Eugène Viollet-le-Duc
Eugène Viollet-le-Duc na fotografii autorstwa Nadara, 1876-1884 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość |
francuska |
Nagrody | |
Praca | |
Styl | |
Projekty |
konserwacja zabytków |
Odznaczenia | |
Eugène Emmanuel Viollet-le-Duc (ur. 27 stycznia 1814 w Paryżu, zm. 17 września 1879 w Lozannie) – francuski architekt, historyk sztuki i konserwator, wolnomularz[1]. Komandor Legii Honorowej.
Poświęcił się badaniom architektury średniowiecznej. Jest jednym z ojców współczesnej wiedzy o konserwacji zabytków. Zasłynął dzięki restauracji średniowiecznych budowli. Od 1863 roku był profesorem uczelni École des Beaux Arts w Paryżu. Autor opracowań słownikowych dotyczących średniowiecza, m.in. architektury.
Ocena działalności
[edytuj | edytuj kod]W swoim podejściu do sztuki konserwatorskiej charakteryzował się puryzmem stylowym. Często usuwał późniejsze dobudowy i dodatki. Uzupełniał brakujące elementy i rekonstruował ubytki. Zajmował się rekonstrukcją wnętrz i otoczenia budowli zgodnie ze stylem, w jakim były one budowane. Jego niewątpliwą zasługą było uratowanie wielu budowli przed zniszczeniem i zainteresowanie sztuką średniowiecza.
Viollet-le-Duc często krytykowany jest za swoiście pojęte „ulepszanie” budowli zabytkowych – dodawał obiektom zabytkowym elementy, których wcześniej nie było, przy równoczesnym usuwaniu istniejącej tkanki zabytkowej, niezgodnej z jego wyobrażeniami. Trzeba jednak mieć na uwadze, że prowadził swoją działalność w XIX wieku, kiedy podejście do architektury było inne niż współczesne. Obecnie, z uwagi na spustoszenia, jakie spowodowały I i II wojna światowa w Europie, usuwanie elementów „narosłych” przeprowadza się rzadko, a rekonstrukcję tylko w przypadku istotnych dowodów potwierdzających istnienie wcześniejszych elementów.
Dokonania
[edytuj | edytuj kod]- Opracowanie słownika dotyczącego średniowiecznej architektury francuskiej Dictionnaire raisonné de l'architecture française du XIe au XVIe siècle,
- Opracowanie słownika mebli francuskich Dictionnaire raisonné du mobilier français de l'époque carolingienne à la Renaissance (Bance et Morel, Paris, 1858 à 1870).
Spis restaurowanych obiektów
[edytuj | edytuj kod]- Kościoły:
- Sainte-Marie-Madeleine w Vézelay,
- Saint-Louis w Poissy,
- Notre-Dame w Semur-en-Auxois,
- Saint-Sernin w Tuluzie,
- Sainte-Chapelle w Paryżu (z Félixem Dubanem i Jean-Baptiste-Antoine’em Lassusem),
- Saint-Ouen w Rouen,
- Katedra Notre-Dame w Paryżu (z Paulem Abadie i Jean-Baptiste-Antoine’em Lassusem),
- Bazylika Saint-Denis koło Paryża,
- Bazylika Saint-Nazaire w Carcassonne,
- Katedra Saint-Michel w Carcassonne,
- Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Clermont-Ferrand,
- Katedra Notre-Dame w Lozannie (Szwajcaria),
- Katedra Saint-Maurice de Mirepoix,
- Chartreuse Notre-Dame-des-Prés de Neuville-sous-Montreuil.
- Ratusze:
- Roquetaillade,
- Narbonne,
- Saint-Antonin-Noble-Val (Tarn-et-Garonne),
- Compiègne.
- Zamki i mury miejskie:
- Zamek w Pierrefonds (stanowił scenografię do wielu filmów np. Goście, goście),
- fortyfikacje miejskie w Carcassonne – 1849 r. (obecnie należą do światowego dziedzictwa UNESCO),
- Zamek Roquetaillade w Mazères,
- Château de Coucy,
- Château d'Antoing w Belgii.
Polonica
[edytuj | edytuj kod]- Na podstawie wstępnych szkiców Viollet-le-Duca odbudowany został zamek w Gołuchowie (1875–1885)[2].
- Le-Duc zaprojektował też wykonany w 1876 roku przez Fabiana Hochstima[3] ołtarz do krypty św. Leonarda na Wawelu[2], gdzie mszę prymicyjną odprawił Karol Wojtyła.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wolnomularstwo w świetle encyklopedyj. Wypisy, Warszawa 1934, s. 8.
- ↑ a b Teresa Jakimowicz , Viollet-le-Duc, architekt-konserwator i jego związki z Polską, „Ochrona Zabytków” (3), 1966, s. 3-12 .
- ↑ Alicja Maślak-Maciejewska , Przemysław Zarubin , Od cmentarza żydowskiego po Wawel. Działalność Hochstimów – rodziny żydowskich kamieniarzy,, „Studia Judaica” (1), 2022, s. 25 .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Eugène Viollet-le-Duc – strona w serwisie ArchINFORM (ang. • niem.)
- Eugène Viollet-le-Duc, Description et histoire du château de Pierrefonds w bibliotece Polona
- ISNI: 000000012144192X
- VIAF: 95213556
- ULAN: 500017148
- LCCN: n50058877
- GND: 118804715
- NDL: 00459789
- LIBRIS: dbqstbjx3h7skd7
- BnF: 119285028
- SUDOC: 027187713
- SBN: CFIV016911
- NLA: 36199965
- NKC: mzk2005266468
- DBNL: viol003
- BNE: XX1071023
- NTA: 068855133
- BIBSYS: 90332119
- CiNii: DA01779529
- Open Library: OL370815A, OL6805396A
- PLWABN: 9810551662905606
- NUKAT: n00018728
- J9U: 987007278240305171
- PTBNP: 86123
- CANTIC: a10176573
- LNB: 000052848
- NSK: 000394610
- CONOR: 226703203
- BNC: 000306146
- ΕΒΕ: 155490
- BLBNB: 000243285
- KRNLK: KAC201522815
- LIH: LNB:BXp7;=Bn
- PWN: 3992905
- Britannica: biography/Eugene-Emmanuel-Viollet-le-Duc
- Treccani: eugene-emmanuel-viollet-le-duc
- БРЭ: 1915699
- NE.se: eugene-emmanuel-viollet-le-duc
- SNL: Eugène_Emmanuel_Viollet-le-Duc
- VLE: eugene-emmanuel-viollet-le-duc
- Catalana: 0071271
- DSDE: Eugène_Emmanuel_Viollet-le-Duc
- Hrvatska enciklopedija: 64755