Edukira joan

Ernest Walton

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ernest Walton

Erasmus Smith's Professor of Natural and Experimental Philosophy (en) Itzuli

1946 - 1974
← Robert William Ditchburn (en) Itzuli - Brian Henderson (en) Itzuli →
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakErnest Thomas Sinton Walton
JaiotzaAbbeyside, 1903ko urriaren 6a
Herrialdea Irlandako Errepublika
 Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua
Irlandako Estatu Askea
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaBelfast eta Dublin, 1995eko ekainaren 25a (91 urte)
Hobiratze lekuaDeans Grange Cemetery (en) Itzuli
Familia
Ezkontidea(k)Winifred Walton (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaCookstown High School (en) Itzuli
Methodist College Belfast (en) Itzuli
(1915 - 1922)
Trinity College
(1922 - 1927)
Trinity College
(1927 - 1931)
TesiaThe Production of Fast Particles: Galvanometer and Oscillograph Design (en) Itzuli
Tesi zuzendariaErnest Rutherford
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakfisikaria eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)Cambridgeko Unibertsitatea  (1931 -  1934)
Trinity College  (1934 -  1974)
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaMetodismoa
Musicbrainz: 9a570b95-22dc-4d9d-b9c1-53ccd4c4257d Find a Grave: 38516028 Edit the value on Wikidata

Ernest Thomas Sinton Walton (Dungarvan, Waterford, 1903ko urriaren 6a - Belfast, 1995eko ekainaren 25a) irlandar fisikaria izan zen. Cambridgen egin zituen fisika-ikasketak, eta John Douglas Cockcroft fisikariarekin lan egin zuen. Dublingo Trinity College unibertsitatean, katedraduna izan zen. 1932an, Cockcroft fisikariarekin batean, lehen transmutazioa lortu zuen, litioarena, modu artifizialean azeleraturiko protoiak erabiliz. 1951n, Fisikako Nobel saria jaso zuten lan hari esker.

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Walton Dungarvanen jaio zen, Anna Sinton (1874-1906) eta John Walton (1874-1936) ministro metodistaren semea. Belfast Methodist Collegen graduatu zen (1922). 1922an, Waltonek beka bat jaso zuen Dublingo Trinity Collegen matematika eta zientziak ikasteko, eta 1924an Foundazioaren bekaduna aukeratu zuten. 1926an eta 1927an Trinity-ko lizentziatura eta masterra lortu zituen, hurrenez hurren. Unibertsitatean urte horietan, Waltonek sari ugari jaso zituen fisikan eta matematikan bikaintasunagatik (zazpi sari guztira), 1924an Fundazioaren Beka barne. Graduatu zenean, 1851ko Erakusketarako Errege Batzordeak [1] 1851ko Ikerketa Beka eman zion eta Cambridgeko Trinity College-n ikertzaile gisa onartu zuten, Sir Ernest Rutherford Unibertsitateko Cavendish Laborategiko zuzendariaren gainbegiratuta. Cambridgekoa. Garai hartan, Cavendish laborategiak lau Nobel saridun zituen bere plantillan, eta bertatik beste bost aterako ziren, Walton eta John Cockcroft barne. Waltonek 1931n lortu zuen doktoretza eta Cambridgen egon zen ikertzaile gisa 1934ra arte [2].

1927tik 1934ra fisika nuklearra ikertzen aritu zen Lord Rutherforden Oxforden, eta Sir John Cockcroft- ekin lankidetzan aritu zen atomoen desintegratzaileetako bat eraikitzen. Gailuak litio atomoen nukleoak zatitu zituen goi-tentsioko hodi baten barruan (700 kilovolt) protoi azeleratuz bonbardatuz. [3] [4] Litio-nukleoak zatitzean helio- nukleoak sortu ziren. [5] Geroago boroa eta karbonoa erabili zituzten helburu gisa beren "desintegrazio" esperimentuetarako, [6] eta artifizialki eragindako erradioaktibitatearen berri eman zuten. [7] Esperimentu horiei esker, aurretik Rutherfordek, George Gamowek eta beste batzuek proposatutako egitura atomikoaren inguruko teoriak egiaztatzea ahalbidetu zuten. Gailuaren arrakastak -gaur egun Cockcroft-Walton sorgailu deitzen den partikula-azeleragailu mota bat- partikula-azeleragailuetan oinarritutako fisika nuklear esperimentalaren aroa hastea lagundu zuen. Cambridgen 1930eko hamarkadaren hasieran egindako ikerketa horri esker, Walton eta Cockcroft-i Fisikako Nobel Saria irabazi zuten 1951n. [8] [9]

1934an Dublingo Unibertsitateko Trinity Collegen sartu zen, eta 1946tik 1974ra Filosofia Natural eta Esperimentaleko Erasmus Smith Katedra izan zuen. [10]

1938an Hughes domina eman zioten, Royal Society-k emana, "nukleoak bonbardatzen dituzten artifizialki ekoiztutako partikulek desintegratu ditzaketela aurkitzeagatik". [11] Cockcroftekin partekatu zuen domina, eta harekin batera, 1951n, Fisikako Nobel Saria partekatu zuen bere lanengatik.

Walton Dublingo Ikasketa Aurreratuen Institutuarekin lotuta egon zen 40 urte baino gehiagoz, eta han aritu zen denbora luzez Fisika Kosmikoko Eskolako kontseiluan eta Institutuko kontseiluan. 1952an John J. Nolan, Fisika Kosmikoaren Eskolako hasierako presidentea, hil ostean, Waltonek bere gain hartu zuen kargua, eta 1960. urtera arte izan zuen, John H. Poole-k ordezkatu zuen arte. [12] [13]

Azken urteak eta heriotza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1974an Dublingo Trinity College-tik erretiratu bazen ere, Trinity-ko Fisika Sailarekin harremana mantendu zuen bere azken gaixotasunera arte. Hil baino lehentxeago, Trinity Collegearekiko debozioa agertu zuen Nobel domina eta aipamen bat eman zizkionean. [14] Ernest Walton Belfasten hil zen 1995eko ekainaren 25ean, 91 urte zituela. Dublingo Deansgrange hilerrian dago ehortzita. [15]

Familia-bizitza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ernest Walton Winifred Wilson-ekin ezkondu zen, ministro metodista baten alabarekin, 1934an. [16] Haien lau seme-alabak Alan Walton (Cambridgeko Unibertsitateko fisikari bat), Marian Woods, Philip Walton (Fisika Aplikatuko irakaslea, NUI Galway) eta Jean Clarke izan ziren. [17] Dublingo Wesley College-ko batzorde bateko kide izan zen. [16]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ 1851 Royal Commission Archives
  2. ↑ ISBN 0-7171-2945-4..
  3. ↑ Cockcroft, J. D.; Walton, E. T. S.. (1932-06-01). «Experiments with High Velocity Positive Ions. (I) Further Developments in the Method of Obtaining High Velocity Positive Ions» Proceedings of the Royal Society A -136 (830): 619–630.  doi:10.1098/rspa.1932.0107. ISSN 1364-5021. Bibcode: 1932RSPSA.136..619C..
  4. ↑ Research Profile: Ernest Thomas Sinton Walton: The Cockcroft-Walton Accelerator www.mediatheque.lindau-nobel.org, consultado el 20 de noviembre de 2021 (Ingelesez)
  5. ↑ Cockcroft, J. D.; Walton, E. T. S.. (1932-07-01). «Experiments with High Velocity Positive Ions. II. The Disintegration of Elements by High Velocity Protons» Proceedings of the Royal Society A 137 (831): 229–242.  doi:10.1098/rspa.1932.0133. ISSN 1364-5021. Bibcode: 1932RSPSA.137..229C..
  6. ↑ Cockcroft, J. D.; Walton, E. T. S.. (1 May 1934). «Experiments with High Velocity Positive Ions. III. The Disintegration of Lithium, Boron, and Carbon by Heavy Hydrogen Ions» Proceedings of the Royal Society A 144 (853): 704–720.  doi:10.1098/rspa.1934.0078. ISSN 1364-5021. Bibcode: 1934RSPSA.144..704C..
  7. ↑ Cockcroft, J. D.; Walton, E. T. S.. (1935-01-01). «Experiments with High Velocity Positive Ions. IV. The Production of Induced Radioactivity by High Velocity Protons and Diplons» Proceedings of the Royal Society A 148 (863): 225–240.  doi:10.1098/rspa.1935.0015. ISSN 1364-5021. Bibcode: 1935RSPSA.148..225C..
  8. ↑ ISBN 0-7171-2945-4..
  9. ↑ «Ernest T.S. Walton» nobelprize.org (Nobel Media AB).
  10. ↑ ISBN 0-7171-2945-4..
  11. ↑ "for their discovery that nuclei could be disintegrated by artificially produced bombarding particles". Txantiloi:Cita libro
  12. ↑ Dublin Institute for Advanced Studies: Council and Governing Boards as of 31/3/1947 www.dias.ie, consultado el 19 de noviembre de 2021 (Ingelesez)
  13. ↑ Dublin Institute for Advanced Studies: Council and Governing Boards as of 31/3/1953. www.dias.ie, consultado el 19 de noviembre de 2021 (Ingelesez)
  14. ↑ Ernest Walton profile (enlace roto disponible en este archivo)., tcd.ie; accessed 4 June 2016.
  15. ↑ Txantiloi:Cite ODNB
  16. ↑ a b «The Nobel Prize in Physics 1951» NobelPrize.org.
  17. ↑ «Splitting the atom, setting the pace» The Irish Times.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Ernest_Walton&oldid=9785845"(e)tik eskuratuta