Skip to main content

Ilker Dere

Namik Kemal University, History, Faculty Member

University of Delaware, History Education, Visiting Scholar

Necmettin Erbakan University, Social Studies Education, Faculty Member

Followers

769

Following

70

Co-authors

26

Public Views

İlker Dere does research in Social Studies Education, Turkish Republic History, Oral History, Citizenship Education, and Secondary Education. His most recent publication is "‘Heritage Transmission From Past to Future: A Practice‐Based Exploration of Value Education Through Oral History."

ORCID: 0000-0003-0993-7812

ResearchGate: https://www.researchgate.net/profile/Ilker_Dere

less

Istanbul Technical University

Gül Dilek Türk

Bandirma Onyedi Eylul University

Agri Ibrahim Cecen University

Mehmet Metehan Çetintaş

Uludag University

19 mayıs University

Vesile Hatun Akansel

InterestsView All (96)

Uploads

Papers by Ilker Dere

Afet Yönetimi Evrelerinin Afet Bilinci (I-II) Öğretim Programına Yansımaları

Cumhuriyet International Journal of Education, 2024

Bu çalışmanın amacı, 2023 yılında yayınlanan Afet Bilinci Dersi Öğretim Programı’nın (I-II) afet ... more Bu çalışmanın amacı, 2023 yılında yayınlanan Afet Bilinci Dersi Öğretim Programı’nın (I-II) afet yönetimi evreleri açısından incelenmesidir. Doküman inceleme yöntemiyle yürütülen araştırmanın veri kaynağı, Afet Bilinci (I-II) Dersi Öğretim Programıdır. Program dokümanından elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. İlk araştırma sorusuna ilişkin sonuçlar, programın genel yapısının açık ve organize bir şekilde açıklandığını göstermiştir. Bunun yanında derse özgü becerilere (13) yer verilirken, değerler özel bir başlık altında sunulmamıştır. İkinci araştırma sorusuna dair ise program içerisinde afet yönetim evrelerinin tamamına yönelik kazanım olduğu, evreler arasında en çok afet öncesi süreçte yer alan “risk ve zarar azaltma” (25), en az afet sonrası süreçte yer alan “iyileştirme” (6) evresine yönelik kazanım bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum ilgili programın afet eğitimi, afet bilinci geliştirme ve afet yönetimi sistemi açısından geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Ulaşılan sonuçlardan yola çıkarak derse özgü değerler ile afet ve coğrafya gibi okuryazarlık becerilerinin eklenmesi, iyileştirme evresine ilişkin daha fazla kazanıma yer verilmesi ve okul dışı öğrenme ortamları-kazanım ilişkisinin kurulması önerilebilir.

Heritage Transmission From Past to Future: A Practice-Based Exploration of Value Education Through Oral History

by Ilker Dere, Emine Demirci Dölek, and Muhammed Sarı

European Journal of Education, 2024

Studies connecting oral history and value education as a method of learning and teaching are a fe... more Studies connecting oral history and value education as a method of learning and teaching are a few, and most are based on theoretical knowledge. There are limited studies that practically apply value education, using oral history as an example for researchers and readers. We designed this research to fill the gap between theory and practice. The current study aims to integrate oral history practices into value education and provide a practice-based example. Our problem statement: "Can the oral history method contribute to students' learning of the values?" To answer this question, we conducted collaborative action research with 20 students studying in a public secondary school over nine weeks to teach them the values of attaching importance to family unity, solidarity, respect, and responsibility, which we determined to be within the scope of the social studies course. At all stages, we collaborated with the social studies teacher, students, and family members of the students. We used various data collection tools, including knowledge assessment forms (pre and post), implementation assessment forms, and semi-structured interview forms with the students. After the data collection, we used the content analysis method. The study results showed that implementing value education through oral history effectively taught the objectives' values. In addition, thanks to the practice, students could perceive the change and continuity of values and develop their skills. Based on the research results, we can say that oral history should be used more as an innovative method in value education. 1 | Introduction People do not live in isolation from society; they grow up in environments with specific moral traditions. In this developmental process, individuals acquire values from their family and surroundings (Reiss 1999). In other words, children start learning family values (Dere and Yavuzay 2020; Lüdecke-Plümer 2007). Since their parents, who serve as their first teachers, raise every child, parents play a decisive role in shaping the child's character (Wati and Sundawa 2018). Through value education within the family, children can develop their identity and form beliefs about right and wrong (Saputri and Marzuki 2021). In particular, children who grow up in a positive and supportive family environment are more likely to acquire values and share them with their families. This process continues in school (Sun 2023). The school develops and complements the values the child acquired early (Fyffe, Hay, and Palmer 2004). Value education is a pedagogical imperative (Lovat and Clement 2008). The school This is an open access article under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial License, which permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited and is not used for commercial purposes.

Kamu Spotları ve Tanıtım Filmlerinin Sosyal Bilgiler Eğitiminde Kullanım Potansiyelinin Değerlendirilmesi

by Ilker Dere, Zeynep Yasemin Akıncı, Emine Demirci Dölek, and Zeynep Esra Bayrak

Trakya Eğitim Dergisi, 2024

Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın (ÇŞİDB) resm... more Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın (ÇŞİDB) resmi web sitesinde yayınlanan kamu spotlarının ve tanıtım filmlerinin 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı (SBÖP) çerçevesinde potansiyel kullanımını incelemektedir. Çalışma, doküman inceleme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. ÇŞİDB'nin kamu spotları ve tanıtım filmleri, SBÖP'nin yeterlikler, özel amaçlar, beceriler, değerler, öğrenme alanları ve kazanımlar açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, kamu spotlarının ve tanıtım filmlerinin küresel çevre sorunlarına ve bu sorunların çözümlerine odaklandığını göstermektedir. Bu kamu spotları ve tanıtım filmlerinde vurgulanan çevre sorunları, çoğunlukla üretim, dağıtım ve tüketimle ilgilidir. Bu sonuçlara dayanarak, sosyal bilgiler ve kamu spotları arasındaki ilişki daha fazla incelenmelidir. Çevre ve sürdürülebilirlik temalı kamu spotları ve tanıtım filmleri, sosyal bilgiler derslerinde çevre bilincini artırmak için kullanılması önerilebilir.

Türkiye Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları - The United Nations 2030 Sustainable Development Goals in Türkiye the Social Studies Curriculum

by Ilker Dere and Emine Demirci Dölek

Bolu Abant Izzet Baysal University Journal of Faculty of Education, 2024

The United Nations 2030 sustainable development goals are a universal call to action to end pover... more The United Nations 2030 sustainable development goals are a universal call to action to end poverty, protect the planet, and ensure that individuals live in peace and prosperity, with 17 main goals and sub-goals that concern the lives of all people. The social studies course aims to raise students' sensitivity to the environment and society, fulfill their responsibilities, and have basic citizenship skills directly related to sustainable development goals. This study aims to evaluate the social studies curriculum regarding the United Nations 2030 sustainable development goals. The study employed document analysis to compare the competencies, skills, values, and learning outcomes outlined in Turkey's 2018 Social Studies Curriculum with the United Nations' Sustainable Development Goals for 2030. The analysis revealed that the social studies curriculum mostly included the goals of "decent work and economic growth," "peace, justice, and strong institutions," and "partnerships for the goals." Besides, it was found that the competencies in the curriculum were mostly related to the "quality education" goal, skills were mostly associated with the goals of "decent work and economic growth," "industry, innovation, and infrastructure," "quality education," and "partnerships for the goals," and values were mostly related to the "peace, justice, and strong institutions" goal. In addition, it was determined that the goals were mostly associated with the "production, distribution, and consumption" learning area and 5th-grade learning outcomes. On the other hand, some competencies, skills, values, history topics, and subjects about Türkiye were not found to be related to the sustainable development goals. Based on the findings, the UN's sustainable development goals can be recommended to be included in the 2018 Türkiye social studies curriculum.

Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Temel Vatandaşlık Değerleri ve Becerileri

Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2024

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler ders kitaplarında (4-7. sınıflar) vatandaşlık değerlerinin... more Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler ders kitaplarında (4-7. sınıflar) vatandaşlık değerlerinin ve becerilerinin sunuluşunu değerlendirmektir. Doküman analizi yöntemi kullanılan araştırmanın veri kaynakları, Türkiye’de okutulan 4-7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarıdır. Kitaplardaki “Birey ve Toplum”, “Etkin Vatandaşlık” ve “Küresel Bağlantılar” öğrenme alanlarındaki vatandaşlık konularını vatandaşlık değerleri ve becerileri açısından değerlendirmek için Gökçınar (2022) tarafından hazırlanan “Temel Vatandaşlık Değerleri ve Becerileri Çerçevesi” kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, ders kitaplarında vatandaşlık değerleri arasında en fazla sorumluluk ve özgürlüğe; vatandaşlık becerileri arasında ise en fazla politik ve hukuk okuryazarlıklar ile katılım becerilerine yer verildiği göstermiştir. Beceri ve değerlerin sunuluşunun yanı sıra sınıflara göre dağılımı da değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, ders kitaplarının vatandaşlık değerleri ve becerileri konusunda önemli bir içeriği sahip olmasına rağmen bazı ilişkilendirmelerin eksik kaldığına işaret etmektedir. Bu sonuçlara dayalı olarak sosyal bilgiler ders kitaplarının içeriğinin bazı vatandaşlık değerleri ve becerileri açısından geliştirilmesi gerektiği önerilmiştir.

"Even I Get Bored with Ordinary Presentations": Social Studies Teacher Candidates' Perspectives on Web 2.0 Tools

International Journal of Turkish Education Sciences, 2024

The current study examines the perspectives of preservice social studies teachers about using Web... more The current study examines the perspectives of preservice social studies teachers about using Web 2.0 tools. Researchers used the case study design to achieve the purpose of the study. The working group consists of 25 preservice social studies teachers enrolled for the course "Social Studies Teaching II." The data were collected from three data sources: A structured interview form, unstructured observations, and documents. The content analysis method was used to analyze the data. The research results show that the participants learned Web 2.0 tools from academics at their university and mainly used Web 2.0 tools during the measurement and evaluation stage of their teaching performance. Moreover, the researchers observed that the participants used similar Web 2.0 tools, and some still discovered new instructional tools with more research. Furthermore, the participants stated that Web 2.0 tools contribute to learning, facilitate teaching, enable permanent learning, and attract attention by making social studies teaching fun. Lastly, while most preservice teachers mentioned that Web 2.0 tools have no limitations, some stated that Web 2.0 tools have limitations. It is concluded that Web 2.0 tools significantly enhance social studies courses and should be part of social studies teacher education programs.

"Even I Get Bored with Ordinary Presentations": Social Studies Teacher Candidates' Perspectives on Web 2.0 Tools

The current study examines the perspectives of preservice social studies teachers about using Web... more The current study examines the perspectives of preservice social studies teachers about using Web 2.0 tools. Researchers used the case study design to achieve the purpose of the study. The working group consists of 25 preservice social studies teachers enrolled for the course "Social Studies Teaching II." The data were collected from three data sources: A structured interview form, unstructured observations, and documents. The content analysis method was used to analyze the data. The research results show that the participants learned Web 2.0 tools from academics at their university and mainly used Web 2.0 tools during the measurement and evaluation stage of their teaching performance. Moreover, the researchers observed that the participants used similar Web 2.0 tools, and some still discovered new instructional tools with more research. Furthermore, the participants stated that Web 2.0 tools contribute to learning, facilitate teaching, enable permanent learning, and attract attention by making social studies teaching fun. Lastly, while most preservice teachers mentioned that Web 2.0 tools have no limitations, some stated that Web 2.0 tools have limitations. It is concluded that Web 2.0 tools significantly enhance social studies courses and should be part of social studies teacher education programs.

“Sıradan Sunumlarda Ben Bile Sıkılıyorum”: Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Web 2.0 Araçları Hakkındaki Perspektifleri

Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2024

Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Web 2.0 araçlarının kullanımına ilişkin algılar... more Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Web 2.0 araçlarının kullanımına ilişkin algıları ve deneyimleri incelenmektedir. Araştırmada çalışmanın amacına ulaşmak için durum çalışması modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu “Sosyal Bilgiler Öğretimi II” dersini alan 25 sosyal bilgiler öğretmen adayından oluşmuştur. Veriler, üç veri kaynağından toplanmıştır: Yapılandırılmış görüşme formu, yapılandırılmamış gözlemler ve belgeler. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, katılımcıların Web 2.0 araçlarını üniversitelerindeki akademisyenlerden öğrendiklerini ve öğretim performanslarının ölçme ve değerlendirme aşamasında ağırlıklı olarak kullandıklarını göstermektedir. Ayrıca araştırmacılar, katılımcıların benzer Web 2.0 araçlarını kullandıklarını ve bazılarının daha fazla araştırmayla yeni öğretim araçları keşfettiklerini gözlemlemiştir. Bunların dışında katılımcılar Web 2.0 araçlarının öğrenmeye katkı sağladığını, öğretmeyi kolaylaştırdığını, kalıcı öğrenmeyi sağladığını, sosyal bilgiler öğretimini eğlenceli hale getirerek dikkat çektiğini belirtmişlerdir. Son olarak çoğu öğretmen adayı Web 2.0 araçlarının herhangi bir sınırlılığından bahsetmezken, bazıları araçların bazı sınırlı yönlerine değinmiştir. Web 2.0 araçlarının sosyal bilgiler derslerini geliştirmek için gerekli olduğu ve sosyal bilgiler öğretmen yetiştirme programlarının bir parçası olması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Is it Possible to Identify Basic Citizenship Values and Skills at a Universal Level? A Framework Attempt

Participatory Educational Research, 2024

This research aims to create a framework that includes basic citizenship skills and values. The f... more This research aims to create a framework that includes basic citizenship skills and values. The framework focuses on citizenship values and skills directly or implicitly addressed in the literature on citizenship education. The research sample comprises 183 international studies, including books, book chapters, articles, reports, and proceedings. In terms of reflecting the sample, this figure is quite significant. Based on our study, we defined responsibility, respect, equality, helpfulness, justice, ethics, sensitivity, dedication, honesty, and freedom as basic citizenship values. Basic citizenship skills involve participation, literacy, communication, problem-solving, critical thinking, decision-making, cooperation, awareness, empathy, and questioning. There are several other values and skills beyond those listed. In this study, we have attempted to standardize the basic citizenship values and skills that we believe are significant in many nations. To establish a benchmark, we included the ten most mentioned values and skills in the literature to ensure representativeness. We also utilizes expert evaluations to improve the reliability and validity of the study. Various researchers can verify this framework because the values and skills were derived from the analyzed studies on reliability and validity. As a result, we expect this study to provide an up-to-date perspective on the values and skills that all citizens should possess.

Studies on Literacy Skills in Social Studies Education: A Systematic Literature Review (1996-2020) - Sosyal Bilgiler Eğitiminde Okuryazarlık Becerilerine Yönelik Çalışmalar: Sistematik Bir Literatür Taraması (1996-2020)

Scandinavian Journal of Educational Research, 2023

Focusing on the 25-year body of knowledge produced by studies on literacy skills in social studie... more Focusing on the 25-year body of knowledge produced by studies on literacy skills in social studies education, the current study determines the trends of articles published in international journals. After the evaluation process, we reached 114 articles published between 1996 and 2020, which met our criteria and examined literacy skills in social studies education. We used bibliometric analysis and descriptive content analysis methods to systematically evaluate the articles. The bibliometric analysis results revealed that few studies were conducted on the relevant subject between 1996 and 2006, whereas there was a huge increase in the number of studies after 2006. We also found that most of the studies were conducted in the USA and that the articles were mostly published in journals about social studies education and literacy. Our content analysis results revealed that most of the studies used qualitative research methods and that pre-service teachers were usually selected as samples.

Türkiye’de Göçmen Öğrencilerin Eğitimde Karşılaştıkları Sorunlar

by Ilker Dere and Emine Demirci Dölek

HUMANITAS - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2023

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de göçmen öğrencilerin eğitimde karşılaştığı sorunları değerlendir... more Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de göçmen öğrencilerin eğitimde karşılaştığı sorunları değerlendirmektir. Göçmen öğrencilerin karşılaştıkları problemleri belirlemek, problemlere doğru çözümler getirmek açısından oldukça önemlidir. Araştırmada mevcut araştırmaları sistematik bir şekilde incelemek için literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri doküman analizi yöntemi ile toplanmıştır. Analiz için “dil kaynaklı sorunlar”, “politika kaynaklı sorunlar”, “ekonomik sorunlar”, “okul sürecindeki sorunlar” ve “psikolojik sorunlar” olmak üzere beş tema belirlenmiştir. Bu temalara göre veriler, içerik analizine tabii tutulmuştur. Araştırma sonucunda göçmen öğrencilerin eğitime entegrasyon sürecinde en çok dil yetersizlikleriyle ilgili sorunlar yaşadığı tespit edilmiştir. Bunları, geçici çözümler, eğitimde belirsizlik, bilgi eksikliği, kurum ve kuruluşların işbirliğinin yetersizliği gibi politika kaynaklı sorunlar takip etmektedir. Bunların yanı sıra çalışmalarda ekonomik, psikolojik ve okul kaynaklı birçok sorun yaşandığı raporlanmıştır.

2015 Çevre Eğitimi ve 2022 Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Programlarının Çeşitli Boyutlar Açısından Karşılaştırılması

by Ilker Dere and Ceren Çinikaya

International Journal of Geography and Geography Education, 2023

Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan 2015 Çevre Eğitimi Ders... more Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan 2015 Çevre Eğitimi Dersi Öğretim Programı (ÇEP) ile 2022 Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersi Öğretim Programı'nı (ÇEİDP) çeşitli boyutlar açısından karşılaştırmaktır. Doküman incelemesi ile elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular her iki programda da değerlere yer verilmediğini göstermiştir. Paris Anlaşmasının onaylanmasından sonra hazırlanan 2022 ÇEİDP'ye anlaşmanın yansıdığı görülmüştür. 2015 ÇEP' de iklim değişikliği küresel çevre sorunları arasında bir sorun olarak belirtilirken 2022 ÇEİDP' de küresel çevre sorunlarının iklim değişikliği çerçevesinde ele alındığı görülmüştür. Her iki programın da okul dışı öğrenme ortamları konusunda yetersiz kaldığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda iklim değişikliğine karşı toplumsal direnci artırmak için afet eğitimine daha fazla yer verilmesi önerilmiştir.

Sözlü Tarih Çalışmalarında Katılımcılardan Kaynaklanan Problemler ve Çözüm Önerileri

Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi , 2023

Sözlü tarih, dünyada ve Türkiye'de tarih, sosyoloji, antropoloji, halk bilimi, eğitim, edebiyat g... more Sözlü tarih, dünyada ve Türkiye'de tarih, sosyoloji, antropoloji, halk bilimi, eğitim, edebiyat gibi çeşitli sosyal bilim disiplinlerinde uzun yıllardır kullanılmaktadır. Sözlü tarih çalışmalarının temel veri kaynağı, görüşmelerdir. Görüşmelerin ana bileşeni ise katılımcılardır. Sözlü tarih verileri katılımcılardan toplandığı için çalışmanın kalitesi katılımcıların özelliklerinden ve onların anlattıkları hikâyelerin kanıtlanabilirliğinden önemli ölçüde etkilenmektedir. Alanyazında çeşitli sözlü tarih çalışmalarında katılımcılardan kaynaklanan sorunlar ve bunların olumsuz sonuçları dolaylı olarak tartışılmaktadır. Ancak bu tartışmaların tamamını aynı çalışmada bir arada görmek mümkün değildir. Bu çalışmanın amacı, sözlü tarih çalışmalarında katılımcılardan kaynaklanan sorunları belirlemeyi ve uygulanabilir çözümler önermektir. Bu bağlamda katılımcılardan kaynaklanan sorunları (21) tanımlamak için ulusal ve uluslararası kitaplar, kitap bölümleri, makaleler, bildiriler ve diğer kaynaklar incelenmiştir. Belirlenen sorunlar üç aşamaya ayrılarak pratik çözüm önerileri sunulmuştur.

Tiflis Bildirgesi ve BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersi Öğretim Programına Yansımaları

by Ilker Dere and Ceren Çinikaya

ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2023

Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan Çevre Eğitimi ve İklim ... more Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersi Öğretim Programı’nı (ÇEİDP) Tiflis Bildirgesi ve Birleşmiş Milletler (BM) 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) açısından değerlendirmektir. Doküman analizi yöntemi kullanılarak elde edilen veriler, sürdürülebilir kalkınma amaçları ve Tiflis çevre eğitimi amaçları çerçevesinde içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, ÇEİDP’nin Tiflis Bildirgesi’nde yer alan çevre eğitiminin farkındalık, bilgi, tutum, beceri ve katılım amaçlarından en fazla “bilgi” amacına en az “katılım” amacına yönelik kazanım içerdiğini göstermiştir. BM 2030 SKA’da yer alan 17 amaç açısından değerlendirildiğinde ise ÇEİDP’nin en fazla “İklim Eylemi” amacı, en az “Yoksulluğa Son”, “Sağlıklı Kaliteli Yaşam” ve “Amaçlar İçin Ortaklıklar” amaçlarına yönelik kazanım içerdiği görülmüştür. Bununla birlikte programdaki kazanımlarda 17 SKA’dan bazıları yer bulamamıştır. Ayrıca programda okul dışı ortamları örneklerine yeterince yer verilmediği ve öğrencinin aktif katılımına yönelik yeteri kadar içeriğin bulunmadığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin çevre sorunlarının çözümüne katılımlarına yönelik kazanımların artırılması önerilmiştir.

Türkiye’de Sosyal Bilgilerin Yakın Tarihi: 24 Yıllık Tecrübe (1998-2022)- The Recent History of Social Studies Education in Turkey: 24 Years of Experience (1998-2022)

by Ilker Dere and Zeynep Kıral

Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2022

This research aims to evaluate the developments in the recent history of the social studies cours... more This research aims to evaluate the developments in the recent history of the social studies course in Turkey (1998-2022) through the curricula. Since 1998, 2005 and 2018 social studies curricula and literature studies were used as data sources, and the research was conducted with the document analysis method. The data were evaluated by the content analysis method. At the end of the study, it was determined that the 1998 curriculum, which was first prepared with a behavioral approach, did not fully reflect the understanding of contemporary social studies. Secondly, the 2005 curriculum, designed with a constructivist approach, emphasized individual identity instead of social identity, unlike the curricula prepared until that time. Furthermore, the 2005 curriculum brought many innovations, such as learning strands, sub-disciplines, skills, concepts, values, activity recommendations, and assessment and evaluation elements that did not exist in previous curricula. Moreover, while sub-disciplines, skills, concepts, and activity recommendations were not included in the 2018 curriculum, some values were removed and some new values were added instead. Finally, it has been seen that the 2018 curriculum includes various competencies and literacy, unlike the 2005 curriculum. Based on these results, it can be suggested that the 2018 curriculum be revised in more detail to guide teachers.

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) Vol III Issue III

by Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) and Ilker Dere

We are happy to introduce you to the third issue of the Volume Three of the Journal of Innovative... more We are happy to introduce you to the third issue of the Volume Three of the Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE). This is the second issue of JIRTE to be published only in English. There are six research papers presented in the current issue, each one is addressing different topics in the field of teacher education. The first one titled "Skill hierarchies of teacher candidates: An analysis in the context of skills included in the social studies curriculum in Turkey" examines how Turkish social studies student teachers conceptualise those skills placed in the middle school social studies curriculum and the contexts in which those skills presented to middle school students. Conducted by Murat Bayram Yılar, the findings of this qualitative study indicate that the participants perceive communication, empathy, innovative thinking, critical thinking, and problem-solving as the most important skills.

Alternative literacy in the Turkish Social Studies Curriculum

by Pedagogical Perspective and Ilker Dere

Pedagogical Perspective, 2022

The research aims to determine which alternative literacy types should be included in the Social ... more The research aims to determine which alternative literacy types should be included in the Social Studies Curriculum used in Turkey since 2018 The data sources of the research, in which the document analysis method from the qualitative research methods was used, are the 2018 Turkish Social Studies Curriculum (for primary school and middle school 4th, 5th, 6th and 7th grades), and the studies in the relevant literature. The curriculum was accessed from the official internet website of the Republic of Türkiye Ministry of National Education Board of Education and Discipline; literature studies were accessed through databases like WoS, SCOPUS, EBSCO, ERIC, ScienceDirect, Sage, Wiley, Google Scholar, and DergiPark. The data were analyzed with the content analysis. The research results concluded that competencies are mostly related to cultural literacy, scientific literacy, technology literacy, civic (citizenship) literacy, and global literacy skills. Additionally, when the objectives were evaluated separately for each class level (4th-7th grades), it was seen that mainly geographical literacy, historical literacy, scientific literacy, cultural literacy, civic (citizenship) literacy, and global literacy could be included. Based on the results, it is recommended to assess technology literacy, natural disaster literacy, critical literacy, and visual literacy as alternative literacy types.

Ortaokul Öğrencilerinin İklimle İlgili Kavramlara İlişkin Bilişsel Yapıları

Journal of Ahmet Kelesoglu Education Faculty, 2022

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin iklimle ilgili kavramlara yönelik bilişsel yapılar... more Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin iklimle ilgili kavramlara yönelik bilişsel yapılarını kelime ilişkilendirme testi (KİT) aracılığıyla belirlemektir. Tarama modeline göre tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu iki devlet ortaokulunda okuyan ve kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla seçilen 174 öğrenci (90 kız, 84 erkek) oluşturmaktadır. KİT formunda öğrencilere iklimle ilgili yağış, bitki örtüsü, hava durumu ve sıcaklık kavramları verilmiştir. Elde edilen veriler, betimsel analize tabii tutulmuştur. Araştırmanın sonuçları, öğrencilerin iklimle ilgili kavramları doğru bir şekilde ilişkilendirdiklerini ve konuyla ilgili yeterli bilgilere sahip olduklarını göstermiştir. Böylece öğrencilerin sosyal bilgiler kavramlarıyla ilgili bilişsel yapılarının belirlenmesinde KİT'lerin kullanılabileceği bir kez daha ortaya koyulmuştur.

Öğretmenlerin Deneyimleriyle Pandemi Döneminde Uzaktan Sosyal Bilgiler Dersleri

Cukurova University Faculty of Education Journal, 2022

Bu araştırmanın amacı, pandemi döneminde uzaktan sosyal bilgiler derslerinin nasıl yürütüldüğünü ... more Bu araştırmanın amacı, pandemi döneminde uzaktan sosyal bilgiler derslerinin nasıl yürütüldüğünü öğretmenlerin deneyimleri doğrultusunda değerlendirmektir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseniyle gerçekleştirilen araştırmada Türkiye’nin çeşitli illerinde görev yapan 14 sosyal bilgiler öğretmeniyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yürütülmüştür. Elde edilen veriler, içerik analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, sosyal bilgiler öğretmenlerinin uzaktan eğitimi farklı materyal ve araçları kullanabilmeye, eğitimi sürdürmeye, teknolojiyi öğrenmeye, zaman ve mekân zorunluluğunu ortadan kaldırmaya olanak sağlayan bir sistem olarak algıladıklarını göstermektedir. Buna karşın öğretmenler, uzaktan eğitimin internet ve teknolojik araç eksikliğinden kaynaklanan bazı sınırlılıklara değinmişlerdir. Bunun yanında öğretmenlerin uzaktan eğitim döneminde öğretim için daha çok düz anlatım ve soru-cevap yöntemlerini, eğitim teknolojileri olarak EBA, Zoom ve bazı Web 2.0 araçlarını, ölçme değerlendirme için test ve soru cevap yöntemlerini kullandıkları tespit edilmiştir. Son olarak uzaktan eğitim sürecinde “teknolojik-sistemsel”, “iletişimkoordinasyon”, “öğrenci”, “aile” ve “diğer” başlıkları altında toplanan çeşitli sorunlar vurgulanmıştır. İncelenen deneyimler, tüm sorunların temelde internet bağlantısı, teknolojik araca ulaşma imkânı ve ailelerin çocuklarının eğitiminde nasıl rol oynadıklarıyla yakından ilgili olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda alanyazındaki diğer çalışmalarla karşılaştırıldığında farklı branşlarda görev yapan öğretmenlerin de uzaktan eğitim döneminde benzer sorunlar yaşadıklarını, dolayısıyla geliştirebilecek yenilikçi uygulamaların tüm branşlara faydalı olacağını söylemek mümkündür.

Distance Social Studies Courses in the Pandemic Period with the Experiences of Teachers

Cukurova University Faculty of Education Journal, 2022

The study aims to evaluate how distance social studies courses were conducted during the pandemic... more The study aims to evaluate how distance social studies courses were conducted during the pandemic, in line with teachers' experiences. The semi-structured interviews were conducted with 14 social studies teachers working in various provinces of Turkey in this study, which was carried out with interpretative phenomenology design, one of the qualitative research methods. The data were evaluated by the content analysis method. The results show that social studies teachers perceive distance education as a system that allows using different materials and tools, maintaining education, learning technology, and eliminating the need for time and place. On the other hand, teachers expressed some limitations of distance education arising from the lack of internet and technological tools. In addition, the results indicated teachers mostly used direct instruction and question-answer methods for teaching during the distance education period, EBA, Zoom, and some Web 2.0 tools as educational technologies, and tests and question-answer methods for measurement and evaluation. Finally, many problems, gathered under the titles of "technological-systemic", "communication-coordination", "student", "family, and "other" in the distance education process were emphasized. When examining the experiences, all problems are seen to be related to the internet connection, access to technological tools, and how families play a role in their children's education. In this context, compared with other studies in the literature, it is possible to say that teachers working in different branches also experienced similar problems during the distance education period. Therefore, innovative applications that can be developed will be beneficial for all branches.

Afet Yönetimi Evrelerinin Afet Bilinci (I-II) Öğretim Programına Yansımaları

Cumhuriyet International Journal of Education, 2024

Bu çalışmanın amacı, 2023 yılında yayınlanan Afet Bilinci Dersi Öğretim Programı’nın (I-II) afet ... more Bu çalışmanın amacı, 2023 yılında yayınlanan Afet Bilinci Dersi Öğretim Programı’nın (I-II) afet yönetimi evreleri açısından incelenmesidir. Doküman inceleme yöntemiyle yürütülen araştırmanın veri kaynağı, Afet Bilinci (I-II) Dersi Öğretim Programıdır. Program dokümanından elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. İlk araştırma sorusuna ilişkin sonuçlar, programın genel yapısının açık ve organize bir şekilde açıklandığını göstermiştir. Bunun yanında derse özgü becerilere (13) yer verilirken, değerler özel bir başlık altında sunulmamıştır. İkinci araştırma sorusuna dair ise program içerisinde afet yönetim evrelerinin tamamına yönelik kazanım olduğu, evreler arasında en çok afet öncesi süreçte yer alan “risk ve zarar azaltma” (25), en az afet sonrası süreçte yer alan “iyileştirme” (6) evresine yönelik kazanım bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu durum ilgili programın afet eğitimi, afet bilinci geliştirme ve afet yönetimi sistemi açısından geliştirilmesi gerektiğini göstermektedir. Ulaşılan sonuçlardan yola çıkarak derse özgü değerler ile afet ve coğrafya gibi okuryazarlık becerilerinin eklenmesi, iyileştirme evresine ilişkin daha fazla kazanıma yer verilmesi ve okul dışı öğrenme ortamları-kazanım ilişkisinin kurulması önerilebilir.

Heritage Transmission From Past to Future: A Practice-Based Exploration of Value Education Through Oral History

by Ilker Dere, Emine Demirci Dölek, and Muhammed Sarı

European Journal of Education, 2024

Studies connecting oral history and value education as a method of learning and teaching are a fe... more Studies connecting oral history and value education as a method of learning and teaching are a few, and most are based on theoretical knowledge. There are limited studies that practically apply value education, using oral history as an example for researchers and readers. We designed this research to fill the gap between theory and practice. The current study aims to integrate oral history practices into value education and provide a practice-based example. Our problem statement: "Can the oral history method contribute to students' learning of the values?" To answer this question, we conducted collaborative action research with 20 students studying in a public secondary school over nine weeks to teach them the values of attaching importance to family unity, solidarity, respect, and responsibility, which we determined to be within the scope of the social studies course. At all stages, we collaborated with the social studies teacher, students, and family members of the students. We used various data collection tools, including knowledge assessment forms (pre and post), implementation assessment forms, and semi-structured interview forms with the students. After the data collection, we used the content analysis method. The study results showed that implementing value education through oral history effectively taught the objectives' values. In addition, thanks to the practice, students could perceive the change and continuity of values and develop their skills. Based on the research results, we can say that oral history should be used more as an innovative method in value education. 1 | Introduction People do not live in isolation from society; they grow up in environments with specific moral traditions. In this developmental process, individuals acquire values from their family and surroundings (Reiss 1999). In other words, children start learning family values (Dere and Yavuzay 2020; Lüdecke-Plümer 2007). Since their parents, who serve as their first teachers, raise every child, parents play a decisive role in shaping the child's character (Wati and Sundawa 2018). Through value education within the family, children can develop their identity and form beliefs about right and wrong (Saputri and Marzuki 2021). In particular, children who grow up in a positive and supportive family environment are more likely to acquire values and share them with their families. This process continues in school (Sun 2023). The school develops and complements the values the child acquired early (Fyffe, Hay, and Palmer 2004). Value education is a pedagogical imperative (Lovat and Clement 2008). The school This is an open access article under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial License, which permits use, distribution and reproduction in any medium, provided the original work is properly cited and is not used for commercial purposes.

Kamu Spotları ve Tanıtım Filmlerinin Sosyal Bilgiler Eğitiminde Kullanım Potansiyelinin Değerlendirilmesi

by Ilker Dere, Zeynep Yasemin Akıncı, Emine Demirci Dölek, and Zeynep Esra Bayrak

Trakya Eğitim Dergisi, 2024

Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın (ÇŞİDB) resm... more Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın (ÇŞİDB) resmi web sitesinde yayınlanan kamu spotlarının ve tanıtım filmlerinin 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı (SBÖP) çerçevesinde potansiyel kullanımını incelemektedir. Çalışma, doküman inceleme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. ÇŞİDB'nin kamu spotları ve tanıtım filmleri, SBÖP'nin yeterlikler, özel amaçlar, beceriler, değerler, öğrenme alanları ve kazanımlar açısından değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, kamu spotlarının ve tanıtım filmlerinin küresel çevre sorunlarına ve bu sorunların çözümlerine odaklandığını göstermektedir. Bu kamu spotları ve tanıtım filmlerinde vurgulanan çevre sorunları, çoğunlukla üretim, dağıtım ve tüketimle ilgilidir. Bu sonuçlara dayanarak, sosyal bilgiler ve kamu spotları arasındaki ilişki daha fazla incelenmelidir. Çevre ve sürdürülebilirlik temalı kamu spotları ve tanıtım filmleri, sosyal bilgiler derslerinde çevre bilincini artırmak için kullanılması önerilebilir.

Türkiye Sosyal Bilgiler Öğretim Programında Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları - The United Nations 2030 Sustainable Development Goals in Türkiye the Social Studies Curriculum

by Ilker Dere and Emine Demirci Dölek

Bolu Abant Izzet Baysal University Journal of Faculty of Education, 2024

The United Nations 2030 sustainable development goals are a universal call to action to end pover... more The United Nations 2030 sustainable development goals are a universal call to action to end poverty, protect the planet, and ensure that individuals live in peace and prosperity, with 17 main goals and sub-goals that concern the lives of all people. The social studies course aims to raise students' sensitivity to the environment and society, fulfill their responsibilities, and have basic citizenship skills directly related to sustainable development goals. This study aims to evaluate the social studies curriculum regarding the United Nations 2030 sustainable development goals. The study employed document analysis to compare the competencies, skills, values, and learning outcomes outlined in Turkey's 2018 Social Studies Curriculum with the United Nations' Sustainable Development Goals for 2030. The analysis revealed that the social studies curriculum mostly included the goals of "decent work and economic growth," "peace, justice, and strong institutions," and "partnerships for the goals." Besides, it was found that the competencies in the curriculum were mostly related to the "quality education" goal, skills were mostly associated with the goals of "decent work and economic growth," "industry, innovation, and infrastructure," "quality education," and "partnerships for the goals," and values were mostly related to the "peace, justice, and strong institutions" goal. In addition, it was determined that the goals were mostly associated with the "production, distribution, and consumption" learning area and 5th-grade learning outcomes. On the other hand, some competencies, skills, values, history topics, and subjects about Türkiye were not found to be related to the sustainable development goals. Based on the findings, the UN's sustainable development goals can be recommended to be included in the 2018 Türkiye social studies curriculum.

Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarında Temel Vatandaşlık Değerleri ve Becerileri

Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2024

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler ders kitaplarında (4-7. sınıflar) vatandaşlık değerlerinin... more Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler ders kitaplarında (4-7. sınıflar) vatandaşlık değerlerinin ve becerilerinin sunuluşunu değerlendirmektir. Doküman analizi yöntemi kullanılan araştırmanın veri kaynakları, Türkiye’de okutulan 4-7. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarıdır. Kitaplardaki “Birey ve Toplum”, “Etkin Vatandaşlık” ve “Küresel Bağlantılar” öğrenme alanlarındaki vatandaşlık konularını vatandaşlık değerleri ve becerileri açısından değerlendirmek için Gökçınar (2022) tarafından hazırlanan “Temel Vatandaşlık Değerleri ve Becerileri Çerçevesi” kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, ders kitaplarında vatandaşlık değerleri arasında en fazla sorumluluk ve özgürlüğe; vatandaşlık becerileri arasında ise en fazla politik ve hukuk okuryazarlıklar ile katılım becerilerine yer verildiği göstermiştir. Beceri ve değerlerin sunuluşunun yanı sıra sınıflara göre dağılımı da değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar, ders kitaplarının vatandaşlık değerleri ve becerileri konusunda önemli bir içeriği sahip olmasına rağmen bazı ilişkilendirmelerin eksik kaldığına işaret etmektedir. Bu sonuçlara dayalı olarak sosyal bilgiler ders kitaplarının içeriğinin bazı vatandaşlık değerleri ve becerileri açısından geliştirilmesi gerektiği önerilmiştir.

"Even I Get Bored with Ordinary Presentations": Social Studies Teacher Candidates' Perspectives on Web 2.0 Tools

International Journal of Turkish Education Sciences, 2024

The current study examines the perspectives of preservice social studies teachers about using Web... more The current study examines the perspectives of preservice social studies teachers about using Web 2.0 tools. Researchers used the case study design to achieve the purpose of the study. The working group consists of 25 preservice social studies teachers enrolled for the course "Social Studies Teaching II." The data were collected from three data sources: A structured interview form, unstructured observations, and documents. The content analysis method was used to analyze the data. The research results show that the participants learned Web 2.0 tools from academics at their university and mainly used Web 2.0 tools during the measurement and evaluation stage of their teaching performance. Moreover, the researchers observed that the participants used similar Web 2.0 tools, and some still discovered new instructional tools with more research. Furthermore, the participants stated that Web 2.0 tools contribute to learning, facilitate teaching, enable permanent learning, and attract attention by making social studies teaching fun. Lastly, while most preservice teachers mentioned that Web 2.0 tools have no limitations, some stated that Web 2.0 tools have limitations. It is concluded that Web 2.0 tools significantly enhance social studies courses and should be part of social studies teacher education programs.

"Even I Get Bored with Ordinary Presentations": Social Studies Teacher Candidates' Perspectives on Web 2.0 Tools

The current study examines the perspectives of preservice social studies teachers about using Web... more The current study examines the perspectives of preservice social studies teachers about using Web 2.0 tools. Researchers used the case study design to achieve the purpose of the study. The working group consists of 25 preservice social studies teachers enrolled for the course "Social Studies Teaching II." The data were collected from three data sources: A structured interview form, unstructured observations, and documents. The content analysis method was used to analyze the data. The research results show that the participants learned Web 2.0 tools from academics at their university and mainly used Web 2.0 tools during the measurement and evaluation stage of their teaching performance. Moreover, the researchers observed that the participants used similar Web 2.0 tools, and some still discovered new instructional tools with more research. Furthermore, the participants stated that Web 2.0 tools contribute to learning, facilitate teaching, enable permanent learning, and attract attention by making social studies teaching fun. Lastly, while most preservice teachers mentioned that Web 2.0 tools have no limitations, some stated that Web 2.0 tools have limitations. It is concluded that Web 2.0 tools significantly enhance social studies courses and should be part of social studies teacher education programs.

“Sıradan Sunumlarda Ben Bile Sıkılıyorum”: Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Web 2.0 Araçları Hakkındaki Perspektifleri

Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2024

Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Web 2.0 araçlarının kullanımına ilişkin algılar... more Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Web 2.0 araçlarının kullanımına ilişkin algıları ve deneyimleri incelenmektedir. Araştırmada çalışmanın amacına ulaşmak için durum çalışması modeli kullanılmıştır. Çalışma grubu “Sosyal Bilgiler Öğretimi II” dersini alan 25 sosyal bilgiler öğretmen adayından oluşmuştur. Veriler, üç veri kaynağından toplanmıştır: Yapılandırılmış görüşme formu, yapılandırılmamış gözlemler ve belgeler. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, katılımcıların Web 2.0 araçlarını üniversitelerindeki akademisyenlerden öğrendiklerini ve öğretim performanslarının ölçme ve değerlendirme aşamasında ağırlıklı olarak kullandıklarını göstermektedir. Ayrıca araştırmacılar, katılımcıların benzer Web 2.0 araçlarını kullandıklarını ve bazılarının daha fazla araştırmayla yeni öğretim araçları keşfettiklerini gözlemlemiştir. Bunların dışında katılımcılar Web 2.0 araçlarının öğrenmeye katkı sağladığını, öğretmeyi kolaylaştırdığını, kalıcı öğrenmeyi sağladığını, sosyal bilgiler öğretimini eğlenceli hale getirerek dikkat çektiğini belirtmişlerdir. Son olarak çoğu öğretmen adayı Web 2.0 araçlarının herhangi bir sınırlılığından bahsetmezken, bazıları araçların bazı sınırlı yönlerine değinmiştir. Web 2.0 araçlarının sosyal bilgiler derslerini geliştirmek için gerekli olduğu ve sosyal bilgiler öğretmen yetiştirme programlarının bir parçası olması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Is it Possible to Identify Basic Citizenship Values and Skills at a Universal Level? A Framework Attempt

Participatory Educational Research, 2024

This research aims to create a framework that includes basic citizenship skills and values. The f... more This research aims to create a framework that includes basic citizenship skills and values. The framework focuses on citizenship values and skills directly or implicitly addressed in the literature on citizenship education. The research sample comprises 183 international studies, including books, book chapters, articles, reports, and proceedings. In terms of reflecting the sample, this figure is quite significant. Based on our study, we defined responsibility, respect, equality, helpfulness, justice, ethics, sensitivity, dedication, honesty, and freedom as basic citizenship values. Basic citizenship skills involve participation, literacy, communication, problem-solving, critical thinking, decision-making, cooperation, awareness, empathy, and questioning. There are several other values and skills beyond those listed. In this study, we have attempted to standardize the basic citizenship values and skills that we believe are significant in many nations. To establish a benchmark, we included the ten most mentioned values and skills in the literature to ensure representativeness. We also utilizes expert evaluations to improve the reliability and validity of the study. Various researchers can verify this framework because the values and skills were derived from the analyzed studies on reliability and validity. As a result, we expect this study to provide an up-to-date perspective on the values and skills that all citizens should possess.

Studies on Literacy Skills in Social Studies Education: A Systematic Literature Review (1996-2020) - Sosyal Bilgiler Eğitiminde Okuryazarlık Becerilerine Yönelik Çalışmalar: Sistematik Bir Literatür Taraması (1996-2020)

Scandinavian Journal of Educational Research, 2023

Focusing on the 25-year body of knowledge produced by studies on literacy skills in social studie... more Focusing on the 25-year body of knowledge produced by studies on literacy skills in social studies education, the current study determines the trends of articles published in international journals. After the evaluation process, we reached 114 articles published between 1996 and 2020, which met our criteria and examined literacy skills in social studies education. We used bibliometric analysis and descriptive content analysis methods to systematically evaluate the articles. The bibliometric analysis results revealed that few studies were conducted on the relevant subject between 1996 and 2006, whereas there was a huge increase in the number of studies after 2006. We also found that most of the studies were conducted in the USA and that the articles were mostly published in journals about social studies education and literacy. Our content analysis results revealed that most of the studies used qualitative research methods and that pre-service teachers were usually selected as samples.

Türkiye’de Göçmen Öğrencilerin Eğitimde Karşılaştıkları Sorunlar

by Ilker Dere and Emine Demirci Dölek

HUMANITAS - Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2023

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de göçmen öğrencilerin eğitimde karşılaştığı sorunları değerlendir... more Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de göçmen öğrencilerin eğitimde karşılaştığı sorunları değerlendirmektir. Göçmen öğrencilerin karşılaştıkları problemleri belirlemek, problemlere doğru çözümler getirmek açısından oldukça önemlidir. Araştırmada mevcut araştırmaları sistematik bir şekilde incelemek için literatür taraması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın verileri doküman analizi yöntemi ile toplanmıştır. Analiz için “dil kaynaklı sorunlar”, “politika kaynaklı sorunlar”, “ekonomik sorunlar”, “okul sürecindeki sorunlar” ve “psikolojik sorunlar” olmak üzere beş tema belirlenmiştir. Bu temalara göre veriler, içerik analizine tabii tutulmuştur. Araştırma sonucunda göçmen öğrencilerin eğitime entegrasyon sürecinde en çok dil yetersizlikleriyle ilgili sorunlar yaşadığı tespit edilmiştir. Bunları, geçici çözümler, eğitimde belirsizlik, bilgi eksikliği, kurum ve kuruluşların işbirliğinin yetersizliği gibi politika kaynaklı sorunlar takip etmektedir. Bunların yanı sıra çalışmalarda ekonomik, psikolojik ve okul kaynaklı birçok sorun yaşandığı raporlanmıştır.

2015 Çevre Eğitimi ve 2022 Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Programlarının Çeşitli Boyutlar Açısından Karşılaştırılması

by Ilker Dere and Ceren Çinikaya

International Journal of Geography and Geography Education, 2023

Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan 2015 Çevre Eğitimi Ders... more Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan 2015 Çevre Eğitimi Dersi Öğretim Programı (ÇEP) ile 2022 Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersi Öğretim Programı'nı (ÇEİDP) çeşitli boyutlar açısından karşılaştırmaktır. Doküman incelemesi ile elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular her iki programda da değerlere yer verilmediğini göstermiştir. Paris Anlaşmasının onaylanmasından sonra hazırlanan 2022 ÇEİDP'ye anlaşmanın yansıdığı görülmüştür. 2015 ÇEP' de iklim değişikliği küresel çevre sorunları arasında bir sorun olarak belirtilirken 2022 ÇEİDP' de küresel çevre sorunlarının iklim değişikliği çerçevesinde ele alındığı görülmüştür. Her iki programın da okul dışı öğrenme ortamları konusunda yetersiz kaldığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda iklim değişikliğine karşı toplumsal direnci artırmak için afet eğitimine daha fazla yer verilmesi önerilmiştir.

Sözlü Tarih Çalışmalarında Katılımcılardan Kaynaklanan Problemler ve Çözüm Önerileri

Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi , 2023

Sözlü tarih, dünyada ve Türkiye'de tarih, sosyoloji, antropoloji, halk bilimi, eğitim, edebiyat g... more Sözlü tarih, dünyada ve Türkiye'de tarih, sosyoloji, antropoloji, halk bilimi, eğitim, edebiyat gibi çeşitli sosyal bilim disiplinlerinde uzun yıllardır kullanılmaktadır. Sözlü tarih çalışmalarının temel veri kaynağı, görüşmelerdir. Görüşmelerin ana bileşeni ise katılımcılardır. Sözlü tarih verileri katılımcılardan toplandığı için çalışmanın kalitesi katılımcıların özelliklerinden ve onların anlattıkları hikâyelerin kanıtlanabilirliğinden önemli ölçüde etkilenmektedir. Alanyazında çeşitli sözlü tarih çalışmalarında katılımcılardan kaynaklanan sorunlar ve bunların olumsuz sonuçları dolaylı olarak tartışılmaktadır. Ancak bu tartışmaların tamamını aynı çalışmada bir arada görmek mümkün değildir. Bu çalışmanın amacı, sözlü tarih çalışmalarında katılımcılardan kaynaklanan sorunları belirlemeyi ve uygulanabilir çözümler önermektir. Bu bağlamda katılımcılardan kaynaklanan sorunları (21) tanımlamak için ulusal ve uluslararası kitaplar, kitap bölümleri, makaleler, bildiriler ve diğer kaynaklar incelenmiştir. Belirlenen sorunlar üç aşamaya ayrılarak pratik çözüm önerileri sunulmuştur.

Tiflis Bildirgesi ve BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarının Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersi Öğretim Programına Yansımaları

by Ilker Dere and Ceren Çinikaya

ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2023

Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan Çevre Eğitimi ve İklim ... more Bu araştırmanın amacı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından yayımlanan Çevre Eğitimi ve İklim Değişikliği Dersi Öğretim Programı’nı (ÇEİDP) Tiflis Bildirgesi ve Birleşmiş Milletler (BM) 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA) açısından değerlendirmektir. Doküman analizi yöntemi kullanılarak elde edilen veriler, sürdürülebilir kalkınma amaçları ve Tiflis çevre eğitimi amaçları çerçevesinde içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, ÇEİDP’nin Tiflis Bildirgesi’nde yer alan çevre eğitiminin farkındalık, bilgi, tutum, beceri ve katılım amaçlarından en fazla “bilgi” amacına en az “katılım” amacına yönelik kazanım içerdiğini göstermiştir. BM 2030 SKA’da yer alan 17 amaç açısından değerlendirildiğinde ise ÇEİDP’nin en fazla “İklim Eylemi” amacı, en az “Yoksulluğa Son”, “Sağlıklı Kaliteli Yaşam” ve “Amaçlar İçin Ortaklıklar” amaçlarına yönelik kazanım içerdiği görülmüştür. Bununla birlikte programdaki kazanımlarda 17 SKA’dan bazıları yer bulamamıştır. Ayrıca programda okul dışı ortamları örneklerine yeterince yer verilmediği ve öğrencinin aktif katılımına yönelik yeteri kadar içeriğin bulunmadığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğrencilerin çevre sorunlarının çözümüne katılımlarına yönelik kazanımların artırılması önerilmiştir.

Türkiye’de Sosyal Bilgilerin Yakın Tarihi: 24 Yıllık Tecrübe (1998-2022)- The Recent History of Social Studies Education in Turkey: 24 Years of Experience (1998-2022)

by Ilker Dere and Zeynep Kıral

Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2022

This research aims to evaluate the developments in the recent history of the social studies cours... more This research aims to evaluate the developments in the recent history of the social studies course in Turkey (1998-2022) through the curricula. Since 1998, 2005 and 2018 social studies curricula and literature studies were used as data sources, and the research was conducted with the document analysis method. The data were evaluated by the content analysis method. At the end of the study, it was determined that the 1998 curriculum, which was first prepared with a behavioral approach, did not fully reflect the understanding of contemporary social studies. Secondly, the 2005 curriculum, designed with a constructivist approach, emphasized individual identity instead of social identity, unlike the curricula prepared until that time. Furthermore, the 2005 curriculum brought many innovations, such as learning strands, sub-disciplines, skills, concepts, values, activity recommendations, and assessment and evaluation elements that did not exist in previous curricula. Moreover, while sub-disciplines, skills, concepts, and activity recommendations were not included in the 2018 curriculum, some values were removed and some new values were added instead. Finally, it has been seen that the 2018 curriculum includes various competencies and literacy, unlike the 2005 curriculum. Based on these results, it can be suggested that the 2018 curriculum be revised in more detail to guide teachers.

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) Vol III Issue III

by Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) and Ilker Dere

We are happy to introduce you to the third issue of the Volume Three of the Journal of Innovative... more We are happy to introduce you to the third issue of the Volume Three of the Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE). This is the second issue of JIRTE to be published only in English. There are six research papers presented in the current issue, each one is addressing different topics in the field of teacher education. The first one titled "Skill hierarchies of teacher candidates: An analysis in the context of skills included in the social studies curriculum in Turkey" examines how Turkish social studies student teachers conceptualise those skills placed in the middle school social studies curriculum and the contexts in which those skills presented to middle school students. Conducted by Murat Bayram Yılar, the findings of this qualitative study indicate that the participants perceive communication, empathy, innovative thinking, critical thinking, and problem-solving as the most important skills.

Alternative literacy in the Turkish Social Studies Curriculum

by Pedagogical Perspective and Ilker Dere

Pedagogical Perspective, 2022

The research aims to determine which alternative literacy types should be included in the Social ... more The research aims to determine which alternative literacy types should be included in the Social Studies Curriculum used in Turkey since 2018 The data sources of the research, in which the document analysis method from the qualitative research methods was used, are the 2018 Turkish Social Studies Curriculum (for primary school and middle school 4th, 5th, 6th and 7th grades), and the studies in the relevant literature. The curriculum was accessed from the official internet website of the Republic of Türkiye Ministry of National Education Board of Education and Discipline; literature studies were accessed through databases like WoS, SCOPUS, EBSCO, ERIC, ScienceDirect, Sage, Wiley, Google Scholar, and DergiPark. The data were analyzed with the content analysis. The research results concluded that competencies are mostly related to cultural literacy, scientific literacy, technology literacy, civic (citizenship) literacy, and global literacy skills. Additionally, when the objectives were evaluated separately for each class level (4th-7th grades), it was seen that mainly geographical literacy, historical literacy, scientific literacy, cultural literacy, civic (citizenship) literacy, and global literacy could be included. Based on the results, it is recommended to assess technology literacy, natural disaster literacy, critical literacy, and visual literacy as alternative literacy types.

Ortaokul Öğrencilerinin İklimle İlgili Kavramlara İlişkin Bilişsel Yapıları

Journal of Ahmet Kelesoglu Education Faculty, 2022

Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin iklimle ilgili kavramlara yönelik bilişsel yapılar... more Bu araştırmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin iklimle ilgili kavramlara yönelik bilişsel yapılarını kelime ilişkilendirme testi (KİT) aracılığıyla belirlemektir. Tarama modeline göre tasarlanan araştırmanın çalışma grubunu iki devlet ortaokulunda okuyan ve kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla seçilen 174 öğrenci (90 kız, 84 erkek) oluşturmaktadır. KİT formunda öğrencilere iklimle ilgili yağış, bitki örtüsü, hava durumu ve sıcaklık kavramları verilmiştir. Elde edilen veriler, betimsel analize tabii tutulmuştur. Araştırmanın sonuçları, öğrencilerin iklimle ilgili kavramları doğru bir şekilde ilişkilendirdiklerini ve konuyla ilgili yeterli bilgilere sahip olduklarını göstermiştir. Böylece öğrencilerin sosyal bilgiler kavramlarıyla ilgili bilişsel yapılarının belirlenmesinde KİT'lerin kullanılabileceği bir kez daha ortaya koyulmuştur.

Öğretmenlerin Deneyimleriyle Pandemi Döneminde Uzaktan Sosyal Bilgiler Dersleri

Cukurova University Faculty of Education Journal, 2022

Bu araştırmanın amacı, pandemi döneminde uzaktan sosyal bilgiler derslerinin nasıl yürütüldüğünü ... more Bu araştırmanın amacı, pandemi döneminde uzaktan sosyal bilgiler derslerinin nasıl yürütüldüğünü öğretmenlerin deneyimleri doğrultusunda değerlendirmektir. Nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseniyle gerçekleştirilen araştırmada Türkiye’nin çeşitli illerinde görev yapan 14 sosyal bilgiler öğretmeniyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yürütülmüştür. Elde edilen veriler, içerik analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, sosyal bilgiler öğretmenlerinin uzaktan eğitimi farklı materyal ve araçları kullanabilmeye, eğitimi sürdürmeye, teknolojiyi öğrenmeye, zaman ve mekân zorunluluğunu ortadan kaldırmaya olanak sağlayan bir sistem olarak algıladıklarını göstermektedir. Buna karşın öğretmenler, uzaktan eğitimin internet ve teknolojik araç eksikliğinden kaynaklanan bazı sınırlılıklara değinmişlerdir. Bunun yanında öğretmenlerin uzaktan eğitim döneminde öğretim için daha çok düz anlatım ve soru-cevap yöntemlerini, eğitim teknolojileri olarak EBA, Zoom ve bazı Web 2.0 araçlarını, ölçme değerlendirme için test ve soru cevap yöntemlerini kullandıkları tespit edilmiştir. Son olarak uzaktan eğitim sürecinde “teknolojik-sistemsel”, “iletişimkoordinasyon”, “öğrenci”, “aile” ve “diğer” başlıkları altında toplanan çeşitli sorunlar vurgulanmıştır. İncelenen deneyimler, tüm sorunların temelde internet bağlantısı, teknolojik araca ulaşma imkânı ve ailelerin çocuklarının eğitiminde nasıl rol oynadıklarıyla yakından ilgili olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda alanyazındaki diğer çalışmalarla karşılaştırıldığında farklı branşlarda görev yapan öğretmenlerin de uzaktan eğitim döneminde benzer sorunlar yaşadıklarını, dolayısıyla geliştirebilecek yenilikçi uygulamaların tüm branşlara faydalı olacağını söylemek mümkündür.

Distance Social Studies Courses in the Pandemic Period with the Experiences of Teachers

Cukurova University Faculty of Education Journal, 2022

The study aims to evaluate how distance social studies courses were conducted during the pandemic... more The study aims to evaluate how distance social studies courses were conducted during the pandemic, in line with teachers' experiences. The semi-structured interviews were conducted with 14 social studies teachers working in various provinces of Turkey in this study, which was carried out with interpretative phenomenology design, one of the qualitative research methods. The data were evaluated by the content analysis method. The results show that social studies teachers perceive distance education as a system that allows using different materials and tools, maintaining education, learning technology, and eliminating the need for time and place. On the other hand, teachers expressed some limitations of distance education arising from the lack of internet and technological tools. In addition, the results indicated teachers mostly used direct instruction and question-answer methods for teaching during the distance education period, EBA, Zoom, and some Web 2.0 tools as educational technologies, and tests and question-answer methods for measurement and evaluation. Finally, many problems, gathered under the titles of "technological-systemic", "communication-coordination", "student", "family, and "other" in the distance education process were emphasized. When examining the experiences, all problems are seen to be related to the internet connection, access to technological tools, and how families play a role in their children's education. In this context, compared with other studies in the literature, it is possible to say that teachers working in different branches also experienced similar problems during the distance education period. Therefore, innovative applications that can be developed will be beneficial for all branches.

Avrupa Ülkelerinde Göçmen Öğrencilere Yönelik Kapsayıcı Eğitim Uygulamaları

by Ilker Dere, Hamza Kaynar, and Emine Demirci Dölek

Göç, Kültür ve Eğitim, 2024

Bu kitap bölümünün amacı, Avrupa ülkelerindeki göçmen öğrencileri eğitim sistemlerine entegre etm... more

Cumhuriyet Döneminde Eğitim

Eğitim Tarihi, 2024

Bu bölümün amacı, Kurtuluş Savaşı döneminden başlanarak günümüze kadar cumhuriyet döneminde eğiti... more Bu bölümün amacı, Kurtuluş Savaşı döneminden başlanarak günümüze kadar cumhuriyet döneminde eğitimde yaşanan 100 yıllık birikimi ortaya koymaktır. Millî Mücadele döneminde bir yandan kurtuluş mücadelesi verilmiş, bir yandan da eğitimi yapılandırmaya yönelik bazı adımlar atılmıştır. Bu dönemin en önemli adımı, Birinci Maarif Kongresi’nin toplanmasıdır. Cumhuriyetin ilanından günümüze kadar gelen eğitim politikalarının temeli, 3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu olmuştur. Bu kanunla tüm eğitim kademelerinde inkılaplar yapılması öngörülmüştür. Okuma yazmanın oranını yükseltmek için ilköğretim bir dava olarak ele alınmıştır. Ortaöğretim ve mesleki eğitimde okullaşmaya ağırlık önem verilmiştir. Yeni okulların ve kurumların öğretmen ihtiyacını karşılamak için çeşitli öğretmen yetiştiren kurumlar açılmıştır. Yükseköğretimde İstanbul Darülfünununun yerine Üniversite Reformuyla İstanbul Üniversitesi açılmıştır. Bu üniversiteyi İstanbul Teknik ve Ankara üniversiteleri takip etmiştir. Demokrat Parti döneminde ise ağırlıklı olarak ortaöğretim, öğretmen yetiştirme, halk eğitimi, din eğitimi ve yükseköğretimde daha fazla gelişme yaşandığını söylemek mümkündür. Özellikle okullaşma faaliyetleriyle ortaöğretimin genele yayılması ve yükseköğretim kurumlarının artırılması, dönemin öne çıkan nitelikleridir. En tartışılan icraatlar ise köy enstitülerinin kapatılması ve CHP kadrolarının tasfiyesi olmuştur. 1960’lı yıllardan itibaren küresel ölçekte meydana gelen gelişmelerin de etkisiyle Türkiye’de eğitim alanında yoğun bir değişim süreci başlamıştır. Hiç şüphesiz 1980 sonrası uygulanan neoliberalist politikalar Türk eğitim sistemindeki temel bakış açılarını farklı bir eksene yöneltmiştir. Bu anlamda başta mesleki eğitim olmak üzere yükseköğretimde ve öğretmen eğitiminde köklü değişiklikler olmuştur. Türkiye’de son yıllarda artan öğrenci ve buna bağlı olarak üniversite sayısıyla eğitime erişimde fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik önemli adımlar atılmıştır.

Ebeveynlerin Sözlü Tarihle Değer Öğretim Sürecine Katılımı

by Emine Demirci Dölek and Ilker Dere

Tarih Eğitiminde Bir Ekol: Prof. Dr. Mustafa Safran’a Armağan, 2023

Bu araştırmanın amacı, ebeveynlerin sözlü tarih yoluyla değerlerin öğretim sürecine katılımı hakk... more Bu araştırmanın amacı, ebeveynlerin sözlü tarih yoluyla değerlerin öğretim sürecine katılımı hakkındaki deneyimlerini değerlendirmektir. Araştırmada eylem araştırması deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Aksaray’da bir devlet ortaokulunda gerçekleştirilen sözlü tarih uygulamasına katılan 16 öğrenci velisinden (7. sınıf) oluşmaktadır. Araştırmanın verileri, yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler, içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, değer öğretiminin ebeveynleri dâhil ederek sözlü tarih yöntemiyle gerçekleştirilebileceğini ortaya koymuştur. Araştırmada ebeveynlerin değer öğretimi sürecine gönüllü olarak katıldığı, değerlerin öğretiminde ebeveynlerle işbirliği kurulmasının ebeveynlere ve çocuklara çeşitli katkılar sağladığı, sözlü tarih yöntemiyle gerçekleştirilen değerler öğretiminde ebeveynlerin birtakım zorluklarla karşılaştığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak değer öğretimine yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

Kanada (Öğretmen Yetiştirme Sistemi)

by Ilker Dere and Ceren Çinikaya

Nobel Akademi Yayıncılık, 2023

Kanada öğretmen yetiştirme sisteminde ortak bir uygulamanın olmaması ve eyaletler arasındaki fark... more Kanada öğretmen yetiştirme sisteminde ortak bir uygulamanın olmaması ve eyaletler arasındaki farklılıklar, bir göçmen ülkesi olan Kanada için kabul edilir bir durum olabilir. Ancak eyaletten eyalete değişen kurallara uyum sağlamak öğretmenlere önemli zorluklar getirmektedir. Buna rağmen iyi işleyen ve PISA sınavlarında alınan başarılı sonuçlar, Kanada eğitim sistemine ve öğretmenlerine dikkatleri çekmektedir. Bu bölümde ele alınan yönleriyle Kanada eğitim ve öğretmen yetiştirme sisteminin Türk eğitim sisteminde yapılacak iyileştirmeler için değerlendirilmesini tavsiye ediyoruz.

Fethi Okyar ve Serbest Fırka- Serbest Fırka Nasıl Doğdu, Nasıl Öldü? (Ziya Şakir / Editör: İlker Dere)

Değişen Paradigma Bağlamında Vatandaşlık

by Ilker Dere and Betül Gökçınar

İçinde Vatandaşlık Bilgisi ve Eğitimi- Demokratik Vatandaşlık Eğitimi İçin Yeni Bir Yaklaşım, 2022

Bu bölümde vatandaşlığın anlamı, kapsamı ve değişiminin yanı sıra sekiz vatandaşlık tipi ele alın... more Bu bölümde vatandaşlığın anlamı, kapsamı ve değişiminin yanı sıra sekiz vatandaşlık tipi ele alınmıştır. Bu tipler; aktif vatandaşlık, anayasal vatandaşlık, Avrupa Birliği vatandaşlığı, dijital vatandaşlık, çevresel vatandaşlık, iyi vatandaşlık, küresel vatandaşlık ve ulusal vatandaşlıktır. Bu vatandaşlık tiplerinin birbiriyle farklı bağlamlarda ilişkileri bulunmaktadır. Bu ilişkilerden yola çıkarak farklı vatandaşlık tipleri arasında bazı noktalarda benzerlikler olduğu anlaşılmaktadır. Bu bölümden çıkarılacak sonuca göre; vatandaşlık, dinamik bir kavramdır ve çağın gereklerine göre güncellik kazanmakta ve çeşitlilik oluşturmaktadır. Bu gerekçeyle bütün dünya için geçerli bir vatandaşlık anlayışından ve yaklaşımından söz etmek mümkün değildir. Buna karşın vatandaşlık ile demokrasi arasında yakın ve vazgeçilmez bir ilişki olduğunu, modern ülkelerde demokratik vatandaşlar yetiştirmeye önem verildiğini ve demokratik değerlerin özellikle Avrupa ülkelerinin eğitim sistemlerinde geniş bir yer bulduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.

Vatandaşlık Bilgisi ve Eğitimi- Demokratik Vatandaşlık Eğitimi İçin Yeni Bir Yaklaşım (Editörler: Erkan Dinç, İlker Dere, Servet Üztemur)

by Ilker Dere, Betül Gökçınar, Serdar Erdem, and İrem Pamuk

Eğitim-öğretim süreçlerine ve özellikle de formal eğitime atfedilen en önemli işlevlerden biri iy... more Eğitim-öğretim süreçlerine ve özellikle de formal eğitime atfedilen en önemli işlevlerden biri iyi ve etkin vatandaşların yetiştirilmesine katkı sağlamak olmuştur. Ülkemizde okullaşmanın başladığı XVIII. yüzyıl ortalarından günümüze kadar vatandaşlık eğitimine yüklenen önemin her zaman dikkat çektiğini söylemek yanlış olmasa gerektir. Bu konudaki öğretim programları ve ders kitaplarının sürekli olarak yenilenip güncellenmesinin yanı sıra vatandaşlık eğitiminin başlıca sağlayıcıları olarak öğretmenlerin bu konudaki bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi için de çeşitli girişimlerde bulunulmuş, öğretmen yetiştirme programlarının yenilenmesine paralel olarak birçok bilimsel çalışmanın yayınlandığı görülmüştür.

Alanyazındaki eksiklik ve sorunlar göz önünde bulundurularak hazırlanan bu kitap, vatandaşlık eğitimine çoğulcu bir demokrasi anlayışı çerçevesinde yaklaşarak konuyu çok boyutlu olarak ele alacak şekilde planlanmıştır. Elinizdeki eser, üç kısım ve bu kısımlara ait toplam on dokuz bölümden oluşmakta ve demokratik vatandaşlık eğitimine ilişkin güncel yaklaşımları içermesi, çeşitli boyutları ele alması ve yeni bakış açıları sunması açısından önceki çalışmalardan farklılaşmaktadır. Yeni bir kuramsal çerçeve önermesi ve farklı ülkelerdeki vatandaşlık eğitimine dair tartışmalar sunması kitabın öne çıkan özellikleri olarak belirtilebilir.

Emek ve gayretleriyle kitabın hazırlanmasını ve olgunlaşmasını sağlayan kıymetli bölüm yazarlarımıza şükranlarımızı sunuyoruz. Ayrıca kitabın yayınlanmasındaki destek ve katkılarından dolayı başta Sayın Servet Sarıkaya olmak üzere bütün Pegem Akademi ailesine teşekkür ediyoruz. Vatandaşlık ve vatandaşlık eğitimine ilişkin alana katkı sağlaması, herkesin faydalanabileceği bir kaynak olması ve merak duygusuyla hareket edip yeni konuların keşfine çıkan okurlara faydalı olması temennisiyle…

Prof. Dr. Erkan DİNÇ
Doç. Dr. İlker DERE
Doç. Dr. Servet ÜZTEMUR

Sosyal Bilgiler Öğretiminde Örnek Web 2.0 Araçları

by Ilker Dere and Zeynep Kıral

Bu eğitim kitapçığı, Doç. Dr. İlker DERE'nin danışmanlığında N. Zeynep KIRAL tarafından hazırlanm... more Bu eğitim kitapçığı, Doç. Dr. İlker DERE'nin danışmanlığında N. Zeynep KIRAL
tarafından hazırlanmakta olan "Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğretim
Teknolojileri Becerilerinin Geliştirilmesine Yönelik Bir Uygulama" isimli yüksek lisans
tezi kapsamında verilen Web 2.0 Araçları Eğitimi için tasarlanmıştır. Bu kitapçıkta
sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretiminde kullanabilecekleri
araçlar tanıtılmıştır. Bu kapsamda her bir aracın nasıl kullanılacağı adım adım
anlatılmıştır. Bu kılavuzun hem sosyal bilgiler öğretmen adaylarına hem de
öğretmenlerine faydalı olmasını umut ediyoruz.

N. Zeynep KIRAL
Doç. Dr. İlker DERE
Necmettin Erbakan Üniversitesi
Sosyal Bilgiler Eğitimi
Meram / Konya

Bilgisayar Destekli Öğretim Yönteminin Sosyal Bilgiler Derslerinde Kullanımı

by Ilker Dere and Emine Demirci Dölek

ygulama Örnekleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (Strateji-Yöntem-Teknik), 2021

Bu bölümde bilgisayar destekli öğretim yönteminin özelliklerine, avantajlarına ve sınırlılıkların... more Bu bölümde bilgisayar destekli öğretim yönteminin özelliklerine, avantajlarına ve sınırlılıklarına, sosyal bilgiler öğretimindeki yerine ve önemine, 2018 sosyal bilgiler öğretim programı ve güncel ders kitapları konu ve kazanımlarına göre kullanılabilirliğine değinilmiştir. Ayrıca bilgisayar destekli öğretim yönteminin sosyal bilgiler dersinde nasıl kullanılacağına ilişkin sosyal bilgiler öğretim programında yer alan kazanımlara uygun olarak 2 etkinlik planlanmıştır.

Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yerel Tarih ve Sözlü Tarihin Kullanımı

by Ilker Dere and Şerife Nur Akdeniz

Uygulama Örnekleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi (Strateji-Yöntem-Teknik), 2021

Demokratik Katılım

İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi, 2021

Sosyal Bilgiler Derslerinde Bilinçli Tüketicilik Eğitimi- Conscious Consumerism Education in Social Studies Courses

Sosyal Bilgiler Öğretiminde Yeni Yaklaşımlar -IV, 2020

Bu bölümde ihtiyaç, istek ve tüketim kavramları arasındaki ilişki açıklandıktan sonra evrensel tü... more Bu bölümde ihtiyaç, istek ve tüketim kavramları arasındaki ilişki açıklandıktan sonra evrensel tüketici haklarına yer verilmiştir. Ardından sürdürülebilir, çevre dostu ve tasarruflu tüketimin önemi, bunlara bağlı olarak bilinçli tüketicinin ve verilecek eğitimin özellikleri açıklanmıştır. Bilinçli tüketiciliğin erken yaşlardan itibaren kazandırılması gereken birçok değer, beceri ve alışkanlığı bulunmaktadır. Bu yeterliliklerin kazandırılması tüketici eğitimine bağlıdır. Bu eğitimin verildiği önemli derslerin başında sosyal bilgiler gelmektedir. Sosyal bilgiler öğretim programının yedi öğrenme alanından biri olan “Üretim, Dağıtım ve Tüketim”, yoğun bir şekilde bilinçli tüketicilikle ilgili kazanım, değer ve becerileri içermektedir. İlgili öğrenme alanındaki bilinçli tüketicilik konuları ve özellikleri açıklandıktan sonra EK-1’de, ortak araştırmacı, aynı zamanda tecrübeli bir sosyal bilgiler öğretmeni olan İbrahim Aktaşlı’nın yüksek lisans tezinde hazırladığı bilinçli tüketicilik etkinlik örneklerine yer verilmiştir.

Sosyal Bilgilerde Sözlü Tarih

Yeni Program ve Ders İçeriklerine Göre Sosyal Bilgiler Öğretimi II (Editörler: Tekin Çelikkaya, Çağrı Öztürk Demirbaş, Tercan Yıldırım ve Hamza Yakar), 2020

Bu bölümde sosyal bilgiler derslerinde sözlü tarih yönteminin nasıl kullanılabileceği "Tüm Sınıfl... more

İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi Editör: İsmail ACUN

by Servet Üztemur, Erkan DİNÇ, Ilker Dere, and Cennet Şanlı

İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi, 2019

ÖN SÖZ İnsan hakları ve demokrasi birbirinden bağımsız düşünülmeyecek kadar birbiri ile ilgili ka... more ÖN SÖZ
İnsan hakları ve demokrasi birbirinden bağımsız düşünülmeyecek kadar birbiri ile ilgili kavramlar olarak çağlar boyunca yavaş yavaş, özellikle son iki yüzyıl boyunca hızlı bir şekilde tüm insanlar için önemli hâle gelmiştir. İnsan hakları ve demokrasi eğitimi de buna paralel olarak değişmiş ve gelişmiştir. Bu kitap, insan hakları ve demokrasinin tarihsel süreçte gelişimini, insan haklarının felsefi temellerini, insan hakları ve demokrasiye karşı tehditleri, bu tehditlere karşı kurulmuş yerel ve uluslararası kuruluşlara dair bilgiler içermektedir. Ayrıca bu kitap, aynı adlı kitaplardan farklı olarak sadece insan hakları ve demokrasi hakkında değildir; aynı zamanda insan hakları ve demokrasi eğitiminin nasıl olması gerektiğine dair çeşitli etkinlik örneklerini de içermektedir.
Bu kitabın yazarları özveri ile çalışmışlardır. Yazarlar, Servet Üztemur, Erkan Dinç, Ömür Gündoğan Bayır, Yusuf İnel, İlker Dere, Hıdır Karaduman, Cennet Şanlı ve Zeynep Kılıç’a teşekkür ederim. Servet Üztemur ve Yusuf İnel’e bölüm yazarlığının yanında, kitabın diğer kısımlarına yaptıkları katkılardan dolayı ayrıca müteşekkirim. Yayıncı, Pegem Akademi ailesine de teşekkür ederim.
Tüm okuyuculara faydalı olması ümidiyle.
İsmail ACUN

Kanıt Temelli Öğrenmeyle İlişkisi Bağlamında Sözlü Tarihe Bakmak

İçinde Kimlik Belirleyen Derslerde Kanıt Temelli Öğrenme (Editör: Prof. Dr. Yücel Kabapınar), 2020

Araf'ın Gölgesinde, Edebi Kitap (In Purgatory's Shadow, Literary Work)

Araflı bir yazarın kaleminden çıkan yazılardan oluşan bu kitap, hayata dair sözcüklerin ve cümlel... more Araflı bir yazarın kaleminden çıkan yazılardan oluşan bu kitap, hayata dair sözcüklerin ve cümlelerin duygu ve düşüncelerle işlenerek bir araya getirilmiş halidir. Her bir konuda, yazarın yaşadıklarından öğrendiklerinin, yetiştiği çevre ve beslendiği kaynakların yansımaları vardır. Yazar, her şeyin en iyisini söyleme iddiasında olmadığı gibi söylediklerinin gerekçelerini de sunmaya çalışmıştır. Vicdanların köreldiği, kulakların sağırlaştığı ve dillerin ketumlaştığı bir çağda bu kitap, Araf’ın Gölgesinde hissedilenleri ve görülenleri kırıp dökmeden, üzmeden ezmeden anlatma çabasının bir ürünüdür.

Kara kışa yenik düşmüş dar ve geçit vermez köy yolları gibiyim.
Ne karlar altında olmaktan mutluyum,
Ne de üzerime basıp geçmek için sabırsızlananlara engel olmaya mecalim var.
Beyaz bir örtünün altında göçük hayatı yaşamaya alışmak istiyorum.
Donmuş bedenimin kimlere hayat vereceğini düşünmüyorum bile.
Ölüm fısıltısına kulak kesilmiş, ritmini yakalama gayretindeyim.
İki âlemi de bana dar eden kendimi de azad etmek istiyorum.
Ne vazgeçmeye ne de kalıp mücadele etmeye dermanı, gün ışığında kaybedip mumla arayanlardanım.
Şimdilerde yaşam ile ölüm arasında Araf’ta bir yerdeyim.

Tek Parti Döneminde Din Eğitiminin Yolunu Açan Bakan: Hasan Tahsin Banguoğlu

"Dil bilgini, politikacı, fikir adamı… Haysiyetli bir imza, kıvrak bir kalem, cesur bir mücadelec... more "Dil bilgini, politikacı, fikir adamı… Haysiyetli bir imza, kıvrak bir kalem, cesur bir mücadeleci… Hükümlerinde, kültür birikiminden süzülmüş bir netlik ve açıklık var. Bütün bunlar, ona, bir nevi "dokunulmazlık" sağlıyor." Altan Deliorman

"Tahsin Banguoğlu'nu Aydınlar Ocağı'nda tanıdım. İleri yaşına rağmen her toplantıya ve panele iştirak ederdi. Onu ocağın hocası sayar, tecrübe ve fikirlerinden yararlanırdık. Banguoğlu, Gençlerin milli akîdelerle bezeli, cesur ve demokrat yetişmesini isterdi." Gürbüz Azak

"Hâlbuki gittikçe kabaran ve benim zaman zaman isyan ettiğim "Nisyan Defteri"mizin bir sayfasında unuttuğumuz müstesna çehrelerden biri de şüphesiz Tahsin Banguoğlu'ydu." Mehmet Nuri Yardım

"Açıkçası Tahsin hocayı öyle hemen birkaç kelimeye hapsederek anlamak veya anlatmak mümkün değildir. Onu yakından tanımak için özel sohbetlerinde bulunmak şansını elde etmek gerekirdi. Kısaca dile getirdiklerinin künhüne varmak gerekir." Metin Eriş

Siyaset arenasında etkili bir isim… Fuat Köprülü'nün Türk edebiyatına armağanı… Bir yandan Türk dili ve grameri üzerine yaptığı çalışmalar öte yandan Türkiye'de din eğitiminin yeniden sağlanmasındaki büyük hizmetleri… Ve gerçekten Banguoğlu, siyasetten çekildikten sonra da gerçek bir kültür adamının neler yapabileceğinin en güzide örneklerinden...

(Tanıtım Bülteninden)

Almanya'da Öğrenim Gören Adnan Ötüken'in Türk Kütüphaneciğine Katkıları Katkıları

II. Uluslararası Tarihi ve Kültürel Yönleriyle Türk-Alman İlişkileri Sempozyumu (14-17 Kasım 2013, Würzburg, Almanya), 2013

Being Student in Pandemic: Stories of Rising Voices From Home

by Ilker Dere and Emine Demirci Dölek

Students’ Ongoing Research In Educational Studies (STORIES Conference 2022), University of Oxford, 2022

The purpose of this research is to explore what middle school students have experienced in the ho... more The purpose of this research is to explore what middle school students have experienced in the home education process during the pandemic in Turkey, through the stories they wrote. We have a historical perspective and intend to explore the very recent past (only 1.5 years’ experience), so we prefer to use stories as a data collection tool. Approximately 30 middle school students who are studying at a public middle school in Aksaray province in Turkey will participate in the research. In this respect, we will ask to write stories from students about what they experience, how they see home education, whether they find the process effective, which platforms they attend the courses, what kind of activities they participate in, how they communicate with their teachers, their experiences in the distance education process, and what they think the advantages and disadvantages of distance education. In these stories, we will focus on the changing meanings of the concepts of school, teacher, home, and friend before and during the pandemic. We will evaluate the stories with the narrative analysis method. We will reveal the similar and different aspects of the narratives with analysis. This comparison will strengthen the reliability and consistency of the research. Thus, we will try to understand the students' experiences in the 1.5 years by stories. Although the pandemic is not over yet, students continue to school face-to-face in Turkey. Therefore, these stories and memories which are still fresh in students’ minds will help to the possible emergency distance education or home education designs that will be encountered in the future.

Birleşmiş Milletler 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Açısından Sosyal Bilgiler Öğretim Programının Değerlendirilmesi - Analysis of The Social Studies Curriculum in Terms of the United Nations 2030 Sustainable Development

by Ilker Dere and Emine Demirci Dölek

9. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Sempozyumu, 2021

Sosyal Bilgiler Derslerinde Yerel Tarih Konularının Öğretimine İlişkin Öğretmenlerin Deneyimleri - Teachers' Experiences on Teaching of Local History Subjects in Social Studies Courses

International Congress of Eurasian Social Sciences- 5, 2021

Yerel tarih, öğrencilerin yakın çevresinin tarihi ve kültürel yapısını tanımasını sağlayan önemli... more Yerel tarih, öğrencilerin yakın çevresinin tarihi ve kültürel yapısını tanımasını sağlayan önemli bir alandır. Bu alanın eğitim uygulamalarına entegre edilerek öğrencilerin bir tarihçi gibi yakın çevresinin geçmişini araştırması amaçlanmaktadır. Özellikle 2005 yılında yenilenen öğretim programlarından sonra yerel tarih, eğitimcilerin ilgisi daha fazla çekmeye başlamıştır. Yerel tarih konularının öğretimi yapılan derslerden biri de sosyal bilgiler olduğu için bu araştırma tasarlanmıştır. Bu çalışmada ortaokullarda görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinin yerel tarih öğretimine ilişkin deneyimlerini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomonoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Konya’daki çeşitli devlet okullarında görev yapan 12 sosyal bilgiler öğretmeni (7 erkek, 5 kadın) oluşturmaktadır. Veri toplamak için her öğretmenle yüz yüze yarı yapılandırılmış görüşmeler yürütülmüştür. Görüşmelerin tamamı kaydedildikten sonra birebir yazıya aktarılmıştır. Böylece elde edilen veriler, içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Bulguların sunumunda frekanslar, alıntılar ve tablolar kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ilk olarak sosyal bilgiler öğretmenlerinin yerel tarihi daha çok “yakın çevreyi tanıma” olarak algıladıkları görülmüştür. İkincisi, öğretmenlerin yerel tarihin öğretiminde yöntem olarak gezi-gözlem ve sözlü tarihi; materyal olarak ders kitapları, tarihi kitaplar, gazeteler ve dergileri kullandıkları tespit edilmiştir. Üçüncüsü, öğretmenler, yerel tarihin sosyal bilgiler öğretim programında ve ders kitabında yeterince yer bulamadığına dikkat çekmişlerdir. Dördüncüsü, öğretmenler, yerel tarih öğretiminin öğrencilere “tarihi bilinç kazandırma”, “yakın çevreyi tanıma”, “kültürel zenginliği keşfetme”, “empatik düşünme”, “tarihi değerlerin farkına varma”, “tarihi sevdirme” ve “merak uyandırma” gibi çeşitli katkıları olduğunu söylemişlerdir. Sonuç olarak sosyal bilgiler öğretmenlerinin tamamının yerel tarih öğretimini önemsediklerini söylemek mümkündür. Bu sonuçlara dayanarak yerel tarih konularına öğretim programında ve ders kitaplarında daha fazla yer verilmesi ve “Şehrimiz” dersiyle ilişkilendirilmesi önerilebilir.

Sosyal Bilgiler Dersi Tarih Konularının Öğretimindeki Mevcut Sorunların İncelenmesi

4. Uluslararası Bilim, Teknoloji ve Sosyal Bilimlerde Güncel Gelişmeler Sempozyumu, 2021

Sosyal bilgiler, pek çok sosyal bilim disiplinini bünyesinde barındıran bir derstir. Tarih disipl... more Sosyal bilgiler, pek çok sosyal bilim disiplinini bünyesinde barındıran bir derstir. Tarih disiplini ortaokul düzeyinde en fazla sosyal bilgiler dersi aracılığıyla öğretilmektedir. 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı incelendiğinde tarih disiplinine yönelik kazanım ve içeriklerin ilk sıralarda yer aldığı görülmüştür. Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretiminde yer alan tarih konularının öğretiminde karşılaşılan sorunları ilgili literatür ışığında tespit etmektir. Nitel araştırma yönteminin benimsendiği çalışmada sosyal bilgiler öğretiminde tarih konulu tezler ve makaleler doküman analizine tabi tutulacaktır. Doküman analiziyle elde edilen verilere içerik analizi uygulanacaktır. Veri toplama süreci devam etmektedir. Öncül araştırma bulguları; sosyal bilgiler dersi tarih konularının öğretiminde araç-gereç eksikliği, teknolojik alt yapı eksikliği, öğrenci ilgisizliği, kazanımlar arasında kopukluklar olması, okul dışı öğrenme faaliyetlerinin işe koşulamaması, sınıfların kalabalık olması, içeriğin öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeylerine uygun olmaması vb. konuların olduğu göstermiştir. Araştırma sonuçları, ilgili literatür bağlamında tartışılıp sosyal bilgiler derslerindeki tarih konularının öğretiminde yaşanan sorunların çözümüne yönelik öneriler sunulacaktır.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarına Göre Akademik Etik ve İntihal - Perspectives of Social Studies Teacher Candidates on Academic Ethics and Plagiarism

by Betül Gökçınar and Ilker Dere

8TH INTERNATIONAL SYMPOSIUM ON SOCIAL STUDIES EDUCATION (USBES 2019), 2019

ABSTRACT Plagiarism that is defined as stealing someone’s idea is an important issue in all educ... more ABSTRACT

Plagiarism that is defined as stealing someone’s idea is an important issue in all educational levels. Several studies have reported that university students particularly those who prepare projects have high levels of plagiarism rates. Having reviewed the articles on plagiarism, this research is designed to uncover social studies candidates’ thoughts and perceptions about plagiarism. Working group of the research is designed according to phenomenological model which consists of 12 teacher candidates who are studying at departments of social studies education at Necmettin Erbakan University. As a part of Human Rights and Democracy and Citizenship Knowledge courses, 12 articles selected out of 137 by using purposive sampling method with criterion sampling method. Turnitin Program colours (blue, green, yellow and orange) which show plagiarism rates made by teacher candidates are used as criteria. Semi-structured interviews will be conducted with teacher candidates, who selected articles and have knowledge on plagiarism. The obtained data will be evaluated and interpreted by content analysis method. First, at the end of the research, the opinions of teacher candidates about academic ethics and plagiarism will be determined. In addition, the reasons of social studies teacher candidates’ different levels of plagiarism will be questioned. Third, the sources and methods which were used by the candidates in preparing their articles will be evaluated. Lastly, some recommendations will be presented based on the results of the research to avoid plagiarism.

ÖZET

Bir başkasının fikrini çalmak olarak bilinen intihal, eğitimin tüm kademelerinde karşılaşılan önemli bir sorundur. Birçok araştırmada özellikle üniversite öğrencilerinin hazırladıkları proje çalışmalarında çeşitli oranlarda intihal yaptıkları tespit edilmiştir. Literatürdeki mevcut araştırmalar inceledikten sonra çeşitli intihal oranlarına sahip makalelere ilişkin sosyal bilgiler öğretmen adaylarının intihal hakkındaki algılarını ve görüşlerini belirlemek için tasarlanmıştır. Olgubilim desenine göre tasarlanan araştırmanın çalışma grubunda, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği bölümünde okuyan 12 öğretmen adayı yer almıştır. İnsan Hakları ve Demokrasi ile Vatandaşlık Bilgisi dersleri kapsamında hazırlanan 137 makaleden amaçlı örnekleme yöntemlerinden kriter örnekleme yöntemine göre 12 makale seçilmiştir. Kriter olarak Turnitin Programı’nda öğretmen adaylarının yaptığı intihal oranlarını gösteren renkler (mavi, yeşil, sarı ve turuncu) kullanılmıştır. Seçilen makaleleri hazırlayan ve intihal hakkında bilgi sahibi olan öğretmen adaylarıyla yarı-yapılandırılmış görüşmeler yürütülecektir. Elde edilecek veriler, içerik analizi yöntemiyle değerlendirilecek ve yorumlanacaktır. Araştırma sonunda sosyal bilgiler öğretmen adaylarının akademik etik ve intihal yapma hakkındaki düşünceleri belirlenecektir. Ayrıca çeşitli intihal oranlarına sahip olan adayların intihal yapma gerekçeleri sorgulanacaktır. Bunların yanı sıra adayların makalelerini hazırlarken kullandıkları kaynaklar ve yöntemler değerlendirilecektir. Araştırma sonuçlarına bağlı olarak intihalden kaçınma yolları hakkında bazı öneriler sunulacaktır.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Akran Değerlendirmesi Hakkındaki Görüşleri

VIth INTERNATIONAL EURASIAN EDUCATIONAL RESEARCH CONGRESS (EJERCongress 2019), 2019

Problem durumu: Hayatın her anında insanlar, birbirlerinden bir şeyler öğrenirler ve bunlarla i... more Problem durumu:

Hayatın her anında insanlar, birbirlerinden bir şeyler öğrenirler ve bunlarla ilgili değerlendirmeler yaparlar. Yükseköğretimdeki öğrenciler, bu sürecin dışında değildir. Üniversite öğrencileri, eğitim alma sürecinde fikirlerini arkadaşlarına açıklayabilir (akrandan öğrenmesi) ve birbirlerinin çalışmalarının kalitesi (akran değerlendirmesi) hakkında geri bildirimde bulunabilir (Wride, 2017). Bu durum, alternatif bir ölçme ve değerlendirme yöntemi olan akran değerlendirmesine işaret etmektedir. Akran değerlendirmesi, eşit statüdeki öğrencilerin birbirlerinin çalışmaları hakkında biçimlendirici veya özetleyici geribildirimlerde bulunduğu süreçtir (Chin, 2007). Bu değerlendirme, yazma çalışmaları, sözlü sunumlar, test performansları, davranışları veya diğer yetenekleri içerebilir (Topping, 2009). Bunun yanında bir meslektaşının araştırma raporunu derecelendirmek, bir sınıf arkadaşının sunumuyla ilgili nitel geri bildirim sağlamak veya bir stajyerin profesyonel görev performansını değerlendirmek gibi çeşitli akran değerlendirme türleri de vardır (Wride, 2017). Akran değerlendirmesinde amaç, öğrencilerin birbirlerinin öğrenmelerini planlamasına, güçlü ve zayıf yönlerini belirlemelerine, iyileştirici metabilişsel, kişisel ve profesyonel becerilerini iyileştirmesine ve geliştirmelerine yardımcı olmaktır (Topping, 2009).
Uzun yıllardır yapılan birçok araştırmada akran değerlendirmesinin öğrencilere sağladığı pedagojik ve sosyal katkılar vurgu yapılmaktadır (Chin, 2007). Akran değerlendirmesinin öğrenmenin etkinliği ve kalitesinde iyileşmeleri sağladığına dair birçok kanıt bulunmaktadır. Akran değerlendirmesinin özellikle yazma eğitiminde öğretmen değerlendirmesinden daha yararlı olduğu düşünülmektedir. Bu değerlendirme, hem değerlendiriciye hem de değerlendirilen kişiye katkı sağlamaktadır. Yazılanların bir hakem tarafından değerlendirilmesi, yazının kalitesini artırmakta ve yazma becerisini geliştirmektedir (Topping, 2009; Baker, 2016). Bunların yanında akran değerlendirmesi, akran iş birliğini (Chin, 2007) ve öğrencilerin kendi kendini değerlendirme becerilerini geliştirmektedir (Baker, 2016). Bu katkılar, son yıllarda, özellikle biçimlendirici değerlendirme açısından, eğitim alanında akran değerlendirmesine büyük ilgi gösterilmesini (Topping, 2009) ve yöntemin popülerleşmesini (Van Zundert, Sluijsmans & Van Merriënboer, 2010) sağlamıştır. Çünkü bu değerlendirme modeli, öğretmen merkezli eğitim anlayışından öğrenen merkezli (onları aktif katılımına dayalı) eğitim anlayışına geçişin bir sonucudur (Kollar & Fischer, 2010; Wride, 2017).
Akran değerlendirmesi, yüz yüze ya da çevrimiçi olabilir. Ayrıca değerlendirmeler, çiftler, gruplar, isimsiz ve rastgele olmak üzere çeşitli şekillerde yapılabilir. Akran değerlendirmesi, tek yönlü veya karşılıklı olabilir (Topping, 2009; Wride, 2017). Bunların yanında değerlendirmelerin bilgisayarlar üzerinden yapmaya yönelik yöntemler genel olarak olumlu sonuçlar vermektedir. Son olarak, akran değerlendirmesi, sınıf içinde veya dışında olabilir (Topping, 2009; Wride, 2017).
Diğer yandan akran değerlendirmesi, işbirlikli öğrenmeyi tamamlayıcı bir unsurdur (Topping, 2009; Kollar & Fischer, 2010). Çünkü akran değerlendirmesi, öğrencilerin akranlarının çalışmalarını eleştirel olarak değerlendirmesini ve geliştirmesini sağlayan bir süreçtir. Ayrıca akran değerlendirmesindeki geri bildirim, öğrencinin kendi anlayışını geliştirmesinde itici bir güç olduğu için karşılıklı bir faydanın ürünüdür (Chin, 2007; Wride, 2017).
Değinilen özelliklere sahip olan akran değerlendirmesi, dünyanın çeşitli üniversitelerinde etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Türkiye literatürü incelediğinde, akran değerlendirmesinin çeşitli boyutlarının üniversite öğrencileriyle yapılan çalışmalarda ele alındığı görülmektedir. Bu kapsamda Özdemir ve Erdem (2017) tarafından yapılan çalışmasında arkadaşlık ilişkilerinin akran değerlendirmesini etkilediğini tespit etmişlerdir. Güneş ve Kılıç (2016), öğretmen adaylarının öz değerlendirme puanlarının akran değerlendirme puanlarından daha düşük olduğunu görmüştür. Akpınar ve Kranda (2017), sosyal bilgiler öğretmen adaylarıyla yaptığı çalışmada, akran değerlendirmesi yapan adayların akran değerlendirmesine daha olumlu görüşlere sahip oldukları tespit edilmiştir. Bu çalışmaların dışında birçok alanda yapılan araştırmalarda (Gömleksiz ve Koç, 2011; Yurdabakan, 2012; Çalışkan, Uymaz ve Tekin, 2013; İzci, Göktaş ve Şad, 2014; Şahin ve Şahin-Kalyoncu, 2018) akran değerlendirmesi, çeşitli boyutlarıyla ele alındığını görmek mümkündür. Mevcut literatürdeki çalışmalar dikkate alınarak bu araştırmanın amacı, akran değerlendirmesiyle birbirlerinin makalelerini inceleyen ve geri bildirimlerde bulunan öğretmen adaylarının değerlendirmelerini ortaya çıkarmak olarak belirlenmiştir.

Araştırmanın Yöntemi:

Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılacaktır. Durum çalışması, kapsamlı bir veri toplamaya dayalı olarak sınırlı bir sistemin (örneğin, etkinlik, olay, süreç veya bireyler) derinlemesine keşfedilmesidir. Durum çalışmaları çeşitli türlerde yapılmaktadır. Birinci türdeki durum çalışmalarında tek bir kişi, ayrı olarak ya da grup içinde bir program ya faaliyet (örneğin; bir öğretmen, birkaç öğretmen ya da bir matematik programının uygulanması) ele alınabilir. İkinci türde incelenen durum, bir dizi adımdan oluşan bir müfredat süreci olabilir. Üçüncü türde ise araştırmacı, birden fazla veri toplama biçimleriyle (resimler, not defterleri, video kayıtları ve e-postalar) birkaç durum hakkında derinlemesine anlayış sağlamayı amaçlayabilir (Creswell, 2012). Bu araştırmada üçüncü bir durum çalışması yapılacaktır. Araştırmanın çalışma grubu, Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde okuyan 120 sosyal bilgiler öğretmen adayından oluşmaktadır. Adaylar, amaçlı örnekleme yöntemine göre seçilmiştir. Amaçlı örnekleme, daha çok seçilen ortam, kişi veya etkinliklerin temsil edilebilirliği veya tipikliğini sağlamak için kullanılır (Maxwell, 2018). Veri toplamak için öğretmen adaylarının birbirini değerlendirmek için kullandıkları hakem raporları ve akran değerlendirmesi görüşme formu kullanılacaktır. Adaylar, vatandaşlık bilgisi ve özel yöntemleri derslerinde araştırdıkları konuları araştırma ve yazma sürecinde birbirlerini toplamda 3 kez değerlendirmiştir. Akran değerlendirmesi; birinci aşamada, değerlendirme ve geri bildirim; ikinci aşamada değerlendirme ve biçimlendirme ve üçüncü aşamada değerlendirme, geri bildirim ve puanlama şeklinde yürütülmektedir. Ulaşılan veriler, içerik analiz yöntemiyle değerlendirilecek ve yorumlanacaktır. İçerik analizi, bir kaynağın anlamını ve önemini değerlendirmek amacıyla, bir belgedeki kelime, terim veya kavramların kullanım sayısını analiz eden bir araştırma aracı ve yöntemidir (Duffy, 2014).

Beklenen/geçici sonuçlar:

Araştırma kapsamında ilk olarak “Akran değerlendirmesinin öğretmen adaylarına ne tür katkıları olmuştur?” sorusuna cevap aranacaktır. Bu soru kapsamında öğretmen adaylarının akran değerlendirmesinin kendilerine katkıları hakkındaki algıları akran değerlendirme formu yoluyla belirlenecektir. İkinci olarak “Öğretmen adaylarının akranlarının değerlendirmelerinin niteliği hakkındaki düşünceleri nelerdir?” sorusuna cevap aranacaktır. Bu soruya ilişkin bulgular, akran görüşme formundan elde edilen bulgular, adayların akranlarının değerlendirmesinin niteliğine ilişkin olumlu ve olumsuz yönlerine düşüncelerini ortaya çıkaracaktır. Üçüncü olarak “Adaylar, akranlarının çalışmalarını hangi yönlerden geliştirmişlerdir?” sorusuna cevap aranacaktır. Bu soruya ilişkin bilgiler, adayların hakem raporlarından elde edilecektir. Burada özellikle adayların imla, yazım, APA, makalenin içeriği gibi konularda birbirini nasıl geliştirdikleri görülecektir. Bu cevaplar ışığında öğretim üyelerine ve araştırmacılara bazı önerilerde bulunulacaktır.

Türkiye’de Eğitim Alanında Sözlü Tarihle İlgili Yapılan Tezlerin İçerik Analizi (2000-2018)- A Content Analysis Of Dissertations Related to Oral History in Educatıon in Turkey (2000-2018)

Tarihsel bir veri toplama aracı ve bir öğretim yöntemi olan sözlü tarih, dünyada uzun bir geçmişe... more Tarihsel bir veri toplama aracı ve bir öğretim yöntemi olan sözlü tarih, dünyada uzun bir geçmişe sahip olmasına rağmen Türkiye'de özellikle 2000'li yıllardan itibaren eğitim alanında birçok tez, makale ve bildiri çalışmasına konu olmuştur. Şimdiye kadar bu çalışmaların niteliklerini inceleyen bir araştırma yapılmamıştır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de eğitimde sözlü tarihle ilgili yapılan tezlerin niteliklerini ortaya koymaktır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modeline göre yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi, doküman analizi yöntemiyle ulaşılan 23 tezdir (6 doktora, 17 yüksek lisans). Tezlerden elde veriler, içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlar, sözlü tarihin daha çok yüksek lisans tezlerinde ele alındığını göstermektedir. Birincisi, sözlü tarihle ilgili tezlerin daha çok sosyal bilgiler eğitimi (10) ve tarih eğitimi (5) alanlarında yapıldığı tespit edilmiştir. İkincisi, tezlerde veri toplamak için en çok yarı-yapılandırılmış görüşmeler, dokümanlar ve sözlü tarih görüşmelerinin kullanıldığı görülmüştür. Üçüncüsü, tezlerde literatür taramalarının yeterince yapılmadığı ve daha çok benzer kaynakların kullanıldığı belirlenmiştir. Son olarak yapılan tezlerin büyük çoğunluğunda (15), araştırmanın güvenirlik ve geçerliliğini sağlamaya yönelik çalışmalar yapılmadığı tespit edilmiştir. Bu bağlamda sözlü tarih yöntemi üzerine çalışacak araştırmaların güvenirlik ve geçerliliği sağlama yöntemlerine daha fazla özen göstermeleri gerekmektedir.

The oral history that is a data collection tool and teaching method date back a long time around the world, but the method has been subjected to many dissertations, articles and presentations in education discipline in Turkey after the 2000s. Any research has not addressed qualities of these studies until present. The research seeks to uncover qualities of the theses related to oral history that are made in the education area. The research is designed according to case study model, one of the qualitative research method. The sample of the research is 23 dissertations (6 PhD. and 17 masters) which are reached using document analysis method. The data obtained from the theses are addressed by conducting content analysis. These research results point out that oral history is handled mostly in master theses and the studies related to oral history are made mainly in social studies education (10) and history education (5). In addition, to collect data in the dissertations are used chiefly semi-structured interview, documents, and oral history interview. Also, the literature review were not done sufficiently and mostly similar resources were used in the theses. Lastly, in the most of the theses (15), it is revealed that reliability and validity methods do not use. In this respect, researchers that work on oral history should more take care of using validity and reliability methods.

Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bilimsel Araştırma Deneyimleri-Scientific Research Experiences of Prospective Social Studies Teachers

Bilimsel Araştırma Yöntemleri dersi, sosyal bilgiler öğretmen adaylarına bilimsel araştırma sürec... more Bilimsel Araştırma Yöntemleri dersi, sosyal bilgiler öğretmen adaylarına bilimsel araştırma sürecini öğretmek için okutulmaktadır. Bu derste temel nicel ve nitel araştırma yöntemleri öğretildikten sonra öğretmen adayları, merak ettikleri konular hakkında araştırma yürütürler. Araştırmalar neticesinde hazırlanan makaleler değerlendirilir ve öğretmen adaylarına puan verilir. Böylece öğretmen adayları, bilimsel araştırma basamaklarını kullanarak çeşitli deneyimler kazanır. Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilimsel araştırma deneyimlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmada olgubilim araştırma deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu, dersi alan öğrenciler arasından cinsiyet ve adayların kullandığı araştırma yöntemi kriterlerine göre seçilmiştir. Araştırmanın veri toplama araçları, yarı-yapılandırılmış görüşmeler ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının araştırma sürecinin sonunda yazdıkları araştırma hikâyeleridir. Toplanan veriler, içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçları, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilimsel araştırma yapmaktan hoşlandıklarını ve yeni araştırmalar yapmak istediklerini göstermektedir. Ayrıca bu deneyimin onlara APA kaynak gösterme stili, SPSS, t-test ve ANOVA testlerini kullanma, literatür tarama, makale incelemesi, içerik analizi, betimsel analiz yapmayı öğrenmesini sağlamıştır. Son olarak bu deneyim, bilimsel araştırma mantığının oluşması için önemli bir temel olduğu ve akademisyen olmak isteyen adaylara yol gösterici olduğunu dile getirmişlerdir. Öğretmen adaylarında bilimsel araştırma mantığının gelişmesi için bilimsel araştırma dersleri uygulamalı olarak yapılmalıdır.

Scientific Research Methods lesson aims to teach the scientific research process to social studies teacher candidates. After basic quantitative and qualitative research methods are taught, prospective teachers conduct research on various subjects which they curious. At the end of the process prepared articles are evaluated and graded them. Thus, teacher candidates gain experiences following scientific research steps. The current research aims to find out scientific research experiences of social studies teacher candidates. In the study, a phenomenological research design is used. The working group are selected among candidates who took the lesson according to criterion sample technique. Data collection tools of the research are semi-structured interview interviews and research stories the candidates wrote them after their research process. Collected data are evaluated with the content analysis method. The research results show that social studies teacher candidates enjoy doing scientific research and they want to conduct new investigations. The research experience also leads candidates to learn using of APA Citation Style, SPSS, t-test and ANOVA tests, reviewing of literature and article, conducting content and descriptive analyses. Lastly, it is seen that the experience is an important base for the formation of scientific understanding and is to guide those who want to be an academician. In order to the formation of scientific understanding of social studies teacher candidates, the students should actively work and take responsibilities.

Self-Efficacy Perceptions of Social Studies Teacher Candidates about Information Technologies- Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Bilişim Teknolojileri Öz-yeterlik Algıları

ABSTRACT Information Technologies have become indispensable for education field nowadays. This ... more ABSTRACT

Information Technologies have become indispensable for education field nowadays. This condition about Information Technologies generates training requirement as equipped and enough. This requirement have importance as for social studies teachers as teachers of other subjects. The aim of this study is to determine self-efficacy perceptions of social studies teacher candidates on information technology.
This study was designed as a descriptive research. a scale developed by Ekici, Ekici and Kara (2012) called “İnformation Technologies Self-efficacy perception scale for Teachers” was used as data collection tool
The findings of this study indicate that computer and internet experiences of social studies teacher candidates have a short history and self-efficacys perceptions of social studies teacher candidates about information technology do not differ in terms of gender variance.

Key Words: Information Technologies, social studies teachers candidates, self-efficacy perpections

ÖZET

Günümüzde bilişim teknolojileri eğitim alanı için vazgeçilmez hale gelmiştir. Bu durum, öğretmenleri de bilişim teknolojileri konusunda yeterli ve donanımlı şekilde yetiştirme gereğini doğurmuştur. Bu ihtiyaç diğer öğretmenler gibi sosyal bilgiler öğretmenleri için de önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilişim teknolojileri konusunda öz-yeterlilik algılarını belirlemektir.
Bu çalışma, tarama modeline uygun olarak yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak Ekici, Ekici ve Kara (2012) tarafından geliştirilen “Öğretmenlere Yönelik Bilişim Teknolojileri Öz-yeterlilik Algısı Ölçeği” adlı ölçek kullanılmıştır. ‘
Çalışmanın bulgularında, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının bilgisayar ve internet kullanma geçmişlerinin yakın zamanlara dayandığı ve bilişim teknolojileri özyeterlik algılarının cinsiyete göre farklılık göstermediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Bilişim teknolojileri, sosyal bilgiler öğretmen adayları, özyeterlik algısı

Cumhuriyet Halk Partisi’nden Demokrat Parti’ye Geçişte Din Eğitim Politikaları (1948–1950) - Religious Education Policies Transiton from Republican People’s Party to the Democratic Party (1948-1950)

ÖZET Osmanlı Devleti’nin resmi olarak sona ermesinden sonra Türkiye, 1923 yılından itibaren ... more ÖZET

Osmanlı Devleti’nin resmi olarak sona ermesinden sonra Türkiye, 1923 yılından itibaren cumhuriyet ile
yönetilmeye başlamıştır. Bu rejim değişikliğiyle her alanda olduğu gibi din eğitimi alanında da reformlar
yapılmıştır. Çalışmada öncelikle Cumhuriyetin ilan edilmesinden sonra din eğitiminde meydana gelen
gelişmelere değinilmiştir. Daha sonra Türkiye’de uzun süre din eğitiminin neden ihmal edildiğine ve Tahsin
Banguoğlu’nun Milli Eğitim Bakanlığı döneminde din eğitiminin yeniden sağlanması için uygulamalara
değinilmiştir.
Bu çalışmanın amacı, Türk eğitim sisteminin önemli bir parçası olan din eğitiminin Cumhuriyet Halk
Partisi Dönemi’nde geçirdiği önemli aşamaları yansıtmak, Cumhuriyetin ilan edilmesinden hemen sonra din
eğitiminde gerçekleştirilen inkılaplarla Cumhuriyet Halk Partisi iktidarının son döneminde meydana gelen
değişimleri karşılaştırmaktır.
Bu araştırmada tarihsel yöntem uygulanarak literatür ve birincil kaynak taraması kullanılmıştır. Ayrıca
konuyla alakalı arşiv vesikaları, gazeteler, dergiler ve ilgili literatür çalışmalarına da yer verilmiştir. Elde edilen
bulgular, Cumhuriyet Halk Partisi iktidarının son döneminde din eğitimi politikalarında ciddi değişikliklere
gittiğini günümüze kadar varlığını sürdüren din eğitimi kurumlarını kurduğunu göstermektedir.
Araştırma bulgularına göre din eğitimini yeniden sağlamak için yapılan girişimler ilk olması nedeniyle
memnuniyetle karşılanmıştır. Ancak atılan adımların ihtiyaca cevap vermekten uzak ve yetersiz olduğu da
dönemin önemli isimleri tarafından belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler: İmam Hatip Kursları, İlahiyat Fakültesi, Tahsin Banguoğlu, Din Dersleri

ABSTRACT

After the Ottoman Empire, Turkey has started to be managed through the republic since 1923. Through
this regime change, some reforms were made in the field of religious education. In this study, the author
discussed policy changes in the religious education after the proclamation of the Republic. The author also
mentioned why religious education has been neglected; and Tahsin Banguoğlu's efforts to reinstate religious
education during his ministry.
The purpose of this study is to indicate the main stage of religious education during the era of
Republican People's Party. Furthermore, the author aims to compare revolution on religious education after the
proclamation of the Republic and the last period of Republican People's Party management.
In this study, historical method was applied; literature and primary sources were analyzed. Also, the
author analyzed archives documents, newspapers, and journals. The findings showed that there were serious
changes on the religious education policy during the last management of Republican People's Party era. The
findings also indicated that these attempts were welcomed by public because it was the first attempt to reinstate
religious education. However, these attempts were inadequate to respond public’s need.

Key Words:Tahsin Banguoğlu, religious courses, Republican People's Party’s education policy

Use of Oral History as a Learning and Teaching Method in Social Studies Courses- Sosyal Bilgiler Derslerinde Bir Öğrenme ve Öğretme Yöntemi Olarak Sözlü Tarih (Ph.D. Dissertation)

Sözlü tarih, insanların hayat hikâyelerini kaydederek onları tarihin öznesi haline getirir. Başta... more Sözlü tarih, insanların hayat hikâyelerini kaydederek onları tarihin öznesi haline getirir. Başta tarih bilimi olmak üzere birçok alanda veri toplama aracı olarak kullanılan sözlü tarih, Amerika ve İngiltere gibi ülkelerde uzun bir geçmişe sahiptir. Buna karşın Türkiye’de 1990’lı yıllardan itibaren tanınmaya başlamıştır. Ayrıca dünyada eğitim alanında yoğun bir şekilde kullanılmasına rağmen Türkiye’de 2005 yılında öğretim programlarının yapılandırmacı yaklaşıma göre düzenlenmesinden sonra eğitim alanında çalışmalar yapılmıştır. Öte yandan 2005 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda sözlü tarih bir yöntem olarak önerilmiş ve faydalarından bahsedilmiştir. Ancak sözlü tarih çalışmalarının nasıl yapılacağına dair örneklere, yönerge ya da kılavuza yer verilmemiş, aynı zamanda herhangi bir kaynağa da atıfta bulunulmamıştır. Benzer şekilde konuyla ilgili yapılan çalışmalarda da sözlü tarihin yararlarına, önemine ve özelliklerine değinilmesine rağmen öğretmenlere rehber olacak bir yönerge, kılavuz ya da sözlü tarihin kullanımına dair örnek uygulamaların önerilmediği görülmüştür. Buradan hareketle bu tezin amacı, sosyal bilgiler derslerinde bir öğrenme ve öğretme yöntemi olarak sözlü tarihin uygulamasını yapmak, uygulama ilkelerini belirlemek, yapılan çalışmalarla ilgili olarak öğrencilerin ve sosyal bilgiler öğretmeninin görüşlerini ortaya çıkarmak ve bu tecrübelerden yararlanarak sosyal bilgiler ve tarih öğretmenlerinin kullanabileceği bir Sözlü Tarih Uygulama Kılavuzu hazırlamak olarak tayin edilmiştir. Pilot Uygulama ve Asıl Uygulama aşamalarını içeren bu tez çalışması kapsamında öğrenciler, Asıl Uygulama sürecinde 2005 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’nda yer alan Elektronik Yüzyıl ünitesinin “İlerlemenin Sonu Yok” adlı konu üzerine sözlü tarih çalışmaları yapmıştır. Çalışma, nitel araştırma yöntemlerinden keşfedici araştırma modeline göre yapılmıştır. Amaçlı örneklem tekniklerinden kolay ulaşılabilir örneklem tekniğine göre seçilen çalışma grubunu 2014-2015 eğitim-öğretim yılında Uşak ili Merkez İlçesi Karaağaç Ortaokulu’nda öğrenim gören 20 (13 kız, 7 erkek) 6. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Çalışmada veri üretmek için tamamı araştırmacı tarafından hazırlanan Veli Bilgilendirme Formu, Odak Grup Görüşme Formu, Öğretmen Görüşmesi Formu, Öğrencilerin Sözlü Tarih Raporları, Öğrencilerin Sözlü Tarih Çalışmasını Değerlendirme Formu ve Araştırmacı (Gözlem) Notları kullanılmıştır. Toplanan veriler hem betimsel olarak değerlendirilmiş hem de içerik analizine tabii tutulmuştur. Değerlendirmeler sonunda öğrencilerin görüşme tekniklerini öğrendikleri, görüşmelerini analiz etmeyi, yorumlamayı, sözlü tarih raporu yazmayı öğrendikleri ve sorumluluk bilinçlerinin geliştiği görülmüştür. Bununla birlikte hem öğrenciler hem de sosyal bilgiler öğretmeni sözlü tarihi yararlı bir öğrenme ve öğretme yöntemi olduğunu gördükleri tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmaya katılan öğrenciler, sözlü tarih çalışmasında bulunmaktan keyif almalarına rağmen sürecin daha kısa olması gerektiğine vurgu yapmışlardır. Bunlarla birlikte sözlü tarih çalışması, öğrencilerin iletişim becerilerini geliştirmekle birlikte sözlü tarih raporu yazma, kaygıları yenme ve özgüven kazanma, değişim ve sürekliliği algılama yaşanılan şehrin yerel tarihin öğrenme gibi önemli katkıları olmuştur. Benzer şekilde sosyal bilgiler öğretmeni de sözlü tarihin etkili bir yöntem olduğunu, öğrencilerin iletişim becerilerini, bilimsel araştırma yapma, sorumluluk alma, birlikte öğrenme ve proje yapma gibi becerileri kazandıklarını gözlemiştir. Bunun yanı sıra sözlü tarihin öğretimi sırasında öğretmenlerin öğrencilere sürekli olarak rehberlik etmesi ve ailelerle iyi bir iletişim kurmasının gerekliliği ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak bu tecrübeler ve görüşler birleştirilerek sosyal bilgiler ve tarih öğretmenleri için “Sözlü Tarih Uygulama Kılavuzu” hazırlanmış ve ekte sunulmuştur. Oral history makes people the subject of history by recording people's life stories. Oral history has been used as a data collection tool in particularly history and in many other fields; it has been used as a teaching method in many countries such the UK and the USA for a long time. In addition, oral history studies, which are used intensively in the field of education, were conducted after the curriculum changes had been made according to constructivist approach in 2005. As a matter of fact, oral history was proposed as a method in 2005 Social Studies Curriculum and its benefits were examined in detail. However, there are no examples, guidelines or instructions on how to conduct oral history studies. Similarly, in related studies conducted in the literature, it has been found that no guidelines, instruction or sample implementation forms are recommended to guide teachers, although its benefits, significance, and characteristics have been addressed. In this respect, the aim of this dissertation is to carry out the implementation of oral history method, which is regarded as a teaching and learning method, determine the principles of the oral history implementation, unearth the students and teachers’ opinions about the use of oral history practices, and prepare an Oral History Implementation Instruction for social studies and history teachers to apply oral history method. Within the scope of the dissertation, which includes Pilot and Main Implementation, students made oral history studies on “There is No End to Progression” (İlerlemenin Sonu Yok) which is a topic of Social Studies Curriculum. The study was conducted according to the exploratory research model which is a qualitative research method. The working group which was chosen according to the opportunistic sampling technique were consisted of 20 (13 girls, 7 boys) 6th-grade students who were studying in Central District of Karaağaç Middle School in Uşak province in 2014-2015 Spring term. In this study, as data collection tools Evaluation Form for Student's Oral History Studies, Parent Informing Form, Focus Group Interview Form, Teacher Interview Form, Student's Oral History Reports and Researcher's (Observation) Notes were used in order to generate and gather data, and these forms are developed by the researcher. Both descriptive and content analyses were used for data analysis. After data analysis, several themes which are beneficial both for students and social studies teacher were emerged after the implementation of oral history method with secondary schools students. Data analysis shows that oral history is a useful learning and teaching method that can be used in social studies courses. Students, who participate in the study, state that they enjoy being in the oral history study, but they expect shorter period of study. In addition, they express significant contributions of oral history study such as improving communication skills, becoming an entrepreneur, writing an oral history report, defeating fears and gaining and improving self-confidence and learning local history of the city in which they live. Similarly, the social studies teacher says that oral history is an effective method and students acquired variety of skills such as communication skills, scientific research, taking responsibility, collaborative learning and projecting. In addition, it is concluded that it is necessary for teachers to constantly guide students and communicate well with families during an oral history study. Consequently, an "Oral History Implementation Instruction" was developed for social studies and history teachers and it is presented in the Appendix.

Hasan Tahsin Banguoğlu'nun Milli Eğitim Bakanlığı Dönemi (Yüksek Lisans Tezi)

Osmanlı İmparatorluğu’nda en ciddi manada III. Selim döneminde başlatılan eğitimde modernleşme ça... more Osmanlı İmparatorluğu’nda en ciddi manada III. Selim döneminde başlatılan eğitimde modernleşme çabaları, II. Mahmut devrinde hız kazanmıştır. Bu çabalar Tanzimat’ın ilanından sonra en üst seviyeye ulaşmıştır. Ancak bütün bu modernleşme hareketleri Osmanlı Devleti’nin yıkılışını önleyememiştir.

Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı Devleti’ni mahkûm eden güçlerle baş etmek için onların silahını kullanmıştır. Yani eğitimde modern ve bilimsel bir yapı oluşturarak Batılı güçlere ayak uydurma yolunu seçmiştir. Bu nedenle eğitimde modernleşme adına birçok inkılap yapmıştır.
Cumhuriyetin ilanıyla yeni bir anlayışla başlanan eğitimde modernleşme hareketi Tahsin Banguoğlu’nun milli eğitim bakanlığı dönemine kadar aralıksız olarak sürmüştür. Tahsin Banguoğlu döneminde de bu süreç devam ettirilmiştir. Bu dönemde eğitimde ciddi bir dönüşüm yaşanmıştır. Günümüzde varlığını sürdüren birçok kurum bu dönemde açılmıştır. Bu çalışmada Türk eğitim tarihini daha sağlıklı okumak için bilinmesi gereken bu geçiş dönemindeki önemli gelişmelere değindik.

Anahtar Kelimeler: Tahsin Banguoğlu, türbeler, eğitim, ilahiyat fakültesi, UNESCO, eğitim kademeleri

Bilimsel Makale İnceleme Formu

Bilimsel Araştırma İnceleme Formu, 2022

Bu form; Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nitel ve Nicel Araştırma Yöntemleri dersleri yanında lite... more Bu form; Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Nitel ve Nicel Araştırma Yöntemleri dersleri yanında literatür taraması çalışmalarında öğrencilerin ilgili araştırmaları bir bütün olarak değerlendirmeleri için hazırlanmıştır. Yararlı olması dileğiyle. Doç. Dr. İlker DERE, Necmettin Erbakan Üniversitesi

Kültür Öğretimine İlişkin Örnek Bir Ders Planı

by Ilker Dere and Emine Demirci Dölek

Bu ders planı, ders planı tasarlama sürecinde sosyal bilgiler öğretmen adaylarına fikir vermesi i... more

Özel Öğretim Yöntemleriyle Sosyal Bilgiler Öğretimi I (Kazanım, Yöntem, Materyal ve Etkinlik Örnekleri)

by Ilker Dere and Ceren Çinikaya

Milli Eğitim Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu 2023 Eğitim Vizyonu’nun temel politikalarına göre: “... more Milli Eğitim Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu 2023 Eğitim Vizyonu’nun temel politikalarına göre: “Öğretmen ve diğer yetişkinler, bilgi transferi yerine hissetme, düşünme ve yapmayı tetikleyen yöntemlerle rehberlik ettiği sürece doğal öğrenme ekosistemi korunur. Öğretmen yönetmez, gütmez; rehberlik ve ustalığını konuşturur. Tüm çocukları, öğrenme topluluğunun saygın birer ferdi olarak görür.” Bu hedefe ulaşmak için öğretmenler, tüm öğrencilerin çeşitli zekâ türlerine hitap ederek onları teşvik etmelidir. Öğretmenlerin yalnızca düz anlatıma dayalı ders anlatması şüphesiz öğrencileri yalnızca alıcı konumda bırakır. Öğrencilerin eleştirel düşünme, yaratıcılık, iletişim, takım çalışması gibi 21. yüzyıl becerilerini öğretmenin aktarıcı, öğrencinin alıcı olduğu öğretim yaklaşımı içerisinde kazanması oldukça güç görünmektedir. Geleneksel yaklaşımın aksine öğretmenler, derslerini zenginleştirerek öğrencilerin potansiyellerini ortaya çıkarmalı, onları cesaretlendirmelidir.
Sosyal bilgiler öğretmenliği açısından bakıldığında, öğretmen eğitiminde adayların sosyal bilgiler derslerini zenginleştirmeyi, somutlaştırmayı ve aktif hale getirmeyi öğrenebilecekleri en uygun ders, Özel Öğretim Yöntemleri I-II, 2018 Lisans Programı’na göre Sosyal Bilgiler Öğretimi I-II dersleridir. Bu derslerde adaylar, iyi bir öğretmen olmak için gerekli yöntem, teknik ve materyal bakımından daha donanımlı yetişmek için çeşitli etkinlikler yapmaktadır. Bu kitap, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği bölümünde 2018-2019 Bahar ve Güz dönemlerinde Özel Öğretim Yöntemleri I-II derslerinde öğretmen adaylarının hazırladıkları raporlar, ders planları, etkinlikler ve kullandıkları materyallere içermektedir.
Mikro öğretim yöntemiyle yürütülen ve okul-üniversite iş birliğinin sağladığı bu çalışmada adaylar, birbirlerinden farklı olacak şekilde öğretim yöntem, teknikleri ve MEB 2018 Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’ndan kazanımlar belirlemişlerdir. Adaylar, öncelikle uygulama için yöntem ve teknikler hakkında literatür taraması yaparak bilgi edinmişler ve bunları rapor haline getirmişlerdir. Ardından ders planlarını yöntemlerine uygun şekilde hazırlayan adaylar, yöntem ve tekniklerini destekleyici nitelikte materyaller ve etkinlikler geliştirmişlerdir. Hazırlanan ders planları, 25’er dakikalık mikro öğretim uygulamalarıyla 12 hafta boyunca kullanılmış ve öğretmen adayları bu sayede arkadaşlarının tecrübelerinden faydalanmıştır.
Çalışmada yöntemlerin uygulanması, kazanım ile yöntem uyumunun değerlendirilmesi, ders anlatımı sırasında kullanılan slayttan örnek görseller ve hazırlanmış materyal görselleri yer almaktadır. Teorik olarak bilinen uygulama aşamaları somutlaştırılmıştır.
Değerli öğretmenler ve öğretmen adayları; yayınlamış olduğumuz bu çalışmanın başta sosyal bilgiler öğretmen adaylarına, ardından sosyal bilgiler öğretmenlerine fikir vermesini temenni ediyoruz. Çalışmada emeği geçen tüm Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği öğretmen adaylarına teşekkür ediyoruz.
Saygılarımızla.

Dr. Öğr. Üyesi İlker DERE
Ceren ÇİNİKAYA
Hüseyin YILDIRIM

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) Vol II Issue II

by Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) and Ilker Dere

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) aims to present the compilation of up... more

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) Vol II Issue III

by Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE), Ilker Dere, Gökhan Demirhan, and Ayşe Bilir

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) aims to present the compilation of up... more

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) Vol III Issue II

by Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) and Ilker Dere

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) aims to present the compilation of up... more

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) Vol III Issue III

by Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) and Ilker Dere

We are happy to introduce you to the third issue of the Volume Three of the Journal of Innovative... more We are happy to introduce you to the third issue of the Volume Three of the Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE). This is the second issue of JIRTE to be published only in English. There are six research papers presented in the current issue, each one is addressing different topics in the field of teacher education. The first one titled "Skill hierarchies of teacher candidates: An analysis in the context of skills included in the social studies curriculum in Turkey" examines how Turkish social studies student teachers conceptualise those skills placed in the middle school social studies curriculum and the contexts in which those skills presented to middle school students. Conducted by Murat Bayram Yılar, the findings of this qualitative study indicate that the participants perceive communication, empathy, innovative thinking, critical thinking, and problem-solving as the most important skills.

Introductory Booklet of Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE)

by Erkan DİNÇ and Ilker Dere

Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) aims to present the compilation of up... more Journal of Innovative Research in Teacher Education (JIRTE) aims to present the compilation of up-to-date and innovative research papers, reviews, and argumentative essays on education in general and teacher education in particular. It is expected that the papers published in JIRTE will raise issues related to teacher education in various field areas; open up discussions related to those issues; suggest different methods of handling those issues or solving the related problems. It is also hoped that the studies published in JIRTE will provide the basis for timely discussions on the various areas of teacher education, and give direction to innovative research and practices. The paper accepted to JIRTE will be given DOI numbers and then published free of charge. JIRTE is an international peer-reviewed journal published three times a year in April, September, and December.

www.jirte.org