İçeriğe atla

Türkiye'de kadın cinayeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kadınların Azra Gülendam Haytaoğlu cinayeti protestosundan, 2 Ağustos 2021, Kadıköy Meydanı, İstanbul

Türkiye'de kadın cinayeti, Türkiye'de kadınların "namus temizleme" gerekçesiyle öldürülmek gibi, toplumsal rollerine bağlı nedenlerle öldürüldükleri cinayet vakalarını ifade eder.[1]

Türkiye'de gerçekleşen kadına yönelik şiddet eylemlerinden birisidir.[2] Kadın cinayetlerinin sayısı Türkiye'de, 2000'li yıllarda geçmiş yıllara göre büyük artış göstermiş; 474 kadının öldürüldüğü 2019 yılı, ülkede son 10 yılda en fazla kadının öldürüldüğü yıl olmuştur.[3][4] Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu yıllık raporuna göre 2020 yılında ise erkekler tarafından 300 kadın öldürülmüş, 171 kadın şüpheli şekilde ölü bulunmuştur.[5] 2010-2019 yılları arasında kadın cinayetlerinin sayısında sadece, İstanbul Sözleşmesi'nin imzalandığı yıl olan 2011 yılında düşüş görülmüştür.[5]

Suçluların işledikleri suçu normalleştirmek adına öne sürdükleri başlıca gerekçeler arasında; kadının ayrılık talebi, namus, aldatma-aldatılma, kıskançlık ön plana çıkar.[6]

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu raporlarına göre Türkiye'de 2010-2020 yılları arasında toplam 2296 kadın cinayeti yaşanmıştır.[5]

Türkiye'de kadın cinayetlerine dair resmî kurumlar ve kadın örgütleri tarafından açıklanan farklı veriler bulunmaktadır.[7] Türkiye'de partnerleri veya aile üyesi erkekler tarafından öldürülen kadın sayısına ilişkin veriler, ilgili devlet kurumları tarafından paylaşılmadığından, resmî veriler kadın cinayeti sorununun boyutunu yansıtmada yetersiz olarak değerlendirilmektedir.[8]

Türkiye'de kadın cinayetlerine ilişkin veri toplayan başlayan sivil oluşumlar: Anıt Sayaç, Bianet ve Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu'dur.

Bazı resmî verilere göre kadın cinayetleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2009 yılında dönemin Adalet Bakanı Sadullah Ergin'in TBMM'de sunulan bir soru önergesine verdiği yanıt, Türkiye'de kadın cinayetleri konusunda resmî sayılabilecek önemli bir veri kabul edilir.[8] Bu yanıtta ülkede 2002- 2008 arasında işlenen kadın cinayeti sayısı 2002'de 66, 2003'te 83, 2004'te 128, 2005'te 317, 2006'da 663, 2007'de 1011, 2008'de ise 806 olarak açıklanmış ve 2002'den bu yana kadın cinayetlerinde 14 misli artış olması, medyada ve siyasetçiler arasında çok tartışılmıştı.[8]

2013 yılında verilen bir başka soru önergesine Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın verdiği cevapta ise 2009'da 171, 2010'da 177, 2011'de 163, 2012'nin ilk 9 ayında ise 128 kadın cinayeti işlendiği bildirildi[9]

2021 yılı Ocak Ayında İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Twitter hesabından yaptığı açıklamada, 6284 sayılı kanun kapsamındaki kadın cinayetlerinde hayatını kaybeden kadın sayısını 2017'de 353, 2018'de 279, 2019'da 336 ve 2020'de ise 266 olarak duyurdu.[10]

Yıllara göre kadın cinayeti istatistikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu (KCDP) verilerine göre 2008'de 80, 2009'da 109, 2010'da 180, 2011'de 121, 2012'de 210, 2013'te 237, 2014'te 294, 2015'te 303, 2016'da 328, 2017'de 409, 2018'de 440, 2019'da 474 olmak üzere 2008-2019 yılları arasında toplam 3.185 kadın öldürülmüştür.[3][11]

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2019 yılı raporuna göre 2019'da işlenen 474 kadın cinayetinden 115'i şüpheli olarak kayıtlara geçmiş ve suçluları bulunamamıştır.[3] 2020 yılı raporuna göre ise Türkiye'de 2020 yılında erkekler tarafından 300 kadın öldürülmüş ve 171 kadın şüpheli şekilde ölü bulunmuştur.[5]

Türkiye'de şiddetten ölen kadınlar için yapılmış Anıt Sayaç adlı internet sitesinde paylaşılan yıllara göre ölüm sayıları ve Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu'nun verilerine göre ölüm sayılarına gösteren tablo aşağıdaki gibidir:[12]

Yıl Ölüm Sayısı
(Anıt Sayaç)
Ölüm Sayısı
(KCDP)
2008 66[13] 80
2009 125[14] 109
2010 203[15] 180
2011 130[16] 121
2012 145[17] 210
2013 231[18] 237
2014 290[19] 294
2015 293[20] 303
2016 289[21] 316
2017 351[22] 409
2018 404[23] 440
2019 422[24] 474
2020 418[25] 300[26]
2021 433[27] 280
2022 409[28] 334
2023 415[29] 315[30]
2024 292 (ilk 9 ay)[31]


Faillerine göre kadın cinayeti istatistikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2008-2018 yılları arasında gerçekleşen kadın cinayetlerinden 1260 cinayet vakasını inceleyen bir araştırma; kadın cinayetlerinde failler listesinin en başında öldürülen kadının kocasının aldığını gösterir (623).[32] İkinci sırada sevgililer tarafından işlenen cinayetler (160), üçüncü sırada eski koca cinayetleri (94) yer alır. Dördüncü sırada yer alan "tanıdık biri tarafından işlenen cinayetler" (88), hırsızlık ve tecavüz vakaları ile gerçekleşmektedir. Ardından sırasıyla akraba cinayetleri (49), kardeşi tarafından öldürülme (48), oğlu tarafından öldürülme (48), babası tarafından öldürülme (38), yabancı biri tarafından öldürülme (18) gelmektedir.

2019 yılında öldürülen kadınların ise 134'ü evli olduğu eşi tarafından, 51'i birlikte olduğu erkek tarafından, 29'u akrabası tarafından, 25'i eskiden evli olduğu erkek tarafından, 25'i oğlu, komşusu, çocuğuyla aynı okulda veli olan kişi gibi tanıdığı kişiler tarafından, 8'i eskiden birlikte olduğu erkek tarafından, 19'u tanıdık, 15'i babası, 13'ü kardeşi, 3'ü de tanımadığı kişiler tarafından öldürüldü.[3]

Cinayet mekânlarına göre kadın cinayeti istatistikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

KCDP raporuna göre 2019 yılında; 292 kadın evinde, 52 kadın ise sokak ortasında öldürülmüştür.[3] 9’u arabada, 6’sı çalıştığı iş yerinde, 5’i otelde, 5’i parkta, 3’ü dükkanda, 2’si eğlence mekânında, 2’si hastanede, 1’i kafede, 1’i okulda, 1’i ise diğer bir kamusal alanda öldürülmüştür. Öldürülen kadınların 31’i su ve kenarı alanlarda öldürüldü veya cansız bedenleri bulundu. 32’si ise orman, mera, piknik alanı, bahçe, tarla gibi arazi alanlarında öldürüldü veya ölü bulundu. 3 kadın da ahır, metruk bina gibi ıssız yerlerde öldürüldü veya ölü bulundu. 29 kadının nerede öldürüldüğü tespit edilememiştir.[33]

Öldürülme yöntemlerine göre kadın cinayeti istatistikleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

2008-2018 yılları arasında gerçekleşen 2 binden fazla kadın cinayetinden 1260 cinayet vakasını inceleyen bir araştırma kadın cinayetlerinin en çok ateşli silahla (679) işlendiğini, daha sonra sırası ile kesici alet (404), boğma yöntemi (84), darp etme (64) ve işkence yaparak (15) kadınların öldürüldüğünü ortaya koymuştur.[32]

2019'da öldürülen 474 kadından 185'i ateşli silahla, 101'i kesici aletle, 29'u boğularak, 27'si darp edilerek, 19'u yüksekten atılarak, 6'sı ilaç içirilerek, 6'sı yakılarak öldürüldü. 101'inin nasıl öldürüldüğü tespit edilememiştir.[33]

İntihar süsü verilen kadın cinayetleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1999 yılında, dünyadaki genel eğilimin aksine Türkiye'de kadın intiharlarının erkek intiharlarından yüksek olması; intihar olgusunu Türkiye gündeminde fazla yer almasına neden olmuştur. 1999 yılında, Batman ve merkez ilçelerinde, 2000 yılının ilk sekiz ayında intihar ortalamasının Türkiye intihar ortalamasının yaklaşık iki katına çıkması ve intihar edenlerinin %80.8'inin kadın olması üzerine birçok kamu kuruluşu ve sivil toplum örgütü, yöredeki kadın intiharları hakkında araştırma yapma gereği duymuştur.[34] Kadın intiharlarının çoğunun ardında töre baskısı olduğu; basın yayın organlarına intihar olarak yansıyan olaylardan bir kısmının intihar süsü verilmiş töre cinayeti olduğu; bir kısmının da töre baskısı neticesi meydana gelen intiharlar olduğu ileri sürülmüştür.[34]

Türkiye'de en çok töre cinayetinin işlendiği Doğu Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgeleri, töre baskısına bağlı olarak gerçekleşen intiharlar ile cinayet olduğu halde intihar olarak gösterilen olayların da yoğunlaştığı bölgelerdir.[34]

İnfial uyandıran kadın cinayetleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye gündeminde infial uyandıran bazı kadın cinayetleri şunlardır:

  • 3 Mart 2009'da işlenen Münevver Karabulut cinayeti, Türkiye kamuoyunda dikkat çekti ve büyük tepki doğurdu. Cinayetin basında yer alış şeklinin verdiği rahatsızlık, Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu'nun ortaya çıkmasında rol oynadı.[36]
  • 2010 yılında Siirt'te gerçekleşen ve intihar değil, cinayet vakası olduğu üç yıl sonra ortaya çıkan Esin Güneş cinayeti, uzun süren gerçeğin ortaya çıkarılması ve adalet arayışıyla ülkenin gündemine geldi. Dava, Güven Güneş’in eşini kasten öldürme suçundan müebbet hapis cezasına çarptırılması ile sonlandı. Bu cinayet davası ve karar, diğer şüpheli ölümlerin yargılanma süreci için emsal oluşturdu.[37]
  • Boşanmak istediği eşi tarafından 2011'de İzmir'de öldürülen Ferdane Çöl'ün davası, katil Sedat Çöl'ün ağırlaştırılmış müebbet cezasına çarptırılması ile sonlandı.[38]
  • 11 Şubat 2015'te gerçekleşen Özgecan Aslan cinayeti, ortaya çıktığında Türkiye çapında öfke ve gösterilere yol açtı. Ülke çapında pek çok gösterinin düzenlendiği 16 Şubat günü "Kara Pazartesi" olarak anıldı.
  • 29 Mayıs 2018'de Ankara'da işlenen Şule Çet cinayeti, soruşturma aşamasında üstünün kapatılması kadınların itirazı sayesinde önlendiği için Türkiye'de kadın cinayetlerinin önlenmesinde dayanışmanın sembolü haline geldi.[39]
  • 30 Mart 2019'da İstanbul'da işlenen Fatma Şengül cinayetinde, cinayeti tasarlayıp gerçekleştiren ve savunmasında "yüksek tansiyon" açıklaması sunan Zeynel Akbaş’ın cezasına haksız tahrik indirimi uygulandı.[40] Bu karar, haksız tahrik indiriminin kadın cinayetlerinde failler lehine kullanılmasının bir örneği olarak tepki uyandırdı. Karar istinaf mahkemesinde bozuldu ve sanık müebbet hapis cezası aldı.[41]
  • 18 Ağustos 2019'da Kırıkkale'de eski eşi tarafından kızının gözü önünde bıçaklanarak öldürülen Emine Bulut, son anlarındaki "Ölmek istemiyorum" çığlığının sosyal medyada yayılması sonucu basında geniş yer buldu. Vahşice işlenen Emine Bulut cinayeti, Türkiye'de kadın cinayetlerinin sembollerinden birisidir.
  • 4 Ekim 2024'te Ayşenur Halil ve İkbal Uzuner adlı 19 yaşındaki iki kızın bir erkek öldürülmesi ve bedenlerinin parçalanması büyük tepki çekmiş, kadın hakları örgütleri ve aktivistler tarafından birçok şehirde protesto edilmiştir.

Türkiye'de kadın cinayeti olgusu ile mücadele eden bazı örgütler şunlardır:

  • Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu: 2010 yılında ülkede kadın cinayetlerinin artması ve Münevver Karabulut davasının 2010 yılında toplumun gündemine gelmesiyle, kadın cinayetlerinin Türkiye için toplumsal bir sorun haline gelebileceği öngörüsüyle 2010 yılında kurulmuş bir platform.
  • Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Önlem Grubu: Kadın cinayetlerine karşı acil önlem alınması talebiyle 2014 yılının Temmuz ayında oluşturulmuş bir platformdur.[42]
  • Şefkat-der: Kurucusu ve başkanı erkek, üyeleri gönüllü kadınlardan oluşan, dinsel temelli hayırseverlik anlayışı içinde sosyal yardım alanında çalışmalar üreten Konya merkezli bir dernektir. Kadın cinayetleri ve kadına karşı şiddetle mücadelede dikkat çeken ve tartışılan kampanyalar düzenlemiştir.[43][44][45]
çekilmesi protesto edilirken, 5 Ağustos 2020, Kadıköy, İstanbul
Türkiye'nin İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmesi protesto edilirken, 5 Ağustos 2020, Kadıköy, İstanbul

Türkiye'de artan kadın cinayetleri sorunu farklı türlerde edebî eserlere de yansımıştır. 1950 kuşağı önemli kadın hikâyecileri arasında yer alan Tomris Uyar, hikâyelerinde kadına yönelik şiddeti sıklıkla ele almış bir yazardır. Fahişe İkbal’in öldürülmesini konu edinen Derin Kazın adlı hikâye, kadına yönelik fiziksel şiddetin son noktası olan kadın cinayetini işlediği öykülerine bir örnektir. Post modern anlatım teknikleri kullanan yazar, Sağlar hikâyesindeki gazete haberlerinde İkbal'in cinayetine yer vererek cinayet haberlerinin medyada cinsiyetçi ifadelerle yer buluşunu vurgulamıştır.[46]

1950 sonrasında II. Yeni şiir anlayışını oluşturan şairler, kadın cinayetleri ve kadına şiddeti şiirlerine konu ettiler. Şiirlerinde, bir kadını yok sayma ve mutsuz etme gibi durumların da ölümle eşdeğer olduğu dile getirdiler.[47] II. Yeni şairlerinden Edip Cansever'in Çiçekleri Sulasan başlıklı şiirinde kadın cinayetleri aşağıdaki dizelerde yer bulur:


2019'da Hatice Meryem, kadın cinayetlerinin toplumsal arka planını sosyo-kültürel ve siyasi temellerle ele alınarak işleyen Bir Kadını Öldürmeye Nereden Başlamalı? adlı kitabı yayımladı. Birikim'de bir eleştiri yazısında Onur Bütün, kitabı "Türkiye edebiyatında kadın cinayetleri üzerine iyi düşünülmüş, belki de ilk metin…" şeklinde yorumladı.[48]

Elçin Poyrazlar, Mantolu Kadın romanında (2018) kocasından şiddet gören bir kadın ve çok genç yaşta istemediği bir evliliğe zorlanmış bir kadının dayanışma öyküsünü,[49] Ecel Çiçekleri (2021) romanında erkek cinayetlerini soruşturan bir kadın komiserin öyküsünü anlatarak kadın cinayetleri konusunu ele aldı.[50]

Zeynep Kaçar'ın 2021 yılında yayımlanan Yalnız romanının kahramanı, tarikat şeyhinin emriyle intihar süsü verilerek öldürülen kadınların intikamını alan bir karaktere dönüşmüş ve Türkiye'de geçmiş yıllarda işlenmiş ve kamuoyunda infial yaratmış kadın cinayetlerinin maktulü olan kadın isimleri esere dâhil edilmiştir.[51]

Çağdaş sanat

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kadın cinayetleri, Türkiye'de özellikle kadın sanatçılar tarafından ele alınmış ve çağdaş sanat eserlerine konu olmuştur. Bu sanatçılara ve eserlerine dair bazı örnekler şunlardır:

  • İstanbul Modern'de Eylül 201-Ocak 2012 arasında 74 kadın sanatçının eserini bir araya getiren Hayal ve Hakikat adlı sergide, İpek Duben'in çelik plaklar üzerine basılmış kadın cinayeti haberlerini içeren Aşk Kitabı çalışması, izleyici kadına şiddetle yüzleşmeye zorlayan eserlere bir örnektir.[52]
  • Neriman Polat, "öldürülen kadınları anmanın ve adaletsizliğe direnmenin bir yolu" olarak tanımladığı çeşitli çalışmalar üretmiştir. Sanatçının, kadın cinayetlerinin intikamını almak isteyen bir kahraman yarattığı, faklı malzeme ve anlatım dillerini bir araya getiren Ev Nöbeti (2013) adlı çalışması, kadın cinayetlerine duyduğu öfke ile üretilmiş eserlerindendir.[53] Polat'ın Acı Kahve adlı çalışması İstanbul'da Kumbaracı yokuşunda bir kahvehanenin camına 2012 yılında erkekler tarafından öldürülmüş kadınların isimlerinin yazılmasını içerir.[54][55]
  • 2018 yılında Türkiye'de 440 kadının erkek şiddeti ile öldürülmesi ve kadınların yaşamın her alanında şiddete ve baskıya maruz kalması üzerine İstanbul'da Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu işbirliğiyle düzenlenen Kadınlar Yaşasın Diye adlı sergiye, 20 kadın sanatçı istismara ve baskıya maruz bırakılan kadınların hikâyelerini anlatan eserleriyle katılmıştır.[56]
  • 2018 yılında öldürülen 440 kadını temsilen Kabataş'ta bir bina duvarına 440 çift kadın ayakkabısı asılması, grafik tasarımcı Vahit Tuna tarafından tasarlanan bir projedir.[57]
  • Son 11 yılda öldürülen kadınların anısına 3 bin 150 kadının portresini yaparak 2020 yılında Trabzon'da sergi açan Şükran Üst, kadın cinayetlerini görünür hale getirmeye çalışan sanatçılardandır.[58]
  • 2020 yılında açılan Yüzde Bin Dört Yüz: Kadın, Şiddet ve Medya"l yerleştirme sergisi Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğretim üyeleri ve öğrencileri, son yedi yılda erkek şiddeti nedeniyle ölen kadınların sayısındaki artışı ve hem adaletin hem de medyanın bu şiddeti haklı göstermesini konu edinen bir sergidir.[59]
  • 2008 yılında Aile İçi Şiddet Acil Yardım Hattı'na destek amacıyla 13 kadın sanatçı bir araya gelerek Güldünya Şarkıları adlı albümü çıkardı. Albüm, adını kardeşi tarafından öldürülen Güldünya Tören'den alır. Güldünya için Aylin Aslım'ın yazıp bestelediği ve Sezen Aksu'nun seslendirdiği Güldünya adlı şarkının da kaydedildiği albüm, Dünya Kadına Yönelik Şiddete Son Günü'nde piyasaya çıkarıldı. Albümdeki “Kadınlar Vardır” şarkısı aralarında Nazan Öncel, Aylin Aslım, Aynur Doğan, Nilüfer, Zuhal Olcay, Sezen Aksu ve Rojin’in yer aldığı kadın sanatçılar tarafından koro hâlinde seslendirildi.
  • 2017'de müzisyen Selen Gülün, müzisyen arkadaşı Değer Deniz'in 2015'te öldürülmesi üzerine Değer Deniz anısına, Türkiye'de yetişmiş kadın yaratıcı müzisyenlerin müziklerinin yeniden yorumlandığı Kadınlar Matinesi adlı albümü çıkardı. Değer Deniz, Kadınlar Matinesi adlı konserler dizisinde 8 Mart 2015'te sahne almış, 5 Mayıs 2015'te öldürülmüştü.[60]
  • 2019'da "Susamam" adlı şarkıda kadın haklarıyla ilgili iki kısma yer verildi.
  • Türk araştırmacı ve müzisyen Bahar Gjuka 2019 yılında çocuk yaşta evlilik ve kadın hakları konusunda farkındalığı arttırmak için Kuzey Amerikalı müzisyenlerle ortak bir proje gerçekleştirip "Ağ Elime Mor Kınalar Yaktılar" adlı eseri tekrar yorumlayıp YouTube'da yayınladı.[61] Aynı zamanda yazdığı makale Female Leadership in Music kitabında yayınlandı.
  • 2021 yılında söz ve müziği Nazan Öncel'e ait "İmdat" adlı şarkının klibi Dünya Kadınlar Günü’nde sanatçının YouTube hesabından yayınlandı. Klipte, Nükhet Duru, Gaye Su Akyol, Demet Evgar, Songül Öden gibi kadın sanatçılar rol aldı.[62]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Gazioğlu, Elif. "Kadın Cinayetleri:Kavramsallaştırma ve Sorunlu Yaklaşımlar". Sosyal Politika Çalışmaları Yıl: 13 Cilt: 7 Sayı: 30 Ocak-Haziran 2013. 21 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  2. ^ Erdemol, Mustafa Kemal. "Doğru tanım: Kadın cinayeti". Cumhuriyet gazetesi, 2 Eylül 2019. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  3. ^ a b c d e "Acı bilanço: 2019'da 474 kadın öldürüldü". Sözcü. 1 Ocak 2020. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  4. ^ "Kadın cinayetleri - 2019: Türkiye'de son 10 yılda en fazla kadının öldürüldüğü yıl". BBC. 31 Aralık 2019. 6 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  5. ^ a b c d "Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2020 Raporu". Kadincinayetlerinidurduracagiz.net/ sitesi 2 Ocak 2021. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2021. 
  6. ^ Çalışkan, Mustafa. "İstanbul'da "Kadına Şiddet" ve "Kadın Cinayet" Vakalarına Yönelik, Nicel-Nitel Bir İncelemei". BAİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 19, Sayı: 1/Bahar, Yıl: 2019. 11 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 
  7. ^ "Devletin kadın cinayeti rakamları ile kadın örgütlerinin verileri arasında uçurum var". Evrensel.net, 16 Kasım 2019. 15 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  8. ^ a b c Satıl, Ceren. "Son 10 Yılda En Az 3 Bin Kadın Öldürüldü". Dogrulukpayi.com, 8 Mart 2021. 10 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  9. ^ "Soru yönergesi (34930642-610-20835)" (PDF). TBMM web sitesi. 3 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  10. ^ "Bakan Soylu: 2020 yılında kadın cinayetleri yüzde 21 düştü". Milliyet gazetesi, 2 Ocak 2021. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  11. ^ "Kadın cinayetleri 2019 raporu: 474 kadın erkekler tarafından öldürüldü". Euronews. 31 Aralık 2019. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Haziran 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021. 
  13. ^ "Anıt Sayaç :2008". anitsayac.com. 30 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  14. ^ "Anıt Sayaç :2009". anitsayac.com. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  15. ^ "Anıt Sayaç : 2010". anitsayac.com. 8 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  16. ^ "Anıt Sayaç : 2011". anitsayac.com. 28 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  17. ^ "Anıt Sayaç :2012". anitsayac.com. 22 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  18. ^ "Anıt Sayaç : 2013". anitsayac.com. 17 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  19. ^ "Anıt Sayaç : 2014". anitsayac.com. 1 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  20. ^ "Anıt Sayaç : 2015". anitsayac.com. 3 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  21. ^ "Anıt Sayaç : 2016". anitsayac.com. 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  22. ^ "Anıt Sayaç :2017". anitsayac.com. 18 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  23. ^ "Anıt Sayaç : 2018". anitsayac.com. 9 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  24. ^ "Anıt Sayaç : 2019". anitsayac.com. 4 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  25. ^ "Anıt Sayaç :2020". anitsayac.com. 25 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  26. ^ "Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2020 Raporu". kadincinayetlerinidurduracagiz.net. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  27. ^ "Anıt Sayaç : 2021". anitsayac.com. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2021. 
  28. ^ "Anıt Sayaç : Şiddetten Ölen Kadınlar İçin Dijital Anıt". anitsayac.com. Erişim tarihi: 6 Ekim 2024. 
  29. ^ "Anıt Sayaç : Şiddetten Ölen Kadınlar İçin Dijital Anıt". anitsayac.com. Erişim tarihi: 6 Ekim 2024. 
  30. ^ "2023 Yıllık Veri Raporu". KADIN CİNAYETLERİNİ DURDURCAĞIZ PLATFORMU. 2024. Erişim tarihi: 6 Ekim 2024. 
  31. ^ "Anıt Sayaç : Şiddetten Ölen Kadınlar İçin Dijital Anıt". anitsayac.com. Erişim tarihi: 6 Ekim 2024. 
  32. ^ a b Yıldırım, Sait. "Türkiye'de Son On Yılda İşlenen Kadın Cinayetleri Üzerine: Sebep, Sonuç ve Öneriler". Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, Güz 2018, Yıl 3. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 
  33. ^ a b "Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2019 Raporu". Kadıncinayetlerinidurduracagiz.net. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  34. ^ a b c Yıldız, Cengiz. "Türkiye'de Töre Baskısına Bağlı İntiharlar ve Töre Cinayetleri". Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:1, Yıl:9, Sayı:16, 2008. 13 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2020. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  37. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  38. ^ https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/es-katiline-agirlastirilmis-muebbet-118441
  39. ^ "Çet davası: Kadınların itirazı cinayeti ortaya çıkardı". Dw.cm.tr, 4 Aralık 2019. 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2021. 
  40. ^ "Fatma Şengül davasında sanık cinayeti tansiyon hastalığına bağladı". Doğan Haber Ajansı web sitesi. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  41. ^ "Fatma Şengül'ün katiline verilen haksız tahrik indirimi kaldırıldı". Gazete Duvar. 22 Şubat 2021. 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  42. ^ "Kadın Cinayetlerine Karşı Acil Önlem Grubu". Sosyalistfeministkollektif.org sitesi. 4 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  43. ^ Sallan Gül, Songül; Özen, Büşra; Kahya, Özlem. "Morçatı ve Şefkat-Der Örneğinde Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Sivil Toplumun Rolü". Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Aralık 2017, Sayı: 42,. 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  44. ^ "Şefkat Der'den kadınlara 41 gün "cinsel boykot" çağrısı". DHA.com.tr, 22 Nisan 2013. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  45. ^ "Şefkat-Der: Panik Butonuyla, Kadın Cinayetleri Önlenmez". Haberler.com sitesi, 27 Aralık 2012. 30 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  46. ^ Gürman Şahi̇n, Asuman (13 Nisan 2021). "Tomris Uyar'ın Hikâyelerinde Kadına Yönelik Şiddet". Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi. doi:10.51531/korkutataturkiyat.892373. ISSN 2687-5675. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  47. ^ Yardımcı, Öznur (Haziran 2021). "İkinci Yeni Şiirinde Kadın Cinayetler". Hars Akademi Uluslararası Hakemli KültürSanat-Mimarlık Dergisi. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  48. ^ Bütün, Onur. "Bir Kadını Öldürmeye Nereden Başlamalı?". Birikim. 18 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2020. 
  49. ^ Bul, Hüseyin (20 Aralık 2018). "Mantolu Kadın: Şiddet ve dayanışma". Gazeteduvar.com.tr. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  50. ^ "Kadın cinayetleri ve bir feminist polisiye". Okumakiyigelir.com sitesi. 19 Şubat 2021. 2 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  51. ^ Bakıcı, Mert (23 Temmuz 2021). "Bir kadındı/bir ülkeydi/kapanmazdı artık yarası: Yalnız". L i t e r a. 28 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 
  52. ^ Gülcan, Emel. "Kadın Sanatçılardan Hayal ve Hakikat". Bianet, 20 Eylül 2011. 26 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  53. ^ "Neriman Polat Mürüvvet Türkyılmaz". Depoistanbul.net sitesi. 16 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  54. ^ ""Çantanın Yükü Ne kadar Ağır Olursa Olsun Sokağa Çıkmalıyız"". Bianet, 13 Ocak 2014. 18 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  55. ^ "Acı Kahve". Nerimanpolat.com sitesi. 26 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  56. ^ "Bir dayanışma sergisi: 'Kadınlar Yaşasın Diye'". Gazete Karınca, 12 Ocak 2019. 14 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  57. ^ "Kadın cinayetlerine dikkat çekmek için duvarda 440 çift ayakkabı". CNNTurk, 11 Eylül 2019. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  58. ^ "11 yılda katledilen 3 bin 150 kadının portresini çizdi, sergi açtı". a3haber.com 5 Mart 2020. 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  59. ^ Balıktaş, Burcu. ""Yüzde Bin Dört Yüz: Kadın, Şiddet ve Medya" Sergisi". Biamag Cumartesi, 6 Haziran 2011. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2020. 
  60. ^ "Sanatçı Selen Gülün Kadınlar Matinesi Albümünü Anlattı: Kadınların Yalnızlık Hissi Kırılacak, Başka Yolu Yok". Hakan Güngör arşivi. 20 Haziran 2017. 29 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2022. 
  61. ^ "Ağ Elime Mor Kınalar Yaktılar". Sofra Ensemble. Bahar Gjuka. 29 Mayıs 2019. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  62. ^ "Nazan Öncel'den kadın cinayetlerine dikkat çeken şarkı: 'İmdat'". www.cumhuriyet.com.tr. 11 Mart 2021. 15 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]