Setswana HL P1 May June 2019 Memo

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 8

We Are Your #1 Past Year Exam

Paper Source

We bring to you another great Past Exam


Paper.

Please share our website with your friends


and classmates.

Visit us @ www.mygrade12.co.za
SENIOR CERTIFICATE EXAMINATIONS/
NATIONAL SENIOR CERTIFICATE EXAMINATIONS

SETSWANA PUO YA GAE (HL)

PAMPIRI YA NTLHA (P1)

2019

KAEDI YA GO TSHWAYA

MADUO: 70

Kaedi e ya go tshwaya e na le ditsebe di le 7.

Kwalololo e ileditswe Phetla


Setswana Puo ya Gae (HL)/P1 2 DBE/2019
SC/NSC – Kaedi Ya Go Tshwaya

KAROLO YA A: TEKATLHALOGANYO

Mokgwa wa go tshwaya Tekatlhaloganyo

• Motlhatlhojwa a se sokelwe dirope fa dikarabo di na le mopeleto o o fosagetseng


le diphoso tsa puo ntle le fa diphoso tseo di fetola bokao gonne go tobilwe go
tlhaloganya. (Diphoso di nne di supiwe.)
• Fa motlhatlhojwa a dirisa mafoko a puo e sele, ikgatholose mafoko ao, mme fa
karabo e santse e tlhaloganyega, o se ka wa mo jela maduo. Fela, lefoko le le
tswang mo puong e sele le a amogelesega fa le dirisitswe mo setlhangweng e
bile le tlhokega mo karabong.
• Mo dipotsong tse di bulegileng, dikarabo tsa EE/NNYAYA kgotsa KE A DUMELA/
GA KE DUMELANE di se abelwe maduo. Lebaka/Tshegetso ke yona e e
tshwanetseng go tsewa tsia.
• NNETE/FOSAGETSE kgotsa NTLHA/KAKANYO e se abelwe leduo lepe.
Lebaka/Tshegetso ke yona e e tshwanetseng go tsewa tsia.
• Fa go tlhokega karabo ya lefoko le le lengwe, mme motlhatlhojwa a neetse polelo
yotlhe, mo tshwae ka nepagalo fa e le gore lefoko le le nepagetseng le thaletswe/
le ntshofaditswe.
• Fa go tlhokiwa dintlha di le pedi/tharo, mme go tlhagisitswe tse dintsi, go
tshwaiwe fela tse pedi/tharo tsa ntlha.
• Amogela dipharologano tsa diteme.
• Mo dipotsong tse go tlhophiwang karabo e e nepagetseng mo go tsona, amogela
tlhaka e e nyalanang le karabo e e nepagetseng LE/KGOTSA karabo e e
kwadilweng ka botlalo.

POTSO 1

1.1 1.1.1 B/Botswana. (1)

1.1.2 Go phuruphutswa ga matlo a batswakwa bosigo.


Go bolawa ga batho./Go gobadiwa ga batho.
Difofane di latlha dibomo.
Go latlhela batho mo nokeng e e nyeumang dikwena.
Go thuntsha ka ditlhobolo. (3)
(Di le tharo fela.)

1.1.3 Go ikatisa le go tlhabantsha dira. (2)

1.1.4 Ba latlhetswe kwa nokeng e e nyeumang dikwena. (1)

1.1.5 3/Ba le bararo. (1)

1.1.6 Kagiso le Bakwena. (2)

1.1.7 Ke go bona malakabe a mahibidu le botala kwa bokone jwa motse


wa Mochudi./Go bona difofane tse di tlhasetseng di latlha dibomo. (2)

1.1.8 Leoto (1)

Kwalololo e ileditswe Phetla


Setswana Puo ya Gae (HL)/P1 3 DBE/2019
SC/NSC – Kaedi Ya Go Tshwaya

1.1.9 Ke dibomo tse di latlhwang ke difofane. (2)

1.1.10 Ke ntlha. Ba ne ba nna mo phaposing e le nngwe ka jalo a sa kgone


go faposa ditsebe tsa gagwe. (2)

1.1.11 Go thunya phetelela. (2)

1.1.12 O ne a batla go boloka matshelo a bona gore ba se ka ba bolawa. (2)

1.1.13 Ke ne ke tlaa pateletsa gore ke boloke botshelo jwa me./Ke bone


thuso mo dikgobalong tse ke tlaa bong ke di bone. (2)

1.2 1.2.1 Mo go SETLHANGWA A baagi ba tlhasetswe ke masole fa mo go


SETLHANGWA B masole a sireleditse baagi. (2)

Mo go SETLHANGWA A go na le ntwa fa mo go SETLHANGWA B


go na le kagiso. (2)

1.2.2 Go sireletsa setšhaba.


(Dikarabo tsa batlhatlhojwa tse di nepagetseng di amogelwe.) (1)

1.2.3 Ke SETLHANGWA B. Go rena kagiso magareng ga masole le baagi. (2)

PALOGOTLHE YA KAROLO YA A: 30

Kwalololo e ileditswe Phetla


Setswana Puo ya Gae (HL)/P1 4 DBE/2019
SC/NSC – Kaedi Ya Go Tshwaya

KAROLO YA B: TSHOBOKANYO

Mokgwa wa go tshwaya Tshobokanyo:

Tshobokanyo e tshwanetse go tshwaiwa ka mokgwa o o latelang:

• Kabo ya maduo
o Maduo a le 7 a dintlha di le 7
o Maduo a le 3 a puo
o Palogotlhe: 10

• Kabo ya maduo a puo fa motlhatlhojwa a dirisitse mafoko a gagwe:


o Leduo le le 1 = Fa motlhatlhojwa a nepile dintlha di le 1–3
o Maduo a le 2 = Fa motlhatlhojwa a nepile dintlha di le 4–5
o Maduo a le 3 = Fa motlhatlhojwa a nepile dintlha di le 6–7

• Kabo ya maduo a puo fa motlhatlhojwa a nopotse:


o Leduo le le 1 = Fa motlhatlhojwa a nopotse dintlha di le 1–5.
o Lefela (0) = Fa motlhatlhojwa a nopotse dintlha di le 6–7.

ELA TLHOKO:

• Palo ya mafoko
o Batshwai ba tshwanetse go netefatsa palo ya mafoko a a dirisitsweng.
o A motlhatlhojwa a se jelwe maduo fa a sa tlhagisa palo e e solofetsweng kgotsa
fa palo ya mafoko a a dirisitsweng e fosagetse. Fa a fetile palo ya mafoko a a
lekanyeditsweng, bala go fitlha ka polelo ya bofelo e e tlang morago ga
tekanyetso, mme o ikgatholose karolo e e setseng ya tshobokanyo.
o Ditshobokanyo tse dikhutshwane, mme di na le dintlhakgolo tsotlhe tse di
tlhokegang di se ke tsa sokelwa dirope.

POTSO 2

Dinopolo Mafoko a a tshikintsweng


1 'Bakgweetsi ba rotloediwa gore ba se itshele 1 Se ikgatholose letsapa, mme o
moriti o o tsididi fa ba lapile, mme ba emise koloi go ikhutsa go le
emise dikoloi go kgwa mowa go se nene gonnye.
mo mafelong a a babalesegileng.'
2 'Baagi ba se ke ba tsamaya mo tseleng 2 Se kgweetse kana go tsamaya
kana ba kgweetsa fa ba bo tshotse ka mpa mo tseleng fa o itshietse.
tse pedi.'
3 'Ka nkabo e le ngwana wa morago, 3 Lotlela ditswalo nako le nako fa o
bakgweetsi kana bapagami ba tshwanetse go le mo koloing.
berabera ditswalo tsa dikoloi ka metlha fa
ba le mo koloing.'
4 'Ba tlhokomele ka gale gore sekgala 4 Se atamele dikoloi tse dingwe
magareng ga dikoloi se lekane le fa ba ka thata le fa o itlhaganetse jang.
tswa ba le mo maemong a pitlagano.'
5 'Bakgweetsi ba se itetle go itewa tsebe ke 5 Se tshwenngwe ke dikgang
motlotlo wa bapagami le e seng mogala wa kgotsa go dirisa mogala wa
letheka.' letheka.

Kwalololo e ileditswe Phetla


Setswana Puo ya Gae (HL)/P1 5 DBE/2019
SC/NSC – Kaedi Ya Go Tshwaya

6 'Go ntsha pelo pelaelo, mokgweetsi fa a tswa 6 Sutisa dilwana tsa botlhokwa mo
mo koloing a tlose dilwana tsa botlhokwa pontsheng o netefatse le gore
mo matlhong a batho a bo a netefatse gore ditswalo di notletswe fa o fologa.
ditswalo di beraberilwe pele a suta mo go
yona.'
7 'Phila ka e akaretsa botho jotlhe, e rotloetsa 7 Batho ba gakololwa go katisa
baagi go itshidila mebele makgetlo a le mebele makgetlo a mantsi mo
mararo go ya go a le matlhano mo bekeng.' bekeng.

Se ikgatholose letsapa, mme o emise koloi go ikhutsa go le go nnye.√ Se kgweetse


kana go tsamaya mo tseleng fa o itshietse.√ Lotlela ditswalo nako le nako fa o le mo
koloing.√ Se atumele dikoloi tse dingwe thata le fa o itlhaganetse jang.√ Se
tshwenngwe ke dikgang kgotsa go dirisa mogala wa letheka.√ Sutisa dilwana tsa
botlhokwa mo pontsheng o netefatse le gore ditswalo di notletswe fa o fologa.√ Batho
ba gakololwa go katisa mebele makgetlo a mantsi mo bekeng.√
Palo ya mafoko = 81 [10]

PALOGOTLHE YA KAROLO YA B: 10

Kwalololo e ileditswe Phetla


Setswana Puo ya Gae (HL)/P1 6 DBE/2019
SC/NSC – Kaedi Ya Go Tshwaya

KAROLO YA C: TIRISO YA PUO


Mokgwa wa go tshwaya KAROLO YA C
• Mopeleto:
o Karabo ya lefoko le le lengwe e abelwe leduo le fa mopeleto o fosagetse ntle
fela le fa phoso e fetola bokao jwa lefoko.
o Fa dikarabo e le dipolelo tse di tletseng, mopeleto o o fosagetseng o sokelwe
dirope fa phoso e le mo ponagalong ya puo e e tlhatlhobiwang.
o Fa go tlhatlhobiwa dikhutshwafatso, karabo e tshwanetse go nna le matshwao
a puiso a a nepagetseng.
• Dipopego tsa polelo di tshwanetse go latela melawana ya dipopego tsa puo ka
nepagalo e be e tlhagisiwe ka dipolelo tse di tletseng/go latela taelo.
• Mo dipotsong tse go tlhophiwang karabo e e nepagetseng mo go tsona, amogela
tlhaka e e nyalanang le karabo e e nepagetseng LE/KGOTSA karabo e e
kwadilweng ka botlalo.

POTSO 3
3.1 Moento/Tshireletso ya bana kgatlhanong le mmokwane. (1)
3.2 D/Lefapha la Pholo. (1)
3.3 Puo e e tlhotlheletsang. (2)
3.4 Ka go etela www.nicd.ac.za go bona tshedimosetso. (2)
3.5 Go ngoka babuisi./Go totobatsa kgankgolo ya phasalatso. (2)
3.6 Wa gago (1)
3.7 Sireletsang bana ba lona! (1)
[10]

POTSO 4
4.1 B/Go sekegiwa. (1)
4.2 Go sa kgathale./Go tlhoka taolo gonne ba tsaya ditshwantsho tsa se se
diragalang go na le gore ba fedise ntwa.
(Dikarabo tse di nepagetseng tsa batlhatlhojwa di elwe tlhoko.) (2)
4.3 Lelatlhelwa. (1)
4.4 Morutabana le mosireletsi ba tsaya ditshwantsho boemong ba go kgaoganya
basimane/go sireletsa yo o teketiwang. (2)
4.5 A kgatlhego/boitumelo gonne se tletse monyebo. (2)
4.6 Nnyaya, a ka ithuta go se kgathalele ba bangwe fa ba le mo kotsing./A ka
gobadiwa/bolawa bagolo ba ntse ba le teng.
Ee, gore a tle a ithute go ikemela le go itshireletsa.
(Dikarabo tse di nepagetseng tsa batlhatlhojwa di elwe tlhoko.) (2)
[10]

Kwalololo e ileditswe Phetla


Setswana Puo ya Gae (HL)/P1 7 DBE/2019
SC/NSC – Kaedi Ya Go Tshwaya

POTSO 5

5.1 Buisana. (1)

5.2 Gape letshwenyo la ga Khumo le ne le tlaa nna le tswelela. (1)

5.3 Felo. (1)

5.4 O sa le a itlhalosa kwa ntlheng gore a ka se kgone. (2)

5.5 Lediri + leina. (2)

5.6 Bana ba tlaa kgona go bona thuso ka wena. (1)

5.7 Oba. (1)

Basimane ba ne ba oba ditlhogo go bontsha fa ba dumelana le ena. (1)


[10]

PALOGOTLHE YA KAROLO YA C: 30
PALOGOTLHE YA TLHATLHOBO: 70

Kwalololo e ileditswe

You might also like