FIFA Jahon chempionati 1994
FIFA Jahon chempionati 1994 (inglizcha: 1994 FIFA World Cup) 17 iyundan 17 iyulgacha AQShda boʻlib oʻtdi va terma jamoalar oʻrtasidagi 15-jahon chempionatiga aylandi. Braziliya terma jamoasi chempion boʻldi. Ikkinchi oʻrinni Italiya terma jamoasi egalladi. Uchinchi shov-shuvli oʻrinni 1958 yildan beri eng yaxshi natijasini koʻrsatgan Shvetsiya terma jamoasi egalladi. Toʻrtinchi oʻrin ham sensatsion tarzda 1/4 finalda oʻsha paytdagi amaldagi jahon chempioni Germaniya terma jamoasini musobaqadan chiqarib yuborgan Bolgariyaga nasib etdi. Bu, shuningdek, 24 ta jamoa ishtirokidagi soʻnggi jahon chempionati edi. Ha bu juda qiyin boʻlgan.
Mezbon roliga uchta davlat daʼvo qildi: AQSh, Braziliya va Marokash[1]. Ovoz berish 1988-yil 4-iyulda Tsyurixda boʻlib oʻtdi va faqat bir turda boʻlib oʻtdi. AQSh taklifi FIFA Ijroiya qoʻmitasi aʼzolarining yarmidan sal koʻproq ovozini oldi[1]. Xalqaro federatsiya u yerda dunyoning eng nufuzli turniriga mezbonlik qilish mamlakatda futbolga qiziqishning oshishiga olib keladi, deb umid qilgan[2]. Ammo shunga qaramay olgʻa qadam bosishgan.
Tekshiruv qoʻmitasi, shuningdek, Braziliyaning taklifini etarli emas deb topdi, Marokash taklifi toʻqqizta yangi stadion qurishga asoslangan. Shu bilan birga, AQShdan taklif qilingan barcha stadionlar allaqachon qurilgan va toʻliq ishlagan. AQSH futbol federatsiyasi turnirni tayyorlash va tashkil etish uchun 500 million dollar sarfladi, bu boshqa koʻplab jahon chempionatlariga qaraganda ancha kam[3]. Shunday qilib, AQSh taklifi favoritga oʻxshardi[4].
FIFA talablaridan biri mamlakatda professional futbol ligasini tashkil etish edi. MLS 1993 yilda tashkil etilgan va 1996 yilda oʻz faoliyatini boshlagan[5]. Dastlab, futbol unchalik ommabop sport turi boʻlmagan AQSH Jahon chempionatini oʻtkazish huquqini berish borasida bir qancha tortishuvlar [6] boʻlgan edi. Qolaversa, oʻsha paytda, yaʼni 1988 yilda mamlakatda professional liga yoʻq edi. 1960-yillarda tashkil etilgan NASL 1984-yilda va 1985 ishtirokchilar soni kamayib ketganidan keyin tarqab ketdi[6]. Biroq 1984 yilgi yozgi Olimpiada oʻyinlarining muvaffaqiyati, xususan, 1,4 million tomoshabinni jalb etgan futbol turniri FIFA qaroriga ijobiy taʼsir koʻrsatd[7].
Statistika
[tahrir | manbasini tahrirlash]Gol mualliflari
[tahrir | manbasini tahrirlash]Hristo Stoichkov va Oleg Salenko turnir davomida oltita gol urganlari uchun Oltin butsasiga ega boʻlishgan.[8] Hammasi boʻlib 141 ta gol 81 nafar futbolchi tomonidan kiritilgan boʻlib, ulardan faqat bittasi avtogol sifatida qayd etilgan.
6 ta gol
5 ta gol
4 ta gol
3 ta gol
2 ta gol
1 ta gol
- Abel Balbo
- Diego Maradona
- Marc Degryse
- Georges Grün
- Erwin Sánchez
- Branco
- Márcio Santos
- Raí
- Daniel Borimirov
- Nasko Sirakov
- David Embé
- Roger Milla
- François Omam-Biyik
- Hermán Gaviria
- John Harold Lozano
- Lothar Matthäus
- Karl-Heinz Riedle
- John Aldridge
- Ray Houghton
- Daniele Massaro
- Hwang Sun-hong
- Seo Jung-won
- Mohammed Chaouch
- Hassan Nader
- Marcelino Bernal
- Alberto García Aspe
- Bryan Roy
- Gaston Taument
- Aron Winter
- Finidi George
- Samson Siasia
- Rashidi Yekini
- Kjetil Rekdal
- Dan Petrescu
- Dmitri Radchenko
- Fahad Al-Ghesheyan
- Sami Al-Jaber
- Saeed Al-Owairan
- Txiki Begiristain
- Pep Guardiola
- Fernando Hierro
- Luis Enrique
- Julio Salinas
- Henrik Larsson
- Roger Ljung
- Håkan Mild
- Georges Bregy
- Stéphane Chapuisat
- Alain Sutter
- Earnie Stewart
- Eric Wynalda
Avtogol
- Andrés Escobar (Amerika Qoʻshma Shtatlari foydasiga)
Mukofotlar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Manbalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]- ↑ 1,0 1,1 „FIFA World Cup host announcement decision“. FIFA.com. Fédération Internationale de Football Association. 2012-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 30-yanvar.
- ↑ Lewis, Michael. „How USA was chosen to host World Cup 94: the inside story of a historic day“. The Guardian (2015-yil 4-iyul). Qaraldi: 2020-yil 8-oktyabr.
- ↑ Czuczka, Tony. History's made, now work begins: U.S. soccer savoring '94 World Cup bid. Seattle Post-Intelligencer. Associated Press (1988-yil 5-iyul), s. D2.
- ↑ Cress, Doug. U.S. Soccer officials expect to land 1994 World Cup. The Seattle Times (1988-yil 13-mart), s. D12.
- ↑ Agovino, Michael J.. „Does the United States really deserve to host another World Cup?“. Washington Post (2018-yil 4-iyul). Qaraldi: 2020-yil 8-oktyabr.
- ↑ 6,0 6,1 McCartney, Robert J.. „U.S. TO HOST 1994 SOCCER WORLD CUP“. Washington Post (1988-yil 5-iyul). Qaraldi: 2020-yil 8-oktyabr.
- ↑ Janofsky, Michael. „U.S. Awarded '94 World Cup Tourney in Soccer“. New York Times (1988-yil 5-iyul). Qaraldi: 2020-yil 8-oktyabr.
- ↑ „1994 FIFA World Cup USA: Awards“. FIFA. 2015-yil 4-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 16-iyul.
Havolalar
[tahrir | manbasini tahrirlash]Vikiomborda FIFA Jahon chempionati 1994 haqida turkum mavjud |
Vikiiqtibosda FIFA Jahon chempionati 1994ga tegishli iqtiboslar mavjud. |
Vikisayohatda uchun sayohat qoʻllanmasi mavjud [[Vikisayohat:World Cup 1994#raw|1994 FIFA World Cup]]. |
- 1994 FIFA World Cup USA, FIFA.com
- 1994 World Cup details RSSSF
- FIFA Technical Report (Part 1), (Part 2), (Part 3) and (Part 4)
- The event at SVT's open archive (shvedcha)