Trzcianne (gmina)

gmina wiejska w województwie podlaskim
(Przekierowano z Gmina Trzcianne)

Trzciannegmina wiejska w województwie podlaskim, w powiecie monieckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie łomżyńskim, na obrzeżach Biebrzańskiego Parku Narodowego.

Trzcianne
gmina wiejska
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

moniecki

TERC

2008072

Wójt

Ewa Piekutowska (2024)

Powierzchnia

331,64 km²

Populacja (30.06.2018)
• liczba ludności


4333[1]

• gęstość

13,2 os./km²

Nr kierunkowy

85

Tablice rejestracyjne

BMN

Adres urzędu:
ul. Wojska Polskiego 10
19-104 Trzcianne
Szczegółowy podział administracyjny
Plan gminy Trzcianne
Liczba sołectw

21[2][3]

Liczba miejscowości

26[3]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
53°20′33″N 22°41′00″E/53,342500 22,683333
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Trzcianne.

Według danych z 30 czerwca 2018[1] gminę zamieszkiwało 4333 osób.

Historia

edytuj

I wojna światowa (1915–1919)

edytuj

Gminę Goniądz z siedzibą w miasteczku Trzciannem utworzono podczas I wojny światowej w powiecie białostockim z części obszaru zniesionej rosyjskiej gminy Przytulanka oraz z części rosyjskiej gminy Krypno[4].

II Rzeczpospolita (1919–1939)

edytuj

Po odrodzeniu państwa polskiego gmina należała do powiatu białostockiego w woj. białostockim[5].

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gminę zamieszkiwało 7.783 osoby, wśród których 6307 było wyznania rzymskokatolickiego, 17 prawosławnego a 1459 mojżeszowego. Jednocześnie 6342 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 2 białoruską, 1438 żydowską i 1 rosyjską. Na terenie gminy 1247 budynków mieszkalnych[6].

16 października 1933 gminę Trzcianne podzielono na 28 gromady: Bajki Stare, Boguszki, Brzeziny, Budy, Chojnowo, Czekołty, Giełczyn, Gugny, Karczak, Kołodzież, Krynice, Laskowiec, Łazy, Milewo, Mroczki, Niewiarowo, Nowa Wieś, Pisanki, Słomianka, Szafranki, Szorce, Trzcianne, Wiszowate, Zajki, Zalesie, Znoski, Zubole i Zucielec[7].

PRL (1944–1954)

edytuj

Po wojnie gmina należała do powietu białostockiego w woj. białostockim[8].

W dniu 1 lipca 1952 roku gmina była podzielona na 28 gromad: Bajki Stare, Boguszki, Brzeziny, Budy, Chojnowo, Czekołty, Giełczyn, Gugny, Karczak, Kołodzież, Krynice, Laskowiec, Łazy, Milewo, Mroczki, Niewiarowo, Nowa Wieś, Pisanki, Słomianka, Szafranki, Szorce, Trzcianne, Wiszowate, Zajki, Zalesie, Znoski, Zubole i Zucielec[9].

1 lutego 1953 zniesiono gromady Korczak (włączono ją do gromady Trzcianne) i Znoski (włączono ją do gromady Kołodzież)[10].

1 kwietnia 1954 gmina Trzcianne weszła w skład nowo utworzonego powiatu monieckiego[11].

Gmina Trzcianne została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[12].

Po 1973 roku

edytuj

Jednostkę odtworzono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin[13]. Gmina objęła nieco inny obszar niż przed 1954. Należące dawniej do gminy Trzcianne sołectwa Czekołdy, Kołodzież, Zalesie i Znoski weszły w skład gminy Mońki w powiecie monieckim, a sołectwa Łazy Duże i Słomianka weszły w skład gminy Tykocin w powiecie białostockim. Natomiast w skład gminy Trzcianne weszły: Wilamówka (przed 1954 w gminie Goniądz) i Boguszewo-Kolonie (przed 1954 w gminie Krypno). Łącznie nowa gmina Trzcianne objęła 22 z 28 sołectw sprzed 1954, czyli około 79%[14].

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie białostockim.

1 stycznia 2002 część gminy Trzcianne (wieś Szafranki o powierzchni 188,51 ha) włączono do gminy Tykocin w powiecie białostockim[15].

Struktura powierzchni

edytuj

Według danych z roku 2002[16] gmina Trzcianne ma obszar 331,64 km², w tym:

  • użytki rolne: 43%
  • użytki leśne: 22%

Gmina stanowi 23,99% powierzchni powiatu.

Demografia

edytuj

Dane z 30 czerwca 2017[1]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 4367 100 2145 49,1 2222 50,9
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
13,2 6,5 6,7
  • Piramida wieku mieszkańców gminy Trzcianne w 2014 roku[17].


 

Miejscowości

edytuj

Sołectwa

edytuj

Boguszewo, Boguszki, Brzeziny, Chojnowo, Giełczyn, Kołodzieje, Krynica, Laskowiec, Milewo, Mroczki, Niewiarowo, Nowa Wieś, Pisanki, Stare Bajki, Szorce, Trzcianne, Wilamówka, Wyszowate, Zajki, Zubole, Zucielec[2].

Pozostałe miejscowości

edytuj

Budy, Dobarz, Gugny, Kleszcze, Korczak, Stójka.

Sąsiednie gminy

edytuj

Goniądz, Jedwabne, Krypno, Mońki, Radziłów, Tykocin, Wizna, Zawady

Przypisy

edytuj
  1. a b c Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność wiejska według płci i gmin. GUS. [dostęp 2018-12-03]. (pol.).
  2. a b BIP gminy, sołectwa.
  3. a b Urząd Statystyczny w Białymstoku.
  4. Jemielity W. (1993). Podziały administracyjne powiatów białostockiego i monieckiego w latach 1919-1990. "Studia Teologiczne", 11, 1993, s. 307-339.
  5. Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
  6. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 16.
  7. Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 11, poz. 49
  8. Podział administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej: Praca zespołowa pod redakcją prof. Stanisława Srokowskiego. Warszawa: Biblioteka Samorządowca Nr 77, 1948.
  9. Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
  10. Białostocki Dziennik Wojewódzki. 1953, nr 2, poz. 10
  11. Dz.U. z 1954 r. nr 6, poz. 15
  12. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  13. Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
  14. Uchwała Nr XXI/72/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 9 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973, Nr 1, Poz. 1).
  15. Dz.U. z 2001 r. nr 116, poz. 1241
  16. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  17. Gmina Trzcianne w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2018-12-03], liczba ludności na podstawie danych GUS., na podstawie danych GUS.