Chapter Test Reviewer (September)
Chapter Test Reviewer (September)
Chapter Test Reviewer (September)
Folkways
- Traditional behavior or way of life of a particular community or group of people ( dito wala kang
nalalabag na batas)
Morse
Laws
- Set of rules that are created and are enforceable by social or governmental institutions to
regulate behavior.
3ps of Culture
Practices—are patterns of social interactions, behaviors. Practices involve the use of products.
They represent the knowledge of “what to do when and where” and how to interact within
a particular culture.
Products—are the tangible or intangible creations of a particular culture. They reflect a culture’s
perspectives.
Perspectives—the philosophical perspectives, meanings, attitudes, values, beliefs, ideas that
underlie the cultural practices and products of a society. They represent a culture’s view of the
world
Ethnicity
- Ethnicity refers to the identification of a group based on a perceived cultural distinctiveness that
makes the group into a “people”. This distinctiveness is believed to be expressed in language,
music, values, art, style, literature, family, life, religion, ritual, food etc.
Ethnocentrism
- Ethnocentrism is the tendency to look at the world primarily from the perspective of one's own
culture. Part of ethnocentrism is the belief that one's own race, ethnic or cultural group is the
most important or that some or all aspects of its culture are superior to those of other groups.
Cultural Relativism
- Cultural relativism refers to not judging a culture to our own standards of what is right or wrong,
strange or normal. Instead, we should try to understand cultural practices of other groups in its
own cultural context
Pagsulat sa Pilipino
ARALIN 1:
BATAYANG KAALAMAN HINGGIL SA PAGSULAT
KATUTURAN, LAYUNIN AT KAHALAGAHAN NG PAGSULAT
KAHALAGAHANG PANGSOSYAL
• Sumusulat ang mga tao dahil may namamagitang katahimikan o mga bagay na siyang nagpapalayo sa
isang relasyon ngunit likas ng tao ang magkarelasyon. Kung nasasaktan ka at hindi mo masasabi nang
tuwiran ang iyong nadarama, isulat mo lang iyon. Madali ang ugnayan sa pamamagitan ng pagsulat. Ang
isang mamamayang sosyal ay sandatang panulat ang ginagamit para maipadama ang kanyang saloobin
tungkol sa mga pangyayari sa kanyang kapaligiran.
KAHALAGAHANG PANG-EKOMIYA
• Ang tao’y sumusulat dahil kailangan para siya’y mabuhay, sa madaling salita ito’y nagiging kanyang
hanapbuhay. Pangaraw-araw na gawain niya ang pagsusulat at ang paghahanap ng mga dapat isulat, lalo
na kapag may hinahabol na deadline
KAHALAGAHANG PANGKASAYSAYAN
• Ang panulat ay mahalaga sa pagreserba ng ating kasaysayang pambansa at ang mga naisasatitik ay
nagsisilbing dokumento para sa mga sumusunod na henerasyon.
PORMAL
• Ito ay mga sulating may malinaw na daloy at ugnayan ng pangunahing paksa at detalyadong
pagtalakay ng balangkas ng paksa.
DI-PORMAL
• Ito ay mga sulatin na malaya ang pagtalakay sa paksa, magaan ang pananalita, masaya at may
pagkapersonal na parang nakikipag-usap lamang sa mga mambabasa.
KUMBINASYON
• Malayo na rin ang narating ng malikhain at akademikong pagsulat sa bansa lalo na sa hanay ng mga
kabataang manunulat na nasasagawa ng ekperimento ng estilo, nilalaman at pormat ng sulat.
WIKA
- Nagsisilbing behikulo para maisatitik ang mga kaisipan, kaalaman, damdamin, karanasan,
impormasyon, at iba pang nais ipabatid ng taong nais sumulat.
PAKSA
- Ang pagkakaroon ng isang tiyak at maganda na tema ng isusulat ay isang magandang simula
dahil dito iikot ang buong sulatin.
LAYUNIN
- Ang layunin ang magsisilbing gabay sa paghabi ng mga datos o nilalaman ng iyong isusulat.
PAMAMARAAN NG PAGSULAT
May limang paraan ng pagsulat upang mailahad ang kaalaman at kaisipan ng manunulat batay na rin sa
layunin o pakay sa pagsusulat.
Paraang Impormatibo
- Ang pangunahing layunin nito ay magbigay ng bagong impormasyon o kabatiran sa mga
mambabasa.
Paraang Ekspresibo
- Ang manunulat ay naglalayong magbahagi ng sariling opinyon, paniniwala, ideya, obserbasyon,
at kaalaman hinggil sa isang tiyak na paksa batay sa kanyang sariling karanasan o pag-aaral.
Pamaraang Naratibo
- Ang pangunahing layunin nito ay magkuwento o magsalaysay ng mga pangyayari batay sa
magkakaugnay at tiyak na pagkakasunod-sunod.
Pamaraang Deskriptibo
- Ang pangunahing pakay ng pagsulat ay maglarawan ng katangian, anyo, hugis ng mga bagay o
pangyayari batay sa mga nakikita, naririnig, natunghayan, naranasan at nasaksihan. Ito’y
maaaring obhetibo at subhetibo.
Pamaraang Argumentatibo
- Naglalayong manghikayat o mangumbinsi sa mga mambabasa. Madalas ito ay naglalahad ng
mga isyu ng argumentong dapat pagtalunan o pag-usapan
KASANAYANG PAMPAG-IISIP - Taglay ng manunulat ang kakayahang maganalisa upang masuri ang mga
datos na mahalaga o hindi na impormasyon na ilalapat sa pagsulat
KAALAMAN SA WASTONG PAMAMARAAN NG PAGSULAT- Dapat ding isaalang-alang sa pagsulat ang
pagkakaroon ng sapat na kaalaman sa wika at retorika partikular sa wastong paggamit ng malaki at
maliit na titik, wastong pagbaybay, paggamit ng bantas, pagbuo ng talata, at masining at obhetibong
paghabi ng mga kaisipan upang makabuo ng isang mahusay na sulatin.
Uri ng Pagsulat
TEKNIKAL NA PAGSULAT
- Layunin nitong pag-aralan ang isang proyekto o kaya naman bumuo ng isang pag-aaral na
kailangang para lutasin ang isang problema o suliranin sa isang tiyak na disiplina o larangan.
REPERENSYAL NA PAGSULAT
- Layunin ng sulating ito na bigyang-pagkilala ang mga pinagkunang kaalaman at mairekomenda
sa iba ang mga sangguniang maaaring mapagkunan ng mayamang kaalaman hinggil sa isang
tiyak na paksa.
DYORNALISTIK NA PAG SULAT
- May kinalaman ito sa mga sulating may kaugnayan sa pamamahayag. Ito ay isinusulat ng mga
mamamahayag, journalist, reporter at iba pang bihasa sa pangangalap ng mga totoo, obhetibo,
at makabuluhang mga balita at isyung nagaganap sa lipunan sa kasalukuyan
AKADEMIKONG PAGSULAT
- Ayon kay Carmelita Alejo et.al. Layunin nitong ipakita ang resulta sa pagsisiyasat o ng isang
ginawang pananaliksik.
MALIKHAING PAGSULAT
- Layunin nitong maghatid ng aliw, makapukaw ng damdamin at makaantig sa imahinasyon at
isipan ng mga mambabasa.
PROPESYONAL NA PAGSULAT
- Sulating may kinalaman sa isang tiyak na larangang natutuhan sa akademya o paaralan. Sulatin
ito hinggil sa napiling propesyon o bokasyon ng isang tao.
Ang Akademikong Sulatin Ang salitang Akademiya ay mula sa salitang Pranses na academie, sa Latin
academia, at sa Griyego na academeia. Ito ay isang institusyon ng kinikilala at respetadong mga iskolar,
artista, at siyentista na ang layunin ay isulong, paunlarin, palalimin, at palawakin ang kaalaman at
kasanayang pangkaisipan upang mapanatili ang mataas na pamantayan ng partikular na larangan. Isa
itong komunidad ng mga iskolar.
Malikhain at Mapanuring Pag-iisip Ang mapanuring pag-iisip ay ang paggamit ng kaalaman, kakayahan,
pagpapahalaga at talino upang epektibong harapin ang mga sitwasyon at hamon sa buhay-akademiko at
maging sa gawaing di-akademiko.
Akademiko vs Di-Akademiko
- Ang salitang akademiko o academic ay mula sa mga wikang Europeo (Pranses: Academique;
Medieval Latin: Academicus noong gitnang bahagi ng ika-16 na siglo.
- Tumutukoy ito o may kaugnayan sa edukasyon, iskolarship, institusyon, o larangan ng pag-aaral
na nagbibigay-tuon sa pagbasa, pagsulat, at pag-aaral kaiba sa praktikal o teknikal na Gawain
- Tinatawag na mga larangang akademik, akademiko, akademiks, o akademikong disiplina ang
mga kurso sa kolehiyo. Ang mga ito ang pagpipilian ng mga mag-aaral kapag dinesisyunan na
magpatuloy sa kolehiyo.
- Tinatawag na mga larangang akademik, akademiko, akademiks, o akademikong disiplina ang
mga kurso sa kolehiyo. Ang mga ito ang pagpipilian ng mga mag-aaral kapag dinesisyunan na
magpatuloy sa kolehiyo.
- Ginagabayan ito ng etika, pagpapahalaga, katotohanan, ebidensya, at balanseng pagsusuri. Sa
kabilang dako, ang mga di-akademikong gawain ay ginagabayan ng karanasan, kasanayan, at
common sense.
-
Tinawag niyang Basic Interpersonal Communication Skills (BICS) ang una at Cognitive Academic
Language Profeciency (CALP) naman ang huli. Batay sa mga usapan, praktikal, personal at impormal na
mga gawain ang BICS samantalang pormal at intelektwal ang CALP
Ang Paggamit ng Akademikong Filipino sa Paggawa ng Akademikong Pagsulat ay madalas iniuugnay ang
akademikong pagsulat sa akademiya. Ito ay tumutukoy sa institusyong pang-edukasyon na maituturing
na haligi sa pagkamit ng mataas na kasanayan at karunungan.
Ang mga elementong ito ay binubuo ng mga guro, mag-aaral, administrador, gusali, kurikulum at iba pa.
Hindi magaganap ang anumang adhikain ng isang akademiya kung wala ang wika. Sa pag-aaral ng
kursong ito, ang Akademikong Filipino ang gagamitin sa akademiya.
Sa paggamit nito, malinaw sa isip ng gumagamit nito, ito man ay sa paraang pasalita o pasulat ang
kahalagahan sa pagsunod sa mga alituntunin sa paggamit ng wikang Filipino upang ito’y maging
istandard at magamit bilang wika ng intelektwalisasyon.
Kinikilala sa ganitong uri ng pagsulat ang husay ng manunulat dahil may kakayahan siyang mangalap ng
mahahalagang datos, mag-organisa ng mga ideya, lohikal mag-isip, mahusay magsuri, marunong
magpahalaga sa orihinalidad ng gawa, at may inobasyon at kakayahang gumawa ng sintesis.
Ang karaniwang estruktura ng isang akademikong sulatin ay may simula na karaniwang nilalaman ng
introduksiyon, gitna na nilalaman ng mga paliwanag, at wakas na nilalaman ng resolusyon, kongklusyon,
at rekomendasyon.
Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Akademikong Pagsulat:
1. Obhetibo
2. Pormal
3.Maliwanag at Organisado
4.May Paninindigan
5.May Pananagutan
1. Abstrak
2. Sintesis/Buod
3. Bionot
4. Panukalang Proyekto
5. Katitikan ng Pulong
6. Posisyong Papel
7. Replektibong Sanaysay
8. Pictorial Essay
9. Talumpati
10. Agenda/Memorandum
11. Lakbay Sanaysay
MIL