Maes Ancestrais
Maes Ancestrais
Maes Ancestrais
AS GRANDES MÃES
Os pássaros :
São os principais representantes do poder
sobrenaturais femininos , como predadores na caça
noturna , expressão a relação de ya-mi Osoronga
com os ara orum (seres do ar) todos do âmbito do
poder fenomenal .
Se possivelmente compreendemos a mulher como
fonte geradora de vida , protetoras , verdadeiras
guerreiras e caçadoras na vida , compreenderemos
então , que cada Orisá yagbas possuem dentro de
seus respectivos cultos uma representação na forma
de passaro , exprimindo conseqüentemente uma
interligação mas direta ao culto de ya-mi
Osoronga , quando todas são chamadas de ELÉIYÉ
senhora que são como pássaros .
ORIKI DE YA-MI ( 2)
Ile mó pé ó
Ya-mi osoronga modupé o
Ódu logbo ibá ó
Ibá ósá iyeku kibi odu ya-mi osoronga
Mojubá obinrin lode olo gelede
Iba ya-mi ó
Ohun abáwi fun agba
Ni agba ngbo
Ahoun awí fun agba
Ni agba ngbá
Ohun timowi lónijé osé
Ohun mofe cose loni
Jé kori be é
39
ORIKI DE YAN]MI ( 3 )
Ibá ya-mi ó ó
Ya-mi osoronga moki ó
E mapa mi
E mapa mi
E mapa mi
Ibi ´erio
É ki gbe mi lo ibi ério
É kigbe mi ló
Ori ki ifá um
Édó ki irigbin
O tutu ki imá méjá lalé odo
Ibe ério é kigbe mi ló
Asé ó ó ó
ORIN DE YA-MI
40
1 ) = o pupa lé awo
o pupa lé awo
o pupa lé léyé léyé éé
2) eleyé epo re ó
eleyé epo re é
eleiye ekurus re o
eleiye mo gbede o
3 ) olodumare ó
ni iwo ni osimu ile aiye ro
olodumare o
ni iwo osimu ilé aiye ro
5 ) eleyé o eleye
mo gbede o eleye
eleye o eleye
mo gbde o eleiye
6 ) odofin odobalé o
ki obirin odofin
odofin odobale ó
41
ki obirin odofin
7 ) é e kunlé o
e kunlé fo obirin ó
é e okunlé ó
e kunlé fo obirin ó
fo obirin , fo obirin wá
kawa to de niya é kunlé fo obirin
fo obirin fo obirin ó
Ile mó pé ó ( 3 x)
Ya-mi mora ó ( 3 vezes )
Omi tutu
Omi aiye
Omi ya-mi
43
To to meji ( 3 x )
EBOS DE YA-MI
1 – alguida
5 – ekurus
5 – acarajés
5 – búzios
5 – ovos vermelhos galado
1 obi de 5 partes
1 ibi (caracol)
1 galinha vermelha ou de cor (menos branca)
mel / dendê / gin / água / sal / e osum
modo de fazer
Temperar o alguida
Rezar o oriki das ya-mi
O consulente deverá pegar todos os ingredientes
levar ao seu ori e na sua boca fazendo seus pedidos
e colocando dentro do alguida
Jogar o obi para confirmar
44
1 alguida
9 ekurus
9 acarajés
9 ovos vermelhos e galados
1 ibi
1 obi de 5 parte
1 galinha vermelha
mel / dendê / gin / água / waji / osun / yerossu
Temperar o alguida
rezar o oriki das ya-mi
o consulente deverá levar todos os ingredientes ao
seu ori e na sua boca fazendo os seus pedidos e
colocá-lo no alguida
sacrificar a galinha
sacrificar o ibi
45
EBÓ AJÉ
1 alguida
1 metro de pano vermelho
ovos da idade do consulente (ovos vermelhos)
1 galinha vermelha
mel / dendê / água , sal , gin , pó de osun
modo de fazer
colocar o pano vermelho em baixo do alguida
temperar o alguida
passar os ovos no corpo do consulente e ir
quebrando os ovos dentro do alguida
passar a galinha no corpo do consulente
sacrificar a galinha em cima dos ovos e passar o
sangue nas juntas do consulente e no umbigo
46
1 alguida
9 ekurus
9 acarajés
9 bolas de farinha de mandioca branca
9 bolas de farinha de mandioca amarela
mel, dendê , sal waji, osun , yerossu .
1 galinha quando for mulher
viceras de animais quando for homem
modo de fazer :
5 galinha vermelhas
waji , efum , osun, yerossu , dendê
modo de fazer :
passar as galinhas no corpo do consulente
pintar as galinhas com cada ingrediente
colocá-las em 5 encruzilhadas diferentes , a mesma
deverão estar vivas e quando entregar devera a
pessoa quebrar as asas das galinhas
modo de fazer :
48
1 cabaça grande
1 alguida que caiba a cabaça
3 tipos de viceras
9 ekurus
9 acarajés
9 ovos
1 galinha vermelha
pano vermelho
mel , dendê , gin , água , sal , waji , osum , yerossu
modo de fazer :
9 tipos de viceras
mel, dendê, gin, água, e sal
waji , osum, yerossu ,
9 panos vermelhos para fazer 9 pacotes .
modo de fazer :
passar as viceras no corpo do consulente , temperar
as viceras , e fazer nove trouxas e pendurar em
nove arvores na estrada
1 panela de barro
lenha
OBS ;
Todos os egbós das ya-mi que for feito com a
finalidade de apaziguar deverá ser feito (ekurus,
acaçá e acarajés) deverá ser feito com pimenta ,
pois a pimenta neutraliza as ajés .
Mas se for fazer um pedido e ganhar favores das
ya-mi não dever [á usar pimenta , pois se for
colocado pimenta nas oferendas elas se revoltarão
contra quem está fazendo a oferendas].
51
1º = }
ajé buku
biku ajé
sobo ale berunló e
2º=}
ajé , ajé ile jawa ( bis)
ibikun ajé , ajé
ajé bikun
ajé ile mó gbá
3º ]
e ny bo ya
eleleyo
eny bo ya amora o ( bis )
53
4º ]
5º]
6º]
ajé mi lê ooo
é imole ajé mi
ajé mi léooo
e kotu ile abia amom
é kotu dy dy
e co my orum
ajé mi léye oo
é imole ajé mim
ajé mi léoo
é kotu ile abia amom
OBS as cantigas estão como se pronunciam para
facilitar para o aluno./
TITULOS ATRIBUIDOS AS YA-MI