XVI ve XVII. Yüzyıllarda Tonya

Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 2018

ÖZ " XVI. ve XVII. Yüzyıllarda Tonya ve Çevresinde İskân Birimleri ve Nüfus " adlı makalemizde bugünkü Tonya ilçesinin ilk yerleşim birimlerini oluşturan yerlerin neler olduğu, bu iskân birimlerinin ne zaman kurulduğu ve buralara yerleşen nüfusun ne kadar olduğu Tapu Tahrir ve Avârız Defterlerine dayanılarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca bölge ile ilgili yapılan çalışmalar da değerlendirilmiştir. Tonya ve yakın çevresindeki nüfusun yükseliş ve düşüşüne neden olan olayların neler olduğu tespite çalışılmıştır. İskân birimlerinde yaşayan halkın kişi ve baba adlarından hareketle Çepni ve diğer Türkmen boylarıyla bir ilişkisinin olup olmadığı değerlendirmeye tabi tutulmuştur. ABSTRACT In the name of " Population and Settlement of Tonya and its districts in the XVI. and XVII. centuries, it has been tried to obtain where the first settlement places of current Tonya town were, when such places were settled down and how many people living in such places in the light of information based on Deed Books and Drifter Books. Further, academic studies concerning such places have been evaluated. The reasons of decrease and increase in the population of Tonya and its districts have been revealed. It has been analyzed whether there is any relations of person and father names living in such districts with Çepni and other Turkmen tribes or not.

Journal of Turkish Research Institute, 2018

Öz Osmanlı toplumunda kadınların menkul veya gayrimenkul özel mülkiyetlerinin olduğu bilinmektedir. Mahkeme sicillerinde kadınların özel mülklerine ait tescil, tereke, rehin, vasiyet gibi kayıtlara rastlamak mümkündür. Söz konusu bu davalar sonucunda kadınların mal varlıkları tespit edilmektedir. Bu manada yüzün üzerinde mahkeme kaydı incelenmiştir. Elde edilen veriler tablo halinde ekte sunulmuştur. XVI. ve XVII. yüzyılda İstanbul'da yaşayan kadında ziynet eşyası olarak altın, gümüş, elmas, yakut, zümrüt ve benzeri kıymetli taşlarla bezenmiş bilezik, küpe, sorguç, yüzük, kemer, kuşak, enselik, halhal gibi birçok takı kullanılmaktadır. Söz konusu bu takıların veya kadının terekesinden çıkan kıymetli taşların bir kısmının ağırlıkları ve değeri belirtilirken, birçoğunun değeri kaydedilmemiştir. Değeri belirtilen ziynet eşyasının terekenin toplam değeri üzerinden yüzdesi tespite çalışılmıştır. Bu çalışma ile özgür Osmanlı kadınının, mal varlığı içindeki ziynet eşyası tespite çalışılmıştır.

I. Uluslararası Geçmişten Günümüze Trabzon’da Dini Hayat Sempozyumu, C. 2, 2016

Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2020

OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE EĞİL SANCAĞI (XVI.-XVII. YÜZYILLAR) Öz Bu makalede günümüzde Diyarbakır iline bağlı bulunan Eğil ilçesinin idarî bakımdan Osmanlı Devleti Dönemi’nden günümüze kadar geçirdiği değişime yer verilmiştir. Bu çalışmada Eğil’in Osmanlı Devleti Dönemi’ne dair tarihini aydınlatmaya yardımcı olabilecek arşiv belgelerinden, Şerafeddin (Şeref) Han’ın XVI. yüzyılın sonlarında (1597) yazdığı Şerefname, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi, Şemseddin Sami’nin yazdığı Kamusu’l‘Al‘am, Ali Cevad’ın yazdığı Memalik-i Osmaniyenin Tarih ve Coğrafya Luğatı gibi devrinin önemli eserlerindeki bilgilerden faydalanılmıştır. Osmanlı Devleti Dönemi’ndeki Eğil Sancağı’nı yöneten idareciler, idarecilerin mensup oldukları Mirdasî ailesi hakkında bilgilere yer verilmiştir. Osmanlı Devleti Dönemi’nde Eğil’deki gayrimüslim nüfusun varlığı, sancaktaki dağılımı, yaşadıkları yerleşim yerleri, fiziki görünümleri, meşgul oldukları zanaat ve iş kolları hakkında önemli sayılabilecek bilgileri içeren 3409 Numaralı Maliyeden Müdevver Kataloğunda bulunan 1691 tarihli Cizye Defterindeki bilgiler değerlendirilmiştir. Eğil sancağına bağlı köylerin adları, Cumhuriyet Dönemi’nde bu köy adlarında meydana gelen değişmelere de yer verilerek bölgenin tarihî coğrafyasının adlarındaki izlerin takibinin yapılması mümkün hâle getirilmiştir. Tasavvuf yaşantısının bölgedeki tarihi geçmişi, bölgenin sosyal ve ekonomik hayatı üzerindeki etkileri ve idari yapının şekillenmesindeki katkısı üzerinde durulmuştur. Tarihî kaynaklarda yer alan bilgilerden faydalanılarak Eğil sancağının idari, sosyal ve ekonomik durumuna ilişkin verilerle bölge tarihinin bir kesiti aydınlatılmıştır. Böylece Osmanlı Devleti Dönemi’nden günümüze kadar Eğil’deki tarihî gelişmelerin mukayesesini yapma imkânı sağlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Eğil Sancağı, Diyarbekir Beylerbeyliği, Pir Mansur, Tarihî Coğrafya, Osmanlı idaresi. EĞİL SANJAK IN THE OTTOMAN PERIOD (XVI. – XVII. CENTURIES) Abstract In this article, the change that the administrative district of Eğil, which is in the province of Diyarbakır today, has gone through from the Ottoman Empire to the present day has evaluated. In this study, the information in the important works of the era like archive documents that can help to enlighten Eğil's history of the Ottoman period, Şerefname written by Sherafeddin (Şeref) Khan at the end of the XVI. century (1597), Travel Book by Evliya Çelebi, Kamusu’l-‘Al‘am by Şemseddin Sami, Dictionary of History and Geography of Memalik-i Osmaniye by Ali Cevad was used. Information is given about Rulers who ruled the Eğil sanjak during the Ottoman period, and the Mirdasî family to which the administrators belong. The existence of non-Muslim population in Eğil during the Ottoman State, distribution of them in the sanjak, settlements where they live, their physical appearance, the information in the Cizye Book dated 1691, which is in the 3409 Numbered Maliyeden Müdevver Catalog, which contains information that can be considered important about the crafts and businesses they are engaged in has been evaluated. The names of the villages connected to the Eğil sanjak, including the changes in these village names during the Republican Period, have been made possible to follow the traces in the names of the historical geography of the region. The historical background of Sufi life in the region, its effects on the social and economic life of the region and its contribution in shaping the administrative structure were emphasized.A section of the history of the region has been enlightened with the data regarding the administrative, social and economic situation of Eğil sanjak by making use of the information in historical sources. Thus, the opportunity to compare historical developments in Eğil from the Ottoman Empire Period to the present has been provided. Keywords: Eğil Sanjak, Diyarbekir Beylerbeyligi, Pir Mansur, Historical Geography, Ottoman Administration.

ANTALYA’NIN SOSYAL VE İKTİSADİ TARİHİ (OSMANLI DÖNEMİ), 2022

Bu kitabın Türkiye'deki her türlü yayın hakkı Gazi Kitabevi Tic. Ltd. Şti'ne aittir, tüm hakları saklıdır. Kitabın tamamı veya bir kısmı 5846 sayılı yasanın hükümlerine göre, kitabı yayınlayan firmanın ve yazarlarının önceden izni olmadan elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemiyle çoğaltılamaz, yayınlanamaz, depolanamaz.

turkishstudies.net

2005

Turan Açık ve Halil İbrahim Düzenli, “XVI-XVII. Yüzyıl İstanbul Evlerine Dair”, Antik Çağ’dan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi, c. 8, Coşkun Yılmaz (ed.), M. Akif Aydın (proje yön.), TDV İSAM & İBB Kültür AŞ. Yay, İstanbul, 2015, s. 244-263. Ne bir fakire münasip saray-ı sultani / Ne hücre-i fukara şah-ı dehre erzani / Efendi, her kişinin layıkınca mesken olur. Gelibolulu Mustafa Âlî (XVI. yüzyıl sonu)

Börklüce Community and Settlement in the 16 th Century Oğuz Şentürk ORCID No: 0000-0002-5227-1350 (zmir Katip Çelebi Üniversitesi Öz: Börklüce taifesi Harzemşah Devleti'nin yıkılmasıyla birlikte Moğol baskısı sonucu Anadolu'ya gelen Harezm Türklerinden olduğu görülmektedir. Moğol baskısından kaçan diğer Türkmen unsurlar gibi Anadolu'nun belirli bir hattı boyunca batıya doğru hareket ederek kendi adını taşıyan yeni yerleşim birimleri kurdukları anlaşılmaktadır. Taifenin bu hareketliliği sadece Anadolu ile sınırlı kalmayıp Balkanlara doğru hareket etmişlerdir. Böylece taife hem Batı Anadolu'da hem de Balkanlarda bölgenin Türkleşmesinde ve terk edilmiş toprakların şenlendirilmesinde önemli rol oynadıkları söylenebilir. Börklüce taifesinin göç hareketini doğudan batıya takip ettiğimizde Anadolu'da Maraş, Adana, Tarsus ve Manisa, Balkanlarda ise Pravadi, Şumnu, Selanik ve Varna gibi önemli şehirlerde izlerine rastlamak mümkündür.