Okul öncesi Dönem

ÖZET
Çevre eğitimi, insanın doğaya egemen olma çabasının neticesinde ortaya çıkan çevre bozulmasını gidermeyi amaçlayan yeni bir eğitim alanıdır. Çevre eğitimi bireylerde biliş, duyuş ve davranış değişikliği kazandırma konusunda önem taşımaktadır. Sürdürülebilirlik için toplumların en önemli sorumluluklarından biri, çocuklara çevrelerinin korunmasına yönelik tutum, değer, bilgi ve gerekli olan becerileri kazandırmaktır. Tıpkı diğer tutum ve davranışların öğrenildiği gibi çocukların toplum yanlısı çevreci davranışları da hem evde hem de okuldaki gözlem, deneyimler ve eğitim aracılığıyla etkilenmiş olmalıdır. Çevre eğitimine okul öncesi dönemde başlanmalı ve çocuklara çevre eğitimi verecek olan kişilerin bu konuda donanımlı olması gerekmektedir. Bu bilgiler doğrultusunda araştırmanın amacı okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi dönemde çevre eğitimine ilişkin görüşleri hakkında derinlemesine bilgi elde etmek, okul öncesi dönemde çevre eğitimindeki yetersizlikleri belirlemek ve okul öncesi öğretmenlerinin çevre eğitimine yönelik farkındalıklarını arttırmaktır. Araştırmanın örneklemini Kırklareli ilinin Babaeski ilçesindeki tüm anaokullarındaki ve anasınıflarındaki okul öncesi öğretmenlerinden, araştırmaya katılmayı kabul eden 14 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Bu araştırmada veriler nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme tekniği aracılığıyla elde edilmiştir. Öğretmenlerin görüşleri ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre katılımcı okul öncesi öğretmenlerinin çevre eğitimi hakkındaki bilgilerinin yetersiz olduğu ve çevre eğitimi uygulamalarını kısıtlayan pek çok olumsuz etkenin olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çevre Eğitimi, Çevre Eğitimi Ortamları, Çevre Eğitimi Etkinlikleri, Çevre Bilgisi, Okul Öncesi Dönem.

ABSTRACT
Environmental education is a new field of education that emerges as a result of the perception that environmental degradation caused by human efforts to dominate nature can be compensated by itself. Environmental education is the main way of creating the necessary cognitive, affective and behavioral changes in the person. One of the most important tasks of every community for sustainable living is to equip children with attitudes, values, knowledge and skills necessary to protect their environment. Just as other attitudes and behaviors are learned, the prosocial proenvironmental attitudes of children should be influenced by observation, experiences, and teaching, both at home and at school. Environmental education should be started in the pre-school period and those who will give environmental education to young children should be equipped about environmental education.The aim of this study is to get in-depth knowledge regarding knowledge of views of prospective pre-school teachers’ about environmental education in pre-school period, to identify the inadequacies of environmental education in the pre-school period and to raise awareness of preschool teachers about environmental education. The sample of the research composed of 14 pre-school teachers who accept to participate in the research from all kindergartens in Babaeski district of Kırklareli province. In this study, data were obtained from qualitative research methods through semi-structured interview technique. Teachers' views were recorded with voice recorder. According to the findings of the research, it was determined that the information about the environmental education of participant pre-school teachers is inadequate and there are many negative factors that restrict the environmental education practices.
Key Words: Environmental Education, Environmental Education Activities, Environmental Information, Preschool Period.

Bu araştırmanın genel amacı, okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelimleri ile annelerinin ilgi düzeyleri arasındaki ilişkinin tespit edilmesidir. Ayrıca okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelimleri ile annelerinin ilgi düzeyleri cinsiyet, çocuğun yaşı, kardeş sayısı, doğum sırası, anne yaşı, anne öğrenim durumu, anne çalışma durumu değişkenleri açısından incelenmiştir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişki tarama modeli ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim ve öğretim yılında İstanbul ilinde okul öncesi eğitim kurumlarına devam etmekte olan 218 çocuk ve bu çocukların anneleri oluşturmaktadır. Okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelim düzeyleri ortalamanın altında; annelerinin ilgi düzeyleri ortalamanın üzerindedir. Çocukların saldırganlık yönelimleri ile anne ilgileri arasında düşük düzeyde ve negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Bu çalışmada İstanbul ili Üsküdar, Bağcılar, Bahçelievler, Beşiktaş ve Kadıköy ilçelerinde bulunan İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne bağlı yedi çocuk kütüphanesinin iç mekan özelliklerinin incelenmesi ve kütüphanelerin incelenen özellikler açısından karşılaştırılarak mevcut durum tespitinin yapılması amaçlanmıştır. Araştırma modelinde, nitel araştırma yöntemlerinden olan betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından ilgili literatürden yararlanılarak hazırlanmış olan “Çocuk Kütüphanelerini Değerlendirme Formu” kullanılmıştır. Sözü edilen formda kütüphanenin dış ve iç mekanında taşıması gereken özellikler, güvenlik, temizlik ve ulaşım ile kütüphane içerisinde bulunması gereken materyal özelliklerine yönelik maddeler bulunmaktadır. Madde yanıtları “var-yok/evet-hayır/uygun-uygun değil” şeklinde oluşturulmuştur. Araştırmanın verileri toplanmış olup analiz aşamasındadır.

Cinsel eğitim, bilgi edinme, tutum geliştirme, değerler, kişiler arası iletişim ve mahremiyet konularını kapsayan bir eğitimdir. Cinsel istismar ise, çocuğun tam olarak anlayamadığı, gelişimsel yönden hazır olmadığı ve onaylama yetisinin olmadığı, toplumsal norm ve yasalara uygun olmayan cinsel aktivitelere zorlanmasıdır. Cinsel eğitim ve cinsel istismardan korunmaya yönelik bilgilerin çocuklara nasıl sunulması gerektiği geçmişten günümüze kadar tartışılan bir konu olmuştur. Okul
öncesi dönemde cinsel eğitimin içeriği; çocukların cinsel içerikli soruları, bedenini tanıması ve cinsel istismara karşı korunması şeklinde gruplandırılmaktadır. Cinsel eğitim çocuğun algı düzeyine uygun yöntemler ve görsel materyaller ile desteklenmelidir. Bu materyallerden biri de resimli çocuk kitaplarıdır. Çocuklar için anlaşılması zor olan cinsel eğitim ve cinsel istismardan korunma gibi konular çocuk kitapları aracılığıyla somutlaştırılarak sunulmaktadır. Resimli çocuk kitapları bu yönüyle ailelerin cinsel eğitim vermesinde en önemli yardımcılardan biridir. Bu nedenle çocuk kitaplarının yanlış öğrenmelere neden olmaması için doğru ve çocukların gelişim özelliklerine uygun içeriğe sahip olması gerekmektedir. Bu görüşler doğrultusunda okul öncesi
döneme yönelik cinsel eğitim ve cinsel istismardan korunma içerikli resimli çocuk kitaplarının alanyazına uygunluğunu incelemek amacıyla nitel araştırma yöntemlerinden betimsel modele başvurulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi ile belirlenmiş 33 resimli çocuk kitabı oluşturmaktadır. Araştırmada tüm evrene ulaşılmaya çalışılmıştır. Resimli çocuk kitapları nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi ile incelenmiştir. Betimsel analiz ve içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Araştırma bulguları, frekans ve yüzde olarak ifade edilip alanyazına uygunluğu belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda, çalışma grubuna alınan resimli çocuk kitaplarının çoğunluğunun çeviri olduğu ve bu nedenle kültürel farklılıklar içerdiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunlara ek olarak cinsel eğitim ve cinsel
istismardan korunma içerikli kitapların Türkiye’de 2008 yılı ve sonrasında çevrilmeye başlanmış olması konunun öneminin geç fark edildiğini düşündürmektedir. Konunun önemi fark edilmiş olmasına rağmen incelenen kitapların cinsel eğitimi ve cinsel istismardan korunmayı kapsamlı ve aşamalı olarak anlatma yönünden yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Cinsel eğitimi ve cinsel istismardan korunmayı kapsayan resimli çocuk kitaplarının hem nicelik hem de nitelik yönünden yetersiz olduğu düşünülmektedir

Okuma alışkanlığı ve kütüphane kullanımı, sadece bireysel değil, toplumsal açıdan da bir gelişmişlik kıstası olarak dikkate alınmakta; okumaya ilgi ile refah düzeyi arasında önemli bir ilişki olduğu yaygın bir şekilde kabul görmektedir. Türk toplumunun okuma ve kütüphane kullanma alışkanlığı göstergelerine bakıldığında, bu konunun hâlâ bir sorun olarak güncelliğini koruduğunu söylemek mümkündür. Bu konu ile ilgili yapılan çalışmaların genellikle evde okuma ortamının olup olmamasıyla kişinin okuma alışkanlığı kazanıp kazanmaması arasındaki ilişkiye odaklanmış olması, okuma alışkanlığı konusunda ele alınması gereken temel meselelerin gözden kaçırılmasına neden olmuştur. Halbuki okuma alışkanlığı, sadece okuma yapmak değil, aynı zamanda ne okuyacağını, nasıl okuyacağını ve okuyacağı materyali nereden temin edeceğini de bilmek demektir.
Türkiye’de kitap ve okuma kültürü altyapısının son derece zayıf olması, bugün içinde bulunduğumuz oku(ma)ma sorununun temel nedenidir. Bu konudaki altyapı eksikliğinin hâlâ devam ediyor olmasının en önemli nedeni ise, gelecekte ülkenin herhangi bir noktasında söz sahibi olacak çocuklarımıza, kitap ve kütüphane kültürünü yerleştirecek bir yatırım yapmıyor oluşumuzdur. Özellikle yaşamın ilk yıllarında çocukların kişilik, zihin ve sosyal gelişimlerinde ve alışkanlık edinmelerinde ailelerin rolü büyüktür. Aile konusu ele alındığında ise çocuğun hayatında “baş rol” olan anneye odaklanmak gerekmektedir. Bu çalışmada, okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 3-6 yaş arasında çocukları olan 327 anneyle hem okuma alışkanlıklarını hem de okuma algılarını tespit etmeye yönelik anket çalışması yapılmıştır. Anketler, İstanbul’un farklı semtlerinde faaliyet gösteren 13 tane okul öncesi eğitim kurumunun desteğiyle okuldaki 3-6 yaş arasındaki öğrencilerin annelerine ulaştırılmıştır. Anket sonuçları istatistiksel olarak değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır.

Okuma kültürü ve kütüphane kullanma alışkanlığı tarihi- mize bakıldığında, bu alışkanlığın hiçbir devrede toplum temelinde bir zemininin olmadığı görülmektedir. Hem devlet hem de sivil kuruluş- ların politikalarında, ülkenin geleceğinde söz sahibi olacak çocuklara, kitap ve kütüphane kültürünü benimsetebilecek bir yaklaşımın yer almıyor oluşu, bu konudaki altyapı eksikliğinin hâlâ devam ettiğini göstermektedir. Ailelerdeki okuma alışkanlığı kültürünün de son derece zayıf olması nedeniyle, okul öncesi dönem çocuklarının zihinle- rinde bir kitap ve kütüphane mefhumunun yerleşmesi ancak, okul öncesi kurumlarda “Anaokulu Kütüphaneleri” nin kurulması ile mümkün görünmektedir. Dolayısıyla, bir an önce hayata geçirilmesi gereken bu projenin odak noktasının, topluma uzun vadeli etki ve katkıları için, 3-6 yaş arasındaki okul öncesi dönem çocukları olması gerektiği çok açıktır.
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de okumayı bir alışkanlığa dön- üştürebilmek ve bu alışkanlığı bir kültür haline getirebilmek için, okul öncesi dönem çocuklarının zihinlerinde kitap ve kütüphane kavramı- nın yer etmesi gerektiğinin altını çizmek ve bunun için anaokulu kütüphanelerine ihtiyaç olduğunu vurgulamaktır.

Kitaplar, çocukların bilişsel, duygusal, psiko-motor gelişimlerini destekleyen, dil, sosyal ve ahlaki gelişimlerine de doğrudan etki eden önemli bir araçtır. Çocuklar kitap sayesinde düşünme, problem çözme, yaratıcılıklarını ve yeteneklerini geliştirme fırsatlarına sahip olurken, doğaya, insanlara, doğada gördüğü diğer canlılara ve olaylara karşı da hassasiyet geliştirmektedir. Bunun yanı sıra kitap, çocukların kişilik gelişimine katkı sağlamakta, duygusal ve ruhsal ihtiyaçlarının karşılanmasında da önemli ölçüde etki etmektedir. Bir insanın oluşumunda bu derece önemli katkıları olduğu bilinen kitapların, maalesef toplumumuzdaki okunma oranı son derece düşüktür. Geleceğin yetişkini olan okul öncesi dönem çocuklarına okuma alışkanlığı kültürü kazandırılmaya başlanmadığı sürece, kitap okumama sorununun devam edeceği açıktır. Son yapılan araştırmalarda ailelerdeki okuma oranları da oldukça düşük seviyede tespit edilmiştir. Dolayısıyla, okul öncesi dönem çocuklarına okuma alışkanlığı kazandırma görevi eğitim kurumlarına kalmıştır. Bunun için hem kamu hem de özel eğitim kurumlarında anaokulu kütüphanelerinin kurulması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönem çocuklarının gelişim sürecinde kitabın önemini göstermek ve bu süreçte anaokulu kütüphanelerine ihtiyaç olduğunu vurgulamaktır.

Bu çalışma, uzman görüşleri yoluyla, 48-66 aylık çocukların gelişimine uygun çocuk kitabı kriterlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Delphi tekniğinin kullanıldığı çalışmada 28 farklı üniversitenin Okul Öncesi Öğretmenliği Bölümü, Çocuk Gelişimi Bölümü, Çocuk Gelişimi Programında görev yapmakta olan akademisyenler ile çocuk
kitabı yazarlarına ulaşılmış ve görüşleri alınmıştır. Birinci Delphi anketinde 24 akademisyenle 6 çocuk kitabı yazarına, ikinci ve üçüncü Delphi anketinde 15 akademisyenle 4 çocuk kitabı yazarına ulaşılmıştır. Veri toplama işlemi ardışık üç delphi anketi kullanılarak ve elektronik posta aracılığıyla yapılmıştır. Birinci Delphi anketi doğrultusunda 2 ana tema, 14 kategori ve 217 maddeden oluşan 7’li likert tipi ölçek oluşturulmuştur. İkinci ve üçüncü Delphi anketinde ölçek maddeleri uzmanlar tarafından puanlandıktan sonra istatiksel analizleri yapılmış ve görüş birliği sağlanan maddeler belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Çocuk Edebiyatı, Çocuk Kitabı, Delphi Tekniği, Okul Öncesi Dönem

The aim of this study was to determine the criteria for children's books that are appropriate for the development of children aged 48-66 months through expert opinions. In the study used by the Delphi technician, academicians and children's book authors who were working in the Pre-school Teaching Department, Child Development Department, Child Development Program of 28 different universities were reached and opinions were received. In the first Delphi survey, 24 children attended to 6 children's books, and in the second and third Delphi survey, 15 children and 4 children's book authors were reached. Data collection was carried out by three consecutive delphi and electronic mail. In order to understand the first Delphi, 7 scale likert type scale consisting of 2 main themes, 14 categories and 217 items were created.
After scoring by the scale experts in the second and third Delphi questionnaire, statistical analyzes were made and the items provided with the opinion were evaluated

Keywords: Children's Literature, Children's Book, Delphi Technique, Preschool Period

The purpose of this study is to emphasize the importance of the active role of the parents to implement the concept of books in the minds of preschool children for establishing the reading habit in Turkey and turning the act of reading a culture, underlining that the reading activity should be started from preschool children. In this study, the relation between whether the parents, who must be the role model for the child, have a reading habit and variables that are thought to affect said habit will be analysed. This analyse will also be able to be interpreted as an indicator of the reading habit of Turkish society. To reach the intended audience, the questionnaire prepared for this purpose has been used on 546 families with children who attendpreschooleduc on n u on.In h udy,b don h hypoh “Th dnghb n h f y ff c v y b of h f y”, wh h h p n h v d ng h b nd f h y h v ny effort to make their child to develop a reading habit have been examined.
Keywords: Preschool period, Reading habit, The role of the parents, Turkey.

Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de okul öncesi eğitim konusu özellikle 2000'li yıllarda önemli gündem konuları arasında yer almış; okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması ve desteklenmesi için Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından bazı yasal düzenlemeler yapılmıştır. Okul öncesi eğitimde okullaşma oranının artırılmasına yönelik çalışmalar yapılıyor olsa da, asıl önemli olan bu yaygınlaştırma çalışmalarına paralel olarak, okul dışı ücretsiz eğitim hizmetlerini desteklemeye yönelik çalışmaların geliştirilmesidir. Kendileri için özel alanlar ve programlar hazırlanmış olan farklı sosyo-ekonomik çevreden gelen çocukların halk kütüphanelerine erişiminin sağlanması ile çocuklar arasındaki akademik farkları eşitlemek ve duygusal kırılganlıkları azaltabilmek için çok önemli bir fırsat elde edilmiş olacaktır. Nitekim erken yaşlardan itibaren kütüphane kullanımı desteklenen çocuklar, büyük olasılıkla ileriki yıllarda da kütüphane kullanıcısı olarak kalacaklardır. Fakat milli eğitim sistemi ile kütüphaneler arasında organik bağın kurulmamış olması, Türk Kütüphaneciliğinin mekân, kullanıcı ve hizmet olarak gruplanabilecek sorunlarının temeli olarak da gösterilebilir. Nitekim 6-17 yaş arası çocuk ve gençlerin hayatlarında zorunlu bir sürecin temelini oluşturan milli eğitim müfredatının, kitap okuyan ve kütüphaneyi üçüncü mekân olarak kullanan insan tipini yetiştirecek biçimde düzenlenmemiş olması kütüphane-okul arasındaki işbirliğinin kurulmasına ve çocuk ve gençlerin bu işbirliğinin doğal bir üyesi olmasına engel olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İstanbul'daki halk kütüphanelerindeki çocuk bölümlerinde, okul öncesi dönem çocukları için ayrılmış olan alanların uygunluğunu analiz etmektir. Bu çalışma kapsamında, halk kütüphanelerinde en az %25 oranında temsil edilmesi gereken çocuk bölümlerinin koleksiyon, hizmetler, faaliyetler ve mekân olarak ne kadar etkin olduğu ve halk kütüphanelerinin hizmet planlarını oluştururken okul öncesi dönem çocuklarına bu planlamada ne ölçüde yer verdiği analiz edilmiştir. Bu analizleri gerçekleştirmek için, İstanbul'un farklı bölgelerinde faaliyet gösteren 30 tane halk kütüphanesinde bu çalışmalar yapılmıştır. Çalışmada kullanılan veri toplama formları 5 faktör altında 20 kriterden oluşmaktadır. The subject of preschool education was among the major agenda issues in Turkey especially in the 2000s, and some legal arrangements have been made by the Ministry of National Education for the dissemination and support of preschool education. Although efforts are being made to increase the enrollment rate in preschool education, parallel to these dissemination efforts, it is important to develop studies to support free educational services out of school. Providing the access of children from different socioeconomic backgrounds to the public libraries where special areas and programs are prepared for them will be a very important opportunity to equalize academic differences between children and reduce emotional vulnerabilities. As a matter of fact, children whose library use has been promoted since early ages are likely to remain library users in the future. Unfortunately, the lack of an organic link between the national education system and the libraries is a serious problem. As a matter of fact, the national education curriculum, which forms the basis of a compulsory period in the lives of children and adolescents between the ages of 6 and 17, is not designed to educate people who read books and use the library as the third space. The purpose of this study is to analyze the appropriateness of the areas designated for preschool children in the children's sections of public libraries in Istanbul. This study analyzes the way in which the children's sections, which should constitute at least 25% of the public libraries, are effective as collections, services, activities and space, and how the public libraries provide service plans to preschool children in this plan. These analyses were carried out in 30 public libraries in different regions of Istanbul. The data collection forms used in the study consist of 20 criteria under 5 factors.

Okul Öncesi Eğitim Sorunu ve Okullaşma Oranı by İngilizce Öğretmeni Sefa Sezer
1 T.C. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Bilim Dalı EĞİTİM ÖĞRETİM DE OKUL ÖNCESİ EĞİTİM SORUNU VE OKULLAŞMA ORANI Yüksek Lisans Bitirme Projesi Semineri Sefa SEZER Danışman: Doç. Dr. Muhammed TURHAN Elazığ, 2019

2 YÜKSEK LİSANS BİTİRME PROJESİ SEMİNERİ KABUL TUTANAĞI EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE Doç. Dr. Muhammed TURHAN Danışmanlığında, Sefa SEZER tarafından hazırlanan bu çalışma../../2019 tarihinde aşağıdaki jüri üyeleri tarafından Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı nda Yüksek Lisans Projesi Semineri olarak kabul edilmiştir. Başkan : İmza:.... Jüri Üyesi : İmza:.... Jüri Üyesi : İmza:....

3 ÖN SÖZ Günümüzde okul öncesi eğitim kurumlarının önemi hemen herkes tarafından kabul edilmektedir. Ancak, okul öncesi eğitim kurumlarının işlevini, çalışan annelerin çocuklarını bıraktıkları bir çeşit bakım kurumu gibi değerlendirerek açıklamak doğru değildir. Anneler çalışsın ya da çalışmasın, okul öncesi dönemdeki çocukların tümü, gelecekteki eğitim yaşantılarının ilk basamağında okul öncesi eğitim kurumlarından geçmelidirler. Okul öncesi eğitim kurumları; kişiliğin şekillendiği bu dönemi, çocukların fiziksel, sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimleri açısından en sağlıklı şekilde geçirmesini, onları hayata hazırlamayı ve aileyi okul öncesi eğitimi konusunda bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Çocuk tüm gelişimlerine ilişkin temel bilgi beceri, tutum ve alışkanlıkları ailede kazanmaktadır. Bu açıdan aile, çocuğun bakımı, gelişimi ve eğitiminden sorumlu başlıca kurum olma özelliği taşımaktadır. Aileden sonra, okul öncesi eğitim kurumları çocuğu toplumsal yaşama hazırlamada aileyi destekleyen kurumlar olarak sistem içinde yerlerini almaktadır. Bu doğrultuda, özellikle gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi Türkiye de de okul öncesi eğitim kurumları, olumsuz çevresel koşullarda yaşayan dezavantajlı bölgelerdeki çocukların diğer çocuklara göre eksik yöndeki eğitim ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Böylelikle onların ilköğretime mümkün olduğunca eşit koşullarda başlamalarını sağlamak konusunda önemli rol oynamaktadır. Eğitim yöneticiliği sınavına hazırlanmış, sınavı kazanmış ve üstelik eğitim yönetimi ve teftişi konusunda yüksek lisans eğitimi almış bir öğretmenim. Bu konuyla ilgili sürekli tartışmalara tanıklık etmiş bir kişi olarak, eğitimci arkadaşlarımın mağduriyetlerine az da olsa katkı sağlayacağı düşüncesiyle, bu konuya bilimsel katkı sağlamak istedim. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Teftişi bölümünde okuduğum sırada danışmanlığımı yapan Doç. Dr. Tuncay Yavuz ÖZDEMİR / Doç. Dr. Muhammed TURHAN a ve bu sırada ders aldığım hocalarım Prf. Dr. Mukadder BOYDAK ÖZAN, Doç. Dr. İmam Bakır ARABACI; Doç. Dr. Zülfü DEMİRTAŞ, Doç. Dr. Necmi GÖKYER; Doç. Dr. Muhammed TURHAN ve sınıf arkadaşlarıma ayrı ayrı teşekkür ederim. Araştırmamıza katılan ve anketleri sabırla ve ilgiyle dolduran yönetici ve öğretmen meslektaşlarıma ayrı ayrı teşekkür ederim. Manevi katkılarından dolayı aileme teşekkür ederim. Elazığ-2019 Sefa SEZER II

4 ÖZET Yüksek Lisans Bitirme Projesi Semineri Eğitim Öğretim de Okul Öncesi Eğitim Sorunu ve Okullaşma Oranı Sefa SEZER Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Bilim Dalı Elazığ, 2019; Sayfa: XI+48 Araştırmanın problemi, Eğitim Öğretim de Okul Öncesi Eğitim Sorunu ve Okullaşma Oranı. Araştırmanın amacı, Türk Eğitim Sistemindeki Okul Öncesi Eğitim Problemini Ortadan Kaldırmak ve Okullaşma Sorunu hakkında detaylı araştırmalarda bulunmaktır. Bununla birlikte ilköğretim okulöncesi eğitim kurumlarında görev yapan Okul Öncesi ve Branş Öğretmenlerinin Okul Öncesi Eğitimde Yaşanan Sorunlar ve Okullaşma Problemiyle ilgili veriler ortaya

Çocuklara küçük yaşlardan itibaren okuma alışkanlığının ve sevgisinin aşılanması büyük önem taşımaktadır. Bunun en eğlenceli ve etkili aracı ise çocuk kitaplarıdır. Erken yaşlardan itibaren çocukların ilgi ve meraklarına hitap eder nitelikte hazırlanmış çocuk kitapları ile etkileşime girmelerine olanak sağlanması yoluyla onların okumayı eğlenceli bir uğraş olarak görmeleri ve dolayısıyla okumaya karşı olumlu tutum geliştirmeleri sağlanabilir. Bununla birlikte çocuğun ilgisini çeken veya okurken eğlendiren her çocuk kitabının çocuğun gelişiminde olumlu etkiler bırakacağını söylemek mümkün değildir. Bu doğrultuda çocuk kitabı yazarlarına, yayınevlerine ve ebeveynlere çocuk kitabı biçimi ve içeriği açısından rehberlik edecek genel bir çerçeveye ihtiyaç olduğu görülmektedir. Türkiye’de hedef kitlesi okul öncesi olan çocuk kitaplarında bulunması gereken özelliklerin belirlenmesi üzerine yapılan çalışmalar incelendiğinde çalışmaların genelinde alanyazında yer alan biçim ve içerik açısından genel kabul görmüş görüşler derlenerek çocuk edebiyatı metinlerinde bulunması gereken özellikler ortaya konmuştur. Çocuk kitaplarının çocukların gelişim düzeylerine uygunluğunun değerlendirilmesinde kriter olabilecek bir çerçeve bulunmamasına karşın çocuk kitaplarının niteliklerini farklı boyutlar açısından inceleyip değerlendiren çok sayıda çalışma yapılmış olduğu görülmektedir. Çocuk kitaplarının çocukların gelişim düzeyine uygun olup olmadığı konusunda hem yazım sürecinde çocuk kitabı yazarlarına hem de kitap seçim sürecinde ebeveynlere rehberlik edecek kriterler bulunmamaktadır. Şayet çocuk kitaplarının okurken eğlendirmesi dışında çocuğun gelişimini olumlu yönde etkilemesi ve çocuk üzerinde olumsuz etki bırakmaması isteniyorsa, yazar ve çizerlerin gelişimi destekleyici nitelikte kitaplar yazması ve ebeveynlerin de bu nitelikte kitaplar seçmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, çocuk kitaplarında bulunması gereken çocuğun gelişimini destekleyici niteliklerin neler olduğunun ortaya konması önem kazanmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada “48-66 aylık çocukların gelişim düzeylerine uygun çocuk kitapları nasıl olmalıdır?” sorusuna cevap aranmıştır. Çalışmada alan uzmanlarının görüşleri arasında fikir birliğine ulaşmayı amaçlayan Delphi tekniği kullanılmıştır. Delphi tekniği, Türkiye’de çocuk edebiyatı alanında çalışmalar yapan akademisyenler ve çocuk kitabı yazarlarının katılımıyla 3 tur olarak gerçekleştirilmiştir. Delphi birinci turunda uzmanlara “48-66 aylık çocukların gelişim düzeylerine uygun çocuk kitabı özellikleri nasıl olmalıdır?” sorusu yöneltilmiş ve gelen cevaplar içerik analizi tekniği ile incelenerek 2 ana tema, 14 alt tema ve 217 madde belirlenmiştir. Delphi ikinci ve üçüncü turlarında ise medyan, üçüncü çeyrek, birinci çeyrek ve çeyrekler arası genişlik hesaplamaları yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda iki ana tema (biçim ve içerik) ve 14 alt tema altında yer alan toplam 108 madde üzerinde görüş birliği sağlanmıştır.

It is of a great importance to cultivate a reading habit and affinity for books in children from an early age. The most fun and effective tool for this endeavor is children's books. Through the provision of children's books that are elaborated to appeal to interests and curiosity of children from an early age, conducing children to regard reading as fun and thus develop a positive attitude towards reading can be achieved. However, it is not possible to say that each child's book that entertains children will have a positive impact on the development of children. In this respect, there is a need for a general framework that can guide the children's book authors, publishers, and parents in terms of what format and content these book should have. When the studies conducted in Turkey with a view to determinate what properties should be included in children's books and whose target group is preschool are examined, it is seen that studies generally compile opinions generally accepted in terms of content and form and has they introduce features to be included in compiling children's literature text. It can be seen that although there is not a framework for evaluating the suitability of the children's books to children's development, there are numerous studies carried out to inspect and assess the quality of children's books from different dimensions. There is a lack of criteria to determine whether or not children's books contribute to the development of children, both for the process of redaction that can help authors and to guide parents through the process of selection. If it is requested that not only children's books entertain while reading but also they have a positive effect on the child's development and not any negative effects on children, it is necessary that authors and illustrators produce books supporting the development and parents choose the books with these qualities. In this context, it is becoming increasingly important to put forward what qualifications are needed in children's books that can contribute to the development of children. In this respect, the study is looking for an answer to this problem: "What kind of children's books are appropriate for the children aged between 48 and 66 months?" In this study, Delphi technique designed to reach consensus among field experts' views was used. Delphi technique was carried out in 3 rounds with the participation of academics and children's book authors who work in the field of children's literature in Turkey. In the first round of the Delphi study, experts were asked: "What are the appropriate features children's book should have according to the development level of children aged between 48 and 66 months?" and responses received were examined with the content analysis technique and 2 main theme, 14 sub theme and 217 article were determined. In the second and third rounds of the Delphi, median, third quarter, first quarter and inter-quarter width calculations were made. As a result of the research, consensus was reached on two main themes (format and content) and total of 108 articles enumerated under 14 Sub-themes.

Okul öncesi dönem birçok becerinin kazanımı için kritik bir dönemdir. Sosyal hayatta konuşma, okuma ve yazma ne kadar önemliyse dinleme de o kadar önemli ve gerekli bir beceridir. Ancak okul öncesi dönem üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında dinleme ve sosyal beceriler üzerine çalışmaların yetersiz olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı; 48-60 aylık çocukların dinleme becerileri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelemesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilen araştırmanın verileri Okul Öncesi Dönem Çocuklarına Yönelik Dinleme Becerilerini Değerlendirme Ölçeği ve Okul Öncesi Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu 48-60 ay grubundan 165 çocuk oluşturmaktadır. Katılımcıların seçiminde basit tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde ilişki ve fark testlerinden yararlanılmıştır. Bu araştırma sonucunda 48-60 ay grubundan çocukların dinleme becerileri ve sosyal becerileri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çocukların cinsiyetlerinin ve anne- baba öğrenim düzeyinin dinleme ve sosyal beceri düzeyleri üzerinde düzeyinde anlamlı fark yarattığı görülmektedir. Annelerin ve babaların öğrenim düzeyi arttıkça çocukların dinleme ve sosyal becerilerinin arttığı sonucuna ulaşılmıştır.

The preschool period is a critical period for the acquisition of many skills. As speaking, reading, and writing are important in social life, listening is also an important and necessary skill. However, when looking at the studies on preschool period, it is seen that studies on listening and social skills are insufficient. The aim of this study is to investigate the relationship between listening skills and social skills of 48-60 month-old children. The data of the research, which was carried out with the relational scanning model, one of the quantitative research methods, was collected by using The Evaluation Scale of Preschool Period Children’s Interception Skill and the teacher form of Preschool Social Skills Assessment Scale. The participant group of the study consists of 165 children from the 48- 60 months group. A simple random sampling method was used in the selection of the participants. Relationship and difference tests were used to analyze the data. As a result of this study, it was concluded that there is a positive significant relationship between the listening skills and social skills of 48-60 months-old children. It is seen that the gender of the children and the education level of parents make a significant difference in the level of listening and social skills. It was concluded that as the education level of mothers and fathers increased, the listening and social skills of children increased.

ÖZET Sosyal duygusal gelişim, çocuğun kendini ifade edebilmesi, duygularını kontrol edebilmesi, kendisiyle ve çevresiyle uyum içinde olabilmesidir. Çocukların gelecekteki okul başarısının temelinde sosyal ve duygusal gelişimleri önemli rol oynamaktadır. Okul öncesi dönemde, çocuklar, duygularını yönetmeye ve kontrol etmeye başlarlar. Sosyal ortama uygun davranma becerisi olarak tanımlanan sosyal beceriler, kişilerarası ilişkilerin kurulmasında gerçekleştirilmesinde önemli rol oynamaktadır. Yapılan araştırmalarda çocukların sosyal becerileri altı yaşına kadar kazanamadıklarında, sonraki yıllarda ve yetişkinlikte bu becerileri kazanmakta zorluk çektiklerini göstermektedir. Bu araştırmada, okul öncesi dönemdeki çocukların sosyal ve duygusal uyumları ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda değişkenlerin birlikte değişip değişmediğinin belirlenmesi ve değişim varsa bu değişimin hangi yönde olduğunu saptamak için ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma, Kilis İline bağlı merkez ilkokul ve ortaokul bünyesinde bulunan anasınıfları ile bağımsız anaokullarında okul öncesi eğitime devam eden tesadüfi örneklem seçim yoluyla belirlenen 48-66 aylık 103 kız, 97 erkek çocuk olmak üzere toplam 200 çocukla gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği (Avcıoğlu (2007), Marmara Sosyal Duygusal Uyum Ölçeği (Güven, Işık 2006) ve Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçekler ve bilgi formu öğretmenler tarafından doldurulmuştur. Sosyal duygusal uyum ve sosyal beceriler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla Pearson korelasyon katsayısı testi yapılmıştır. Verilerin analizi sonucunda sosyal becerileri değerlendirme ölçeğinin kişiler arası beceriler alt ölçümü ile kızgınlık davranışlarını kontrol etme ve değişikliklere uyum sağlama becerileri, akran baskısı ile başa çıkma becerileri, sözel açıklama becerileri, kendini kontrol etme becerileri, amaç

Bu çalışmanın amacı; Satranc-ı Urefa oyununu, okul öncesi dönemdeki öğrencilerin değer eğitiminde kullanılabilecek eğitsel bir oyun şeklinde uyarlamak, geliştirilen oyunun öğrencilere değerleri öğretmedeki etkisini ve öğrencilerin oyun hakkındaki görüşlerini belirlemektir. Araştırmada yaklaşık 1500 yıl önce Hindistan'da bulunmuş ve Osmanlı İmparatorluğunda tasavvuf kültürünü benimsetmek amacıyla kullanılmış bir oyun olan Satranc-ı Urefa oyununun temel kuralları esas alınarak, okul öncesi öğrencilerinin değerler eğitiminde kullanılabilecek bir oyun geliştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2013-2014 Eğitim-Öğretim yılında Erzurum il merkezinde bulunan özel iki okul öncesi eğitim kurumunda öğrenim gören 5-6 yaş arasındaki 16 öğrenci oluşturmaktadır. Nitel araştırma yöntemi kullanılan araştırmada, verilerin toplanmasında doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Veriler; yarı yapılandırılmış mülakat formu, yapılandırılmamış gözlem ve araştırmacılar tarafından geliştirilen oyun ile elde edilmiştir. Araştırma sonucunda geliştirilen oyunun, öğrencilerin değerleri benimsemelerine ve değerleri davranışa dönüştürmelerine destek olan eğitsel bir oyun olarak uygulanabileceği kanısına varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Satranc-ı Urefa, Değer, Değerler Eğitimi, Okul Öncesi Dönem, Eğitsel Oyun.

An Examplary Study on the Use of the Game of Satranc-ı Urefa in the Values Education During Preschool PeriodAbstractThe  aim  of  this  research  is  to  adapt  the  game  of  Satranc-ı  Urefa  in  the  values education of preschool children; to identify the influence of this game in values education as well as to determine the students’ views on this game. In this research, an educational game has been developed in order to use it in the values education of preschool students by  incorporating  the  foundational  principles  of  Satranc-ı  Urefa  which  was  a  game founded in India 1500 years ago and had been used to appropriate Islamic mysticism in the Ottoman Empire.  The sample of study consisted of 16 students aged 5 to 6 from two private preschool institutions that were based in the provincial centre of Erzurum during the academic year of 2013-2014. The qualitative research method was used in this research along with the document analysis method to collect data. The data was collected by semi-structured interviews, unstructured observations as well as the game developed by the researchers.  As a result of the study, it is concluded that the developed game can be applied as an educational game to aid the students to appropriate values and adapt these values into behaviour.

Keywords:  Satranc-ı Urefa, Valu, Values Education, Preschool, Educational Game.

ÖZ Bu araştırmanın amacını 3-5 yaş arası çocuğu olan annelerin çocuklarına karşı olan tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu olarak Diyarbakır İli Ergani ilçesinde bulunan Ergani Devlet Hastanesindeki Çocuk Gelişimi Birimi'ne başvuran 3-5 yaş arası çocukların anneleri seçilmiştir. Araştırmada veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ve Öğretir-Özçelik (2004) tarafından Türkçeye uyarlanan geçerlik ve güvenirlik çalışması yapılan Hamel Anne Tutum Testi vasıtasıyla elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizi sonucunda ailedeki çocuk sayısının demokratik, aşırı koruyucu ve ilgisiz-tutarsız tutumu etkilediği çocuğun yaşının demokratik tutumu etkilediği, ailenin gelir düzeyinin ilgisiz tutarsız tutumu etkilediği bulunmuştur. Çocuğun cinsiyetinin ve çocuğun okul öncesi eğitim alıp almama durumunun anne tutumunu etkilemediği tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:Anne tutumları, anne tutumlarını etkileyen faktörler,okul öncesi dönem
ABSTRACT The aim of this study is to examine the mothers' attitudes towards their children between 3-5 old years old in terms of some variables. The study group was selected from the mothers of 3-5 years of age children who applied to the Child Development Unit at Ergani State Hospital in Ergani District of Diyarbakir province. The data in the research was obtained through the Personal Information Form prepared by the researchers as well as the Hamel Mother Attitude Test which was adapted to the Turkish language with content validity and reliability test by Öğretir-Özçelik (2004). As a result of the analysis of the data, it was found that the number of children in the family affects the democratic sub-scale as well as over-protected, inconsistent and authoritarian sub-scales. It was determined that the gender of the child and the situation whether the child received preschool education or not do not affect any sub-scale of the mother's attitudes.
Keywords: Mother Attitudes,factors affecting maternal attitudes,preschool period.

Okul öncesi eğitim; çocukların zihinsel, bedensel, duygusal ve sosyal yönden gelişimlerinin bireysel düzeylerine uygun zengin uyarıcı ortamlarda desteklenmesi, onları ilköğretime hazırlaması bakımından önemli bir süreçtir. Katılımcıların veri toplama aracında yer alan açık uçlu soruya verdikleri yanıtlar nitel paradigma doğrultusunda içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Bu araştırmada Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki TEGM’ne bağlı okul öncesi eğitim kurumlarında bulunan okul öncesi fen eğitimine yönelik kaynakların ve materyallerin; durum tespitinin yapılması hedeflenmiştir. Ayrıca buna ek olarak okul öncesi fen eğitimi ile ilgili sınıf ortamlarındaki materyal ve kaynakların kullanılabilirliğinin tespiti açısından okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, tarama modeli kullanılarak veri toplanmıştır. Araştırmanın katılımcıları, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Malatya ilinde yer alan okul öncesi eğitim kurumlarında görev yapmakta olan öğretmenler arasından, tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen 200 okul öncesi öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada toplanan veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen “Fen Eğitimi Anketi” ile elde edilmiştir. Söz konusu veri toplama aracı, uzman görüşü alınıp, pilot çalışma ile test edildikten sonra uygulamaya hazır hale getirilmiştir ve iç tutarlılığı 0.87 olarak hesaplanmıştır. Katılımcıların veri toplama aracında yer alan açık uçlu soruya verdikleri yanıtlar nitel paradigma doğrultusunda içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın sonucunda, örneklemde yer alan kurumlardaki fen merkezlerinin eğitsel materyal ve araç-gereçler bakımından MEB okul öncesi eğitim programında belirtilenlere kıyasla zayıf ve yetersiz olduğu, var olan materyallerin ise etkili ve verimli kullanılamadığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda ulaşılan sonuçlara dayalı olarak öneriler getirilmiştir.

Okul öncesi dönem çocukları içinde bulundukları aile ve çevrede kazandıkları deneyimler yoluyla, günlük yaşamda karşılaştıkları problemleri izleme, tahminlerde bulunma, planlamalar yapma gibi adımlarla çözmeye çalışırlar. Duygu ve davranışlarında kendini kontrol etme ve düzenleme becerileri kazanan çocukta, olumlu benlik algısının oluşumu desteklenebilir. Dolayısıyla çocuklarda olumlu benlik algısının geliştirilmesi ve desteklenmesi açısından, söz konusu iki kavramın birbirlerine etkileri üzerine araştırmalar yapılması gerektiği düşünülmektedir. Bu nedenle araştırmanın amacını; okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri ile benlik algıları arasındaki ilişkisinin incelenmesi ve çocukların öz düzenleme becerileri ile benlik algılarının demografik özelliklere göre (cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, anne ve baba öğrenim durumu, okul öncesi eğitim kurumuna devam etme süresi) incelenmesi oluşturmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu; devlete ait okul öncesi kurumuna devam etmekte olan 220 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, "Öz Düzenleme Becerileri Ölçeği" ve "DeMoulin Çocuklar İçin Benlik Algısı Ölçeği" uygulanmıştır. Araştırma sonucunda, okul öncesi dönem çocuklarının öz düzenleme becerileri ile benlik algıları arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca çocukların öz düzenleme becerilerinin cinsiyet, yaş ve okul öncesi eğitim kurumuna devam etme süresi değişkenlerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çocukların benlik algılarının ise anne ve baba öğrenim durumu ve okul öncesi eğitim kurumuna devam etme süresi değişkenlerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Öz
Kitaplar, çocukların bilişsel, duygusal, psiko-motor gelişimlerini destekleyen, dil, sosyal ve ahlaki gelişimlerine de doğrudan etki eden önemli bir araçtır. Çocuklar kitap sayesinde düşünme, problem çözme, yaratıcılıklarını ve yeteneklerini geliştirme fırsatlarına sahip olurken, doğaya, insanlara, doğada gördüğü diğer canlılara ve olaylara karşı da hassasiyet geliştirmektedir. Bunun yanı sıra kitap, çocukların kişilik gelişimine katkı sağlamakta, duygusal ve ruhsal ihtiyaçlarının karşılanmasında da önemli ölçüde etki etmektedir. Bir insanın oluşumunda bu derece önemli katkıları olduğu bilinen kitapların, maalesef toplumumuzdaki okunma oranı son derece düşüktür. Geleceğin yetişkini olan okul öncesi dönem çocuklarına okuma alışkanlığı kültürü kazandırılmaya başlanmadığı sürece, kitap okumama sorununun devam edeceği açıktır. Son yapılan araştırmalarda ailelerdeki okuma oranları da oldukça düşük seviyede tespit edilmiştir. Dolayısıyla, okul öncesi dönem çocuklarına okuma alışkanlığı kazandırma görevi eğitim kurumlarına kalmıştır. Bunun için hem kamu hem de özel eğitim kurumlarında anaokulu kütüphanelerinin kurulması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, okul öncesi dönem çocuklarının gelişim sürecinde kitabın önemini göstermek ve bu süreçte anaokulu kütüphanelerine ihtiyaç olduğunu vurgulamaktır.
Anahtar sözcükler: Okul Öncesi Dönem, Okuma Alışkanlığı, Anaokulu Kütüphanesi, Kitabın Önemi Abstract
Books not only support children's cognitive, emotional, psychomotor development, but they are also essential in language, social and moral development of children. Thanks to books, children have the opportunity to improve their thinking and problem solving skills and to develop their creativity. Furthermore, books help children to be aware of their environment, nature, people, and other living things. In addition to all these, books contribute to personality development of children and to meet the emotional and psychological needs. Although it is known that books are significant in people's life, in our society book reading rate is extremely low. Unless reading culture is created among pre-school children who will shape the future, low rate of book reading problem can't be tack- led. Recent researches have showed that book reading rate of parents is also at low levels. Therefore, educational institutions are charged with the responsibility of developing reading habit in children. Accordingly, it is necessary to establish libraries for pre-school children both in private and public schools. The aim of this study is to empha- size the importance of the books the development period of the preschool children and to provide pre-school children in mind the formation of books and libraries perception and to emphasize the need for it preschool library.
Keywords: Preschool Period, Reading Habits, Preschool Library, Importance of Books

Bu çalışmada İstanbul ili Üsküdar, Bağcılar, Bahçelievler, Beşiktaş ve Kadıköy ilçelerinde bulunan İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne bağlı yedi çocuk kütüphanesinde görev yapmakta olan kütüphane personellerinin mesleki niteliklerinin incelenmesi ve ilgili durum tespiti yapılması amaçlanmıştır. Araştırma modelinde, nitel araştırma yöntemlerinden olan betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından ilgili literatürden yararlanılarak hazırlanmış olan “Çocuk Kütüphanesi Personel Görüşme Formu” kullanılmıştır. Araştırma çocuk kütüphanelerinde görev yapan personeller ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak yürütülmüştür. Sözü edilen formda çocuk kütüphanelerinde görev yapan personellerin mesleki niteliklerini belirlemeye yönelik olarak hazırlanmış olan 20 adet görüşme sorusu bulunmaktadır. Araştırmanın verileri toplanmış olup analiz aşamasındadır.

Öz Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık çocukların annelerinin çocuklarına yönelik tutumlarını ve sosyo demografik niteliklerin tutuma etkisini incelemektir. Çalışmanın örneklemini Ankara'da ikamet eden, okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 281 anne ve çocuk oluşturmuştur. Veri temizleme yöntemi ile 268 anne hakkında istatistiki veriler ele alınmıştır. Alt sosyo-ekonomik bölge olarak Altındağ, üst sosyo-ekonomik bölge olarak ise Çankaya bölgesi incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak Karabulut Demir (2007) tarafından geliştirilen Ebeveyn Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek 46 madde ve 4 alt boyuttan oluşmaktadır. Alt boyutlar otoriter, koruyucu, demokratik ve izin verici tutum olarak belirlenmiştir. Araştırmaya 60-72 ay arası çocuğa sahip 281 anne gönüllü olarak katılmıştır. Demografik ve kişisel bilgiler edinmek amacı ile araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Araştırmada; anne tutumları ile çocuğun cinsiyeti, yaşı, annenin çalışma ve eğitim durumu, ailedeki çocuk sıralaması, annenin yaşı, ailedeki çocuk sayısı ve ekonomik durumunu nasıl değerlendirdiği arasındaki ilişkiye bakılmış T testi, ANOVA, Tukey HSD çoklu karşılaştırma analiz işlemleri uygulanarak elde edilen sonuçlar paylaşılmıştır. Buna göre annenin eğitim durumu ile aşırı koruyucu ve otoriter tutum arasında ilk ve ortaöğretim mezunu anneler lehine anlamlı düzeyde farklılaşma bulunmuştur. Yine hem alt hem üst sosyo-ekonomik düzeyde anne tutumları ile çocuğun ailedeki doğuş sırası arasındaki ilişkiye bakılmış aşırı koruyucu tutumun birinci çocuk lehine anlamlı düzeyde farklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ekonomik durumunu düşük ve orta olarak gören annelerde otoriter tutum daha fazla görülürken anne tutumları ile çocuğun cinsiyeti, çocuğun yaşı ve annenin yaşı arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Toplumumuzun geleceği olan çocuklarımızın sağlıklı gelişimleri için annelere ve anne adaylarına konu ile ilgili bilgilendirme çalışmaları yapılmasının yararlı olacağı sonucuna ulaşılmıştır. Abstract The aim of this study is to investigate the attitudes of mothers of 60-72 months old children attending preschool education institutions to their children and the effect of socio-demographic characteristics on attitudes. The sample of the study consisted of 281 mothers and children residing in Ankara and attending preschool education institution. The data cleaning method was used to analyze statistical data about 268 mothers. Altındağ as the lower socioeconomic region and Çankaya as the upper socioeconomic region were examined. Parental Attitude Scale developed by Karabulut Demir (2007) was used as data collection tool. The scale consists of 46 items and 4 sub-dimensions. The sub-dimensions were defined as authoritarian, protective, democratic and permissive attitudes. 281 mothers with children between 60-72 months participated in the study voluntarily. Personal Information Form prepared by the researcher was used to obtain demographic and personal information. In the study; mother attitudes and gender, age, mother 's working and education status, family ranking of children, mother' s age, the number of children in the family and the relationship between how the economic status was evaluated by using the T test, ANOVA, Tukey HSD multiple comparison analysis procedures were shared with the results obtained. Accordingly, a significant difference was found between the mother's educational level and overprotective and authoritarian attitude in favor of primary and secondary school mothers. Again, the relationship between mother's attitudes at lower and upper socioeconomic levels and the birth order of the child was examined and it was concluded that the overprotective attitude was significantly different in favor of the first child. While the authoritarian attitude was higher in the mothers who considered their economic status as low and medium, no significant difference was found between the mothers' attitudes and the gender of the child, the age of the child and the age of the mother. It was concluded that it would be beneficial to conduct information studies on mothers and prospective mothers for the healthy development of children who are the future of our society.

Okul öncesi dönem birçok becerinin kazanımı için kritik bir dönemdir. Sosyal hayatta konuşma, okuma ve yazma ne kadar önemliyse dinleme de o kadar önemli ve gerekli bir beceridir. Ancak okul öncesi dönem üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında dinleme ve sosyal beceriler üzerine çalışmaların yetersiz olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı; 48-60 aylık çocukların dinleme becerileri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelemesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilen araştırmanın verileri Okul Öncesi Dönem Çocuklarına Yönelik Dinleme Becerilerini Değerlendirme Ölçeği ve Okul Öncesi Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu 48-60 ay grubundan 165 çocuk oluşturmaktadır. Katılımcıların seçiminde basit tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde ilişki ve fark testlerinden yararlanılmıştır. Bu araştırma sonucunda 48-60 ay grubundan çocukların dinleme becerileri ve sosyal becerileri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çocukların cinsiyetlerinin ve anne- baba öğrenim düzeyinin dinleme ve sosyal beceri düzeyleri üzerinde düzeyinde anlamlı fark yarattığı görülmektedir. Annelerin ve babaların öğrenim düzeyi arttıkça çocukların dinleme ve sosyal becerilerinin arttığı sonucuna ulaşılmıştır. The preschool period is a critical period for the acquisition of many skills. As speaking, reading, and writing are important in social life, listening is also an important and necessary skill. However, when looking at the studies on preschool period, it is seen that studies on listening and social skills are insufficient. The aim of this study is to investigate the relationship between listening skills and social skills of 48-60 month-old children. The data of the research, which was carried out with the relational scanning model, one of the quantitative research methods, was collected by using The Evaluation Scale of Preschool Period Children’s Interception Skill and the teacher form of Preschool Social Skills Assessment Scale. The participant group of the study consists of 165 children from the 48- 60 months group. A simple random sampling method was used in the selection of the participants. Relationship and difference tests were used to analyze the data. As a result of this study, it was concluded that there is a positive significant relationship between the listening skills and social skills of 48-60 months-old children. It is seen that the gender of the children and the education level of parents make a significant difference in the level of listening and social skills. It was concluded that as the education level of mothers and fathers increased, the listening and social skills of children increased.

Bu araştırmanın genel amacı, okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelimleri ile annelerinin ilgi düzeyleri arasındaki ilişkinin tespit edilmesidir. Ayrıca okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelimleri ile annelerinin ilgi düzeyleri cinsiyet, çocuğun yaşı, kardeş sayısı, doğum sırası, anne yaşı, anne öğrenim durumu, anne çalışma durumu değişkenleri açısından incelenmiştir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişki tarama modeli ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim ve öğretim yılında İstanbul ilinde okul öncesi eğitim kurumlarına devam etmekte olan 218 çocuk ve bu çocukların anneleri oluşturmaktadır. Okul öncesi dönem çocuklarının saldırganlık yönelim düzeyleri ortalamanın altında; annelerinin ilgi düzeyleri ortalamanın üzerindedir. Çocukların saldırganlık yönelimleri ile anne ilgileri arasında düşük düzeyde ve negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Okul öncesi dönem birçok becerinin kazanımı için kritik bir dönemdir. Sosyal hayatta konuşma, okuma ve yazma ne kadar önemliyse dinleme de o kadar önemli ve gerekli bir beceridir. Ancak okul öncesi dönem üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında dinleme ve sosyal beceriler üzerine çalışmaların yetersiz olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı; 48-60 aylık çocukların dinleme becerileri ile sosyal becerileri arasındaki ilişkinin incelemesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli ile gerçekleştirilen araştırmanın verileri Okul Öncesi Dönem Çocuklarına Yönelik Dinleme Becerilerini Değerlendirme Ölçeği ve Okul Öncesi Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın katılımcı grubunu 48-60 ay grubundan 165 çocuk oluşturmaktadır. Katılımcıların seçiminde basit tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde ilişki ve fark testlerinden yararlanılmıştır. Bu araştırma sonucunda 48-60 ay grubundan çocukların dinleme becerileri ve sos...

Dünyada olduğu gibi Türkiye'de de okul öncesi eğitim konusu özellikle 2000'li yıllarda önemli gündem konuları arasında yer almış; okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması ve desteklenmesi için Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından bazı yasal düzenlemeler yapılmıştır. Okul öncesi eğitimde okullaşma oranının artırılmasına yönelik çalışmalar yapılıyor olsa da, asıl önemli olan bu yaygınlaştırma çalışmalarına paralel olarak, okul dışı ücretsiz eğitim hizmetlerini desteklemeye yönelik çalışmaların geliştirilmesidir. Kendileri için özel alanlar ve programlar hazırlanmış olan farklı sosyo-ekonomik çevreden gelen çocukların halk kütüphanelerine erişiminin sağlanması ile çocuklar arasındaki akademik farkları eşitlemek ve duygusal kırılganlıkları azaltabilmek için çok önemli bir fırsat elde edilmiş olacaktır. Nitekim erken yaşlardan itibaren kütüphane kullanımı desteklenen çocuklar, büyük olasılıkla ileriki yıllarda da kütüphane kullanıcısı olarak kalacaklardır. Fakat milli eğitim sistemi ile kütüphaneler arasında organik bağın kurulmamış olması, Türk Kütüphaneciliğinin mekân, kullanıcı ve hizmet olarak gruplanabilecek sorunlarının temeli olarak da gösterilebilir. Nitekim 6-17 yaş arası çocuk ve gençlerin hayatlarında zorunlu bir sürecin temelini oluşturan milli eğitim müfredatının, kitap okuyan ve kütüphaneyi üçüncü mekân olarak kullanan insan tipini yetiştirecek biçimde düzenlenmemiş olması kütüphane-okul arasındaki işbirliğinin kurulmasına ve çocuk ve gençlerin bu işbirliğinin doğal bir üyesi olmasına engel olmaktadır. Bu çalışmanın amacı, İstanbul'daki halk kütüphanelerindeki çocuk bölümlerinde, okul öncesi dönem çocukları için ayrılmış olan alanların uygunluğunu analiz etmektir. Bu çalışma kapsamında, halk kütüphanelerinde en az %25 oranında temsil edilmesi gereken çocuk bölümlerinin koleksiyon, hizmetler, faaliyetler ve mekân olarak ne kadar etkin olduğu ve halk kütüphanelerinin hizmet planlarını oluştururken okul öncesi dönem çocuklarına bu planlamada ne ölçüde yer verdiği analiz edilmiştir. Bu analizleri gerçekleştirmek için, İstanbul'un farklı bölgelerinde faaliyet gösteren 30 tane halk kütüphanesinde bu çalışmalar yapılmıştır. Çalışmada kullanılan veri toplama formları 5 faktör altında 20 kriterden oluşmaktadır. The subject of preschool education was among the major agenda issues in Turkey especially in the 2000s, and some legal arrangements have been made by the Ministry of National Education for the dissemination and support of preschool education. Although efforts are being made to increase the enrollment rate in preschool education, parallel to these dissemination efforts, it is important to develop studies to support free educational services out of school. Providing the access of children from different socioeconomic backgrounds to the public libraries where special areas and programs are prepared for them will be a very important opportunity to equalize academic differences between children and reduce emotional vulnerabilities. As a matter of fact, children whose library use has been promoted since early ages are likely to remain library users in the future. Unfortunately, the lack of an organic link between the national education system and the libraries is a serious problem. As a matter of fact, the national education curriculum, which forms the basis of a compulsory period in the lives of children and adolescents between the ages of 6 and 17, is not designed to educate people who read books and use the library as the third space. The purpose of this study is to analyze the appropriateness of the areas designated for preschool children in the children's sections of public libraries in Istanbul. This study analyzes the way in which the children's sections, which should constitute at least 25% of the public libraries, are effective as collections, services, activities and space, and how the public libraries provide service plans to preschool children in this plan. These analyses were carried out in 30 public libraries in different regions of Istanbul. The data collection forms used in the study consist of 20 criteria under 5 factors.