Oway No.6 Pcversion
Oway No.6 Pcversion
Oway No.6 Pcversion
jynfoo
l t
Ydk rSmpum;
a':atmifqef;pkMunf
vlxkacgif;aqmif
trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJYcsKyf
ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJUcsKyfrS xkwfa0onfh
tkd;a0*sme,fokdU pmrlrsm;? a0zeftBuHjyKpmrsm; ay;ykdUvkdvQif
abfsu.07@gmail.com okUd ay;ykE
Yd idk yf gonf/
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm; tzGJYcsKyfrS xkwfa0onf/
tk;d a0 *sme,f 4
rmwdum
wH wm; eD aeU
3? jynfolokdYtrSmpum; a':atmifqef;pkMunf
5? rk;d vif;csed f rif;ok0Pf
6? pnf;eJv Y rf; aEGO;D tdrf
7? qk;d vku
d w f x hJ ;dk Zmwf tkid v
f if;cspf
8? t,f'Dwmh toH t,f'Dwm
9? ausmif;pkH? taMumif;pkH aygif;pkHrdaom ... Munfomwifh
14? yl;wGJaMunmcsuf
16? wHwm;eDaeY &ifrek ;f
20? zGJYpnf;ykHtajccHOya'(2008)qefYusifwkdufzsufa&; ... ckid rf if;
22? aygif;rS&r,fah tmifyJG rsdK;quf
25? ukdtmifqef;(ac:)AkdvfcsKyfatmifqef;
27? ausmif;om;vli,frsm;\ ,aeYwm0efbmvJ armifjrwfom
30? rdbjynfol ausmif;om;ausmif;olrsm;okdY jyefMum;csuf
rk;d vif;csed f
wk;H armif;acgufí
rkd;aomufcgqD? eD;avNyD[k
a&mifeDarQmfvsuf apmifhrdonf/
tqdyftrkduf? aemufa&mifvdkufonf
tdyfikdufykd;oH? em;qlnHwkdY
aomuf,HiSufaus;? oHpkHaw;wGif
arS;írSed Mf uNyw
D um;/
yifhuluGefysuf? arSmifrSxGufrnfh
eHeufaejcnf? 0if;MunfMunfukd
qnf;&nfqGwfzsef;? a&mifpkHyef;wkdY
EIwfcGef;qufBudK? oif;eHUcsdKonf
y[k&d &f rG ;f MuNyw
D um;/
Mu,feDa&SUajy;? aejcnfat;onf
arSmifajrS;y,fcs? xkdcPü
rkd;0aumif;uif? vif;wyfqifonf
vlcY iG Ef ;dI vIy&f efzw
Ydk nf;/ /
rif;ok0Pf
pnf;eJUvrf;
ckcsdefu…
nDtudkrodwod umvr[kwfawmhbl;
bDv;l ubDb;l
vluvl
qlvG,feyfvG,f rsufawmifarT;wqHk;
rsufvHk; wdrfov’mzHk;
usHK;oGif;cHvdkufMur,fqdk&if
vnfiifBuKd ;wdUk wif;&pf
tarSmifwiG ;f eufrwS yg;
yef;rsm;ryGihf
yGifhyef;rsm; rarT;rvef;
vrf;udu k rSm;,Gi;f azmufvJG
vJ&molcdk;axmif;jzpfpOfMum;rSm
usm;Oykofudk,Hkpm;arSsmfvifh
t&l;&ifhvdkolwdkUudk xm;&pf
a&pD;udk qefwufypfvkdufMu&Hkom/ /
aEGOD;tdrf
qd;k vdu
k w
f x
hJ ;kd Zmwf
vrf;uusO;f ae&wJth xJ
wzufydwfvnf; jzpfaejyefw,f/
0J,mrSm tkwfeH&HjrifhjrifhBuD;awGumvdkU
rD;avmifjymylylawGatmufrSm
vSsmawGu tvsm;om;pefUxGuf
iHhvifhaewJh rsufvHk;0dkif;BuD;rsm;jidrfouf
cyfnnhH v
hH zufuckd ;l zdUk rsm;
awmifwufajcvSr;f wdUk aES;aeBuyH/k
tkdifvif;cspf
t,f'Dwmh toH
urÇmhEkdifiHa&;ZmwfckHay:wGif wacwfwcgu pum;wcGef; wGifus,fcJhzl;onf/
]]Who sticks the knief in the agenda?}}
]]Agenda rSm "g;axmufwm b,folvJ...wJh}}
t"dyÜg,fu EkdifiHa&;jyóemawGukd ajz&Sif;&onfhtcg tMurf;zufjcif;ukd b,folY
bufu pwifvkyfaqmifovJvkdY ar;cGef;xkwfonf/
ArmhEkdifiHa&;ZmwfckHay:wGif ...
1948 ckESpf jynfwGif;ppfukd pwifaoewfazgufcJhol?
1958 ESifh 1962 ppftmPmodrf;rIrsm;ukd pwifusL;vGefcJhol?
1962 ckESpf Zlvkdifv(7)&ufaeYwGif ausmif;ol ausmif;om;rsm;ukd
yxrqkH; pwifypfowfcJhol?
1988 ckESpf &Spfav;vkH;vlxkvIyf&Sm;rIBuD;ukd aoewfoHrsm;jzifh
pwiftqk;H owfapcJo h ?l
xkdw&m;cHrSm wOD;wnf;omjzpfonf ... ppftmPm&Sifpepf/
,ckvnf; awGUqkHaqG;aEG;onfhenf;jzifh ajz&Sif;&efawmif;qkdaeonfh ArmhEkdifiHa&;
ZmwfcaHk y:wGif ppftmPm&Sipf epf u a&G;aumufyOJG ya'qko d nfh "g;wacsmif;ukd pku
d v f u dk yf gNy/D
xk"d g;onf trsKd ;om;'Dru
dk a&pDtzGcYJ sKyEf iS hf wkid ;f &if;om;ygwDrsm; tygt0if &[ef;&Siv f ?l
ausmif;om;jynfolw&yfvkH;ukd ppftmPm&SifwkdYu igwkdYvufxJrSm aoewf&Sdw,f? 'gaMumifh
igwkdYvkyfcsif&m vkyfw,fvkdY pdefac:vkdufonfh "g;wacsmif;yifjzpfonf/
rnfolrqkd ukd,fBudKufonfhvrf;ukd a&G;Ekdifonf/
tm;vk;H aumif;ygonf q&mBu;D ...qkNd y;D rdrw d u Ydk ,dk u
f sKd ;twGuf ajcokwyf q
k ;dk a>rpG,f
usdK; ppftmPm&SifpepfacG;uwufrS vkdufvkdu vkdufEkdifonf/
xkdolrsm;ukd toifwkdY oGm;vkd&m oGm;apawmh[kom qkd&rnf/
ppftmPm&Sipf epf\ "g;wacsmif;ukd qGEJ w I Ef idk zf u
Ydk m; aemufxyf"g;wacsmif; vkv d rd rhf nf/
xkd"g;rSm vlxkbufukd rsufESmrljcif;ESifh vlxkwkdufyGJyif/
vlxkwkdufyGJuyif ppftmPm&SifwkdY\ Agenda ay:pkdufxm;aom "g;ukd qGJEIwfEkdif
ayvdrfhrnf? EkdifiHa&;jyóemrsm;ukd awGYqkHaqG;aEG;a&;pm;yGJ0kdif;ay:okdY wifEkdifayvdrhfrnf/
jynfolvlxktusKd;aqmif&Gufvkdolrsm;onf ...
vlxkbufokdY rsufESmrlvsuf nDnDnGwfnGwfjzifh
ukd,fhvrf;ukd,favQmufMu½kHom/
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm; tzGJYcsKyfrS xkwfa0onf/
9 aqmif;yg; tk;d a0 *sme,f
rvkyf? 'Dtwdkif;bJ oGm;ae&ifawmh igwdkU jrefrmjynf[m zdEdSyfrI awG wGef;vSefrIawGeJY ckvdkbJ vHk;csm
ywfcsmvnfaeawmhrSmygbJ[m}} ... wJh /
ta&SUydkif;wuúodkvfu tao;av;u (eHrnfajymifyg/ olu vlao;ayrJh pdwf"mwfu
wu,fhudk xl;cßGefxufjrufolyg)]]at;uGm— igwdkUrSm ausmif;om; tcGifhta&;qdkvnf; bmrSr&Sd?
tqifhjrifhwuúodkvf ynmomqdkw,f igwdkUausmif;rSm vufawGU0if&if bmoifaxmufulrSr&Sdbl;/
ausmif;vmbdUk vrf;p&dwu f vnf;Bu;D eJU? tdrrf mS rdbawGuvnf; pm;0wfaea&;eJU &ke;f uefae&wm?
vkyo f avmufvnf; rpm;&ygbl;uGm ? ukeaf ps;EIe;f awGu
BuD;aewmudk;}} ...wJh/
'*H k w uú o d k v f r S m ta0;oif w uf a ewJ h 1988ckESpf rwfv 16-
ausmif;om;wa,mufu ]]pae? we*FaEG igwdkU UDE
&uf r S m Nid r f ; csrf ; pG m qE´
ausmif ; zG i f h & uf r S m igwd k U Xmeud k ynma&;0ef B uD ;
vmwkef;u igwdkU twef;xJu ausmif;om;wa,muf jycsD w uf v mwJ h a usmif ;
uxNyD; ausmif;&JUvdktyfcsufawGudkajymawmh 0efBuD;u olausmif;om;awGudk
acgif;ndwNf y;D vkyaf y;r,faygh? 0efBu;D vnf;jyefa&m usew f hJ
twef;azmfawGu tm;&yg;& vufraxmifNyD; csD;usL; vufeuftm;ud;k eJU &uf puf
Mobm ay;Muw,f/ 'gayr,fh rausreyf vufnKdS ;xd;k Ny;D pGmNzKd cNJG y;D uefaygif ay:wuf
jypfwifMoZmay;wmuawmh Xme&JU tBuD;tuJygbJ
uGm}}...wJh/ tJ'DtcsdefrSmbJ '*HkwuúodkvfrSm a';wuf ajy;cJ h w J h t ud k trawG u d k
aewJh oli,fcsif;wa,mufu ]]trSefudk trSeftwdkif; &uf & uf p uf p uf a&ES p f
ajym&JwJh ausmif;om;taMumif;udk igwdkYvnf; Mum;yg
w,f? vG,v f , G f acgif;ndwcf w hJ mu 0efBu;D ? 'k&H if;u'H&k if; owfcw hJ hJ jzpf&yfukd ud, k af wGU
jzpfaewmu igwdkUausmif;yg/ NyD;cJhwJh 2009 Edk0ifbmrSm yg0if awGU BuKH cw hJ hJ ...
ta0;oifpmar;yGaJ wG ajzwke;f u taqmif 33 rSm txl;
cef;qdkNyD; ajzcdkif;wmawG &SdcJhw,f? tJ'Dtxl;cef;rSm
tm;umu [dt k aumifBu;D Bu;D acwfysuo f al X;&,f? aemufwa,mufu taumifo h rD; AD', D kd rif;orD;
wa,muf&,f tcGix hf ;l cHNy;D oD;oefpY mar;yGaJ jzoGm;cJw h ,f}} vdUk ajymvmygw,f/ tmPm&Siaf cwfrmS
jzpf c sif w mawG j zpf N yD ; pnf ; urf ; wd k U Oya'wd k U qd k w m jynf o l a wG t wG u f o m owf r S w f N yD ;
tmPm&SifawG&,f NyD;awmh olwdkU&JU vufa0cHawGusawmh pnf;urf;qdkwmudk csdK;azmufcsifovdk
csKd ;azmuf? Oya'qdw k mudv k nf; zifck xdik xf m;Muwmyg/ pD;yGm;a&;wuúov kd uf oli,fcsi;f wa,muf
ajymwmuawmh olU&JU oli,fcsi;f wa,mufq&kd if canteen rSm olU&JU arG;aeUudk oli,fcsi;f awGeUJ twl
usi;f yaewmudk ausmif;tmPmydik af wGu vma&mufwm;qD;Ny;D ausmif;om;udk ½k;H cef;ac:oGm;w,f/
tJ'DaeUu tJ'Dausmif;om;&JU arG;aeY[kwfr[kwf aoaocsmcsm ppfygawmhw,fwJh/ ppfvdkufawmh
ausmif;om;&JU arG;aeUu trSejf zpfaew,f/ 'gayr,fh tmPmydik af wGu wm;jrpfvu kd Nf y;D aemufaeUrSm
wH wm; eD aeU
&ifrek ;f
,aeY 1350 jynfhta&;awmfykH ac: &Spfav;vkH;'Drkdua&pD vlxkvIyf&Sm;rIBuD; qifETJ
vmcJhonfrSm ESpfaygif; (22) &SdvmcJhNyDjzpfonf/ &Spfav;vkH;'Drkdua&pD ta&;awmfykH\tpukd jyef
aumufvQif 1988 ckESpf rwfv ukdzkef;armfta&;tcif;rS jyefaumuf&ayvdrfhrnf/
taemufBudKUukef;rSt&yfom;rsm; ESifh &efukefpufrIwuúokdvfrS ausmif;om;rsm; vufzuf
&nfqidk w f iG f omrefpum;rsm; &efjzpfonfh jyóemukd tcGit hf a&;wcktjzpfoabmxm;Ny;D &efuek f
pufrIwuúokdvf ausmif;om;rsm;ukd ppftmPm&SifwkdY wzufowf ypfcwfowfjzwfcJhMuonf/ xkdokdY
jyóemukd rSeu f efpmG rajz&Si;f bJ &efuek pf ufrw
I uúov dk af usmif;om;rsm;ukd ypfcwfowfjzwfco hJ nfrmS
ppftmPm&SifwkdY\ tnId;tmCmwaMumifhjzpfonf/
trSefrSm ppftmPm&SifwkdYwGif ausmif;om;rsm;tay:xm;&Sdaom tnId;tmCmwrSm 2
ck&Sdonf/ wcku ESpfumv Mum&SnfpGmuwnf;u ppftmPm&SifwkdY\'kdif,m&DwGif oHrIdpGJaeaom
tnId;tmCmwjzpfonf/
xkdtmCmwrSm 1962 ckESpfwGif ppfwyfrStmPmodrf;NyD;aemuf Armhajray:wGif ppftm
Pm&Sifpepf pwiftkwfjrpfcsuwnf;u jzpfay:vmcJhaom tnId;tmCmwjzpfonf/
1962 ckEpS f rwfv(2)&ufaeYwiG f Akv d af e0if;OD;aqmifonfph pfwyfrS ppftmPmodr;f Ny;D Ny;D csi;f
(4)vESifh (5)&uftMum? Zlvkdifv (7)&ufaeYwGif Armjynforkdif;ü ppftmPm&Sifpepfukd tapmqkH;
qefYusifcJhonfh ausmif;om;rsm;\ Zlvkdif(7)&uf ta&;awmfykH jzpfay:cJhonf/ Zlvkdif(7)7uf
ta&;awmfykHonf ppftmPm&Sifpepfukd yxrqkH;qefYusifcJhonfhtwGuf ppftmPm&SifwkdYu
ausmif ; om;rsm;tay: ppf t mPmod r f ; uwnf ; u tnI d ; tmCmwxm;&S d c J h o nf ? &uf & uf
pufpufvnf; ypfcwfESdrfeif;cJhonf/ xkd tnId;tmCmwtay:wGif ppftmPm&Sifpepfumv
wavQmufjzpfay:cJhaom 1974? 1975? 1976 ausmif;om;vIyf&Sm;rIrsm;u xyfumxyfum qifh
apcJo h nf/
Armjynfolrsm;ESifh ausmif;om;? ausmif;olrsm;uvnf; Zlvkdif(7)&ufa&mufwkdif;
ppftmPm&Sipf epfEiS hf ausmif;ol? ausmif;om;rsm;ukd &uf&ufpufpufypfowfco hJ nfh vky&f yfrsm;tay:
&GUH&Smrkef;wD;onfh pdwf"gwfrsm;ukd rysufruGuf ESpfpOfvufqifhurf;Muonf/
ppftmPm&SifpepfESifh ausmif;om;vIyf&Sm;rIqkdonfrSm ppftmPm&Sifpepf pwufvm
uwnf;u urÇmwnfoa&GUwnfrnfh xm0&&efbufyifjzpfonf/
ppftmPm&SifwkdY\ aemufxyf tnId;tmCmwwckrSm vwfwavmtnId; tmCmw
jzpfonf/ 1987 ckESpf pufwifbmv (5)&ufaeY aeYvnf(11)em&DwGif xkdtcsdefu &Sdaeonfh
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm; tzGJYcsKyfrS xkwfa0onf/
17 aqmif;yg; tk;d a0 *sme,f
zGpYJ nf;yHt
k ajccHOya'(2008) qefu
Y siw
f u
kd zf suaf &;
vlxv k yI &f mS ;rIaz:aqmifMu
ckid rf if;
ppftyk pf k
ppftmPm&Sipf epf
ppftpk;d &
ppfAsL&du k a&pD,Eå,m; wnf&adS eorSs usaemfwYkd jrefrmEkid if w H iG f ppfreS af om ygwDp'kH rD udk a&pD
ta&;? vlYtcGihfta&;? wdkif;&if;om;rsm;\wef;wla&;ESihf udk,fykdifjyXmef;cGihf&&Sda&;? wkdif;jynfacwfrD
zGHYNzdK;a&; tp&Sdaomudpörsm; taumiftxnfay:vmrnfr[kwfyg/
taumiftxnfay:rvmcJah Mumif;(e0w-etz) ppftpd;k & tkypf ;dk cJo h nf(h 21)ESpu f mvudk
oufaojyKygw,f/
vuf&SdumvudkMunhfMupkdY ...
(etz)ppftpkd;&u Oya'tm;vHk;xkwfjyefvdkufNyD/
- jynfaxmifpk a&G;aumufyGJ aumfr&Sif Oya'
- EdkifiHa&;ygwDrsm; rSwfyHkwifjcif; Oya'
- jynfolYvTwfawmfa&G;aumufyGJOya'
- trsdK;om;vTwfawmf a&G;aumufyGJOya'
- wdkif;a'oMuD;vTwfawmf odkYr[kwf jynfe,fvTwfawmfa&G;aumufyGJOya'
jynfwGif;jynfytif;tm;pktm;vHk;u wnDwnGwfwnf;wkefYjyefvkdufMuw,f/
“wzufowfusw,f^rSswrIr&Sdbl; ...wJh/
“ygwDtzGJYtpnf;wpfck? vlyk*¾dKvfwOD;wa,mufudk &nf&G,fNyD;a&;om;xm;wm
xif&Sm;w,f ...wJh/
“EkdifiHa&;tiftm;pktm;vHk;eJYjynfolvlxkwpf&yfvkH;twGufpdefac:csufjzpfw,f ” 'gudk
nDnñ D wG ñf w G ef &YJ ifqidk jf zwfausmEf idk zf v
Ykd t
kd yfw,f/
wckyjJ znhaf jymcsiyf gw,f/ (etz) ppftpd;k &xkwjf yefvu kd w
f OhJ ya'awG[m ]1988ckEpS f 'Dru kd
a&pDvx l v
k yI &f mS ;rIBu;D }u zefw;D ay;cJw h hJ atmifo;D atmifyiG t fh m;vH;k udk zsuq f ;D vdu k w f myJjzpfygw,f/
1988 ckESpfvlxkvIyf&Sm;rIBuD;xJuay:xGufvmwJh EkdifiHa&;ygwDeJY EkdifiHa&;orm;awGudk
EkdifiHa&;e,fy,fxJuae z,fxkwfvdkufwmjzpfw,f/
1990 jynfEh pS f ygwDp'kH rD u dk a&pDtaxGaxGa&G;aumufy&JG v'fukd zsuq f ;D vdu
k w
f mvnf;jzpf
w,f/
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm; tzGJYcsKyfrS xkwfa0onf/
21 aqmif;yg; tk;d a0 *sme,f
aygif;rS&r,fhatmifyGJ
rsdK;quf
62ckESpf Adkvfae0if;u wdkif;jynf&JUtmPmudkrw&m;odrf;,lvdkufjyD;wJhtcsdefrSm ArmedkifiH
vHk;qdkif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJUcsKyf(Auo)eJUwuúodkvfausmif;om;rsm;or*¾ (wuo) wdkUu
tmPmodr;f awmfveS af &;aumifpt D pd;k &udk qefUusiv f Ukd &orSs qefu Y sit f mcH tHwk &ifqikd f cJMh uw,f/
tJ'gudpk pfwyfeUJ tiftm;oH;k jy;D &uf&ufpufpufypfcwfErdS Ef iS ;f zrf;qD;cJw h ,f/ordik ;f 0if ausmif;om;or*¾
taqmufttHBk u;D udk olyek af usmif;om;awG&UJ XmecsKyt f jzpf 'kid ;f erduk ef UJ azmufczJG suq f ;D ypfcw
hJ ,f/
ausmif;om;ausmif;olawGaoaMu 'Pf&m& tusOf;axmifxJa&mufMu awmwGif;
a&mufMujzpfjyD; ppftmPm&SifpepfqefUusifa&;kvSKyf&Sm;rSK &yfwefUoGm;cJU&w,f/
'gayr,fhvHk;0vufavSsmhvdkufwmr[kwfyJ ,m,D&yfqdkif;jidrfoufvkduf&wmjzpfw,f/
ppftmPm&Sipf epfukd vufrcHeikd f qefUusiw f u kd zf suv f Mdk uwJh ausmif;om;ausmif;olawG[mvufonf;
awGuu kd spu f spzf uG o
f rd ;f &if;odo k o kd yd o f yd v
f KS y&f mS ;cJMh uygw,f/1969 ckEpS t f a&mufrmS jrefrm edik if rH mS
usif;yjyKvkyfcJhwJh ta&SUawmiftm&S uRef;qG,ftm;upm;yGJ(tJ'DwHk;u SEAP Game) rSm jyóem
&SmjyD;ppftmPm&SifawGudk tHwkqefUusifcJhMujyefw,f/pepfwuspkpnf;rSKawmhr&SdcJhBuygbl;/tJ'gudk
vnf; tiftm;oH;k jzKd cyJG pfw f mudck v H u kd &f wmygyJ/ taMumif;uawmh wuúov kd af usmif;om;awG &JUtH<k u
qefUusifwJhvSKyf&Sm;rSKausmif;om;wdkufyGJoufoufomjzpfcJhwJhtwGufygyJ/
v,form;xkux kd m;vdUk jrKd UjytajccH qif;&Jom;tvkyo f rm;awGeUJ awmif yl;aygif;vSKy&f mS ;
rSKrvkyef ikd cf BhJ uygbl;/tJ'yD t JG jy;D rSm jyefvnfjird o f uftm;arG;cJMh u&wJh tm;arG;cJMh u&wJh ppftmPm&Sif
&efukefNrdKUrS 1988 'Drkdua&pDta&;awmfykHjrifuGif;
vIdifom,mpufrIZkHtvkyforrsm; xkdifoydwfarSmufaeMupOf/
pepfqefUusiaf &;vSKy&f mS ;rSK [m 1974 ckEpS rf mS wBurd jf yefjy;D ay:aygufvmcJyh gw,f/tJ't D csed rf mS awmh
ausmif ; om;awG p wif v d k u f w J h a usmif ; om;wd k u f y G J r [k w f y J rqvppf t pd k ; &&J U tvk y f o rm;
tcGit hf a&;csKd ;azmufrKS zdEydS rf KS pm;0wfaea&;usyw f nf;qif;&JrKS awGukd rcHeikd Mf uawmhwhJ tvkyo f rm;
vl w ef ; pm;awG & J U wd k u f y G J y g/tJ ' D t vk y f o rm;awG & J U b0ud k p memem;vnf c J h B uwJ h ppf t pd k ; &ud k
qefUusiftmcHzdkUwdkufyGJ&SmaeBuwJh ausmif;om;awGu yl;aygif;yg0ifcJhBuygw,f/
ynmwwf a usmif ; om;tvT m eJ U ypö n f ; rJ h t vk y f o rm;awG yl ; aygif ; wd k u f c d k u f c J h w J h
wdkufyGJjzpfygw,f/ 'gayr,fhvlxkeJUyl;aygif;aqmif&GufedkifcJhjcif;r&Sdygbl;/ppftmPm&Siftpdk;&u
tiftm;oHk;tMurf;zufEdSrfESif;cJhvdkU&J&ifhwJhtvkyform;&JabmfawGeJUausmif;om;awG tustqHk;
rsm;cJhygw,f/ trsm;BuD;zrf;qD;jypf'Pfcs cHcJh&ygw,f/'gayr,fhawmfvSefwdk;wufwJh ausmif;om;
ausmif;olawGeJUtvkyform;awG[mvufravSsmhcJh tnHhcH'l;raxmufcJhBuygbl;/csdKaoG;orS tjrjr
vkyfvkyfaecJhBuwmygyJ/aemuf 1975 ck 'DZifbmvrSm ukvor* taxGaxGtwGif;a&;rSK;csKyf
OD;oefUpsmye udpu ö w kd nfjy;D ausmif;om;awGazmfaqmifcBhJ uwJh ]OD;oefUta&;tcif;}?1976ckEpS f rwfv
q&mBuD; ocifudk,fawmfrSdKif; &mjynhftcef;tem;usif;ya&;udkwnfNyD; ausmif;om;ausmif;olawG
azmf a qmif c J h B uwJ h ] rS K d i f ; &mjynf h ta&;tcif ; }awG q uf w d k u f j zpf a y:vmcJ h y gw,f / 'gayr,f h
wpdwfwydkif;uvGJ&if tvkyform; vlwef;pm;eJU jynfolvlxktrsm;pkBuD;&JUyl;aygif;yg0ifrSKudk
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm; tzGJYcsKyfrS xkwfa0onf/
tk;d a0 *sme,f aqmif;yg; 24
r&cJBh uygbl;/ausmif;om;vSKy&f mS ;rSK ausmif;om;wdu k yf JG wcktjzpfppf tpd;k &utiftm;oH;k acsrKS e;f wmudk
cHcJh&jyefygw,f/tJ'Dtcsdefu ppftpdk;&udkqefUusifawmfvSefaeBuwJh awmwGif;vufeufudkif
tiftm;pkawG ygwDawGuvnf; tenf; tusOf;uvGJvdkU qufoG,fyl;aygif;yg0ifulnDtm;ay;rSK
rvkyfedkifcJhMuygbl;/ tJ'gaBumifhyJ ausmif;om; wdkufyGJawGusqHk;cJhBuwmygyJ/
aemuf q H k ; 1988ck Mo*k w f v (*)&uf a eUrS m tH k < uayguf u G J j zpf a y:cJ h w J h vl x k ' D r d k u a&pD
awmfveS af &;Bu;D uawmh e,fcsUJ qefUusiaf &; 1300 jynft h a&;awmfyBkH u;D xufawmif ydjk y;D Bu;D rm;cJw h hJ
jrefrmwekid if v H ;kH uv,form; tvkyo f rm; ausmif;om;eJU jynfoUl 0efxrf;awG tm;vH;k yg0if yl;aygif;
aqmif&u G ef ikd cf MhJ uwJv h x
l 'k rD u
kd a&pD ta&;awmfyBkH u;D jzpfcyhJ gw,f/tJ't D a&;awmfyBHk u;D [m atmifyJG
&zdUk vufwurf;tvdak &mufru S sq;kH &SK;H edrUf cJ&h wmyg/ vlwef;pm;aygif;pHk tvTmaygif;pHk jynfov l x
l Bk u;D
w&yfv;kH &JUyg0ify;l aygif;rSKu&kd cJ&h UJ eJU&S;kH edrchf &hJ wmyg/ tJ't D aBumif;&if;uawmh usaemfwYkd ta&;awmf
yHBk u;D &JU acgif;aqmifrKS jyoem? pnf;vH;k nDnw G rf KS jyóem? qH;k jzwfcsuf rSm;,Gi;f wJjh yóemawGaMumifh
qdkwmudkodrDSem;vnfwJholwdkif;vufcHcJhBuygw,f/ 'Daumufcsuf? 'Doifcef;pm[m odyfcufcufcJcJ
awG;awmxkwf,laep&mawmifrvdkbl;vdkUusaemfxifygw,f/ t"duajymvdk&if;uawmh tifrwef
&ufpufMurf;wrf;ovdk aumufuspfpOf;vJ OmPfrsm;vSwJh usaemfwdkY wdkif;jynfu ppftmPm&Sif
tpdk;&udkz,f&Sm;jzKwfcsedkifzdkY aygif;pnf;vdkU&edkiforSs tiftm;awGaygif;pnf;MuzdkU? toHk;jyKvdkY&edkifwJh
awmfveS af &;enf;emawGtm;vH;k udk xdxad &mufa&muftoH;k jyKeikd zf Ukd vdt k yfygw,f/tJ't D wGuf usaemfwYkd
aygif;pnf;nDnw G Bf u&ygvdrrhf ,f/ jynfov l x l wk &yfv;kH vdv k m;awmifw h aewJbh t
kH usKd ;pD;yGm;twGuf
bHk&efoljzpfaewJh ppftmPm&Siftpdk;&udk wnDwnGwfwnf;wdkufcdkufMu&ygvdrfhr,f/ 'g[m ta&;
tBuD;qHk;tcsufyg/
'Dae&mrSm usaemfwdkY&JUvlxk'Drdkua&pDacgif;aqmif a':atmufqef;pkMunfajymcJhwJh ta&;
BuD;wJhpum;ESpfckudk usaemfudk;um;wifjycsifygw,f/
a':atmif q ef ; pk B unf u ]]ppf w yf q d k w mvl x k u a&G ; cs,f v d k u f w J U tzG J U tpnf ; &J U tay:rS m
b,fawmhrS&Sdraeap&bl;/'Dt,ltqudktcktcsdefrSmedkifatmifwdkuf&ifwdkuf rwdkuf&if wdkif;jynf
twGut f Eå&,fy/J }}vdUk jywfjywfom;om;ajymcJzh ;l ygw,f/ ckusi;f yzdUk pdik ;f jyif;aewJ2h 010 a&G;aumufyJG
qdw k m[m ppfwyfuvlxu k a&G;cs,w f ifajrmS ufvu kd wf hJ tzGUJ tpnf;tay:rSm tjrw J rf;ae&m ,lomG ;
zdkUBudK;pm;wmygyJ/usaemfwdkUudkckppftpdk;&u a½G;cs,fzdkUwGef;ydkUaeygjyD/ usaemfwdkYqHk;jzwfcsuf rSefrSef
uefuefeJU wnDwnGwfxJ tHk<uqefUusifMu&ygvdrfhr,f/
aemufa':atmifqef;pkBunfu jynfolvlxkudkwdkufwGef;ajymBum;cJhwJUpum;uawmh
]]'D t csd e f r S m owå d & S d & S d e J U vk y f v d k u f v d k U &S d & if aemuf u s&if usrwd k U [m raMumuf M u&wJ h
acwfuakd &mufomG ;edil yf gw,f/'Dtcdserf mS aBumufjy;D awmh vkyo f ifo
h avmuf rvkycf v hJ Ukd &S&d if aemufquf
jyD;awmhaMumufae&wJhpepfudk &Sifoefatmifvkyfay;ovdkjzpfoGm;ygr,f}} qdkwmygyJ/
azmufjyefqdk;oGrf;vSwJh ppftpdk;&udk wnDwnGwfxJ qefUusifwGef;vSefypfvdkufMu&atmifyg/
rsKd ;quf
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm; tzGJYcsKyfrS xkwfa0onf/
25 txÅKyw
Ü d tk;d a0 *sme,f
ukdatmifqef;
(ac:)
AkdvfcsKyfatmifqef;
(1915 - 1947)
ausmif;om;vli,frsm;\ ,aeYwm0efbmvJ
armifjrwfom
ausmif;om;vli,frsm;\ ,aeYwm0efbmvJ
tqdkygar;cGef;udk rajzqdkrD “ausmif;om;vli,f” qdkonhfpum;vHk;udk &Sif;vif;ygOD;rnf/
wjcm;awmhb,fvdkowfrSwf Murnfrodyg/ usaemfuawmh ausmif;om; vli,fqdkonfrSm t|r
wef;ausmif;om;t&G,frS pwifNyD;txufwef;ausmif;^ tpkd;& pufrIvufrI ausmif;^ aumvdyf^
wuúov kd w
f pfcck w
k iG f avhvmoif,al eonhf vli,fusm;^r tm;vH;k udk qdv
k ydk gonf/ &nfñeT ;f ygonf/
,aeYwm0efbmvJ
yxrtqih f rd r d u k d , f w k d i f E S i h f r d r d a exd k i f & mywf 0 ef ; usif & S d jzpf p Of j zpf & yf r sm;ud k
avhvm&efjzpfygonf/
'kwd,tqifh rdrdudk,fwdkifESihfrdrdaexdkif&mywf0ef;usifudk ajymif;vJypf&efjzpfygonf/
avhvmjcif;qdo k nfrmS jzpfpOfjzpf&yfrsm;udk odem;vnfatmifvyk jf cif;ESifh od&edS m;vnfvm
onh f t wk d i f ; ud k , f w k d i f ud k , f u syg0if a qmif & G u f & ef E S i h f u d k , f h y wf 0 ef ; usif r S tjcm;ol r sm;
yg0ifvmatmifpnf;&H;k jcif;jzpfygonf/
yxrtqifjh zpfonfh rdru d ,kd w
f idk Ef iS rfh rd ad exdik &f mywf0ef;usi&f jdS zpfpOfjzpf&yfrsm;udk avhvm
&efqo kd nfrmS rdrw d pfO;D csi;f b0 (rdom;pkb0) rS rdr&d yfuu G ?f rdrad us;&Gm? rdrNd rKd U? rdrw
d idk ;f jynf xkrd w S qihf
urÇmBuD;txd wqihfNyD;wqihf pl;prf;avhvmoGm;&ef qdkvdkygonf/
tedrq hf ;kH tqihf rdrrd o d m;pkb0ESiafh exdik &f m&yfuu G yf wf0ef;usiu f akd vhvmMunfv h sS if rnDrsS
rIESihf rw&m;rIawG awGYjrif&ygvdrfhrnf/ trsm;qHk;ESihftodomtxif;&Sm;qHk;awGYjrif&rSmu qif;&J
csrf;omuG[aeonhf tcsufyifjzpfonf/ ,if;tcsufwGifyif csrf;omolutenf;pkjzpfNyD;? trsm;pk
ubmaMumihfqif;&JarGawaeMujcif;yifjzpfonf/ bmaMumihf trsm;pkuqif;&JaeMuNyD; tenf;pk
csr;f om~u, G 0f aeMuoenf;/ bmaMumifq h if;&JNy;D bmaMumihcf sr;f omae&wmvJ/ tJ'v D kd uGm[rI[m
b,fvkdtajccHtaMumif;w&m;awGaMumihfjzpfay:&wmvJ pojzihf pl;prf;Mu&rnf/
rnDrsS EiS rfh w&m;rIawGuakd vhvm&mwGif wdusonht f ajccHtcsut f vufawGukd &SmazGwmu
p&rnf/ udk,fwkdifudk,fus ar;jref;avhvmrSwfom;&rnf/ xdkYtjyif wkdif;jynfwGif; xkwfa0aeonfh
owif;pm^r*¾Zif;^*sme,fponhf pmapmifpmwrf;rsm;udk zwf&IavhvmNyD; wdusonfh udef;*Pef;
tcsuftvufawGudkxkwf,lpkaqmif;&rnf/
jynfwiG ;f jynfya&'D,?kd &kyjf rifoMH um;tp&So d nfh rD', D mrsm;udv k nf;em;axmif&rnf/ ,if;odYk
avhvmjcif;r&Sv d sS if rnDrsS EiS fh rw&m;rIuakd vhvmod&EdS idk v f rd rhf nfr[kwyf g/ bmawGjzpfysuaf eovJ/
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm; tzGJYcsKyfrS xkwfa0onf/
tk;d a0 *sme,f aqmif;yg; 28
b,folawGupwifOD;aqmifMurvJ
Ek;d Mum;olvil ,fwidk ;f upwif&rnf/ pwifEidk o f nht
f qifu
h pwif&rnf/ t|rwef; t&G,f
ausmif;om;vli,fu rdrdESihf t&G,fwltwef;wloli,fcsif;rsm;udk EId;aqmfwmu pwif&rnf/
txufwef;ausmif;om;t&G,v f il ,frsm;ESifh wuúov
kd t
f &G,f vli,frsm;uvnf; tvm;wlyif rdrEd iS hf
twef;wloli,fcsif;rsm;txJrS pdwfwloabmwl&Sdolrsm;udk EId;aqmfwmu pwif&rnf/ xdkokdY
ausmif;om;vli,f 3 OD;rS 5 OD;xd&Sdaom avhvma&;tpktzGJYi,frsm;pkzGJY &rnf/ Ekd;Mum;ol vli,f
ausmif;om;uOD;aqmifNyD; rdrdwdkY tm;vHk;zwf&Iavhvm&rnf pmapmifpmwrf;rsm;udk owfrSwfNyD;
tm;vH;k zwf&aI vhvmap&rnf/
ausmif;om;vli,fwkdif;onf EkdifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;? ppfa&;? vlrIa&;? usef;rma&;?
obm0ywf0ef;usi?f &ky&f iS *f w
D ? ,Ofaus;rIpmaytEkynm? bmomoema&;? Edik if w H umta&;? pojzihf
bmom&yfrsdK;pHkudkavhvmae&rnf/
tdk;a0*sme,f