Halberstadt CL.II

Halberstadt CL.II
	; Zdobyczny Halberstadt CL.II (nr 15342/17)
	Dane podstawowe
Państwo	Cesarstwo Niemieckie
Producent	Halberstädter Flugzeug-Werke GmbH
Typ	samolot myśliwski, rozpoznawczy i wsparcia
Konstrukcja	mieszana głównie drewniana, dwupłatowiec
Załoga	2 (pilot i strzelec/obserwator)
	Historia
Data oblotu	1917
	Dane techniczne
Napęd	1 × BMW IIIa, rzędowy
Moc	185 KM (136 kW)
	Wymiary
Rozpiętość	10,80 m
Długość	7,40 m
Wysokość	2,92 m
	Masa
Własna	750 kg
Startowa	1230 kg
	Osiągi
Prędkość maks.	196 km/h
Prędkość przelotowa	160 km/h
Pułap	4450 m
Zasięg	400 km
	Dane operacyjne
	Uzbrojenie
	1 lub 2 × karabin maszynowy LMG 08/15 kal. 7,92 mm – stałe, zsynchronizowane; 1 × karabin maszynowy Parabellum kal. 7,90 mm – ruchomy, na obrotnicy
	Użytkownicy
	Cesarstwo Niemieckie, Polska
	Multimedia w Wikimedia Commons

Halberstadt CL.II – niemiecki dwumiejscowy dwupłatowy samolot myśliwski, zaprojektowany w 1916 roku w zakładach lotniczych Halberstadt.

Historia

W 1916 roku lotnictwo niemieckie podjęło decyzję o budowie dwumiejscowych samolotów myśliwskich, które miałyby spełniać funkcję samolotów myśliwskich i wywiadowczych, które mogłyby działać w grupach osłaniając się wzajemnie.

Konstrukcji takiego właśnie samolotu podjął się inż. K. Theiss z zakładów lotniczych Halberstadt, który zaprojektował samolot w 1916 roku. Prototyp tego samolotu oblatano już na początku 1917 roku i po wprowadzeniu go do produkcji seryjnej oznaczono jako Halberstadt CL.II.

Samolot Halberstadt CL.II był napędzany silnikiem rzędowym, umieszczonym z przodu kadłuba i w górnej części wystający przed kabinę. Płaty były podparte słupkami i usztywnione cięgnami stalowymi. Kadłub miał konstrukcję półskorupową, kryty był sklejką, za kabiną miał kształt stożka, kończącego się wierzchołkiem w tylnej części. Dawało to dobrą widoczność i dobre pole ostrzału strzelcowi z tyłu. Kabina odkryta, z przodu stanowisko pilota, z tyłu strzelca pokładowego lub obserwatora.

Ogółem od 1917 roku do końca I wojny światowej w kilku wytwórniach lotniczych w Niemczech wyprodukowano 1200 samolotów Halberstadt CL.II.

Użycie bojowe

Po raz pierwszy samoloty Halberstadt CL.II weszły na wyposażenie eskadr na froncie zachodnim w końcu lipca 1917 roku^[1]. Atakowały m.in. angielskie zgrupowanie wojsk lądowych pod Cambrai we Francji. W czasie wojny znalazły się na wyposażeniu lotnictwa niemieckiego w eskadrach osłonowych [Schutzstaffel, w skrócie Schusta], wsparcia [Schlachtstaffel, w skrócie Schlasta] oraz eskadrach do współpracy z artylerią [Fliegerabteilung Artillerie, w skrócie FA (A)]. Najbardziej sprawdziły się jako lekkie samoloty wsparcia wojsk lądowych.

Użycie w lotnictwie polskim

W lipcu 1919 roku Komisja Zakupu Sprzętu Ministerstwa Spraw Wojskowych zakupiła w Gdańsku 6 samolotów Halberstadt CL.II. W sierpniu 1919 roku weszły one w skład 8 eskadry wywiadowczej^[2]. Użyto ich w wojnie polsko-bolszewickiej.

Jeden samolot tego typu zmontowano ze zdobytych części w czerwcu 1920 roku w warsztatach lotniczych na lotnisku Ławica w Poznaniu. Służył on do szkolenia załóg w Wyższej Szkole Pilotów w Poznaniu.

Opis techniczny

Samolot Halberstadt CL.II był dwupłatowym, dwumiejscowym samolotem myśliwskim oraz bliskiego rozpoznania i wsparcia, o konstrukcji mieszanej, kabiny odkryte, podwozie stałe – klasyczne, silnik rzędowy, śmigło dwułopatowe, drewniane.

Przypisy

↑ Peter M. Grosz: Halberstadt CL.II, Windsock Datafile no. 27, Albatros Productions, 1991, ISBN 0-948414-31-6.
↑ Skrzydlata Polska 1970 ↓, s. 18.

Bibliografia

Ryszard Kaczkowski. Halberstadt CL-II. „Skrzydlata Polska”. 42/1970, 18 października 1970. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783.

Linki zewnętrzne

Zdjęcie Halberstadt CL.II na stronach Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie

[1] Peter M. Grosz: Halberstadt CL.II, Windsock Datafile no. 27, Albatros Productions, 1991, ISBN 0-948414-31-6.

[CITEREFSkrzydlata_Polska197018-2] Skrzydlata Polska 1970 ↓, s. 18.

[:1-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[A]

Samoloty myśliwskie	AEG D.I Albatros D.I Albatros D.II Albatros D.III Albatros D.V Albatros W.4 Fokker D.I Fokker D.II Fokker D.III Fokker D.IV Fokker D.V Fokker D.VI Fokker D.VII Fokker D.VIII (E.V) Fokker Dr.I Fokker E.I Fokker E.II Fokker E.III Fokker E.IV Halberstadt D.II Junkers D.I LFG Roland D.I LFG Roland D.II LFG Roland D.VI Pfalz D.III Pfalz D.VII Pfalz D.VIII Pfalz D.XII Pfalz D.XV Pfalz Dr.I Pfalz E.I Siemens-Schuckert D.III Siemens-Schuckert D.IV Siemens-Schuckert E.I Siemens-Schuckert E.III
Samoloty bombowe	AEG G.II AEG G.IV Gotha G.I Gotha G.IV Gotha G.V Gotha G.VI Friedrichshafen G.III S.S.W. R.III Staaken R.VI Staaken R.XIV
Wodnosamoloty i łodzie latające	Albatros W.4 Albatros W.5 Friedrichshafen FF.33 Friedrichshafen FF.49 Gotha WD.1 Gotha WD.2 Hansa-Brandenburg W.12 Hansa-Brandenburg W.29 Junkers J 11 Lübeck-Travemünde F4
Samoloty rozpoznawcze i lekkie bombowe	AEG C.I AEG C.II AEG C.III AEG C.IV AEG C.V AEG C.VI AEG C.VII AEG C.VIII AEG C.VIII Dr Ago C.I Ago C.IV Albatros C.I Albatros C.III Albatros C.V Albatros C.VII Albatros C.X Albatros C.XII Albatros C.XV Aviatik C.I Aviatik C.III DFW C.V Halberstadt C.V LFG Roland C.II LVG C.II LVG C.V LVG C.VI Rumpler C.I Rumpler C.IV Rumpler C.VII
Samoloty wielozadaniowe	Aviatik B.I Halberstadt CL.II Halberstadt CL.IV Hannover CL.II Hannover CL.V Junkers CL.I
Samoloty szturmowe	AEG J.I Albatros J.I Junkers J.I
Nieuzbrojone samoloty szkolne i rozpoznawcze	AEG B.I AEG B.II AEG B.III Albatros B.I Albatros B.II Albatros B.III Aviatik B.II Fokker A.I Hansa-Brandenburg B.I Kondor B.I LVG B.I, B.II, B.III Rumpler C.VIII Rumpler Taube
Konstrukcje prototypowe	AEG DJ.I AEG Dr.I AEG G.I AEG PE Albatros D.IV Albatros D.VI Albatros D.VII Albatros D.IX Albatros D.X Albatros D.XI Albatros D.XII Albatros Dr.I Albatros Dr.II Albatros W.3 Albatros W.8 DFW Floh Gotha WD.3 Halberstadt C.III Hansa-Brandenburg W.11 Hansa-Brandenburg W.16 Junkers J 1 Junkers J 2 Junkers J 7 Junkers J 8 Kondor D 1 Kondor D 2 Kondor D 6 Kondor D 7 Kondor W 1 LFG Roland Stralsund V 19 Pfalz D.VI Pfalz Dr.II Schütte-Lanz C.I Schütte-Lanz G.I
Inne	System oznaczeń niemieckich samolotów z okresu I wojny światowej

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43