Kwentong Bayan
Kwentong Bayan
Kwentong Bayan
Ang pagputok ng Bundok Pinatubo noong 1991 ay isa sa mga pinakamatinding sakunang
naganap sa kasaysayan ng bansa. Ang pagsabog ng bulkang ito ay pangalawang
pinakamalaki sa buong mundo noong ikadalawampu’t siglo. Higit 800 ang namatay at halos
100,000 ay nawalan ng tirahan.
Sa isang kagubatan maraming bundok sa isang lugar ng Marulu, isang liblib na pook,ang mga
naninirahan doon ay may pinaniniwalaang isang diyosa o diwata ng mgaputting usa. Ito ang kuwento
ng kanilanga mga ninuno na unang nanirahan doon.
Ang Diyos raw na ito ay tinatawag na Rihawani. Kung minsan ay nagpapalit daw ito ng anyo bilang isa
ring puting usa. Ang mga naninirahan sa liblib na pook na ito natakot na takot na magawi o maglagalag
sa kagubatan pinananahanan ni Rihawani, kahit alam nilang dito sila maraming makukuhang mga
bagay-bagay na maari nilang magamit o mapagkakitaan. Mga prutas, mga hayop-gubat, mga
halamang gubat, at ibapa.
Sang-ayon sa kanila, may nakasumpong na kay Rihawani. Isa sa mga taong nanirahan din doon. Minsan
daw, nang maligaw ito sa pangunguha ng mga kahoy at prutas ay napadako ito sa pook ni Rihawani.
Nakita raw at nasumpungan nito ang diyosa. Kahit sa malayo ay kapansinpansin ang angking
kagandahan nito, habang nakikipag-usap sa ilang mga usang puti na nasa kaniyang paligid, Nang
maglakad ang mga ito sa dakong patungo sa kinaroroonan ng tao ay mabilis na humangos ito sa bahay
ay hindi magkumahog sa pagbabalita sa kaniyang nasaksihan. Mula noon ay lalo nang nagging
katatakutan ang kagubatang iyon.
Isang araw ay may mga dayuhan na dumating doong na ang pakay ay mangaso o mamaril ng hayop sa
gubat. Nagtanong daw ang mga ito kung sang gubat marami ang mga hayop o ibon na maaring
puntahan. Itinuro nila ang gubat ngunit isinalaysay rin ang kasaysayan nito na pinananahan ni
Rihawani. Itinagubilin ding huwag pagnasaang puntahan ang pook na iyon. Paara sa ikasisiguro ng
lakad ay ipinagsama ng mga itoang isang tagapaggabay. At lumisan ang mga ito patungo sa gubat na
pupuntahan.Pagdating sa paanan ng isang bundok ay napagkasunduan ng mga itong maghiwa-
hiwalay at magkita-kita na lamang sa isang lugar sa dakong hapon. Ngunit lingid sa kaalaman ng lahat,
ang isa ay nagka-interes na dumako sa gubat na pinananahanan ni Rihawani. Hindi nito pinakinggan
ang tagubilin ng nakatatanda sa lugar na iyon. Nang makasapit na ito sa dakong itaas ng bundok ay
naglakad-lakad muna at nagsipat-sipat ng mababaril na hayop. Naisip nito ang maputing usa na
sinasabi ng matatanda. Nang mapadako ito sa gawing ilang, napansin niya ang isang pangkat ng
mapuputing usa. Nang maramdaman ng mga hayop na may tao, nabulabog ang mga ito at
nagtakbuhan papalayo. Hinabol nito ang isa at tinangkang barilin, ngunit walang natiyempuhan.
Hanggang sa may Makita ito sa dakong kadawagan ng gubat, agad inasinta at binaril. Tinamaan ang
putting usa sa binti at hindi na nakatakbo. At nang lalapitan na ng mangangaso ang puting usa may
biglang sumulpot sa likuran na isang putting usa na malayo sa hitsura ng nabaril. Lalo itong namangha
nang ang usa ay mag-iba nganyo at nagging isang napakagandang babae. Sinumbatan nito ang
mangangaso. Sa ginawang iyon ng dayuhan, umusal ng sumpa ang diwata at ang lalaki ay maging isang
putting usa rin at mapabilang na sa mga alagad ni Rihawani. Nang dakong hapon na, hinanap ito ng
mga kasamahan. Tinawag nang tinawag ang pangalan nito ngunit walang sumasagot. Napaghinuha na
lamang ng lahat lalo na ng kasamahan gabay nasinuway nito marahil ang tagubilin, tuloy nabilang sa
sumpa ni Rihawani. Mula noon, bukod sa nagging aral na sa mga nandoon ang pangyayaring iyon, ay
pinangilagan na ng mga mangangaso ang dakong iyon ng kagubatan.
Tauhan:
Rihawani — Ang pangunahing tauhan sa kwentong Rihawani.Siya rin ay Diyosa at minsan ay nag
papalit ng anyo bilang isang puting usa.
Tagpuan:
Sa kagubatan ng Marulu sa dakong itaas ng bundok --- dito naganap ang pangangaso ng dayuhan na
naging isang puting usa resulta ng pagkakasumpa dahil sa hindi pag sunod sa tagubilin ng matanda at
pag baril na rin sa puting usa.
Banghay:
Ipinapakita ang ugnayan ng tao at ng mga dyos at diyosa --- Batay sa mitolohiyang nabasa ang banghay
ng kwento ay nakatuon sa Kagubatan kung saan nakatira ang diyosa na kilala bilang Rihawani at ang
gubat din na ito ay kinakatakutan ng mga tao na nakatira sa lugar ng Marulu.
Tema:
Tungkol ito kung gaano kahalaga ang pag sunod ng tagubilin o payo na ibinigay sa iyo. Tulad ng
nangyari sa kwento kung saan sinuway ng mangangaso ang hagubilin ng matanda at dahil doon may
malaking kababalaghang nangyari .
*Dapat maging maingat sa pagdedesisyon dahil nakaakibat dito ang iyong buhay at maaaring
magdulot ng kapahamakan na hindi inaasahan. Kayat anomang payo ang matanggap ay ating sundin
dahil nagpapakita ito ng rispito sa iyong sarili at kapwa.
*Kailangan din nating pangalagaan ang ating inang kalikasan dahil dito nakasalalay ang ating
kinabukasan.
Si Juan at ang mga Alimango
Isang araw si Juan ay inutusan ng kanyang inang si Aling Maria. "Juan, pumunta ka sa palengke at
bumili ng mga alimangong maiuulam natin sa pananghalian. "Binigyan ng ina si Juan ng pera at
pinagsabihang lumakad na nang hindi tanghaliin.
Nang makita si Juan sa palengke ay lumapit siya sa isang tinderang may tindang mga alimango at
nakiusap na ipili siya ng matataba. Binayaran ni Juan ang alimango at nagpasalamat sa tindera.
Umuwi na si Juan ngunit dahil matindi ang sikat ng araw at may kalayuan din ang bahay nina Juan sa
palengke ay naisipan ni Juan na magpahinga sa ilalim ng isang punungkahoy na may malalabay na
sanga. Naisip niyang naghihintay sa kanya ang ina kaya't naipasya niyang paunahin nang pauwiin ang
mga alimango. "Mauna na kayong umuwi, magpapahinga muna ako, ituturo ko sa inyo ang aming
bahay. Lumakad na kayo at pagdating sa ikapitong kanto ay lumiko kayo sa kanan, ang unang bahay
sa gawing kaliwa ang bahay namin. Sige, lakad na kayo."
Kinalagan ni Juan ang mga tali ng mga alimango at pinabayaan nang magsilakad ang mga iyon.
Pagkatapos ay humilig na sa katawan ng puno. Dahil sa malakas ang hangin ay nakatulog si Juan.
Bandang hapon na nang magising si Juan. Nag-inat at tinatamad na tumayo. Naramdaman niyang
kumakalam ang knyang sikmura. Nagmamadali nang umuwi si Juan. Malayu-layo pa siya ay natanaw
na niya ang kanyang ina na naghihintay sa may puno ng kanilang hagdan. Agad na sinalubong ni Aling
Maria ang anak pagpasok nito sa tarangkahan. "Juan, bakit ngayon ka lang umuwi, nasaan ang mga
alimango?" "Bakit po? Hindi pa po ba umuuwi?" Nagulat ang ina sa sagot ni Juan. "Juan, ano ang ibig
mong sabihin?" Nanay, kaninag umaga ko pa po pinauwi ang mga alimango. Akala ko po ay narito na."
"Juan, paanong makauuwi rito ang mga alimango? Walang isip ang mga iyon." Hindi naunawaan agad
ni Juan ang paliwanag ng ina. Takang-taka siya kung bakit hindi nakauwi ang mga alimango. Sa patuloy
na pagpapaliwanag ng ina ang mga alimango ay hindi katulad ng mga tao na may isip ay
pagpapaliwanag ni Juan na mali nga ang ginawa niyang pagpapauwi sa mga alimango.
Cataphora is the use of a word or phrase that refers to or stands for a later word or
phrase.
HALIMBAWA NG KATAPORA
HALIMBAW A NG ANAPORA
Dito, sa unahan pa lang ng pangungusap, alam na natin na ang sundalo ang pinag-
uusapan, at pagdating sa hulihang bahagi ng pangungusap, alam na natin na ang
“siya” ay ang sundalo.
Banghay-Aralin sa Filipino 7
I. Layunin
a. Nailalahad ang mga elemento ng alamat
b. Napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa alamat
c. Naipapakita ang pagpapahalaga sa mga katutubong panitikan tulad ng alamat
II. Paksang-Aralin
A. Panitikan sa Panahon ng Katutubo: Alamat ng Saging
B. K-12 Teacher’s Guide Filipino Grade 7, PB2Aa, PB2Ab, PB2Ac
C. sipi ng alamat, larawan, chart, graphic organizers
D. Pagpapahalaga sa Katutubong Panitikan
III. Pamamaraan
A. Panimulang Gawain
1. Pagganyak
Magpakita ng mga larawan ng mga napapanahong kwento ng pag-ibig (halimbawa: Aldub,
Jadine o Kathniel).
Itanong: Kilala niyo ba ang mga nasa larawan?
Ano ang kanilang kwento?
Paano/Saan niyo nalaman ang kani-kanilang kwento?
b. Pag-alis ng Sagabal
Pagtapat-tapatin ang mga salitang nasa Hanay A sa Hanay B.
A B
1. nasambit a) nakikipagkita
2. nakikipagtagpo b) ibinaon
3. binunot c) nakikipagkita
4. inilibing d) kinuha
2. Pagsusuri (Analysis)
a. Pangkatang Gawain
Hatiin ang klase sa apat na pangkat. Bawat pangkat ay may kani-kaniyang gawaing batay sa
Multiple Intelligence
Pangkat Gawain
(Verbal-Linguistic)
1
Paggawa ng PLOT (Pamagat, Lugar, Oras, Tauhan)
(Logical-Mathematical)
2
Pagsunud-sunod ng pangyayari gamit ang Time Sequence Pattern Organizer
(Visual-Spatial)
3
Pagbuo ng sariling wakas sa pamamagitan ng isang poster
(Musical-Rhythmic)
4
Pag-awit ng kantang maaring iugnay sa nabasang alamat
4. Paglalapat (Application)
Itanong: Kung kayo si Juana, susuway ba kayo sa utos ng iyong ama? Oo o
hindi?
Dapat bang tularan sina Juana at Aging? Ipaliwanag ang iyong sagot.
C. Paglalahat
Pagpapahalaga:
Itanong: Anong aral ang inyong natutunan mula sa alamat?
Sa tinging ba ninyo ay mahalaga ang mga alamat? Bakit?
IV. Ebalwasyon
Iguhit ang kung ang pangyayari ay naganap sa alamat at kung hindi.