Władysławów (Litwa)
54°46′N 22°52′E/54,766667 22,866667
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Okręg | |||
| Burmistrz |
Algimantas Damijonaitis | ||
| Powierzchnia |
4,03 km² | ||
| Populacja (2017) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Nr kierunkowy |
345 | ||
| Kod pocztowy |
LT–71317 | ||
Położenie na mapie Litwy  | |||
| 54°46′N 22°52′E/54,766667 22,866667
| |||
| Strona internetowa | |||
Władysławów, także Nowe Miasto (lit. Kudirkos Naumiestis ⓘ, dawniej Vladislavovas) – miasto na Litwie położone w okręgu mariampolskim, 25 km od Szaków i 19 km od Wyłkowyszek.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miasto hospodarskie lokowane w 1643 roku, położone było w Księstwie Żmudzkim[1].
Miasto zostało po raz pierwszy wspomniane jako osada Duoliebaičiai[potrzebny przypis] w 1561. W 1639 królowa Cecylia Renata, żona Władysława IV nadała miejscowości nazwę Władysławów (lit. Vladislavovas)[2]. W 1643 osada otrzymała prawa miejskie[2]. Nieoficjalnie miejscowość funkcjonowała pod nazwą Nowe Miasto. Miasto królewskie w 1782 roku[3].
W okresie krótkiego panowania pruskiego miasteczko nosiło nazwę Neustadt-Schirwindt, od rzeki Szyrwinty (lit. Širvinta, niem. Schirwindt). Od 1867 było stolicą powiatu władysławowskiego guberni suwalskiej Królestwa Polskiego (kongresowego). W 1934 władze litewskie zmieniły nazwę miasta na Kudirkos Naumiestis dla uczczenia pisarza Vincasa Kudirki, który mieszkał tu od 1895 do śmierci w 1899 roku[4].
Podczas okupacji hitlerowskiej, w lipcu 1941 roku Niemcy wraz z kolaborantami litewskimi utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 800 osób. 16 września 1941 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów zamordowano w lesie Paražniai. Sprawcami zbrodni byli policjanci litewscy[5].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]W mieście znajduje się ufundowany w 1644 przez królową oraz kościół katolicki pw. Znalezienia Krzyża Świętego oraz dawny, barokowy klasztor karmelitów istniejący w latach 1788–1803[2]. Zespół został zniszczony w czasie II wojny światowej, po wojnie odbudowany. Cenne wyposażenie wnętrz.
W domu, w którym mieszkał pisarz litewski Vincas Kudirka, znajduje się jego muzeum[6].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Kościół Znalezienia Krzyża Świętego -
Starostwo -
Kaplica cmentarna
Ludzie urodzeni we Władysławowie
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Hałko – polski polityk ruchu ludowego, poseł na Sejm w II RP
- Eugeniusz Użupis – oficer Legionów Polskich, kawaler Virtuti Militari
- Sławomir Użupis – kapitan piechoty Wojska Polskiego
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Stanisław Alexandrowicz, Geneza i rozwój sieci miasteczek Białorusi i Litwy do połowy XVII w., w: Acta Baltico‑Slavica t. 7, 1970, s. 104.
- ↑ a b c Władysławów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 692.
- ↑ Magazin für die neue Historie und Geographie Angelegt, t. XVI, Halle, 1782, s. 15.
- ↑ Vincas Kudirka, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-06-04] (ang.).
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933–1945, t. II, part B, s. 1080.
- ↑ Vita Gaigalaitė: Vincas Kudirka. Powszechna Encyklopedia Litewska. [dostęp 2021-06-04]. (lit.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Kudirkos Naumiestis - strona starostwa
- Ławrajcie, parafia nowomiejska, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 613.