Papers by Tiziana Chiappelli
Il testo affronta la condizione delle nuove generazioni con background migratorio in Italia, pren... more Il testo affronta la condizione delle nuove generazioni con background migratorio in Italia, prendendo in esame le diverse forme di attivismo femminista e antirazzista da loro promosse. Le questioni poste sono uno stimolo critico per l’intera società e sollecitano ad affrontare le profonde trasformazioni che i processi migratori internazionali hanno innescato e le sfide che la multiculturalità pone a ciascuno di noi e al sistema paese.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Franco Angeli eBooks, 2016
Bookmarks Related papers MentionsView impact
DOAJ (DOAJ: Directory of Open Access Journals), Oct 1, 2019
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Palgrave Macmillan UK eBooks, 2014
This chapter1 looks at migrant women’s ‘frozen professional destiny’ using a gender perspective, ... more This chapter1 looks at migrant women’s ‘frozen professional destiny’ using a gender perspective, taking into account the ‘gender systems’ that exist in Southern Europe. These are characterized, especially in some countries, by strong inequalities between men and women, as is testified by the annual Global Gender Gap Report (Hausmann et al, 2012), whose index is based on several indicators in four areas: politics, economy, education and health.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Humanities and Social Sciences Communications
A growing body of literature suggests that involving end-users in intervention research, includin... more A growing body of literature suggests that involving end-users in intervention research, including design, implementation, and evaluation, is associated with numerous positive outcomes. These outcomes include improved intervention efficacy, sustainability, and psychological growth among collaborators. The value of this approach and the recommendation for researchers to embrace co-creation in implementation and policies have also been recognised within the EU Framework of Research Innovation. Furthermore, it has been suggested that this approach may be particularly relevant for working with individuals from marginalised groups, whose voices are often absent from research and policy discussions. However, there has been limited attention given to how co-creation unfolds in practice. In this article, we provide a review of the methodological framework implemented by the H2020 REFUGE-ED (2021–2023), which was conducted in collaboration with migrant, refugee, and asylum-seeking communitie...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
En aquest article es discuteixen les aportacions que es fan des del projecte INCLUD-ED: Strategie... more En aquest article es discuteixen les aportacions que es fan des del projecte INCLUD-ED: Strategies for inclusion and social cohesion from education in Europe sobre la relació que es pot establir entre l’exclusió/inclusió educativa i l’exclusió/inclusió en quatre àrees de la societat: ocupació, habitatge, salut i participació social i política. En particular, es reflexiona sobre els efectes que té tant l’exclusió, com formes de superar-la i promoure la inclusió, en les situacions que han d’afrontar les persones que pertanyen a algun dels cinc grups vulnerables que es defineixen en el projecte INCLUD-ED. Es presenta una visió general de l’estat de la qüestió sobre les investigacions i anàlisis de les àrees d’exclusió. Conclou amb unes breus reflexions sobre com superar les situacions d’exclusió i quines alternatives d’actuació s’obren des de l’àmbit educatiu. ____________________________________________ Dans cet article, nous discutons les contributions que fait le projet INCLUD-ED su...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
This volume offers a theoretical framework, numerous evidences and a series of hints to work in a... more This volume offers a theoretical framework, numerous evidences and a series of hints to work in a multilingual and multicultural classroom, offering teachers, educators and experts tools consistent with the vision of "a school for all and for everyone".Il volume offre un quadro teorico, numerose evidenze e una serie di spunti per operare in una classe plurilingue e multiculturale, offrendo a insegnanti, educatori ed esperti strumenti coerenti con la visione di "una scuola di tutti e di ciascuno"
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Universidad Pablo de Olavide eBooks, Nov 1, 2022
Bookmarks Related papers MentionsView impact
This publication is one of the second product of the Erasmus + Project entitled Voices of Immigra... more This publication is one of the second product of the Erasmus + Project entitled Voices of Immigrant Women (Project Number: 2020-1-ES01-KA203-082364). This product is a Multilingual Glossary where different terms related to Migration, Gender and Inclusion are presented. It analyzes from a gender perspective the different concepts linked to the theme. You will find all the terms in five different languages: English, Greek, Spanish, Italian, French and Portuguese. The added value of this product is its multilingual nature and the gender approach that is the backbone of the entire analysis.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
This publication is the third product of the Erasmus + Project entitled Voices of Immigrant Women... more This publication is the third product of the Erasmus + Project entitled Voices of Immigrant Women (Project Number: 2020-1-ES01-KA203-082364). This product is based on a set of policy recommendations that provides practical guidance on intervention proposals to those with political responsibilities in governance on migration management and policies for integration and social inclusion, as well as to policy makers in the governance of training in Higher Education (University) at all levels. This is intended to promote the development of practical strategies that allow overcoming the obstacles encountered by migrant women during the integration process, favoring the construction of institutions, administrations and, ultimately, more inclusive societies. The content presented in this book proposes recommendations and intervention proposals oriented to practice to: - Improve Higher Education study plans by promoting the training of students as future active protagonists who are aware of ...
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Papers by Tiziana Chiappelli
scuola antirazzista e dell’inclusione."
ripercorrono le tendenze evolutive degli scenari demo–linguistici nazionali ed europei; si interrogano su quale possa e debba essere il senso e lo scopo dell’educazione interculturale e linguistica nell’economia della conoscenza dei contesti globalizzati; infine presentano
una sintesi delle indicazioni legislative e di alcune buone pratiche inclusive sperimentate nelle classi «per cominciare a costruire la scuola e l’educazione linguistica del futuro».
Strategie e metodologie didattiche per l'insegnamento dell'italiano come L2 a scuola
La didattica delle L2 nelle classi plurilingue interculturali. Competenze testuali, didattica delle lingue, approccio interculturale.
La enseñanza de L2 en las clases interculturales multilingües. habilidades textual, la enseñanza de idiomas, el enfoque intercultural.
L'enseignement de la L2 dans les classes interculturelles multilingues. compétences textuelles, l'enseignement des langues, l'approche interculturelle.
Teaching Italian as L2 or foreign language in multilingual and multicultural classrooms Active methodologies.
L'enseignement / apprentissage de l'italien comme langue seconde ou L2 pour les migrants dans des contextes multilingues et multiculturels.
Percorsi di insegnamento/apprendimento dell'italiano come lingua seconda o L2 per migranti in contesti plurilingue e multiculturali.
Enseñanza / aprendizaje del italiano como segunda lengua o L2 para inmigrantes en contextos multilingües y multiculturales.
Percorsi di insegnamento/apprendimento dell'italiano come lingua seconda o L2 per migranti in contesti plurilingue e multiculturali.
L'enseignement / apprentissage de l'italien comme langue seconde ou L2 pour les migrants dans des contextes multilingues et multiculturels.
Enseñanza / aprendizaje del italiano como segunda lengua o L2 para inmigrantes en contextos multilingües y multiculturales.
The media representation of Pope John Paul II's death. Communication theory and the sociology of religion.
Diversity and unity in the Italian popular religious after 150 years of national independence. A Sociological and Anthropological excursus.
The book analyzes the evolution of the Italian popular religious unification of Italy to date, on the occasion of the 150th anniversary. It collects the important contributions of ones of the most preeminent Italian religions' historians, anthropologists, sociologists.
Il libro presenta la sperimentazione didattica dell'integrazione di due metodologie distinte, per arrivare a definire una strategia efficace per l'accoglienza degli alunni non italofoni e il lavoro nella classe curricolare seguendo i dettami della pedagogia interculturale.
Con l’Apprendimento Cooperativo (AC) si è cercato di intervenire sulla costruzione del gruppo e la promozione di un clima positivo di lavoro. Con le metodologie di Facilitazione Linguistica (FL) si è cercato di sviluppare negli alunni non italofoni la “lingua dello studio” e negli alunni italofoni un punto di vista e degli strumenti alternativi per accedere alle conoscenze disciplinari coniugando una visione interculturale alla valorizzazione delle competenze linguistiche sia in italiano come L2 che nelle varie lingue materne degli studenti presenti nelle classi.
L’insegnamento e la facilitazione sono professioni pratico- operative e relazionali. Abbiamo ipotizzato che in un contesto scolastico multilingue, il contributo degli aspetti relazionali possono fare la differenza nella creazione di un clima di classe positivo.
Facendo riferimento a tali premesse, saranno presentati gli elementi essenziali dell’AC e delle FL; l’integrazione di AC e FL in un modello operativo, esempi di attività svolti in classe che traducono praticamente il modello operativo; come facilitatori e metodologici hanno curato la relazione con gli alunni e promosso un clima di classe positivo.
The volume contains a survey carried out in relation to "foreign presences". From the findings, numerical data and perceptions do not seem to coincide. Through a series of interviews with narrative-biographical cutting, collecting life stories, ethnographic observation and interviews and focus groups with key informants it emerge a (public) space inhabited by two types of foreigners: the tourists, the wealthy villa owners, artists, professors and students of the European University and the School of music and Fiesole and the "others", i.e. the immigrants, which only secondarily, on further prompting, are called into question, and that seem almost invisible for indigenous residents. And, indeed, to meet immigrants it is necessary to modify both time and space of observation: you need to go very early in the morning or late at night, on public buses, for example, or stop in front of the school to see parents, mostly mothers, who accompany their children, or penetrate beyond the beautiful walls of the equally beautiful villas of the hill to meet domestic workers, gardeners, nursing assistants ... the problem of the invisibility of these "foreigners" is related to their low attendance of public space and the specific social and working dynamics of the territory: the study shows that if immigrants seem to be welcomed by the territory and its inhabitants, this seems to depend more on the scarce occasions of coexistence and dialogue with the other residents than from a real inte ( g) ration.
Lunedì 21 marzo 2022
OLTRE I RAZZISMI
In occasione della settimana contro il razzismo, dialogheremo sulle possibilità di stare assieme a scuola nella complessità, affrontando il tema delle tante diversità che affollano e si intrecciano nelle nostre classi e nei nostri territori.
Con Tiziana Chiappelli, Antonio Di Pietro, Alberto Prunetti, Nicolò Budini Gattai – Formatori Scuola Oltre
Skillman project has based its work on the quality assurance and improvement cycle of Planning, Implement, Assess/evaluate and Review/Revise supported by common quality criteria, indicative descriptors and indicators as requested by the EQAVET INDICATORS’ TOOLKIT [http://www.eqavet.eu/Libraries/Working_Groups/EQAVET_Indicators_Toolkit_final.sflb.ashx ])
At European level, these common principles are defined in the “Recommendation of the European Parliament and of the Council of 23 April 2008 on the establishment of the “European Qualifications Framework for lifelong learning” , which are listed in Annex III [http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2008:111:0001:0007:EN:PDF].
For instance:
[…]
quality assurance should include regular evaluation of institutions, their programmes or their quality assurance systems by external monitoring bodies or agencies
external monitoring bodies or agencies carrying out quality assurance should be subject to regular review,
quality assurance should include context, input, process and output dimensions, while giving emphasis to outputs and learning outcomes
quality assurance systems should include the following elements: >clear and measurable objectives and standards, >guidelines for implementation, >including stakeholder involvement, > appropriate resources, >consistent evaluation methods, >associating self-assessment and external review, > feedback mechanisms and procedures for improvement, > widely accessible evaluation results
quality assurance should be a cooperative process across education and training levels and systems, involving all relevant stakeholders, within Member States and across the Community
quality assurance orientations at Community level may provide reference points for evaluations and peer learning
Progetto sperimentale che usa il metodo ALC (Apprendimento Linguistico Cooperativo) in associazione con l'uso di ICT per la creazione di mappe mentali relative alle materie curricolari. Particolarmente adatto a classi plurilingui e multiculturali.
International migrations and gender perspective. Intercultural Pedagogy, Sociology of religions, Anthropology of religions, Processes of inclusion/exclusion of migrants and minorities
Sede del progetto:
- tre istituti di scuola secondaria di primo grado di Prato
Ente promotore: Comune di Prato (con un cofinanziamento della Fondazione Telecom Italia)
Altri enti, istituzioni, associazioni coinvolti: PIN s.c.r.l. – Polo Universitario Città di Prato
Descrizione del progetto (obiettivi, azioni, modalità …):
Obiettivo generale:
Il percorso sperimentale per le scuole è parte di un progetto più generale volto a favorire
l’integrazione e l’inclusione sociale dei cittadini di origine straniera attraverso una maggiore
conoscenza dei servizi pubblici disponibili. Per quanto riguarda l’area scolastica, esso prevede due
azioni principali: la sperimentazione di metodologie di didattica inclusiva mediante l’utilizzo di
piattaforme tecnologiche e la creazione di applicazioni per facilitare le comunicazioni scuolafamiglia
anche nei casi di necessità di mediazione linguistica. L’intervento al convegno si focalizza
sulla parte didattica del progetto.
La metodologia didattica adottata per la sperimentazione in classe unisce tre aspetti principali:
1) adozione di metodologie dell’apprendimento cooperativo e della facilitazione linguistica secondo
il modello ALC (Apprendimento Linguistico Cooperativo a classe intera su argomenti curricolari)
adottato dal servizio di facilitazione del Comune di Prato e sperimentato in due precedenti progetti
del territorio (ANCI-Portale per l’integrazione e LINC)
2) costituzione della classe virtuale come comitato di redazione delle unità didattiche facilitate, a
partire da contenuti di area geografica, che gestisca e condivida on line i propri elaborati
3) elaborazione di mappe mentali e concettuali per le materie curricolari attraverso programmi e
applicazioni educational con uso di software libero
4) guida all’uso riflessivo ed etico delle tecnologie e della rete, con particolare attenzione ai social
network
Trasversale e di sottofondo ai tre punti è un approccio agli apprendimenti e alla gestione del gruppo
classe interculturalmente orientato, che oltre a prevedere una revisione dei saperi in ottica inclusiva
degli apporti dei vari popoli prevede, in questo percorso, una particolare attenzione alla
valorizzazione del plurilinguismo.
Risultati attesi del progetto per l’area della sperimentazione didattica:
1) Migliorata conoscenza della lingua italiana nelle classi di scuola secondaria primo ciclo
attraverso la elaborazione da parte degli studenti, in modalità cooperativa, di unità didattiche
multimediali facilitate in ambiente multimediale e classe virtuale
2) Costruzione e/o consolidamento di un clima della classe (sia reale che virtuale) positivo e
accogliente per tutte le differenze, con attenzione agli aspetti relazionali
3) Migliorata conoscenza degli specifici contenuti curricolari affrontati (area geografica)
2
4) Migliorata conoscenza di programmi educational on line per l’elaborazione di mappe mentali e
concettuali
Risultati attesi del progetto in generale, area inclusione sociale:
1) Facilitazione delle comunicazioni scuola-famiglia attraverso una apposita piattaforma
multilingua e l'utilizzo di contenuti in formato verbale ed iconico.
2) Erogazione di informazioni anche geolocalizzate sui servizi scolastici e sociali della città ai
genitori migranti attraverso canali come smartphone, tablet, terminali self-service, etc.
3) Corsi di lingua per donne migranti accessibili tramite tablet, computer, smartphone e scaricabili
in podcast.
4) Estensione della copertura wi-fi nelle scuole e in altre zone ad accesso pubblico.
5) Costruzione e implementazione di un portale web di aggregazione per la popolazione immigrata.
6) Facilitazione delle relazioni promuovendo l'accesso ai social network anche con strumenti di
mediazione linguistica.
7) Servizio di mediazione linguistico-culturale online per il supporto alle comunità migranti.
Azioni e fasi specifiche relative alla didattica in classe:
La prima parte del progetto in area didattica riguarda la formazione degli insegnanti e dei
facilitatori linguistici che lavorano nelle classi coinvolte. I temi trattati nella formazione
riguardano: strategie dell’Apprendimento Linguistico Cooperativo (ALC); creazione del clima
relazionale di classe (reale e virtuale) positivo e collaborativo; uso delle mappe mentali e
concettuali per lo studio; nuove tecnologie e programmi educational in ambiente di software libero.
La seconda parte riguarda la realizzazione in classe di laboratori curricolari attraverso le nuove
tecnologie per l’elaborazione di mappe concettuali facilitate. In questo caso, i docenti curricolari
formati saranno affiancati dai facilitatori linguistici e da un esperto interculturale e di nuove
tecnologie. Saranno prodotte dagli studenti stessi delle classi di scuola secondaria primo ciclo varie
unità didattiche facilitate attraverso l’uso di strumenti già in possesso della scuola (LIM, computer e
piattaforme di e-learning) per supportare i laboratori di apprendimento linguistico cooperativo già
attivi nelle scuole e realizzati con risorse del Comune di Prato. Le classi coinvolte saranno, inoltre,
equipaggiate con appositi PC per l’accesso ai contenuti multimediali raggiungibili mediante la rete
wi-fi installata nelle scuole pilota.
Tempi dell’intervento in area didattica: da ottobre 2015 a marzo 2017
Destinatari privilegiati (caratteristiche, dati):
Studenti e genitori di tre classi campione di tre istituti di scuola secondaria di primo grado di Prato
che vedono un’alta presenza di alunni stranieri.
Insegnanti e facilitatori linguistici delle classi coinvolte.
Documentazione sul progetto (prodotti, materiali…)
Unità didattiche, moduli formativi per i formatori, blog con i contenuti degli studenti, monitoraggio
e valutazione del progetto attraverso misurazione dell’impatto sociale (indice SROI [Social Return
On Investment], in collaborazione con la Human Foundation)
La documentazione disponibile è scaricabile dal sito web di progetto: www.progettoeasycom.i
Note:
Come è stato detto, il progetto Easycom è un progetto di ampia portata che riguarda, oltre
all’intervento in area didattica scolastica, tutto il territorio del Comune di Prato. L’azione qui
esposta è solo una parte che si innesta all’interno di una serie di interventi volti ad agevolare le
comunità migranti della città di Prato nell'accesso alle informazioni utili alla vita sociale attraverso
le nuove tecnologie e di rendere i cittadini residenti, italiani e stranieri, maggiormente consapevoli
delle opportunità offerte dai molteplici mezzi della comunicazione contemporanea: la parola
pronunciata o scritta su un foglio, diventa immagine e carattere attraverso i media, i display dei
telefonini, i supporti multimediali, gli schermi del computer o dei video in città.
Maggiori informazioni sono disponibili sul sito web di progetto www.progettoeasycom.it
Tiziana Chiappelli (Universidad de Florencia)
¿Qué sucede en las fronteras de Europa? ¿Quiénes son las personas que llegan cada día y se reúnen alrededor de las fronteras? ¿Cómo puede cruzar las fronteras? ¿Cómo se comportan los gobiernos estatales? Y la policía? Y todo el contexto local? Esta intervención se basa en una observación etnográfica de dos fronteras "calientes": la que existe entre Macedonia y Serbia, y entre Marruecos y España. Aunque sólo una observación salta la diferencia en la composición de estos grupos de personas que tratan de superar las barreras que Europa se ha construido a su alrededor. La narrativa de dos días de desesperación "normal" a través de los micro-mecanismos de control y gestión de una emergencia que no es así, pero que se construye.
Alle porte dell'Europa. Una osservazione etnografica delle frontiere tra Serbia e Macedonia, Marocco e Spagna
Tiziana Chiappelli (Università di Firenze)
Che succede alle frontiere dell'Europa? Chi sono le persone che ogni giorno arrivano e si ammassano attorno alle frontiere? Come riescono a passare le frontiere? Come si comportano i governi statali? E le forze dell'ordine? E tutto il contesto locale? Questo intervento è basato su una osservazione etnografica di due frontiere "calde": quella tra Macedonia e Serbia e quella tra Marocco e Spagna. Anche solo da una osservazione salta agli occhi la differenza della composizione di questi gruppi di persone che cercano di superare le barriere che l'Europa ha costruito attorno a se stessa. La narrazione di due giornate di "normale" disperazione attraverso i micro-meccanismi di controllo e gestione di una emergenza che tale non è.
At Europe's doorstep. An ethnographic observation of borders between Serbia and Macedonia, Morocco and Spain
Tiziana Chiappelli (University of Florence)
What happens at the borders of Europe? Who are the people who arrive each day and gather around the borders? How do they succeed in crossing borders? What do they do state governments? And the police? What is going on in local contexts? This intervention is based on an ethnographic observation of two "hot" borders: the one between Macedonia and Serbia, and the other between Morocco and Spain. Even just one observation leaps out the difference in the composition of these groups of people trying to overcome the barriers that Europe has built around herself. The narrative of two days of "normal" despair through the micro-mechanisms of control and management of an emergency that is not so.
How to analyse the migratory experience and the efforts of migrant women to be an active part of society through their embodied experiences? What are the categories and the practices of the feminist post-colonial/de-colonial thought, especially in relation to corporeality, that are still valid or that need a major overhaul in order to comprehend these experiences?
The life stories of these women, studded with fractures of meaning, of discontinuities, of asymmetries of material and symbolic power, create a short-circuit in Western mainstream society and offer an important opportunity for a moral and intellectual growth for feminist thought and activism.