John Hume

John Hume
(1995) Irudi gehiago
Erresuma Batuko 53. Legebiltzarreko kidea 2001eko ekainaren 7a - 2005eko apirilaren 11 Barrutia: Foyle (en) Hautetsia: 2001eko Erresuma Batuko hauteskundeak Europarlamentaria 1999ko uztailaren 19a - 2004ko uztailaren 19a Barrutia: Ipar Irlanda Hautetsia: 1999 European Parliament election (en) Member of the 1st Northern Ireland Assembly (en) 1998ko ekainaren 25a - 2000ko abenduaren 1a Barrutia: Foyle Hautetsia: 1998 Northern Ireland Assembly election (en) Erresuma Batuko 52. Legebiltzarreko kidea 1997ko maiatzaren 1a - 2001eko maiatzaren 14a Barrutia: Foyle (en) Hautetsia: 1997ko Erresuma Batuko hauteskundeak Europarlamentaria 1994ko uztailaren 19a - 1999ko uztailaren 19a Barrutia: Ipar Irlanda Hautetsia: 1994 European Parliament election (en) Erresuma Batuko 51. Legebiltzarreko kidea 1992ko apirilaren 9a - 1997ko apirilaren 8a Barrutia: Foyle (en) Hautetsia: 1992ko Erresuma Batuko hauteskundeak Europarlamentaria 1989ko uztailaren 25a - 1994ko uztailaren 18a Barrutia: Ipar Irlanda Hautetsia: 1989 European Parliament election (en) Erresuma Batuko 50. Legebiltzarreko kidea 1987ko ekainaren 11 - 1992ko martxoaren 16a Barrutia: Foyle (en) Hautetsia: 1987ko Erresuma Batuko hauteskundeak Europarlamentaria 1984ko uztailaren 24a - 1989ko uztailaren 24a Barrutia: Ipar Irlanda Hautetsia: 1984 European Parliament election (en) Erresuma Batuko 49. Legebiltzarreko kidea 1983ko ekainaren 9a - 1987ko maiatzaren 18a Barrutia: Foyle (en) Hautetsia: 1983ko Erresuma Batuko hauteskundeak Leader of the Social Democratic and Labour Party (en) 1979ko azaroaren 28a - 2001eko azaroaren 6a ← Gerry Fitt (mul) - Mark Durkan (mul) → Europarlamentaria 1979ko uztailaren 16a - 1984ko uztailaren 23a Barrutia: Ipar Irlanda Hautetsia: 1979ko Europako Parlamenturako hauteskundea Member of the Parliament of Northern Ireland (en) 1969ko otsailaren 24a - 1972ko martxoaren 30a ← Eddie McAteer (en) - baliorik ez → Barrutia: Foyle Member of the 1982–1986 Northern Ireland Assembly (en) Hautetsia: 1982 Northern Ireland Assembly election (en) member of the 1973–74 Northern Ireland Assembly (en) Hautetsia: 1973 Northern Ireland Assembly election (en)
Bizitza
Jaiotza	Derry eta Erresuma Batua, 1937ko urtarrilaren 18a
Herrialdea	Erresuma Batua
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Derry, 2020ko abuztuaren 3a (83 urte)
Hobiratze lekua	Derry City Cemetery (en)
Hezkuntza
Heziketa	St Columb's College (en)
Hizkuntzak	ingelesa frantsesa Irlandako gaelera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria
Lantokia(k)	Estrasburgo Brusela Londres Belfast eta Ipar Irlanda
Jasotako sariak	ikusi Bakearen Nobel Saria  (1998) Seán MacBride Peace Prize  (1998) Knight Commander of the Order of St. Gregory the Great  (2012ko ekainaren 8a) Gandhi Peace Prize  (2001) Four Freedoms Award – Freedom of Speech honorary doctor of the University of Rennes 2  (2017ko azaroaren 30a) Peace Prize of Hesse  (1995) James Joyce Awards honorary citizen of Palermo  (2003) honorary doctorate of Trinity College, Dublin  (2008) Ohorezko Legioko ofiziala honorary doctorate from the University of Nice-Sophia Antipolis  (1995eko ekainaren 30a) Ellis Island Medal of Honor
Kidetza	1st Northern Ireland Assembly (1973–1974) (en)
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Alderdi Sozialdemokrata eta Laborista

John Hume (Derry, Ipar Irlanda, 1937ko urtarrilaren 18a - ibidem, 2020ko abuztuaren 3a) Ipar Irlandako politikaria, SDLP alderdiaren sortzailea eta 1998ko Bakearen Nobel Sariaren irabazlea izan zen Ipar Irlandako gatazkari irtenbide baketsu bat lortzeagatik. Parlamentuko kide eta Ipar Irlandako Biltzarraren kide izan zen Foyle-ko hauteskunde barrutiagatik. Ipar Irlandako historia politika berriaren figura izan zen, baita bakearen prozesuko arkitektoetakoa ere. Munduan bakearen inguruko hiru sari garrantzitsuenak irabazi dituen bakarra da : Bakearen Nobel Saria, Bakearengatiko Gandhi saria eta Martin Luther King saria.

Lehen urteak

Hume gehiengo nazionalista irlandarra duen Derry hirian jaio zen, eta unibertsitate katolikoetan ikasi zuen, apaiz izateko bidea ere hartu zuen ere bai. Apaiz ikasketak bukatu ez zituen arren, Saint Patrick ikastetxean graduatu zen eta Derryra itzuli zen irakasle. 1960ko hamarkadan Eskubide Zibilen aldeko mugimenduan sartu zen. Bereziki Derryko arazoen aurrean jarrera aktiboa hartu zuen, unibertsitate propioaren alde eta bakezko martxak antolatu zituzten

Ekintza politikoak

Bere eskubide zibilen aldeko kanpainari esker, 1969an Ipar Irlandako Asanbladako kide independente hautatu zuten. 1971ko urrian epaiketarik gabeko errepublikarren atxiloketen kontrako 48 orduko gose greban parte hartu zuen. 1974ko gobernu laburrean Merkataritza ministroa izan zen. Westminsterreko Legebiltzarrean parlamentario hautatu zuten 1983an.

Social Democratic and Labour Party ("Alderdi Sozialdemokrata eta Laborista", SDLP) bultzatzaile eta sortzaileetakoa izan zen; 1979an Gerry Fitt alderdiaren lehen buruaren ordez SDLPko liderra bihurtu zen. Erresuma Batuko Gobernua eta Sinn Féinen (ezkerreko alderdi errepublikanoa) arteko isileko negoziazioetan inplikatua izan zen eta Irlandako alderdi nagusietako bat negoziatzeko batu zuen. Humek 1985eko "akordio Anglo-Irlandarra" bultzatu zuen baina bi aldeek (errepublikarrek zein unionistek) uko egin zioten bat egiteari. Hala ere Sinn Féinegaz negoziatzen jarraitu zuen, eta azkenean Hume-Adams elkarrizketa prozesuari esker IRAren indarkeriaren aldi baterako geldiunea lortu zuen 1994an, hurrengo urteetan garatuko zen bake prozesuaren ataria izango zena.

Nobel Saria

“Anglo-Irlandar akordioa”, “Hume-Adams prozesuan eta Ostiral Santuko Hitzarmenaren bitartez Irlandako gatazkari irtenbide baketsu bat lortzeko saiakeretan aritzeagatik, Norvegiako Parlamentukaren Nobel kontseiluak Bakearen Nobel Saria eman zion 1998an Humeri, David Trimble Ulster Unionist Party alderdi unionistako buruarekin batera.

Azken urteak

2004an kargu politiko guztiak utzi zituen eta ordutik aurrera, bere emaztearen laguntzaz, Europako integrazioaren alde eta munduko pobreziaren aurka ari da lanean.

Euskal Herrian bizi den gatazka konpontzen lagundu nahian idatzitako Bruselako Adierazpenaren sinatzaileen artean ere dago.

Kanpo estekak

• (Ingelesez)John Humen biografia jasotzen duen orrialdea
• (Ingelesez)Bakearen Nobel Saria jasotzean emandako hitzaldia

• Datuak: Q193630
• Multimedia: John Hume / Q193630