawa
GAWAIN 37 Mga Dakilang Lakan o Pahamak sa Roma
Basahin at panoorin ang nilalaman ng mga URL link sa ibaba. Punan ang matrix
sa ibaba at sagutan ang mga tanong ukol dito.
1. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/Evaluati
ngEmperors/AugustusInformationColumn.pdf
Ito ay teksto tungkol sa pamumuno ni Augustus
ngEmperors/NeroInformationColumn.pdf
Ito ay teksto tungkol sa pamumuno ni Nero
ngEmperors/TrajanInformationColumn.pdf
Ito ay teksto tungkol sa pamumuno ni Trajan
ngEmperors/HadrianInformationColumn.pdf
Ito ay teksto tungkol sa pamumuno ni Hadrian
5. http://www.youtube.com/watch?v=UUL6GPi0LTw&list=PL3_dG6ywCxz8H
s58FJAOySHkQkVlwxlRh
Ito ay video tungkol sa mga naging emperador ng Roma
6. http://www.youtube.com/watch?v=X8gNN1YkWuY
Ito ay video tungkol sa mga naing emperador ng Roma
MGA EMPERADOR NG ROMA
EMPERADOR PETSA MGA NAGAWA KABIGUAN
Augustus Ceasar
Tiberius
Caligula
Nero
Vespacian
Nerva
Trajan
Hadrian
Antonius Pius
Marcus Aurelius
1. Ano sa palagay mo ang pinakamahalagang nagawa ng mga

naging emperador ng Roma? Bakit?
2. Alin naman sa palagay mo ang pinakamalaking kabiguan o pagkakamali

na nagawa ng mga naging emperador ng Roma?
3. Sino sa palagay mo ang pinakamagaling at epektibong emperador ng Roma?

Bakit?
4. Sino naman sa palagay mo ang hindi pinakapektibong emperador ng

Roma? Bakit?
5. Bakit ang kalagayan ng pamumuhay ng mga Romano ay nakabatay sa
kung sino ang emperador nito?
6. Paano nakaapekto ang mga naging emperador ng Roma at kanilang

mga nagawa at kabiguan sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng
mga bansa at rehiyon ng daigdig sa kasalukuyan?
GAWAIN 38 Pax Romana
Sa panahon ng pamumuno ni Augustus Ceasar, naranasan ng mga Romano ang

tinatawag na Pax Romana o Roman Peace. Sa gawaing ito ay iyong aalamin
ang pamumuhay ng mga Romano sa panahon ng Pax Romana. Basahin ang
nilalaman ng mga URL link sa ibaba at punan ang grapikong pantulong at
sagutan ang mga tanong ukol dito.
1. http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/Roman
DailyLifeEducation.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa sistema ng edukasyon sa Roma
DailyLifeFamilyLife.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamilyang Romano
DailyLifeFood&Drink.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa uri ng mga pagkain ng mga Romano
DailyLifeHealthcare.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa sistemang pangkalusugan ng mga
Romano
DailyLifeHousing.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa mga uri ng kabahayan sa Roma
DailyLifeLaw&Order.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa mga batas ng mga Romano
DailyLifeRecreation.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa mga libangan ng mga Romano
DailyLifeTrade&Travel.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa paraan ng pakikipagkalakalan ng mga
Romano
PAMUMUHAY NG MGA SINAUNANG ROMANO
LARANGAN KATANGIAN
Edukasyon
Pamilyang
Romano
Pagkain at Inumin
Pangangalaga sa
Kalusugan
Kabahayan
Mga Kabahayan
Mga Batas at
Kuutusan
Kabuhayan
1. Batay sa tsart na iyong ginawa, ilarawan ang pamumuhay ng mga Romano sa

panahon ng Pax Romana.
2. Ano ang pinakamahalagang aspekto ng pamumuhay ng mga Romano

sa panahon ng Pax Romana?
3. Paano nakaapekto ang pamumuhay ng mga Romano sa panahon ng

Pax Romana sa pagbuo at pag-unlad ng mga bansa at rehiyon ng
GAWAIN 39 The Grandeur That Was Rome
Basahin ang mga nilalaman ng mga URL link sa ibaba at punan ang grapikong
pantulong at sagutan ang mga tanong ukol dito.
1. http://www.egusd.net/eddy/pdf/teacher%20files/benson/PowerPoints/Rom
e/Roman%20Empire.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa mga nagawa at naiambag ng mga
Romano sa kultura ng daigdig
2. http://rome.mrdonn.org/achievements.html
3. http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/romans/roman_remains/
MGA AMBAG NG ROMA
KAHALAGAHAN
LARANGAN MGA NAGAWA DESKRIPSYON SA
MODERNONG
PANAHON
Teknolohiya
Medisina
Wika
Relihiyon
Pamahalaan
Literatura/
Teatro/ Sining
Kultura
Pananamit
Libangan
1. Batay sa matrix na iyong nagawa, ilarawan ang mga nagawa ng mga

Romano?
2. Paano nakatulong ang mga nagawa ng mga Romano sa pagbuo at pag-

unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa kasalukuyan?
3. Paano mo mapapahalagahan ang kanilang mga nagawa?
GAWAIN 40 3-2-1 Chart

Roma sa pagbuo at pag-unlad ng mga bansa at rehiyon ng daigdig sa
kasalukuyan, punan mo ang metacognitive chart sa ibaba.
3 bagay na aking natutuhan sa Roma
2 salita na nais kong ipangaral sa Roma
1 salita na nais kong hangaan sa Roma
The Glory that was Greece. The Grandeur that was

GAWAIN 41
Rome

Roma at Gresya sa pagbuo at pag-unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa at
rehiyon sa daigdig, punan mo ang vehn diagram sa ibaba na nagpapakita ng
pagkakaiba at pagkakatulad ng Gresya at Roma.
MGA KABIHASNANG KLASIKAL SA EUROPA
GRESYA ROMA
GAWAIN 42 Reflection Paper
Gumawa ng reflection paper na iyong natutuhan sa araling ito.

Katapusang Bahagi ng Pagpapalalim
Sa bahaging ito ng modyul, tinalakay natin kung papaano nakaaapekto
ang mga kabihasnang klasikal sa Europa sa pagbuo at pag-unlad ng
pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon sa daigdig sa kasalukuyan.
Ano-anong bagong kaalaman ang iyong nakuha na maaari mong
magamit sa pang-
araw-araw na pamumuhay at ano ang nakatulong sa iyo upang
matamo ang mga ito?
May malalim ka na ngayong pag-unawa sa paksa. Handa ka na

para sa gagawing proyekto tungkol sa Advocacy Campaign sa
pamamagitan ng pagbuo ng poster.
Ito na nga ang huling bahagi ng modyul. Inilaan ito upang higit pang
mapayaman ang iyong kaalaman at mapagtibay ang anumang bagay
na iyong natutuhan. Mga natutuhang magagamit mo sa pang-araw-
araw na pamumuhay. Layunin ng bahaging ito na sukatin ang iyong
natutuhan sa pamamgitan ng paglilipat ng kaalaman sa
pagsasakatuparan ng proyekto.
Level 1
GAWAIN 43 Paggawa ng Poster
Kinilala ang Gresya at Roma na nagtataglay ng mayamang kultura.

Naging modelo ito ng mga bansa sa buong daigdig sa kasalukuyang
panahon. Masasabi na ang pagkakakilanlan ng isang bansa ay batay
TASK sa kultura nito. Ang kultura ng mga bansa at rehiyon sa daigdig ay
naapektuhan ng mga nagawa ng mga Griyego at Romano. Paano ka
makatutulong sa pagpapayaman ng iyong kultura? Gumawa ng
Advocacy Campaign sa pamamagitan ng isang poster na nagpapakita
ng pagpapahalaga sa mga nagawa ng mga Griyego at Romano.
Gawin ito sa http://www.glogster.com/. I-save ang file at ipasa ang file
ng iyong nagawa sa e-mail ng iyong guro.
RUBRIK SA PAGBUO NG POSTER
PAMANTAYAN NAPAKAGALING MAGALING UMUUNLAD NAGSISIMULA

4 3 2 1
PAGLALAHAD Napaka- Malinaw na May kalabuan Malabo ang
malikhain at nailahad ang ang mensahe mensahe
malinaw na mensahe
nailahad ang
mensahe
KAWASTUHAN Detalyado, Wasto at akma May mga mali at Mali at di-akma sa

akma sa paksa sa paksa ang di- gaanong paksa ang
at wasto ang detalye ng akma mensahe
detalye ng mensahe. ang mga detalye
mensahe ng mensahe.
PAGKAKAGAWA Katangi-tangi Ang output ay Ang output ay Ang output ay

at mahusay nakapagpakita nakapagpakita walang sapat na
ang output ng katamtamang ng kaunting kalidad at
dahil sa kalidad at kalidad at inobasyon
ipinamalas na inobasyon. inobasyon
mataas na
kalidad at
inobasyon
DISENYO Masining at Malikhain ang Ordinaryo ang Magulo ang

malikhain ang pagkakagawa pagkakagawa pagkakagawa
pagkakagawa
HIKAYAT Nakahihikayat Nakahihikayat Di-gaanong Hindi

at kakaiba ang ang mensahe nakahihikayat nakahihikayat ang
mensahe ang mensahe mensahe
na kabihasnan sa Europa sa pagkakabuo at pag-unlad ng pagkakilanlan ng mga bansa at rehiyon ng daigdig sa kasalukuyan. Paa
GAWAIN 44 Pagpapahalaga
Sumulat ng sanaysay ukol sa kung papaano ka makatutulong sa pagpapayaman

ng kultura ng iyong bansa.
GAWAIN 45 Mga Gintong Aral
Sa modyul na ito ay iyong natutuhan ang mahalagang papel na ginagampanan

ng mga sinaunang klasikal na kabihasnan sa Europa sa pagkakabuo at pag-
unlad ng pagkakikilanlan ng mga bansa at rehiyon ng daigdig sa kasalukuyan.
Ano-ano ang iyong natutuhan sa mga paksang tinalakay sa modyul na ito?

Paano mo ito maisasabuhay?
GAWAIN 46 Mapa ng Pagbabago
Sagutin ang mahalagang tanong sa ibaba at ilagay ang iyong sagot sa Final na
bahagi ng IRF Sheet.

Initial:
Revised:
Final:
yon ng daigdig sa kasalukuyan. Lahat tayo ay may kanya-kanyang tungkulin na dapat gampanan para sa ating bansa. Nakasalala

AWAIN 47 Pagtataya ng Sariling Kaalaman
Buong katapatang sagutin mo ang pagtataya upang masukat ang iyong pagkatuto sa kabuuan ng modyul n
Kung handa ka na, nasa ibaba ang iskala ng mga bilang na

na magtataya ng iyong natutuhan sa kabuuan ng modyul na ito. I-klik lamang ang simula.
Walang alam
Nalilito
Mahusay
Napakahusay
Pagpapaliwanag:
Nauunawaan na ang mga kabihasnang klasikal sa Europa
ay may malaking epekto sa pagbuo at pag-unlad ng mga
bansa at rehiyon ng daigdig sa kasalukuyan.
Interpretasyon:
Nasusuri ang mga ambag ng mga kabihasnang klasikal sa
Europa
Paglalapat:
Nakapagbibigay ng paraan kung papaano makatutulong sa
pagpapaunlad ng sariling kultura.
Perspektibo:
Nakabubuo ng sariling papananaw ukol sa mga epekto ng
klasikal na kabihasnan sa Europa sa kasalukuyang
panahon.
Empatiya:
Nailalagay ang sarili sa katauhan ng mga Griyego at
upang makapagpamalas ng kritikal na pagsusuri sa kung
papaano malulutas ang mga suliranin sa lipunan at kung
papaano mapapapahalagahan ang mga naiambag ng mga
ito.
Pagkilala sa Sarili:
Nakabubuo ng isang kaisipan ukol sa kahalagahan ng
kultura sa pagkakabuo ng pagkakakilan ng bansa.

PANGHULING PAGTATAYA
gutin lahat ang mga tanong. Matapos mong masagutan ang pagtataya, iyong malalaman ang nakuha mong iskor. Kung nakapas
Basahing mabuti ang mga sumusunod na tanong, I-klik ang titik ng wastong
sagot.

a. Acropolis
b. Colosseum
c. Olympic Stadium
d. Parthenon
2. Sino ang may-akda ng Iliad at Odyssey?

a. Levi
b. Homer
c. Horace
d. Virgil
3. Saan naganap ang digmaang Punic at ng Roma?

a. Sicily
b. Corsica
c. Sardinia
d. Carthage

kultura sa daigdig. Ano ang kahulugan ng demokrasya?
a. Ito ay sistema ng pamahalaan na naging dahilan kung bakit
kinainggitan at kinakatakutan ang Athens.
b. Ito ay pinamumunuan ng pinakamahusay na tao.
c. Ang kapangyarihan ng estado ay nagmumula sa iisang tao.

d. Ito ay uri ng pamahalaan na ang kapangyarihan ay nasa kamay ng
mga mamamayan.

a. Ito ay labis na kinainggitan at kinakatakutan.
b. Marami ang hindi nakiisa sa Imperyo ng Athens.

a. Mataas na kultura ang nalinang dito.
b. Natalo ng Gresya ang Persia.
c. Ang mga diyos ng mga Griyego ay naninirahan sa bundok Olympus.
d. Maraming magandang palamuti at disensyong nagawa ang mga
Griyego.
7. Anong bansa ang hugis bota na makikita sa hilaga ng Dagat Mediterranean?

a. Gresya
b. Ehipto
c. Italya
d. Roma
8. Ano ang ibig sabihin ng pahayag na “The Glory that was Greece, the
Grandeur that was Rome”?
a. Ang Paligsahan ng Gresya at Roma
b. Ang Kaunlaran ng Gresya at Roma
c. Ang Tunggalian ng Gresya at Roma
d. Ang Labanan ng Gresya at Roma

kabihasnan sa Gresya. Bakit ito ang ugat ng sinaunang kabihasnan sa
Gresya?
kabihasnnag nabuo dito.
c. Sa Crete makikita ang pinagsamang kultura ng mga Minoan at Achaean.
d. Ang mga Cretan ay may kaalaman sa Matematika, paghabi at
10. Paano nakilala ang kabihasnang klasikal sa Gresya at Roma upang

makilala ang Europa sa daigdig?
a. Malaki ang mga nagawa ng Gresya at Roma.
b. Ang mga nagawa ng Gresya at Roma ay kahanga-hanga.

c. Malaki ang naging impluwensya ng Gresya at Roma sa kultura ng
daigdig.
d. Naging makapangayarihan ang Europa dahil sa mga pinunong naging
makapangyarihan sa Gresya at Roma.
11. Ang 12 Tables ay mahalaga sa kultura ng mga Romano sapagkat ito ang
kauna-unahang nakasulat na batas sa Roma. Ito rin ang naging batayan ng
mga Batas Romano. Paano ito nakaapekto sa pamumuhay ng mga
Romano?
a. Pinatawad ang mga Plebeian sa kanilang mga pagkakautang.
b. Ang mga Romano ay ngkaroon ng mga tagapagtanggol ng karapatan.
c. Ang mga Plebeian ay nagkaroon ng kaalaman sa kanilang mga
karapatan.
d. Maaari nang magpakasal sa isa’t isa ang Plebeians at Patricians.
12. Ang pamahalaang demokrasya na umiiral sa ating bansa ngayon ay

nahahawig sa pamahalaan ng mga Griyego. Paano nagkakahawig ang mga
ito?
a. Ang ating pamahalaan ay may tatlong sangay.
b. Ang lahat ng kapangyarihan sa pamumuno ay nasa pangulo.
c. Ang Saligang Batas ay naglalaman ng mga karapatang pantao.
d. Ang mga mamamayan ay may karapatang mamili ng kanilang pinuno.
13. Ang Appian, Hippodromo, at Basilika ay ilan lamang sa mga mahahalagang

ambag ng Roma sa kasaysayan at kultura ng daigdig. Paano ito nakatulong
sa kultura ng daigdig?
a. Napanatili nito ang kapayapaang Romano noon.
b. Napanatili nito ang klasikal na kultura mula sa silangan.
c. Napanatili nito ang demokrasya sa Roma.
d. Napanatili nito ang karangyaan ng mga maharlika sa Roma.
14. Sa ilalim ng pamumuno ni Pericles, ang Athens ang pinakamagandang

lungsod noong panahon na iyon. Paano kaya mapapaganda ang iyong
lungsod na kinabibilangan sa kasalukuyan?
a. Magkaroon ng paniniwala na ang mga Pilipino na ang kanilang
tungkulin sa bansa ay para sa sarili.
b. Pagtiwalaan ang pinuno ng bansa kanyang kampanyang militar.
c. Magkaroon ng kalayaan ang mga mamamayan na pag-usapan ang
kapakanang pambayan.
d. Manumpa ang lahat ng mamamayan na sila ay makikiisa sa mga
proyekto ng pamahalaan.

nararapat isaalang-alang sa pagsulat ng balita?
naganap at ano ang kahalagahan ng pangyayari.
b. Isaad ang pinakamahalagang detalye ng artikulo sa unang talata.
c. Huwag isaad ang mga sanggunian, pagkilala, at kawing.
16. Magkakaroon ng debate sa inyong silid-aralan ukol sa “Makatarungan Ba o

Hindi Makatarungan ang Kodigo ni Hammurabi”. Isa ka sa mga kalahok.
pakikipagdebate?
a. Isalang-alang ang antas ng pang-uunawa ng mga nakikinig.
b. Kailangan walang katumbas na katibayan ang lahat ng katwiran at
hindi ito ay nakahalad sa isang maayos na pagpapahayag.
c. Ilahad nang maayos at mahinahon ang mga mali sa katwiran at kalaban.
d. Ipaliwanag ang mga kahinaan ng mga ebidensya o patunay na

magagawa?
mga Klasikal na kabihasnan sa Europa.
b. Magpasimula ng isang simposyum ukol sa mga klasikal na kabihasnan
sa Europa
c. Mamahagi ng brochure na naglalaman ng mga naging ambag ng mga
18. Inatasan ka ng iyong guro na gumawa ng poster na nagpapakita ng

kahalagahan ng mga naging ambag ng mga klasikal na kabihasnan sa
Gresya. Ano ang dapat na maging interpretasyon ng iyong poster upang ito
a. Lubhang makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan ng
interpretasyon.
b. Makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan ng interpretasyon.
c. Hindi gaanong makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan ng
interpretasyon.
d. Mali ang mensaheng binigyan ng interpretasyon.
19. Isa kang Griyego na nabuhay sa panahon ni Pericles. Gagawa ka ng isang

malikhaing gawain. Ano ang dapat na katangian ng iyong malikhaing
gawain upang ito ay maging katangi-tangi sa panghihikayat?
a. Malinaw ang pagkakalahad ng mensahe.
b. Masining ang pagkakalahad ng mensahe.
c. Malabo ang pakakalahad ng mensahe.
d. May kalabuan ang pakakalahad ng mensahe.
a. Pagpapaunlad ng gawain, pakikibahagi, pakikipagtulungan, at paggawa
b. Pokus, atensyon, pakikinig, at pagtulong
c. Nilalaman, pagtatalakay, organisasyon, at paglalahad
nilalaman
GLOSARYO NG MGA TERMINO NA GINAMIT SA MODYUL
Acropolis – ang burol at pinakamataas na lugar sa gitna ng lungsod-estado ng

Athens at iba pang lungsod-estado ng Gresya.
Agora – ang gitna ng lungsod-estado ng isang bukas na lugar kung saan

maaaring magtinda o magtipon-tipon ang mga tao sa Gresya.
Aristocrats – mayayaman, pakikidigma
Demokrasya – uri ng pamahalaan na ang kapangyarihan ay nasa kamay ng mga

mamamayan upang pumili ng kanilang kinatawan sa pamahalaan.
Heliocentrism – paniniwala na ang araw ang sentro ng solar system.
Hellenes – tawag ng mga Greek sa kanilang sarili na hango sa salitang Hellas,

isang lugar sa hilagang-kanluran ng Gresya.
Helots – magsasaka, alipin
Perioeci – mangangalakal, malalayang tao
TALASANGGUNIAN AT MGA WEBSITE NA GINAMIT SA MODYUL
 http://www.studymode.com/essays/Greek-And-Roman-Influances-On-Modern-
1192079.html
Ito ay tungkol sa mga impluwensya ng mga Griyego at Gresya
 http://www.childrensuniversity.manchester.ac.uk/interactives/history/greece/explo
reancientgreece/
Ito ay interactive site tungkol sa mapa ng Gresya
 http://www.youtube.com/watch?v=Q2v70elPkpg
Greece: Secrets of the Past. Ang video link na ito ay tungkol sa
heograpiya ng Gresya at kung papaano ito nakaapekto sa pamumuhay ng
mga Griyego.
 http://www.mariamilani.com/ancient_rome/Ancient%20Rome%20Geography_.ht
m
Ito ay naglalaman ng datos ukol sa heorapiya ng Roma
 http://resourcesforhistoryteachers.wikispaces.com/7.36+Explain+how+the+geogr
aphical+location+of+ancient+Rome+contributed+to+the+shaping+of+Roman+so
ciety+and+the+expansion+of+its+political+power+in+the+Mediterranean+region
+and+beyond.
Ito ay naglalaman ng datos ukol sa heorapiya ng Roma
 http://www.ancient.eu.com/Minoan_Civilization/
 http://www.minoancivilization.net/
 http://www.timemaps.com/civilization/Minoan-civilization
 http://www.ancient.eu.com/Mycenaean_Civilization/
 http://www.mycenaeancivilization.com/
 http://www.ancientgreece.com/s/Mycenaean/
 http://www.ancient-greece.org/history/minoan.html
Ito ay pdf file ukol sa kabihasnang Minoan
 http://www.minoancivilization.net/
Ito ay isang site tungkol sa Minoan civilization
 http://www.metmuseum.org/toah/hd/myce/hd_myce.htm
Ito ay tungkol sa Mycenean civilization
 http://www.youtube.com/watch?v=scTM3T41-YE
Crete: Ito ay video ukol sa Crete
 http://www.youtube.com/watch?v=U122rIm5sZc
Engineering an Empire: Mycenae.
Ito ay documentary film tungkol sa kabihasnang Minoan
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/TheOdyssey
Assignment.htm#comprehension questions
Ang website na ito ay naglalaman ng mga audio at larawan tungkol sa
Odyssey
 http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/the_olympic_games
/
 The Olympics - Visit the ancient games!:

http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/the_olympic_games
/
Ito ay interactive website tungkol sa Olympic Games
 http://www.ancientgreece.co.uk/gods/story/sto_set.html
Ang website na ito ay tungkol sa mga diyos at diyosa ng mga Griyego
 http://www.webexhibits.org/greekgods/
 http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/gods_and_heroes/
 http://www.ancientgreece.co.uk/acropolis/home_set.html
Ang website na ito ay tungkol sa mga katangian ng acropolis
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/FourFormso
fGovtAncientGreece.pdf
Ang website na it ay tungkol sa mga uri ng pamahalaang umusbong sa
Gresya at kung papaano nabuo ang demokrasya
 http://www.bbc.co.uk/history/ancient/greeks/greekdemocracy_01.shtml
Ang website na ito ay tungkol sa mga naging tagapagtaguyod
ng demokrasya sa Gresya
 https://www.princeton.edu/~achaney/tmve/wiki100k/docs/Athenian_democracy.h
tml
Ang website na ito ay tungkol sa mga naging tagapagtaguyod ng
 http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/athens/
Ang website na ito ay tungkol sa mga katangian at pamumuhay sa Athens
 http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/sparta/
Ang website na ito ay tungkol sa mga katangian at pamumuhay sa Sparta
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Background
InfoEventA.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa paglawak ng Imperyong Romano
 Persepolis - Persia.org
Ang URL link na ito ay tungkol sa paglawak ng Imperyong Romano sa
Persia
 The Forgotten Empire - The world of Ancient Persia

Ang URL link na ito ay tungkol sa paglawak ng Imperyong Romano sa
Persia
InfoEventB.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pag-aalsa ng mga Ionian
 http://ehistory.osu.edu/world/articles/ArticleView.cfm?AID=19
Ang URL link na ito ay tungkol sa pag-aalsa ng mga Ionian
InfoEventC.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa labanan sa Marathon
 Battle of Marathon
Ang URL link na ito ay tungkol sa labanan sa Marathon
InfoEventD.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa labanan sa Thermopylae
.
 History Channel - Battle of Thermopylae on YouTube
Ang URL link na ito ay video tungkol sa labanan sa Thermopylae
 King Leonidas and the 300 Spartans of Thermopylae

Ang URL link na ito ay tungkol sa labanan sa Thermopylae
 http://www.youtube.com/watch?v=ka12FNcTwh4
Ang URL link na ito ay video tungkol sa labanan sa Thermopylae
InfoEventE.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa labanan sa Salamis
 History’s Turning Points: Battle of Salamis

http://www.youtube.com/watch?v=IVmYxlxaZAM
Ang URL link na ito ay video tungkol sa labanan sa Salamis
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/AthensStatio
nAInfoParthenon.pdf
Ito ay teksto tungkol sa arkitekturang Athenian
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/AthensStati
onAInfoParthenon.pdf
Ito ay teksto tungkol sa arkitekturang Athenian
 Catalog of Athenian Goods

Ito ay teksto na naglalaman ng mga produktong iniluluwas ng mga Athens
sa Gresya
nBInfoCommerce&Trade.pdf
Ito ay teksto tungkol sa komersyo at pakikipagkalakalan ng Athens
nCInfoTheaterofDionysus.pdf
Ito ay teksto tungkol sa sining ng drama sa Athens
 Excerpt from Hecuba by Euripides

Ito ay isang excerpt mula sa sinulat ni Euripides
nDInfoEducation.pdf
Ito ay teksto tungkol sa katangian ng edukasyon tungkol sa Athens
 Greek Poem
Ito ay isang tula ukol sa katangian ng edukasyon sa Athens
nEInfoLawPnyx.pdf
Ito ay teksto tungkol sa katangian ng mga batas sa Athens
 Trial Against Socrates

Ito ay teksto tungkol sa paglilitis kay Socrates
nFInfoPottery.pdf
Ito ay teksto tungkol sa sining ng paggawa ng palayok sa Athens
nGInfoReligiousBeliefs.pdf
Ito ay teksto tungkol sa mga paniniwala ng Athens
 The Panathenaic Procession (Description)

Ito ay teksto tungkol sa mga tradisyon sa Athens
nHInfoSculpture.pdf
Ito ay teksto tungkol sa sinig ng iskultura sa Athens
nIInfoSlaves.pdf
Ito ay teksto tungkol sa lipunan ng Athens
 Silver Mine Setting

Ito ay teksto tungkol sa lipunan ng Athens
nJInfoWomen.pdf
Ito ay teksto tungkol sa mga kababaihan ng Athens
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/PoliticalIssu
eAGovernment.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamahalaan ng Athens at Sparta
eCTreatmentofNonCitizens.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa lipunan ng Athens at Sparta
eDTradeandProsperity.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa kabuhayan ng Athens at Sparta
eAGovernment.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa pamahalaan ng Athens at Sparta
eBQualityofLife.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa pamahalaan ng Athens at Sparta
eCTreatmentofNonCitizens.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa lipunan ng Athens at Sparta
eDTradeandProsperity.pdf
Ang link na ito ay tungkol sa kabuhayan ng Athens at Sparta
 http://classics.mit.edu/Thucydides/pelopwar.html
Ang URL link na ito ay tungkol sa Digmaang Pelopponesian
 http://www.ancientgreece.com/s/PeloponnesianWar/
 http://www.history.com/topics/ancient-history/peloponnesian-war
 http://www.biography.com/people/alexander-the-great-9180468
Ang URL link na ito ay tungkol sa talambuhay ni Alexander the Great
 http://www.youtube.com/watch?v=Xj13gCXwtUc
Ang video na ito ay tungkol sa talambuhay ni Alexander the Great
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/KeyEventsin
AlexandersMilitaryCareer.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol kay Alexander the Great sa iba’t ibang
perspektibo
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Information
AboutEventAAlexanderConqueror.pdf
Ito ay tungkol kay Alexander the Great sa Thebes bilang mananakop
AboutEventAAlexanderConquered.pdf
Ito ay tungkol kay Alexander the Great sa paningin ng mga nasakop sa
Thebes
AboutEventBConqueror.pdf
Ito ay tungkol kay Alexander the Great sa Ehipto bilang mananakop
AboutEventBConquered.pdf
Ehipto
AboutEventCAlexanderConqueror.pdf
Ito ay tungkol kay Alexander the Great sa Persia bilang mananakop
AboutEventCAlexanderConquered.pdf
Persia
AboutEventDAlexanderConqueror.pdf
Ito ay tungkol kay Alexander the Great sa India bilang mananakop
AboutEventDAlexanderConquered.pdf
India
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Architecture
nfo.pdf
Ito ay tungkol sa Arkitekturang Griyego
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Architecture
Columns.pdf
Ito ay tungkol sa Arkitekturang Griyego
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/GeographyI
nfo.pdf
Ito ay tungkol sa heograpiya ng Gresya
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Geography
MapofUSA.pdf
Ito ay tungkol sa heograpiya ng Gresya
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Medicine.pd
f
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa medisina
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/MedicineHi
ppocraticOath.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa medisina
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/AstronomyI
nfo.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Astronomiya
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/ZoologyInfo
.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Zoology
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/ZoologyEvo
lutionHorse.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Zoology
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Engineering
Info.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Enginering
 Video 1 - Levers Video 2 - Levers

Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Engineering
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/Mathematics
Info.pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Matematika
 Pythagorean Theorem
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Matematika
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientGreece/PDFs/PhysicsInfo.
pdf
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Physics
 http://www.pbs.org/wgbh/amex/edison/sfeature/acdc.html
Ito ay tungkol sa ambag ng Gresya sa Physics
 http://www.youtube.com/watch?v=wA1D9wd29jI
Ang video na ito ay tungkol sa kasaysayan ni Remus at Romulus
 http://www.historylearningsite.co.uk/romulus_and_remus.htm
Ang link na ito ay tungkol sa kasaysayan ni Remus at Romulus
 http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/romans/city_of_rome/
 http://www.smithlifescience.com/13-1_Founding_of_Rome.htm
 http://autocww.colorado.edu/~toldy2/E64ContentFiles/AncientHistory/EtruscanCi
vilization.htm
Ang URL link na ito ay tungkol sa kabihasan ng mga Etruscans
 http://www.mysteriousetruscans.com/
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/DiscoveringEtrusca
nGreekInfluences.htm
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/StruggleforPo
liticalPowerinAncientRomeArticle.pdf
Romano
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/Videos/CreatingaRe
publicVideoClip.html
Romano
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/Videos/RomanRepu
blicRespresentativeGovernmentVideoClip.html
Romano
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/Videos/Senateandth
ePeopleofRomeVideoClip.html
Romano
 http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/punic_wars/I
nformationPacketonPunicWars.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa kasaysayan ng Digmaang Punic
nformationAboutPunicWarsEventAHandout.pdf
nformationAboutPunicWarsEventBHandout.pdf
nformationAboutPunicWarsEventCHandout.pdf
nformationAboutPunicWarsEventDHandout.pdf
Aralin 2: Pag-usbong at Pag-unlad ng mga Klasikal na Lipunan
sa Aprika, Amerika, at mga Pulo sa Pasipiko
Panimula at Gabay na mga Tanong
Nagulantang noong 2012 ang buong mundo, nangamba, nagtanong kung

katapusan na nga ba ng daigdig. Marami ang nagpagawa ng kanilang mga
bunkers, marami ang lumipat ng tahanan, marami ang nag-panic buying ng mga
batayang pangangailangan. Ngunit natanong ba natin sa ating mga sarili kung ito
nga ba ang talagang dahilan ng mga Mayans sa paggawa nila ng kanilang sikat
na kalendaryo, ang maghasik ng takot sa mga tao? Ngunit kahit anupaman ang
kanilang dahilan, nakamamangha pa rin ang kanilang mga nagawa. Sobrang
nakamamangha kung paano napaunlad ng mga klasikal na kabihasnan, hindi
lang ng mga Mayans, kundi ang mga klasikal na kabihasnan sa Amerika, Aprika
at mga isla sa Pasipiko ang kanilang buhay? At paano umunlad ang
pagkakakilanlan ng mga bansa sa rehiyon.
Sa araling ito mauunawaan mo na may epekto ang mga kontribusyon ng Klasikal

na kabihasnan sa ating kasalukuyan.Tandaan na dapat mong maunawaan sa
araling ito ang mga sagot sa mga sumusunod na katanungan:
 Paano nabuo at umunlad ang pagkakakilanlan ng mga bansang

nasa Aprika, Amerika at mga isla sa Pasipiko?
 Paano napaunlad ng mga klasikal na kabihasnan sa Aprika, Amerika at
mga isla sa Pasipiko ang kanilang buhay?
SAKLAW NG ARALIN
Sa araling ito ay matututunan ang mga sumusunod:
Aralin Pamagat Matutuhan mo ang… Bilang ng

Blg. Oras/
Sesyon
Pag-usbong at Pag-  Nasusuri ang pag-
2 unlad ng mga Klasikal usbong at pag-unlad ng
na Lipunan sa Aprika, mga Klasiko na
Amerika at mga Pulo sa Lipunan sa Aprika,
Pasipiko Amerika, at mga Pulo
sa Pacific
 Naipaliliwanag ang mga
kaganapan sa mga
klasikong kabihasnan
sa Africa (Mali at
Songhai)
 Nasusuri ang mga
kaganapan sa
kabihasnang klasiko ng
America
 Nasusuri ang
kabihasnang klasiko ng
pulo sa Pacific.
 Naipahahayag ang
pagpapahalaga sa mga
kontribusyon ng
kabihasnang klasiko sa
pag-unlad ng
pandaigdigang
kamalayan
Concept Map ng Aralin
Narito ang isang simpleng mapa ng mga araling sakop ng araling ito.
PAGKAKAKILANLAN NG MGA BANSA SA DAIGDIG
Klasikal na Europa Amerika, Aprika, Paglakas ng Europa Panahon ng Transisyon

Upang mahusay na masagutan ang modyul at malinang nang lubos ang iyong
pag-unawa, kinakailangang tandaan at gawin mo ang mga sumusunod:
1. Nabibigyang-kahulugan ang mahahalagang konsepto na may
kaugnayan sa paksa.
2. Nakapagsusuri ng mga talahanayan, larawan at primaryang sanggunian.
3. Nakabubuo ng pag-unawa ukol sa mga nanatili, nagbago, at nagpatuloy
sa klasikal na kabihasnan sa Aprika, Amerika, at mga isla sa Pasipiko.
4. Naipatutupad ng masigasig ang iba’t ibang gawaing pampagkatuto.
5. Nakapagsusulat ng repleksyon o realisasyon ukol sa iba’t ibang antas ng
pagsasaayos ng buhay ng mga tao sa Aprika, Amerika, at mga isla sa
Pasipiko.
titik ng wastong sagot at sagutan lahat ang mga tanong. Pagkatapos, makikita mo ang nakuha mong iskor. Tandaan mo ang mg
RE –
ASSESSMENT:
Basahing mabuti ang mga sumusunod na tanong. I-klik ang titik ng wastong
sagot.
1. Anong imperyo ang sinasabing pinakamakapangyarihan sa mga midyibal sa

kanlurang Aprika?
a. Imperyong Mali
b. Imperyong Songhai
c. Imperyong Asante
d. Imperyong Sonike
2. Ano ang isa sa sinaunang lungsod sa Kabihasnan ng Inca na naging

UNESCO World Heritage Site noong 1983 at naging isa naman sa New
Seven Wonders of the World noong 2007?
a. Patallacta
b. Pisac
c. Machu Picchu
d. Winaywayna
3. Ano ang ibig pakahulugan ng salitang Polynesia?
a. marming pulo
b. malalaking pulo
c. pulo ng maiitim na tao
d. maliliit na pulo
4. Ayon sa World Bank, 80% ng mga logging products na galing sa Peru ay

ilegal na pinupuslit papuntang Amerika. Ano ang pangmatagalang epekto
ng illegal logging sa Peru?
a. Mawawalan ng trabaho ang mga loggers dahil sa pagkaubos ng puno.
b. Babagsak ang agrikultural na ekonomiya ng Peru.
c. Mauubos ang mga glaciers na nasa kabundukan ng Peru.
d. Aasenso ang Peru at magkakaroon ng maraming mega-city ang Peru.
5. Makikita sa ibaba ang aerial view ng border ng Mexico at Guatemala.
Makikita dito ang imporrnasiyong ibinibigay ng Guatemala sa kanyang mga
likas na yaman. Ano sa tingin mo ang dapat maging priority project ng
gobyerno ng Mexico?
Mexic Guatemal
a. Urban Planning
b. Economic Security Conference
c. Environmental Policy
d. Mexico Human Rights Watch
6. Ang larawan sa ibaba ay tinatawag nilang African Tsunami. Bakit sa tingin

mo tsunami ang tinawag nila sa larawan sa ibaba?
a. Dahil kapag nagkaroon ng sandstorm ay parang tsunami

b. Dahil ang Aprika ay punong-puno ng tuyong lupain
c. Dahil ang Aprika ay parang nadaan ng tsunami na maraming
namamatay dahil sa gutom
d. Biglang-bigla na langg dumadating ang taggutom sa Aprika na tulad ng
tsunami.
7. Isa sa naiambag ng kabihasnang Inca ay ang aqueduct. Ano sa tingin mo

ang magiging epekto kung hindi nila ito natuklasan?
a. Mas hahaba ang pagtagal ng kabihasnang Inca
b. Mas yayabong ang kanilang pakikipagkalakalan sa ibang kabihasnan
c. Mas maraming masisirang bahay at daan kapag umuulan
d. Mas maraming maghihirap dahil walang trabaho sa lugar
8. Ang ‘alpaca’ ay isang llama. Isa ito sa pinakaimportanteng hayop na
inaalagaan ng mga tao sa kabihasnang Inca. Ano ba ang pinakadahilan
bakit mahalaga ang ‘alpaca’ sa kanilang buhay?
a. Isa ito sa pinagkukunan nila ng pagkain ng karne ang ‘alpaca.
b. Isa sa pinagkukunan ng balahibo ang ‘alpaca para gawing
damit pangginaw.
c. Isa ito sa pinagkukunan ng gatas ang mga ‘alpaca.’
d. Isa ito sa ginagawang taga-buhat ng mga produkto ang ‘alpaca.’
9. Ang savanna ang bahaging sakahan sa Aprika na malapit sa ekwador.

Nasa dakong timog ito ng Sahara mula sa baybayin ng Karagatang Atlantic
hanggang sa kanlurang Karagatan ng Indian. Ano sa tingin mo ang
kahalagahan ng savanna sa buhay ng mga Aprikano noon?
a. Nagtatayo sila ng mga bahay dahil hindi masyadong mainit ang klima.
b. Nagsasagawa sila ng kanilang mga ritwal sa kanilang mga diyos.
c. Nagmimina sila ng mga mineral na iron, nickel, at copper.
d. Nakukuha nila ang kanilang pagkain tulad ng mga hayop, mga
root crops, at iba pa.
10. Ano ang ibig ipakahulugan ng idyomatikongg “not worth one’s salt”?
a. Hindi karapat-dapat sa respeto na ibinigay sa kanya.
b. Hindi dapat bigyan ng kaginhawan sa buhay.
c. Hindi ipinamimigay ang katanyagan.
d. Hindi masusubok ang ugali ng tao sa isang beses lamang.
11. Ang mga taong naninirahan sa mga pulo sa Pasipiko ay magkakaiba sa

pisikal na anyo, sa kultura, at gawi. Ano kaya ang ibig ipahiwatig nito?
a. Nanggaling sila sa iisang ninuno ngunit nagkaroon ng away ang
bawat Isa.
b. Iba-iba ang mga sumakop sa mga isla.
c. Nagmula sila sa iba’t ibang lugar.
d. Nakibagay na lamang ang mga tao sa kanilang paligid.
12. Tinatawag ng mga eksplorador na ang mga pulo sa Pasipiko ay “hardin ng

Eden.” Bakit kaya nasabi ito ng mga eksplorador na Europeo?
I. Maganda ang klima sa mga pulo ng Pasipiko.
II. Maraming mapagkukunang likas-yaman ang mga pulo.
III. Mala-berde ang mga tanawin at sariwa ang hangin.
IV. Mababait at magaganda ang mga naninirahan sa mga isla.
a. I at II lamang
b. I at III lamang
c. I, II at III
d. I, III at IV
13. “Ang tatlong kabihasnan sa Amerika na Maya, Aztec at Inca ay magkaka-
parehas.” Hindi tama ang nasabing pangungusap. Paano mo gagawing
tama ang nasabing pangungusap?
a. Ang mga kabihasnan sa Amerika na nabanggit sa pangungusap ay
galing lamang sa iisang ninuno.
b. Ang heograpiya ng mga nasabing kabihasnan ay magkakatulad na
magubat at bulubundukin.
c. Ang tatlong kabihasnan ay hindi tumagal ng isangdaang taon.
d. Ang tatlong kaharian na nabanggit ay layo-layo sa isa’t isa at may
pagkakaiba sa kanilang kultura.
14. Nagdiriwang ang inyong paaralan ng taunang patimpalak ng African Week.

Ang mga mag-aaral ay magtatampok ng mga artifact exhibit. Bilang isang
propesor ng Kasaysayan, nilapitan ka ng mga organizer ng nasabing
patimpalak para humingi ng tulong para sa gagamiting pamantayan sa
pagpili ng mananalo. Ano sa tingin mo ang nararapat na pamantayan na
gagamitin?
a. Organisasyon, kaalaman tungkol sa artifact,pulido ang pagkakagawa,
kabuuang presentasyon
b. Oras, gamit ng espasyo, gamit ng mga kulay, pagkamalikhain
c. Pagkamalikhain, laki ng mga artifacts, kawastuhan ng datos, madaling
matandaan
d. Disenyo, simbolo, modelo, organisasyon
15. Ambasador ka ng Pilipinas sa South Africa. Kamakailan lamang ay namatay

ang kanilang dating pangulo na si Nelson Madela. Inatasan ka ng
Pangulong Aquino na mamili ng isang painting mula sa personal na
koleskyon niya para maging handog-parangal sa pamilya ni Madela. Ano
kaya ang nararapat na batayan sa pagpili ng painting para sa pamilya ni
Madela?
a. Pagkamalikhain, kulay na napili, at laki ng larawan
b. Komposisyon, pinaghalawan ng inspirasyon, paliwanag, at
presentasyon
c. Laki ng larawan, simbolo, kawastuhan ng datos, at oras
d. Lugar, oras, organisasyon, at modelo
16. Isa kang Samoan representative sa United Nations at magbibigay ka ng

privilege speech sa plenaryo. Ang mga bansa sa Pasipiko na kinabibilangan
ng iyong bansa ay kinakaharap ang problema ng patuluyang pag-unlad.
Ano ang tawag sa conference para sa mga bansa sa Pasipiko patungkol sa
problema nito?
a. Conference on Tourism
b. Conference on Food Safety
c. Conference on Trade and Industry
d. Conference on Sustainable Development
17. Ikaw ang Pacific Islands Affairs Minister na magbubukas muli ang Pacific
Cooperation Foundation’s Melanesia Symposium sa darating na Marso.
Pag- uusapan sa nasabing symposium ang mga hinaing ng iba’t ibang
bansa sa Pasipiko. Ang 85% ng mga naninirahan sa Pasipiko ay
matatagpuan sa Melanesia kaya naman urgent ang status ng nasabing
symposium. Magbibigay ka ng isang talumpati na inaasahang mahikayat
ang mga dadalo na sumang-ayon sa proposal na ihahain sa nasabing
symposium. Ano sa iyong palagay ang mga dapat magiging pamantayan ng
isang talumpating panghikayat?
a. Organisasyon, datos, haba ng talumpati, at lakas ng boses
b. Pangkuha ng atensyon, posisyon na pahayag, pangsuporta sa
posisyon, mga ebidensiya, at halimbawa
c. Pagbigkas, presentasyon, estruktura ng mga pangungusap, at tindig
d. Presentasyon, manonood, linaw ng pagsasalita, at mga halimbawa
18. Malaki ang problemang politikal na kinakaharap ng mga taga-Guatemala.

Ang gobyerno ay binabalutan ng korapsyon at opresyon. Ang agwat ng mga
mayayaman sa mga mahihirap ay patuloy na lumalaki. Bilang kalihim ng
Ministry of Education, ninanais mong maipakita na may malaking ambag
ang korapsyon at opresyon sa literacy rate ng Guatemala. Nais mong
makamit ito sa pamamagitan ng isang research paper. Ano ang magandang
pamantayan ng isang research paper?
a. Presentasyon, bilang ng mga pahina, laki ng font, at pinaghalawan ng
datos
b. Pagkamalikhain, haba ng nilalaman, madaling maunawaan, at
gramatika
c. Mga argumento, ebidensya, kontra-ebidensya, at pinaghalawan
ng datos
d. Kaangkupan ng salita, kawastuhan ng datos, pagkamalikhain, at dami
ng larawan
19. Project Manager ka ng Hope for Children Foundation na may volunteer

work sa Mexico. Maglulunsad kayo ng bagong programa tungkol sa child
trafficking at labor. Ano sa tingin mo ang magiging epektibong paraan para
magkaroon kamalayan ang mga tao sa Mexico tungkol sa child trafficking at
child labor?
I. Essay Writing Contest
II. House to House Info Drive
III. Posters
IV. Murals
a. I at III
b. II lamang
c. I, II at III
d. III lamang
a. Pagpapaunlad ng gawain, pakikibahagi, pakikipagtulungan, at
paggawa.
b. Pokus, atesyon, pakikinig, at pagtulong.
c. Nilalaman, pagtatalakay, organisasyon, at paglalahad.
nilalaman.
Handa ka na ba? Sisimulan mo ngayong alamin ang mga
pangyayari at kotribusyon ng mga klasikal na kabihasnan sa Aprika,
Amerika, at mga pulo sa Pasipiko.
GAWAIN 1. Magkuwentuhan tayo!
Panoorin ang sumusunod na mga video mula Aprika, Amerika at mga pulo sa
Pasipiko. I-klik ang link sa ibaba upang mapanood ang mga video. Pagkatapos
mapanood, sagutan mo ang pamprosesong mga tanong na matatagpuan sa
ibaba.
The Stolen Smell

Anansi and the Wisdom of the World
Girawu the Goanna
1. Ano ang sinasabi ng tatlong istorya?
2. Ano mas magandang istorya sa tatlo?
3. Paano kaya nabuo at umunlad ang pagkakakilanlan ng mga bansa sa Aprika,

Amerika at mga pulo sa Pasipiko?
GAWAIN 2. Pagyabong ng Aking Kaalaman
Gawain 2: Pagyabong ng Aking Kaalaman
Matapos mong mapanood ang kuwento ng mga bansa sa Aprika, Amerika at

mga isla sa Pasipiko, higit mo pang mauunawaan ang mga pangyayari at mga
ambag ng mga bansang nabanggit sa lipunan sa susunod na mga gawain. Bago
natin ipagpatuloy ang pagsusuri sa mga ambag ng mga klasikal na kabihasnan
sa Aprika, Amerika at mga isla sa Pasipiko, sagutan mo ang tsart sa ibaba.
Sagutan ang hanay na Ang aking Alam at Nais malaman. Samanatala,

masasagutan mo lamang ang iba pang bahagi ng tsart matapos ang modyul na
ito.
Pagkakakilalan
ng mga bansa sa
MGA NATUTUHAN Aprika, Amerika
at mga pulo sa
Pasipiko
NAIS MALAMAN
ANG AKING ALAM

Binabati kita!
Matapos masuri ang iyong kaalaman tungkol sa iba’t ibang
kontribusyon ng mga klasikal na kabihasnan sa Aprika, Amerika, at
mga isla sa Pasipiko ay siguradong nais mong malaman ang mga
sagot sa iyong mga tanong. Malalaman mo ang mga sagot sa mga
susunod na bahagi ng modyul na ito. Sa iyong pagtupad sa iba’t ibang
gawain sa susunod na bahagi ng modyul , susuriin kung tumutugma
ba ang iyong mga dating alam sa mga bagong kaalaman na iyong
natutuhan sa modyul na ito.
Sa bahaging ito ng modyul, inaasahang matutuhan mo ang mga

kontribusyon at pangyayari na nagbigay- daan sa pagka-kakilanlan ng
mga bansa sa Aprika, Amerika, at mga isla sa Pasipiko at ang epekto
nito hanggang sa kasalukuyan. Maaari mong balikan ang mga sagot at
tanong na iyong nabuo sa unang bahagi ng modyul na ito upang
malaman kung wasto ito at masagot ang iyong naunang mga tanong.
GAWAIN 3. Bansa ko, Turo mo!
Ang mga Klasikal na kabihasnan sa Aprika, Amerika at mga isla sa Pasipiko ay

nagpanibagong hubog sa kasalukuyan. Makikita mo pa rin ang ilang bakas ng
kanilang kabihasnan, at ang iba naman ay tuluyan nang naglaho. Maaring
tingnan sa site na ito ang mga klasikal na kabihasnang nabanggit. I-klik ang link
na ito: http://ap3worldhistory.blogspot.com/2014/06/maps-of-ancient-
civilizations.html o Ancients Maps para makita ang mga klasikal na mapa.
Pagkatapos, gamitin ang isang interactive website at lagyan ng label kung saan
matatagpuan dati ang mga klasikal na kabihasnan sa Aprika, Amerika at sa mga
isla sa Pasipiko. I-save ito at i-email sa iyong guro.
I-klik ang link na ito para ikaw ay makapagsimula na:

Interactive Map o ang link sa ibaba
http://mrnussbaum.com/mapmaker2/
1. Nahirapan ka bang hanapin ang mga bansa sa mapa? Bakit oo? Bakit hindi?
2. Ano-ano kayang dahilan ang nagdulot ng pagbabago sa mga lugar na
dating kinatatagpuan ng mga naunang kabihasnan?
3. Ano sa tingin mo ang kaugnayan ng lugar ng isang kabihasnan sa pag-unlad

ng kanilang pagkakakilanlan?
GAWAIN 4. Who, When, Where
Bawat kabihasnan ay may mga magagaling na pinuno. Mayroon din namang

humalinhin na mga mahihinang pinuno. Sa ngayon, manaliksik sa iyong mga
batayang aklat at iba’t ibang sanggunian tulad ng internet at hanapin ang mga
naging pinuno ng mga klasikal na kabihasnan. Maaari ring puntahan ang mga
sumusunod na site para sa mga pinuno ng iba’t ibang kabihasnan.
Ancient Mali
Songahay Story
Inca
Maya
Aztec
Polynesia
Pagkatapos nito ay balikan mo ang mga mapa na iyong ginawa sa gawain 3.

Idagdag mo ang mga pinuno ng bawat kabihasnan na iyong masasaliksik.
Matapos maidagdag sa mapa, iyong i-save at ipadala ang iyong nagawang
bagong mapa sa iyong guro sa kanyang e-mail address.
Pagkatapos gumawa ng bagong mapa na may pangalan ng mga lider ng mga

bansa, mamili ng tig-isang pinuno sa klasikal na kabihasnan sa Aprika, Amerika
at mga isla sa Pasipiko na sa tingin mo ay may magandang naitulong sa bansa
nila para ito ay umunlad. Kapag nakapili ka na, gumawa ka ngayon ng kanilang
Hero’s Journey to Stardom gamit ang website sa readwritethink. I-klik ang
susunod na link para makapunta sa site: Hero’s
Journey o kaya
http://www.readwritethink.org/files/resources/interactives/herosjourney/heros_jou
rney.html. Matapos makagawa ng tatlong Hero’s Journey, i-send ang kopya sa e-
mail ng iyong guro.
1. Sino-sino ang mga pinunong napili mo?
2. Ano ang mga positibong katangian ang mayroon ang mga pinunong
nabanggit para mapili mo sila?
3. Paano napaunlad ng mga pinunong nabanggit ang kani-kanilang bansa?

Ano- anong magagandang naitulong nila sa kanilang bansa?
4. Paano napaunlad ng mga klasikal na kabihasnan sa Aprika, Amerika at

mga isla sa Pasipiko ang kanilang buhay?
5. Paano nabuo at umunlad ang pagkakakilanlan ng mga bansa at rehiyon

sa daigdig?
GAWAIN 5. Reconstruct
Gamit ang iyong libro at ibang resources tulad ng internet ay magsaliksik tungkol
sa arkitektura ng mga bahay sa iba’t ibang kabihasnan sa Aprika, Amerika at
mga isla sa Pasipiko. Maaari ring puntahan ang mga sumusunod na link para sa
mga arkitektura ng iba’t ibang bahay sa iba’t ibang kabihasnan.
Inca Buildings
Maya Archi
Aztec Homes
Mali Archi
Songhay
Pacific Islanders
Pagkatapos magsaliksik ay punan ang grapikong pantulong sa ibaba.
Kabihasnan Katangian Pagkakatulad Pagkakaiba

Amerika
Aprika
Isla sa Pasipiko
ngian, pagkakatulad at pagkakaiba ng mga bahay ng iba’t ibang kabihasnan. Magtungo sa website na upang makagawa ng isang
1. Ano ang kakaibang katangian ng mga bahay sa bawat kabihasnan?
2. Ano naman ang pagkakatulad at pagkakaiba nila sa isa’t isa?
3. Ano sa mga bahay sa tatlong kabihasnan ang ginagamit pa rin sa

kasalukuyan?
4. Paano kaya nakatulong ang arkitektura ng bawat kabihasnan sa pabuo at
pag- unlad ng pagkakakilanlan ng mga bansa sa daigidig?
GAWAIN 6. Pili-pili na!
Punan ang mga grapikong pantulong na nasa ibaba. Maaaring sumangguni sa

mga link na nakatala sa ibaba. I-klik ang mga link.
Inca
Maya
Aztec
Mali
Songhai
Pacific Islands
Produkto ng Produkto ng Produkto ng

Kabihasnang Amerika Kabihasnang Aprika Kabihasnan sa mga
isla sa Pasipiko
Magtungo ka ngayon sa www.befunky.com at gumawa ng collage ng mga

produkto ng iba’t ibang kabihasnan. Ang collage na iyong nagawa ay iyong
ipapadala sa e-mail ng yong guro.
1. Ano-ano ang mga produkto ng kabihasnan sa Aprika? Sa Amerika? at sa
mga isla sa Pasipiko?
2. May pagkakatulad ba ang kanilang mga produkto sa isa’t isa? Kung

mayroon, ano ang mga ito?
3. May pagkakaiba-iba ang kanilang mga produkto sa isa’t isa? Kung

mayroon, ano-ano ang mga ito?
4. Sa iyong paglagay, ano kaya ang kadahilanan at may pagkakatulad at

pagkakaiba ang mga produkto ng mga nasabing kabihasnan?
5. Ano sa iyong palagay ang ginampanang papel ng mga produktong ito sa

pagpapalago ng ekonomiya ng mga kabihasnan sa Aprika, Amerika at sa
6. Paano kaya umunlad at nabuo ang pagkakakilanlan ng mga bansa sa

nasabing rehiyon at sa mga bansa sa daigdig?
GAWAIN 7. Muddiest Point
Sa gawaing ito, lilinawin natin kung ano ang malabo o hindi mo naintindihan sa
aralin. Sagutin mo ang mga inihandang tanong.
1. Ano para sa iyo ang malinaw na na parte ng aralin?
2. Ano naman para sa iyo ang malabo pa na parte ng aralin?
GAWAIN 8. Regimen
Ang bawat kabihasnan nang nakalipaas ay may sariling porma ng pamamahala.

Ganun din naman ang mga kabihasnan sa Aprika, America at mga isla sa
Pasipiko. I-klik ang mga sumusunod na link sa ibaba para basahin ang mga
pamahalaan ng bawat klasikal na kabihasnan. Gumawa ka ng iyong sariling
balangkas tungkol sa pamahalaan ng bawat kabihasnan.
Aprika
Imperyong Mali
Imperyong Songhai
Amerika
Mayans
Aztecs
Incas
Mga isla sa
Pasipiko Polynesia
Melanesia
Micronesia
ka at isa sa mga isla sa Pasipiko. Gamit ang website na gumawa ng isang speaking avatar sa bawat napili mong pamahalaan. An
1. Ano-ano ang pagkakatulad ng mga pamahalaan sa iba’t ibang

kabihasnan na iyong nabasa?
2. Ano-ano naman ang pagkakaiba ng mga pamahalaan sa iba’t ibang

kabihasnan na iyong nabasa?
3. Ano sa tingin mo ang dahilan sa pagkakatulad nila?
4. Ano naman sa tingin mo ang dahilan sa pagkakaiba nila?
5. Alin sa mga nasabing pamahalaan na hanggang sa kasalukuyan ay

ipinapatupad pa rin? Sa tingin mo ano ang dahilan ganun ang
nangyari?
6. Ano kaya ang papel ng pamahalaan sa pag-unlad ng isang bansa?
7. Paano kaya nakatulong ang uri ng pamahalaan sa paghubog at pag-

unlad ng pakakakilanlan ng mga bansa sa daigdig?
GAWAIN 9. Santo, Santo!
Ang bawat kabihasnan ay may kanya-kanyang relihiyon katulad ng mga

kabihasnan sa Aprika, Amerika at sa mga isla sa Pasipiko. Basahin sa iyong
mga batayang aklat at ibang resources tulad ng internet kung paano umunlad
ang mga relihiyon sa nabanggit na kabihasnan. Ang mga larawan sa ibaba ay
mga halimbawa ng mga relihiyon sa iba’t ibang kabihasnan sa Amerika, Aprika at
sa mga isla sa Pasipiko. Maaari mo ring i-klik ang mga lawaran at para
makapunta sa iba’t ibang site tungkol sa mga relihiyon.
Matapos makapagbasa at alamin ang mga larawan sa itaas, gumawa ng isang
timeline ng pag-unlad ng mga relihiyon sa mga nabanggit na kabihasnan gamit
ang TimeLine Organizer o i-klik ang link na ito:
http://www.readwritethink.org/files/resources/interactives/timeline_2/ Pagkatapos
makagawa ng timeline ng pag-unlad ng mga relihiyon ay i-save ang iyong gawa
at ipadala sa e-mail ng iyong guro.

1. Ano-ano ang mga relihiyon na umusbong sa iba’t ibang kabihasnan
sa Aprika, Amerika, at sa mga isla sa Pasipiko?
2. May pagkakatulad at pagkakaiba ba ang mga ito? Ano-ano ang mga ito?
3. Paano kaya umusbong ang mga relihiyon sa iba’t ibang kabihasnan sa

Aprika, Amerika at sa mga isla sa Pasipiko?
4. Ano sa tingin ko ang naitulong ng relihiyon para umunlad ang kanilang

mga kabihasnan?
5. Ano ang papel ng relihiyon sa pagbuo ng pagkakakilanlan ng mga

bansa sa iba’t ibang panig ng daigdig?
GAWAIN 10. Pagsagot sa mga Tanong
Sagutin ang mga sumusunod na tanong.
1. Gaano kahalaga ang ekonomiya, pamahalaan at relihiyon sa pag-unlad ng

isang bansa?
2. Magiging maunlad ba ang isang bansa kapag hindi maayos ang ekonomiya
at pamahalaan? Pangatwiranan.
3. Masasabi mo bang mag iisang pagkakakilanlan ang isang bansa kapag iba’t
ibang relihiyon ang pinaniniwalaan? Bakit mo ito nasabi?
TANDAAN
Ang bawat kabihasnan sa mundo ay may angking kagalingan.

Maraming imbensyon ang naisagawa at nakabuo ng iba’t ibang teknolohiya na
nagpagaan sa buhay ng mga tao. Gayundin naman sa mga kabihasnan na
ating pinag-aaralan ay may mga naimbento sila na kalaunan ay nakabuo ng
kakaibang teknolohiya para mapagaan ang paggawa ng mga bagay-
bagay. Ang mga halimbawa nito ay nasa ibaba:
Aqueduct
quip
GAWAIN 11. Tech-a-Muna
Pagkatapos alamin ang mga imbensyon, pumili ng tig-isang importanteng

teknolohiya sa kabihasnan ng Aprika, Amerika at sa mga isal sa Pasipiko.
Matapos pumili ay punan ang grapikong pantulong sa ibaba. Ipapakita sa
grapikong na ito ang epekto ng teknolohiyang napili mo sa buong kabihasnan.
Teknolohiya Kabihasnan Magandang Epekto sa Lipunan

Aprika
Amerika
Sa mga Isla sa
Pasipiko
1. Ano-ano ang mga teknolohiya na umunlad sa kabihasnan ng Aprika,

Amerika at sa mga isla sa Pasipiko?
2. Paano nito napagaan ang buhay ng mga tao sa kanilang panahon?
3. Ano kaya ang pagkakahawig ng mga tekonolohiyang nabanggit sa

makabagong tekonolohiya natin sa kasalukuyan?
4. Uunlad kaya ang kabihasnang Aprika, Amerika at mga isla sa Pasipiko

kung walang teknolohiya sa panahon nila? Bakit mo ito nasabi?
5. Ang pag-unlad ba ng teknolohiya ay nangangahulugan ng pag-unlad at

pagkakaroon ng pagkakakilanlan ang isang bansa? Pangatwiranan?
GAWAIN 12. BU-hay-KO
Basahin ang mga sumusunod na link sa ibaba. Gamit ang www.evernote.com,

gumawa ng tala tungkol sa iyong mga mababasa.
Isla sa mga Pasipiko o ang link na ito: http://www.historyworld.net/wrldhis/plaintexthistories.asp?

historyid=ac05
Aztec o ang link na ito: http://aztecs.mrdonn.org/dailylife.html
Maya o ang link na ito: http://mayas.mrdonn.org/dailylife.html
Inca o ang link na ito: http://incas.mrdonn.org/common.html
Mali o ang link na ito: http://africa.mrdonn.org/mali.html
Songhai o ang link na ito: http://africa.mrdonn.org/songhay.html
Matapos mabasa ang mga sumusunod na link, mamili ng tig-isang kabihasnan

sa Aprika, Amerika at sa mga isla sa Pasipiko na pumukaw sa iyong atensyon.
Kapag nakapili na, gawan ng komik istrip ang mga ito ayon sa iyong nabasa.
Gamitin ang www.makebeliefscomix.com/Comix/ na website upang gumawa
ng komik istirp. Sudnin ang direksyon sa site kung paano ito isasagawa.I-save
ang iyong nagawa at ipadala sa e-mail ng iyong guro.
1. Ano ang masasabi mo sa pang-araw-araw na buhay ng mga tao noon sa

nabanggit na kabihasnan?
2. Mayroon bang pagkakatulad at pagkakaiba ang mga kabihasnan na

nabanggit? Kung mayroon, ano-ano ang mga ito?
3. Alin sa mga lipunan na ito na hanggang sa kasalukuyan ay mayroon pa

rin? Kung mayroon, ano sa tingin mo ang dahilan bakit hanggang
ngayon ay buhay pa rin ang kanilang lipunan?
4. Ano kaya ang papel ng lipunan at kultura sa pagpapaunlad at paghubog
ng pagkakakilanlan ng isang bansa?
Punan ang grapikong pantulong kung ano-anong mga pandama o senses ang
napukaw sa iyo.
Sense-o-Gram
Habang ginagawa mo ang mga
gawain sa modyul na ito, ay isulat mo
ang mga salita o parirala na
nakakapukaw ng iyong mga senses.
GAWAIN 13. Reflective Journal
Punan ng tapat na kasagutan ang reflective journal sa ibaba.
Ano ang mga nasusulat tungkol sa pang-aalipin sa Aprika?

Ano ang iyong personal na opinyon tungkol sa pang- aalipin sa Aprika?
African
Slavery
Ano ang iyong maimumungkahi para tuluyang wakasan ang pang- aalipin sa Aprika?
Bago tayo magsimula sa susunod na bahagi ng modyul na ito, subukan mo munang gawin ang isang perso
Sa pamamagitan ng grapikong pantulong sa ibaba, makikita mo ang mga

kasanayan na dapat nalinang mo sa pag-aaral ng modyul na ito. Lagyan mo ng
tsek ang kolum na sa iyong pagtingin ay antas o lebel ng iyong pagkaunawa.
Nasa ibaba ang deskripyon.
3. KG..Katangi-tangi M…Mahusay KM..Katamtaman KP..Kailangan pa ng
4. Dagdag Pagsasanay
Kasanayan KG M KM KP
1. Nakapagsasaliksik ng mga datos. . . . .
2. Nakapagpapaliwanag ng mga datos . . . .
3. Nakagagawa ng paglalarawan ng iba’t ibang . . . .

kabihasnan
4. Nakagagamit ng mga materyales mula sa . . . .
teknolohiya.
5. Nakapagsusuri ng mga dokumento. . . . .
6. Nakapagbubuo ng angkop na pagbubuod . . . .

Binabati Kita at natapos mo na ang bahagi ng PAGLINANG
para sa araling ito.
Ngayong may sapat ka ng kaalaman at pag-unawa ukol sa iba’t
ibang aspekto ng buhay sa kabihasnan ng Aprika, Amerika at
sa mga isla sa Pasipiko. Maaari ka nang tumungo sa susunod
na bahagi ng modyul na ito upang mapalalim at mapalawak pa
iyong pag-unawa ukol sa paksang ito.
Sa bahaging ito pagtitibayan mo ang mga nabuong pag-unawa ukol sa
paksa. Inaasahan din na sa bahaging ito ay kritikal na masusuri mo
ang aspekto ng buhay sa bawat kabihasnan sa Aprika, Amerika at sa
mga isla sa Pasipiko.
GAWAIN 14. Off Target

Gawain 15: Off Target
Sagutan ng buong husay ang tanong sa ibaba.
Sinasabi nila na ang mga kabihasnang Aztec, Inca at Maya ay magkakatulad

lamang. Mayroon ba itong katotohanan o wala? Pangatwiranan sa pamamagitan
ng pagbibigay ng mga ebidensya o pagsuporta sa iyong kasagutan.
GAWAIN 15. COMPARE and CONTRAST

Punan ang grapikong pantulong na nasa ibaba. Ilagay ang mga pagkakaiba at
pagkakatulad ng mga kabihasnan sa Aprika, Amerika at sa mga isla sa Pasipiko.
Pagkakaiba ng Kabihasnang Aprika
Pagkakaiba ng Kabihasnan sa mga isla sa Pasipik

Pagkakaiba Kabihasnang Amerika
Pagkakatulad
1. Ano-ano ang mga pagkakaiba ng mga kabihasnan sa Aprika, Amerika at sa

2. Ano-ano ang mga pagkakatulad ng mga kabihasnan sa Aprika, Amerika at

sa mga isla sa Pasipiko?
3. Ano kaya sa tingin mo ang dahilan bakit may pagkakatulad at pagkakaiba

ang mga kabihasnan sa Aprika, Amerika at sa mga isla sa Pasipiko?
4.Paano nakatulong ang pagkakatulad at pagkakaiba na ito sa pag-unlad

at paghubog ng pagkakakilanlan ng mga bansa sa daigdig?
GAWAIN 16. Lesson Closure
Punan ang Summary-Lesson Closure Chart na nasa ibaba.
Sa araling ito,
.
Isang mahalagang ideya dito ay ang
. Importante ito sa kadahilanang
Isa pang konspeto na
. Ito rin ay mahalaga dahil
.
Bilang paglalahat, ang aralin na ito ay

Binabati Kita!
Ngayong napalalim na natin ang iyong kaalaman at pag-unawa ukol
sa pag-unlad at pahubog ng pagkakakilanlan ng mga bansa, maaari
ka nang tumungo sa bahaging PAGLILIPAT ng modyul na ito. Sa
bahaging ito, ilalapat mo ang mga kasanayang iyong nalinang.
Sa bahaging ito, inaasahan kang mailalapat mo sa totoong buhay ang

mga pinagtibay at nabuong pag-unawa tungkol sa paksa. Inaasahan
kang magagamit ang mga kaalaman at pag-unawa ukol sa mga
pangyayari sa iba’t ibang kabihasnan sa Aprika, Amerika at sa mga
isla sa Pasipiko na nagbigay-daan sa pag-unlad at paghubog ng
pagkakakilanlan ng mga bansa.
GAWAIN 17. Research Paper
Magkakaroon ng isang mini-paper presentation ang AP Club sa mga

mag-aaral ng baitang 8. Ang nasabing paper presentation ay tungkol sa
kahalagahan ng pag-unlad ng mga klasikal na kabihasnan sa Aprika,
Amerika at mga pulo sa Pasipiko. May laya ang mga mag-aaral na pumili kung
anong kabihasnan ang susulatin. Ikaw ang napili ng iyong seksyon para sumali
sa nasabing paper presentation. Ang papel na iyong ipapasa mamarkahan batay
sa mga sumusunod na pamantayan: kaalaman sa paksa, pagbuo ng argumento,
pinaghalawan ng datos, organisasyon.
LEVEL 2
RUBRIK PARA SA RESEARCH PAPER
PAMANTAYAN NAMUMUKOD- KASIYA-SIYA NALILINANG NAGSISIMULA

TANGI 3 2 PA LAMANG
4 1
KAALAMAN Ang lahat ng Ang karamihan Ang ilang Ang mga
SA PAKSA impromasyon na ng impormasyon impormasyon impormasyong
nailahad ay may ay malinaw ang na inilahad ay nailahad ay
malinaw na kaugnayan sa may walang
kaugnayan sa pangunahing bahagyang kaugnayan sa
pangunahing paksa. Apat kaugnayan sa pangunahing
paksa. Nagbigay hanggang anim pangunahing paksa. Hindi
ng detalye at ang halimbawang paksa. Isa maintindihan
maraming inilahad para hanggang tatlo ang mga
halimbawa at iba suportahan ang lang ang paksang
pang punto. Pang- ginamit na binabanggit sa
pangsuportang kalahatang halimbawa gawain. Hindi
impormasyon. nasaklaw ang para kapupulutan ng
Nasasaklaw ang pangunahing suportahan kaalaman.
kabuuang paksa paksa ng ang punto.
ng gawaing ito. gawaing ito. May ilang
Sobrang linaw at Malinaw at bahagi sa
napakadali ng nauunawaan ang gawain na
maunawaan ang mga paksa ng hindi malinaw
mga paksa ng gawain. at hindi
gawain. maintindihan.
PINAG- Ang lahat ng Ang karamihan Ibinatay Ang mga

HALAWAN NG mga ng mga lamang sa impormasyong
DATOS impormasyon na impormasyon na iilang saligang inilahad sa
inilahad ay inilahad ay kaalaman ang gawaing ito ay
ibinatay sa iba’t ibinatay sa iba’t mga walang malinaw
ibang saligan ng ibang saligan ng impormasyong na batayang
kaalaman tulad kaalaman tulad ginamit sa pinagkunan.
ng mga aklat, ng mga aklat, gawaing ito. Gawa-gawa
pahayagan, video clips, May mga lamang ang mga
video clips, interview, radio, websites na impormasyon na
interview, radio, websites at iba ginamit sa nakalahad sa
websites at iba pa. Karamihan ng gawaing ito na gawaing ito.
pa. Lahat ng websites na hindi mapag-
websites na pinaghalawan ng kakatiwalaan.
pinaghalawan ng mga datos ay
mga datos ay galing sa kapani-
galing sa paniwala na mga
mapag- websites.
kakatiwalaan at
nagpapakita ng
napapanahong
kaisipan mula sa
websites.
ORGANI- Napakahusay at Maayos ang May iilang Walang

SASYON kakaiba ng organisasyon ng bahagi na organisasyon
pagkakaorga- mga paksa at kakikitaan ng ang mga
nisa ng mga maayos ang mga organisasyon paksang
paksa at ideya sa sa mga inilalahad. Kalat-
makikita ang kalakhang bahagi paksang kalat ang mga
masinsing ng Gawain. inilahad. Iilan ideya at walang
pagkakaayos ng Payak, tumpak at ang mga ayos na
mga ideya sa tiyak ang pahayag na sinusunod.
buong gawain. karamihang payak, tumpak Malabo, walang
Payak, tumpak pahayag na at tiyak na katiyakan at
at tiyak ang lahat ginamit. ginamit. May paliguy-ligoy ang
ng mga pahayag Detalyado ang mga mali sa ulat. Malawak at
na ginamit. karamihang ibang bahagi. hindi
Madetalye ang paksang inilahad. Payak ang maintindihan
bawat paksang iilang paksa na ang paksang
inilalahad. inilahad. inilalahad.
PAGBUO NG Malinaw, Malinaw ang Sinubukang Walang saysay

ARGUMENTO malalim at argument na isulat ng ang mga
maayos ang inilahad sa malinaw ang argumentong
pagkakalahad research paper. mga punto ng inilahad sa
ng mga Naipabatid ng manunulat pananaliksik.
argumento sa manunulat ang ngunit Walang
research paper. kanyang punto ng nagkulang sa koneksyon ang
Sistematikong maayos. paglalahad. mga nailahad na
nailahad ang Hindi argumento sa
mga argumento. kinakitaan ng paksa.
sistematikong
paglalahad ng
mga
argumento.
KABUUANG
RATING
GAWAIN 18. Pagyabong ng Aking Kaalaman
Sagutan mo ang lahat ng hanay ng tsart na ito.
Pagkakakilalan
ng mga bansa sa
MGA NATUTUHAN Aprika, Amerika
at mga pulo sa
Pasipiko
NAIS MALAMAN
ANG AKING ALAM
Katapusang Bahagi ng Paglilipat
Binabati Kita!
Natapos mo na ngayon ang paglilipat sa aralin na ito.
Natapos mo ng maipakita ang iyong kaalaman at pag-unawa sa pag-
unlad at paghubog ng pagkakakilanlan ng mga bansa sa daigdig.
Maaari ka ng tumungo sa susunod na aralin para malaman naman ang
mga pangyayari sa daigdig sa panahon ng transisyon.
ong natutuhan.
. Makikita mo ang iyong nakuhang iskor pagkatapos mong masagutan ang lahat ng aytem.Kung mataas ang iyong nakuhang isk
sahang lebel o antas, kailangan mong balikang muli ang modyul.
Basahin at unawaing mabuti ang mga tanong. I-klik ang titik nang napili mong
sagot.
1. Sino ang sinasabing pinakamakapangyarihan sa mga midyibal na imperyo

sa kanlurang Aprika. Sino sila?
a. Imperyong Mali
c. Imperyong Asante
d. Imperyong Sonike
2. Ano ang Isa ito sa pinakamagandang arkitekturang nagawa sa Gresya at

a. Acropolis
b. Colosseum
c. Olympic Stadium
d. Parthenon
3. Ano ang isa sa sinaunang lungsod sa Kabihasnan ng Inca. Ito ang naging
UNESCO World Heritage Site noong 1983 at naging isa naman sa New
Seven Wonders of the World noong 2007?
a. Patallacta
b. Pisac
c. Machu Picchu
d. Winaywayna
4. Bukod sa Roma, ano pang bansa ang sangkot sa naganap na

digmaang Punic?
a. Sicily.
b. Corsica.
c. Sardinia.
d. Carthage

kultura sa daigdig. Ano ang ibig sabihin ng demokrasya?
e. Ito ay sistema ng pamahalaan na naging dahilan kung
bakit kinainggitan at kinakatakutan ang Athens.
f. Ito ay pinamumunuan ng pinakamahusay na tao.
g. Ang kapangyarihan ng estado ay nagmumula sa iisang tao.
h. Ito ay uri ng pamahalaan na ang kapangyarihan ay nasa kamay ng
mga mamamayan.
6. Ang sabi ng World Bank, 80% ng mga logging products na galing sa Peru
ay ilegal na pinupuslit papuntang Amerika. Ano ang pangmatagalang
epekto ng illegal logging sa Peru?
a. Mawawalan ng trabaho ang mga loggers dahil sa pagkaubos ng puno.
b. Babagsak ang agrikultural na ekonomiya ng Peru.
c. Mauubos ang mga glaciers na nasa kabundukan ng Peru.
d. Aasenso ang Peru at magkakaroon ng maraming mega-city.

a. Labis itong kinaiinggitan at kinakatakutan.
b. Marami ang hindi nakikiisa sa imperyo ng Athens.
8. Ang larawan sa ibaba ay tinatawag na African Tsunami. Bakit sa tingin mo,

tsunami ang tawag nila sa larawan?
a. Dahil kapag nagkaroon ng sandstorm ay parang tsunami

b. Dahil ang Africa ay punong-puno ng tuyong lupain
c. Dahil ang Africa ay parang nadaanan ng tsunami na maraming
namamatay dahil sa gutom
d. Biglang-bigla na lang dumarating ang taggutom sa Africa na parang
tsunami
9. Ano ang ibig sabihin ng The Glory that was Greece ?

e. Mataas na kultura ang nalinang dito.
f. Natalo ng Greece ang Persia.
g. Ang mga diyos ng mga Griyego ay naninirahan sa Mt. Olympus.
h. Maraming magandang palamuti at disensyong nagawa ang mga
Griyego.
10. Anong bansa ang hugis -bota na makikita sa hilaga ng Dagat
Mediterranean?
e. Greece
f. Egypt
g. Italy
h. Rome

ang magiging epekto kung hindi nila ito natuklasan?
b. Mas yayabong ang kanilang pakikipag-kalakalan sa ibang kabihasnan
d. Mas maraming maghihirap dahil walang trabaho sa lugar.
kabihasnan sa Greece. Bakit dito ang ugat ng sinaunang kabihasnan
sa Greece?
kabihasnang nabuo dito.
c. Sa Crete makikita ang pinagsamang kultura ng mga Minoan
at Achaean.
d. Ang mga Cretan ay may kaalaman sa Matematika, paghabi, at
13. Ang kabihasnang klasikal sa Greece at Rome ang naging dahilan

upang makilala ang Europa sa daigdig. Paano ito nakilala?
a. Malaki ang mga nagawa ng Greece at Rome.
b. Ang mga nagawa ng Greece at Rome ay kahanga-hanga.
c. Malaki ang naging impluwensiya ng Greece at Rome sa kultura ng
daigdig.
d. Naging makapangyarihan ang Europa dahil sa mga pinunong
naging makapangyarihan sa Greece at Rome.
14. Ang savanna ang bahaging sakahan sa Africa na malapit sa ekwador. Nasa
dakong timog ito ng Sahara mula baybayin ng Karagatang Atlantic
hanggang sa kanlurang Karagatang Indian. Ano sa tingin ko ang
importansya ng savanna sa buhay ng mga Aprikano noon?
a. Dito sila nagtatayo ng mga bahay dahil hindi masyadong mainit ang
klima.
b. Dito sila nagsasagawa ng kanilang mga ritwal sa kanilang mga diyos.
c. Dito sila nagmimina ng mga mineral na iron, nickel, at copper.
d. Dito nila nakukuha ang kanilang pagkain tulad ng mga hayop, mga
root crops, at iba pa.
15. Ang mga Spartans ay lubos na hinangaan ng mundo sa labanan
sa Thermopylae. Bakit nakilala ang mga Spartans sa digmaang
ito?
a. Nagawa nilang harangin ang mga Persyano sa Greece.
b. Tanging ang 300 na Spartans lumaban sa mga Persyano.
c. Kanilang naipakita ang kanilang katapangan sa labanang ito.
d. Sila ay nagwago sa labanang ito.
16. Nagdiriwang ang inyong paaralan ng taunang patimpalak ng African
Week. Ang mga mag-aaral ay magtatampok ng mga artifact exihibit. Bilang
isang propesor ng Kasaysayan, nilapitan ka ng mga organiers ng
patimpalak upang humingi ng tulong para sa gagamiting krayterya sa
pagpili ng mananalo. Ano sa tingin mo ang nararapat na krayterya na
gagamitin?
a. Organisasyon, kaalaman tungkol sa artifact, Pulido ang pagkakagawa
b. Oras, gamit ng espasyo, gamit ng mga kulay, pagkamalikhain
c. Pagkamalikhain, laki ng artifacts, kawastuhan ng datos, madaling
matandaan
d. Disenyo, simbolo, modelo, organisasyon

nararapat isaalang-alang sa pagsulat ng balita?
naganap, at ano ang kalagahan ng pangyayari.
b. Isaad at ano ang kahalagahan ng pangyayari.
c. Isaad ang pinakamahalagang detalye ng artikulo sa unang talata.
18. Ikaw ang ambassador ng Pilipinas sa South Africa. Kamakailan lamang ay

namatay ang kanilang dating pangulo na si Nelson Madela. Inatasan ka ng
Pangulong Aquino na mamili ng isang painting mula sa personal na
koleksyon niya para maging handog parangal sa pamilya ni Mandela. Ano
kaya ang nararapat na batayan sa pagpili ng painting para sa pamilya ni
Madela?
a. Pagkamalikhain, kulay na napili, laki ng larawan
b. Komposisyon, pinaghalawan ng inspirasyon, paliwanag, presentasyon
c. Laki ng larawan, simbolo, kawastuhan ng datos, oras
d. Lugar, oras, organisasyon, modelo
19. Magkakaroon ng debate sa inyong silid-aralan ukol sa “Makatarungan ba

o Hindi Makatarungan ang Kodigo ni Hammurabi.” Isa ka sa mga kalahok.
pakikipagdebate?
a. Isaalang-alang ang antas ng pag-unawa ng mga nakikinig.
b. Kailangan walang katumbas na katibayan ang lahat ng katwiran at
hindi ito nakalahad sa isang maayos na pagpapahayag.
c. Ilahad nang maayos at mahinahon ang mga mali sa katwiran at
kalaban.
d. Ipaliwanag ang mga kahinaan ng mga ebidensiya o patunay na
20. Bilang mag-aaral sa kasaysayan ng daigddig, inatasan ka ng iyong guro na

Europa sa iyon unibersidad sa loob ng isang araw lamang. Paano mo ito
magagawa?
mga klasikal na kabihasnan sa Europa.
b. Magpasimula ng isang simposyum ukol sa mga klasikal na
kabihasnan sa Europa.
c. Mamahagi ng brochure na naglalarawan ng mga naging ambag ng
mga sinaunang klasikal na kabihasnan sa Europa at ang kalagahan
nito.
GLOSARYO NG MGA TERMINONG GINAMIT SA MODYUL
Arkitektura -- Ang sining at agham ng pagdidibuho ng mga gusali. Sa isang

malawak na kahulugan, mula sa mataas na antas ng pagpapaplano ng
bayan, dibuhong urbano, at arkitekturang pantanawin hanggang sa
mababang antas ng pagdibuho ng kasangkapan o produkto, at kabilang sa
sakop nito ang pagdibuho ng kabuuang ginawa o kinathang kapaligiran.
Kabihasnan - Tumutukoy sa kinagawian at pinipino ng maraming pangkat

ng tao. Kabihasnan ibig sabihin ay sibilisasyon.
Klasikal – Tumutukoy ito sa isang bagay o penomenon na sa nakaraan.
Pag-usbong – Nangangahulugan ito ng pagyabong o pag-unlad ng isang lugar o

sibilisasyon.
Pinuno – Siya ang namumuno sa isang lugar o kabihasnan. Siya ang

namamalakad sa kanyang nasasakupan.
Slavery -- Isang uri ng sapilitang paggawa na kung saan itinuturing o tinatratro

ang isang tao bilang pagmamay-ari ng iba. Inaari ang mga alipin na labag
sa kanilang kalooban mula nang sila'y nabihag, nabili o isinilang, at
inaalisan ng karapatang magbakasyon, tanggihang magtrabaho, o
tumanggap ng bayad (katulad ng sahod).
Bentley, Jerry H., ed. The Oxford Handbook of World History (Oxford University
Press, 2011)
Christopher Bayly, The Birth of the Modern World: Global Connections

and Comparisons, 1780–1914 (London, 2004)
Mark Jarzombek, Architecture of First Societies: A Global Perspective, (New

York: Wiley & Sons, August 2013)
McNeill, William H., Jerry H. Bentley, and David Christian, eds.

Berkshire Encyclopedia Of World History (5 vol 2005)
Roberts, J. M., The New Penguin History of the World (2007)
Stearns, Peter N. ed. Oxford Encyclopedia of the Modern World: 1750 to

the Present (8 vol. 2008)
ONLINE RESOURCES
African Stories. [Video File] Retrieved from http://www.youtube.com/watch?

v=klUuRADwXEw&list=PLE0A1E66CDD34950B ( Mapapanood dito ang
isang African Story)
African Stories. [Video File] Retrived from http://www.youtube.com/watch?

v=zG9eknk6mqw&list=PLE0A1E66CDD34950B (Mapapanood dito ang isang
African Story)
Pacific Island Stories. [Video File] Retrived from http://www.youtube.com/watch?

v=tWvoTZxvEs8&list=PLhnAJRhqe3aNdXQXVY 0orhiwj6OdDlwcs (Mapapanood
dito ang isang Pacific Island Story)
Blog Post. [General Format] Retrived from

http://ap3worldhistory.blogspot.com/2014/06/maps-of-ancient-civilizations.html
(Makikita dito ang mga ancient Maps)
Author. (2003) Government of Ancient Mali. [Blog Post] Retrived from

http://www.fcps.edu/KingsParkES/technology/mali/malipeo.htm (Makikita dito ang
dating pinuno ng Kabihasnang Mali)
Author. (2012) Inca Civilization. [Blog Post] Retrieved from

http://www.crystalinks.com/inca_civilization.html (Makikita ang Incan Civilization
sa link na ito)
Author. (2013) Ancient Aztec Government. [Blog Post] Retrieved from

http://www.aztec-history.com/ancient-aztec-government.html (Ang site na ito
ay para sa ancient government form ng mga Aztec)
Author. Polynesian History and Origin. [Blog Post] Retrived from

http://www.pbs.org/wayfinders/polynesian3.html (mababasa dito ang origirn at
history ng Polynesia)
Donn, Lin. (2014) [Blog Post] Retrieved from

http://incas.mrdonn.org/architecture.html (Makikita sa site ang iba’t ibang
arkitektura ng Incas)
Owen, Jaruz. (2013) [Online Article] Retived from

http://www.livescience.com/41346-the-incas-history-of-andean-empire.html
(Makikita ang Incan Origins)
Aralin 3: Ang Daigdig sa Panahon ng Transisyon
Naitanong mo na ba ang iyong sarili kung ano ang mahalagang papel ang
ginagampanan ng simbahan maliban sa pagpapalaganap ng mga aral ng Diyos?
Sa iyong palagay, bakit mahalagang malaman mo ang mga ito?
Sa araling ito, inaasahang malaman mo ang mga kagananpan ng nakaraang

panahon tungkol sa nagging papel ng simbahan at ang nagging
impluwensya nito noon hanggang sa kasalukuyang panahon. Inaasahan din
na masasagot moa ng mga sumusunod na tanong matapos ang araling ito.
1. Ano ang naging papel ng Simbahan sa Kanlurang Europe noong
gitnang panahon?
2. Ano ang krusada at bakit ito naganap?
3. Dapat nga bang magsama o hindi ang simbahan at pamahalaan sa
pagpapatakbo ng bansa?
SAKLAW NG ARALIN
Ang araling ito ay naglalaman ng mga sumusunod na paksa:
Pamagat Matutuhan mo ang… Bilang ng

Oras/
Sesyon
Ang Daigdig sa Panahon ng 1. Naipapaliwanag ang mga
Transisyon dahilan at bunga ng mga
a. Mga Pangyayaring Krusada sa Gitnang
nagbigay-daan sa Pag- Panahon.
usbong ng Europe sa 2. Nasusuri ang mga
Gitnang Panahon pangyayaring nagbigay-
b. Ang Paglakas ng daan sa pag-usbong ng
Simbahang Katoliko bilang Europe sa Gitnang
isang institusyon sa Panahon
Gitnang Panahon 3. Nasusuri ang mga dahilan
c. Ang Holy Roman Empire at bunga ng paglakas ng
d. Ang Paglunsad ng mga Simbahang Katoliko bilang
Krusada isang institusyon sa Gitnang
Panahon.
4. Nasusuri ang mga
kaganapang nagbigay-daan
sa pagkabuo ng “Holy
Roman Empire”.
Narito ang isang simpleng mapa ng mga araling sakop ng araling ito.
Aralin 3: Ang Daigdig sa Panahon ng Tansisyon
Upang mahusay na masagutan ang modyul at malinang nang lubos ang iyong
pag-unawa, kinakailangang tandaan at gawin mo ang mga sumusunod:
1. Nakapagsasaliksik ng mga datos.

2. Nakapagsusuri ng mga primaryang sanggunian o dokumento
3. Napapahalagahan ang mga kontribusyon ng mga pangyayari sa
Klasikal at Transisyonal na Panahon sa kasaysayan ng daigdig
4. Nakagagamit ng mga materyales mula sa teknolohiya.
5. Nakagagawa ng mga grapikong pantulong sa pag-unawa
6. Nakabubuo ng konseptong mapa.
7. Nakapagmumungkahi ng ideya at saloobin ukol sa paksa.
8. Nakikilahok sa pangkatang talakayan.
Alamin natin ngayon kung may kaalaman ka sa araling tatalakayin sa

pamamagitan ng pagsagot sa panimulang pagtataya. I-klik lamang ang titik ng
wastong sagot at sagutan lahat ang mga tanong. Pagkatapos ay makikita mo
ang nakuha mong iskor. Tandaan mo ang mga aytem at mga tanong na hindi
mo nasagot. Malalaman mo ang wastong sagot habang pinag-aaralan mo
ang modyul na ito.
Kung handa ka na, i-klik ang SIMULA.
sagot.
1. Sa kasaysayan, sinasabing hindi naging matagumpay ang Krusada ngunit

ito ay mayroong magandang naidulot sa kristiyanismo. Ano ang
magandang naidulot nito?
a. Ang paglakas ng kapangyarihan at impluwensya ng Simbahan sa
pamahalaan
b. Ang pagiging bahagi ng maraming lider gaya ng mga hari sa
mga krusada
c. Ang patuloy na pagyabong at pag-unlad ng kultura ng Simbahan
d. Ang pagkilala sa Kristiyanismo sa buong mundo
2. Sa pagsapit ng Gitnang Panahon higit pang nagging malakas ang

impluwensiya ng simbahan sa kabuuan ng Europa. Maliban sa mga
usaping may kinalaman sa relihiyon, ito rin ay may karapatang
manghimasok sa paraan ng pamamahala ng gobyerno. Ano ang malinaw
na naging epekto nito sa pamumuhay ng mga tao noon?
a. Nahirapan ang mga tao dahil sa laging nagtatalo ang mga lider
ng simbahan at gobyerno.
b. Nagkaroon ng kaayusan sa pamamala at ang mga tao ay naprotektahan
laban sa mga mapang-abusong pinuno
c. Ang mga mamamayan ay nagkaroon ng partisipasyon sa
usaping pampamahalaan at panrelihiyom
d. Marami sa mga mamamayan ay naging interisado na pumasok sa
banal na pamumuhay sa simban at maging bahagi ng pamahalaan
3. Ilan sa mga dahilan kung bakit tuluyang bumagsak ang Emperyong

Romano at dahil sa ang mga mamamayan ay nawalan ng tiwala sa
pamahalaan dahil sa laganap na kurapsyon, patuloy na pagbagsak ng
ekonomiya at pagbaba ng antas ng pamumuhay ng mga tao dahil sa
sunod-sunod na mga
digmaan. Ang mga sitwasyong ito ay unti-unting nagbago ng dumating ang
Relihiyong Kristiyanismo. Sa panahon naman na ito, binigyang kalayaan ng
Emperyo ang pagpasok ng iba’t ibang paniniwala na nagbigay daan para
mapalaganap ng Kristiyanismo ang kanyang mga aral. Paglipas ng ilang
panahon, ang Kristiyanismo ay nagkaroon ng impluwensya sa pamamahala
ng gobyerno na naging daan para magkaroon ng kaayusan sa pamumuhay
ng maraming mamamayan sa Europa. Sa kasalukuyang panahon, mayroon
ng seperasyon ang kapangyarihan ng pamahalaan at simbahan. Ang
maraming mga bansa sa ngayon ay nakararanas iba’t ibang mga suliraning
nakakasagabal sa pag-unlad ng pamumuhay ng mga mamamayan. Batay
sa tatlong mga sitwasyong nabanggit, ano ang mabubuo mong konklusyon?
a. Ang Simbahan at Pamahalaan kalian man ay hindi dapat magsama sa
pamamahala ng isang bansa upang maiwasan ang iba’t ibang suliranin
b. Ang simabahan at pamahalaan ay parehong may malaking papel na
ginagampanan sa pag-unlad ng pamumuhay ng mga mamamayan
c. Kailangang ibalik ang panahon kung saan ang simbahan ay
nakikibahagi sa pagdedesisyon ng pamahalaan.
d. Hindi dapat hayaan ng pamahalaan a makialam ang simbahan sa mga
usaping may kinalaman sa pagpapaunad ng pamumuhay ng tao dahi
ang tanging tungkulin lamang nito ay ipalaganap ang mga aral ng
relihiyon.
4. Kalian nagsimulang lumakas ang kapangyarihan at impluensiya ng

Simbahan sa imperyong Romano?
a. Nakita ng simbahan na marami na ang mga suliraning kinakaharap ng
pamahalaan kaya sila nanghimasok sa paraan ng pamamahala ng
imperyo.
b. Bumagsak ang pananalakay ng mga barbaro sa kanlurang bahaging
bansa at ang imperyo ay nagkawatak-watak.
c. Inutos ng hari ng mga Frank na si Clovis na manghimasok ang
simbahan sa mga usaping pamamalakad sa imperyo.
d. Sunod-sunod ang mga digmaan kaya naging madali para sa simbahan
na makialam sa mga usaping pampamahalaan
5. Ang inyong simbahan ay magdaraos ng isang exhibit tungkol sa

kasaysayan ng simbahan at ang mga nagging kontribusyon nito sa mundo.
Ikaw ay naatasan gumawa ng isang presentasyon na magpapakita ng
pagpapahalaga dito sa pamamagitan ng isang Audio Visual Presentation.
Para matiyak ang pagiging epektibo ang iyong AVP, alin sa mga
sumusunod na pamantayan ang iyong gagamitin?
a. Maganda ang mga larawang gagamitin na sasabayan nng musikang
likha noong panahon ng kabihasnang klasikal
b. Magpapakita ng mga larawan at isasama ang sariling opiniyon at
obserbasyon kung ano ang mga kontribusyon ng simbahan sa mundo
c. Pagpapakita ng mga larawan ng iba’t ibang kaganapan noong panahon
ng kabihasnang klasikal na may kasamang teksto para maipaliwanag
ang paksa.
d. Ipaliliwanag sa sariling pananalita ang mga tekstong nakuha sa
pananaliksik at magpapakita ng mga larawan para higit na
masuportahan ang presentasyon.
GAWAIN 1. Picture.Picture.
Simulan natin ang modyul na ito sa pamamagitan ng pagsagot sa ilang mga

katanungan matapos mo suriin ang isang larawan.
Sagutin ang mga tanong.
1. Ano-ano ang mga nakita mo sa larawan? Ipaliwanag kung ano ang

iyong pagkakaunawa dito.
2. Sa iyong palagay, maari nag tumakbong opisyal ng pamahalaan ang mga

pinuno ng isang relihiyosong samahan? Bakit o bakit hindi?
3. Magtala ng limang pangunahin papel na dapat gampanan ng simbahan o
iba’t ibang relihiyon sa isang pamayanan. I-click lamang ang mga kahon para
iyong maitala ang iyong mga sagot sa concept map.
ISUMITE
GAWAIN 2. IRF Chart
Gamit ang IRF Chart sa ibaba, isulat ang iyong sagot sa kolum ng Initial
Answer. Sa pamamagitan nito, malalaman natin kung ano ang iyong mga unang
kaalaman sa paksang tatalaking sa modyul na ito. Makatutulong ito para higit
mong mapaghandaan ang mga susunod na gawain.
Tanong Initial Answer Revised Final Answer

Answer
Paano
nakaiimpluwensya
ang simbahan at
pamahalaan sa
paghubog ng
kultura at
pamumuhay ng
mga
mamamayan?
Naibahagi mo kanina ang iyong inisyal o paunang sagot sa mga
isyung may kinalaman sa gampanin ng simbahan at pamahalaan sa
paghubog ng kultura at pamumuhay ng mga mamamayan sa
pagsagot mo sa IRF Chart. Aalamin mo ngayon ang naisagot ng iba
sa mga katanungan at ang pagkakaiba nito sa sagot mo. Sa gagawing
pagkukumpara ay malalaman mo kung ang iyong mga ideya ay
naangkop sa standard na nais matugon sa modyul na ito. Matutunan
mo rin ang iba pang konsepto na tutulong sa iyo sa pagbuo mo ng
Inaasahang proyekto sa pagtatapos ng modyul. Ang proyekto ay may
kinalaman sa pagbuo at pagbibigay ng isang talumpati. Simulan natin
ito sa susunod na mga gawain.
Sa pagpapatuloy mo sa modyul na ito, higit na madaragdaganang

iyong mga kaalaman ukol sa papel na ginampanan ng Imperyong
Romano at Simbahang Katoliko sa paghubog ngpamumuhay at kultura
ng mga mamamayan sa Europa. Kung hand aka na, simulan mo na
ang pagsagot sa mga susunod namga gawain.
Basahin ang paghahari ng mga Frank at panoorin ang video.
Ang Paghahari ng mga Frank
Ang kaharian ng mga Frank ay naitatag

sa Gaul (France) at noong 481 CE,
hinirang si Clovis bilang hari. Sa
panahon ng kanyang pamumuno, nag
lunsad siya ng digmaan upang
pagisahin ang lahat ng kahariang
Aleman at ito ay kanyang pamunuan.
I-klik mo ang website
http://www.youtube.com/watch?v=EnbTPaVs8F0. Ito ay tungkol sa pamumuno ni

Clovis. Matapos mong panoorin ang video, sagutan ang inihandang gawain.
GAWAIN 3. Si Clovis at mga Franks
Punan ng sagot ang loob ng kahon batay sa napanood na video. Sagutin ang
tanong: Ano-ano ang mga nakuha mong ideya mula sa pinanood na video? Itala
mo sa loob ng kahon ang mga salitang maglalarawan sa mga Franks base sa
iyong napanood.
F
R
A
N
K
S
1. Ano ang mga imaheng nakita mo mula sa video?
2. Ano-ano ang mga katangian ni Clovis bilang isang lider?
3. Paano nakaapekto sa pamumuhay ng mga mamamayan ang

kanyang ginawang pamumuno?
TANDAAN
Naging matagumpay si Clovis sa ilang bahagi ng kanyang

pamumuno. Isa sa mga tagumpay niya ay ang labanan sa
Tollbaic.
Ito ang isa sa mga dahilan kung bakit tuluyan niyang tinanggap ang
Kristiyanismo kasama ng lahat ng mga mamamayang Frank. Dahil dito, nagbigay
ng suporta ang simbahang katoliko sa pamumuno ni Clovis. Taong 511 CE,
nagawang pagisahin ni Clovis ang kabuuan ng Gaul at ito ay kinilalang
Dinastiyang Merovingian.
Sa pagpanaw ni Clovis, muling nakaranas ng maraming digmaan ang

buong kaharian. Ito ang naging dahilan kung bakit pinag-agawan ng mga kaanak
niya ang pamumuno sa dinastiya. Ang mga alkalde ng palayso ang siyang
naatasang mamahala sa kaharian ngunit di nagtagal ay tuluyan na napasakamay
nila ang pamumuno na naging dahilan kung bakit ang mga hari ay naging hari na
laman sa pangalan.
d na gawain, iyong makikilla ang mga naging liderng kaharian at kung ano ang kani-kanialng kontribusyon na umubog sa kasaysa
na ba?
GAWAIN 4. Lider Lider, Paano ka Mamuno?
Ilarawan ang sumusunod na lider ayon sa kani-kanilang pamamaraan ng

pamamahala. I-klik ang mga website na nakatala sa ibaba kung saan mo
makukuha ang mga datos na kakailangin mo para masagutan ang gawaing ito.
Mga website:
HISTORY OF THE FRANKS

http://www.historyworld.net/wrldhis/plaintexthistories.asp?historyid=ab74
MAYOR OF THE PALACE
http://en.wikipedia.org/wiki/Mayor_of_the_Palace
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/371074/mayor-of-the-palace
Isulat ang iyong sagot sa loob ng grapikong pantulong.
ng namuno sa imperyong Romano. Bawat

ni-kaniyang istilo o pamamaraan ng pamamalakad sa kani-kanilang nasasakupan. Sa nagdaang
a mo ang ilan sa kanila. Sa susunod na
a mo ang isa pang lider na nagbigay ng maraming pagbabago sa kaharian. Simulan mo siyang kilalanin sa pagbabasa at pagagot
GAWAIN 5. Ang mga Pagbabagong hatid ni Charlemagne

The Age of Charlemagne spanned from
768 to 814. Charlemagne is referred to
as Charles I in the history of France,
Germany, and the Holy Roman Empire.
This reflects his widespread influence
throughout Western Europe, as well as
parts of Central Europe. Charlemagne’s
reign shaped the course of history in
Western Europe and to a certain degree
the entire history of the Middle Ages in
the West. Charlemagne was also
responsible for spreading Christianity
throughout large portions of Western
and Central Europe. The spread of
Christianity was accomplished
peacefully during the flourishing of art
and culture known as the Carolingian
Renaissance, but it was also forcefully
imposed on peoples that Charlemagne
conquered and ruled. After successfully conquering the Saxons to the east,
Charlemagne strictly enforced the observance of Christianity and enforced
the death penalty for the practice of German paganism, which was the most
popular form of religion among the Saxons.
During Charlemagne’s reign he successfully extended the influence and

presence of the Frankish Empire to cover nearly the entire territory ruled by
the Western Roman Empire centuries before. Throughout his lifetime,
Charlemagne divided the Carolingian Empire among his three sons: Pepin,
Charles the Younger, and Louis the Pious. Although this potentially set the
stage for substantial divisions among the kingdom, Charles died without
leaving any heirs to his holdings and Pepin died leaving only an illegitimate
son (who would rule Italy until his own death). Following Charlemagne’s
death in 814, Louis the Pious succeeded his father as king of the Franks.
(source: http://www.saylor.org/site/wp-content/uploads/2012/10/HIST201-1.1.1-FrankishEmpire-FINAL1.pdf)
Matapos basahin ang artikulo, gumawa ng concept map bilang paglalahat ng

iyong mga nakuhang ideya mula dito. I-klik lamang ang link na https://bubbl.us
upang masimulan mo na ang gawain. Sundin ang panuto sa ibaba kung paano
gamitin ang website.
Panuntunan sa Paggamit ng bubbl.us
1. Puntahan ang website n a http://bubbl.us at magregister ng account

2. Sundan lamang ang gabay sa paggawa ng online mind map
3. Matapos gawin ang online mind map, i-save ito at ipadala sa e-mail ng
iyong guro
Sagutin mo ang mga tanong..
1. Sino si Charlemagne?
2. Ano-ano ang mga pagbabagong ginawa niya sa panahon ng

kanyang pamumuno?
3. Ano ang papel na ginagampanan ng simbahan sa panahong ito ng

kasaysayan?
4. Paano nakaiimpluwensiya ang simbahan at pamahalaan sa paghubog ng

kultura at pamumuhay ng mga mamamayan?
Developed by the Private Education Assistance Committee

168
GAWAIN 6. Dokumentado
Sa bahaging ito ng modyul, Ikaw ay inaasahang bumasa at magsuri ng dalawang

dokumento tungkol sa Holy Roman Empire. Matapos mo basahin ang iba-ibang
dokumento, kailangan mong sagutan ang mga gabay na tanong.
I-klik mo ang link na ito http://history.howstuffworks.com/european-
history/holy- roman-empire.htm . Naglalaman ang website na ito ng mga
impormasyong kakailanganin mo upang malaman ang ilang mga pangunahing
katangian ng Holy Roman Empire.
Para naman sa ikalawang dokumento, i-klik mo ang

http://www.gotquestions.org/Holy-Roman-Empire.html. Sa website na ito,
basahin at itala moa ng mga kaalamang naglalarawan sa pamamahala ng
emperyo, paano pinipili ang maging pinuno. Suriin mo rin kung ano ang naging
papel ng simbahan sa panahong ito. Iyo ring malalaman ang ilann sa mga
suliraning kinakaharap ng emperyo sa paglipas ng maraming panahon.

Sa pagsagot mo ng mga tanong, kailangan mong gamitin ang website na
www.evernote.com . Matapos sagutan ang mga tanong, kailangan mong i-email
sa iyong guro. I-klik lamang ang link sa ibaba upang maipadala sa iyong guro.
Panuntunan sa Paggamit ng Evernote

1. Puntahan ang website na www.evernote.com
2. Magregister ng account gamit ang iyong e-mail.
3. Sundan ang simpleng gabay sa paggamit ng evernote
4. Matapos gawin ang gawain sa www.evernote.com, i-klik ang share at
ipadala sa e-mail ng guro
Email ng Guro (link)

1. Gaano kalawak ang sakop ng emperyo? Ano-ano ang mga teritoryong sakop
nito?
2. Paano pinipili ang pinuno o hari ng emperyo? Magbigay ng halimbawa.
3. Tumukoy ng isang suliraning hinarap ng emperyo at kung paano ito
nasolusyonan ng mga naging lider nito.
4. Paano nakaapekto ang mga pagbabago sa emperyo sa buhay ng mga
mamamayan nito?

Kamusta ka matapos mong sagutan ang unang anim na gawain sa
modyul na ito? Marahil ay marami ka nang natutuhan sa paksang ating
tinatalakay. Binabati kita dahil umabot ka na sa puntong ito. Matapos
mong sagutan ang mga naunang gawain, masasabi natin na mas hand
aka na sa mga susunod na pagsasanay. Magagamit mo ang iyong
natutuhan upang higitmo pang mapalalim ang iyong kaalaman sa ating
paksa. Kung hand aka na, simulan na natin ang susunod na bahagi.
GAWAIN 7. IRF Chart
Kumusta ka na sa bahaging ito ng modyul? Gamit ang IRF Chart sa ibaba, isulat
ang iyong sagot sa kolum ng Revised Answer. Sa pamamagitan nito,
malalaman natin kung ano ang iyong mga bagong kaalaman sa paksang
tinalakay na. Maari mo din balikan kung ano ang iyong mga unang naging sagot
sa tanong sa pagsisimula ng modyul na ito. Makatutulong ito para higit mong
mapaghandaan ang mga susunod na gawain.
Tanong Initial Answer Revised Answer Final Answer

Paano nakaiim-
pluwensya ang
simbahan at
pamahalaan sa
paghubog ng
kultura at pamu-
muhay ng mga
mamamayan?

Matapos mong makalap ang mga pangunahing ideya tungkol
sapaghahari ng mga Frank at mga pinagdaanan nito sa ilalim ng iba’t
ibang pinuno, nabatid mo din ang mga mahahalagang
pangyayari sa panahon ng Banal na Imperyong Romano. linaasahan
na mayroon ka nang mas malalim nap ag-unawa ukol sa kasaysayan
ng Banal na Imperyong Romano.
Sa bahaging ito ng modyul, tutukuyin mo ang iba pang anggulo o

aspekto ng mga paksa at upang madagdagan ang iyong pang-unawa
sa tanong na: Paano nakaiimpluwensiya ang simbahan at pamahalaan
sa paghubog ng kultura at pamumuhay ng mga mamamayan?
Sa malaking bahagi ng Pilipinas, makikita ang maraming bilang ng

mga mamamayang Kristiyano. Natanong mo na ba ang iyong sarili
kung bakit marami sa mga Pilipino ang Katoliko? Naisip mo rin ba
kung paano ito lumaganap sa iba-t ibang bahagi ng mundo?
Matutuhan mo rin kung paanong ang simbahang Katoliko ay itinuring

na makapangyarihang institusyon sa Gitnang Panahon.
Makapagbibigay sa iyo ng mga karagdagang kaalaman ang mga
susunod na gawain na makakatulong sa iyo sa kabuuan ng modyul.
Sa bahaging ito ng modyul, matututunan mo kung paanong ang Simabahang

Katoliko ay itinuring makapangyarihang institusyon sa Gitnang Panahon. Ang
mga susunod na
Sa bahaging ito ng modyul, matututunan mo kung paanong ang Simabahang
Katoliko ay itinuring makapangyarihang institusyon sa Gitnang Panahon. Ang
mga susunod na gawain ay makapagbibigay sa iyo ng mga karagdagang
kaalaman tungkol sa paksa na makakatulong sayo para matapos ang kabuuan
ng modyul na ito.
Ang Simbahang Katoliko sa Gitnang Panahon

TANDAAN
Naging malakas na institusyon ang Simbahang Katoliko sa kabuan

ng kasaysayan ng Holy Roman Empire. Sa bahaging ito ng modyul,
malalaman mo kung paano nagsimula ang paglaganap ng relihiyon
sa Europe at kung paano nakaapekto ito sa paghubog ng
pamumuhay ng
mga mamamayan ng Europe and maging ng buong mundo.
GAWAIN 8. Panoorin at Alamin Natin
Panoorin mo ang video podcast ni Mr. Zoller tungkol sa paglaganap ng

Kristiyanismo sa Europa. I-klik ang link na nasa ibaba:
http://www.youtube.com/watch?v=tdA8DMISJ1o . Matapos panoorin, sagutan
ang mga pagsasanay sa ibaba.
Ang limang (5) Ilawaran ang Paano nakaapekto sa

Pangunahing Ideya istruktura ng paghubog ng
na natutuhan ko sa Simabahang Katoliko pamumuhay ng
Video Podcast at ang papel na mamamayan ang
ginagampanan ng Kristiyanismo noong
Papa. Gitnang Panahon?
Matapos ang panonood ko ng video podcast at pagsagot sa mga gabay na tanong, natutuhan ko na ang simbahang katoliko
GAWAIN 9. Noon at Ngayon
Sa naunang gawain, iyong natutuhan ang papel na ginampanan ng simbahan sa

paghubog na kasaysayan ng Europa. Sa bahaging ito ng modyul, susubukan
natin kung paano mo gagamitin ang mga kaalamang ito. Sagutin ang tanong sa
ibaba:
Ano-ano ang mga pagkakaiba at pagkakatulad ng papel ng Simbahang

Katoliko sa paghubog ng pamumuhay ng mga mamamayan?
GAWAIN 10. Venn Diagram
Punan mo ng mga datos ang venn diagram. I-klik ang website sa ibaba upang
masimulan mo ang pagsasanay.
Website:
http://www.readwritethink.org/files/resources/interactives/venn_diagrams/
GAWAIN 11. Ang Simbahan at Pamahalaan
Ang simbahan at pamahalaan ay dalawang institusyon na may malaking papel na ginagampanan sa kung a
Maglahad ng halimbawa mula sa iyong mga nakalap na impormasyon mula sa mga nabasa at natutuhan m
Ang Krusada ay isang gawaing inulunsad ng mga Kristiyano sa Europa sa

panawagan ni Papa Urban II noong taong 1095. Tinuturin itong isang banal na
pakikipaglaban laban sa mga Turkong Muslim na sumakop sa bayan ng
Jerusalem. Tinuturin nilang banal na elupain ang Jerusalem at ang Palestine.
Bisitahin mo ang website sa ibaba kung saan mababasa mo ang kabuuan ng
istorya tungkol sa paglaganap ng iba’t ibang krusada at ang naging epekto nito
sa kasaysayan ng Kristiyanismo. I-klik ang http://en.wikipedia.org/wiki/Crusades
GAWAIN 12. Anong Ibig Sabihin Nito?
Matapos mo basahin ang mga website, punan ang tsart sa ibaba at magbigay ng
tatlong pangunahing ideya ang nalaman mo tungkol sa Krusada.

GAWAIN 13. Ang Mga Aral ng Krusada
Basahin ang website na www.historylearningsite.co.uk/the_crusades.htm at

alamin ang iba’t ibang bagay tungkol sa mga Krusadang nangyari sa
kasaysayang ng Europa. Matapos gawin ito at i-klik ang site na
http://www.readwritethink.org/files/resources/interactives/timeline_2/ at gumawa
ng timeline mula sa mga datos na nakalap sa website na iyong binasa.
Ipadala ang natapos na timeline sa e-mail ng guro para ito ay kanyang mabasa
at mabigyan ng komento at marka.
1. Ilan ang mga naganap na Krusada?
2. Ano-ano ang mga pagsubok ang hinarap ng mga tao sa panahon ng

Krusada? Paano ito nakaaapekto sa kanila?
3. Paano bingao ng paglulunsad ng mga krusada ang pamumuhay ng mga

tao?
TANDAAN
Sa nakaraang gawain, iyong natutuhan na ang bawat krusada ay

may iba’t ibang layunin. May ilan na nagtagumpay at mayroon ding
hindi. Ipinakita sa mga krusaada na ito kung paanong ang isang
samahan o maging tao ay naninindigan sa kanyang paniniwala.
Bukod sa
pagpapalawak ng Kristiyanismo, nakatulong din ang krusada sa iba pang
larangan tulad ng kalakalan. Naging dahilan ito ng pag-unlad ng mga lungsod sa
pamamagitan ng komersyo. Sa tulong din nito ay napagyaman pang higit ang
kulturang Kristiyanismo.

Sa panahong ngayon, mayroon bang matatawag na makabagong krusada? Mga
gawaing nagsusulong para ipaglaban ang isang bagay o para ipalaganap ang
isang paniniwala? Ang ilang halimbawa ng mga ito ang mga makabagong
krusada para sa magandang edukasyon, payapang bansa at tapat na
pamahalaan.
Isa sa mga maituturing makabagong krusada ay ang ginagawa ni Kuya Jay

Jaboneta. Sino siya at ano ang kanyang ginagawa? Panoorin mo ang video na
ito na matatapuan sa website ni Kuya Jay Jaboneta.
I-klik ang http://jayjaboneta.com/2013/01/facebook-and-the-power-of-social-

media-2/
GAWAIN 14. Ang Aking Krusada
Sagutin mo ang mga tanong batay sa iyong napanood na video.
1. Ano ang pangunahing layuninn ng grupo ni Jay Jaboneta?
2. Paano nagsimula ang kanyang Krusada para sa mga kabataan?
3. Masasabi mo ba na kahanga-hanga ang ginagawa ni Kuya Jay

at ng kanyang samahan? Pangatwiranan ang iyong sagot.
4. Kung ikaw ay mabibigyan ng pagkakataong maglunsad ng makabagong

Krusada tulad ni Kuya Jay, ano ang iyong gagawin at bakit ito ang iyong
napili?

Napag-aralan natin na may iba’t ibang layunin ang krusada.Ipinakita
rin kung paano ang ilang tao ay nanindigan sa kanyang paniniwala.
May makabagong mga krusada tulad ngedukasyon, pagsugpo ng
kurapsyon, droga at iba pa.
Balikan natin ang IRF sheet kung may nabago bang pananaw mula sa
iyo.
GAWAIN 15. IRF Worksheet
Gamit ang IRF Worksheet sa ibaba, isulat ang iyong sagot sa kolum ng Final
Answer. Sa pamamagitan nito, malalaman natin kung ano ang iyong mga
bagong kaalaman sa paksang tinalakay na. Maari mo din balikan kung ano ang
iyong mga unang naging sagot sa tanong sa pagsisimula ng modyul na ito.
Makatutulong ito para higit mong mapaghandaan ang mga susunod na gawain.
Tanong Initial Answer Revise Final Answer

d
Answer
Paano
nakaiimpluwensya
ang simbahan at
pamahalaan sa
paghubog ng
kultura at
pamumuhay ng
mga
mamamayan?
Ang layunin mo sa bahaging ito ng modyul ay kung paano mo
magagamit ang lahat ng mga kaalamang natutuhan mo sa pang-araw-
araw na buhay. Ang susunod na gawain ay iyong
magagamit upang maipakita kung lubusan mo nga bang
naunawaan ang kabuuan ng modyul.
GAWAIN 16. I-SPEAK Conference
Ikaw ay Lider ng isang Non-Government na inatasang makapag-bigay ng isang

talumpati na makapgpapahayag ukol sa mga makabagong krusada na tutugon
sa mga napapanahong suliranin ng mundo. Ang Opisyales ng Lokal na
Pamahalaan ay ang siyang magiging pangunahing tagapakinig ng talumpati na
gagawin sa pagdiriwang International Volunteer’s day sa buong mundo sa ika-5
ng Disyembre at bilang paggunita nito sa inyong bayan, magdaraos ng
kumperensiya ang iba’t ibang NGO’s at ikaw ang siyang kinatawan ng iyong
grupo.
Ang iyong talumpati ay susuriin batay sa mga sumusunod na pamantayan:

1. Panimula
2. Nilalaman o Katawan ng Talumpati
3. Konklusyon o Pagwawakas
4. Paggamit ng mga salita
5. Kilos at Galaw
6. Oras (Tatlong Minuto)
PERFORMANCE TASK RUBRIC
Mga Pamantayan sa paggawa at Presentasyon ng Talumpati
4 3 2 1
Mga NAPAKAHUSA MAHUSAY NALILINAN NAGSISIMUL
Pamantaya Y G A
n
Panimula Nakuha ang Nakuha ang Nakuha ang Sinimulan sa
atensyon ng atensyon ng atensyon ng pagbabasa ng
mga nakikinig mga mga kanyang
dahil sa malinaw nakikinig nakikinig satalumpati,
at napaka- dahil sa ilang bahagihindi nakuha
epektibong malinaw na ng talumpatiang atensyon
paggamit ng paggamit ng dahil sa ng mga
mga paksa, mga paksa, natukoy ng nakikinig at
datos at ideya datos at maayos ang hindi
sa simula ng ideya sa ilang mga naipaliwanag
talumpati ukol simula ng paksa, datosng malinaw
sa adbokasiya talumpati at ideya sa ang mga
ng isang ukol sa simula ng paksa, datos
makabagong adbokasiya talumpati at ideya sa
krusada ng isang ukol sa simula ng
makabagong adbokasiya talumpati ukol
krusada ng isang sa
makabagon adbokasiya
g krusada ng isang
makabagong
krusada
Nilalaman o Malinaw at Malinaw ang May ilang Hindi malinaw
Katawan ng detalyado ang pagpapahaya pahayag na ang mga
Talumpati pagpa-pahayag g ng kailangan ng pagpapa-
ng adbokasiya adbokasiya pagpapali- hayag dahil
ukol sa makaba- ukol sa wanag na ito ay hindi
gong krusada makabagong su- nasusupor-
dahil ito ay krusada dahil suportahan tahan ng mga
mayroong mga ito ay ng mga at datos.
datos at iba mayroong mga
pang mga mga datos na dokumento
dagdag na nasusuportah
kaalaman na an ng mga
susuportahan dokumento
ng mga
dokumento
Kongklusyo Napukaw ang Napukaw Winakasan Hindi naging
no atensyon ng ang atensyon ang malinaw sa
mga nakikinig ng mga talumpati sa mga nakikinig
Pagwawak dahil sa nakikinig pamama- ang huling
as napakahusay at dahil sa gitan ng bahagi ng
malalim na makahusay pagbibigay talumpati
pagbubuod ng na lamang ng dahil hindi
talumpati at pagbubuod buod nito. nakapagbigay
pagbibigay ng ng talumpati ng
malinaw na at pagbibigay pangwakas
posisyon/argum ng posisyon/ na pahayag.
ento ukol sa argumento
adbokasiya ng ukol sa
isang adbokasiya
makabagong ng isang
krusada makabagong
krusada
Paggamit Nakatulong Nakatulong Hindi Hindi
ng mga ang mga ang mga nakatulong nakatulong
salita salitang ginamit salitang ang ilang ang
sa pagiging ginamit sa mga salitang maraming
epektibo ng pagiging ginamit sa salitang
talumpati. epektibo ng pagiging nagamit sa
Walang mali sa talumpati. epektibo ng pagiging
mga salitang Walang mali talumpati. epektibo ng
ginamit. sa mga May mga talumpati.
Hindi gumamit salitang salita ang Maraming
ng mga binanggit. nabanggit salita ang
vocalized ng may nabanggit ng
pauses kamalian. may
(um uh er etc.) Gumamit ng kamalian.
mga Gumamit ng
vocalized mga
pauses vocalized
(um uh er pauses
etc.) (um uh er
etc.)
Kilos at Nagamit ng Nagamit ng Ang ilang Hindi angkop
Galaw wasto at wasto ang kilos ng ang mga
epektibo ang kilos ng katawan ay ipinakitang kilos
kilos ng katawan katawan at hindi sa harap ng
at interaksyon interaksyon nakatutulong mga nakikinig
sa mga sa mga upang ma- kaya hindi
nakikinig (eye nakikinig (eye ipaliwanag naging epektibo
contact) para contact) para ang ang talumpati.
maipaliwanag maipaliwanag kabuuan ng
ang kabuuan ng ang kabuuan talumpati.
talumpati. ng talumpati.
Oras Natapos sa Natapos sa Natapos ang Natapos ang
(Tatlong itinakdang oras itinakdang talumpati talumpati ngunit
Minuto) na di kinakitaan oras. ngunit lumampas ng
ng anumang lumampas isa (3) o higit
pagmamadali. ng isa (1) o pang minuto.
dalawang
(2) minuto.

Sa bahaging ito, nasubok ang iyong kakayahan sa pagsasalita sa
harap ng mga tao at panindigan ang iyong paniniwala ukol sa isang
makabagong krusada na tutugon sa mga napapanahong suliranin ng
mundo. Hinahangaan kita dahil naabot mo ang bahaging ito ng
modyul. Isang pagpapatunay na handa ka na sa mga susunod pang
modyul.
Ano-ano ang mga natutuhan mo mula sa paggawa ng inaasahang

pagganap na ito?
GAWAIN 17. Pagsusuri ng Video
Panoorin mo ang isang video tungkol sa mga kabataang tulad mo. I-klik ang link
na ito http://www.youtube.com/watch?v=jJJtbTXBh1o . Ang pamagat ng video na
ito ay The Lost Generation. Matapos ito ay punan mo ang chart sa ibaba.
Ang mga natutuhan ko Bilang kabataan, Ang aking mensahe sa

mula sa video paano ko magagamit kapwa ko mga
ang mga bagay na kabataan
sinabi sa video?
titik ng iyong napiling sagot. Makikita mo lamang ang kabuuan ng iyong nakuhang iskor pagkatapos mong masagutan ang laha
ang modyul na ito.
nakuhang iskor pagkatapos mong masagutan ang lahat ng aytem. Kung mataas ang iyong nakuhang iskor, maaari ka nang pumu
Basahin at unawaing mabuti ang mga sumusunod na tanong. I-klik ang titik ng
wastong sagot.

e. Acropolis
f. Colosseum
g. Olympic Stadium
h. Parthenon

ang magiging epekto kung hindi nila ito nadiskubre?
b. Mas yayabong ang kanilang pakikipag-kalakalan sa ibang kabihasnan
d. Mas maraming maghihirap dahil walang trabaho sa lugar.

i. Mataas na kultura ang nalinang dito.
j. Natalo ng Greece ang Persia.
k. Ang mga Diyos ng mga Griyego ay naninirahan sa Mt. Olympus.
l. Maraming magandang palamuti at disensyong nagawa ang mga
Griyego.
4. “Ang tatlong kabihasnan sa Amerika na Maya, Aztec at Inca ay

magkakaparehas.” Hindi wasto ang nasabing pangungusap, paano mo
gagawing wasto ang nasabing pangungusap?
a. Ang mga kabihasnan sa Amerika na nabanggit sa pangungusap ay
galing lamang sa iisang ninuno.
b. Ang heograpiya ng mga nasabing kabihasnan ay magkakaparehas na
magubat at bulubundukin.

c. Ang tatlong kabihasnan ay hindi tumagal ng isandaang taon.
d. Ang tatlong kaharian na nabanggit ay layo-layo sa isa’t isa at may
pagkakaiba sa kanilang kultura.
5. Ilan sa mga dahilan kung bakit tuluyang bumagsak ang Emperyong

Romano dahil ang mga mamamayan ay nawalan ng tiwala sa pamahalaan
dahil sa laganap na kurapsyon, patuloy na pagbagsak ng ekonomiya at
pagbaba ng antas ng pamumuhay ng mga tao dahil sa sunod-sunod na
mga digmaan. Ang mga sitwasyong ito ay unti-unting nagbago ng dumating
ang relihiyong Kristiyanismo. Sa panahong ito, binigyang kalayaan ng
emperyo ang pagpasok ng iba’t ibang paniniwala na nagbigay- daan upang
mapalaganap ng Kristiyanismo ang kanyang mga aral. Paglipas ng ilang
panahon, ang Kristiyanismo ay nagkaroon ng impluwensya sa pamamahala
ng gobyerno na naging daan upang magkaroon ng kaayusan sa
pamumuhay ng maraming mamamayan sa Europa. Sa kasalukuyang
panahon, mayroon ng separasyon ang kapangyarihan ng pamahalaan at
simbahan.
Ang maraming mga bansa sa ngayon ay nakararanas ng iba’t ibang mga
suliraning nakasasagabal sa pag-unlad ng pamumuhay ng mga
mamamayan. Batay sa tatlong mga sitwasyong nabanggit, ano ang
mabubuo mong kongklusyon?
a. Ang simbahan at pamahalaan kailanman ay hindi dapat magsama sa
pamamahala ng isang bansa upang maiwasan ang iba’t ibang
suliranin.
b. Ang simbahan at pamahalaan ay parehong may malaking papel na
ginagampanan sa pag-unlad ng pamumuhay ng mga mamamayan.
c. Kailangang ibalik ang panahon kung saan ang simbahan ay
nakikibahagi sa pagdedesisyon ng pamahalaan.
d. Hindi dapat hayaan ng pamahalaan na makialam ang simbahan sa
mga usaping may kinalaman sa pagpapaunlad ng pamumuhay ng tao
dahil ang tanging tungkulin lamang nito ay ipalaganap ang mga aral ng
relihiyon.

magagawa?
B. Magpunta sa bawat klase at ipahayag ang mga naging ambag ng
mga klasikal na kabihasnan sa Europa.
C. Magpasimula ng isang simposiyum ukol sa mga klasikal na kabihasnan
sa Europa.
D. Mamahagi ng brochure na naglalaman ng mga naging ambag ng mga
E. Magpapalabas ng dula- dulaan ukol sa mga naging ambag ng
7. Naatasan ka ng iyong guro na gumawa ng poster na nagpapakita ng

kahalagahanng mga naging ambag ng mga klasikal na kabihasnan sa
Europa. Ano ang dapatna maging interpretasyon ng iyong poster upang ito
e. Lubhang makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan ng
interpretasyon.
f. Makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan ng interpretasyon.
g. Hindi gaanong makabuluhan at wasto ang mensaheng binigyan
ng interpretasyon.
h. Mali ang mensaheng binigyan ng interpretasyon.
8. Ano ang ibig pakahulugan ng salitang Polynesia?

a. maraming pulo
b. malalaking pulo
c. pulo ng maiitim na tao
d. maliliit na pulo
9. Pag-aralang mabuti ang tsart sa ibaba. Sino ang nagkakaloob ng homage

at military service sa Lord o Panginoon?
Ang tsart ay mula sa http://www.castlesandmanorhouses.com/castles/pics/hierarchy.jpg.
a. king
b. lord
c. knight
d. peasant
10. Kailan nagsimulang lumakas ang kapangyarihan at impluwensiya ng

simbahan sa imperyong Romano?
a. Nakita ng simabahan na marami na ang mga suliraning kinakaharap ng
pamahalaan kaya sila nanghimasok sa paraan ng pamamahala ng
imperyo
b. Bumagsak ang pananalakay ng mga barbaro sa kanlurang bahagi ng
bansa at ang imperyo ay nagkawatak-watak.
c. Inutos ng hari ng mga Frank na si Clovis na manghimasok ang
simbahan sa mga usaping pamamalakad sa imperyo.
d. Sunod-sunod ang mga digmaan kaya naging madali para sa
simbahan na makialam sa mga usaping pampahalaan.
11. Sino ang sinasabing pinakamakapangyarihan sa mga midyibal na imperyo

sa kanlurang Aprika?
a. Imperyong Mali
c. Imperyong Asante
d. Imperyong Sonike
12. Suriing mabuti ang ilustrasyon sa ibaba at sagutin ang tanong ukol dito. Alin
sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa isang manor?
Pinagkunan: http://www.pccua.edu/keough/Wc%20%20I/manorialism.htm
a. lutuan
b. taniman
c. bahay ng panginoon
d. paradahan ng mga sasakyan
13. Sa kasaysayan, sinasabing hindi naging matagumpay ang Krusada ngunit

ito ay mayroong magandang naidulot sa kristiyanismo. Ano ang magandang
naidulot ng Kristiyanismo?
a. Ang paglakas ng kapangyarihan at impluwensya ng Simbahan sa
pamahalaan
b. Ang pagiging bahagi ng maraming lider gaya ng mga hari sa
mga krusada
c. Ang patuloy na pagyabong at pag-unlad ng kultura ng Simbahan
d. Ang pagkilala sa Kristiyanismo sa buong mundo.
14. Sa pagsapit ng Gitnang Panahon, higit pang naging malakas ang

impluwensiya ng simbahan sa kabuuan ng Europa. Maliban sa mga usaping
may kinalaman sa relihiyon, ito rin ay may karapatang manghimasok sa
paraan ng pamamahala ng gobyerno. Ano ang malinaw na naging epekto
nito sa pamumuhay ng mga tao noon?
a. Nahirapan ang mga tao dahil sa laging nagtatalo ang mga lider
ng simbahan at gobyerno.
b. Nagkaroon ng kaayusan sa pamamahala at ang mga tao
ay naprotektahan laban sa mga mapang- abusong pinuno.
c. Ang mga mamamayan ay nagkaroon ng partisipasyon sa
usaping pampamahalaan at panrelihiyon.
d. Marami sa mga mamamayan ay naging interisado na pumasok sa
banal na pamumuhay sa simbahan at maging bahagi ng pamahalaan.
15. Ang mga Spartans ay lubos na hinangan ng mundo sa labanan sa

Thermopylae. Bakit nakilala ang mga Spartans sa digmaang ito?
a. Nagawa nilang harangin ang mga Persiano sa Greece.
b. Tanging ang 300 na Spartans ang lumaban sa mga Persyano.
c. Kanilang naipakita ang kanilang katapangan sa labanang ito.
d. Sila ay nagwagi sa labanang ito.
16. Paano naimpluwensiyahan ng muling pag-usbong ng mga lungsod at

bayan ang buhay ng mga tao noong Gitnang Panahon?
a. Umunlad ang larangan ng sining gaya ng musika at literatura.
b. Napatatag ng mga bayan at lungsod ang sistema ng manoryalismo na
nagdikta sa buhay ekonomiko ng mga tao.
c. Ang ekonomiya sa mga lungsod at bayan ay naging batayan ang
salapi na nagbigay ng importansya sa mga mangangalakal at
manggagawa.
d. Ang mga relasyong piyudal gaya ng sistema ng obligasyon at
pribilehiyo sa pagitan ng panginoon at basalyo ay napalitan sa lungsod
ng sistema ng obligasyon at pribilehiyo sa pagitan ng mangangalakal
at basalyo.
17. Magdaraos ang inyong simbahan ng isang ekshibit tungkol sa kasaysayan

ng simbahan at ang mga naging kontribusyon nito sa mundo. Inatasan
kanggumawa ng isang presentasyon na magpapakita ng pagpapahalaga
dito sa pamamagitan ng isang audio visual presentation. Upang matiyak
ang pagiging epektibo ng iyong AVP, alin sa mga sumusunod na
pamantayan ang iyong gagamitin?
a. Maganda ang mga larawang gagamitin na sasabayan ng musikang likha
noong panahon ng kabihasnang klasikal.
b. Magpapakita ng mga larawan at isasama ang sariling opinyon at
obserbasyon kung ano ang mga kontribusyon ng simbahan sa mundo.
c. Pagpapakita ng mga larawan ng iba’t ibang kaganapan noong panahon
ng kabihasnang klasikal na may kasamang teksto para maipaliwanag
ang paksa.
d. Ipaliliwanag sa sariling pananalita ang mga tekstong nakuha sa
pananaliksik at magpapakita ng mga larawan upang higit na
masuportahan ang presentasyon.
18. Bilang miyembro ng Student Formation Team ng iyong paaralan, naatasan
kang maging hurado sa poster-making contest ng iyong hayskul. Ang
patimpalak na ito ay naglalayong ipalaganap ang pagpapahalaga ng
katapatan o loyalty na isang pagpapahalaga sa larangan ng relasyong
panlipunan noong Gitnang Panahon. Anong kraytirya ang pinakaangkop na
gamitin sa pagmamarka ng mga poster?
a. mensahe, dating sa mambabasa/ tumitingin, pagkamalikhain,
pagkamapanghikayat
b. mensahe, pagkamakulay, pagkamapanghikayat, dating sa mambabasa/
tumitingin
c. mensahe, dating sa mambabasa/ tumitingin, paraan ng pagguhit,
pagkamapanghikayat
d. mensahe, dating sa mambabasa/ tumitingin, materyales na ginamit,
pagkamapanghikayat
19. Ang pag-usbong ng lungsod at bayan noong Gitnang Panahon ay

nagbunsod ng mga suliranin na hanggang sa kasalukuyan ay nadarama
gaya ng maruming kapaligiran. Bilang isang miyembro ng konseho ng
lungsod, anong mga patakaran ang iyong nais maipatupad upang
masolusyunan ang nabanggit na problema?
a. Araw-araw na pangongolekta ng basura, segregasyon ng basura
sa nabubulok at di- nabubulok, paglilinis sa kalsada
b. Araw-araw na pangongolekta ng basura, segregasyon ng
basura, pagsisiga sa bakuran, paglilinis sa kalsada
c. Araw-araw na pangongolekta ng basura, segregasyon ng basura sa
nabubulok at di nabubulok, pagdidilig ng halaman, paglilinis ng
kalsada
d. Araw-araw na pangongolekta ng basura, segregasyon ng basura
sa nabubulok at di nabubulok, paglilinis sa kalsada, pagtatanim ng
halaman.
20. Sa media, buhay pa rin sa kasalukuyan ang ilang pagpapahalagang

nagmula sa Panahong Midyibal. Isa na rito ang pagpapahalaga sa
kababaihan bilang bahagi ng chivalric code. May mga sumasang-ayon dito
at mayroon naming hindi. Bilang isang ebalweytor ng mga palabas sa
telebisyon na nagpapakita ng chivalry, anong krayterya ang iyong gagamitin
sa paghusga kung nakakabuti o nakasasama ang mga ipinapakita sa
telebisyon?
a. Ang kababaihan ay dapat ipinapakitang iginagalang at dapat itinuturing
kapantay ng kalalakihan.
b. Ang mga kalalakihan ay kinakailangang magpakita ng courtly love o
pagsuyo at panliligaw sa mga kababaihan nang marubdob.
c. Dapat na ang lahat ng mga tungkulin ng mga kababaihan sa panahon
ng Gitnang Panahon ay napapanatili hanggang sa kasalukuyan.
d. Ang mga kababaihan ay dapat ipinapakitang pinoprotektahan ng mga
kalalakihan dahil sa pananagutan ng mga lalaki ang mga babae.
GLOSARYO NG MGA TERMINONG GINAMIT SA MODYUL
Charlemagne- Kilala rin siya sa tawag na Carlo Magno at Calro na Dakila. Siya
ay ang Hari ng mga Franks mula taong 768, Hari ng Italya mula 775 at
noong taong 800 kinilala siya bilang unang emperador ng Kanlurang
Europe. Ang pinalawak na estado ng mga Franks ay tinawag na Imperyong
Carolingian.
Charles Martel- Si Charles Martel ay isang politiko at pinunong military. Siya ay

kinilalang Duke at Prinsipe ng mga Franks at nagging Alkalde ng Palasyo,
Siya ang nanilbihang lider ng France mula 718 hanggang sa kaniyang
kamatayan.
Clovis- Tinaguriang unang hari ng mga Franks na kinalala sa kanyang ginawang

pag-isahin ang iba’t ibang tribo sa ilalim ng iisang pinuno.
Franks- Ang mga pinagsama-samang Germanic Tribes. Ilan sa mga Franks ang
sumakop sa teritoryo ng Roma at ang iba naman sa kanina ay sumama sa
grupo ng mga Romano sa Gaul (France sa kasalukuyan)
Gitnang Panahon- Sa kasaysayan ng Europe, ito ay panahon na tumagal mula

noong ika-5 hanggang ika-15 siglo. Nagsimula ito sa panahong bumaksag
ang Kanlurang Imperyong Romano.
Imperyo- Ito ay isang malawak na grupo ng taong mula sa nagkakaisang estada

na pinamumunuan ng isang monarko o emperador o emperatris.
Imperyong Romano - Ang Imperyo ng mga Romano ay ang imperyalistang

paghahari ng mga Romano sa malaking bahagi ng Europa, Asya at
Hilagang Aprika, na may autokratikong uri ng pamahalaan.
Krusada- Ang Mga Krusada ay isang sunod sunod ng digmaang militar na may
kaugnayan sa relihiyon na itinaguyod ng karamihan ng Kristiyanong
Europeo noong 1095–1291, karamihan nito ay pinagtibay ng Papa sa
ngalan ng Kristiyanismo.
Pepin the Short- Siya ang kinilalang hari ng mga Franks mula taong 751
hanggang sa panahong ng kanyang kamtayan. Siya ang kauna-unahang
Carolingian na naging Hari. Siya ay anak ni Charles Matel at ama ni
Charlemagne.
Pepin II- Kilala rin sa tawag na Pepin of Herstal. Isa siyang lider ng military na
namuno sa France bilang Alkalde ng Palasyo (Mayor of the Palace) mula
taong 680 hanggang sa kanyang kamatayan. Siya ay tinaguriang Duke at
Prinsipe ng mga Franks matapos niyang sakupin ang malaking bahagi ng
teritoryo ng mga Franks.
Simbahang Katoliko- Ang Simbahang Katoliko Romano o Simbahang Katoliko

ay isang Kristiyanong simbahan na nasa buong kapisanan kasabay ng
Obispo ng Roma at pinamumunuan ng Santo Papa. Gaya ng ibang mga
denominasyon ng Kristiyanismo, binabakas ng Simbahang Katoliko
Romano ang pinagmulan nito sa orihinal na pamayanang Kristiyano na
itinatag ni Hesus at ipinalaganap ng mga Labindalawang Apostol, partikular
na si San Pedro.
Bokenkotter, A Concise History of the Catholic Church, 2004
Crook, Law and Life of Rome, 90 BC–AD 212, 1967
Donald R. Dudley, The Civilization of Rome, 2nd ed., 1985
Edward Gibbon, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, 1776–
1788
Peter Heather The Fall of the Roman Empire, 2005
Steven Epstein, Wage Labour & Guilds in Mediaeval Europe, 1995
Woods, How the Church Built Western Civilization, 2005
Mga Websites:
ANG PAGHAHARI NG MGA FRANK

http://www.youtube.com/watch?v=EnbTPaVs8F0
HISTORY OF THE FRANKS

http://www.historyworld.net/wrldhis/plaintexthistories.asp?historyid=ab74
MAYOR OF THE PALACE

http://en.wikipedia.org/wiki/Mayor_of_the_Palace
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/371074/mayor-of-the-palace
FRANKISH KINGDOM
http://www.saylor.org/site/wp-content/uploads/2012/10/HIST201-1.1.1-
FrankishEmpire-FINAL1.pdf)
HOLY ROMAN EMPIRE

http://history.howstuffworks.com/european-history/holy-roman-empire.htm
http://www.gotquestions.org/Holy-Roman-Empire.html
http://www.gotquestions.org/Holy-Roman-Empire.html
BUBBL WEB APPLICATION

https://bubbl.us/
EVERNOTE WEB APPLICATION

www.evernote.com
PODCAST: SPREAD OF CHRISTIANITY

http://www.youtube.com/watch?v=tdA8DMISJ1o
VENN DIAGRAM APPLICATION

http://www.readwritethink.org/files/resources/interactives/venn_diagrams/
CRUSADES
http://en.wikipedia.org/wiki/Crusades
www.historylearningsite.co.uk/the_crusades.htm
TIMELINE WEB APPLICATION

http://www.readwritethink.org/files/resources/interactives/timeline_2
JAY JABONETA
http://jayjaboneta.com/2013/01/facebook-and-the-power-of-social-media-2/
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/punic_wars/Inf
ormationAboutPunicWarsEventEHandout.pdf
http://www.youtube.com/watch?v=HetYXwtCCho
Ang video na ito ay tungkol sa kasaysayan ng Digmaang Punic
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/military_expan
sion/InformationonCicero.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Cicero
sion/InformationonFulvia.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Fulvia
sion/InformationonGaiusGracchus.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Gaius Gracchus
sion/InformationonHortensia.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Hortensia
sion/InformationonJuliusCaesar.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamamahala ni Julius Ceasar
sion/InformationonSallust.pdf
Ang URL link na ito ay tunkol sa pamamahala ni Sallust
sion/InformationonSpartacus.pdf
Ang URL link na ito ay tunkol sa pamamahala ni Spartacus
sion/InformationonTiberiusGracchus.pdf
Ang URL link na ito ay tunkol sa pamamahala ni Tiberius Gracchus
http://www.vroma.org/~bmcmanus/caesar.html
Ang URL link na ito ay tungkol sa talambuhay ni Julius Ceasar
http://www.youtube.com/watch?v=Rfp9Iic-tGU
http://www.youtube.com/watch?v=5tPUB9kfJZg
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/EvaluatingEmp
erors/AugustusInformationColumn.pdf
Ito ay teksto tungkol sa pamumuno ni Augustus
erors/NeroInformationColumn.pdf
Ito ay teksto tungkol sa pamumuno ni Nero
erors/TrajanInformationColumn.pdf
Ito ay teksto tungkol sa pamumuno ni Trajan
erors/HadrianInformationColumn.pdf
Ito ay teksto tungkol sa pamumuno ni Hadrian
http://www.youtube.com/watch?v=UUL6GPi0LTw&list=PL3_dG6ywCxz8Hs58FJ
AOySHkQkVlwxlRh
http://www.youtube.com/watch?v=X8gNN1YkWuY
http://www.mitchellteachers.org/WorldHistory/AncientRome/PDFs/RomanDailyLif
eEducation.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa sistema ng edukasyon sa Roma
eFamilyLife.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa pamilyang Romano.
eFood&Drink.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa uri ng mga pagkain ng mga Romano
eHealthcare.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa sistemang pangkalusugan ng mga Romano
eHousing.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol samga uri ng kabahayan sa Roma
eLaw&Order.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa mga batas ng mga Romano
eRecreation.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa mga libangan ng mga Romano
eTrade&Travel.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa paraan ng pakikipagkalakalan ng mga Romano
http://www.egusd.net/eddy/pdf/teacher%20files/benson/PowerPoints/Rome/Rom an
%20Empire.pdf
Ang URL link na ito ay tungkol sa mga nagawa at naiambag ng mga Romano sa
kultura ng daigdig
http://rome.mrdonn.org/achievements.html
kultura ng daigdig
http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/romans/roman_remains/
kultura ng daigdig
Aralin 4: Ang Buhay sa Europa Noong Gitnang Panahon
Makikita sa Panahong Midyibal ang pagbabago sa pamumuhay ng mga

Europeo sa iba’t ibang larangan tulad ng politikal, sosyal, ekonomiko,
panrelihiyon, at kultural. Nagbunsod ang mga pagbabagong ito sa
pandaigdigang kamalayan (worldview) na may impluwensiya maging sa
kasalukuyan.
May alam ka ba tungkol sa Panahong Midyibal? Ano ang alam mo tungkol dito?
Suriin mo ang iyong buhay sa kasalukuyan. Kaya mo bang sabihin kung
ano-anong mga bagay, gawain, paniniwala, at gawi ang nagmula pa noong
Panahong Midyibal?
SAKLAW NG ARALIN
Sa araling ito ay matututunan ang mga sumusunod:
Aralin Blg. Pamagat Matutuhan mo Bilang ng

ang... Oras/ Sesyon
Aralin 4 Ang Buhay sa Nailalarawan ang 2 linggo
Europa Noong buhay sa Europa
Gitnang Panahon noong Gitnang
Panahon:
piyudalismo,
manoryalismo, at
pag-usbong ng mga
bayan at lungsod
Naibibigay ang
epekto at
kontribusyon ng
ilang mahahalagang
pangyayari sa
Europa sa
pagpapalaganap
ng pandaigdigang
kamalayan
Narito ang isang simpleng mapa ng mga paksang sakop ng araling ito.
Panahong Midyibal
Pag-usbong ng mga Bayan at Lungsod

Piyudalismo Manoryalismo
Upang lubos mong maunawaan ang aralin, kinakailangang tandaan at gawin mo

ang mga sumusunod:
1. Natatalakay ang mga mahahalagang kaganapan na nagbigay daan sa

Gitnang Panahon.
2. Nasusuri ang buhay sa Europa noong Gitnang Panahon: manoryalismo,
piyudalismo, at ang pag-usbong ng mga bagong bayan at lungsod.
3. Natataya ang epekto at kontribusyon ng ilang mahahalagang
pangyayari sa Europa sa pagpapalaganap ng pandaigdigang
kamalayan.
amang sagot matapos basahing mabuti ang bawat tanong. Pagkatapos mong masagutan lahat, makikita mo ang iyong iskor. Ta
SIMULA
Basahing mabuti ang mga sumusunod na tanong. I-klik ang titik ng wastong sagot.
1. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa politikal na institusyon noong

Gitnang Panahon?
a. kabalyero
b. piyudalismo
c. manoryalismo
d. sistema ng katapatan
2. Ano ang sistemang pang-ekonomiya na umiral sa Gitnang Panahon?

a. Kabalyero
b. Piyudalismo
c. Manoryalismo
d. Sistema ng katapatan
3. Alin sa mga sumusunod ang tumutukoy sa lupaing pagmamay-ari ng

panginoong maylupa?
a. fief
b. bansa
c. bayan
d. lungsod
Para sa bilang 4-5, pag-aralan mabuti ang tsart sa ibaba at sagutan ang mga
sumusunod na tanong:
ay mula sa
http://www.castlesandmanorhouses.com/castles/pics/hierarchy.jpg.
4. Sino ang nagkakaloob ng homage at military service sa lord o panginoon?

a. king
b. lord
c. knight
d. peasant
5. Alin sa mga sumusunod ang nagpapakita ng relasyon ng king (hari) at lord

(panginoon)?
a. Nagmula sa hari ang fief at peasant bilang kapalit ay ipinagkakaloob
ng panginoon ang tulong militar.
b. Nagmumula sa panginoon ang fief at peasant, bilang kapalit ay
ipinagkakaloob ng hari ang tulong militar.
c. Ipinagkakaloob ng hari ang fief at tulong militar samantalang
nagmumula sa panginoon ang mga peasant.
d. Ipinagkakaloob ng panginoonn ang fief at tulong militar samantalang
nagmumula sa hari ang mga peasant.
Para sa bilang 6, suriing mabuti ang ilustrasyon sa ibaba at sagutin ang tanong
ukol dito.
Pinagkunan: http://www.pccua.edu/keough/Wc
%20%20I/manorialism.ht m
6. Alin sa mga sumusunod ang hindi kabilang sa isang manor?

a. lutuan
b. taniman
c. bahay ng panginoon
d. paradahan ng mga sasakyan
Para sa bilang 7, pag-aralang mabuti ang larawan sa ibaba at sagutin ang mga
tanong ukol dito.
Mula sa
http://www.pembrokeandmonktonhistory.org.uk/images/2008_0619jun08olympus0011.JPG
7. Anong mahihinuha mula sa larawan?

a. May kalakalang umiiral sa pagitan ng Asya at Europa noong huling
bahagi ng Ginintuang Panahon.
b. Ang kalakalan noong huling bahagi ng Gitnang Panahon ay
nakasentro sa mga yamang-likas.
c. Ang kalakalan noong huling bahagi ng Gitnang Panahon ay
pinangasiwaan ng mga katungkulan sa lipunan.
d. Ang panlabas na kalakalan noong huling bahagi ng Gitnang Panahon
ay nasa pagitan ng Europa at Aprika.
Para sa bilang 8, pag-aralan ang iskedyul ng mga gawain ng tao sa isang
bayan noong huling bahagi ng Gitnang Panahon sa ibaba. Sagutin ang tanong
ukol dito.
Karaniwang Araw ng Mga Taong Naninirahan sa Isang Bayan Noong

Gitnang Panahon
4:00 ng umaga Unang misa ng araw
6:00 ng umaga Magbubukas ang mga bilihan at tindahan sa palengke
8:00 ng umaga Ang mga dayuhan ay pinapayagan nang mangalakal
9:00 ng umaga Agahan
3:00 ng umaga Karamihan ng bilihan at tindahan ay magsasara na
8:00 ng gabi Curfew- ang mga tao ay nasa bahay na
Ang mga impormasyon ay mula sa:
http://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/history/middle_ages/everyday_life_middle_ages/revision/6/
8. Batay sa iskedyul, ano ang masasabi mo ukol sa mga dayuhang

mangangalakal?
a. Maraming dayuhan ang nais na mangalakal sa mga bayan.
b. Mas maaga ang pagbubukas ng lokal kaysa dayuhang tindahan.*
c. Mas malaki ang kita ng mga dayuhan kaysa sa lokal na manininda.
d. Higit na marami ang paninda ng lokal na manininda kumpara sa
mga dayuhan.
Para sa bilang 9-10, pag-aralang mabuti ang mga dokumento sa ibaba.
Mula sa http://www.medievalwarfare.info/
Obligasyong Piyudal
Basalyo Panginoon
Serbisyong Militar Lupain

Katapatan Proteksyon mula sa mga
Pagtubos sa Panginoon kaaway
sakaling mabihag ito ng
9. Batay sa dalawang dokumento, bakit mahalaga ang papel ng

piyudalismo sa Gitnang Panahon?
a. Ang piyudalismo ang nagsilbing institusyong nagbigay sigla sa kultura
at relasyong panlipunan.
b. Dahil magulo ang panahon, ang piyudalismo ang nagbigay ng
kaayusan at proteksyon sa mga tao.
c. Ang mga obligasyon sa pagitan ng mga tao ang naggarantiya sa
ekonomikong pag-unlad.
d. Malaki ang utang na loob ng mga tao sa panginoon dahil sa lupaing
ipinagkakaloob nito sa kanila.
10. Batay sa dalawang dokumento, paano mailalarawan ang piyudalismo?

a. Patakaran na sinusunod ng mga basalyo upang maging marangal
ang buhay.
b. Patakarang ipinapatupad ng panginoon sa kanyang
nasasakupan upang maging maunlad ang buhay.
c. Institusyong gumagarantiya ng katahimikan sa pamamagitan
ng pagkakaroon ng hukbo sa ilalim ng hari.
d. Institusyon ng obligasyon at pribilehiyo sa pagitan ng mga tao gaya
ng panginoon at basalyo upang mabuhay sa panahon ng
kaguluhan.
11. Ano ang implikasyon ng manorialismo?

a. Ang lahat ng mga pangangailangan ng tao para mabuhay ay
nagmumula sa manor kung kaya’t ang mga pesante ay kailangang
umasa sa lupain ng panginoon.
b. Ang lahat ng mga pangangailangan ng tao para mabuhay ay
nagmumula sa manor kung kaya’t ang mga panginoon ay
hindi nakipag-alyansa sa hari.
c. Ang lahat ng mga pangangailangan ng tao para mabuhay ay
nagmumula sa manor kung kaya’t ang mga negosyo ay higit na
napaunlad.
d. Ang lahat ng mga pangangailangan ng tao para mabuhay ay
nagmumula sa manor kung kaya’t ang ekonomiya ng bansa
ay umangat.
12. Paano naiiba ang manor sa isang lungsod o bayan?
a. Mas malaki ang sakop ng manor kumpara sa isang bayan o lungsod.
b. Maunlad ang teknolohiya ng isang manor na ginagamit sa produksyon.
c. Ang manor ay may lupang pansakahan, kagubatan, simbahan,
kastilyo, at bahay kalakal samantalang ang isang bayan o lungsod
ay may lupang pansakahan, simbahan, kastilyo, bahay–kalakal, at
kagubatan.
d. Ang manor ay nakabatay sa agrikultura at produksyon ng mga
pangangailangan ng mga nakatira rito samantalang ang lungsod at
bayan ay pangangailangan at kagustuhan.
13. Paano naimpluwensiyahan ng muling pag-usbong ng mga lungsod at

bayan ang buhay ng mga tao noong Gitnang Panahon?
a. Umunlad ang mga larangan ng sining gaya ng musika at literatura.
b. Napatatag ng mga bayan at lungsod ang sistema ng manoryalismo na
nagdikta sa buhay ekonomiko ng mga tao.
c. Ang ekonomiya sa mga lungsod at bayan ay naging batay sa salapi na
nagbigay ng importansiya sa mga mangangalakal at manggagawa.
d. Ang mga relasyong pyudal gaya ng sistema ng obligasyon at
pribilehiyo sa pagitan ng panginoon at basalyo ay napalitan sa lungsod
ng sistema ng obligasyon at pribilehiyo sa pagitan ng mangangalakal
at basalyo.
14. Paano nakaapekto ang paglitaw ng panggitnang uri sa

relasyong panlipunan sa Gitnang Panahon?
a. Ang panggitnang uri ay nagkaroon ng higit na kapangyarihan sa hari.
b. Pinahina ng kapangyarihan ng panggitnang uri ang kapangyarihan ng
mga panginoon.
c. Hindi panginoon kung hindi panggitnang uri ang namahala sa manor at
mga taong naninirahan dito.
d. Ang mga basalyo ay nagbigay ng katapatan at suportang militar sa
panggitnang uri at hindi sa panginoon.
15. Ang sistema ng hasyenda sa Pilipinas ay inihahalintulad sa sistemang

piyudal ng Gitnang Panahon. Isa sa mga suliraning dala nito ay ang hindi
makatarungang kondisyon sa pagtatrabaho ng mga kasama o
manggagawa sa hasyenda. Bilang opisyal ng Department of Labor and
Employment, sa paanong paraan ka makatutulong lutasin ang
problema?
a. Dinggin ang mga hinaing ng mga manggagawa sa pamamagitan ng
pakikipagpulong sa kanilang lider at magsagawa ng mga hakbang
upang matugunan ang mga ito.*
b. Bigyan ng umento sa sahod ang mga manggagawa upang
makatulong sa kanilang pang-araw-araw na gastusin ng kanilang mag-
anak.
c. Gumawa ng anunsiyo sa media na nagpapalaganap sa karapatan ng
mga manggagawa sa mga hasyenda.
d. Magsampa ng kaso laban sa mga may-ari ng lupain at sakahan.
16. Sa Gitnang Panahon, isa sa mga suliranin ng mga pesante ay kawalan ng

sariling lupang masasaka. Sa kasalukuyan, maraming magsasaka sa
hasyenda ang may parehong suliranin. Bilang kawani ng Department of
Agrarian Reform, paano mo ito masosolusyunan?
a. Mamahagi ng pondo sa mga magsasaka upang magkaroon ng sapat
na salapi upang makabili ng sariling lupa.
b. Gawing pribado ang mga lupaing sakop ng repormang agraryo at
bigyan ng karapatan ang lahat ng magsasaka rito.
c. Pag-aralan ang mga balakid sa pagpapatupad ng repormang agraryo
at tugunan ang mga ito upang maipamahagi ang lupa sa mga
magsasaka.
d. Bigyan ng hanapbuhay ang mga magsasaka bukod sa pagsasaka
upang magkaroon sila ng sapat na kita para sa kanilang kabuhayan at
hindi na umasa sa lupa.
17. Sa media sa kasalukuyan ay buhay pa ang ilang pagpapahalagang

nagmula sa Panahong Midyibal. Isa na rito ang pagpapahalaga sa
kababaihan bilang bahagi ng chivalric code. May mga sumasang-ayon dito
at mayroon naming hindi. Bilang isang ebalweytor ng mga palabas sa
telebisyon na nagpapakita ng chivalry, anong kraytirya ang iyong gagamitin
sa paghusga kung nakakabuti o nakasasama ang mga ipinapakita sa
telebisyon?
a. Ang kababaihan ay dapat ipinapakitang iginagalang at dapat itinuturing
na kapantay ng kalalakihan.
b. Ang mga kalalakihan ay kinakailangang magpakita ng courtly love o
pagsuyo at panliligaw sa mga kababaihan nang marubdob.
c. Dapat na ang lahat ng mga tungkulin ng mga kababaihan sa
panahon ng Gitnang Panahon ay napapanatili hanggang sa
kasalukuyan.
d. Ang mga kababaihan ay dapat ipinapakitang pinoprotektahan ng mga
kalalakihan dahil sa pananagutan ng mga lalaki ang mga babae.
18. Bilang miyembro ng Student Formation Team ng iyong paaralan,

naatasan kang maging hurado sa poster-making contest ng iyong hayskul.
Ang patimpalak na ito ay naglalayong ipalaganap ang pagpapahalaga ng
katapatan o loyalty na isang pagpapahalaga sa larangan ng relasyong
panlipunan noong Gitnang Panahon. Anong kraytirya ang pinakaangkop na
gamitin sa pagmamarka ng mga poster?
a. Mensahe, dating sa mambabasa/ tumitingin, pagkamalikhain,
pagkamapanghikayat.
b. Mensahe, pagkamakulay, pagkamapanghikayat, dating sa
mambabasa/ tumitingin
c. Mensahe, dating sa mambabasa/ tumitingin, materyales na ginamit,
pagkamapanghikayat
19. Ang pag-usbong ng lungsod at bayan noong Gitnang Panahon ay
nagbunsod ng mga suliranin na hanggang sa kasalukuyan ay nadarama
gaya ng maruming kapaligiran. Bilang isang miyembro ng konseho ng
lungsod, anong mga patakaran ang iyong nais maipatupad upang
masolusyunan ang nabanggit na problema?
a. Araw-araw na pangongolekta ng basura, segregasyon ng basura
sa nabubulok at di-nabubulok, paglilinis sa kalsada
b. Araw-araw na pangongolekta ng basura, segregasyon ng basura,
pagsisiga sa bakuran, paglilinis sa kalsada
c. Araw-araw na pangongolekta ng basura, segregasyon ng basura
sa nabubulok at di-nabubulok, pagdidilig ng halaman, paglilinis ng
kalsada
d. Araw-araw na pangongolekta ng basura, segregasyon ng basura
sa nabubulok at di-nabubulok, paglilinis sa kalsada, pagtatanim ng
halaman.
20. Malakas ang kapangyarihan ng simbahan sa Gitnang Panahon. Sa

Pilipinas, malaki pa rin sa kasalukuyan ang papel ng simbahan sa paglutas
sa mga suliraning panlipunan. Bilang isang miyembro ng simbahan, sa
paanong paraan ka makapag-aambag sa paglutas sa mga panlipunang
suliranin gaya ng karahasan sa mga lungsod at bayan?
a. Pagsali sa mga programa ng pamahalaan.
b. Panonod ng mga pelikula ukol sa kapayapaan.
c. Pagdulog sa mga opisina ng pamahalaan kung mayroong problema sa
hanapbuhay.
d. Pagpapalaganap ng kapayapaan sa pamamagitan ng pagsunod
sa batas at pag-iimpluwensiya sa ibang tao na gawin din ito.
Sa bahaging ito ng aralin,isikapin mong matuklasan, maunawaan, at
masuri ang iba’t ibang konseptong may kaugnayan sa Gitnang
Panahon. Tutukuyin mo ang mga katangian ng Gitnang Panahon at
ang paraan ng pamumuhay noon.
Handa ka na bang magsimula?
GAWAIN 1. Pagsusuri sa mga Illuminated Manuscript
Suriin mo ang mga larawan at sagutan mo ang mga tanong ukol dito.
Mula sa http://www.studenthandouts.com/photo_gallery/Pics1/MiddleAges.j
Mula sa http://media.web.britannica.com/eb-media/17/125117-004-ECOD221E.jpg
Ang Pagpili ni Santo Papa Leo III kay Charlemagne Bilang Emperador
Mula sa:
http://64.19.142.12/www.uncp.edu/home/rwb/charlemagne_coronation.jpg_hyuncompressed
1. Ano-anong mga simbolo ang nakaguhit sa mga dokumento? Ano

ang kahulugan ng mga ito?
2. Batay sa larawan, anong mahihinuha mo ukol sa mga taong namuhay noong

Gitnang Panahon ukol sa mga sumusunod:
2.1. pag-iisip o pananaw sa buhay
2.2. kilos o kaasalan
2.3. paraan ng pamumuha
3. Anong pandaigdigang kamalayan ( worldview) ang mahihinuha mula sa mga

dokumentong sinuri? Ipaliwanag.
4. Sa iyong palagay, sa paanong paraan nahubog ang pamumuhay ng mga

tao noong Gitnang Panahon?

Nasuri mo na ang mga ideya ukol sa pamumuhay sa Gitnang Panahon
o Panahong Midyibal sa pamamagitan ng mga larawan. Sa mga
sumusunod na aralin ay matutuklasan natin kung alin sa iyong mga
pagkakaunawa ang may katotohanan o katanggap-tanggap. Ngayon,
handa ka na bang higit na suriin ang ating paksa?
Palawigin mo ngayon ang iyong nalalaman tungkol sa Gitnang
Panahon, lalong-lalo na ang mga paksa ng piyudalismo,
manoryalismo, at pag-usbong ng mga bayan at lungsod. Bibigyang
pansin sa bahaging ito ang transpormasyon ng pamumuhay ng mga
tao sa Europa dulot ng iba’t ibang kaganapan.
HISTORY FRAMEAng tsart
Mga Taong Kasangkot (Key Players):

Pangyayari:
Problema/Suliranin/Layunin: Lugar ng Kaganapan:
Petsa o Panahon:
Pagkakasunud-sunod ng mga Mahahalagang Kaganapan:
1.
2.
3.
4.
5.
Kinahinatnan:
Kahalagahan at Implikasyon sa Kasalukuyan:
Nasa ibaba ang mga website na maaari mong magamit sa pagsasaliksik.
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=CY8L1MCsiP4
- Maikling videong may pamagat na Barbarians Against Romans, ukol sa
mga Germanic Tribes ng Gitnang Panahon
http://www.bbc.co.uk/history/ancient/romans/fallofrome_article_01.shtml
- Nauukol sa Pagbagsak ng Imperyong Romano
1. Ano-ano ang mga mahahalagang pangyayari na nagbigay- daan sa

pagsilang sa Gitnang Panahon?
2. Ipaliwanag ang kahalagahan at epekto ng mga sumusunod na pangyayari sa

pagsisimula at pag-usad ng Panahong Midyibal:
Pananalakay ng mga Tribong Aleman o Germanic Tribes

Pagbagsak ng Imperyong Romano
3. Ano-ano ang mga pagbabago sa pamumuhay ng mga tao bunsod ng

mga mahahalagang pangyayari?
4. Paano maiuugnay ang mga pangyayari sa Gitnang Panahon sa

pagkahubog ng pamumuhay ng mga tao?
GAWAIN 2. Pagsusuri ng Dokumentaryo
Sa gawaing ito, panoorin ang dokumentaryong " Churches: How to Read Them -
Medieval Life ". Maaaring ma-access ang palabas sa link na ito:
http://www.youtube.com/watch?v=Vw20ZieQpQg . I-type lamang ang keyword na
Churches: How to Read Them-Medieval Life. Ang dokumentaryo ay isang
pagtalakay sa pagbasa sa mga simbahan na naipatayo noong Gitnang Panahon
at paghinuha sa pag-iisip, pananaw, at gawi ng mga tao sa Panahong Midyibal
sa Europa.
Pagkatapos panoorin, sagutin ang mga inihandang tanong. Maaari ring

sumangguni sa mga sumusunod na website:
http://www.medieval-life-and-times.info/index.htm
-Dito makikita ang mga impormasyon ukol sa kasaysayan, relihiyon, lider,
pagkain, musika, kasuotan, mga uring panlipunan, sining, at iba pang
aspekto ng pamumuhay sa Panahong Midyibal
http://www.middle-ages.org.uk
-Website sa mga impormasyon ukol sa relihiyon, pagkain, musika, mga tao gaya
ng mga kabalyero, panginoong maylupa, kababaihan, piyudalismo, kastilyo,
krusada, at iba pang aspekto ng Panahong Midyibal
http://www.kb.nl/manuscripts/
Koninklijke Bibliotheek, National Library of the Netherlands
-Naglalaman ang website ng database na mayroong 11,000 manuscript
illuminations na binubuo ng mga miniature, historiated initials, at maging border
decorations mula sa National Library of the Netherlands at Museum Meermanno-
Westreenianum sa The Hague.
GAWAIN 3. Sagutan ang Grapikong Pantulong
Isulat sa loob ng grapikong pantulong ang mga hinihinging datos.
Mga Katangian ng Pamumuhay Noong Gitnang
Impluwensiya ng Simbahan sa Pamumuhay
Pagsusuri sa Dokumentaryo
Churches: How to Read Them- Medieval Life
Mga Hamon/ Suliraning Dala ng Pamumuhay sa Gitnang Panahon

Mga Katangian ng Pamumuhay sa Gitnang Panahon na Makikita pa rin sa Pamumuhay sa K

Ang pamumuhay ng mga tao noong Gitnang PanahonISaUyMnIaThEubog ng
.Kung kaya’t
1. Ano ang iyong reaksyon sa iyong napanood?
2. Paano inilalarawan ang pag-iisip, pananaw, ugali, at kilos ng mga taong

Midyibal batay sa pagsusuri sa mga Simbahang Midyibal?
3. Ilarawan ang papel ng Simbahang Katoliko sa pagkabuo, pag-unlad, at

pagpapatuloy ng mga paniniwala at paraan ng pamumuhay sa Gitnang
Panahon.
4. Paano nahubog ng impluwensiya ng simbahan ang pamumuhay ng mga

tao sa Gitnang Panahon?

Nalaman mo sa mga nakaraang aralin na maraming salik at
pangyayari ang nagbunsod sa Gitnang Panahon. Nalaman mo rin ang
mga katangian ng pananaw ng mga tao at kanilang pamumuhay sa
panahong ito. Sa puntong ito ay palalalimin natin ang iyong kaalaman
ukol sa Gitnang Panahon sa pamamagitan ng pag-aaral sa mga
institusyon at mga pagbabagong magaganap na nakaimpluwensiya
nang lubos sa kultura, politika, ekonomiya, at istrukturang panlipunan
sa Europa.
Inaasahang magsusuri at bubuo ka ng mga paglalahat ukol sa

institusyon ng piyudalismo, manoryalismo, at mga pagbabagong dulot
ng muling pag-usbong ng mga bayan at lungsod sa pamamagitan ng
iba’t ibang gawain. Handa ka na bang palawakin ang iyong kaalaman?
Simulan na natin!
GAWAIN 4. Pagsasagawa ng Case Study
Suriin ang sistemang piyudalismo sa Europa na umusbong noong 600 siglo.

Sagutin at gamiting gabay sa pagsusuri ang mga tanong.
Piyudalismo
Mga Salik sa Pagkabuo
Mga Katangian
Mga Uri ng Taong Namuhay sa

Sistemang Ito
Mga Ugnayan ng mga Tao

Epekto sa Pamumuhay ng mga
Tao
A. Mabuti
B. Masama
Mga Elemento, Katangian, at

Suliraning Dala ng Sistema na
may Pagkakatulad sa
Kasalukuyan
Kumunsulta sa mga website na nasa ibaba na magagamit sa pananaliksik.
http://www.britannia.com/history/resource/gloss.html
–Glosaryo ito ng mga termino na ginamit noong Gitnang Panahon. Ang
website ay tulad ng diksiyunaryo na mahahanap ang kahulugan ng mga
terminong may kinalaman sa monastiko, militar, legal, piyudal, at
arkitektural na aspekto ng pamumuhay
http://www.castlexplorer.co.uk/
-Interaktibong website ukol sa mga kastilyo sa Britanya
http://www.learner.org/interactives/middleages/feudal.html
-Nakalaan ang website ukol sa pamumuhay sa sistemang piyudal
http://www.historyonthenet.com/Medieval_Life/feudalism.htm
-Makikita rito ang relasyon o ugnayan ng mga tao sa ilalim ng sistemang
piyudalismo
http://www.middle-ages.org.uk/feudalism.htm
-Tumatalakay sa piyudalismo sa Inglatera
http://www.historylearningsite.co.uk/Year%207.htm
-Naglalaman ang website ng mga impormasyon ukol sa monarkiya, mga
labanan, buhay sa manor, pagkain, bahay, pangalan ng mga tao,
simbahan, arkitektura, bayan, batas, at iba pang bagay sa Inglatera sa
Gitnang Panahon
http://www.fordham.edu/halsall/medfilms.html
-Ito ay database ng mga pelikula na may tema o nauukol sa Gitnang
Panahon batay sa Microsoft's Cinemania at Internet Movie Database.
Naririto ang buod ng mga pelikula at mga rebyu ng mga ito mula sa mga
link.
1. Ano ang sistemang piyudalismo? Ano-ano ang mga katangian nito?
2. Ilarawan ang pamumuhay ng mga tao sa ilalim ng sistemang nabanggit.
3. Paanoo nakikita ang katapatan ng mga sumusunod sa kanilang panginoon?

1.1 basalyo
1.2 kabalyero
4. May epekto ba ang katapatang ito sa pananaw at pamumuhay ng mga tao

sa sistemang piyudalismo?
5. Ano-ano ang mga mabubuting epekto ng sistemang piyudalismo? May

suliranin din ba itong idinulot? Ipaliwanag.
6. Paano nahubog ng piyudalismo ang pamumuhay ng mga tao?

Kaakibat ng piyudalismo na sistemang pangmilitar at pampolitika ang manoryalismo na sistemang pang-e
Linawin natin ang institusyong ito at iugnay sa pagkahubog ng pamumuhay ng mga tao noong panahong
GAWAIN 5. Paggawa ng Photo Collage
Suriin ang manoryalismo batay sa mga primarya at sekundaryang dokumento at

mga larawan gamit ang mga website sa ibaba at iba pang sanggunian mula sa
web.
Mga website na makatutulong sa pagsusuri ng paksa:
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/362699/manorialism
-Encyclopedia entry sa sistemang manoryalismo
http://www.darienps.org/teachers/grsmith/westernciv/middleages/western_
middleages_manoriallife.pdf
-Naglalaman ng serye ng mga katanungan at impormasyon ukol sa buhay
sa manor
1. Ano ang manoryalismo? Ano ang isang manor?
2. Sa iyong palagay, bakit ganito ang pisikal na kaayusan/ pagkakaayos nito?
3. Paano nauugnay ang panginoong maylupa at mga pesante sa isang manor?

Ipaliwanag ang sistema ng obligasyon at karapatan sa ilalim ng
manoryalismo.
4. Ano-anong aspekto ng manor ang mabuti? Ano-anong aspekto
ang problematiko? Bakit?
5. Paano nahubog ang pamumuhay ng tao sa Gitnang Panahon?
a institusyong humubog sa paraan ng pamumuhay ng mga tao. Sa pagtuntong ng ika-300 siglo ay maraming pagbabago ang na
akan at malalimang epekto sa kalakaran ng pamumuhay. Sa puntong ito, alamin natin ang mga pagbabagong ito.
Kababaihan sa Panahong Midyibal
Suriin mo ang katayuan ng mga kababaihan sa Gitnang Panahon mula sa mga

website sa ibaba:
http://www.bl.uk/learning/histcitizen/medieval/women2/medieval
women.html
-May kinalaman sa estado ng kababaihan sa Panahong Midyibal
http://www.historylearningsite.co.uk/medieval_women.htm
-Naglalaman ng impormasyon ukol sa mga kababaihan sa Gitnang
Panahon
Gumuhit ng simbolo na nagpapakita sa katayuan ng mga kababaihan. Maaaring

i-scan o kumuha ng larawan ng iyong guhit gamit ang kamera at isumite sa guro
sa pamamagitan ng e-mail.

1. Ano ang imahen ng mga kababaihan ayon sa iyong mga nabasa?

2. Sumasang-ayon ka ba sa imahen ng babaeng ipinapakita?
3. Bakit tinitingnan bilang mahina at hindi kapantay ng mga lalaki ang mga
babae sa Panahong Midyibal?
4. Nananatili pa rin ba sa kasalukuyan ang imahen ng mga kababaihang

Midyibal? Sa paanong paraan nahubog o naimpluwensiyahan ng estado ng
mga kababaihan sa Gitnang Panahon ang pagtingin sa kababaihan ngayon?
GAWAIN 6. Pagkumpleto sa Fishbone Organizer
Kumpletuhin ang fishbone organizer matapos masuri ang mga website na

naglalaman ng mga impormasyon ukol sa pamumuhay sa mga bayan at lungsod
ng Gitnang Panahon.
Sanhi
Hal. Pagiging Malaya

Hal.
ngPagtatat
mga Pesante
ag ng mga Guilds
Mga Katangian
Bunga
Ang mga paninirahan sa bayan at lungsod ay nakahubog sa pamumuhay ng tao sa Gitnang Panahon sapagk

Mga website na magagamit sa pananaliksik:
http://www.learner.org/interactives/middleages/townlife.html
http://www.learner.org/interactives/middleages/moretown.html
-Ipinapaliwanag sa mga website na ito ang mga katangian at pagkabuo
ng mga bayan sa Panahong Midyibal
http://www.timeref.com/townlife.htm
-Naglalarawan ito sa bayan noong Gitnang Panahon kabilang ang paksa
ukol sa mga guilds
1. Ilarawan ang mga bayan at lungsod.
2. Sa paanong paraan nagkakaiba at nagkakatulad ang mga bayan, lungsod,

at ang mga manor?
3. Ilarawan ang pamumuhay sa isang bayan.
4. Bakit nagkaroon ng pagbabago sa pamumuhay ng mga tao sa paninirahan

nila sa mga bayan at lungsod?
5. Gitnang Panahon?
GAWAIN 7. Pagsasagawa ng Case Study
Pag-aralan ang tatlong pagkakauri ng mga tao sa Panahong Midyibal gamit ang
mga website sa ibaba. Sa pamamagitan ng pagsusuri sa mga buhay ng mga uri
ng tao noong Gitnang Panahon ay sagutin mo ang katanungang Paano
nahubog ang pamumuhay ng tao sa Gitnang Panahon?
Sa pagsagot ng tanong ay kinakailangang makabuo ka ng kongklusyon. Bigyang

diin ang mga katangian ng pamumuhay ng mga tao na kinakatawan ng oratores,
bellatores, at laboratories. Bumuo ng sariling interpretasyon ukol sa mga salik na
nakaimpluwensiya sa pagkakahubog ng pamumuhay sa Gitnang Panahon.
Sagutan ang grapikong pantulong upang maisagawa ang case study.
Oratores- Mga Tagapagdasal (gaya ng mga pari at mongha)
http://europeanhistory.boisestate.edu/westciv/medsoc/04.shtml
-Mga impormasyon ukol sa mga pari at monghe
Bellatores- Mga Tagapagtanggol (gaya ng mga kabalyero)
-Impormasyon ukol sa mga kabalyero
-Mga prinsipyong isinasabuhay ng isang kabalyero
Laboratores- Mga Manggagawa (gaya ng pesante)
http://www.historylearningsite.co.uk/medieval_peasants.htm
http://www.medieval-life-and-times.info/medieval-life/medieval-peasant.htm
-Paraan ng pamumuhay ng mga pesante
Oratores Bellatores Laborares
(Pari, Mongha) (Kabalyero) (Pesante)
Pananamit,
Pagkain, Tirahan
Pag-aari
Antas at Uri ng
Edukasyon
Mga
Responsibilidad
Mga Pribilehiyo
Mga Katangian ng
Panahong
Midyibal na
Nakaimpluwensiya
sa Pamumuhay ng
mga tao
1. Paano mailalarawan ang pamumuhay sa Gitnang Panahon batay sa

karanasan ng mga tatlong uri?
2. Ipaliwanag ang mga salik na nakaimpluwensya sa pagkahubog ng

pamumuhay sa Gitnang Panahon.
3. Gumawa ng kongklusyon batay sa tanong: Paano nahubog ang pamumuhay
sa Gitnang Panahon?

Sa puntong ito, komprehensibo at malalim na ang iyong kaalaman ukol
sa Gitnang Panahon at kung paanong ang piyudalismo at
manoryalismo ang sistemang nag-organisa sa
buhay ng mga tao noon.
Samantala, ang ilan pang kaganapan sa pagtatapos ng Gitnang

Panahon gaya ng paglakas ng agrikultura, muling pag-unlad ng
mga bayan, pagkatatag ng mga unibersidad, at paglakas ng
monarkiya ay makapagpapabago sa kamalayang pandaigdig ng
mga Europeo na unti-unting magbibigay daan sa pagsilang sa
Modernong Panahon.
Sa bahaging ito ng modyul, handa ka nang ilapat ang iyong natutuhan

mula sa aralin sa buong yunit mula sa Panahong Klasikal hanggang sa
Panahong Transisyunal. Isagawa mo ang inaasahang pagganap.
Sundin ang ibinigay na mga panuto. Mamarkahan ang iyong gawa
batay sa rubrik.
GAWAIN 8. Pagtatalumpati
Lider ka ng isang Non-Government na inatasang magbibigay ng isang

talumpati na makapagpapahayag ukol sa mga makabagong krusada na tutugon
sa mga napapanahong suliranin ng mundo. Ang opisyales ng Lokal na
Pamahalaan ay ang siyang magiging pangunahing tagapakinig ng talumpati na
gagawin sa pagdiriwang ng International Volunteer’s Day sa buong mundo sa
ika-
5 ng Disyembre at bilang paggunita nito sa inyong bayan, magdaraos ng
kumperensiya ang iba’t ibang NGO’s at ikaw ang siyang kinatawan ng iyong
grupo.
Ang iyong talumpati ay susuriin batay sa mga sumusunod na

pamantayan:
1. Panimula
2. Nilalaman o Katawan ng Talumpati
3. Kongklusyon o Pagwawakas
4. Paggamit ng mga Salita
5. Kilos at Galaw
6. Oras (Tatlong Minuto)
RUBRIK SA PAGGAWA AT PRESENTASYON NG TALUMPATI
NAPAKAHUSAY MAHUSAY NALILINANG NAGSISIMUL

PAMANTAYA 4 3 2 A
N 1
PANIMULA Nakuha ang Nakuha ang Nakuha ang Sinimulan sa
atensyon ng mga atensyon ng atensyon ng pagbabasa ng
nakikinig dahil sa mga nakikinig mga nakikinig talumpati,
malinaw at dahil sa natukoy sa ilang bahagi hindi nakuha
napaka- at malinaw ang ng talumpati ang atensyon
epektibong paggamit ng dahil sa ng mga
paggamit ng mga mga paksa, natukoy ng nakikinig at
paksa, datos at datos at ideya maayos ang hindi
ideya sa simula sa simula ng ilang mga naipaliwanag
ng talumpati ukol talumpati ukol paksa, datos at ng malinaw
sa adbokasiya ng sa adbokasiya ideya sa simula ang mga
isang ng isang ng talumpati paksa, datos
makabagong makabagong ukol sa at ideya sa
krusada krusada adbokasiya ng simula ng
isang talumpati ukol
makabagong sa adbokasiya
krusada ngunit ng isang
may mga makabagong
bahagi na krusada
kailangang
linawin pa.
NILALAMAN Malinaw at Malinaw ang May ilang Hindi malinaw

O KATAWAN malalim ang pagpapahayag pahayag na ang mga
NG pagpapahayag ng ng adbokasiya kailangan ng pagpapahayag
TALUMPATI adbokasiya ukol ukol sa pagpapaliwana dahil ito ay
sa makabagong makabagong g na hindi
krusada dahil ito krusada dahil ito nasusuportaha nasusupotaha
ay mayroong mga ay mayroong n ng mga datos n ng mga
datos at iba pang mga datos na at mga datos.
mga dagdag na nasusuportahan dokumento
kaalaman na ng mga
nasusuportahan dokumento
ng mga
dokumento
KONGKLUS- Napukaw ang Napukaw ang Winakasan ang Hindi naging

YON O PAG- atensyon ng mga atensyon ng talumpati sa malinaw sa
WAWAKAS nakikinig dahil sa mga nakikinig pamamagitan mga nakikinig
napakahusay at dahil sa maayos ng matamlay ang huling
kakaiba na na pagbubuod na pagbubuod bahagi ng
pagbubuod ng ng talumpati at nito. talumpati dahil
talumpati at pagbibigay ng hindi
pagbibigay ng posisyon/argum nakapagbigay
malinaw na ento ukol sa ng pangwakas
posisyon/ adbokasiya ng na pahayag.
argumento ukol sa isang
adbokasiya ng makabagong
isang krusada
makabagong
krusada
PAGGAMIT Ang mga salitang Ang mga Ang ilang mga Maraming
NG MGA ginamit ay salitang ginamit salitang ginamit salita ang
SALITA makulay at ay sapat at ay hindi nagamit na
nakatulong sa nagbigay ng nakatulong sa hindi
pagiging epektibo linaw sa pagiging nakatulong sa
ng talumpati. talumpati. epektibo ng pagiging
Walang salita ang Walang talumpati. May epektibo ng
nabanggit ng may nabanggit na mga nabanggit talumpati.
kamalian. mga maling na maling Maraming
Hindi gumamit ng salita salita. nabanggit na
mga vocalized Gumamit ng maling salita.
pauses mga vocalized Gumamit ng
(um uh er etc.) pauses mga vocalized
(um uh er etc.) pauses
(um uh er etc.)
KILOS AT Nagamit ng wasto Nagamit ng Ang ilang kilos Hindi angkop

GALAW at epektibo ang wasto ang kilos ng katawan ay ang mga
kilos ng katawan ng katawan at hindi ipinakitang
at interaksyon sa interaksyon sa nakatutulong kilos sa harap
mga nakikinig mga nakikinig para ng mga
(eye contact) para (eye contact) maipaliwanag nakikinig kaya
maipaliwanag ang para hindi naging
kabuuan ng maipaliwanag ang kabuuan epektibo ang
talumpati. ang kabuuan ng ng talumpati. talumpati.
talumpati.
ORAS Natapos sa Natapos sa Natapos ang Natapos ang
(TATLONG itinakdang oras na itinakdang oras. talumpati talumpati
MINUTO) di kinakitaan ng ngunit ngunit may
anumang lumampas sa mga bahagi na
pagmamadali. itinakdang nautal at lihis
oras. sa tinakdang
oras.
hon. Alam mo ba kung paano mo natutuhan ang mga aralin? Ano-ano na ang iyong alam? Ano ang aplikasyon nito sa iyong buh
GAWAIN 9. Synthesis Journal
Sagutan ang synthesis journal tsart sa ibaba.
Ano ang natutuhan Anong estratehiya ang Paano ko magagamit

ko? ginamit ko para ang aking kaalaman?
matuto?
Binabati kita! Naisagawa mo na ang mga gawain na nauukol sa pag-
unawa sa aralin. Nawa’y naunawaan mo nang lubos ang kahalagahan
ng aralin na ito. Bago magtapos ay susukatin ang iyong kaalaman sa
pamamagitan ng isang pagsusulit.
indutin lamang ang titik ng pinakatamang sagot. Kung mataas ang iyong makukuha at makakapasa ka ay magpapatuloy ka sa s
sagot.
1. Alin sa sumusunod ang hindi katangian ng piyudalismo?

a. Sistemang pampolitika
b. Nakabatay sa agrikulltura sa loob ng manor*
c. Malakas ang kapangyarihan ng panginoon
d. Nakabatay sa katapatan ng basalyo sa panginoon
2. Alin sa mga sumusunod ang hindi katangian ng manoryalismo?

a. Sistemang pampolitika
b. Sistemang pang-ekonomiya
c. Ang mga pesante ang naglilinang sa lupain
d. Ang panginoon ang namamahala sa isang manor
3. Ano ang lupaing fief ?

a. Nililinang ng pesante
b. Pagmamay-ari ng pesante
c. Ipiinamamahagi ng kabalyero
d. Pagmamay-ari ng kabalyero
Para sa bilang 4-5, suriing mabuti ang tsart sa ibaba at sagutin ang mga tanong
ukol dito.
Mula sa http://www.castlesandmanorhouses.com/castles/pics/hierarchy.jpg.
4. Alin sa mga sumusunod ang responsibilidad ng pesante (peasant)?

a. Magsaka ng lupain
b. Magbigay proteksyon
c. Magkaloob ng serbisyo
d. Magbigay ng serbisyo militar
5. Ano ang relasyon ng kabalyero (knight) at panginoon (lord)?

a. Nagmumula sa panginoon ang pagkain at proteksyon, bilang kapalit ay
ipinakakaloob ng kabalyero ang tirahan at serbisyong militar.
b. Nagmumula sa panginoon ang lupain at proteksyon, bilang kapalit ay
ipinagkakaloob ng kabalyero ang tulong militar.
c. Ipinagkakaloob ng kabalyero ang serbisyo militar samantalang
nagmumula sa panginoon (lord) ang pagkain, tirahan, at proteksyon.
d. Ipinagkakaloob ng panginoon ang tulong militar samantalang
nagmumula sa kabalyero ang serbisyo, proteksyon, at pagkain.
Para sa bilang 6, pag-aralan ang ilustrasyon ng manor sa ibaba at sagutin ang

tanong ukol dito.
Mula sa http://www.pccua.edu/keough/Wc%20%20I/manorialism.htm
6. Alin sa mga sumusunod ang hindi makikita sa isang manor?

a. taniman
b. simbahan
c. tirahan ng alagang hayop
d. tindahan ng mga produkto
Para sa bilang 7, pag-aralang mabuti ang pinta sa ibaba at sagutin ang mga
tanong ukol dito.
http://www.pembrokeandmonktonhistory.org.uk/images/2008_0619jun08olympus
0011.JPG
7. Anong mahihinuha mula sa pinta?

a. Ang mga kalalakihan ay may malaking partisipasyon sa pamumuno sa
kalakalan noong huling bahagi ng Gitnang Panahon.
b. Ang pamumuno sa kalakalan noong huling bahagi ng Gitnang
Panahon ay nasa kamay ng mga ordinaryong tao.
c. Malaki ang tubo ng mga namumuhunan sa kalakalang panlabas noong
huling bahagi ng Gitnang Panahon.
d. Ang panlabas na kalakalan noong huling bahagi ng Gitnang Panahon
ay nakasentro sa mga yamang likas.
Para sa bilang 8, pag-aralan ang iskedyul ng mga gawain ng tao sa isang bayan
noong huling bahagi ng Gitnang Panahon sa ibaba. Sagutin ang tanong ukol
dito.
Karaniwang Araw ng Mga Taong Naninirahan sa Isang Bayan
Noong Gitnang Panahon
4:00 ng umaga Misa
6:00 ng umaga Magbubukas ang mga bilihan at tindahan sa palengke
8:00 ng umaga Ang mga dayuhan ay pinapayagan nang
mangangalakal
9:00 ng umaga Agahan
3:00 ng umaga Karamihan ng bilihan at tindahan ay magsasara na
8:00 ng gabi Curfew- ang mga tao ay nasa loob na ng bahay
Ang mga impormasyon ay mula sa:
http://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/history/middle_ages/everyday_life_middle_ages/revision/6/
8. Batay sa iskedyul, ano ang masasabi ukol sa mga gawain ng tao?

a. Mahaba ang tulog ng mga tao dahil sa curfew.
b. Malusog ang mga tao dahil maaga silang gumigising.
c. Ang kanilang preokupasyon ay pagdarasal at pagtatrabaho.
d. Karamihan sa gawain ay may kinalaman sa pananampalataya.
Para sa bilang 9-10, pag-aralang mabuti ang mga dokumento sa ibaba at sagutin
ang mga tanong.
Mula sa http://www.medievalwarfare.info/
Obligasyong Piyudal
Basalyo Panginoon
Serbisyong Militar Katapatan Lupain

Pagtubos sa Panginoon sakaling mabihag ito ng kalaban Proteksyon mula sa mga kaaway
9. Batay sa dalawang dokumento sa ibaba, paano naoorganisa ang

piyudalismo?
a. Ang piyudalismo ay umiinog sa relasyon ng basalyo at panginoon
dahil sa pangangailangan ng kaayusan sa gitna ng kaguluhan.
b. Mabigat ang responsibilidad ng panginoon sa basalyo dahil sa
kanyang katayuan sa lipunan samantalang ang panginoon ay mas
magaang ang responsibilidad.
c. Ang piyudalismo ay naglalayong magbigay ng kaunlaran sa lipunan
sa pamamagitan ng responsibilidad ng panginoon at basalyo sa
kanilang nasasakupan.
d. May pantay na katayuan ang panginoon at basalyo sa pamamagitan
ng kanilang magkaparehong responsibilidad sa isa’t isa at
pribilehiyong tinatamasa.
10. Bakit mahalaga ang piyudalismo?

a. Ginarantiyahan nito ang panalo sa digmaan.
b. Nagbigay ito ng kaayusan sa gitna ng kaguluhan.
c. Naging lehitimo ang digmaan sa pamamagitan nito.
d. Pinalakas nito ang kapangyarihan ng basalyo kumpara sa panginoon.
11. Bakit mahalaga ang manor?

a. Ang manor ang pinagmulan ng mga bayan at lungsod.
b. Ang manor ang sentrong pang-espiritwal ng mga tao noong Gitnang
Panahon.
c. Ang lahat ng mga pangangailangan ng tao para mabuhay ay
nagmumula sa manor.
d. Lumakas ang kapangyarihan ng mga pesante dahil sa
pamamalakad sa mga manor.
12. Paano nagkakatulad ang manor at lungsod o bayan?
a. Nakasentro ang ekonomiya sa kalakalan ng kapwa manor at lungsod
o bayan.
b. Pareho itong may kakayahan sa produksyon ng lahat ng
pangangailangan na hindi umaasa sa kalakalan.
c. Makikita ang simbahan sa parehong manor at lungsod o bayan na
malaki ang papel sa espiritwal na pamumuhay ng mga tao.
d. Ang bawat isa ay may kutsilyo kung saan naninirahan ang mga
panginoon, kagubatan kung saan sila nangangaso at bukid kung saan
nagtatanim ng produkto ang mga pesante.
13. Bakit mahalaga ang muling pag-usbong ng mga lungsod at bayan

noong huling bahagi ng Gitnang Panahon?
a. Napatatag ang relasyon sa pagitan ng panginoon at basalyo.
b. Lumakas ang kapangyarihan ng panginoon.
c. Lumawak ang mga nasasakupang manor.
d. Naging malaya ang mga pesante.
14. Paano lumakas ang panggitnang uri noong Gitnang Panahon?

a. Ang mga manor ay unti-unting pinamunuan ng mga mangangalakal.
b. Ang produksyon mula sa manor ay pinagkakitaan ng mga
mangangalakal kung kaya’t sila ay yumaman.
c. Nagkaroon ng mataas na reputasyon ang mga mangangalakal dahil sa
kanilang kahusayan sa pagtupad ng obligasyon sa kanilang mga
basalyo.
d. Ang paglakas ng kahalagahan ng pera bilang batayan ng ekonomiya
kumpara sa lupa ay nagbigay ng politikal na kapangyarihan sa mga
mangangalakal.
15. Bilang lider ng organisasyon ng mga magsasaka sa hasyenda, paano

mo ipaglalaban ang karapatan sa lupa ng mga magsasaka?
a. Gumawa ng anunsiyo sa pahayagan na nagpapaktia ng mga
katangian ng hasyenda.
b. Pagpapatitulo sa lahat ng lupa sa ilalim ng pangalan ng organisasyon
bago ang pakikipagpulong sa may-ari upang masiguro ang pagsasalin
ng pagmamay-ari.
c. Pakikipagpulong sa kinatawan ng Department of Agrarian Reform at
may-ari ng lupa at pagdaan sa demokratiko, makatarungan, at
epektibong proseso at gawain.
d. Makipagkasundo sa may-ari ng hasyenda na mabigyan ng
porsiyento sa kita ng produkto mula sa hasyenda ang mga
magsasaka sa halip na lupa upang masigurong kikita sila.
16. Bilang isang tagapamahala ng lupain, anong paraan ng pagsasaka mula sa
Gitnang Panahon ang maaari mong isagawa upang mapanatiling mataba
ang lupa?
a. Pagtatanim ng iisang uri ng tanim kagaya ng gulay upang lumaki ang
kita.
b. Pagdidilig ng mga tanim nang maraming beses sa loob ng isang araw
upang masigurong ang mga ito ay hindi matutuyo.
c. Paghahati sa lupain sa tatlong bahagi at pagpapanatiling walang tanim
ng isa sa mga bahagi sa loob ng buong panahon ng pagtatanim.
d. Pagtatanim lamang nang paulit-ulit sa isang bahagi ng lupain upang
ang ibang bahagi ay hindi magamit at mawala ang sustansiya ng lupa.
17. Bilang manunulat ng isang programa sa radyo na isang drama na

nagpapakita ng mga piyudal na relasyon, paano mo tututulan ang ilang
ugali at pananaw ng Panahong Midyibal na nakasasama sa lipunan?
a. Ipakita na ang mga kababaihan ay kapantay ng mga kalalakihan at
kailangang irespeto bilang tao at hindi dahil sa sila ay mahina.
b. Ipakita na ang mga panginoong maylupa ay nagmamagandang loob
sa mga pesante kaya tungkulin ng mga pesante na tumanaw ng utang
na loob.
c. Ipaunawa sa mga tagapakinig na ang mga kasalukuyang hasyenda ay
ang dating mga manor at kailangan ng mga basalyo upang
magserbisyo sa panginoon.
d. Ipaunawa na ang lipunan ay hayarkikal upang maging maayos- ang
nasa itaas ay ang mga mayayaman, sumunod ang gitnang uri, at ang
pinakamababa ay ang mga mahihirap.
18. Bilang isang makabagong kabalyero o knight, sa paanong paraan mo

maipakikita ang katapatan sa produktibong paraan?
a. Pagsunod sa sinasabi ng ibang tao nang hindi nagtatanong.
b. Hindi papalit-palit ng paboritong mga artista, musikero, at mang-aawit.
c. Hindi pagpunta sa ibang bansa upang magtrabaho, mamasyal, o mag-
aral.
d. Pagpapakita ng sipag at tiyaga sa pagtapos sa mga gawain sa
paaralan upang makamit ang mga layuning itinakda para sa sarili.
.
19. Bilang isang urban planner, anong aspekto ng lungsod ang iyong
pagtutuunan ng pansin upang maiwasan ang mga problema gaya
ng kawalan ng kaayusan?
a. Zoning o paglalagay ng mga demarkasyon sa mga lugar gaya ng
residensyal o komersyal.
b. Pagdidikta kung saan dapat manirahan ang bawat pamilya.
c. Paglalagay ng mga billboard para sa mga produkto.
d. Pagtatanim ng mga prutas at gulay sa lansangan.
20. Noong Gitnang Panahon ay may malakas na kapangyarihan ang simbahan.
sa Pilipinas sa kasalukuyan ay malaki pa rin ang papel ng simbahan sa
paglutas sa mga suliraning panlipunan. Bilang isang miyembro ng
simbahan, sa paanong paraan ka makapag-aambag sa paglutas sa mga
panlipunang suliranin gaya ng kahirapan?
a. Pag-aanunsiyo sa media tungkol sa kahirapan.
b. Pagtitipid sa pera upang maipakita ang pakikiisa sa mga mahihirap
na tao.
c. Pagbibigay ng limos sa mga pulubi at walang trabaho upang
makatulong sa pang-araw-araw na gastos.
d. Pagsali sa mga organisasyon at gawaing naglalayong makalikom
ng pondo para sa proyekto para sa mga maralita.
Basalyo – nagbibigay ng serbisyo sa panginoon kapalit ng mga

pangangailangan at pribilehiyo
Kabalyero- mandirigma sa Gitnang Panahon
Manor- lupain na may kakayahan sa pagprodyus ng mga pangangailangan ng

mga taong nakatira rito
Manoryalismo – sistemang pang-ekonomiya na nakabatay sa lupain o manor

ang kabuhayan ng mga tao.
Panginoon- may-ari ng manor
Piyudalismo- isang sistemang politikal na ang sistema ng obligasyon at

karapatan ay namamagitan sa hari, panginoon, kabalyero, at pesante.
http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=CY8L1MCsiP4
-Maikling videong may pamagat na Barbarians Against Romans, ukol sa mga
Germanic Tribes ng Gitnang Panahon
http://www.bbc.co.uk/history/ancient/romans/fallofrome_article_01.shtml
-Nauukol sa Pagbagsak ng Imperyong Romano
http://www.middle-ages.org.uk
-Website na matatagpuan ang mga impormasyon ukol sa relihiyon, pagkain,
musika, mga tao gaya ng mga kabalyero, panginoong maylupa, kababaihan,
piyudalismo, kastilyo, krusada, at iba pang aspekto ng Panahong Midyibal
http://www.kb.nl/manuscripts/
Koninklijke Bibliotheek, National Library of the Netherlands
-Naglalaman ang website ng database na mayroong 11,000 manuscript
illuminations na binubuo ng mga miniatures, historiated initials, at maging border
decorations mula sa National Library of the Netherlands at Museum Meermanno-
Westreenianum sa The Hague. I-klik lamang ang “browse by subject” at mamili
ng mga manuskrito
http://www.britannia.com/history/resource/gloss.html
-Glosaryo ng mga termino na ginamit noong Gitnang Panahon. Ang website ay
parang diksiyunaryo na mahahanap ang kahulugan ng mga terminong may
kinalaman sa monastiko, militar, legal, piyudal, at arkitektural na aspekto ng
pamumuhay
http://www.castlexplorer.co.uk/
-interaktibong website ukol sa mga kastilyo sa Britanya
http://www.learner.org/interactives/middleages/feudal.html
-Nakalaan ang website ukol sa pamumuhay sa sistemang piyudal
http://www.historyonthenet.com/Medieval_Life/feudalism.htm
-Makikita rito ang relasyon o ugnayan ng mga tao sa ilalim ng sistemang
piyudalismo
http://www.middle-ages.org.uk/feudalism.htm
-Tumatalakay sa piyudalismo sa Inglatera
http://www.historylearningsite.co.uk/Year%207.htm
-Naglalaman ang website ng mga impormasyon ukol sa monarkiya, mga
labanan, buhay sa manor, pagkain, bahay, pangalan ng mga tao, simbahan,
arkitektura, bayan, batas, at iba pang bagay sa Inglatera sa Gitnang Panahon
http://www.fordham.edu/halsall/medfilms.html
-Database ng mga pelikula na may tema o nauukol sa Gitnang Panahon batay
sa Microsoft's Cinemania at Internet Movie Database. Naririto ang buod ng mga
pelikula at mga rebyu ng mga ito mula sa mga link
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/362699/manorialism
-Encyclopedia entry sa sistemang manoryalismo
http://www.timeref.org/
-Guhit panahon ukol sa mga pangyayari sa Gitnang Panahon mula 800-1499.
-Mga impormasyon ukol sa mga pari at monghe
-Impormasyon ukol sa mga kabalyero
-Mga prinsipyong isinasabuhay ng isang kabalyero
http://www.historylearningsite.co.uk/medieval_peasants.htm
http://www.medieval-life-and-times.info/medieval-life/medieval-peasant.htm
-Paraan ng pamumuhay ng mga pesante
http://www.bl.uk/learning/histcitizen/medieval/women2/medieval
women.html
-May kinalaman sa estado ng kababaihan sa Panahong Midyibal
http://www.historylearningsite.co.uk/medieval_women.htm
-Naglalaman ng impormasyon ukol sa mga kababaihan sa Gitnang Panahon
http://www.learner.org/interactives/middleages/townlife.html
http://www.learner.org/interactives/middleages/moretown.html
-Ipinapaliwanag sa mga website na ito ang mga katangian at pagkabuo ng mga
bayan sa Panahong Midyibal
http://www.timeref.com/townlife.htm
-Naglalarawan ito sa bayan noong Gitnang Panahon kabilang ang paksa ukol sa
mga guilds

2017 Apg8q2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2017 Apg8q2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

2017 Apg8q2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

2017

The LM is also designed such that it encourages independent and self-regulated

Modyul 2: Ang Daigdig Sa Klasiko

Panimula at mga Pokus na Tanong

Pagmasdan ang kasalukuyang daigdig na iyong ginagalawan. Ano ang

Sa araling ito, matutunghayan at malalaman ang mga sagot sa mga tanong na

1. Ano-ano ang mga klasikal na kabihasnan sa Europa?

Developed by the Private Education Assistance Committee 1

Upang iyong masagot ang mga pangunahing tanong sa modyul na ito,

Aralin Pamagat Matutuhan mo ang… Blg. ng

Concept Map ng Modyul

Narito ang simpleng mapa ng mga paksang tatalakayin sa modyul na ito:

PAG-USBONG AT PAG-UNLAD NG MGA KLASIKAL NA LIPUNAN SA EUROPA

Pagkatapos na mapag-aralan at gawin ang nilalaman ng modyul, inaasahang

1. Ano ang tawag sa pinakamagandang arkitekturang nagawa sa Gresya at

2. Sino ang may-akda ng Iliad at Odyssey?

3. Saan naganap ang digmaang Punic at ng Roma?

4. Ang demokrasya ay isa sa pinakamahalagang ambag ng mga Griyego sa

6. Ano ang ibig sabihin ng “The Glory that was Greece”?

7. Anong bansa ang hugis bota na makikita sa hilaga ng Dagat Mediterranean?

9. Ayon kay Arthur Evans, sa Crete unang umusbong ang sinaunang

10. Paano nakilala ang kabihasnang klasikal sa Gresya at Roma upang

12. Ang pamahalaang demokrasya na umiiral sa ating bansa ngayon ay

13. Ang Appian, Hippodromo, at Basilika ay ilan lamang sa mga mahahalagang

14. Sa ilalim ng pamumuno ni Pericles, ang Athens ang pinakamagandang

15. Inatasan ka ng iyong guro sa Araling Panlipunan na gumawa ng balita ukol

17. Bilang mag-aaral sa kasaysayan ng daigdig, inatasan ka ng iyong guro na

18. Inatasan ka ng iyong guro na gumawa ng poster na nagpapakita ng

19. Isa kang Griyego na nabuhay sa panahon ni Pericles. Gagawa ka ng isang

GAWAIN 1 Tanong Ko! Sagot Mo!

TANONG LARAWAN NG ANG IYONG SAGOT

2. Ano ang tawag sa

5. Ano ang kadalasang

6. Ano ang kailangan mong

1. Sagutin ang mga tanong.

1. Nagagamit mo ba sa kasalukuyan ang mga naging sagot mo sa gawain na

2. Nakaaapekto ba sa iyong pamumuhay ang mga kontribusyong ito ng mga

3. Paano kaya nakatulong ang mga kontribusyon ng kabihasnang Griyego

5. Papaano mo mapapahalagahan at mapapangalagaan ang natatanging

GAWAIN 3 Mapa ng Pagbabago

Paano nabuo at umunlad ang pagkakakilanlan ng mga tao at bansa sa

Katapusang Bahagi ng Pagtuklas

Naibigay mo na ang iyong inisyal na kaalaman sa pamamagitan ng

Umpisahan mo nang linangin ang iyong kaalaman sa pamamagitan ng

Aalamin mo sa bahaging ito ng modyul ang heograpiya ng Gresya at

Upang iyong malaman ang sagot sa mahalagang tanong na ito ,

Mga Anyong Mga Mga Anyong Mga Lugar Kaharian

Sagutin ang tanong.

Batay sa mapa ng Gresya, ilarawan ang heograpiya nito.

GAWAIN 5 Tuklasin ang Sikreto ng Gresya

Ngayong alam mo na ang katangian ng heograpiya ng Gresya, alamin naman

Sagutin mo ang tanong.

Paano nakaapekto at nakapag-ambag ang heograpiya ng Gresya sa pagbuo at

GAWAIN 6 Maglakbay Tayo sa Roma!

Ngayong alam mo na kung papaano nakaapekto ang heograpiya ng Gresya sa

KATANGIANG HEOGRAPIKAL EPEKTO SA PAMUMUHAY NG MGA

Sagutin ang tanong.

Paano nakaapekto at nakapag-ambag ang heograpiya ng Roma sa pagbuo at

Punan ang Comparative Chart ng heograpiya ng Gresya at Roma at sagutan ang