El Oro-provinsen

El Oro
provins
Flagg
Land	Ecuador
Hovudstad	Machala
Areal	5 766,68 km²
Folketal	714 592 (2022)
Språk	spansk
El Oro 3.4833333333333°S 79.816666666667°W / -3.4833333333333; -79.816666666667
Kart som viser El Oro-provinsen. Kart som viser El Oro-provinsen.
Wikimedia Commons: El Oro Province

El Oro (spansk uttale [el ˈoɾo]; oro tyder ‘gull’) er ein provins i Ecuador. Han ligg sørvest i landet ved stillehavskysten og grensar til Peru. Provinsen har rundt 715 000 innbyggjarar på eit område på omtrent 5800 km². Hovudstaden er Machala, som er kjend som «bananhovudstaden i verda». Hamna Puerto Bolívar i Machala er den viktigaste bananhamna i landet.

Geografi

El Oro-provinsen ligg i den sørlege delen av kystregion, kjent som Costa. Han grensar i nord til provinsane Guayas og Azuay, i aust til provinsen Loja, i sør også til Loja og til Tumbes-regionen i Peru i sør, og i vest til Stillehavet (Guayaquilbukta).

Den vestlege delen av El Oro er ei fruktbar slette med eit klima som er tørt i den sørlege delen på grunn av Humboldtstraumen, medan det elles er tropisk og fuktig. Aust i provinsen, nær grensa til Loja, dominerer fjellskråningar i Andes, som gir eit semitropisk klima med høgdeforskjellar. Området har eit rikt fugleliv og mange orkidéartar. I nærleiken av Zaruma, i Portovelo, ligg dei første gullgruvene i landet, som har gitt provinsen namn.

Sør i provinsen, ved grensa til Loja og Peru, ligg den «forsteina skogen i Puyango», eit område på cirka 27 km² med forsteina trestammar opptil elleve meter høge, som er mellom 70 og 100 millionar år gamle. Fossil av marine dyr og dinosaurar finst også her.

Til provinsen høyrer øygruppa Jambelí og øya Santa Clara, som ligg utanfor Puerto Bolívar.

Økonomi og infrastruktur

El Oro er den provinsen i Ecuador med flest bananplantasjar. Bananar blir hovudsakleg dyrka på slettene i den vestlege delen av provinsen. Under kakaobommen på 1880-talet var provinsen eit av dei største produksjonsområda i verda for kakao. Kakao blir framleis dyrka, men bananproduksjonen vart viktigare etter andre verdskrigen. Dei siste åra har også rekeoppdrett vorte ein viktig næringsveg.

I dei høgareliggjande områda aust i provinsen blir mellom anna dyrka kaffi. I Zaruma-området blir framleis vunne ut gull, og eit museum dokumenterer gullgruvenes historie i regionen.

Machala har vore eit handelsknutepunkt sidan kakaobommen, og engelske forretningsmenn spelte ei viktig rolle i utviklinga. Kvart år blir ein stor bananmesse arrangert i Machala, der banandronninga i verda blir vald. Hamna i Puerto Bolívar er ein av dei viktigaste hamnene i landet, saman med Guayaquil, Esmeraldas og Manta. Rundt 85 prosent av bananproduksjonen i landet blir eksportert frå Puerto Bolívar.

Ved sida av landbruket finst det også industriverksemd i byane i provinsen, hovudsakleg innan næringsmiddel- og drikkevareproduksjon.

Machala og dei andre viktige byane i provinsen er kopla til byane i høglandet gjennom Panamericana, og det finst ein motorveg langs kysten til Guayaquil. I Huaquillas ligg ein mykje brukt grenseovergang til Peru. Machala og Santa Rosa har flyplassar for innanlands flytrafikk.

Historie

Provinsen El Oro vart oppretta 23. april 1884. Sidan 1882 hadde Zaruma kjempa for å etablere provinsen, og han vart de facto erklært før den offisielt vart anerkjend. Machala vart bestemt som hovudstad. Tidlegare tilhøyrde kantonen Zaruma provinsen Loja, medan kantonen Machala tilhøyrde provinsen Guayas. Kantonen Santa Rosa var tidlegare eit kyrkjesokn under Zaruma og Loja, men vart ein del av Guayas i 1859.

Den nye provinsen vart offisielt oppretta i 1884 etter ei ny lov om Ecuadors territoriale inndeling.

I juli 1941 vart provinsen El Oro åtaka av den peruanske hæren under den peruansk-ecuadorianske krigen. Peru okkuperte til slutt provinsen. Mange byar vart øydelagde av bombing og eldgiving, og store delar av folkesetnaden flykta innover i landet. Provinsen vart returnert til Ecuador gjennom Rio de Janeiro-protokollen 29. januar 1942.

Kjelder

• Denne artikkelen er ei omsetjing av «Provinz El Oro» frå Wikipedia på tysk, den 18. oktober 2024.

Bakgrunnsstoff

Commons har multimedium som gjeld: El Oro-provinsen

• Offisiell nettstad