Ancestros de Nuestra Religion

Descargar como doc, pdf o txt
Descargar como doc, pdf o txt
Está en la página 1de 12

 

Eulogio Gutiérrez.

(Addé Shiná Ogunda Meji Omó Kolagbá Olofi).

A partir de un esclavo, llamado:

Eulogio Gutiérrez.

(Addé Shiná - Ogunda Meji - Omó Kolagbá Olofi).

El cual vivía en Calimete Matanzas, cuando la eliminación de la


esclavitud, en 1886, decide regresar a África:

“Eulogio fue descendiente de Obbá” (Rey).

Y se cuenta que en la Tierra de Ifé recibió el mensaje de Orula, que lo


reclamaba como hijo suyo. A la sazón,

"Gutiérrez tenía asentado Obbatalá y tuvo que compartir su


venerado Orisha con la Orden Secreta de Ifá...”

decía la cita consultada.

Es decir, en África se inicia como Olúwo. Luego retorna a la Isla


caribeña. Esto sucede, después de un mensaje de Orula, indicándole
la necesidad de su regreso para instaurar la Orden Secreta en Cuba.
A su regreso se convierte en dueño del Ingenio de dónde en un
pasado había trabajado como esclavo. Más tarde se traslada al
poblado de Regla, ubicado en La Habana. Es aquí, entonces, donde
comienza a establecer las bases para la instauración del proceso
estructural de lo que hoy conocemos como Regla Ifá.

De este afamado Sacerdote de la Orden de Ifá, provienen otros de


muy renombrado nombre como:

Eulogio Rodríguez Gaítán Omó Oshosi.

(Tata Gaitán - Oggundá Fun ni Ifá).

Bernabé Menocal.

Bernardo Rojas Angulo.

Lázaro Cuesta.

Guillermo Diago.

Y muchos más de prestigio y honorabilidad reconocidos. Luguere.

Ifabí.

Anaí y Acaide (que trajeron a Olokún).

Pancho Carrabá, Oddé Oba.

Bonifacio Valdés (llamado Cheché).

Con ellos vinieron Olofi, Odudúwa, Olokún, Ochaoko, Osain,


Ibuañá, Bromú y Brocia (guardieros o Elegguás de Odudúwa).

En el interior del país existían ramas de prestigio y de tradición familiar


como por ejemplo, la de:

Jacinto Ezquerrá. En San Juan de los Remedios.

En las casas de Sagua la Grande, Cienfuegos, Trinidad, Placetas,


Rodas, Palmira, Sancti Spiritus y Matanzas, hay establecidos Ilé de
Ifá, de gran austeridad y sabiduría ancestral.

José Isabel de las Mercedes. De la rama del difunto Obeate sale la


rama de Andrés Izquierdo (Osaché).
Fin.

Aurora Lamar.

(Obá Tolá).

Quién vivió en una casa grande en el Barrio Ataré (el ataré es


pimienta en Lucumí) qué dobló el tamaño de la casa.

A ella se acredita de tener centenares, si no miles, de ahijados y su


fama por permitirles a sus ahijados pagar en instalaciones por sus
iniciaciones le ganó el apodo:

"La China de los diez centavo".

Su Padrino, José "Pata de Palo" Urquiola (Echu Bí) trajo esta rama de
la religión de Matanzas.

Varias ramas con coloridos nombres vienen de esta línea como: "El
Trapito"

Así como las ramas llamadas:

"Culo Verde" (apodo para las personas que vienen de las ramitas,
implicando zona rural).

“Las Pirañas” también descienden de esta línea.

Ño Filomeno García.

Atandá.

Babalawó, Onilú (tamborero y abegí escultor), quien junto con Añabí,


tallaron los primeros Batá ortodoxos construidos en Cuba.

Atandá es también considerado por haber tallado la mascara de


Olokún (posiblemente Geledé) usada en el siglo XIX en la localidad
de Regla, Cuba, para bailar para este Orisa.

Ño Juan “el cojo”.

Añabí.

Babalawó, Onilú (tamborero y abegí tallador) quien junto con


Atandá, talló los primeros tambores Batá ortodoxos construidos en
Cuba.
Ña Caridad, Argudín.

La fundadora del tremendamente poderoso e influyente Cabildo


Africano Lucumí.

“Cabildo de Santa Bárbara del la Nación Lucumí Alagua”.

Su primer consejero fue:

Ña Margarita Armenteros (Aina) de “San José 80”.

Y su segundo consejero fue:

Ña Belén Gonzáles (Apoto), la raíz de “La pimienta”, “Los culo


verde”, y de “Los Trapito”.

Varios personas, incluso la etnógrafa Natalia Bolívar, parece


convencida de que este Cabildo es la continuación del Cabildo
Shangó Tedún famoso.

De cualquier modo, este cabildo era quizás la organización más


influyente en La Habana y discutiblemente en toda Cuba.

Es posible que esta Ña Caridad sea actualmente la conocida, Ña


Caridad Argudín, fundadora de El Cabildo Africano Lucumí en 1900.

DIÁSPORA CUBANA IN MEMORIAM

- LA CUNA CUBANA -

En recordación a Égun, el Espíritu de los


Ancestros
 

MEMORIAL IYÁLÓSHA

EFÚNSHÉ WARIKONDÓ - ÑA' ROSALÍA GRAMOSA (África - Siglo XIX)

OBA TERO - MA' MONSERRATE GONZÁLEZ (África - Siglo XIX)

AYÁILEÚ LATUÁN - TIMOTEA ALVEAR (África - Siglo XIX)

OGÚN NIKÉ - ÑA' MARIANA (África - Siglo XIX)


IGORÓ - ÑA' CARIDAD (África - Siglo XIX)

ARABIA OVIEDO (África - Siglo XIX)

PRUDENCIA ALFARO (Siglo XIX)

ÑA' INÉS (Siglo XIX)

ÉSHU BÍ - JOSEFA "PEPA" HERRERA (Siglo XIX)

OBÁ TOLÁ - AURORA LAMAR, LA CHINA DE MAXIMILIANO

ÓSHA BÍ - FERMINA GÓMEZ / FERMINITA GÓMEZ

OSHÚN GÉRE - JOSEFINA "CABALLITO" AGUIRRE

OLÓMÍDÁRA - NEMESIA FRANQUIZ GONZÁLEZ

TAURINA ENUJERE MONTALVO DE ASOJUÁNO

EWÍN LETÍ - CARMEN MIRÓ

ODÉDÉI - CALIXTA MORALES

ODOROSÍN - ÑA' MERCED

APOTÓ - ÑA' BELÉN GONZÁLEZ

PILAR FRESNEDA "SANSUPENTO"

OLÓSHÚNDÉ - JOSEFINA BELTRÁN

AWÁPITIKÓ - RAMONA COLLAZO

ÓROMÍDÁNA - CONSUELO RAMÍREZ

OSHÚN MEWÁ - TIBURSIA SOTOLONGO

OMÍ SAYA - TRANQUILINA BALMASEDA

OKÍKILÚ - MUNDA "LA GRANDE" RIVERO

OSHÚN FUNKÉ - ÑA' TERESITA ARIOSA

ODÉDÉ NÍ MIWÁ - MANUELA "OSHÓSI"

AINÁ YOBO - ÑA' MARGARITA ARMENTEROS

CONGA MARIATE - DELIA ESPINOZA- DOMINGA FERNÁNDEZ - ESPERANZA


AMARO - FRANCISQUILLA- GUILLERMINA CASTELL - JULIANA ARRIETA -
MAGALY ARGUDÍN - MARÍA VERGARA - ÑA' MERCED "LA MAYOR" - ÑA'
PETRONA - SUSANA CANTERO - ...
 

MEMORIAL BABÁLÓSHA

OSHÚN KÁYÓDE - JOSÉ ROCHE (Siglo XIX)

MONZÓN (África - Siglo XIX)

EWÍN LETÍ - TOMÁS ROMERO

EWÍN LETÍ - LIBERATO VALDÉS

EÑÍ OSHÚN - ABELARDO BÉCQUER

ÉSHU BÍ - ELADIO "PAPALOTE" GUTIÉRREZ

OBÁTOLÁ - NICOLÁS VALENTÍN ANGARICA

OGÚN TOEYÉ - LAMBERTO RODRÍGUEZ SAMÁ

MEMORIAL BABÁLAWÓ

OBÁRA MÉLLI - ADÉSHINÁ - ÑO' REMIGIO HERRERA (África)

OYEKÚN MÉLLI - OLÚGUERE / LÚGUERE (África)

ODDÉ OBBÁ - PANCHO CARRABÁ (África)

BONIFACIO VALDÉS "CHECHÉ" (África)

AKUETÍ - TA' PABLO ALFONSO (África)

AKONKÓ - EULOGIO GUTIÉRREZ (África)

IFÁ BÍ (África)

ACAÍDÉ (África)

OGÚNDÁ MASÁ - JUAN ASUNCIÓN VILLALONGA

BABÁ ELLIÓGBE - IFÁLOLÁ - MARCOS GARCÍA

BABÁ ELLIÓGBE - BERNABÉ MENOCAL

BABÁ ELLIÓGBE - ATANDÁ - ÑO' FILOMENO GARCÍA

OGÚNDÁ FÚN - TAITA GAYTÁN - EULOGIO RODRÍGUEZ


ÓGBE WÉÑE - JOSÉ CARMEN BATISTA

OKÁNA MÉLLI - SALVADOR MONTALVO

IRÉTE UNTEDÍ - BERNARDO ROJAS (Padre)

OSÁ LOFOBEYÓ - SECUNDINO CRUCET

OTÚRA NÍKO - QUINTÍN LECÓN GARCÍA

BABÁ ELLIÓGBE - BABEL - ASUNCIÓN ESTRADA

OGÚNDÁ MÉLLI - ÑO' ERNESTO NORIEGA

OSÁ MÉLLI - PANCHO FEBLES

IKÁ MÉLLI - ESTEBAN QUIÑONES

OSHÉ MÉLLI - FELIBERTO O' FARRILL

ÓGBE YÓNO - ENRIQUITO PÉREZ

ÓGBE KÁ - "SAGUA"

ÓGBE TUMÁKO - PEDRO LARIONDA

ÓGBE TUÁ - JUAN ANTONIO ARIOSA

ÓGBE TUÁ - RAMÓN FEBLES MOLINA

ÓGBE SHÉ - CORNELIO VIDAL

ÓGBE SHÉ - GUILLERMO CASTRO

ÓGBE FÚNFULÓ - "PERIQUITO" PÉREZ

ÓGBE YÓNO - "PERICÓN" PÉREZ

ODÍ SÁ - "CANDELA"

ODÍ SÁ - JOSÉ PÉREZ

ODÍ TÁURO - FERMÍN MEDINA

IRÓSO TRÚPON - "CHIQUITICO"

IRÓSO TRÚPON - MANUEL MARTÍN

OJUÁNI BOFÚN - PEDRO POEY

OJUÁNI BOKÁ - ÑO' CARLO ADESÍ

OBÁRA KETÉ - EUSTAQUIO DELGADO "TATICA"


OGÚNDÁ BEDÉ - JOSÉ GUTIÉRREZ

OGÚNDÁ BEDÉ - RAMÓN LARA

OGÚNDÁ BEDÉ - MARIO BOMBALIER

OGÚNDÁ TETURÁ - IFÁ OMÍ - ADOLFO FRESNEDA

OGÚNDÁ KETÉ - IFÁ BÍ - FRANCISCO VILLALONGA

OSÁ LOFOBEYÓ  - JOAQUÍN SALAZAR

OTÚRA NÍKO - DOMINGO FEBLES / DOMINGUITO FEBLES

OSÁ KÁNA - FERNANDO

OSÁRÉTE IFÁ - "PAPAÍTO"

OTRÚPO ÓGBEKONWÁ - LAURO

OTRÚPO ÓGBEKONWÁ - MARIO BOMBALIER

OSHÉ TRÚPON - CÁNDIDO POZO

OTRÚPON BÁRA - ARTURO PEÑA

IRÉTE UNTEDÍ - LÁZARO SÁNCHEZ

IRÉTE UNTEDÍ - PEDRO IGLESIAS

OTRÚPON ADAKÍNO - QUINTÍN LECÓN LOMBILLO / "TÍN"

OSHÉ PÁURE - BERNARDO ROJAS (Hijo) / BERNARDITO ROJAS

ODÍ KÁ - DON MIGUEL FEBLES PADRÓN / MIGUELITO FEBLES

OSHÉ TRÚPON - JOSÉ MANUEL IBÁÑEZ GONZÁLEZ / MANOLO IBÁÑEZ


(Padre)

BABÁ ELLIÓGBE - FERNANDO ZACARÍA MOLINA PUENTES / FERNANDO


MOLINA "EL MARINERO"

Sacado del foro Revelacion de Ifa

No es posible establecer una segura cronología de nuestros ancestros, en la Regla


de Ifa, pero aproximadamente sucedió de este modo.

A partir de un esclavo, llamado Eulogio Gutiérrez (Addé Shiná - Omó Kolagbá Olofi),
el cual vivía en Calimete Matanzas, cuando la eliminación de la esclavitud, en 1886,
decide regresar a Africa: “Eulogio fue descendiente de Obbá (Rey). Y se cuenta que
en la Tierra de Ifé recibió el mensaje de Orula, que lo reclamaba como hijo suyo. A la
sazón, Gutiérrez tenía asentado Obbatalá y tuvo que compartir su venerado Orisha
con la Orden Secreta de Ifá...” decía la cita consultada.

Es decir, en África se inicia como Olúwo. Luego retorna a la Isla caribeña. Esto
sucede, después de un mensaje de Orula, indicándole la necesidad de su regreso
para instaurar la Orden Secreta en Cuba.

A su regreso se convierte en dueño del Ingenio de dónde en un pasado había


trabajado como esclavo.

Más tarde se traslada al poblado de Regla, ubicado en La Habana. Es aquí, entonces,


donde comienza a establecer las bases para la instauración del proceso estructural
de lo que hoy conocemos como REGLA IFÁ.

De este afamado Sacerdote de la Orden de Ifá, provienen otros de muy renombrado


nombre como: Eulogio Rodríguez Gaítán Omó Oshosi (Tata Gaitán - Oggundá Fun ni
Ifá), Bernabé Menocal, Bernardo Rojas, Angulo, Lázaro Cuesta, Guillermo Diago y
muchos más de prestigio y honorabilidad reconocidos.
 

En la Regla Osha o Culto a los Orishas (como era conocido en los inicios), toda la
descendencia posterior proviene de Ogdorosumí, Tawaddé, Taiyoko, Aguapatiko,
Abangoshé y muchos que se han perdido en las memorias de los ya fallecidos.

En estos entonces (1914), existía en ese mismo poblado; al que hago mención
anteriormente, una Iyalosha (Sacerdotisa de Osha), procedente de Cienfuegos. Su
nombre de pila, Susana Cantero - Omitoké -. Fue la iniciadora del Cabildo de
Yemallá, al cual el Alcalde Municipal, de esos entonces, le solicitó que sacara el
Cabildo Afrocubano todos los años como valiosa contribución de esplendor de las
fiestas de septiembre y como apoyo a las procesiones de la Virgen de Regla. Así se
estuvo realizando hasta 1947, cuando fallece.

Su casa aún se encuentra expuesta al público interesado y al turismo, que por


curiosidad y conocimiento, llegan a acercarse al recinto, en dónde aún se respira toda
la magia, que ésta excepcional Sacerdotisa desenvolvió por muchos años.
En Calimete, provincia de Matanzas vivió un negro esclavo llamado Eulogio Gutierrez. Con la eliminación de la
esclavitud, regresó a África para contactar con su tierra de origen. En Nigeria fue reconocido como
descendiente de obbas (reyes),donde recibió el mensaje de Orula que lo reclamaba como hijo. En esa época
recibió a Olofi en dos ocasiones. Era respetado y vivía como noble, Fue entonces cuando le llegó la orden por
parte de Orula, de regresar a Cuba, para instaurar la Regla de Ifá, la sagrada orden de los babalawos. Se
trasladó a Regla, en La Habana, donde abrió una casa de culto a Ifá. Allí hizo sus primeros ahijados Bernabé
Menocal, Bernardo Rojas y Taita Gaytán.

En el 1860 llegó a Cuba, un negro babalawo de apellido Villalonga, que dio origen a otra rama independiente de
Ifá. Trajo de Africa un Olofi que escondió por temor a las persecuciones y que permaneció escondido más de
ciento veinte años antes de ser sacado a la luz y actualmente es un fundamento vital y muy venerado. Fueron
estos los primeros babalawos y los que habrían de continuar en Cuba la Regla de Ifá.
Omolófaoró: Respetando la memoria de Miguel Febles Padrón, usted debería informarse mejor de
nuestra historia religiosa popular. Miguel fue ahijado de Bernabé Menocal, Bàbá Éjìogbè, Ifábi
Mayesi Òrúnmìlà, su Ojigbòná lo fue Olúgere Eulogio Rodríguez “Tata Gaitán”, Ògúndá Òfún. Sus
abuelos (Bàbánlá) de Ifá lo fueron Ifá omí, Ògúndá Tetura y Olúgere, Òyèkú méjì, dos precursores
de Ifá en Cuba. Estos últimos hicieron maravillas dentro del ámbito religioso afrocubano; no hay
dudas que tuvieron mucho más conocimientos que Miguel, además, habría que incluir su maestro
y padre Ramón Febles awo Ogbè Òtura ahijado de Ño Carlos Adebí awo Òwònrín Boká (líder de mi
rama de Ifá), esclavo que residió en La Habana hasta principios del siglo XX; logró su libertad en
el ingenio Calimete de Matanzas, cuando curó a su amo enfermo, por lo que recibió además una
bolsa de oro. Algo parecido hizo Ifá omí y se ganó su libertad.

También podría gustarte