Imsegzi
Imsegzi
Imsegzi
AGBUR
Iswan n temsirt
Ahric 1 : kra n yiferdisen n yimsegzi
1-Tabadut
2-Tuddsa
3- Iferdisen utlayanen
Ahric 2 : iqeddicen
1- Taɣuri d tegzi n udris « Tarkizt » n S.A. Boulifa.
2- Tanfalit s tira
Tiɣbula
Aḍris imsegzi
Iswan n temsirt :
1-Yal anelmad ad yessiweḍ ad yeεqel aḍris imsegzi gar tsekkiwin yemgaraden.
2- Yal anelmad ad yizmir ad d-ifares aḍris imsegzi s timawit neɣ s tira ; Aya s
useqdec n tuddsa akked yiferdisen n tutlayt i ilaqen.
3- Asejhed n tezmert n taywalt n unelmad. S wawal-nniḍen, yal mi yesra i
usegzi, yezra amek akked s wacu ara t-id-yexdem.
Aḍris imsegzi d aḍris ideg amaru neɣ ameskar yessegzay-d kra n tɣawsa
neɣ kra n taluft. Iswi-s , ihi, d tikci neɣ d asemmed n tmussni n win iwumi
yettmeslay. Asegzi d ayen yerzan akk taɣulin, ladɣa tin n tussna ; am
wakken i t-nettaf s tuget , deg tudert n yal ass.
S umata, aḍris imsegzi yettas-d d tiririt ɣef sin n yiseqsiyen :ayɣer ? d
wamek ?
Adris:
Tarkizt
Tarkizt d turart n uneggez ideg beṭṭun warrac ɣef sin n yidura, yiwen ad
ikennu, wayeḍ ad yettneggiz, ad yettali fell-as, wa deffir wa. Tturaren tarkizt seg
ṭam ar mraw d sin. Ma llan deg εecrin, εecra deg yal adar. (Ad mmeyren
taseqqart sin yemfaraqen); win iwumi d-teɣli tesɣart, ad yeknu netta d udar-is,
wiyiḍ ad ttneggizen, ad rekkben fell-asen.
Mi d-yeḥḍer ad knun, ad ruḥen ɣer weɣrab neɣ ɣer terkizt ad sennden ɣur-
s; imir ad yeknu umezwaru, ad yernu wis sin deffir-s, ad yernu wayeḍ akken wa
isenned ɣer wa, wa yeṭṭef deg wa, arama knan akk. Imir ad bdun fell-as aneggez
wiyiḍ. Yessefk wid yettneggizen ad myizwaren akken ceṭren deg uneggez, acku
deg lqanun n terkizt yessefk fell-asen ad ttneggizen akk, yiwen ur yettɣima seg-
sen deg tmurt. Yessefk ɣef yal yiwen ad ineggez ɣer lbeεd iwakken ad yeğğ
amkan i yemdukkal-is.
Ma yella amezwaru ur ineggez ara akken yessefk, yezga deg tlemmast, ad
d-asen wid i iceṭren seg yimdukkal-is, ad as-inin “ṭṭef teknuḍ”, ad neggzen nnig-
s, ad as-εeddin ɣer sdat. Wid i ineggzen; yessefk ad ṭṭfen iman-nsen, ad qqimen
rekben akken ɣef wid yeknan; ma yella wi irekben seg-sen neɣ wi ineggzen
yeɣli, yennul tamurt d nutni ara yuɣalen deg umkan n wid yeknan; ur ttrusun
anagar ma nnan –asen: “rset”. Wid yeknan, yessefk ad bedden ɣef yiman-nsen s
uknu; ma yella wi yeɣlin seg-sen, d nutni ara ixesren, ad alsen fell-asen aneggez
wiyiḍ imi mačči seg-sen ay d-tekka txessart n wurar.
Boulifa S. A., Tarrayt n tutlayt taqbaylit, tiẓrigin n tdukkla tadelsant
tamaziɣt, Bgayet, 2004, sb 192.
6- Tasleḍt n uḍris:
6-1- Almend n tuddsa
Tiɣbula
1- Fedila M., 2003, Le texte explicative de la langue amazighe, université de
Bejaia.
2- Meksem Z., 2004, “Adris imsegzi”, deg tannant usileɣ n tmaziɣt, actes du
“stage de perfectionnement de la langue amazigh”, Zeralda, les 30 et 31
mai 2004, publication du HCA, Alger.
3- Meksem Z., 2007, pour une Sociodidactique de la langue amazighe:
approche textuelle. Thèse de doctorat, Laboratoire LIDLEM-Grenoble 3.
4- Meksem Z. 2010, “ Tisekkiwin n yiḍrisen : Tagmert d tesleḍt”, HCA,
Alger.