Fener Rum Patrikhanesi

ABD ve hatta AB tarafından Türkiye’ye yapılan Patrikhane baskılarında,
Yunanistan’ın bir figür olduğunu ama baş aktör olmadığını, hatta
bu son gelişmelerin ışığında Patrikhane’nin dahi bir figür olduğunu düşünüyoruz.
Bu kadar çok farklı yerlerden çıkan bu “Helenik” faaliyetleri
Yunanistan da Patrikhane de bizce organize edemez ve yönetemez kanısındayız…
Bu işin başında mutlaka bir “Üst Akıl” var!
STK ve diğer “Helenik Oluşumlar” mutlaka bu “Üst Akıl”a etki yapıyorlar
ama “Üst Akıl” da “Helen” kozunu Türkiye aleyhine kullanmaktan
son derece mutlu!
Ne zaman nereden patlak verir bilinmez ama ABD ile ilişkilerimizde
her zaman patlamaya hazır bir bomba bu…

Bulgarlar, Ortodoks Hristiyanlığı benimsedikten sonra, dini bakımından bağımsız bir hayat sürdürmekteydiler. Tırnova, Ohrid gibi şehirlerde kendilerine ait Patrikler bulunmaktaydı. Osmanlı 1396 yılında Bulgaristan topraklarını tamamen fethedince, buradaki Patriklikleri dağıtmış ve bu bölgeleri yönetim bakımından Fener Rum Patrikhanesi’ne bağlamıştır. Fatih Sultan Mehmet’in, İstanbul’u fethinden sonra Fener Rum Patriği, Osmanlı topraklarında yaşayan bütün Ortodoksların temsilcisi konumuna getirilmiştir. Bundan sonra hem güç olarak hem ekonomi olarak gelişen Patrikhane, Balkanlarda yaşayan ve Rum asıllı olmayan Ortodokslar üzerinde, Rumlaştırma politikası yürütmeye başlamıştır. Bu politika artarak devam ettiği sırada Fransa’da ortaya çıkan milliyetçilik akımı Bulgarlar üzerinde de etkisini göstermiş ve onları kimliklerini korumak için bağımsızlık savaşına itmiştir. Bu savaşın bir boyutu da dini anlamda bağımsızlıktır. Dini anlamda bağımsızlığın kazanılması için resmi olarak 1850 yıllarında başlatılan çalışmalar, 1870 yılında Osmanlı Hükümeti’nin, Bulgar Ekzarhanesi’nin kuruluşuna izin verdiği fermanı yayınlaması ile başarıya ulaşmıştır.

Review of K. KALAITZIDIS, Post-Byzantine Music Manuscripts as a Source for Oriental Secular Music (15th to early 19th century), trans. by KYRIAKI and DIMITRI KOUBAROULIS, Würzburg 2012 (Istanbuler Texte und Studien, 28), pp. 356, € 75, ISBN 978-3-89913-947-1

Osmanlı gayrimüslimlerinin genel durumlarına bakıldığında ne önce ne de Tanzimat döneminde sistematik bir düzenlemeye gidilmemiştir. Bu “millet sistemi” eleştirilerinde kullanılan bir argümandır ve bununla Osmanlı’nın bir sistemi olmadığı sonucuna varılır. Bu arada Osmanlı Devleti’nde gayrimüslimlerin idare biçiminin “millet sistemi” olmadığını da ispatlar. Buna karşın Osmanlı’nın bir sistemi olmadığı her şeyden önce yüzlerce yıllık yaşananları küçümseme dikkate almama anlamına gelir. Osmanlı’nın gayrimüslimleri idare biçimi “millet sistemi mi?” Bu tamlamayı eleştiren bu çalışmanın bir önerisi vardır. Osmanlı yüzlerce yıllık dindaşlarının oluşturduğu bir geleneğin takipçisidir. Bu geleneği “fetihten önceki durumun korunması geleneği” şeklinde ifade etmek mümkündür. Gelenek öncekini takip etme ve takip edilmesi için yenisini üretme şeklinde yürür. Bu Osmanlı’da şeriata uyma şeklinde iken şeriatın belirlemediği ancak ona aykırı olmayan yeni yorumlarla şekillenir. Osmanlı bu geleneği yürütme çabasını I. Dünya Savaşı sonrasında dahi sürdürmüştür.

This article examines the establishment of friendly relations between the Ottoman Empire and the Papacy during the Ottoman tanzimat or reorganization period and the impact of this relationship on the Eastern Orthodox Church. The article argues that the relationship that started with mutual visits in 1847-48 was not viewed positively by the Orthodox Ecumenical Patriarch because the Vatican primarily aimed to take the Eastern Orthodox Church under the control of Papacy and secondly Catholic missionaries worked to convert Orthodox Christians to Catholicism./ Bu makale Tanzimat döneminde Osmanlı Devleti ile Papalık arasında başlatılan dostane ilişkileri ve bu yakınlaşmanın Doğu Hıristiyanları üzerindeki etkilerini incelemektedir. Makale karşılıklı ziyaretler ile 1847-48 yıllarında gelişen Osmanlı-Papalık ilişkilerinin, Papalığın Doğu Ortodoks Kilisesini Vatikan’a bağlama arzusu ve Katolik misyonerlerin Ortodoks Hıristiyanları Katolikleştirmeye çalışması nedeniyle Fener Rum Patrikliği tarafından hoş görülmediğini ortaya koymaktadır.

The relations between Turkey and Vatican had started to be spoken more frequently after Pope Francis’s visit to Turkey in 2014. Turkey-Vatican relations which were established formally in 1960 embody an important historical past. Formal relations, which were tried to be established substantially during the reign of Sultan Abdulhamit II,-especially to reduce the impact of France over the Catholics and for many other reasons-, were not established due to many different reasons, each different than the other. In this study, we will try to examine the reasons why the Turkish-Vatican relations that started at high friendship level in the second half of the 19th century, hadn’t been realized at formal level until the second half of the 20th century. Furthermore, we will examine the effective factors over these relations both for the Ottoman and the Republic periods. We will also discuss to what degree the Catholics and the Orthodox in Turkey were influential over these relations. In this sense, main part of our work will be within the frame of first-hand sources and documents obtained from the Turkish Republic State Archives.

The crusaders who invaded the Jerusalem in 1099 had established a Latin Patriarchate there. The Latin Patriarchate had made its presence more distinctive in Jerusalem and also implemented great pressure on the Eastern Christians. The most affected among these groups was Orthodox Greeks. After the conquest of Jerusalem by Salahaddin Ayyubi in 1187, the Latin Patriarchate had left Jerusalem and had continued to live in Akka. When Crusaders lost Akka in 1291, The Latin Patriarchate of Jeru-salem had disappeared. From 14th century to middle of 19th century, the Franciscan Friars had under token the representation of the Latin commu-nity of Jerusalem. During Abdülmecit’s reign (1839-1861), as a result of good relations with the Papacy, the Latin Patriarchate of Jerusalem had been re-established in 1848. The establishment of Israel in 1948 and Arab-Israeli wars had brought the Latin Patriarchate of Jerusalem to a chaotic situation. Today, the Latin Patriarchate of Jerusalem has presented merely a prestigious position rather than patriarchal body./
1099’da Kudüs’e gelen Haçlılar, burada bir Latin Patrikliği kurmuşlardır. Bu dönemde Latin patrikliği Kudüs’teki ağırlığını iyiden iyiye hissettirme-nin yanında buradaki Doğu Hıristiyanlarına da büyük baskı uygulamıştır. Bunlardan en fazla baskı altında kalanı ise Ortodoks Rumlardır. Selahattin Eyyubi’nin 1187’de şehri ele geçirmesiyle birlikte Latin Patrikliği Ku-düs’ten ayrılmış ve varlığını Akka şehrinde sürdürmeye devam etmiştir. 1291’de Haçlıların Akka’yı kaybetmeleri ile beraber Kudüs Latin Patrik-liği ortadan kalkmıştır. XIV. yüzyıldan XIX. yüzyılın ortalarına kadar Ku-düs’teki Latin topluluğunun temsilciliğini Fransisken tarikatının mensup-ları üstlenmiştir. Sultan Abdülmecit Dönemi’nde (1839-1861) Papalıkla iyi ilişkiler sonucunda Kudüs Latin Patrikliği 1848 yılında tekrar açılmış-tır. 1948’de İsrail’in kuruluşu ve beraberinde yaşanan Arap-İsrail Savaşları Kudüs Latin Patrikliğini de bir karmaşanın içerisine atmıştır.

Öz: Mondros Mütarekesi ile Birinci Dünya Savaşı'ndan çekilen Osmanlı Devleti, savaş sırasında bulunduğu bütün cephelerde silah bırakmayı, savaştan önceki sınırlarına çekilmeyi ve ordularını terhis etmeyi kabul etmişti. Bunu fırsat bilen İtilaf kuvvetleri de kısa sürede Osmanlı topraklarını işgale başlamışlardı. Bu işgaller, Osmanlı Devleti sınırları içinde yaşayan Rum ve Ermenileri heyecana getirmiş ve toprak taleplerinin karşılanması için başta Yunanistan olmak üzere İtilaf kuvvetlerine her türlü yardımı yapmışlardı. Ayrıca kendi aralarında yaptıkları ittifaklarla da işgal sürecine büyük destek vermişler ve Millî Mücadele'yi engellemeye çalışmışlardı. Fakat bu durum Anadolu'da Millî Mücadele'yi akamete uğratmaktan ziyade aksine güçlenmesini sağlamıştı. Abstract: Having withdrawn from the First World War by signing the Mudros Armistice, the Ottoman State had accepted to lay down arms, withdraw to the prewar borders and disband its armies in all its fronts during the war. Taking this opportunity, the Entente Powers had started to occupy the Ottoman territory shortly afterwards. These occupations aroused enthusiasm among Rums and Armenians, and they gave every support to the Entente Powers, mainly Greece, in order to meet their territorial demands. Besides, they also provided great support for the occupation period through the alliances they made among themselves and thus tried to prevent Turkish War of Indepence. However, this situation strengthened Turkish War of Indepence in Anatolia rather than impeding it.

Öz İstanbul'un fethi ile Bizans İmparatorluğu'nun siyasi hayatı son bulmuştur. Ancak aynı fetih Bizans devlet idaresine dair tüm kurum ve uygulamalar için tamamen bir son değildir. Zira İstanbul'daki Türk hâkimiyeti, Osmanlı himayesi altındaki İstanbul Fener Rum Patrikhanesi için yepyeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Bu aynı zamanda gayrimüslimlerin ruhani örgüt yapılarına dair bazı kadim kurum ve uygulamaların devam etmesi anlamına gelmektedir. İnceleme konumuz olan logofetlik kurumu da bu kapsamdadır. Bu çalışmada Bizans devlet idaresinde çok önemli bir yeri olan logofetlik kurumunun Osmanlı Devleti idaresine intikali süreci ele alınacak, logofetliğin Osmanlı bürokrasisinin hangi alanlarında hayat imkânı bulduğu ve Osmanlı idare tarihine ne tür bir etki yaptığı araştırılacaktır. Bununla birlikte, Bizans tarihine ait kaynaklar ile Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde yer alan belgelerden hareketle, logofetlik kurumunun gerek Bizans ve gerekse Osmanlı Devleti'ndeki uygulama sahaları mukayeseli olarak incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Bizans, idare tarihi, logofet, bürokrasi THE LOGOTHETE AS AN INSTİTUTİON WİTH A BYZANTİNE HERİTAGE IN THE CENTRAL BUREAUCRACY OF THE OTTOMAN STATE Abstract With the conquest of Istanbul, the political life of the Byzantine Empire ended. However, the same conquest is not an end to all institutions and practices of the Byzantine state administration. Because the Turkish domination in Istanbul was the beginning of a new era for the Istanbul Fener Greek Patriarchate under Ottoman patronage. This also means the continuation of some ancient institutions and practices of the non-Muslim organizational structures. Logofetlik, which is the subject of our review, is within this scope. In this study, the transition process of the logothete institution, which has a very important place in Byzantine state administration, to the Ottoman State administration will be considered. In addition, it will be investigated in which areas of the Ottoman bureaucracy the application of the logothete institution and what kind of influence it has had on the history of Ottoman administration. At the same time, by using the resources of the Byzantine history and the documents in the Ottoman Archives of the Prime Ministry, the application areas of the logothete institution in both Byzantine and Ottoman States will be examined in a comparative manner.

Розглядаються завдання московського посольства в Едірне 1686 р., що вможливили приєднання Київської митрополії до Московського патріархату наприкінці XVII ст. Уперше залучено досі невідомі в історіографії турецькі джерела, у тому числі офіційний реєстр справ Османської імперії за 1686 р., літописну «Історію Силагдара», а також фраґмент хронікального італомовного «Звіту з Константинополя». Аналіз нових матеріалів засвідчує, що вони цілковито суперечать російським першоджерелам до церковного питання. Основна відмінність полягає в тому, що, обширно торкаючись завдань московського посольства, вони аж ніяк не засвідчують причетності цієї місії до справи Київської митрополії. Це ставить під сумнів усталений в історичній літературі опис перебігу посольства 1686 р. та самого процесу відпадіння Київської митрополії від Константинопольської патріархії
The paper is devoted to the process of annexation of Kyiv Metropolia by Moscow Patriarchate at the end of 17th century. The study is focused on the mission of the Moscow legation to Endirne in 1686, which enabled the annexation of Metropolia. Ottoman sources that have not been taken into account before, the official register of Ottoman Empire affairs of 1686-1687 y. and the chronicle "History of Silahdar", were used with the aim of research as well as a fragment of the chronicle «Relazio di Constantinopoli». Analysis of new materials shows that they contradict Russian original sources to the church issue. The main difference is that the state register of Ottoman Empire affairs of 1686-1687, extensively touching the Moscow ambassadorial mission, does not confirm any of its involvement in the Kyiv Metropolia issue but instead emphasizes its quite different and not mentioned in Russian sources responsibilities. Government records of the Ottoman Empire are confirmed by chronicles "History of Silahdar» and «Relazio di Constantinopoli». This casts doubt on the reliability of renowned description of Moscow ambassadorial mission in 1686 and therefore the process of separation of Kyiv Metropolia from the Patriarchate of Constantinople as well. The situation requires historical clarification, which is possible in case of full access of historians to the archives of the Ecumenical Patriarchate and the Russian Federation.
Keywords: Kyiv Metropolia, the Ottoman state, Moscow, ambassadorial mission,  the Patriarchate of Constantinople, sources, contradictions.

Το βιβλίο αναφέρεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το "μαρτυρικό" Φανάρι. Καταχωρίζονται έξι κείμενα του συγγραφέα που αφορούν στο πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, όπως επίσης των προκατόχων Του, Δημητρίου και Αθηναγόρα. Επιπροσθέτως περιλαμβάνονται κείμενα του γράφοντος για τους μακαριστούς Μητροπολίτες Εφέσου Χρυσόστομο, Χαλκηδόνος Μελίτωνα και Πέργης Ευάγγελο. Μεταξύ των κειμένων του συγγραφέα υπάρχουν επιλεγμένα κείμενα ομιλιών των ως άνω Πατριαρχών και Ιεραρχών, με διαχρονική επικαιρότητα.
---------------------------------------------------
This book refers to the Ecumenical Patriarchate, the "martyr" Fener. There are six texts written by the author concerning the Ecumenical Patriarch. Bartholomew, as well as His predecessors, Demetrius and Athenagoras. In addition, texts are written by the writer about the Metropolitans of Ephesus Chrysostomos, Chalcedon Meliton and Pergis Evangelos. Among the texts of the author there are selected texts, speeches, of the above Patriarchs and Hierarchs, with diachronicity.

Canan Seyfeli, Millet Sistemi mi? Rum ve Ermeni Patrikliği’nin idaresi ve Osmanlı Devlet Salnameleri (1847-1918), İstanbul, Çizgi Kitabevi, 2019, 320.

Yaşam sürekli akıp giderken bugünün geçmiş ile kurulması, dolayısıyla geçmişin, sonraki dönemleri açıklayıcı ve anlaşılır hale getirmesini söz konusu kılmaktadır. Osmanlı Devleti'nin oluşum ve gelişim dönemlerinin anlaşılması, böylece süreç içerisinde gayrimüslimlerin yaşam ve idare biçimlerinin kendi gerçekliğiyle ortaya konması, ardından gelen sürecin de anlaşılmasına ve sonuç olarak araştırılan olguya bütünsel bir bakış sağlayacaktır. Osmanlı Devleti’nde gayrimüslimlerin idari yapısını temel alan bu çalışmada, Rum ve Ermeni Patrikliği, idari yapılarıyla ve Osmanlı Devlet Salnamelerindeki durumlarıyla ele alınmıştır. Çalışma, Rum ve Ermenileri konu edinmesi, Osmanlı gayrimüslim toplulukları içerisinde araştırmalara konu olması açısından ilk sırada yer almaktadır. Eserde Osmanlı Devleti’nin gayrimüslimlerin durumuna ilişkin açıklayıcı veriler ve bilgiler bu iki patriklik üzerine yapılan araştırmalarla ortaya konmakta bu da konunun bütününe bakış açısını kolaylaştırmaktadır.
Çalışma, bir boyutuyla “Millet Sistemi” fikrine dayalı görüşlerin kritik edilmesine dayanmaktadır. Çalışmanın önerisi gelenek üzerine kurulmuş bir idari yapının olduğu ve bunun “Fetihten önceki yapının korunması geleneği” üzerine kurulmuş olmasına dayanmaktadır. Bu çalışmada, dini yönü merkezi alan ve Osmanlı'nın tüm zamanlarını ve gayrimüslimlerin idari yapısını bütün yönlerini anlamaya matuf katkı sunacak alt yapıyı sunmak hedeflenmiştir.

“Fener Moskova İlişkileri ve Ortodoks Kilisesi’nin Krizi”, Yörünge, 13 (Ekim 2018).
web: <http://www.yorungedergi.com/2018/10/fener-moskova-iliskileri-ve-ortodoks-kilisesinin-krizi/>

Demirperde ülkelerinin 1990'ların başında yıkılması ve eski Sovyet Cumhuriyetlerinin dağılması sürecinde Fener Patrikhanesi'nin, Moskova aleyhine tekrar atağa geçtiğini görmekteyiz. Bu süreçte Moskova Patrikliği'ni en fazla kızdıran hadise, Fener'in 1996 yılında Estonya Kilisesi'ni kendisine bağlamasıdır. Buna karşılık olarak Moskova, Fener'le beraber icra ettikleri ayinleri geçici süreyle durdurma kararı almıştır. Şimdilerde bu olay " Ukrayna'nın provası " olarak değerlendirilmektedir. Eylül ayının ortasında dünya basınına yansıyan haberler, Ortodoks Hristiyanlığındaki iç krizin çok ciddi boyutlarda olduğuna işaret ediyor. Ortodoksluğun iki büyük kilisesinden biri olan Moskova Rus Patrikhanesi, tarihi rakibi İstanbul Fener Rum Patrikhanesi'nin temsil edileceği toplantılara katılmayacağını, Fener'i hiçbir şekilde muhatap almayacağını, ortak ayinlerin durdurulacağını ve bundan sonra dualarda, Fener Patriği Bartholomeos'un isminin anılmayacağını açıkladı. Bu kararların gerekçesi Fener'in, Ukrayna'daki Kiev Patrikhanesi'nin otonom statüsünü (otosefal patriklik statüsü) Moskova'nın itirazına rağmen resmen tanıma yönünde somut adımlar atmasıydı. Kiev Kilisesi'nden gelen bağımsızlık başvurusu üzerine Fener Patrikhanesi, ABD ve Kanada'dan metropolit ünvanlı iki temsilcisini Kiev'e göndermişti. Bu ruhanilerin bağımsızlık çalışmalarını başlatacakları ve elde ettikleri sonuçları 9-11 Ekim'de İstanbul'da toplanması beklenen Sinod'a (Büyük Ruhaniler Konseyi) sunacakları belirtildi. Moskova Patrikhanesi ise sadece, kendisine bağlı faaliyet yürüten Ukrayna Ortodoks Kilisesi'ni tanıyor ve diğer Ukrayna Kiliselerinin gayrimeşruluğunu savunuyor. Fener'in bu tanıma girişiminin Moskova Patrikhanesi'nin 'kanonik', yani sınırları kilise kanunlarıyla belirlenmiş topraklarına bir müdahale anlamına geleceğini söylüyor.

The crusaders who invaded the Jerusalem in 1099 had established a Latin Patriarchate there. The Latin Patriarchate had made its presence more distinctive in Jerusalem and also implemented great pressure on the Eastern Christians. The most affected among these groups was Orthodox Greeks. After the conquest of Jerusalem by Salahaddin Ayyubi in 1187, the Latin Patriarchate had left Jerusalem and had continued to live in Akka. When Crusaders lost Akka in 1291, The Latin Patriarchate of Jeru-salem had disappeared. From 14th century to middle of 19th century, the Franciscan Friars had under token the representation of the Latin commu-nity of Jerusalem. During Abdülmecit’s reign (1839-1861), as a result of good relations with the Papacy, the Latin Patriarchate of Jerusalem had been re-established in 1848. The establishment of Israel in 1948 and Arab-Israeli wars had brought the Latin Patriarchate of Jerusalem to a chaotic situation. Today, the Latin Patriarchate of Jerusalem has presented ...

This book refers to the Ecumenical Patriarchate, the "martyr" Fener. There are six texts written by the author concerning the Ecumenical Patriarch. Bartholomew, as well as His predecessors, Demetrius and Athenagoras. In addition, texts are written by the writer about the Metropolitans of Ephesus Chrysostomos, Chalcedon Meliton and Pergis Evangelos. Among the texts of the author there are selected texts, speeches, of the above Patriarchs and Hierarchs, with diachronicity.
---------------------------------------------------
Το βιβλίο αναφέρεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, το "μαρτυρικό" Φανάρι. Καταχωρίζονται έξι κείμενα του συγγραφέα που αφορούν στο πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, όπως επίσης των προκατόχων Του, Δημητρίου και Αθηναγόρα. Επιπροσθέτως περιλαμβάνονται κείμενα του γράφοντος για τους μακαριστούς Μητροπολίτες Εφέσου Χρυσόστομο, Χαλκηδόνος Μελίτωνα και Πέργης Ευάγγελο. Μεταξύ των κειμένων του συγγραφέα υπάρχουν επιλεγμένα κείμενα ομιλιών των ως άνω Πατριαρχών και Ιεραρχών, με διαχρονική επικαιρότητα.

İnternet Röportajı: “Ortodoks Aleminde Politik Çekişmeler”,
Anadolu Ajansı’na mülakat, röp.: Elif Selin Çalık Muhasiloviç, 18 Eylül 2018, <https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/prof-dr-buyukkara-ortodoks-aleminde-politik-cekismeler/1257700#>.

İstanbul Şehir Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Ali Büyükkara, Fener Rum Patrikhanesi’nin Ukrayna kiliselerinin bağımsızlığı yönünde Kiev'e temsilci göndermesi sonrasında Rus
Ortodoks Kilisesi ile kopma noktasına gelen ilişkilerinde Anadolu Ajansının sorularını yanıtladı.
Büyükkara, tarihte iki kilise arasında benzer ihtilafların yaşandığını ve bu son çekişmenin Turuncu Devrimi'nin son halkası olduğunu söyledi.