Sremska Kamenica
| Sremska Kamenica | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Srbija
|
| Upravni okrug | Južnobački |
| Stanovništvo | |
| Geografija | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski kod | 21208 21204 21202 |
| Pozivni broj | 021 |
| Registarska oznaka | NS |
Sremska Kamenica je gradsko naselje pored Dunava. Deo je užeg gradskog područja Novog Sada. Prostire se od severnih padina Fruške Gore do desne obale Dunava. Danas ima preko 11 hiljada stanovnika (po poslednjem popisu iz 2002. godine - 11.140).
Sremska Kamenica pripada gradskoj građevinskoj zoni Novog Sada i to svojim centralnim, ušorenim delom, Donja i Gornja Kamenica, naselje Bocke i Tatarsko brdo, Čardak i Staroiriški put. Ostali delovi Kamenice su uglavnom vikend naselja Paragovo, Popovica, Glavica, Artiljevo, Grigovac.
Istorija je zabeležila da su ovim krajem pre 2.300 godina vladali, gotovo 2 veka, ratoborni Tribali, moćno Ilirsko pleme. Međutim pre 2.100 godina, privučeni lepotom sremskih brežuljaka, livada i šuma, keltsko pleme Skordisci, bolje organizovani i disciplinovaniji, porazili su Tribale i zavladali ovim krajem.
Sto godina kasnije, pre 20 vekova, Skordisci su poraženi od Rimljana, koji su uspostavili vojne logore na desnoj obali Dunava da bi zaštitili severne granice svoje imperije od upada varvara koji su nadirali sa severa, iz močvara i ritova prostrane Panonske nizije. Tako su Rimljani između Petrovaradina i Sremske Kamenice podigli veliki vojni logor i tvrđavu 'Kuzum'. Kako su u blizini takvih vojnih objekata redovno nicala naselja, koja su rimske legionare snabdevala hranom i ostalim potrebštinama, pretpostavlja se da je još tada na teritoriji Sremske Kamenice postojalo naselje.
Prvi sigurniji podatak o Kamenici, kao naselju, potice iz prve polovine 13. veka. Ona se tada u darovnici ugarskog kralja Bele IV, koja nosi datum 8. jul 1237. godine, naziva 'Villa Kamanch'. Tom darovnicom se Sremska Kamenica kao konfiskovani posed daruje manastiru u Ukurdu, koji se tada nazivao Belafons, a danas Petrovaradin.
14. vek i početak 16. veka bili su zlatno doba Sremske Kamenice. Ona se tada pročula kao znamenita podunavska varošica u kojoj su cvetali zanati, trgovina i kultura. U spisima se 1408. godine naziva "civitas seu opidum" Kamanec, a po podacima iz 1439. godine zove se Kamanec.
Najteže dane u svojoj istoriji, Sremska Kamenica je preživela u Turskom osvajačkom pohodu. Prvi put su Turci naišli 1520. godine kada su razorili mnoga sremska mesta, među kojima i Sremsku Kamenicu. 1526. godine, posle krvavih borbi po Južnoj Ugarskoj pao je u turske ruke i tvrdi Petrovaradin. Tih dana Kamenca je ponovo teško stradala. Turci su je do temelja razorili i popalili. U zapisima koji govore o ovoj propasti mesta, kaže se da su Turci tom prilikom prosuli 7.000 bačvi vina, te je ono po Kamenici teklo kao potok, mestimično dubok do kolena.
Posle turske najezde, drevna Sremska Kamenica je opustela. Na mestu bogate i znamenite varošice, ležale su ruševine i paljevine. Od 1526. godine kada je pala pod tursku vlast, do 1687. Kamanec pripada Varadinskoj nahiji.
Od 1702. godine austrijske vlasti Kamanec, otet od Turaka, nazivaju Kamenic. Posle 25 godina tokom kojih je Kamenicom vladala austrijska Dvorska komora, 1728. godine ona postaje vlasništvo general-barona Ifelina i tako ostaje sve do 1750. kada vlastelinstvo opet menja vlasništvo i prelazi u posed grofa Marcibanjija i njegovog zeta Karačonjija.
Kamenica se brzo razvijala i već 1886. godine postaje opština u sastavu iriškog sreza i takva ostaje sve do 1941. godine.
Od uspostavljanja civilne uprave u krajevima osvojenim od Turaka za vreme Austro-Ugarske monarhije Sremska Kamenica ima svoju opštinu, koja kao takva ostaje sve do 1955. godine, kada je pripojena opštini Petrovaradin pri kojoj je bila svega dve godine, posle čega biva pripojena opštini Novi Sad.
Danas je Sremska Kamenica, slobodno se može reći, najelitniji deo Novog Sada, sa skoro već 20.000 stanovnika.
U Sremskoj Kamenici nalazi se sem kuće čuvenog pesnika čika Jove Zmaja i osnovna škola koja nosi njegovo ime osnovana 1951. godine, srednja škola unutrašnjih poslova Stefan Vucinic, kao i najveći privatni univerzitet u Vojvodini - Univerzitet Educons, čiji je osnivač prof. dr. Aleksandar Andrejević. Jedan od angažovanih profesora na ovom univerzitetu je takođe kamenčanin prof. dr Branislav Radnović. Univerzitet Educons u svom sastavu ima nekoliko fakulteta za obrazovanje studenata različitih profila.
Ime Sremska Kamenica je svakako slovenskog porekla, jer se i kod njenog prvog naziva 'Villa Kamanch' oseća prisustvo korena slovenske reči kamen, te se pretpostavlja da je ime dobila po kamenu koga ima na njenom jugu i koji je neko vreme eksploatisan na Paragovu.
Napomena: U tekstu korišćeni delovi iz knjige 'Nemirno Ognjište', Miloša Lukića
- Zvanična prezentacija grada Arhivirano 2008-12-16 na Wayback Machine-u