Andrea Pirlo
Andrea Pirlo (ur. 19 maja 1979 we Flero) – włoski piłkarz, który występował na pozycji pomocnika i trener piłkarski. Od 2023 trener Sampdorii. Uważany za jednego z najlepszych pomocników w historii piłki nożnej[1].
Andrea Pirlo (2017) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Data i miejsce urodzenia |
19 maja 1979 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wzrost |
177 cm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozycja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Informacje klubowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Klub | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera juniorska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera trenerska | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Odznaczenia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Karierę klubową rozpoczynał w Brescii, z którą zdobył Serie B w sezonie 1996/1997. Później został zawodnikiem Interu Mediolan, z którego był wypożyczany do Regginy i Brescii. W 2001 przeniósł się do Milanu, z którym dwukrotnie zdobył mistrzostwo Włoch, Puchar Włoch, Superpuchar Włoch, a w sezonach 2002/2003 i 2006/2007 wygrał rozgrywki Ligi Mistrzów UEFA. W 2011 został zawodnikiem Juventusu, w barwach którego wygrywał mistrzostwo Włoch w każdym z czterech rozegranych sezonów, triumfował także w Pucharze Włoch, a także dwukrotnie w Superpucharze Włoch. W 2015 został zawodnikiem New York City, a dwa lata później ogłosił zakończenie kariery[2].
W latach 2002–2015 reprezentant Włoch. Złoty medalista Mistrzostw Świata 2006, srebrny medalista Mistrzostw Europy 2012, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich 2004 oraz Pucharu Konfederacji 2013, uczestnik Mistrzostw Świata 2010 i 2014, a także Mistrzostw Europy 2000, 2004 i 2008. Był znany ze swoich umiejętności technicznych, kreatywności, wizji gry, kontroli nad piłką czy precyzyjnie wykonywanych rzutów wolnych[3][4][5][6][7][8][9].
Dzieciństwo
edytujAndrea Pirlo urodził się 19 maja 1979 we Flero jako syn Livvi (z d. Gatti) i Luigiego. Jego ojciec był właścicielem firmy produkującej i sprzedającej stal Elg Steel[10]. Ma brata Ivana i siostrę Silvię[11]. W wieku sześciu lat został zapisany do lokalnego klubu Flero, później grał w Voluntas. W 1992 dołączył do młodzieżowej drużyny Brescii[12]. Jego piłkarskimi idolami byli Lothar Matthäus i Roberto Baggio, był także kibicem Interu Mediolan[13].
Kariera klubowa
edytujBrescia
edytuj21 maja 1995, mając 16 lat, zadebiutował w Serie A w meczu z Regginą przegranym przez Brescię 2:0 i tym samym został najmłodszym zawodnikiem klubu, który wystąpił w Serie A. W następnym sezonie, 1995/1996 nie rozegrał żadnego meczu w seniorskiej drużynie Brescii, jednak uczestniczył w młodzieżowym tuenieju Torneo di Viareggio[14]. Pierwszą bramkę dla Brescii strzelił 9 lutego 1997 w rozgrywkach Serie B w meczu z Palermo[15]. Debiutanckie trafienie w Serie A zanotował 19 października 1997 w wygranym 4:0 meczu przeciwko Vicenzie[16].
Inter Mediolan
edytujDzięki dobrym występom w Brescii w sezonie 1997/1998, w którym zdobył 4 gole i zanotował 5 asyst, stał się obiektem zainteresowań innych klubów Serie A[17]. Ostatecznie został zawodnikiem Interu Mediolan, którego trener – Mircea Lucescu – nalegał na transfer. Początkowo Pirlo miał trafić do Parmy; oferta Interu była jednak korzystniejsza[18]. W nowym klubie zadebiutował 12 sierpnia 1998 w wygranym 4:0 meczu kwalifikacji do Ligi Mistrzów UEFA ze Skonto[19]. W Serie A zadebiutował 13 września, rozgrywając spotkanie z Cagliari[20]. Łącznie w sezonie zagrał w 32 meczach nie strzelając bramki. Prezydent klubu Massimo Moratti czterokrotnie w sezonie zmieniał szkoleniowców drużyny, co źle poskutkowało na grę i zdrowie Pirlo, który „zaczął cierpieć na migreny, silne do tego stopnia, że miał poważne zaniki pamięci”[21].
Przed rozpoczęciem sezonu 1999/2000 nowy trener Marcello Lippi podjął decyzję o wypożyczeniu Pirlo do Regginy w celu „regularnej gry i nabranie doświadczenia”[21]. W Regginie rozegrał 30 meczów, notując w nich 6 trafień i 2 asysty, zbierając pochwały za dobre występy w drużynie[22]. Potem wrócił z wypożyczenia do Interu, w którym ponownie nie był wystawiany do gry przez trenera Marco Tardelliego, z którym miał napięte relacje[23]. W rundzie jesiennej zagrał tylko w 8 meczach, i na drugą część sezonu został wypożyczony do Brescii[24]. Ówczesny trener zespołu, Carlo Mazzone, podjął decyzję o przesunięciu pomocnika z ofensywnej pozycji na defensywnego rozgrywającego. Powodem Mazzone dla przestawienia była umiejętność Pirlo rozgrywania piłki, w szczególności częstych celnych długich podań[25]. Ogólem w Brescii rozegrał 10 meczów w lidze, w której zespół zajął 7. miejsce, kwalifikując się do Pucharu Intertoto[26].
Milan
edytuj30 czerwca 2001 został sprzedany za 17 milionów euro (33 miliardy lirów włoskich) do Milanu, a ten sprzedał Interowi Dražena Brnčičia[27]. W barwach Milanu zadebiutował 20 września 2001 w wygranym 2:0 meczu Pucharu UEFA przeciwko BATE Borysów, w którym wszedł z ławki rezerowowych, zmieniając Massimo Donatiego[28]. Pierwszą bramkę dla Milanu strzelił 30 marca 2002 przeciwko Parmie, trafiając z rzutu wolnego[29]. Pierwszy sezon zakończył z 29 meczami, zdobywając w nich dwie bramki i notując 5 asyst.
Juventus
edytujPo dekadzie gry w Milanie przeniósł się do Turynu, gdzie 24 maja 2011 podpisał trzyletni kontrakt z Juventusem. W maju 2014 roku podpisał nową 2-letnią umowę z Juventusem[30].
Wraz z zespołem „Starej Damy” wywalczył cztery tytuły mistrza Włoch – 2012, 2013, 2014 i 2015, Puchar Włoch w 2015 roku (pierwszy od 20-tu lat dla Juventusu), a także dwukrotnie Superpuchar Włoch w 2012 i 2013 roku. Oprócz tego wraz z Juve doszedł do finału Ligi Mistrzów w 2015 roku, który odbył się na Stadionie Olimpijskim w Berlinie (na tym samym stadionie Włosi zdobyli Mistrzostwo Świata w 2006 po rzutach karnych przeciwko Francji; jedną z jedenastek wykorzystał Pirlo). Klub z Turynu uległ jednak drużynie Barcelony 1:3 i nie zdobył po raz trzeci w historii trofeum. Dla Andrei był to czwarty finał Ligi Mistrzów w karierze (dwa wygrane – 2003, 2007 i dwa przegrane – 2005, 2015). Przed meczem ogłosił, że po spotkaniu z Barceloną odchodzi z Juventusu.
New York City
edytuj6 lipca 2015 oficjalnie potwierdzono, że Andrea Pirlo podpisał kontrakt z klubem grającym w amerykańskiej lidze MLS – New York City[31] W zespole z Nowego Jorku zadebiutował 26 lipca przeciwko Orlando City na Yankee Stadium[32]. 18 czerwca 2016, w wygranym 3:2 meczu z Philadelphią Union, Pirlo strzelił gola z rzutu wolnego, który był jego pierwszym i ostatnim trafieniem w barwach New York City[33][34]. 8 października 2017 ogłosił zakończenie kariery piłkarskiej[2].
Kariera reprezentacyjna
edytujW roku 1994 zadebiutował w Reprezentacji Włoch U-15, a przez następne występował w reprezentacji U-18. W 1998 został powołany do drużyny U-21, która w 2000 zdobył Mistrzostwo Europy. 9 lipca 2002 zadebiutował w seniorskiej reprezentacji Włoch, w wygranym 2:0 spotkaniu przeciwko Azerbejdżanowi w ramach eliminacji do Mistrzostw Europy 2004[35]. 16 czerwca 2013 podczas Pucharu Konfederacji w Brazylii przeciwko Meksykowi rozegrał 100. mecz w barwach włoskiej reprezentacji[36]. Przed rozpoczęciem Mistrzostw Świata 2014 w Brazylii, Pirlo deklarował, że po zakończeniu turnieju odejdzie z reprezentacji[37], jednak po przyjściu Antonio Conte na stanowisko selekcjonera drużyny narodowej postanowił powrócić[38][39].
Kariera trenerska
edytuj30 lipca 2020 roku został ogłoszony trenerem Juventusu do lat 23[40]. Jednak Pirlo nie poprowadził tej ekipy w żadnym meczu. 8 sierpnia 2020 roku po zwolnieniu Maurizio Sarriego został zatrudniony jako pierwszy trener Juventusu Turyn[41]. We wrześniu tego samego roku otrzymał licencję trenerską UEFA Pro[42]. 28 maja 2021 roku został zwolniony z funkcji trenera Juventusu Turyn[43]. W trakcie sezonu z klubem zdobył Superpuchar Włoch i Puchar Włoch[44][45].
12 czerwca 2022 ogłoszono, że zostanie trenerem tureckiego klubu Fatih Karagümrük[46]. 24 maja 2023 ogłoszono jego odejście z klubu[47].
27 czerwca 2023 został trenerem Sampdorii, z którą podpisał kontrakt do 30 czerwca 2025[48]. W pierwszym meczu Sampdoria zwyciężyła 8:7 w serii rzutów karnych po remisie 1:1 w meczu Pucharu Włoch z Südtirolem[49].
Życie prywatne
edytuj21 czerwca 2001 poślubił Deborah Roversi[50]. Mają dwójkę dzieci: syna Niccolò (ur. 1 czerwca 2003) i córkę Angelę (ur. 17 listopada 2006)[51]. W 2014 roku para się rozstała[52]. W tym samym roku poznał Valentinę Baldini[53], z którą wziął ślub 12 marca 2022[54]. 7 lipca 2017 urodziły im się bliźniaki: Leandro i Tomasso[55].
Rodzinna firma Elg Steel została założona przez jego ojca w latach 80. XX wieku i prosperuje dobrze do dzisiaj. Andrea posiada akcje firmy i po zakończeniu sportowej kariery ponownie zaangażował się w rodzinny biznes. Pirlo to również wielbiciel wina – jest właścicielem winnicy Pratum Coller nieopodal rodzinnej Brescii, która zgodnie z danymi na 2019 rok, wytwarza od 25–30 tys. butelek wina rocznie[56]. W 2014 wydał autobiografię zatytułowaną „Myślę, więc gram”.
Statystyki
edytujKlubowe
edytujKlub | Sezon | Liga | Liga | Puchar kraju | Europa[a] | Inne[b] | Suma | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mecze | Bramki | Asysty | Mecze | Bramki | Asysty | Mecze | Bramki | Asysty | Mecze | Bramki | Asysty | Mecze | Bramki | Asysty | |||
Brescia | 1994/1995 | Serie A | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | – | – | 1 | 0 | 0 | ||||
1995/1996 | Serie B | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | – | – | 0 | 0 | 0 | |||||
1996/1997 | 17 | 2 | 0 | 1 | 0 | 0 | – | – | 18 | 2 | 0 | ||||||
1997/1998 | Serie A | 29 | 4 | 5 | 1 | 0 | 0 | – | – | 30 | 4 | 5 | |||||
Ogólnie | 47 | 6 | 5 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 49 | 6 | 5 | ||
Inter Mediolan | 1998/1999 | Serie A | 18 | 0 | 3 | 7 | 0 | 1 | 7 | 0 | 1 | – | 32 | 0 | 5 | ||
2000/2001 | 4 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 3 | 0 | 0 | – | 8 | 0 | 0 | ||||
Ogólnie | 22 | 0 | 3 | 8 | 0 | 1 | 10 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 40 | 0 | 5 | ||
Reggina (wyp.) | 1999/2000 | Serie A | 28 | 6 | 2 | 2 | 0 | 0 | – | – | 30 | 6 | 2 | ||||
Ogólnie | 28 | 6 | 2 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 30 | 6 | 2 | ||
Brescia (wyp.) | 2000/2001 | Serie A | 10 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | – | – | 10 | 0 | 2 | ||||
Ogólnie | 10 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 10 | 0 | 2 | ||
A.C. Milan | 2001/2002 | Serie A | 18 | 2 | 3 | 2 | 0 | 1 | 9 | 0 | 1 | – | 29 | 2 | 5 | ||
2002/2003 | 27 | 9 | 7 | 2 | 0 | 0 | 13 | 0 | 0 | – | 42 | 9 | 7 | ||||
2003/2004 | 32 | 6 | 7 | 0 | 0 | 0 | 9 | 1 | 0 | 3 | 1 | 1 | 44 | 8 | 8 | ||
2004/2005 | 30 | 4 | 6 | 1 | 0 | 0 | 12 | 1 | 4 | 0 | 0 | 0 | 43 | 5 | 10 | ||
2005/2006 | 33 | 4 | 5 | 4 | 0 | 0 | 12 | 1 | 1 | – | 49 | 5 | 6 | ||||
2006/2007 | 34 | 2 | 8 | 4 | 0 | 1 | 14 | 1 | 1 | – | 52 | 3 | 10 | ||||
2007/2008 | 33 | 3 | 7 | 1 | 0 | 0 | 8 | 2 | 4 | 3 | 0 | 1 | 45 | 5 | 12 | ||
2008/2009 | 26 | 1 | 3 | 0 | 0 | 0 | 3 | 1 | 0 | – | 29 | 2 | 3 | ||||
2009/2010 | 34 | 0 | 5 | 1 | 0 | 0 | 8 | 1 | 0 | – | 43 | 1 | 5 | ||||
2010/2011 | 17 | 1 | 3 | 3 | 0 | 1 | 5 | 0 | 0 | – | 25 | 1 | 4 | ||||
Ogólnie | 284 | 32 | 54 | 18 | 0 | 3 | 93 | 8 | 11 | 6 | 1 | 2 | 401 | 41 | 70 | ||
Juventus | 2011/2012 | Serie A | 37 | 3 | 14 | 4 | 0 | 0 | – | – | 41 | 3 | 14 | ||||
2012/2013 | 32 | 5 | 7 | 2 | 0 | 0 | 10 | 0 | 3 | 1 | 0 | 1 | 45 | 5 | 11 | ||
2013/2014 | 30 | 4 | 7 | 1 | 0 | 0 | 13 | 2 | 1 | 1 | 0 | 0 | 45 | 6 | 8 | ||
2014/2015 | 20 | 4 | 5 | 2 | 0 | 0 | 10 | 1 | 0 | 1 | 0 | 0 | 33 | 5 | 5 | ||
Ogólnie | 119 | 16 | 33 | 9 | 0 | 0 | 33 | 3 | 4 | 3 | 0 | 1 | 164 | 19 | 37 | ||
New York City | 2015 | MLS | 13 | 0 | 2 | 0 | 0 | 0 | – | – | 13 | 0 | 2 | ||||
2016 | 32 | 1 | 6 | 0 | 0 | 0 | – | 1 | 0 | 0 | 33 | 1 | 6 | ||||
2017 | 15 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | – | 1 | 0 | 0 | 16 | 0 | 1 | ||||
Ogólnie | 60 | 1 | 9 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2 | 0 | 0 | 62 | 1 | 9 | ||
Ogólnie w karierze | 570 | 61 | 108 | 39 | 0 | 4 | 136 | 11 | 16 | 11 | 1 | 3 | 756 | 73 | 131 |
Reprezentacyjne
edytujReprezentacja | Rok | Mecze | Bramki | Asysty |
---|---|---|---|---|
Włochy | ||||
2002 | 4 | 0 | 0 | |
2003 | 1 | 0 | 0 | |
2004 | 7 | 1 | 0 | |
2005 | 9 | 3 | 0 | |
2006 | 14 | 1 | 4 | |
2007 | 8 | 1 | 5 | |
2008 | 9 | 1 | 1 | |
2009 | 12 | 1 | 2 | |
2010 | 8 | 1 | 2 | |
2011 | 9 | 0 | 1 | |
2012 | 13 | 2 | 6 | |
2013 | 13 | 2 | 3 | |
2014 | 6 | 0 | 1 | |
2015 | 3 | 0 | 0 | |
Ogólnie | 116 | 13 | 25 |
Sukcesy
edytujZawodnik
edytujBrescia
Milan
- Mistrzostwo Włoch: 2003/2004, 2010/2011
- Puchar Włoch: 2002/2003
- Superpuchar Włoch: 2004
- Liga Mistrzów UEFA: 2002/2003, 2006/2007
- Superpuchar Europy UEFA: 2003, 2007
- Klubowe mistrzostwa świata: 2007
Juventus
- Mistrzostwo Włoch: 2011/2012, 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015
- Puchar Włoch: 2014/2015
- Superpuchar Włoch: 2012, 2013
Reprezentacyjne
- Mistrzostwo świata: 2006
- Wicemistrzostwo Europy: 2012
- 3. miejsce w Pucharze Konfederacji: 2013
- 3. miejsce na Letnich Igrzyskach Olimpijskich: 2004
- Mistrzostwo Europy U-21: 2000
Trener
edytujJuventus
- Puchar Włoch: 2020/2021
- Superpuchar Włoch: 2020
Indywidualne
edytuj- Król strzelców Mistrzostw Europy U-21: 2000 (3 bramki)
- Król asyst Mistrzostw świata: 2006 (3 asysty)
- Król asyst Serie A: 2011/2012 (14 asyst)
Odznaczenia
edytuj- Order Zasługi Republiki Włoskiej IV klasy (2006)
- Order Zasługi Republiki Włoskiej V klasy (2004)
Wyróżnienia
edytuj- Złota Piłka Mistrzostw Europy U-21: 2000
- Brązowa Piłka Mistrzostw świata: 2006[57]
- Golden Foot: 2018[58]
- Najlepszy pomocnik Serie A: 2011/2012
- Piłkarz roku Serie A: 2012, 2013, 2014[59]
- Złoty Guerin: 2012[60]
- Drużyna Roku UEFA: 2012[61]
- Jedenastka Roku FIFA FIFPro: 2006[62]
- Drużyna gwiazd Mistrzostw świata: 2006[63]
- Drużyna gwiazd Mistrzostw Europy: 2012[64]
- Drużyna gwiazd Pucharu Konfederacji: 2013[65]
- Drużyna sezonu Ligi Mistrzów UEFA: 2014/2015[66]
- Drużyna sezonu Ligi Europy UEFA: 2013/2014[67]
- Drużyna sezonu Serie A: 2011/2012[68], 2012/2013[69], 2013/2014[70], 2014/2015[71]
- Drużyna sezonu European Sports Media: 2011/2012[72]
- Najlepsza jedenastka w historii Juventusu: 2017[73]
- Galeria Sławy włoskiej piłki nożnej: 2019[74]
Uwagi
edytuj- ↑ Uwzględniono:
Liga Mistrzów UEFA – 108 (8)
Liga Europy UEFA – 8 (2)
Puchar UEFA – 13 (1)
kwalifikacje do Ligi Mistrzów UEFA – 7 (0). - ↑ Uwzględniono:
Klubowe mistrzostwa świata – 2 (0)
Superpuchar Europy UEFA – 2 (0)
Superpuchar Włoch – 4 (1)
playoffy MLS – 2 (0).
Przypisy
edytuj- ↑ L’addio (contemporaneo) al grande calcio di Pirlo e Xavi. E il loro posto nella grande storia del calcio – Corriere.it [online], www.corriere.it [dostęp 2019-06-09] (wł.).
- ↑ a b Andrea Pirlo ogłosił zakończenie kariery [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2023-12-08] (pol.).
- ↑ Born Again: How the Deep-Lying Midfielder Position is Reviving Careers | Sportslens [online], sportslens.com [dostęp 2019-06-09] (ang.).
- ↑ Andrea Pirlo Player Profile – ESPN FC [online], www.espnfc.com [dostęp 2019-06-09] .
- ↑ Why Andrea Pirlo is the most important player of his generation – Michael Cox – soccer – ESPN [online], www.espn.com [dostęp 2019-06-09] .
- ↑ Il regista più forte del mondo? Alla vigilia di Italia-Spagna, Luisito Suarez non ha dubbi: „Pirlo è più completo di Xavi...” | Goal.com [online], www.goal.com [dostęp 2019-06-09] (wł.).
- ↑ Andrea Pirlo spots a pass in a split second that others wait a lifetime to see [online], www.telegraph.co.uk [dostęp 2019-06-09] (ang.).
- ↑ | SI.com [online], www.si.com [dostęp 2019-06-09] (ang.).
- ↑ Buffon reveals ‘greatest Italian’ | fantasista 10 [online], www.fantasista10.co.uk [dostęp 2019-06-09] (ang.).
- ↑ Andrea Pirlo – „Metronom” gra w piłkę, bo lubi [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2023-12-08] (pol.).
- ↑ d, The untold story of Andrea Pirlo [online], sportsbignews, 14 lipca 2021 [dostęp 2023-12-08] (ang.).
- ↑ Pirlo, ecco la star dell’ estate – la Repubblica.it [online], Archivio - la Repubblica.it, 6 sierpnia 1998 [dostęp 2023-12-08] (wł.).
- ↑ Pirlo: “Matthaus e Baggio idoli. Tifavo Inter ma non ha funzionato perchè…” [online], FC Inter 1908, 16 czerwca 2014 [dostęp 2023-12-08] (wł.).
- ↑ Bresciaoggi.it – Home – Sport [online], web.archive.org, 23 września 2015 [dostęp 2023-12-15] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-23] .
- ↑ Favorita, 20 anni fa: muore il Palermo dei Picciotti, nasce Andrea Pirlo [online], PalermoToday [dostęp 2023-12-15] (wł.).
- ↑ BRESCIA, HUBNER E NERI CANCELLANO IL VICENZA – la Repubblica.it [online], Archivio - la Repubblica.it, 20 października 1997 [dostęp 2023-12-15] (wł.).
- ↑ Andrew Murray , The making of Pirlo: “From an early age, I knew I was better than others” [online], fourfourtwo.com, 7 lipca 2015 [dostęp 2024-01-20] (ang.).
- ↑ Pirlo i Alciato 2013 ↓, s. 107–108.
- ↑ TOP 5 slavenākās futbola komandas, kas spēlējušas Rīgā [online], www.delfi.lv [dostęp 2024-01-20] (łot.).
- ↑ ISTANTANEE | Cagliari-Inter e la doppietta di Nicola Ventola | Inter.it [online], www.inter.it [dostęp 2024-01-20] (wł.).
- ↑ a b Pirlo i Alciato 2013 ↓, s. 109.
- ↑ Caruso Francesco , Reggina: Possanzini e Marazzina sulla scia di Pirlo, Baronio e Kallon [online], archiviostorico.gazzetta.it [dostęp 2024-01-20] (wł.).
- ↑ Pirlo i Alciato 2013 ↓, s. 110–111.
- ↑ Roberto Baggio: „Pirlo è un fuoriclasse” – TUTTO mercato WEB [online], archivio.tuttomercatoweb.com [dostęp 2024-01-20] (wł.).
- ↑ Da Tardelli a Desailly, cambiare serve – la Repubblica.it [online], Archivio - la Repubblica.it, 13 sierpnia 2008 [dostęp 2024-01-20] (wł.).
- ↑ la Repubblica/campionato_partite: Mazzone fa il capolavoro Brescia settimo in classifica [online], www.repubblica.it [dostęp 2024-01-20] .
- ↑ Lecce, due novità in attacco [online], archiviostorico.gazzetta.it [dostęp 2024-02-10] (wł.).
- ↑ UEFA.com, History: BATE Borisov-Milan | UEFA Europa League 2001/02 [online], UEFA.com [dostęp 2024-02-10] (ang.).
- ↑ la Repubblica/calcio_partite: Pirlo e doppietta di Inzaghi il Milan scavalca il Chievo [online], www.repubblica.it [dostęp 2024-02-10] .
- ↑ Media: Andrea Pirlo przedłużył kontrakt z Juventusem – Sport [online], eurosport.onet.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-29] (pol.).
- ↑ To już oficjalne: Andrea Pirlo zagra w USA [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-02-14] (pol.).
- ↑ Włoski maestro rozpoczął podbój Ameryki. Debiut Pirlo – Polsat Sport [online], www.polsatsport.pl, 26 lipca 2015 [dostęp 2024-02-14] (pol.).
- ↑ Pirlo w końcu strzelił w MLS. Warto było czekać! [WIDEO] [online], Transfery.info, 18 czerwca 2016 [dostęp 2024-02-14] (pol.).
- ↑ Italian legend Andrea Pirlo has struck, curling in his first MLS goal as NYC FC won 3-2 over Philadelphia [online], Fox Sports, 19 czerwca 2016 [dostęp 2024-02-14] (ang.).
- ↑ La Repubblica/calcio2002_serie_a: Italia, Del Piero e pochi lampi ma comincia con una vittoria [online], www.repubblica.it [dostęp 2024-02-10] .
- ↑ Confederations Cup: Andrea Pirlo ‘dreamed’ of scoring free kick on 100th Italy cap. skysports.com. [dostęp 2013-06-18]. (ang.).
- ↑ Pirlo to retire from Italy after World Cup [online], ESPN.com, 12 czerwca 2014 [dostęp 2024-02-10] (ang.).
- ↑ Pirlo: Tylko Conte mógł nakłonić mnie do powrotu – Polsat Sport [online], www.polsatsport.pl, 10 października 2014 [dostęp 2024-02-10] (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A , Conte przekonał Pirlo. Zostaje w kadrze [online], sport.tvp.pl, 8 września 2014 [dostęp 2024-02-10] (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A , Oficjalnie: Andrea Pirlo wrócił do Juventusu w nowej roli [online], sport.tvp.pl, 30 lipca 2020 [dostęp 2020-10-30] (pol.).
- ↑ OFICJALNIE: Andrea Pirlo trenerem Juventusu! [online], Transfery.info, 8 sierpnia 2020 [dostęp 2020-10-30] (pol.).
- ↑ Pirlo z licencją UEFA Pro [online], JuvePoland, 14 września 2020 [dostęp 2020-10-30] (pol.).
- ↑ Juventus.com, Good luck, Andrea Pirlo! – Juventus [online], Juventus.com [dostęp 2021-05-28] (ang.).
- ↑ Wirtualna Polska Media , Juventus FC zdobył Superpuchar Włoch. Wojciech Szczęsny jak skała w ważnych momentach [online], sportowefakty.wp.pl, 20 stycznia 2021 [dostęp 2024-01-19] (pol.).
- ↑ Wirtualna Polska Media , Stary mistrz pokazał pazur. Puchar Włoch osłodą dla Juventusu [online], sportowefakty.wp.pl, 19 maja 2021 [dostęp 2024-01-19] (pol.).
- ↑ Telewizja Polska S.A , Z Juve do... Turcji. Włoska legenda wraca na ławkę [online], sport.tvp.pl, 12 czerwca 2022 [dostęp 2022-12-12] (pol.).
- ↑ OFICJALNIE: Andrea Pirlo zwolniony z tureckiego klubu [online], Transfery.info, 24 maja 2023 [dostęp 2023-08-09] (pol.).
- ↑ OFICJALNIE: Andrea Pirlo wrócił do Włoch. Ambitne zadanie [online], Transfery.info, 27 czerwca 2023 [dostęp 2023-08-09] (pol.).
- ↑ Il Südtirol resiste fino ai rigori, ma è la Sampdoria che passa [online], TrentoToday [dostęp 2024-01-19] (wł.).
- ↑ Andrea Pirlo and Deborah Pirlo [online], Who’s Dated Who? [dostęp 2023-12-08] .
- ↑ Andrea Pirlo – IMDb. imdb.com. [dostęp 2011-05-25]. (ang.).
- ↑ Futbolita, Offbeat: Andrea Pirlo In Infidelity Scandal After Divorce, Liverpool Lads Day Out & Carbonero Enjoying Motherhood [online], Futbolita, 22 stycznia 2014 [dostęp 2020-10-30] (ang.).
- ↑ Andrea Pirlo znalazł nową miłość [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2023-12-08] (pol.).
- ↑ Muhammad Usman Siddiqui , Wedding at Juventus: Andrea Pirlo got married in the town hall in Turin with partner Valentina [online], Honest News Reporter, 13 marca 2022 [dostęp 2023-12-08] (ang.).
- ↑ Condé Nast , Andrea Pirlo di nuovo papà. Nati i gemelli Leonardo e Tommaso [online], Vanity Fair Italia, 10 sierpnia 2017 [dostęp 2023-12-08] (wł.).
- ↑ Andrea Pirlo [online], LegalniBukmacherzy [dostęp 2020-06-08] (pol.).
- ↑ FIFA Confederations Cup Brazil 2013 – FIFA.com [online], web.archive.org, 12 lipca 2015 [dostęp 2023-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2015-07-12] .
- ↑ Il Golden Foot 2018 è Edinson Cavani [online], www.radiomontecarlo.net [dostęp 2024-02-10] .
- ↑ Wirtualna Polska Media , Andrea Pirlo trzeci raz z rzędu piłkarzem sezonu Serie A, dominacja Juventusu w jedenastce [online], sportowefakty.wp.pl, 16 grudnia 2014 [dostęp 2023-05-16] (pol.).
- ↑ Italy – Footballer of the Year [online], www.rsssf.org [dostęp 2023-05-16] .
- ↑ UEFA.com [online], web.archive.org, 11 grudnia 2020 [dostęp 2023-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-11] .
- ↑ FIFPro [online], web.archive.org, 9 sierpnia 2012 [dostęp 2023-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-09] .
- ↑ FIFA.com – Azzurri prominent in All Star Team [online], web.archive.org, 14 czerwca 2010 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2010-06-14] .
- ↑ UEFA.com, Ten Spain players in Team of the Tournament | UEFA EURO [online], UEFA.com, 2 lipca 2012 [dostęp 2024-02-10] (ang.).
- ↑ FIFA Confederations Cup Brazil 2013: Dream Team Game – FIFA.com [online], web.archive.org, 22 października 2013 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-22] .
- ↑ UEFA.com, UEFA Champions League squad of the season [online], UEFA.com, 9 czerwca 2015 [dostęp 2023-05-16] (ang.).
- ↑ UEFA.com, La squadra della stagione di UEFA Europa League [online], UEFA.com, 30 maja 2014 [dostęp 2023-05-16] (wł.).
- ↑ Gran Galà del Calcio Aic. E’ Pirlo il migliore del 2012 – Serie A / Calcio – Tuttosport [online], web.archive.org, 11 maja 2013 [dostęp 2023-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-11] .
- ↑ Oscar del calcio: Vidal e Pirlo sono il top. La Juve è la più forte d’Italia – Serie A / Calcio – Tuttosport [online], web.archive.org, 20 czerwca 2015 [dostęp 2023-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2015-06-20] .
- ↑ Serie A, Gran Galà del Calcio Aic. Tutte le frasi e i premi – Serie A / Calcio – Tuttosport [online], web.archive.org, 15 kwietnia 2015 [dostęp 2023-05-16] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-15] .
- ↑ Oscar del Calcio, dominio Juve. Buffon: „Donnarumma ha doti da grande” [online], La Gazzetta dello Sport - Tutto il rosa della vita, 2015 [dostęp 2023-05-16] (wł.).
- ↑ Eén landgenoot in ESM Elftal van het Seizoen [online], Elfvoetbal.nl [dostęp 2023-05-16] .
- ↑ #JUVE120 team announced – Juventus.com [online], web.archive.org, 27 maja 2018 [dostęp 2024-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-27] .
- ↑ Wielkie wyróżnienie dla Zbigniewa Bońka [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-02-10] (pol.).
Bibliografia
edytuj- Andrea Pirlo , Alessandro Alciato , Myślę, więc gram, Labotiga, 2013, ISBN 978-83-7924-749-3 .
Linki zewnętrzne
edytuj- Andrea Pirlo w bazie National Football Teams (ang.)