Wikipedia

Wereldkampioenschap voetbal

voetbaltoernooi
(Doorverwezen vanaf Wereldkampioenschap Voetbal)
Zie Wereldkampioenschap voetbal vrouwen voor het om de vier jaar terugkerend toernooi tussen de nationale vrouwenteams

Het FIFA-wereldkampioenschap voetbal mannen (Engels: FIFA World Cup Men, Frans: Coupe du monde de la FIFA), meestal wereldkampioenschap voetbal of WK voetbal genoemd, is een om de vier jaar terugkerend toernooi tussen de nationale mannenteams die bij de FIFA aangesloten zijn. Naast het gastland plaatsen zich via de continentale voorronden uiteindelijk nog 31 landenteams voor de eindronde. Op 10 januari 2017 werd besloten dat het WK vanaf 2026 uitgebreid wordt naar 48 landen. Tot aan het WK van 2002 werd ook de regerend wereldkampioen automatisch geplaatst, maar sindsdien dient ook dat landenteam kwalificatieronden te spelen om zich te plaatsen voor de eindronde. Het kampioenschap, inclusief voorronden, valt geheel onder toezicht van de Wereldvoetbalbond FIFA, maar de voorrondes worden georganiseerd door de continentale bonden.

FIFA-wereldkampioenschap voetbal mannen
Het logo van de FIFA World Cup
Het logo van de FIFA World Cup
Sport Voetbal
Regio Wereldkampioenschap
Bond/organisator FIFA
Eerste editie 1930 in Uruguay
Regerend kampioen Vlag van Argentinië Argentinië (3e titel)
Recordkampioen Vlag van Brazilië Brazilië met 5 titels
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Sport
Zuid-Koreanen keken naar hun land op de grote schermen in Seoul Plaza tijdens het WK 2002 toen ze het eerste Aziatische land waren dat de halve finale bereikte
Soccer City in Johannesburg, Zuid-Afrika, tijdens de wedstrijd in de kwartfinale tussen Uruguay en Ghana, 2 juli op het WK 2010. Hier werd ook de finale gespeeld

Geschiedenis

bewerken

Voorgeschiedenis

bewerken

Aanvankelijk waren de Olympische Spelen het podium voor het belangrijkste mondiale voetbaltoernooi. Voetbal was een door het IOC erkende sport in 1900 (in Parijs), 1904 (in St. Louis) en 1906 (in Athene), waarbij drie of vier amateurclubs enkele wedstrijden speelden en het klassement bepaald werd aan de hand van de doelsaldo's.

Door de in 1904 opgerichte FIFA was een poging gedaan om in 1906 een internationaal voetbaltoernooi tussen landen te organiseren, buiten het olympische kader om. Dit toernooi zou bestaan uit vier groepen van de beste clubteams uit Europa. Zwitserland zou de halve finales en finale organiseren. De moeilijkheden stapelden zich echter op: diverse nationale bonden hadden grote bezwaren, en het draaide uit op een mislukking.[1]

Vanaf 1908 werden de olympische toernooien groter, maar naar olympische traditie werden alleen amateurspelers toegelaten. Mede daarom werden in die jaren ook toernooien voor professionele voetbalteams georganiseerd. De Torneo Internazionale Stampa Sportiva, gehouden in Turijn in 1908, was een van de eerste, en in 1909 en 1911 organiseerde de Schot Thomas Lipton de Sir Thomas Lipton Trophy, eveneens in Turijn. Op alle drie toernooien werd gestreden tussen vier individuele clubs (geen nationale ploegen), die elk een hele natie vertegenwoordigden – de clubs op deze drie toernooien kwamen uit Italië, Zwitserland, Engeland en Duitsland.

Olympische toernooien tussen landenteams
bewerken

In 1908 werd voetbal een officiële olympische competitie onder toezicht van de FIFA. Het toernooi werd georganiseerd door de Engelse voetbalbond, ging tussen nationale teams en had de vorm van een knock-outsysteem, maar diende nog steeds slechts als demonstratiesport. In 1908 (in Londen) en 1912 (in Stockholm) deden respectievelijk 8[2] en 11[3] Europese teams mee, en beide keren won het Engelse nationale amateurvoetbalteam.

In 1914 besloot de FIFA het olympische toernooi te erkennen als een "wereldkampioenschap voetbal voor amateurs", en nam de verantwoordelijkheid voor de organisatie van het evenement. Dit leidde tot 's werelds eerste intercontinentale voetbaltoernooi, op de Olympische Zomerspelen van 1920 (in Antwerpen). Er deden 14 nationale teams mee[4], waarvan een van buiten Europa, namelijk Egypte. Dit toernooi werd gewonnen door België. Voor de daaropvolgende twee Olympische Zomerspelen staken er ook teams de Atlantische Oceaan over om deel te nemen aan de voetbaltoernooien. In 1924 (in Parijs) waren 22 teams,[5] waarvan vier van buiten Europa: Egypte, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten. In 1928 (in Amsterdam) waren 17 teams,[6] waarvan zeven van buiten Europa: naast de vier die ook in 1924 meededen, waren dat ook Argentinië, Chili en Mexico. Beide toernooien werden gewonnen door Uruguay.

Het eerste officiële WK

bewerken

In de tweede helft van de jaren 1920 werd besloten om voetbal niet op te nemen als onderdeel van het programma van de Olympische Zomerspelen van 1932 in Los Angeles, vanwege de op dat ogenblik geringe populariteit van voetbal in de Verenigde Staten en meningsverschillen tussen de FIFA en het IOC over de status van amateurspelers. In 1928 stelde FIFA-voorzitter Jules Rimet daarom voor om een eigen internationaal toernooi te organiseren, waarop de sterkste nationale voetbalploegen om de titel World Champion zouden gaan spelen. Op maandag 28 mei 1928 werd in Amsterdam besloten dat Uruguay gastland zou worden van het eerste officiële wereldkampioenschap voetbal, in 1930, om het eeuwfeest van de Uruguayaanse onafhankelijkheid te vieren en omdat Uruguay toen dubbele olympische titelhouder en dus een van de betere voetballanden was.

Het eerste wereldkampioenschap voetbal was tevens het enige waarvoor de landen zich niet hoefden te kwalificeren: ze werden uitgenodigd door de FIFA om aan het eerste WK mee te doen. De animo uit Europa was echter nihil: op 28 februari 1930, de einddatum van inschrijving, had zich nog geen enkel Europees land aangemeld vanwege de lange reisduur en de hoge reiskosten. Uiteindelijk wist Rimet, met hulp van de regering van Uruguay, vier teams zo ver te krijgen om de oversteek te maken: België, Roemenië, Joegoslavië en Frankrijk. Met zeven teams uit Zuid-Amerika en twee uit Noord-Amerika kwam het aantal deelnemende landen op 13. Uruguay werd de eerste officiële wereldkampioen.

Trofee

bewerken
  Zie FIFA-wereldbeker voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Als trofee voor het winnende team werd de "Victoire aux Ailes d'Or" ontworpen: een beker gedragen door Nikè, de Griekse godin van de overwinning. Deze wisselbeker werd in 1946 als eerbetoon aan de initiatiefnemer van het WK voetbal omgedoopt naar "Jules Rimet-beker". In 1970 ging deze trofee definitief naar Brazilië: dat was het derde WK dat door Brazilië werd gewonnen, en de regel was toen nog dat indien één land drie keer wereldkampioen werd, het de trofee mocht houden. In 1983 werd de beker gestolen en nooit meer teruggevonden, waarna de Braziliaanse voetbalbond een replica liet maken.

De huidige trofee, FIFA Wereldbeker, bestaat uit twee figuren op een sokkel die een wereldbol omhoog houden. De FIFA Wereldbeker werd voor het eerst uitgereikt in 1974 aan het toenmalige West-Duitsland. Het winnende land ontvangt een replica, het origineel bevindt zich in het FIFA hoofdkantoor.

Aantal teams

bewerken

In de toernooien tot en met 1978 streden 16 teams in elk toernooi, behalve zoals gezegd in 1930 (13 teams), en in 1938 (15 teams – Oostenrijk was na kwalificatie in verband met de Anschluss opgegaan in Duitsland) en 1950 (13 teams – India, Schotland en Turkije trokken zich terug).[7] De meeste van de deelnemende landen kwamen uit Europa en Zuid-Amerika. De enkele teams uit Noord-Amerika, Afrika, Azië en Oceanië werden meestal eenvoudig verslagen door de Europese en Zuid-Amerikaanse ploegen: de enigen die tot 1978 de tweede ronde bereikten, waren de Verenigde Staten (halve finale in 1930), Cuba (kwartfinale in 1938), Noord-Korea (kwartfinale in 1966) en Mexico (kwartfinale in 1970).

Het toernooi werd uitgebreid naar 24 teams in 1982[8] en vervolgens naar 32 in 1998,[9] waardoor meer teams uit Afrika, Azië en Noord-Amerika konden deelnemen. Vanaf 2026 zullen er 48 landen meedoen aan het WK.

Historisch overzicht

bewerken
WK-jaar Gastland(en) Aantal deelnemers Wereldkampioen Uitslag van de finale 2e plaats 3e plaats 4e plaats
1930   Uruguay 13   Uruguay 4 – 2   Argentinië   Verenigde Staten   Joegoslavië
1934 (kwalificaties)   Italië 16   Italië 2 – 1 n.v.   Tsjecho-Slowakije   Duitsland   Oostenrijk
1938 (kwalificaties)   Frankrijk 15   Italië 4 – 2   Hongarije   Brazilië   Zweden
1942 Afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
1946 Afgelast vanwege de Tweede Wereldoorlog
1950 (kwalificaties)   Brazilië 13   Uruguay 2 - 1   Brazilië   Zweden   Spanje
1954 (kwalificaties)   Zwitserland 16   West-Duitsland 3 – 2   Hongarije   Oostenrijk   Uruguay
1958 (kwalificaties)   Zweden 16   Brazilië 5 – 2   Zweden   Frankrijk   West-Duitsland
1962 (kwalificaties)   Chili 16   Brazilië 3 – 1   Tsjecho-Slowakije   Chili   Joegoslavië
1966 (kwalificaties)   Engeland 16   Engeland 4 – 2 n.v.   West-Duitsland   Portugal   Sovjet-Unie
1970 (kwalificaties)   Mexico 16   Brazilië 4 – 1   Italië   West-Duitsland   Uruguay
1974 (kwalificaties)   West-Duitsland 16   West-Duitsland 2 – 1   Nederland   Polen   Brazilië
1978 (kwalificaties)   Argentinië 16   Argentinië 3 – 1 n.v.   Nederland   Brazilië   Italië
1982 (kwalificaties)   Spanje 24   Italië 3 – 1   West-Duitsland   Polen   Frankrijk
1986 (kwalificaties)   Mexico 24   Argentinië 3 – 2   West-Duitsland   Frankrijk   België
1990 (kwalificaties)   Italië 24   West-Duitsland 1 – 0   Argentinië   Italië   Engeland
1994 (kwalificaties)   Verenigde Staten 24   Brazilië 0 – 0 n.v. (P: 3-2)   Italië   Zweden   Bulgarije
1998 (kwalificaties)   Frankrijk 32   Frankrijk 3 – 0   Brazilië   Kroatië   Nederland
2002 (kwalificaties)   Zuid-Korea
  Japan 		32   Brazilië 2 – 0   Duitsland   Turkije   Zuid-Korea
2006 (kwalificaties)   Duitsland 32   Italië 1 – 1 n.v. (P: 5-3)   Frankrijk   Duitsland   Portugal
2010 (kwalificaties)   Zuid-Afrika 32   Spanje 1 – 0 n.v.   Nederland   Duitsland   Uruguay
2014 (kwalificaties)   Brazilië 32   Duitsland 1 – 0 n.v.   Argentinië   Nederland   Brazilië
2018 (kwalificaties)   Rusland 32   Frankrijk 4 – 2   Kroatië   België   Engeland
2022 (kwalificaties)   Qatar 32   Argentinië 3 – 3 n.v. (P: 4-2)   Frankrijk   Kroatië   Marokko
2026 (kwalificaties)   Canada
  Mexico
  Verenigde Staten 		48

Continentale voorronden

bewerken

De ruim 200 landenteams die bij de FIFA aangesloten zijn, kwalificeren zich via continentale voorronden voor deelname aan het WK. De zes continentale bonden zijn:

Gastlanden

bewerken
  Zie Gastlanden wereldkampioenschap voetbal voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Deelnemende landen

bewerken

Tot nu toe hebben 82 landen ooit deelgenomen aan een WK-eindronde. In de onderstaande statistieken zijn de deelnames en de resultaten van Duitsland (1930-1938 & 1994-heden) en West-Duitsland (1950-1990) samengevoegd.

Team 30 34 38 50 54 58 62 66 70 74 78 82 86 90 94 98 02 06 10 14 18 22 26 WK's
  Algerije - - - - - - - X X X X 4
  Angola - - - - - - - - - - X 1
  Argentinië X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
  Australië X X X X X X 6
  België X X X X X X X X X X X X X X 14
  Bolivia X X X 3
  Bosnië en Herzegovina - - - - - - - - - - - - - - - X 1
  Brazilië X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 22
  Bulgarije X X X X X X X 7
  Canada X X X 3
  Chili X X X X X X X X X 9
  China X 1
  Colombia X X X X X X 6
  Costa Rica X X X X X X 6
  Cuba X 1
  Denemarken X X X X X X 6
  Duitsland X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 20
  Ecuador X X X X 4
  Egypte X X X 3
  El Salvador X X 2
  Engeland X X X X X X X X X X X X X X X X 16
  Frankrijk X X X X X X X X X X X X X X X X 16
  Ghana - - - - - X X X X 4
  Griekenland X X X 3
  Haïti X 1
  Honduras X X X 3
  Hongarije X X X X X X X X X 9
  Ierland X X X 3
  IJsland X 1
  Irak X 1
  Iran X X X X X X 6
  Israël - - - X 1
  Italië X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
  Ivoorkust - - - - - - X X X 3
  Jamaica - - - - - - - X 1
  Japan X X X X X X X 7
  Joegoslavië X X X X X X X X - - - - - - - - - 8
  Kameroen - - - - - - X X X X X X X X 8
  Koeweit - - - - - - X 1
  Kroatië - - - - - - - - - - - - - - X X X X X X 6
  Marokko - - - - - X X X X X X 6
  Mexico X X X X X X X X X X X X X X X X X X 18
  Nederland X X X X X X X X X X X 11
  Nederlands-Indië X - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1
  Nieuw-Zeeland X X 2
  Nigeria - - - - - - X X X X X X 6
  Noord-Ierland X X X 3
  Noord-Korea - - - X X 2
  Noorwegen X X X 3
  Oekraïne - - - - - - - - - - - - - - X 1
  Duitse Democratische Republiek - - - X - - - - - - - - - 1
  Oostenrijk X - X X X X X X 7
  Panama X 1
  Paraguay X X X X X X X X 8
  Peru X X X X X 5
  Polen X X X X X X X X X 9
  Portugal X X X X X X X X 8
  Qatar - - - - - - - - - - X 1
  Roemenië X X X X X X X 7
  Rusland - - - - - - - - - - - - - - X X X X 4
  Saoedi-Arabië - X X X X X X 6
  Schotland X X X X X X X X 8
  Senegal - - - - - - X X X 3
  Servië - - - - - - - - - - - - - - - - - - X X X 3
  Servië en Montenegro - - - - - - - - - - - - - - X X - - - - - 2
  Slovenië - - - - - - - - - - - - - - X X 2
  Slowakije - - - - - - - - - - - - - - X 1
  Sovjet-Unie X X X X X X X - - - - - - - - 7
  Spanje X X X X X X X X X X X X X X X X 16
  Togo - - - - - - X 1
  Trinidad en Tobago - - - - - - - X 1
  Tsjechië - - - - - - - - - - - - - - X 1
  Tsjecho-Slowakije X X X X X X X X - - - - - - - - - 8
  Tunesië - - - - - X X X X X X 6
  Turkije X X 2
  Uruguay X X X X X X X X X X X X X X 14
  Verenigde Arabische Emiraten - - - - - - - - - X 1
  Verenigde Staten X X X X X X X X X X X X 12
  Wales X X 2
  Zaïre - - - - - - - X 1
  Zuid-Afrika X X X 3
  Zuid-Korea - - - X X X X X X X X X X X 11
  Zweden X X X X X X X X X X X X 12
  Zwitserland X X X X X X X X X X X X 12
Totaal 13 16 15 13 16 16 16 16 16 16 16 24 24 24 24 32 32 32 32 32 32 32 48 492
Jaar 30 34 38 50 54 58 62 66 70 74 78 82 86 90 94 98 02 06 10 14 18 22 26

Puntenklassement

bewerken

De volgorde is gebaseerd op het aantal punten behaald met wedstrijden op alle WK's (drie per gewonnen wedstrijd, één punt per gelijkspel en nul per verloren wedstrijd). Schuingedrukt betekent dat dit land in die vorm niet meer bestaat.

Bijgewerkt tot en met het WK van 2022

Nr. Team WK's GS W G V P DV DT DS
1.   Brazilië 22 114 76 19 19 247 237 108 129
2.   Duitsland 20 112 68 21 23 225 232 130 102
3.   Argentinië 18 88 47 17 24 158 152 100 52
4.   Italië 18 83 45 21 17 156 128 77 51
5.   Frankrijk 16 73 39 14 20 131 136 85 51
6.   Engeland 16 74 32 22 20 118 104 68 36
7.   Spanje 16 67 31 17 19 110 100 72 28
8.   Nederland 11 55 30 14 11 104 96 52 44
9.   Uruguay 14 59 25 13 21 88 89 76 13
10.   België 14 52 21 10 20 73 69 74 -5
11.   Zweden 12 51 19 13 19 70 80 73 7
12.   Mexico 17 60 17 15 28 66 62 101 -39
13.   Portugal 8 35 17 6 12 57 61 41 20
14.   Polen 9 38 17 6 15 57 49 50 -1
15.   Sovjet-Unie 7 31 15 6 10 51 53 34 19
16.   Zwitserland 12 41 14 8 19 50 55 73 -18
17.   Joegoslavië 8 33 14 7 12 49 55 42 13
18.   Hongarije 9 32 15 3 14 48 87 57 30
19.   Kroatië 6 30 13 8 9 47 43 33 10
20.   Oostenrijk 7 29 12 4 13 40 43 47 -4
21.   Chili 9 33 11 7 15 40 40 49 -9
22.   Tsjecho-Slowakije 8 30 11 5 14 38 44 45 -1
23.   Verenigde Staten 11 37 9 8 20 35 40 66 -26
24.   Denemarken 6 23 9 6 8 33 31 29 2
25.   Paraguay 8 27 7 10 10 31 30 38 -8
26.   Zuid-Korea 11 38 7 10 20 31 39 78 -39
27.   Colombia 6 22 9 3 10 30 37 32 5
28.   Roemenië 7 21 8 5 8 29 30 32 -2
29.   Japan 7 25 7 6 12 27 25 33 -8
30.   Costa Rica 6 21 6 5 10 23 21 38 -17
31.   Marokko 6 22 5 6 11 21 20 27 -7
32.   Nigeria 6 21 6 3 12 21 23 30 -7
33.   Schotland 8 23 4 7 12 19 25 41 -16
34.   Kameroen 7 23 4 7 12 19 18 43 -25
35.   Bulgarije 7 26 3 8 15 17 22 53 -31
36.   Senegal 3 12 5 3 4 18 16 17 -1
37.   Ghana 4 15 5 3 7 18 18 23 -5
38.   Peru 5 18 5 3 10 18 21 33 -12
39.   Ecuador 4 13 5 2 6 17 14 14 0
40.   Turkije 2 10 5 1 4 16 20 17 3
41.   Rusland 4 14 4 4 6 16 24 20 4
42.   Australië 6 20 4 4 12 16 17 37 -20
43.   Ierland 3 13 2 8 3 14 10 10 0
44.   Noord-Ierland 3 13 3 5 5 14 13 23 -10
45.   Tunesië 6 18 3 5 10 14 14 26 -12
46.   Saoedi-Arabië 6 19 4 2 13 14 14 44 -30
47.   Iran 6 18 3 4 11 13 13 31 -18
48.   Algerije 4 13 3 3 7 12 13 19 -6
49.   Ivoorkust 3 9 3 1 5 10 13 14 -1
50.   Zuid-Afrika 3 9 2 4 3 10 11 16 -5
51.   Noorwegen 3 8 2 3 3 9 7 8 -1
52.   Duitse Democratische Republiek 1 6 2 2 2 8 5 5 0
53.   Oekraïne 1 5 2 1 2 7 5 7 -2
54.   Wales 2 8 1 4 3 7 5 10 -5
55.   Servië en Montenegro 2 7 2 1 4 7 7 14 -7
56.   Servië 3 9 2 1 6 7 9 15 -6
57.   Griekenland 3 10 2 1 7 7 5 20 -15
58.   Slowakije 1 4 1 1 2 4 5 7 -2
59.   Slovenië 2 6 1 1 4 4 5 10 -5
60.   Cuba 1 3 1 1 1 4 5 12 -7
61.   Noord-Korea 2 7 1 1 5 4 6 21 -15
62.   Bosnië en Herzegovina 1 3 1 0 2 3 4 4 0
63.   Tsjechië 1 3 1 0 2 3 3 4 -1
64.   Jamaica 1 3 1 0 2 3 3 9 -6
65.   Nieuw-Zeeland 2 6 0 3 3 3 4 14 -10
66.   Honduras 3 9 0 3 6 3 3 14 -11
67.   Angola 1 3 0 2 1 2 1 2 -1
68.   Israël 1 3 0 2 1 2 1 3 -2
69.   Egypte 3 7 0 2 5 2 5 12 -7
70.   IJsland 1 3 0 1 2 1 2 5 -3
71.   Koeweit 1 3 0 1 2 1 2 6 -4
72.   Trinidad en Tobago 1 3 0 1 2 1 0 4 -4
73.   Bolivia 3 6 0 1 5 1 1 20 -19
74.   Irak 1 3 0 0 3 0 1 4 -3
75.   Togo 1 3 0 0 3 0 1 6 -5
76.   Nederlands-Indië 1 1 0 0 1 0 0 6 -6
77.   Panama 1 3 0 0 3 0 2 11 -9
78.   Verenigde Arabische Emiraten 1 3 0 0 3 0 2 11 -9
79.   China 1 3 0 0 3 0 0 9 -9
80.   Canada 2 6 0 0 6 0 2 12 -10
81.   Haïti 1 3 0 0 3 0 2 14 -12
82.   Zaïre 1 3 0 0 3 0 0 14 -14
83.   El Salvador 2 6 0 0 6 0 1 22 -21

Landen die de top vier bereikt hebben

bewerken
Team Wereldkampioen Tweede plaats Derde plaats Vierde plaats Totaal
  Brazilië 5x (1958/1962/1970/1994/2002) 2x (1950[10]/1998) 2x (1938/1978) 2x (1974/2014[10]) 11
  Duitsland 4x (1954/1974[10]/1990/2014) 4x (1966/1982/1986/2002) 4x (1934/1970/2006[10]/2010) 1x (1958) 13
  Italië 4x (1934[10]/1938/1982/2006) 2x (1970/1994) 1x (1990[10]) 1x (1978) 8
  Argentinië 3x (1978[10]/1986/2022) 3x (1930/1990/2014) — — 6
  Frankrijk 2x (1998[10]/2018) 2x (2006/2022) 2x (1958/1986) 1x (1982) 7
  Uruguay 2x (1930[10]/1950) — — 3x (1954/1970/2010) 5
  Engeland 1x (1966[10]) — — 2x (1990/2018) 3
  Spanje 1x (2010) — — 1x (1950) 2
  Nederland — 3x (1974/1978/2010) 1x (2014) 1x (1998) 5
  Hongarije — 2x (1938/1954) — — 2
  Tsjecho-Slowakije[11] — 2x (1934/1962) — — 2
  Zweden — 1x (1958[10]) 2x (1950/1994) 1x (1938) 4
  Kroatië — 1x (2018) 2x (1998/2022) — 3
  Polen — — 2x (1974/1982) — 2
  België — — 1x (2018) 1x (1986) 2
  Oostenrijk — — 1x (1954) 1x (1934) 2
  Portugal — — 1x (1966) 1x (2006) 2
  Chili — — 1x (1962[10]) — 1
  Turkije — — 1x (2002) — 1
  Verenigde Staten — — 1x (1930) — 1
  Joegoslavië[11] — — — 2x (1930/1962) 2
  Bulgarije — — — 1x (1994) 1
  Marokko — — — 1x (2022) 1
  Sovjet-Unie[11] — — — 1x (1966) 1
  Zuid-Korea — — — 1x (2002) 1

Speciale prijzen

bewerken
  • De Golden Ball voor de beste speler van het eindtoernooi.
  • De Golden Boot voor de topscorer van het eindtoernooi.
  • De Golden Glove voor de beste doelverdediger van het eindtoernooi.
  • De Best Young Player Award voor de beste speler van 21 jaar of jonger.
  • De FIFA Fair Play Trophy voor het team met het laagste aantal overtredingen en kaarten.
  • De FIFA Award for the Most Entertaining Team voor het team dat het meest had gedaan om het publiek te vermaken.

Golden Ball

bewerken
Zinédine Zidane – Golden Ball 2006
Lionel Messi – Golden Ball 2014
Luka Modrić - Golden Ball 2018
  Zie Beste speler van het WK voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

De Golden Ball (gouden bal) gaat naar de beste speler van het eindtoernooi, die gekozen wordt door afgevaardigden uit de media. De spelers die in deze verkiezing op de tweede en derde plaats eindigen, krijgen respectievelijk de Silver Ball en de Bronze Ball.

WK Golden Ball Silver Ball Bronze Ball
Speler Team Speler Team Speler Team
1930 José Nasazzi   Uruguay Guillermo Stábile   Argentinië José Leandro Andrade   Uruguay
1934 Giuseppe Meazza   Italië Matthias Sindelar   Oostenrijk Oldřich Nejedlý   Tsjecho-Slowakije
1938 Leônidas   Brazilië Silvio Piola   Italië György Sárosi   Hongarije
1950 Zizinho   Brazilië Juan Alberto Schiaffino   Uruguay Ademir   Brazilië
1954 Ferenc Puskás   Hongarije Sándor Kocsis   Hongarije Fritz Walter   West-Duitsland
1958 Didi   Brazilië Pelé   Brazilië Just Fontaine   Frankrijk
1962 Garrincha   Brazilië Josef Masopust   Tsjecho-Slowakije Leonel Sánchez   Chili
1966 Bobby Charlton   Engeland Bobby Moore   Engeland Eusébio   Portugal
1970 Pelé   Brazilië Gérson   Brazilië Gerd Müller   West-Duitsland
1974 Johan Cruijff   Nederland Franz Beckenbauer   West-Duitsland Kazimierz Deyna   Polen
1978 Mario Kempes   Argentinië Paolo Rossi   Italië Dirceu   Brazilië
1982 Paolo Rossi   Italië Falcão   Brazilië Karl-Heinz Rummenigge   West-Duitsland
1986 Diego Maradona   Argentinië Harald Schumacher   West-Duitsland Preben Elkjær   Denemarken
1990 Salvatore Schillaci   Italië Lothar Matthäus   West-Duitsland Diego Maradona   Argentinië
1994 Romário   Brazilië Roberto Baggio   Italië Christo Stoitsjkov   Bulgarije
1998 Ronaldo   Brazilië Davor Šuker   Kroatië Lilian Thuram   Frankrijk
2002 Oliver Kahn   Duitsland Ronaldo   Brazilië Hong Myung-bo   Zuid-Korea
2006 Zinédine Zidane   Frankrijk Fabio Cannavaro   Italië Andrea Pirlo   Italië
2010 Diego Forlán   Uruguay Wesley Sneijder   Nederland David Villa   Spanje
2014 Lionel Messi   Argentinië Thomas Müller   Duitsland Arjen Robben   Nederland
2018 Luka Modrić   Kroatië Eden Hazard   België Antoine Griezmann   Frankrijk
2022 Lionel Messi   Argentinië Kylian Mbappé   Frankrijk Luka Modrić   Kroatië

Golden Boot

bewerken

De Golden Boot of Golden Shoe (gouden schoen) gaat naar de topscorer van het eindtoernooi.

Ronaldo – Golden Boot 2002
Miroslav Klose – Golden Boot 2006
Harry Kane – Golden Boot 2018
WK Speler Team Goals
1930 Guillermo Stábile   Argentinië 8
1934 Oldřich Nejedlý   Tsjecho-Slowakije 5
1938 Leônidas   Brazilië 7
1950 Ademir   Brazilië 9
1954 Sándor Kocsis   Hongarije 11
1958 Just Fontaine   Frankrijk 13
1962 Flórián Albert   Hongarije 4
Valentin Ivanov   Sovjet-Unie
Garrincha   Brazilië
Dražan Jerković   Joegoslavië
Vavá   Brazilië
Leonel Sanchez   Chili
1966 Eusébio   Portugal 9
1970 Gerd Müller   West-Duitsland 10
1974 Grzegorz Lato   Polen 7
1978 Mario Kempes   Argentinië 6
1982 Paolo Rossi   Italië 6
1986 Gary Lineker   Engeland 6
1990 Salvatore Schillaci   Italië 6
1994 Oleg Salenko   Rusland 6
Christo Stoitsjkov   Bulgarije
1998 Davor Šuker   Kroatië 6
2002 Ronaldo   Brazilië 8
2006 Miroslav Klose   Duitsland 5
2010 Thomas Müller   Duitsland 5
David Villa   Spanje
Wesley Sneijder   Nederland
Diego Forlán   Uruguay
2014 James Rodríguez   Colombia 6
2018 Harry Kane   Engeland 6
2022 Kylian Mbappé   Frankrijk 8

Golden Glove

bewerken

De Golden Glove (gouden handschoen), tot 2006 de Yashin Award genaamd, gaat naar de beste doelman van het eindtoernooi.

WK Speler Team
1994 Michel Preud'homme   België
1998 Fabien Barthez   Frankrijk
2002 Oliver Kahn   Duitsland
2006 Gianluigi Buffon   Italië
2010 Iker Casillas   Spanje
2014 Manuel Neuer   Duitsland
2018 Thibaut Courtois   België
2022 Emiliano Martínez   Argentinië

Best Young Player

bewerken
Michael Owen – Best Young Player 1998
Kylian Mbappé – Best Young Player 2018

De Best Young Player Award gaat naar de beste speler van 21 jaar of jonger. Deze prijs werd voor het eerst in 2006 uitgereikt.

Met een internetpoll heeft de FIFA de beste jonge speler van alle WK's van 1958 t/m 2002 laten kiezen. Pelé kreeg 61% van alle stemmen. Op basis van de poll is voor elk van die WK's een beste jonge speler verkozen.

WK Speler Leeftijd tijdens WK Team
1958 Pelé 17 jaar   Brazilië
1962 Flórián Albert 20 jaar   Hongarije
1966 Franz Beckenbauer 20 jaar   West-Duitsland
1970 Teófilo Cubillas 21 jaar   Peru
1974 Władysław Żmuda 20 jaar   Polen
1978 Antonio Cabrini 21 jaar   Italië
1982 Manuel Amoros 20 jaar   Frankrijk
1986 Enzo Scifo 20 jaar   België
1990 Robert Prosinečki 21 jaar   Joegoslavië
1994 Marc Overmars 21 jaar   Nederland
1998 Michael Owen 18 jaar   Engeland
2002 Landon Donovan 20 jaar   Verenigde Staten
2006 Lukas Podolski 21 jaar   Duitsland
2010 Thomas Müller 20 jaar   Duitsland
2014 Paul Pogba 21 jaar   Frankrijk
2018 Kylian Mbappé 19 jaar   Frankrijk
2022 Enzo Fernández 21 jaar   Argentinië

FIFA Fair Play Trophy

bewerken
Colombia – FIFA Fair Play Trophy 2014
Spanje – FIFA Fair Play Trophy 2018

De FIFA Fair Play Trophy gaat naar het team met het laagste aantal overtredingen en kaarten. Alleen de teams die de tweede ronde bereiken, komen voor deze prijs in aanmerking. De winnaars van deze prijs verdienen de FIFA Fair Play Trophy, een diploma, een fair play-medaille voor elke speler en official van het winnende team, en $ 50.000 aan voetbaluitrusting voor de ontwikkeling van de jeugd.

WK Team(s)
1978   Argentinië
1982   Brazilië
1986   Brazilië
1990   Engeland
1994   Brazilië
1998   Engeland /   Frankrijk
2002   België
2006   Brazilië /   Spanje
2010   Spanje
2014   Colombia
2018   Spanje
2022   Engeland

Most Entertaining Team

bewerken

De FIFA Award for the Most Entertaining Team gaat naar het team dat het meeste heeft gedaan om het publiek te vermaken met een positieve benadering van het spel. Het team wordt gekozen door een publieke poll.

WK Team
1994   Brazilië
1998   Frankrijk
2002   Zuid-Korea
2006   Portugal
2010   Duitsland
2014   Colombia
2018   België[12]
2022 n.n.b.

Statistieken

bewerken
  Zie Lijst van records en statistieken van het wereldkampioenschap voetbal voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Records

bewerken
Record Speler Team WK('s)
In 5 verschillende WK’s scoren Cristiano Ronaldo   Portugal 2006, 2010, 2014, 2018, 2022
Meeste doelpunten in totaal Miroslav Klose (16 goals)   Duitsland 2002 (5), 2006 (5), 2010 (4) en 2014 (2)
Meeste doelpunten op één toernooi Just Fontaine (13 goals)   Frankrijk 1958
Snelste doelpunt Hakan Şükür (10,8 s na aftrap)   Turkije 2002, in de troostfinale tegen   Zuid-Korea

Eerste

bewerken
Stelling Speler Team WK Tegenstander
Eerste WK-doelpunt Lucien Laurent   Frankrijk 1930   Mexico
Eerste WK-hattrick Bert Patenaude   Verenigde Staten 1930   Paraguay
Eerste van het veld gestuurde speler Plácido Galindo   Peru 1930   Roemenië
Eerste WK-doelpunt in eigen doel Ernst Lörtscher   Zwitserland 1938   Duitsland
Eerste van het veld gestuurde doelman Gianluca Pagliuca   Italië 1994   Noorwegen
Eerste golden goal op een WK Laurent Blanc   Frankrijk 1998   Paraguay, in de achtste finale

Jubileumgoals

bewerken

De volgende jubileumgoals werden gemaakt:[13]

Doelpunt Speler Team WK Tegenstander Bijzonderheden
500e Bobby Collins   Schotland 1958   Paraguay
1000e Rob Rensenbrink   Nederland 1978   Schotland strafschop
1500e Claudio Caniggia   Argentinië 1994   Nigeria
2000e Marcus Allbäck   Zweden 2006   Engeland
2500e Fakhreddine Ben Youssef   Tunesië 2018   Panama

Finales

bewerken

Leeftijd van de spelers

bewerken
  • De jongste speler op een WK is Norman Whiteside (Noord-Ierland): hij was 17 jaar en 41 dagen tijdens de wedstrijd tegen Joegoslavië in 1982.
  • De jongste speler die een doelpunt scoorde op een WK is Pelé (Brazilië): hij was 17 jaar en 239 dagen toen hij scoorde in de wedstrijd tegen Wales in 1958.
  • De jongste speler die wereldkampioen werd, is eveneens Pelé: hij was 17 jaar en 249 dagen tijdens de finale tegen Zweden in 1958.
  • De jongste speler die op een WK van het veld werd gestuurd, is Rigobert Song (Kameroen): hij was 17 jaar en 358 dagen toen hij van het veld gestuurd werd tijdens de wedstrijd tegen Brazilië in 1994.
  • De oudste speler op een WK is doelman Essam El-Hadary (Egypte): hij was 45 jaar en 161 dagen toen hij in de basis stond tijdens de met 2-1 verloren groepswedstrijd van zijn team in 2018, tegen Saoedi-Arabië. Hij is hiermee eveneens de oudste debutant op een WK ooit.
  • De oudste speler die een doelpunt scoorde op een WK, is Roger Milla (Kameroen): hij maakte op 42-jarige leeftijd het enige doelpunt voor Kameroen in de wedstrijd tegen Rusland in 1994.
  • De oudste speler die wereldkampioen werd, is Dino Zoff (Italië): hij was 40 jaar en 133 dagen tijdens de finale tegen West-Duitsland in 1982.

Coach

bewerken

Sancties

bewerken
Gele en rode kaarten
bewerken
Penalty's
bewerken

Penaltyseries

bewerken

vanaf het wereldkampioenschap voetbal 1978 wordt er in geval van een gelijk spel na verlenging niet langer geloot maar moeten beide teams penalty's nemen. Tot en met het WK 2022 zijn er 34 van dergelijke penaltyseries geweest.

bewerken
  • (en) FIFA Worldcup.com

Bron

bewerken

Voetnoten en referenties

bewerken
  1. ↑ (en) History of FIFA - FIFA takes shape, fifa.com.
  2. ↑ Aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1908 waren per land maximaal 4 teams toegestaan. Uiteindelijk waren er 8 teams; Frankrijk werd vertegenwoordigd door twee teams: Frankrijk A en Frankrijk B, en verder deden Denemarken, Groot-Brittannië, Nederland, Zweden, Hongarije en Bohemen mee; deze laatste twee trokken zich echter kort voor het begin van het toernooi terug, na te hebben geloot tegen respectievelijk Nederland en Frankrijk A.
  3. ↑ De 11 uiteindelijke deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1912 waren Denemarken, Duitsland, Finland, Groot-Brittannië, Hongarije, Italië, Nederland, Noorwegen, Oostenrijk, Rusland en Zweden. Twee landen trokken zich terug: België (voor de loting) en Frankrijk (dat had geloot tegen Noorwegen). Bohemen had zich ook ingeschreven, maar werd niet toegelaten, omdat alleen landen en voetbalbonden aangesloten bij de FIFA mochten deelnemen.
  4. ↑ De 14 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1920 waren België, Denemarken, Egypte (als enige niet-Europees team), Frankrijk, Griekenland, Groot-Brittannië, Italië, Joegoslavië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Spanje, Tsjecho-Slowakije en Zweden. Tsjecho-Slowakije werd na de finale gediskwalificeerd: in de 43e minuut, op een 2-0-achterstand, verliet het team de wedstrijd uit onvrede met de arbitrage.
  5. ↑ De 22 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1924 waren Egypte, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten van buiten Europa, en de Europese landenteams van België, Bulgarije, Estland, Frankrijk, Hongarije, Ierse Vrijstaat, Italië, Joegoslavië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Nederland, Polen, Roemenië, Spanje, Tsjecho-Slowakije, Zweden en Zwitserland.
  6. ↑ De 17 deelnemers aan het voetbaltoernooi op de Olympische Zomerspelen van 1928 waren Argentinië, Chili, Egypte, Mexico, Turkije, Uruguay en de Verenigde Staten van buiten Europa, en de Europese landenteams van België, Duitsland, Frankrijk, Italië, Joegoslavië, Luxemburg, Nederland, Portugal, Spanje en Zwitserland.
  7. ↑ Glanville, p. 45.
  8. ↑ Glanville, p. 238.
  9. ↑ Glanville, p. 359.
  10. ↑ a b c d e f g h i j k l Gastland
  11. ↑ a b c Staten die sindsdien opgesplitst zijn in twee of meerdere onafhankelijke naties.
  12. ↑ https://www.rookieroad.com/fifa-world-cup/most-entertaining-team-winners-list-9689923/
  13. ↑ Allbäck en Owen schrijven historie, NOS.nl, 20 juni 2006.
Zie de categorie FIFA World Cup van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wereldkampioenschap_voetbal&oldid=68197250"