Burdur Belediyesi'nin Tarihçesi

Sayfa / 5 15 Ekim 2016 Cumartesi BURDUR TARİHİ BURDUR BELEDİYESİ'NİN TARİHÇESİ (1873 - 2016) Osman KOÇIBAY A) OSMANLI DEVLETİ VE CUMHURİYET DÖNEMİNDE YEREL YÖNETİMLER 1. OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE YEREL YÖNETİM: Osmanlı Devleti'nde yerel yönetimleri Tanzimat öncesi ve Tanzimat sonrası olarak ikiye ayırarak incelemek gerekir. Her alanda olduğu gibi Tanzimat’ın ilanı ile yerel yönetimler alanında da değişiklikler olmuştur. a) Tanzimat'tan Önce Osmanlı Devleti'nde Yerel Yönetim: Tanzimat'tan önce Osmanlı Devleti'nde yerel hizmetleri görmekle mükellef hizmet birimlerinin en önemlileri kadılık müessesesi, vakıflar, lonca teşkilatı idi. Kadılık Müessesesi: Osmanlı şehir yönetiminde adli, mülki ve yerel fonksiyonlar birbirinden ayrılmamıştır. Bu fonksiyonları yerine getirmekle görevli kadının subaşı, naib, imam ve muhtesip gibi yardımcıları vardır. Subaşı şehrin güvenliğinden kadıya karşı sorumlu emniyet amiridir. Naip, kadının yargıdaki yardımcısı, imam ise mahalle yöneticisidir. Kadının belediye işlerinden sorumlu yardımcısı ise “muhtesib”tir. Muhtesib, ihtisab ağası, esnafı denetleyen, ticari hayatın düzenini sağlamaya çalışan kişi anlamına gelmektedir. Osmanlı Devleti'nde muhtesibin görevi, bazı temel tüketim maddelerine narh koymak, bunu denetlemek, çarşı ve pazar işlerine nezaret etmek, tartı ve ölçü aletlerini kontrol etmek, gıda maddelerinin üretildiği ve satıldığı dükkân ve işletmeleri denetlemekti. Bir bakıma günümüzde belediye zabıtasının gördüğü işler, o dönemde bütünüyle muhtesibe bırakılmıştı. Osmanlı Devleti'nde şehrin belediye hizmetlerini yürütecek özel bir bütçesi yoktu. Şehir yönetiminden sorumlu kişiler birer devlet memuruydu ve maaşları halkın ödediği vergiler ve cezalardan karşılanırdı. Temizlik işleri ise belirli bir ücret karşılığında özel kişilerce yürütülmüştür. Kadı ise yalnızca bu kişileri denetlemekle görevliydi. Vakıflar: Şehir hizmetlerinin yürütülmesinde, vakıfların da önemli bir rolü vardır. Vakıflar yerine getirdikleri kamu hizmeti niteliğindeki hizmetlerin finansmanını vakfedilen malların gelirlerinden sağladıkları gibi, vakıf arazilerinin reayasından gerekli vergileri toplama hakkı da kendilerine aitti. Ayrıca vakıflara tanınan bazı vergi muafiyetleri de bir tür gelir sayılabilir. Osmanlı’da vakıfların sundukları başlıca hizmetler arasında sağlık ve sosyal yardım hizmetleri, eğitim ve öğretim hizmetleri, kültürel ve sportif hizmetler, bayındırlık ve altyapı hizmetleri sayılabilir. Osmanlı vakıfları günümüzde belediye ve bayındırlık hizmetleri denilen konuların önemli bir bölümünü üstlenmiştir. Camiler, mescitler, medreseler, imaretler, hamamlar, çeşmeler, köprüler, hanlar, kervansaraylar ve darüşşifaların hemen tümü vakıf eserleridir. Lonca Teşkilatı: Yerel kamu hizmeti niteliği taşıyan ve işleri yürüten bir diğer kurum ise lonca teşkilatıdır. Ahilik Teşkilatının devamı olan loncalar, hiyerarşik yapıda örgütlenmiş esnaf birlikleri olup bir bakıma yerel sivil toplum örgütleridir. Loncalar sayesinde esnaf idarede söz sahibi olmuştur. Loncalar üyesi olan esnafın üretim sürecini, ürünün kalitesini, fiyatların belirlenmesi sürecinde rol oynamışlar, üyeleri arasındaki anlaşmazlıkları gidermişler ve esnaf ile müşteri arasında yaşanan anlaşmazlıklarla ilgilenmişlerdir. Yine devlet ile halk arasında aracılık rolü yapmışlar ve merkezi idarenin taşra temsilcilerine yardımcı olmuşlardır. b) Tanzimat'tan Sonra Osmanlı Devleti'nde Yerel Yönetim: Yasal olarak Osmanlı Devleti'nde ilk Belediye’nin kuruluşu 16 Ağustos 1854’te İstanbul Şehremaneti ile olmuştur. Yine Selanik, Beyrut ve İzmir gibi yerlerde 1877 tarihli Belediye Kanunu çıkmadan önce Vilayet Nizam-namesi hükümlerine göre belediyeler kurulmuştu. 6 Ekim 1868’te Dersaadet İdare-i Belediye Nizamnamesi ile Belediye örgütü bütün İstanbul’u kapsar hale getirildi. Aynı yıl çıkarılan bir talimatla İstanbul dışında, vilayet, sancak ve kaza merkezlerinde de belediye teşkilatı kurulması öngörüldü. Bunların başında atama ile gelen belediye reisi ve sınırlı seçimle gelen üyelerden oluşan meclis bulunuyordu. Taşrada modern belediye örgütlenmesi ise 1864 tarihli İdare-i Vilayat Nizamnamesi ile başlamıştır. Nizamname her kaza merkezinde bir belediye meclisi kurulmasını öngörmüş ancak uygulamada bu hüküm tam gerçekleşmemiştir. Daha sonra 1871 yılında çıkarılan İdare-i Umumiye-i Vilâyât Nizam-namesi, vilayet, sancak ve kazaların merkezi olan her şehir ve kasabada belediye işleri için bir belediye meclisi kurulacağını belirtmiş, ancak bu meclisler de gerek mali güç gerekse personel açısından yetersiz kalmış ve pek varlık gösterememiştir. 1876 Kanun-i Esasi'nin(1) 112. maddesi Belediyelerin seçimle gelen meclislerce yönetilmesini ve buna dair esasların kanunla düzenlenmesini öngörmüştü. Taşra belediyeleri için, seçimle gelen meclis, onun seçtiği belediye reisi ve cemiyeti belediye organlarından oluşan bir sistem öngörülmüştü. Osmanlı taşra belediyelerine ilişkin son düzenleme ise 1877 tarihli Vilayetler Belediye Kanunu ile gerçekleşmiştir. Kanuna göre belediye organları seçimle oluşan ve şehrin nüfusuna göre 6-12 kişilik bir belediye meclisi ile meclis üyeleri arasından hükümetçe atanan belediye başkanından oluşmuştur. Söz konusu kanun da 14.04.1930 tarih ve 1471 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 1580 sayılı Belediye Kanun’un yürürlüğe girişine kadar uygulanmıştır. 2.CUMHURİYET DÖNEMİ'NDE YEREL YÖNETİM (2): 1921 Anayasası, 1876 Anayasası’ndan farklı olarak yerel yönetimlere tüzel kişiliği olan demokratik ve özerk bir hüviyet vermişti. Anayasa, yerel meclislerin kendi başkanlarını seçmelerini öngörüyordu. Ayrıca yürütme görevi seçilmiş başkan ile meclis idare kuruluna verilmiştir. Ancak Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyetin ilanından sonra 1921 Anayasası değiştirilerek yapılan 1924 Anayasası ile yerel yönetimlerin alanı daraltılmıştır. nispi temsil esasına dayanan bir seçimle göreve gelmeleri kabul edilmiş oldu. 2004 yılında yasalaşan 5272 sayılı Belediye Kanunu Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilince, 03.07.2005 tarihinde yasalaşan 5393 sayılı Belediye Kanunu gelişen ve beklentileri artan belediyeciliğimizin yeni çerçevesini belirlemiş ve Belediyeciliğe yeni bir ivme kazandırmıştır. B)TARİHİ KAYNAKLARDA BURDUR BELEDİYESİ 1.OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİ KAYNAKLARINDA BURDUR BELEDİYESİ: Konya Vilayeti Salnameleri'nde Burdur Belediyesi: Salnameler, içerik bakımından yayınlandığı tarihten bir yıl öncesine ait devletin veya vilayetlerin tarihi, coğrafyası, nüfusu, idari, askeri, hukuki teşkilatları ve ekonomik durumu, eğitim yapısıyla ilgili bilgi veren önemli kaynaklardır. Burdur'da Belediye teşkilatı ile ilgili ilk bilgilere Hicri 1291 (Miladi 1874) Konya Vilayeti Salnamesi'nde rastlamaktayız. Bu bilgiler ışığında Burdur'da Belediye Teşkilatı 1873 yılında kurulmuştur. Burdur'un ilk Belediye Başkanı Muhasebeci Hacı Mehmed Efendi'dir. Türkiye Cumhuriyeti ilk yıllarında yoğun bir merkeziyetçi yönetimi benimsemiştir. 1944 yılına kadar tek parti yönetimi uygulanmış ve bu durum yerel yönetimlere de yansımıştır. Hatta bu dönemde merkezi yönetim, yerel yönetim farklılığından bahsetmek bile zorlaşmıştır. Yerel yönetimleri merkezi yönetimlerin uzantısı olarak görme eğilimi ağır basmıştır. 1961 Anayasası ile demokratik hak ve hürriyetler genişletilmiştir. Belediye Başkanları tek kademeli çoğunluk sistemi ile seçilmeye başlanmıştır. Yerel yönetim meclislerinin başkan karşısındaki konumu güçlendirilmiştir. Belediye Başkanlarının İçişleri Bakanlarının onayı ile göreve başlama usulü terk edilmiştir. Seçimle iş başına gelen organların bu sıfatları kazanma ve kaybetmelerine yönelik denetim yetkisi bağımsız yargıya verilmiştir. Cumhuriyet döneminin en uzun süre yürürlükte kalan kanunlarından birisi olan 1930 tarihli 1580 sayılı Belediye Kanunu Osmanlı’nın son dönemlerinden gelen tecrübe aktarıldığını ve beklentilerin uzun süre karşılanabildiğini göstermesi anlamında önemlidir. 1980 askeri darbesi ve sonrasında hazırlanan 1982 Anayasası güçlü bir merkezi yönetim kurmuştur. Yerel yönetim-merkezi yönetim ilişkisinde İçişleri Bakanlığına belirli durumlarda geçici olarak yerel yönetim organlarını görevden alma yetkisi verilerek yerel yönetimlerin üzerinde baskı kurularak merkezi yönetimlere ağırlık verildiği görülmektedir. Askeri darbe ve yeni anayasa sonrası iktidara gelen yeni sivil hükümet felsefesini liberalleşme, özel mülkiyet ve demokratikleşmeden yana ortaya koyunca merkeziyetçi eğilimlerin yavaş yavaş yerelleşmeye geçişe başladığı bir süreçte yaşanmaya başlamıştır. Belediyelerin gelirlerinin önce merkezde toplanıp daha sonra yerel belediyelere dağıtılmaya çalışılmasında özellikle farklı siyasal düşünceye sahip merkezi idare ile yerel idarenin arasındaki sorunlar ve iletişimsizlikler ile yerel idare birimlerinin sayıca çok fazla olmasına mukabil hizmet üretebilecek gelirden yoksun olması belediyeciliğimizin istenilen düzeyde gelişememesinin en önemli sebeplerinden olarak sayılabilir. 1950 yılına kadar olan dönemde pek çok büyükşehirde Valiler aynı zamanda belediye başkanı idiler. Belediye başkanları 1950 sonrası dönemde Belediye Meclislerince seçilmeye başlandı. 1963 yılında yasalaşan 307 sayılı kanun ile Belediye Başkanlarının doğrudan, serbest ve Salnamelere bakıldığında; 1873 tarihinde Muhasebeci Hacı Mehmet Efendi’nin başkanlığı ile başlayan Burdur Belediyesi tarihçesinde ilk dönem belediye başkanları şöyle sıralanıyor: 1875 - Muhasebeci Tevfik Efendi, 1876- Muhasebeçi Kamil Efendi, 1877- Hacı İshak Efendi (Kapucı başı), 1878-1885 Nazif Bey, 1887-1890 Hasan Bey, 1893 Edhem Efendi, 1895-1899 Hacı Süleyman Efendi, 1905 Ali Bey Salise. 1878 tarihli Konya Salnamesinde Burdur Belediyesi Pek çok kaynakta Burdur Belediyesi’nin kuruluş tarihinin 1884 yılı olduğuna, ilk belediye reisinin Nazif Bey olduğuna yer verilir. Oysa; Konya Salnamesindeki belgeler Burdur Belediyesi’nin 1873 tarihinde kurulduğunu ortaya koyuyor. 1878 yılındaki Salname örneği Nazif Bey’in 1884’te değil 1878 yılında Belediye Başkanı olduğunu belgeliyor. ■ Devamı yarın Sayfa / 7 16 Ekim 2016 Pazar BURDUR TARİHİ BURDUR BELEDİYESİ'NİN TARİHÇESİ (1873 - 2016) 2- CUMHURİYET DÖNEMİ KAYNAKLARINDA BURDUR BELEDİYESİ: Osman KOÇIBAY ■ Dünden devam a)"Burdur - 1936" İsimli Eserde Burdur Belediyesi(3): Şehir Su İşleri: Atalarımız zamanında yapılan ve bakımsızlık yüzünden gayri sıhhi ve işe yaramayacak bir hale gelmiş olan içecek ve sulama su yolları, geçen yıl muntazam kanallar açılarak düzeltilmiş ve şehirde kullanılacak, bağ ve bahçelere yetecek su sağlanmıştır. Cumhuriyet Alanı: Ulusal bayram ve törenlerde halkımızın toplantı yeri olabilecek şekilde, ortasında havuz olan güzel bir Cumhuriyet alanı yaptırılmıştır. Şehrin Yeni Giriş Yolu: Evvelce iki mezarlık arasında geçen ve şehre, etrafındaki biçimsiz evlerle köy manzarası veren dolambaçlı dar giriş yolu kaldırılmış, 16 metre genişliğine düz bir yol açılmıştır. İtfaiye Teşkilatı: Bu yıla kadar teşkilatı noksan olan itfaiyeye, 2000 liraya alınan bir motopomp ilave edilmiş, kullanılmayacak halde bulunan bir arasöz de onarttırılarak, kullanılacak bir hale getirilmek suretiyle, teşkilat kuvvetlendirilmiştir. Temizlik, aydınlık, sıhhi bakım ve ferdi bayındırlık hareketleri, geçen, yıllara göre çok ilerdedir. Şehir, iki yıldır baştan başa akasyalarla süslenmekte ve güzel binalar her tarafta yükselmektedir. Cumhuriyet alanından istasyona 21 metre genişliğinde bir bulvar açılmaktadır. b) "15 inci Cumhuriyet Yılında Burdur" İsimli Eserde Burdur Belediyesi (4): Belediye ve İmar Faaliyeti, Yollar ve Eğlence Yerleri Burdur’da belediyecilik iyi bir inkişaf yolundadır. Belediye Burdur’da çok eski zamanlardan beri devam eden su sistemini değiştirmiş, yolların bozulması üzerine azalmış olan suları çoğaltılmıştır. Bu sayede ve yeni yollarla bu su 500 litreye kadar çıkarılmıştır. Vilayetin Meşhur Suları Kasaba kenarında dört belli başlı içme suyu vardır. Saden Pınarları kaynağı, Kayapınarı, Hacı Hasan ve bir de Çarşı Pınarı kaynağıdır. Ayrıca Hacı Hasan Pınarı yakınında kısmen madeni mahdut miktarda kükürtlü suyu, bir de şehir dâhilinde Öküzbattı, Çümbüşlü ve Hıdırellez suları bu arada sayılabilirler. Ve künkler içerisinde iptidai bir tarzda şehire getirilmiştir. Sokaklardaki umumi çeşmeler de halkın istifadesine arzedilmiştir. Eğlence Yerleri Şehir yakınındaki Kurna Köyü Su Başı, Kaplan Pınarı, Göl Plajı, Kravgaz Köyü'nde Kocapınar suları Burdur bağ ve bahçeleri içerisinde Şekerpınar, Ayşeoğlu semtleri eğlence yerleridir. Cumhuriyetten Sonra Vücuda Getirilen Eserler Cumhuriyet Alanı: Ulusal bayramlarda ve yapılan mitinglerde bütün halka verilecek söylevlerde toplanacak, bayram yapacak bir yer ve bir alanımız yoktu. Cumhuriyet Hükümeti'nin uraylara/belediyelere ödev olarak verdiği işlerin en önemlileri içerisinde ve hatta başında Cumhuriyet alanları geleceğinden şarın/şehrin en yerli ve gerekli bir ihtiyacı olarak tanınan bu meydana 935 yılında başlanmış ve ikmaline muvaffak olunmuş ve açılması 12 nci Cumhuriyet yılının uğurlu yıldönümünde /29 Ekim 1935'te yapılmıştır. Şehrin Yeni Giriş Yolu Burdurumuzun çok fena bir giriş yolu vardı. Cümbüşlü Köprüsü'nden itibaren beş hattı münksir çizerek geçen yolun etrafındaki düzensiz evlerle bir köy manzarası veren bu girişi 935 yılı içinde değiştirmek kabil olmuştur. Bu yol 16 metre genişliğinde bir bulvar halinde açılmış ve Öküzbattı nam mevkiine çay üzerine birde köprü inşa edilmiştir. Bir kilometre uzanan bu yolun inşasını Vilâyet Nafıası/Bayındırlık İl Müdürlüğü üzerine almış ve muvaffakiyetle başarmıştır. Şehrin bu giriş yolunda Çatalpınar mevkii küçük bir alan haline sokularak Savaş Meydanı adı verilmiştir. Ortasındaki pınar kenara alınmış, oradaki bataklık kurutularak bulvara giriş güzel bir hale konulmuştur. İstasyon Bulvarı Cumhuriyet Meydanı'nı Burdur İstasyonu'na bağlayan bu yol 21 metre genişliğinde ve bulvar şeklinde, geçen yıl etrafındaki bağ, bahçeler istimlâk edilmek suretiyle açılmıştır. Parkeden ortası refüslü/refüjlü-orta kaldırım olarak yapılan bu bulvarın Burdur'un kalbi ve müstakbel Burdur’un etrafında teşekkül edeceği yegâne bir caddesi olmuştur. Göl Plajı Burdur Gölü kenarında küçük ve muntazam bir plaj vücuda getirilmiştir. İtfaiye Teşkilâtı Geçen yıla kadar teşkilatı noksan olan itfaiyeye, 2000 liraya alınan bir motopomp ilâve edilmiş, kullanılamayacak halde bulunan bir arazöz de onarttırılarak, kullanılacak bir hale getirilmek suretiyle teşkilât kuvvetlendirilmiştir. Temizlik, aydınlık, sıhhi bakım ve ferdî bayındırlık hareketleri, geçen yıllara göre ilerdedir. Şehir iki yıldır baştan başa akasyalarla süslenmekte ve güzel binalar her tarafta yükselmektedir. Burdur Belediyesi Cumhuriyetin on beş yılı içinde belediyemiz tarafından 16401 lira ile fennî mezbaha, 400 lira ile bir Cumhuriyet Alanı ve ortasına bir havuz, 8000 lira ile bir arsa istimlâk edilerek ortası havuzlu halk ve çocuk bahçesi, 1284 lira ile Burdur Gölü kenarında bir plaj, 400 lira ile bir beton köprü tamir edilmiş, 280 lira ile bir asrî helâ, 110 lira ile bir Savaş Pınarı, 6000 lira ile bir İstasyon Bulvarı, 4500 lira bir şehir giriş yolu istimlâk ve kaldırımlanmış, 600 lira ile bir çarşı parkı, 410 lira ile bir zahire hali, 18000 metre murabbaı şehrin muhtelif yerlerinde yeni kaldırım, 20000 metre murabbaı bozuk kaldırım tamiri, 5000 metre mikâp toprak tesviyesi, 550 metre tulünde su kanalı, 4350 metre tulünde lağım, 550 metre içme su yolları tamiri, 540 metre de kullanma su yolları tamiri yapılmıştır. Şehre üç kilometre mesafeden gelerek bağ ve bahçeleri sulayan, değirmen ve fabrikalarımızı döndüren Gökpınar, Yenipınar ve İnsuyu ve Çine Suyu memba ve mecralarından Kurna Köyü'ne kadar geniş ve muntazam kanallar açılarak şehrin gün geçtikçe azalan suları emici topraklardan ve bataklıklardan kurtarılarak güzel bir hale getirilmiş ve sular ihtiyaca salih bir duruma sokulmuştur. İstasyon Bulvarı, “Komisyon, 15 inci Cumhuriyet Yılında Burdur, Doğan Basımevi, Burdur 1938, s. 47”. Şehre Giriş Yolu, “Komisyon, 15 inci Cumhuriyet Yılında Burdur, Doğan Basımevi, Burdur 1938, s. 47”. Göl Plajı, “Komisyon, 15 inci Cumhuriyet Yılında Burdur, Doğan Basımevi, Burdur 1938, s. 46”. b) Burdur Halkevi Dergisi'nde Abdullah Aşçı'nın Burdur Belediye Başkanı Nuri Artok'la röportajı 10: Belediye Reisimiz Nuri Artok'la Bir Saat... Burdur Dergisi adına Belediye Reisimizle konuşmak için odasına girmeden, ilk yapacağım mülâkatın heyecanı içinde idim. Hafifçe kapıyı vurdum ve içeriye girdim. İsteğimi söyleyerek, altmış dakikalarını işgal edeceğimi rica ettim. "Hay hay çocuğum buyurunuz!" dedi. Hafif bir heyecan tesiri altında ilk sualimi sordum. - Belediyemizin genel durumu nasıldır? - "Belediyemizin genel durumu eski günlere nazaran normaldir. Kanunla tayin ve tahdit edilen işler seri şekillerle yürütülmektedir. Bu günün çalışması geçen günlere göre gıpta vericidir. Bu da memleket halkınca görülmektedir. - Bütçemize mukayeseli bir bakış? Tam ikinci sualimi sormuştum ki; kapı birbiri ardınca vuruldu ve dileği olanlar içeri girmeğe başladı. Reisimiz Nuri Artok hem onların derdini dinliyor, hem de bana cevap veriyor. - 1939 yılı bütçemiz, mütehakkak ve tahsilâta bakılan varidat ve masrafı ölçülü bir şekilde tanzim kılınmış ve bu yıl yapılacak işler meyanında en önemli şehir içme sularını sıhhî bir şekilde getirmek, bu husus için de sarf edilecek paranın bütçe dışında bırakılarak hariçten tedariki düşünülmüş ve temin edilmiştir. İkinci olarak araziyi sulamak için kullanılan sulardır ki; senelerden beri getirilemeyen ve malumumuz olan suyun az bir masrafla getirilmesidir ve bu da getirilmiştir. Bütçemiz esasen Bütçe Hususî Muhasebe Kanununa tevfikan geçmiş üç senelik masraf ve varidat göz önüne alınarak vasatileri bulunur ve bu suretle mukayese yapılır ki; bu senelik bütçemizi teşkil eder. Bu seneki bütçemizin varidat kısmı 49.956 lira, masraf kısmı da 49.956 liradır ki; mütevazındir. İki sene evvelkine nazaran 11.000, geçen seneye nazaran 7.000 lira artmıştır. Odaya girdiğimde Sayın Belediye Reisimizin ısmarladığı çay epeyce soğumuştu. Bir iki yudum içtim. Şimdi de üçüncü sualimi sordum. - Şimdiye kadar başarılan ve başarılacak olan işler? - 2500 metre murabbaı yer kaldırımlanacaktır. Halen 700 metre murabbaı yapılmıştır. Memleket ihtiyacını karşılayacak su getirilmiş ve halkın sızıltıları dindirilmiştir. Belediyeye ait olan elektrik tesisatı diğer hattan ayrılacaktır. 120 bin lira sarfiyle içme suyu getirilecek ve bunun içinde belediyeler imar ve fen kolu tarafından su projesi yaptırılmaktadır. Stadyum için geçen sene istimlâki yapılmayıp geri kalan yerlerin istimlâki yapılacak ve bunun için de 6000 küsur lira ayrılarak yerin tesviyesiyle meşgul olunacaktır. Gelecek sene de planına tevfikan bakiye işleri için alınan kararlardan olduğunu söyleyebilirim. - Burdur'da hastane ve sıhhat meselesi? Ağustos ayının sonuna kadar hastanenin sıva ve elektrik işi bitirilerek eski hastanenin yeni binaya nakledilebilmesi işine Sayın Valimiz Abdülhak Savaş gayretle çalışmaktadır ve bu husustaki himmet ve lütuflarını memleketim nam ve hesabına burada size zikretmeyi bir borç bilirim. Hastanenin her türlü hastalığa deva bulabileceğini kemal-i iftiharla söyleyebilirim. Hastanemiz halen kırk yatak üzerine teşkilatlandırılmıştır. Fakat ferah ferah üçyüz yatak alabilir. Belediye reisimizin bu lütufkârlıklarından mütehassis/çoşkun olarak teşekkür ettim ve vazifeleriyle baş başa bırakarak ayrıldım. Abdullah Aşcı c) Burdur Halkevi Dergisi'nde Burdur Belediyesi (6): Belediyemize Dair Burdur 1255/1839 tarihine kadar Nahiye halinde idi. 1288/1871 tarihine kadar kaza ve o tarihte Liva, 1336/1920'de Müstakil Sancak, 1339/1923'te Vilayet olduğu Halkiyat ve Harsiyat adlı kitaptan öğrenilmiştir. Burdur’da Belediye Teşkilatının kuruluşu 1275/1858-1859 tarihine rastlar. Balkan Harbi'nden bugüne kadar Belediye Reisliği makamını işgal eden zatlar: Merhum İbrahim Tayyar, Merhum Hacı Ahmet, Fahreddin Ağa, Eczacı Hüsnü nat, Fahri Kayaalp, Doktor Ahmet Ruhi Yeşilyurt, Öğretmen Rıza Erdem, Nuri Artok’tur. Belediyemizin Cumhuriyetten bu tarafa başardığı önemli işler: 1925'te 14.401 lira sarfıyla bir fenni mezbaha yaptırılmıştır. 1935'te 3.000 lira sarfıyla bir Cumhuriyet Alanı ve ortasına bir havuz yaptırılmıştır. 1936 yılında Burdur Gölü kenarında 1.500 lira harcayarak bir plaj meydana getirilmiş, 400 lira sarfıyla bir beton köprü tamir ve ıslah edilmiş, memleketin giriş yolu üzerinde 110 lira ile bir pınar -Savaş Pınarı- yaptırılmış, 4.500 lira istimlâk bedeli verilecek şehir giriş yolu açılmış ve ağaçlarla süslenmiş, İstasyon Bulvarı'na da ayrıca 6.000 lira harcanılmıştır. 1937'de meydana getirilen Belediye halk bahçesine 8.000 lira harcanılmış, 600 lira sarfıyla çarşıda küçük bir park vücuda getirilmiş ve Belediye Alanı bu suretle güzelleştirilmiştir. ■ Devamı Salı günkü sayımızda 18 Ekim 2016 Salı Sayfa / 5 BURDUR TARİHİ BURDUR BELEDİYESİ'NİN TARİHÇESİ (1873 - 2016) 2- CUMHURİYET DÖNEMİ KAYNAKLARINDA BURDUR BELEDİYESİ: Osman KOÇIBAY ■ Pazar günden devam Yine yeni yıl içinde 410 lira ile Zahire Hali iyi bir şekle sokulmuştur. Şehrin Muhtelif yerlerinde 18.000 metre murabba/kare yeni kaldırım yapılmış, 20.000 metre murabbaı bozuk kaldırım tamir edilmiştir. 5.000 metre mikâp/küp toprak tesviyesi, 550 metre uzunluğunda su kanalı, 4.350 metre lağım, 550 metre içme su yolları 540 metre de kullanma suyu yolları tamiri yaptırılmıştır. Şehre üç kilometre mesafeden gelecek bağ ve bahçeleri sulayan değirmen ve fabrikaları döndüren Gökpınar, Yenipınar, İnsuyu ve Çine suyu, memba ve mecralarından Kurna Köyü’ne kadar geniş ve muazzam kanallar açılarak şehrin gün geçtikçe azalan suları emici topraklardan ve bataklıklardan kurtarılarak güzel bir hale getirilmiş ve sular ihtiyaca cevap verecek bir duruma getirilmiştir. Şehrin en önemli ihtiyaçlarından olan asri mezarlık mahallinin istimlâk muamelesi 1938 senesinden beri devam ede gelmekte iken bu deha ikmal olunmuş ve sahiplerine paralarını almaları hususu tebliğ edilerek mezarlık mahalline vaziyet edilmiştir. 23 hemşehrinden istimlâk olunan bu tarlalar şehrin ve bilhassa Burdur bağ ve bahçelerinin yeşillik bir methalinde ve tren yolu uğrağında çok güzel bir yer olan topraklık adlı nam diğeri Dörtayaklı mevkiinde ve bin ar genişliğinde bir yerdir. Belediye, şehrin içme su ihtiyacını da ele alarak içme su projesini yaptırmak üzere 1939 bütçesine 3.500 lira tahsisat koymuş, hemen projenin yapılması için icap eden makamlara başvurmuştur. Yakında tamamlanacak olan projemize göre şehre bol ve temiz su getirerek her evi temiz suya kavuşturacaktır. Belediyemiz bu yıl bilhassa bozuk yolları öne alarak şehrin türlü yerlerinin ıslahına süratle başlamış ve mevsim dolayısıyla çarşının uzun çarşı metre hali bitirilmiş ve diğer Uncu Hasan evi önünden itibaren devam edegelen bozuk kaldırımların ihalesi 539 lira bedelle müteahhidine verilmiş ve tamir işine başlanmıştır. Belediye yalnız yol tamiriyle kalmayıp şehrin temizliğine de önem vermiş, her tarafı çöp ve pislikten kurtarmak üzere bir mücadeleye girişmiş çöp arabasının uğramadığı sokakların kontrolünü sıkı bir suretle temin etmiştir. Şehrin muhtelif sokaklarına ağaçlar dikilmiş ve hususi hademelerle korumağı sağlamıştır. Gölde meydana getirilmiş plaj civarında bayanlar için bir banyo mahallinin inşası için plan ve krokiler hazırlatılmış, bu planlar müteahhidine verilmek üzere artırmaya konmuştur. Fakirlere parası verilmek üzere icap eden ilaçlar alınmakta, hasta olup da burada mütehassıs/uzman bulunmadığından taşra hastanelere tedavi için gitmek üzere Belediyeye müracaat eden fakir hemşerilerin yol paraları Belediyeden verilmek suretiyle sevkleri yapılmakta ve bu yüzden fakir halk sevindirilmektedir. d) Rıza ERDEM'in "Burdur'a Ait Genel Bilgiler" İsimli Eserinde Burdur Belediyesi (7): Cumhuriyetten evvelki yıllarda ve daha evvelleri memleket eşraf ve ayanının elinde yalnız bir kudret ve şeref yeri olarak tutulan belediye 1914’de vuku bulan yer depremine kadar kasabanın bayındırlığına bir adım bile atmadan o günlerin belediyecilik zihniyetine göre ağa ve beylerin elinde bir tutak olarak kalmış, elden ele geçen ve hemşeriler üzerinde bir terör silahı olarak kullanılmıştır. Eski yıllarda, 1900’da Sert Ahmet adı verilen bir jandarma yüzbaşısının himmeti ile o zaman ve halen bile büyük bir bayındırlık eseri olarak yükseltilmiş Hükümet Konağı’ndan başka şehir ve belediye adına ortada görünen bir şey yoktur. 1884’ten itibaren Hacı Ali Bey oğullarından Nafiz/Nazif’ten başlayarak Belediye 1914 yılına kadar Tayyar oğlu İbrahim'e geçmiş bunu takiben Rahmi oğlu Ahmet, Avukat Fuat, Süleyman Kazancı, Reşit Baki, Fahrettin Çiloğlu, Eczacı Hüsnü Onat, Fahri Kayaalp yeni belediye kanunu intişar edinceye kadar belediye başkanlığında bulunmuşlardır. 1580 sayılı Belediye Kanunu’nun neşrinden sonrada Dr. Ahmet Ruhi Yeşilyurt, Rıza Erdem, Nuri Artok ve Necati İşçil bu görevde çalışmışlardır. Burdur’un cumhuriyet devrindeki kısmında da açıklandığı veçhile bugün ortada görünen belli başlı Cumhuriyet Alanı, İstasyon Bulvarı, Yeni Giriş Yolu, Memleket Hastanesi, Plaj vesaire gibi eserler 1934-1938 yıllarındaki programlı çalışmaların mahsulleridir. Eser bırakan Belediye Başkanlarından Rahmi oğlu Ahmet zamanında eski şehir haritası Macar Şehircilik Mühendisleri’ne yaptırılmış, bu günkü ahşap Belediye Binası ve Hal ile birlikte bazı caddeler ve bilhassa Kışla, Gazi caddeleri ham olarak açılmıştır. Burdur’da belediyecilik, daima dar ve mahalli görüşlere ve şahsi tesirlere maruz kaldığından belediye hamleleri zaman zaman şehrin nüfuzlu kişileri tarafından kırılmış ve iş başına getirilen belediye başkanları tam randımanla çalışamamıştır. Burdur Belediyesi bütçeleri cumhuriyetten evvelkilerle dâhil olduğu halde esaslı olarak 1930 yılına kadar bulunamamıştır. 1930 yılından itibaren 51.000 liradan 24.000 liraya ve bu miktardan bu yıllara 138 bin liraya inmiş, yükselmiş bir bütçe ile çalışan Burdur Belediyesi elektrik tesisi münase- betiyle halen 25.000 lira kadar da İller Bankasına borçlu durumdadır. Şehrin temizliği için elde pek mahdud/az sayıda vesait/araç ve ibtidai/ilkel malzeme mevcuttur. İçme suyu, eski halinde ecdadın getirdiği Saden, Çarşı, Hacı Hasan, Kayapınar, Cünbüşlü suları olup sağlığı bakımından durumları mahzurludur. Şehrin içme suyunu Büğdüz Yaylası’ndaki kaynaktan getirmeyi sağlamak üzere 946 yılında bir Anonim Su Şirketi kurulmuştur. Mezbahası kısmen fenni ve sıhhidir. Yeni bir gaz deposu yaptırmak kararındadır. Bu husus için parası da sağlanmıştır. İtfaiye Teşkilatı noksandır. 1926 yılında alınmış eski bir arezöz 1935’de sağlanmış bir motopomp ve bir iki eski tulumba itfaiye malzemesini teşkil eder. Evvelce mevcut 60 parçayı geçen emlak ve akarı bugün 15-20’ye inmiş bir durumdadır. Ekserisi Belediyenin istimlâk borçları yüzünden satılmıştır. Belediye, çarşı içinde, şehrin en yüksek bir yerinde yapılmış Ulu Camii karşısında 1914 yer depreminden sonra yapılmış bir binada çalışmaktadır. 22 kişilik bir Belediye Meclisi ile çalışır. Henüz bayındırlık planını yaptıramamıştır. Yapılmak yolundadır. Son yıllar içinde “Burdur’u Güzelleştirme Derneği”nin maddi yardımı ile evvelce istimlâki yapılan şehir dışındaki sahayı duvarla çevirmiş, hali hazır durumu ile ölüleri kabule başlamıştır. Yine son yıl içinde göl yolunun bir kısmı şose haline getirilmiş ve etrafı ağaçlarla çerçevelenmiştir. “Burdur’u Güzelleştirme Derneği” eliyle de Gazi, Cumhuriyet Caddeleri parkelenmiş, Bayındırlık Bakanlığı’nın yardımıyla yeni Antalya Çıkış Varyantı açılmış Burdur Çayı üzerinde büyük beton bir köprü yaptırılmıştır. İstasyon Bulvarı’nın 1935 yılında istimlâki Belediye’ce sağlanarak park ve bulvar Bayındırlık Bakanlığı’nca Şömentakse(?) adıyla Burdur Belediyesi’ne bağışlanmıştır. Cumhuriyet yıllarında Burdur’da bayındırlık kısmında izah edilen bayındırlık eserleri de Burdur Belediyesi’nin imar çalışmalarının kayda değer varlıklarıdır. e) "Burdur 1955" İsimli Eserde Burdur Belediyesi (8): Burdur merkez kasabası arazi itibari ile düz bir saha üzerinde kurulmamış olduğundan belediye hizmetleri belediyenin bugünkü bütçe durumunun kifayetsizliği yüzünden çok sıkıntılar arz etmekte ise de şehrin günden güne inkişaf etmesi ve husulse şeker fabrikasının kasaba merkezinde kurulmaya başlaması belediye varidatında hissedilir bir gelişme göstermiş bulunmaktadır. Maddi imkânsızlıklara rağmen Burdur Belediyesi, beldeyi medeni bir şehre yakışır tesislere kavuşturmak için gayret sarf etmektedir. İmar Planı: Burdur kasabası tektonik bir arazi üzerine kurulmuş olduğundan depremlerden birkaç defa büyük zararlar görmüştür. 1914 yılında vukua gelen büyük depremde kasaba tamamen yıkılmış ve iki bin kadar da vatandaş gaip edilmişti. Kasaba tamamen yıkılmış olduğundan o zamanın Belediye Reisi olan merhum Hacı Ahmet Beyin gayret ve himmeti ile Avusturya’dan şehir mütehassısları getirilerek şehrin imar plan ve haritası yaptırılmış ve bu imar planı 1948 yılına kadar tatbik edilmiştir. Bu imar haritası 1949 yılında yeniden tadil edilmiş ve bugün için ihtiyaca cevap verebilecek en son şeklini almış bulunmaktadır. Belediye Bütçesi: Belediye bütçesi günden güne büyük gelişmeler kayıt etmektedir. En son dört senelik rakamlara göre: Lira Kr Senesi 338.851 04 1950 yılında 281.552 77 1951 yılında 460.441 00 1952 yılında 38.555 00 1953 yılında 499.395 11 1954 yılında Kanalizasyon: Eskiden iptidai bir kanalizasyon şebekesi mevcut ise de bugünkü ihtiyaca cevap veremediğinden İller Bankası delaleti ile şehir kanalizasyon projesi müteahhidine ihale edilmiş bulunmaktadır. İçme Suyu: Şehrin biran önce temiz, sıhhi ve tazyikli bir suya kavuşturulmasına çalışılmış, İller Bankası eliyle 600 bin liralık, sertlik derecesi 16 olan Çine suyu getirilerek şehre dağıtılmış bulunmaktadır. Elektrik İşi: Şehir elektriği daha evvel hususi teşebbüs sayesinde hidroelektrik tesisatı ile idare edilmekte iken 4.6.1952 tarihinde hususi teşebbüsün sermayesi Belediye tarafından satın alınarak tesisat tamamen Belediyeye mal edilmiş bulunmaktadır. Kurna köyü civarında kurulmuş olan santral hidroliktir. Santralde 250 Ps.lik iki su tribünü ve 250KW takatta iki jeneratör mevcuttur. Bugün için bu tesisat şehir elektrik ihtiyacına cevap veremediğinden Belediye, şeker fabrikası ile bir milyon liralık bir anlaşma yaparak su kanalının ıslahına tevessül etmiş ve halen türbinleri çalıştırılan 400 litrelik suyu 800 litreye çıkarmağa çalışmaktadır. Su kanalının ıslahına başlanmış bulunduğundan tesisat biter bitmez enerjinin iki misline çıkması mümkün olacaktır. Ayrıca Burdur merkez ve bazı köyleri Isparta’nın Kovada elektrik enerjisinden beslenebilecek şekilde programa alınmış olduğundan Burdur’un elektrik bakımından geleceği çok teminatlı bulunmaktadır. Elektrik işleri Belediyeye bağlı bir işletme halinde idare edilmektedir. Şehirde 2.650 abone kayıtlı bulunmakta ve elektriğin kilovatı 20 kuruştan satılmaktadır. Belediye Meclis Üyeleri, Belediye Reisi Rıfat Kanrıcı ile bir arada Şehrin Tanzifat İşleri: Şehrin muhtelif köşelerine konulan çöp istasyonları, Belediye kamyon ve belediye atlı arabalar ile sağlanmaktadır. Şehir temizlik işlerinde 25 temizlik amelesi çalıştırılmaktadır. İtfaiye İşleri: Şehir çok dağınık ve bina inşaatı da çoklukla ahşap olduğundan itfaiye Belediyede önemli yer işgal eder. Belediyenin iki arazözü, iki motor pompu ve bir emme basma yangın arabası mevcuttur. İtfaiye teşkilatı da bir itfaiye gurup kumandanı ve 13 erden müteşekkildir. Belediye Zabıta İşleri: Bir zabıta amiri, dört zabıta memuru ve bir seyrisefer memurundan ibarettir. Şehirde Yayın Vasıtası: Belde içinde 17 hoparlörle Belediye tarafından idare edilmektedir. Asri Mezarlık: Şehrin medhalinde/girişinde etrafı ihata duvarlarıyla çevrilmiş, içi ağaçlandırılmış olarak 92 bin metre karelik arazi üzerine kurulmuştur. Belediyenin Sair Tesisleri: Son senelerde Isparta yolu üzerinde bir oto garajı, bir zahire hali, ateşli sanatları bir araya getiren tesisler, mezbaha, susamlı tepe su deposu tepelerinin ağaçlandırılması yapılmış bulunmaktadır. f) 1967 İl Yıllığı'nda Burdur Belediyesi (9): Belediye Başkanı Dr. Zeynel Abidin Tonguç: 1333 yılında Antalya’da doğmuştur. 1945 yılı İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunudur. Evli ve iki çocuk babasıdır. Daha önce Hükümet ve Belediye tabibliklerinde bulunmuştur. Almanca bilmektedir. 1966 yılında Bulgaristan - Romanya - Macaristan - Avusturya Batı Almanya - İsviçre - İtalya ve Yugoslavya’da bulunmuştur. Belediye Başkan Yardımcısı: Behçet BULGUR 1340 yılında Burdur’da doğmuştur. Evli ve iki çocuk babasıdır. Lise ikiden ayrılmıştır. Burdur Belediye Meclis Üyeleri: Mehmet Erkazancı, Halil Urfana, HALİL Koçkara, Fahri Karabeyoğlu, Şükrü Kayış, Mehmet Hatipoğlu, İbrahim Altuğ, Mehmet Kabaş, Mustafa Ormancı, Şahap Erenkuş, Mehmet Karabay, Mehmet Erarslan, Ali Kartal, Mehmet Türkol, İbrahim Erdem, Fevzi Dirol, Abdullah Onur, Asım Aşçı, Behçet Bulgur, Sefa Uluçay, Fethi Kuzucu, Hüsnü Kayalı, Mehmet Kalavaç. Burdur Belediyesine Bağlı Teşekküller: Görevi Adı ve Soyadı İşe Başlama Tarihi Yazı İşleri Müdürü İsmail Ersoyol 28/08/1962 Hesap İşleri Müdürü Süleyman İğci 28/11/1964 Doktor Mehmet Tuğrul 31/08/1966 Veteriner Mithat Canıgür 29/01/1963 Fen İşleri Müdürü Ruhi Başhelvacı 01/10/1966 Zabıta Amiri Osman Kazancıoğlu 06/03/1967 İşletme Müdürü Adil Verim 04/09/1967 ■ Devamı yarın 19 Ekim 2016 Çarşamba Sayfa / 5 BURDUR TARİHİ BURDUR BELEDİYESİ'NİN TARİHÇESİ (1873 - 2016) 2- CUMHURİYET DÖNEMİ KAYNAKLARINDA BURDUR BELEDİYESİ: Osman KOÇIBAY ■ Dünden devam g) 1973 İl Yıllığı'nda Burdur Belediyesi (10): Elde edilebilen malumata göre Hicri 1255 miladi 1839 tarihine kadar nahiye merkezi olan Burdur bu tarihten sonra kaza merkezi olmuştur. Yine elde edilebilen malumata göre Burdur’da belediye teşkilatının Hicri 1232/1816 yılında kurulmuş olduğudur. Belediye hudutları 12 K. genişliğinde ve 14 Km. uzunluğundadır. Yüzölçümü 168 kilometrekaredir. Sınır doğuda Kışla köyü, Küçük Karaburun mevkii, batıda Çendik köyü aktaş kahveleri, kuzeyde Burdur gölü, güneyde Kurna Bayındır, Büğdüz köyleri ile çevrilidir. 1927 – 1950 döneminde % 0,46 olan nüfus artışı 1950 – 1970 yılları arasında % 7 gibi çok yüksek bir rakama çıkmıştır. Bunun neticesi olarak şehir kısa zamanda büyük inkişaf göstermiştir. Bu inkişafa paralel olarak yürütülmesi icap eden pek çok belediye hizmetleri 1950 döneminden önce yapılan projelere uymadığından aksaklıklar meydana gelmiştir. Misal olarak elektrik ve içme suyu kifayetsiz kalmıştır. Bunun üzerine 1965 yılında mevcut içme suyu kâfi gelmediğinden yeni tesisler ilavesiyle içme suyu 86 Litre/ saniyeye çıkarılmıştır. Belediye Teşkilatı: Yazı İşleri Müdürlüğü, Hesap İşleri Müdürlüğü, Belediye Tabib ve Veterinerliği, Fen İşleri Müdürlüğü, Belediye Zabıta Amirliği, Elektrik Su ve Otobüs İşletmesi Müdürlüğüdür. Merkez Belediye Bütçesi: 1964 yılı gelir ve gider 1.849.547,75 TL. 1965 yılı gelir ve gider 2.517.000,68 TL. 1966 yılı gelir ve gider 2.868.198,00 TL. 1967 yılı gelir ve gider 3.990.504,00 TL. 1968 yılı gelir ve gider 4.009.437,00 TL. 1969 yılı gelir ve gider 4.419.868,00 TL. 1970 yılı gelir ve gider 4.910.000,00 TL. 1971 yılı gelir ve gider 4.910.000,00 TL. 1972 yılı gelir ve gider 4.925.000,00 TL. 1973 yılı gelir ve gider 7.273.171,00 TL. Belediye Hizmetleri: Elektrik - Su - Otobüs Hizmetleri: Burdur’un ilk ışıklandırılması gerek ferdi ve gerekse hissedar olduğu elektrik T.A.Ş. nin küçük güçteki lokomobilli veya dizel santralleri ile gün kararması ile başlayıp saat 24.00’e kadar devam etmekte idi. 1952 yılında Belediyenin eski tesisleri devralması ile Kurna santralinde bulunan 2X25 PS gücündeki türbo grupları çalıştırılması ile şehre 24 saat elektrik verilmeye başlanmıştır. Elektriğin devamlı verilmesi şehirde sanayinin öncülüğünü teşkil etmiştir. Kurna hidro elektrik santrali ile 1957 yılına kadar ihtiyaç karşılanmış ise de şehirdeki inkişaflar dolayısıyla artan ihtiyaçlara cevap verebilmek için 1957 yılında belediye 390 PS gücünde bir dizel elektrojen grubu temin ederek Kurna santralı ile birlikte enerji gücünü artırmış bu güçte 1961 yılına kadar kâfi gelmiş bundan sonra 520 PS gücünde yeni bir dizel elektrojen grubuyla elektriği takviye etmişse de artan elektrik enerjisi talepleri karşısında 1966 yılında Kova I’den elektrik temin edilmiştir. Hâlihazır enerji durumu: Şehir enerjisinin %89’u TEK’dan, %11’i Belediyeye ait Kurna Hidro elektrik santralinden temin edilmektedir. Enerji tevziatı O. gerilim ve A.gerilim ¾ demir ¼ lü beton direkli olup uzunluğu 45 Km'yi bulan hava hattı ile 4899 kilovat toplam güce baliğ olan 35 adet 15/0, 4 – 0231 Kw trafo merkezleri ile 9584 adet elektrik abonelerinin enerji tevziatı yapılmaktadır. Elektrik tarifesi: Aboneler 52 kuruş, resmi daire ve müesseseler 63 kuruş, sanayi 43 kuruş, küçük sanayi 51 kuruş, genel aydınlatma 36 kuruş köylere 38 kuruştur. Yıllara göre üretilen elektrik enerjisi ve nüfus başına isabet eden miktarı: Senesi Güç KwÜretilen Kw Nüfus Başına Düşen Kw. 1952 120 1.708.857 56,9 1957 350 300.000 13,6 1962 600 650.000 26,1 1967 950 3.809.620 115,4 1972 1650 6.982.981 119,5 İçme suyu: Cumhuriyetin ilanından 1950 yılına kadar hayır sahiplerinin ve vakıfların yaptırmış olduğu çeşmelerden şehir halkı içme ve kullanma suyunu temin etmiştir. 1950 yılında belediye tarafından Taşkapı membaından modern usullerle 23Lt/ sn. olarak isale ettiği suyu Susamlık tepesinde yaptırılan 600 tonluk depoya getirmiş şehir içme suyu şebekesi ise bazı mali imkânsızlıklar sebebiyle 1953 – 1954 yıllarında yapılmıştır. Artan nüfus ve gelişen şehrin su ihtiyacını gelen su karşılamadığından başka su kaynakları aranmış DSİ tarafından Çine Ovasında açtırılan 35 Lt/ sn verdili sondaj belediyenin kendi imkânları ile açtırdığı diğer iki keson kuyuyla birleştirilerek elde edilen 51 Lt/ sn su 25.04.1968 günü şehre verilmiştir. Eski kaynakla beraber şehir suyu 74 Lt/sn’ye tamamlanmıştır. Mevcut 74 Lt/ sn içme suyu yapılan ilave ve ana tesislerle idare edilmekte iken 1971 yılında vukua gelen deprem sebebiyle DSİ tarafından açılan sondaj kuyusu çökmüş olduğundan şehirde tekrar susuzluk baş göstermiş bunun üzerine yeni imkânlar aranmış bu defa belediye eski kuyu civarında kendi imkânları ile açtırdığı kuyularla 20 Lt/sn su temin etmiş ise de şehrin ihtiyacına kâfi gelmeyeceği göz önüne alınarak DSİ ile yaptığı temasla keson kuyu civarında üç adet sondaj yaptırmış her birinden 65 Lt/sn ki cem’an 195 Lt/sn su temin etmiştir. Temin edilen bu suların şehre verilmesi için imkânlar aranmaktadır. Gerek eski ve gerekse yeni suları toplayabilmek ve şebekeyi kompanse edecek mevcut 600 metreküp depo yanına 1000 metreküp yeni su deposunu belediye kendi teknik ve mali imkânları ile yaptırmıştır. Şehirde 6917 içme su abonesi ve 386 adet de sokak hayır çeşmesi mevcuttur. Ev abonelerine suyun metreküpü 50 kuruşa satılmaktadır. İçme suyunun paçal olarak sertliği 19 Fransız derecesindedir. Şehir Otobüsü: 01.03.1955 den 01.03.1963 tarihine kadar 1 otobüs; 01.03.1963 den 1971 tarihine kadar 2 otobüsle hizmet görülürken 1971’de vukubulan depremden sonra gerek İmar İskan Bakanlığınca ve gerekse mesken kooperatiflerince şehirden uzak semtlere kurulan mahaller için 17.11.1972 tarihinde üçüncü bir otobüs hizmete sokulmuş şimdilik otobüs yönünden ihtiyacın % 80’i karşılanmaktadır. İtfaiye Hizmetleri: 3 adet arasöz bir itfaiye memuru, 18 itfaiye eri, 4 itfaiye şoförü ile itfaiye hizmetleri yürütülmektedir. Belediye Hizmet Araçları: Fen işlerine ait 3 adet damperli kamyon, 1 dozer, 1 trayler ile 1 et taşıma otosu, 1 cenaze otosu ve 2 adet hizmet pikabı, 4 adet temizlik hizmetleri için çöp kamyonu, 2 adet çöp kamyoneti, 6 adet çöp remorku mevcuttur. Fen işlerinde 5 şoför, 1 şoför yardımcısı, temizlik hizmetlerinde 6 şoför ve zabıta hizmetinde de 1 adet jeep arabası görev yapmaktadır. Bunlar içinde 2 adet tamirci görev yapmaktadır. Şehir İmar Hizmetleri: Şehrin imarı hızla ilerlemektedir. İmar planı aynen tatbik edilmektedir. 1971 depreminden önce tasdikten gelen imar planının bir kısmı depremden sonra tadilata uğramıştır. 1972 yılında 26147 metrekare parke yol 14662 metrekare beton yol cadde ve yaya kaldırımları 470 metrekare karo döşemesi yaptırılmıştır. Şehir dâhilinde ihtiyaç duyulan kısımlara mevcut kanalizasyona ilaveten 1000 metre daha kanalizasyon yaptırılmıştır. 1973 yılında ise kanalizasyon 2000 metreye ulaşmış şehir ihtiyacı için modern mezbaha şehir garajı yaptırılarak hizmete girmiştir. Daha önce yaptırılan ve peyderpey hizmete sokulan belediye sarayı buna bağlı modern sinema ve düğün salonu hizmettedir. 1973 yılı içinde modern ekmek fabrikası bitirilecektir. Sanayi Bakanlığı'nın yardımı ile 36 adet dükkânlı oto tamirhanesi sitesi inşaatı tamamlanmak üzeredir. GÜNÜMÜZE KADAR GÖREV YAPAN BURDUR BELEDİYE BAŞKANLARI Muhasebeci Hacı Mehmed Efendi (1873 - 1874), Muhasebeci Tevfik Efendi (1874 - 1875), Muhasebeci Kamil Efendi (1875 - 1876), Hacı İshak Efendi (1876 1877), Nazif Bey (1877 - 1884), Hasan Bey (1886 - 1889), Edhem Efendi (1892), Hacı Süleyman Bey (1894 - 1904), Ali Bey (1905), Hasan Bey (1906), Baki Bey Zâde Reşid Bey (1912), Tayyar Zâde İbrahim Bey (1912 - 1914), Rahmi oğlu Hacı Ahmed (1914 - 1920), Avukat Fuat Bey, Kazancı Zâde Hacı Süleyman KAZANCI, Berber Salih Efendi, Necip BEDİROĞLU, Çil zâde Fahrettin Ağa ÇİLOĞLU (1928), Eczacı Hüsnü ONAT (1929 - 1930), Fahri Bey KAYAALP (05.10.1930 - 22.04.1931), Ahmet Ruhi Bey YEŞİLYURT (22.04.1931 - 21.04.1934), Rıza Bey ERDEM (17.10.1934 - 16.08.1938), Nuri ARTOK Dava Vekili (04.10.1938 - 19.12.1944), Agâh YÜCE Başkan Vekili (23.03.1945 - 23.06.1945), Osman ERKAZANCI Başkan Vekili (23.06.1945 - 01.06.1946), Necati İŞÇİL (01.06.1946 - 11.06.1947), Hüsnü HELVACI Başkan Vekili (11.06.1947), Nurettin SERDAROĞLU Başkan Vekili, Veysel AKSAKAL Başkan Vekili (11.11.1947), Dr. Hüseyin OTAN (12.11.1947 - 01.08.1950), Av. Selami DİRMİL (05.09.1950 - 27.02.1954), Rıfat KANRICI (28.03.1954 07.10.1955), Nevzat AKDEMİR (16.11.1955 - 01.09.1956), Fahri KAYAALP (15.09.1956 - 15.10.1956), Ömer KOYUTÜRK (16.10.1956 - 12.04.1958), İsmail Fahri ŞENTÜRK (14.04.1958 - 29.04.1960), Albay Haydar Cihat SAVAŞ (27.05.1960 - 13.06.1960), Ziya ÖNDER -Vali (14.06.1960 23.10.1961), Sadi Kazım SÜER - Vali (15.12.1961 08.07.1963), Vefik KİTAPÇIGİL - Vali (18.07.1963 18.11.1963), Ali Zeynel Abidin TONGUÇ (18.11.1963 05.12.1973), Dr. Hüseyin OTAN (09.12.1973 - 25.08.1977), Ali KARTAL (25.08.1977 - 11.12.1977), Çetin BOZCU (12.12.1977 - 12.09.1980), Özdemir BAHAR (12.09.1980 25.03.1984), Ecz. Nurhan ÇİFTÇİBAŞI (26.03.1984 26.03.1989), Av. Armağan İLCİ (27.03.1989 - 13.11.1998), Hulusi BÜYÜKYÖRÜK (19.11.1998 - 21.04.1999), Ahmet Nejdet İLGÜN (22.04.1999 - 31.03.2004), Sebahattin AKKAYA (01.04.2004 - 30.03.2014), Ecz. Ali Orkun ERCENGİZ (1 Nisan 2015 - devam ediyor.) 1873’den günümüze kadar uzanan 143 yıllık süreçte şehrimizde ara dönemler, valiler, başkan vekillikleri de dahil olmak üzere 49 belediye başkanı görev yaptı. SONNOTLAR (1) 1876 Kanun-i Esasi'nin 112. maddesinde — Belediye işleri, Der-saâdet (İstanbul) ve taşrada seçimle oluşturulacak Belediye Meclisi daireleriyle yönetilecek; bu dairelerin oluşum tarzı, görevleri ve üyelerinin seçim yöntemi, özel yasa ile saptanacaktır. (2) AYDIN Yakup; Türkiye'de Yerel Yönetimlerin Gelişim Süreci, Dış Denetim, Nisan-Mayıs-Haziran 2011, s. 16-18 (Özet) (3) Burdur 1936, s. 18-19. www.kocibay.net/Burdur%201936.pdf (4) Komisyon, 15inci Cumhuriyet Yılında Burdur, Doğan Basımevi, Burdur 1938, s. 41 - 45. (5) Burdur Halkevi Dergisi, Cilt 1, Sayı 5, 19 Haziran 1939, s. 9-10. (6) Burdur Halkevi Dergisi, Cilt 1, Sayı 6, 19 Temmuz 1939, s. 2-3. (7) http://www.kocibay.net/RizaErdem1946.pdf, Erişim Tarihi: 13.10.2016 (8) Burdur, Burdur Valiliği, İstanbul 1955 s. 146-149. (9) 1967 Burdur İl Yıllığı, s. 22-23. (10) 1973 Burdur İl Yıllığı, s. 491-494. BİBLİYOGRAFYA Sâlnâmeler: Hicri 1286 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1288 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1289 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1290 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1291 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1292 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1293 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1294 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1295 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1296 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1297 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1298 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1300 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1301 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1302 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1304 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1305 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1307 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1310 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1312 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1317 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi Hicri 1322 Tarihli Konya Vilâyeti Sâlnâmesi 1967 Burdur İl Yıllığı 1973 Burdur İl Yıllığı Kitap: BAL, Dr. Hüseyin; Burdur'da Yerel Yönetim Üzerine Araştırmalar, Kardeşler Ofset, Burdur 1994. Komisyon, 15inci Cumhuriyet Yılında Burdur, Doğan Basımevi, Burdur 1938. Komisyon; Burdur, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1955. Dergi: Burdur Halkevi Dergisi, Cilt 1, Sayı 5, 19 Haziran 1939. Burdur Halkevi Dergisi, Cilt 1, Sayı 6, 19 Temmuz 1939 İnternet: • 1926–1927 Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnamesi’nde Burdur; http://www.kocibay.net/1927%20devlet%20salnamesi.pdf • 1927 – 1928 Türkiye Cumhuriyeti Devlet Salnâmesi’nde Burdur; http://www.kocibay.net/1927-1928.pdf • Burdur - 1936 İsimli Eserde Burdur Belediyesi www.kocibay.net/Burdur%201936.pdf • Rıza Erdem'in Burdur'a Ait Genel Bilgiler İsimli Eserinde Burdur Belediyesi www.kocibay.net/riza_erdem.html