Manitoba

Manitoba é unha das dez provincias do Canadá. Foi oficialmente recoñecida polo goberno federal en 1870 como independente dos Territorios do Noroeste, e converteuse na primeira provincia en ser creada a partir destes. É así mesmo a máis oriental das Pradarías canadenses. A súa capital e cidade máis poboada (albergando a case máis da metade dos habitantes provinciais) é Winnipeg. Outras cidades e vilas importantes son: Brandon, Thompson, Dauphin, Swan River, Churchill, The Pas, Selkirk, Portage a Prairie, Gimli Flin Flon, Steinbach, Morden e Winkler.

Manitoba

Bandeira Brasón
Lema	«Gloriosus et Liber»
Símbolo oficial	Avelaiona lapona White spruce Níquel Andropogon gerardii Pulsatilla patens Bison bison bison (pt) Sander vitreus (pt) Tylosaurus
Epónimo	Lake Manitoba Narrows (en)
Localización
55°N 97°O
Estado	Canadá
Capital	Winnipeg (1873–)
Escindido de	Terra de Rupert
Poboación
Poboación	1.342.153 (2021) (2,07 hab./km²)
Lingua oficial	lingua inglesa
Xeografía
Superficie	647.797 km²
Bañado por	Baía de Hudson
Punto máis alto	Baldy Mountain (en) (832 m)
Punto máis baixo	Baía de Hudson (0 m)
Comparte fronteira con	Minnesota, sueste Ontario, leste (1881–) Dacota do Norte, sur (1889–) Saskatchewan, oeste (1905–) Nunavut, norte (1999–)
Datos históricos
Precedido por	Territorios do Noroeste, Distrito de Keewatin (pt) , Terra de Rupert, Distrito de Athabasca (pt) , Distrito de Saskatchewan (pt) e Keewatin District (en)
Creación	15 de xullo de 1870
Día festivo	Dia da Lembrança (pt) (11 de novembro)
Organización política
Forma de goberno	democracia parlamentaria
• Monarca	Carlos III do Reino Unido
Órgano executivo	Government of Manitoba (en)
• Premier of Manitoba (en)	Heather Stefanson (en) (2021–)
Órgano lexislativo	Legislature of Manitoba (en) ,
PIB nominal	72.849.000.000 $ (2020)
Moeda	Dólar canadense
Identificador descritivo
Código postal	R
Fuso horario	hora estándar do centro (→ America/Winnipeg (en) )
ISO 3166-2	CA-MB
Outro
Irmandado con	Henan (1994–) Xalisco (1995–)
Sitio web	gov.mb.ca

Historia

Ata 1871

Tres diferentes tribos nativoamericanas habitaban na rexión que actualmente constitúe á provincia de Manitoba, na época da chegada dos primeiros colonos europeos ao continente. Os cree, os assiniboines e os ojibwa. Os primeiros, á súa vez, estaban divididos en tres subgrupos, cada un cos seus diferentes dialectos e aspectos culturais: tres destas tribos formaban parte do grupo amerindio dos cree: os Chippewya, os wood cree e os plain cree. Os assiniboines eran aliados dos cree. Os chippewya, en cambio, vivían ao norte de Manitoba, os Wood Cree nos bosques do centro-sur, os plains cree e os assiniboines nas planicies do suroeste, e os Objiwa, sobre as chairas do sueste, todas elas sendo tribos nativas americanas nómades.

Os primeiros exploradores europeos en arribar á actual Manitoba foron os membros dunha expedición inglesa comandada por Thomas Button, en 1612. Desembarcaron no litoral da baía de Hudson, pasaron o inverno de 1612 e 1613 no estuario do Río Nelson, e reivindicaron a rexión para a mercé da coroa británica. Posteriormente, unha tripulación inglesa dirixida por Luke Foxe e Thomas James, desembarcaría en Manitoba, sobre o litoral da baía de Hudson, en 1631.

Por 1670, o rei Carlos I de Inglaterra cedeu os dereitos de comercio e administración da provincia á Compañía da Baía de Hudson. Esta zona formaba parte dun enorme territorio administrado pola devandita compañía, coñecido como Terra de Rupert. Este - incluíndo toda a rexión da actual Manitoba - era tomada polos franceses, instalados na colonia veciña de Nova Francia. Durante as décadas de 1680 e 1690, tanto os británicos como os franceses instalaron diversos postos comerciais na rexión. Rapidamente, levantouse unha serie de tensións e conflitos entre ambas as potencias colonizadoras. En 1690, a Compañía da Baía de Hudson ordenou a Henry Helsey que atopase novas fontes de peles de animais para a súa futura e eventual comercialización. Helsey explorou toda a rexión centro-sur de Manitoba, e logrou persuadir aos nativoamericanos do lugar - que vivían principalmente da caza de bisontes - que enviasen as súas peles aos postos comerciais da Compañía, localizada ao norte provincial.

En 1731, o francés Pierre Gaultier de Varennes, sieur da Vérendrye, ao mando dunha expedición composta por traficantes de pel, partiu de Montreal rumbo á costa do océano Pacífico. Este construíu diversos fortes entre a rexión do lago Superior e o río Saskatchewan, pasando a través da rexión meridional de Manitoba, unha destas fortificacións sendo Fort Rouge, en 1738, onde está localizada actualmente Winnipeg. Varennes estableceu relacións amigables cos nativoamericanos, que tamén se dispuxeron a traballar no comercio de peles.

Cara a 1763, tras a derrota francesa na Guerra Franco-Indíxena, os franceses víronse forzados a entregar a rexión aos británicos. Por un breve período de tempo, a Compañía da Baía de Hudson usufrutuou un monopolio comercial bastante poderoso. Por iso, na década de 1770, a Compañía do Noroeste foi fundada en Montreal, e pasou a competir coa de Hudson. A Compañía do Noroeste fracasou pouco despois, pero foi reaberta en 1784. A Compañía da Baía de Hudson aínda mantiña o control administrativo do territorio, pero, por decreto do goberno do Reino Unido, foi obrigada a permitirlle á Compañía do Noroeste operar na súa xurisdición.

En 1811, a Compañía da Baía de Hudson tiña o control dunha ampla propiedade rexional - que sumaba un total de 260 mil quilómetros cadrados de superficie - para Thomas Douglas. Esta rexión incluía moito das actuais provincias canadenses de Manitoba e Saskatchewan, así como boa parte dos estados norteamericanos de Dacota do Norte e Minnesota, un sector que sería coñecido como Colonia do Río Vermello. Douglas, entre 1812 e 1816, enviou colonos escoceses e irlandeses a eses lugares, co obxectivo de intentar iniciar unha práctica agrícola.

As choivas, as xeadas e as fortes tormentas de neve arruinaron inicialmente os primeiros plans de cultivo. Ademais diso, estes colonos instaláronse sobre o norte da área cedida pola Compañía da Baía de Hudson a Douglas, nunha rexión onde a Compañía do Noroeste dispuña das súas principais bases de operación. Os alimentos comezaron a escasear, e tívose que acudir ás fontes alimenticias que ata ese momento eran consumidas só polos aborixes. A situación agravouse en 1815, cando a Compañía de Hudson prohibiu a venda de alimentos por parte dos nativoamericanos á Compañía do Noroeste, así como a exportación de alimentos máis aló dos límites da Terra de Rupert.

Membros desta última atacaron aos colonos da colonia do Río Vermello, en tanto que os Métis - unha tribo aborixe descendente de nativoamericanos e colonos europeos, e que falaban primariamente francés - cuxa principal fonte de renda era a venda de alimentos para a Compañía do Noroeste, da cal os Métis eran íntimos aliados, atacaron a membros da Compañía da Baía de Hudson, durante a Batalla de Seven Oaks, que resultou en vitoria dos Métis. As hostilidades continuaron ata 1821, cando os homes de Hudson e a Compañía do Noroeste fusionáronse. A práctica ben lograda da agricultura tería, con todo, o seu mellor momento a partir da década de 1840.

Louis Riel

En 1867, a Confederación canadense foi formada, polas colonias británicas de "Canadá", Novo Brunswick e Nova Escocia, que xuntas pasaron a constituír ao país, o único de Gran Bretaña. Dous anos despois, en 1869, a Compañía da Baía de Hudson acordou ceder tódalas súas terras ao goberno canadense. Así, a provincia actual de Manitoba pasou a formar parte do Canadá. Esta medida non foi do enteiro agrado dos Métis, que temían que grandes números de cidadáns canadenses - especialmente colonos anglófonos - instalásense no seu hábitat, e asimilásenos culturalmente. En 1869, Louis Riel liderou unha rebelión en Fort Gary - actual Winnipeg. Esta - que durou ata 1870 - pasou a ser coñecida como a Rebelión do Río Vermello, e viuse marcada pola expulsión de Thomas Scott - un anglófono que foi condenado por traizón.

En 1870, o goberno canadense, nun intento por pór fin á rebelión, cedeu aos Métis unha Carta de Dereitos, a través da Manitoba Act, que efectivamente creaba a Manitoba. Esta nova provincia, para ese entón, contaba con apenas o 5,6% do seu territorio actual, e ocupaba o cantón sueste da actual Manitoba, que pasaría a converterse na quinta provincia canadense o 15 de maio de 1870.

1871 - Actualidade

A elevación da rexión de Red River á categoría de provincia provocou que grandes números de colonos vindos doutras partes do país decidisen instalarse nos seus confíns, polo que os Métis non recibiron a anhelada protección contra a asimilación cultural. Estes homes, na súa maioría anglófonos, convertéronse logo a comunidade maioritaria de Manitoba. Entre 1871 e 1881, a poboación da provincia había mesmo excedido o dobre dos seus habitantes, de 25.228 persoas en 1871 a 62.260 en 1881. O goberno de Manitoba inmediatamente revogou moitos dos dereitos concedidos aos Métis a través da Manitoba Act. Unha das principais garantías era o acceso á educación en francés. Os colexios e as institucións de ensino público e privado deixaron, por lei, de ditar cátedras nese idioma cara a fins de 1870, relegándoo a segundo plano. Como consecuencia, grandes números de Métis decidiron emigrar cara ao oeste, en dirección ás actuais provincias de Saskatchewan e Alberta.

A industria agraria de Manitoba prosperou tras asumir as funcións típicas dunha nova provincia, especialmente no que concernía ao cultivo de trigo. Comezaría a exportar este cereal a outras rexións (a Estados Unidos e a outras partes do país) en 1876, transformándoo na súa maior fonte de ingreso. Cara a 1878, foi inaugurada a primeira liña ferroviaria que conectaba á cidade con outras comarcas - especificamente, con St. Paul en Minnesota. Durante o comezo da década de 1880, un tren canadense do Pacífico encargouse de comunicar a Winnipeg coas principais cidades do leste do subcontinente. A inauguración completa da vía ferroviaria, en 1886, situou á provincia no centro da primeira malla ferroviaria transcontinental de América do Norte, e fixo de Winnipeg un gran centro ferroviario, o que estimulou a produción de trigo, que agora podería ser facilmente transportado ata portos localizados nos Grandes Lagos, e de aí, rumbo a outras zonas do planeta.

O crecemento da poboación de Manitoba continuou firme ata a década de 1920. Unha certa cantidade de canadenses doutras partes da nación, do mesmo xeito que moitos inmigrantes - sobre todo alemáns, ucraínos, ingleses, escoceses e irlandeses - instaláronse na provincia. A explotación de trigo en Manitoba incrementouse enormemente durante este período. De 1871 a 1912, os límites territoriais de Manitoba foron gradualmente estendidos en dirección cara ao norte e o oeste. En 1912, a provincia adquiría as súas actuais dimensións.

Manitoba a comezos do século XX

A década de 1910 representou grandes axitacións no escenario político, social e económico de Manitoba. A primeira guerra mundial propiciou unha melloría na industria agropecuaria provincial, estimulando a súa industrialización. Durante a guerra, o Partido Liberal do Canadá fíxose co poder manitobeano, substituíndo ao Partido Conservador do Canadá, que estivera ao mando de Manitoba entre 1900 e 1915. Mentres que os conservadores concentrábanse primordialmente no crecemento económico da provincia, os liberais ocupábanse da realización de diversas reformas, dando ás mulleres o dereito ao voto, instituíndo dereitos obreiros e de educación obrigatoria para mozas de ata 14 anos de idade.

A pesar das reformas, en xeral, os traballadores non estaban conformes. Os salarios dos peóns industriais permanecían por baixo do normal, á vez que os obreiros reclamaban a falta de atención do goberno provincial en relación ao sector agropecuario de Manitoba. En maio de 1919, Winnipeg foi testemuña dun gran paro xeral organizado por 52 cooperativas e sindicatos diferentes. Esta marcha deu lugar a diversos conflitos violentos entre folguistas e policías. O goberno de Manitoba, cando esta confrontación, ignorou a medida, e esforzouse en continuar abastecendo aos servizos anteriormente levados a cabo polos traballadores en paro. Este proceder deu resultado, e a folga terminou en xuño, por decisión dos seus convocantes. O partido Obreiros Unidos de Manitoba asumiu o poder en 1922.

Manitoba foi unha das provincias maiormente afectadas pola Gran Depresión. Dependía da exportación de trigo para outros países, e a repentina suba dos prezos nos meses previos ao crebe da bolsa de Nova York envorcou nun retroceso que perduraría ao longo dos anos 1930. Ademais diso, os obreiros de Manitoba sufriron tamén con períodos prolongados de seca; moitos deles abandonaron as súas propiedades e colleron rumbo cara ás cidades; outros, simplemente, emigraron a outras provincias en busca de novas opcións de emprego. A taxa de crecemento da poboación decreceu considerablemente nese intervalo. A depresión foi unha das causas de creación de novos partidos políticos na provincia, que posteriormente se darían a coñecer no resto do país: a Federación Corporativa da Commonwealth, que se pasaría a chamarse máis tarde Novo Partido Democrático, e o Partido do Crédito Social.

Os saldos negativos da provincia só acabaron co ingreso do país na segunda guerra mundial, logo dos enfrontamentos armados. Isto aumentou notablemente a demanda de produtos agrarios en xeral e deu pé á industrialización do comercio. Un gran lote de fábricas foi construído durante a guerra. O lixeiro crecemento da industria manufactureira perseverou ao termo da segunda guerra mundial, en tanto que a industria agropecuaria entrou en receso, a causa do aumento de prezos nos produtos dentro do mercado internacional. Ao final da década de 1940, a manufactura superara á agropecuaria como a principal fonte de renda na provincia. A modernización desta última e o ascenso da industria manufacturera fixeron que grandes números de obreiros trasladásense desde áreas rurais do Estado ata a metrópole, con preferencia en Winnipeg.

En 1945, os xeólogos descubrían grandes depósitos de cobre, níquel e zinc no noroeste de Manitoba. A minería converteuse nunha fonte de renda importante para a provincia. Para as décadas de 1950 e 1960, a provincia xa era un dos principais centros produtores de níquel no mundo, sendo ata os nosos días a segunda maior produtora do continente americano, superada tan só pola provincia veciña de Ontario. Durante o apoxeo dos anos 50, Manitoba desenvolveu o seu propio sistema de xeración e distribución eléctrica, e ao redor de 1955, tódalas áreas rurais dispuñan deste servizo.

A industrialización de Manitoba ocasionou un período de acelerado crecemento da poboación durante a segunda metade do século XX. Como consecuencia, poucas fábricas pasaron a ser construídas na provincia a partir de finais da década de 1960. A diminución do sector manufactureiro de Manitoba - que desde 1950 era a súa principal fonte de ingreso - decaeu sensiblemente xunto ao crecemento da poboación. Desde entón, a poboación foi crecendo gradualmente, pero a un ritmo lento, excepto por un curto período de tempo que houbo entre 1981 e 1986.

Por 1979, o Manitoba Act, que declarara ao francés como unha lingua non-oficial en Manitoba, e impedía consecuentemente a súa difusión en centros educativos e o seu uso para trámites legais, foi xulgado de inconstitucional polo Tribunal Supremo do Canadá. En 1985, este órgano ordenou que Manitoba traducise tódalas súas 4.500 leis provinciais á lingua francesa, e se comezase coa instrución pública naquel idioma, en comunidades cunha poboación francófona significante.

Xeografía

Mapa de Manitoba.

Manitoba áchase localizada no centro lonxitudinal do Canadá, aínda que lla considera parte da rexión occidental. Limita ao oeste con Saskatchewan, ao leste con Ontario, ao norte con Nunavut e a baía de Hudson, e ao sur cos estados norteamericanos de Dacota do Norte e Minnesota.

A provincia posúe unha costa ao longo da Baía de Hudson, e retén ao décimo lago de auga doce máis grande do mundo, o lago Winnipeg, xunto a outros lagos e bañados de similar tamaño: lago Manitoba, e lago Winnipegosis. As augas manitobeanas cobren unha superficie aproximada de 14,5% ou, o que é o mesmo, 94.241 km² do total do seu territorio. O Winnipeg é o máis extenso dentro dos límites do sur canadense, e é unha das poucas e estrañas rexións do planeta en conservar as súas liñas divisorias intactas. Os grandes ríos que flúen en sentido leste ao lago Winnipeg son moi prístinos, sen maiores funcións a relucir. Moitas illas e illotes poden ser atopados xunto ao peirao oriental deste gran lago. Ademais, hai miles de lagoas ao longo da provincia. Os cursos pluviais máis destacados inclúen ao Río Vermello do Norte, ao Assiniboine, ao Nelson, ao Winnipeg, ao Hayes e ao Churchill.

O lago Winnipeg

A maior parte do sur deshabitado de Manitoba , preto de Winnipeg, é escenario de xacementos prehistóricos que proveñen do lago glacial Agassiz. Esta parte centro-meridional é chaira e salpicada por algúns outeiros. Con todo, existen numerosas áreas rochosas e serranas na provincia, xunto a tumultuosas dunas e montañas areosas deixadas atrás polos glaciais. Baldy Mountain é o punto máis elevado con 832 metros de altura sobre o nivel do mar, e a costa da Hudson Bay é a máis baixa, a nivel marítimo. Outros lixeiros accidentes xeográficos compono as rexións da montaña Riding, os Outeiros de Pembina, o bosque provincial dos areais, e o Escudo Canadense. O norte e leste, practicamente despoboados, presentan un panorama irregular de chans formados de granito procedente do Escudo Canadense, entre os que sobresaen o Parque Provincial de Whiteshell, o Provincial de Atikaki, e o de Nopiming. O Parque Provincial de Birds Hill era orixinalmente unha illa sobre o lago Agassiz, tras derreterse os glaciais.

Osos polares no norte de Manitoba

O clima de Manitoba é característico da súa localización nunha latitude media setentrional. Polo xeral, as temperaturas e as precipitacións diminúen de sur a norte. Os veráns son de amornados a cálidos, e os invernos moi fríos. Tanto a primavera como o outono son estacións breves e contraídas. Debido a que Manitoba atópase lonxe das influencias regularizantes das cordilleiras e dos encoros de auga (tódolos grandes lagos conxélanse durante o período invernal), e pola súa chaira, atópase exposta a numerosos sistemas climáticos ao longo do ano, por exemplo, prolongados refachos de frío cando a alta presión de masas de aire de orixe ártica penetran no seu contorno. Esta é a razón pola cal a capital provincial foi a miúdo alcumada como "Winterpeg" (do inglés "winter", inverno). É normal rexistrar menos 40 graos celsius nalgúns días de inverno, e semanas con termómetros que non marcan máis de 20 graos baixo cero.

En tempo de verán, o clima é influenciado por baixas presións de masa atmosférica que proceden do golfo de México, resultando en cálidas e húmidas condicións que adoitan tornarse en frecuentes tormentas eléctricas e tornados cada ano. Para rematar, Manitoba é un dos lugares máis asollados do Canadá e Norteamérica.

Tan só os sectores meridionais da provincia practican a agricultura de forma extensiva. O prototipo máis común de granxa é aquel destinado á crianza de gando (35,3%), seguido do dirixido á produción de aceite natural (25,8%) e polos muíños fariñeiros (9,8%). Cerca do 11% das terras de cultivo do Canadá atópanse en Manitoba. Os extremos leste, sueste e norte están cubertos de bosques de coníferas, "muskegs" e tundra rumbo ao norte. A zona forestal abarca uns 263.000 quilómetros cadrados dun total de 548.000 de terra firme. Esta componse de piñeiros, piceas, tamaracks, cedros, álamos, e bidueiros. As vastas extensións de áreas forestais preservadas considérana moitos naturalistas e deportistas zonas silvestres primarias. Algúns dos últimos bosques boreais máis grandes do mundo localízanse sobre o litoral oriental do lago Winnipeg, con tan só rutas de inverno, sen desenvolvemento hidrovial, e unhas poucas comunidades densamente poboadas. A todo o anteriormente dito, cabe mencionar que aínda persisten ríos virxes no leste, e que nacen no Escudo Canadense para desembocar no Winnipeg.

Entrada a Manitoba desde Sasckatchewan

As 10 maiores cidades
por poboación

Cidade	2006	2001
Winnipeg	641.483	626.956
Brandon	41.511	39.716
Thompson	13.446	13.256
Portage la Prairie	12.773	13.019
Steinbach	11.066	9.227
Selkirk	9.553	9.772
Winkler	9.106	7.943
Dauphin	7.906	8.085
Morden	6.547	6.159
The Pas	5.765	6.030

Política

Parlamento de Manitoba en Winnipeg

O Tenente Gobernador representa o xefe de estado do Canadá , actualmente a raíña Sabela II. O líder do goberno, na práctica, é tamén o maior oficial do poder executivo provincial, sendo, noutras palabras, o Premier gobernador (ou primeiro ministro en español), a persoa que lidera o partido político con máis representación na Asemblea Lexislativa de Manitoba. O Premier preside un Consello Executivo, que é á súa vez o gabinete da provincia. Este componse de 25 ministros diferentes, que lideran un determinado departamento (economía, educación etc), e son designados polo premier. Tanto o Premier como os membros do gabinete poden renunciar no caso de que obteñan a aprobación da maioría dos membros da Asemblea.

O poder lexislativo de Manitoba é a Asemblea Lexislativa propiamente dita, que está integrada por 57 membros. A provincia divídese en 57 distritos electorais. A poboación electoral de cada un destes distritos elixe a un membro, que actuará como representante do distrito na Asemblea, para mandatos de ata 5 anos de duración. Se o Tenente Gobernador quere disolver a Asemblea antes de que se cumpran os cinco anos, a pedido do Primeiro Ministro, todos deben concorrer a eleccións novamente. Non existe un límite de veces nos que unha mesma persoa poida exercer.

Manitoba posúe preto de 200 cidades, vilas e municipalidades rurais incorporadas. Os impostos son os responsables do 95% da recadación provincial. O monto restante provén de incentivos administrados polo goberno federal.

Historicamente, Manitoba foi unha provincia conservadora. Ata a década de 1920, a maior parte dos premiers foran candidatos do Partido Conservador do Canadá. Entre as décadas de 1920 e 1950, a inmensa maioría dos premiers foron candidatos do Partido Liberal do Canadá. Desde ese momento, os principais partidos políticos que dominaron a Asemblea da provincia foron o Partido Progresista do Canadá (que en 2003 converteuse no actual Partido Conservador do Canadá) e o Novo Partido Democrático. Para poder votar, unha persoa necesita ter polo menos 18 anos de idade.

Demografía

Crecemento demográfico de Manitoba

Ano Habitantes 1871 25.228 1881 62.260 1891 152.506 1901 255.211 1911 461.394 1921 610.118 1931 700.139 1941 729.744 1951 776.541

Ano Habitantes 1961 921.686 1966 963.066 1971 988.247 1976 1 021 506 1981 1 026 241 1986 1 071 232 1991 1 091 942 1996 1 113 898 2001 1 119 583

Fonte: Statistics Canada

Gráfica de evolución demográfica de Manitoba entre 1871 e

O censo nacional de 2001 estima unha poboación de 1 119 583 habitantes, un crecemento do 0,5% en relación ás cifras obtidas en 1996, de 1 113 898. Un estudo realizado en 2004 supón unha poboación provincial de 1 177 556 habitantes, un crecemento do 5,7% en proporción aos datos solicitados en 1996.

Winnipeg tomada desde The Forks

Razas e etnias

Lista dos principais grupos étnico-raciais da poboación de Manitoba. O total das porcentaxes listadas supera o 100% unha vez que se consideran aquí ás súas múltiples variantes. Etnias que compoñen menos do 3% da poboación da provincia non son expostas no seguinte cadro. .

• 22,8% Canadenses
• 22% Ingleses
• 18,1% Alemáns
• 17,7% Escoceses
• 14,2% Ucraínos
• 13% Irlandeses
• 12,6% Franceses
• 9,9% Nativoamericans
• 6,6% Polacos
• 5,1% Métis

Relixión

Porcentaxe da poboación de Manitoba por afiliación religiosa:

• Cristianismo – 77,7%
  • Protestantes – 43%
  • Igrexa católica – 29,3%
  • Igrexa ortodoxa – 1,4%
  • Outras afiliacions cristians – 4%
  • Xudeus – 1,1%
• Outras relixións – 2,6%
• Non crentes – 18,6%

Lingua oficial

O inglés e o francés son os idiomas oficiais da Lexislatura e dos Tribunais de Manitoba, de acordo coa Manitoba Act de 1870 (que forma parte da Constitución canadense):

Tanto o inglés como o francés poden ser utilizados por calquera persoa nos debates das Casas da Lexislatura e ambas as linguas deben ser empregadas nos respectivos Rexistros e Xornais das mesmas; e calquera daquelas linguas serán usadas por toda persoa, ou en calquera Declaración ou Proceso, ou en decretos de calquera Tribunal do Canadá establecidos baixo o Acta Constitucional de 1867, e desde todos ou algúns dos Tribunais da Provincia. Os actos lexislativos deberán ser impresos e publicados en ambos os idiomas. [Manitoba Act, Sección 23]

Con todo, coa revolta do poder da multitude a favor do inglés que se deu en Manitoba desde 1890 en diante, esta provisión foi relegada na práctica e na lexislación de Manitoba. En abril de 1890, a lexislatura de Manitoba introduciu unha medida para suprimir o estatuto da lingua francesa na organización, leis, rexistros e periódicos, así como no Tribunal provincial. Entre outras cousas, a Lexislatura manitobeana deixou de publicar en francés, facéndoo soamente en inglés. A pesar diso, en 1985 o Tribunal Supremo do Canadá tomou partido nunha Referencia aos dereitos da linguaxe en Manitoba, alegando que o só feito de que tal Lexislatura publicase máis nada que en inglés era incorrecto (aínda que Manitoba non baixou á categoría de ilegalidade, a lexislación nunha única lingua foi declarada nula por un período temporal, para proporcionarlle ao goberno un tempo suficiente para elaborar as traducións).

Aínda que o francés é requirido como un idioma oficial para os propósitos da lexislatura, lexislación, e nos Tribunais, a Manitoba Act (tal e como é interpretado polo Tribunal Supremo do Canadá) non necesita ser empregada con fins executivos a nivel gobernamental (excepto cando a rama executiva faise cargo de funcións lexislativas ou xudiciais). Desta forma, o goberno de Manitoba non é completamente bilingüe, e como se reflicte no Acta constitucional de 1982, a única provincia bilingüe é a de Novo Brunswick.

Os "Servizos de Política da Lingua Francesa", de 1999, foron ideados para prover un nivel equitativo de atención civil en ambos idiomas oficiais. Servizos públicos, incluíndo utilidades e atención clínica, así como documentos oficiais (tíckets, citacións xudiciais, vistos etc) atópanse dispoñibles tanto en inglés como en francés.

Economía

O Produto Interior Bruto de Manitoba, no 2000, foi de 29,9 mil millóns de dólares canadenses. A renda per cápita da provincia é de aproximadamente 26.754 dólares canadenses.

O sector primario de Manitoba é responsable do 3,5% do PBI de Manitoba, fundamentalmente en gandería - que xa fora anteriormente unha das principais fontes de renda de Manitoba - e emprega aproximadamente a unhas 33 mil persoas, achegando o 2,85% do PBI provincial. Manitoba posúe preto de 26 mil explotacións agropecuarias, que ocupan máis ou menos o 14% do territorio. A pesca e a silvicultura responden xuntas polo 0,15% do PBI de Manitoba, e comprendendo preto de 2,8 mil empregados.

O sector secundario de Manitoba responde polo 19% do PBI. A industria manufacturera achega o 13% do PBI, abarcando a 71 mil obreiros. O valor total dos produtos fabricados anualmente na provincia é de 4.500 millóns de dólares canadenses. Os principais produtos fabricados en Manitoba son os alimentos industrializados, equipamentos de transporte, roupas, equipamentos electrónicos e material impreso. A industria da construción comprende o 4% do PBI, empregando preto de 28,5 mil persoas. A minería responde polo 1,85% do PBI da provincia, sostendo a preto de 5,9 mil efectivos humanos. Os recursos naturais máis importantes extraídos en Manitoba son: níquel, petróleo, ferro e cinc. A provincia é a segunda maior produtora de níquel en América.

O sector terciario comprende ao 72% do PBI. Os servizos comunitarios e persoais responden polo 22% do PBI da provincia, e empregan preto de 209 mil persoas. Servizos financeiros e inmobles fano co 20% do PBI de Manitoba, albergando aproximadamente a unhas 30 mil persoas.

Transporte

O transporte e o almacenamento contribúen aproximadamente con 2.200 millóns de dólares canadenses ao PBI de Manitoba. O emprego total na industria estímase en 34.500 efectivos.

Transporte por estrada

• A TransCanada Highway foi construída a comezos do século XX, e ata o día de hoxe mantense en funcionamento, improvisada con tecnoloxía de primeira man. Esta autoestrada é a maior e a única en todo o Canadá que conecta a leste e oeste, para comercio, viaxe, turismo, e circulación de vehículos pesados.
• Ao redor de 350 empresas de transporte con 4 ou máis coches operan en Manitoba. Moitas desas firmas son compañías privadas e administrativas.
• A inmensa maioría das empresas de carga de Manitoba traballan tanto interprovincial como internacionalmente.
• Os camións transportan o 95% da mercancía de Manitoba. As compañías de carga arrastran o 80% da mercadoría provincial cara aos Estados Unidos.
• Cinco dun total de vinte e cinco firmas de alugueiro de camións concéntranse en Manitoba. Ademais, tres das dez empresas máis grandes na materia teñen sede en Winnipeg.
• Unha suma de 1,18 mil millóns do PBI da provincia, directa ou indirectamente, provén do transporte por estrada. Cerca do 5%, ou o que é o mesmo, 33.000 persoas traballan neste campo.

Ferrocarril

• Manitoba ten dúas liñas ferroviarias de primeira clase: o Canadian National Railway (CN) e o Canadian Pacific Railway. Winnipeg localízase no centro destas dúas liñas principais, e alberga a unha vasta cantidade de terminais. O CN e CP operan nun traxecto combinado de 2.439 quilómetros dentro do límite provincial. O primeiro ferrocarril en percorrer Manitoba foi o CP, e os camiños foron desviados cara ao sur para culminar en Winnipeg, como a capital e centro, e non Selkirk, que se atopa máis ao norte.
• Existe un número de pequenas liñas rexionais. As máis importantes son: o Hudson Bay Railway, o Southern Manitoba Railway, o Burlington Northern Santa Fe Manitoba, o Greater Winnipeg Water District Railway, e o Central Manitoba Railway. No seu conxunto, operan aproximadamente sobre unha área de 1.775 quilómetros de traxecto na provincia.

Aeroportos

• O Winnipeg International Airport é un dos poucos aeroportos non restrinxidos que operan durante as 24 horas no Canadá. Posúe unha ampla capacidade para pasaxeiros (3 millóns en 2003) e servizos de carga. Por el pasan unhas 140.000 toneladas de carga anualmente.
• 11 empresas de voo rexionais, máis outras 9 firmas menores operan diariamente no aeroporto, así como 11 de carga e 7 de índole comercial.
• Winnipeg presenta un vasto rango de posibilidades tanto para o FedEx como para o Purolator. Tamén recibe transbordo diario de servizo desde a UPS. Air Canada Cargo e Cargojet Airways fan uso do aeroporto como un centro de tráfico nacional.

Portos

• O Porto de Churchill, pertencente a OmniTRAX é a chave de Manitoba cara ao Ártico e o mar en xeral. Áchase máis próximo a portos europeos que outros no resto do país.
• Dispón de 4 amarradeiros baixo a auga para a carga e descarga de cereal, carga común e buques cisterna. O porto comunícase coa autoestrada da Baía Hudson (tamén apropiada por OmniTrax).
• O cereal representaba o 90% do tráfico portuario na tempada de embarque de 2004. Nese ano, preto de 600.000 toneladas de produtos agrícolas ancoraron nos seus peiraos.

Educación

Administration Building, Universidade de Manitoba, Winnipeg

A primeira escola de Manitoba foi fundada en 1812, a beiras do Río Vermello. A partir de 1818, misioneiros da Igrexa católica comezaron a construír escolas católicas na rexión. En 1820 edificouse a primeira escola protestante. Ata o inicio dos anos 1870, a educación básica era impartida só por institucións relixiosas. En 1871, coa creación da provincia de Manitoba, abriuse un Departamento de Educación, que pasou a ser responsable do funcionamento das aulas no sistema de escolas públicas do seu círculo.

Actualmente, tódalas escolas de educación básica localizadas na provincia deben seguir patróns impostos polo Departamento de Educación. As escolas públicas da rexión sur da provincia son administradas por un distrito escolar adxudicado, que opera nunha determinada rexión, en diversas cidades, vilas e municipalidades ao mesmo tempo. Os colexios dalgunhas rexións illadas do sur de Manitoba, como toda a rexión centro-norte da provincia, son, no seu conxunto, administrados directamente polas cidades, vilas ou municipalidades nas cales atópanse. O ensino escolar é de carácter obrigatorio para tódolos nenos e adolescentes desde os sete anos de idade, ata a conclusión do ensino secundario ou ata os dezaseis anos.

Manitoba conta con catro universidades. A Universidade de Manitoba, a maior de todas, ten a súa sede en Winnipeg. Outras son a Universidade de Winnipeg, en Winnipeg, a Universidade de Brandon, na cidade homónima, e o Colexio Universitario de St. Boniface, en St. Boniface, un suburbio de Winnipeg. Manitoba dispón de 38 bibliotecas públicas, das cales 21 están situadas na capital.

Véxase tamén

Bibliografía

• Carr, Ian e Robert E. Beamish. Manitoba Medicine: A Brief History (ISBN 0-88755-660-4) (1999)
• Clark, Lovell. ed The Manitoba School Question: majority rule or minority rights? (1968) historians debate the issue
• Chafe, J. W. Extraordinary Tales from Manitoba History (1973)
• Cook, Ramsay. The Politics of John W. Dafoe and the Free Press (1963)
• Dafoe, John W. Clifford Sifton in Relation to His Times (1931) Arquivado 20 de novembro de 2007 en Wayback Machine.
• Donnelly, M. S. The Government of Manitoba (1963) Arquivado 17 de agosto de 2011 en Wayback Machine.
• Ellis, J.H. The Ministry of Agriculture in Manitoba, 1870-1970 (1971)
• Ewanchuk, Michael. Pioneer Profiles: Ukrainian Settlers in Manitoba (1981) (ISBN 0-9690768-4-3)
• Friesen, Gerald. The Canadian prairies: A history. University of Nebraska Press, 1984. ISBN 0-8032-1972-5
• Raymond M. Hébert. Manitoba's French-Language Crisis: A Cautionary Tale McGill-Queen's University Press, 2004. ISBN 0-7735-2790-7.
• Kinnear, Mary, ed. 1st Days, Fighting Days: Women in Manitoba History (1987)
• Friesen, Gerald, e Potyondi, Barry. A Guide to the Study of Manitoba Local History (1981)
• Morton, William Lewis. Manitoba: A History (1970) Arquivado 07 de setembro de 2009 en Wayback Machine. (ISBN 0-8020-6070-6), the standard scholarly history
• Petryshyn, Jaroslav . Peasants in the Promised Land: Canada and the Ukrainians, 1891-1914 (1985)
• Whitcomb, Ed. A Short History of Manitoba (1982) (ISBN 0-920002-15-3)
• Yuzyk, Paul. The Ukrainians in Manitoba: A Social History (1953)
• Welsted, John, Stadel, Christoph e Everitt, John C.. The Geography of Manitoba: Its Land and Its People. University of Manitoba Press, 1996. ISBN 0-88755-635-3

Ligazóns externas

• Manitoba Spirited Energy/Vibrant d'énergie
• Goberno de Manitoba
• Información sobre pesca en Manitoba
• The Manitoba School Question
• A Sociedade Histórica de Manitoba
• Arquitectura de Manitoba
• Timelinks
• Revisión dun libro sobre a crise da lingua francesa na Manitoba dos anos 1980