Aralin

1
 WIKA Panimula
Ano nga ba ang
kahalagahang
naidudulot ng wika sa la
buhay ng tao?
Ang bawat nilikha ay
naghahangad na magkaroon
ng kahusayan sa wika.

Ito ay isang mahalagang

kasangkapan upang
maipahayag ng tao ang
kanyang damdamin at
kaisipan.
 Ang kakayahan sa paggamit
nito na nasasalig sa isipan,
damdamin at kilos ng tao ay
resulta ng isang dinamikong
prosesong bunga ng kanyang
karanasan- kabiguan, tagumpay,
pakikipagsapalaran at maging ng
kanyang mga pangarap at mithiin.
 Sa pamamagitan ng wika, nabubuo
ang mabuting relasyon sa kapwa,
napapaunlad ng tao ang kanyang sarili at
nakatutulong din siya sa pagpapaunlad ng
kabuhayan ng iba.
Dahil sa wika nakatatanggap at
nakikibahagi siya sa kapwa ng bisang dala
ng pagbabago sa kultura at
kabihasnan.
 Ano nga ba talaga ang wika?
Bakit ito’y totoong napakakomplikado at tunay na m
kapangyarihan?

Ang kahulugan ng wika bilang

representasyon ng karanasan
ay nag-iiba sa bawat tao. Ito’y umuunlad
at patuloy na nagbabago. Kailanman
ito’y hindi static.
 Isa sa mga pinakadakilang biyayang
ipinagkaloob ng Diyos sa tao ay ang wika.

Ito ang kasangkapan upang

maipadama ng tao sa kanyang kapwa ang
kanyang iniisip, nadarama at nakikita
tungkol sa kanyang paligid.
Aralin
1 Wika: Kahulugan,
Katangian,
Kahalagahan
 Iba’t Ibang
Pakahulugan sa
 Ang wika ay isang likas at
makataong pamamaraan ng
paghahatid ng mga kaisipan,
damdamin at mithiin.
(Edward Sapir)
 Matatagpuan sa wika ang mga tanda
o simbolo na nagkakaroon ng kahulugan
ayon sa mga gumagamit nito.
Ang mga simbolo o tanda ay maaring
salita, bilang, drowing, larawan o
anumang hugis na kumakatawan sa
konsepto, ideya o bagay.
 Ang mga tao’y nabubuhay sa mga
simbolo na kinukontrol naman nila.
Ang kakayahan ng mga tao na
kontrolin ang mga simbolong ito ay
napatangi sa kanya sa iba pang
nilikha. Ito rin ang ikinaiba ng
tao sa hayop. (Lachica , 1993)
 Si Caroll (1964) ay
nagpahayag na ang wika ay
isang sistema ng mga
sagisag na binubuo at
tinatanggap ng lipunan.
 Ayon kay Todd (1987) ang wika
ay isang set o kabuuan ng mga sagisag
na ginagamit sa komunikasyon.
- hindi lamang binibigkas
na
tunog kung di ito’y sinusulat
din.
 Ang mga tunog at sagisag
na ito ay arbitraryo at
sistematiko. Dahil dito, ayon sa
kanya, walang dalawang wikang
magkapareho bagamat bawat isa
ay may sariling set ng mga
tuntunin.
 Ayon naman kay Bram, ang
wika ay nakabalangkas na
sistema ng mga arbitraryong
simbolo at tunog na binibigkas
at sa pamamagitan nito’y
nagkakaroon ng interaksyon ang
isang pangkat ng tao.
 Ang wika ang p a ngunahin
at pinakatiyak na anyo ng
simbolikong gawaing pantao
ayon kay Archibald Hill .
 Ayon kay Henry Gleason , ang
wika ay masistemang balangkas ng
sinasalitang tunog na pinipili at
isinasaayos sa paraang arbitraryo
upang magamit ng mga taong kabahagi
at kasama sa isang kultura sa kanilang
pakikipagtalastasan.
Katangian
ng
 midyum sa
komunikasyon M AS ISTEM AN G
BALANGKAS

Walang
Superyor na
wika Sinasalitang
tunog.

May pulitika
ang wika.
arbitraryo

M akapangya-
rihan
Nakabatay ito
dinamiko - sa kultura
namamatay,
nabubuhay.
Kahalagahan
ng

Wika
 Wika ang ginagamit
natin sa
pakikipagtalastasan.
Sa pamamagitan din
nito nalalaman natin
kung ano ang gustong
ipahiwatig ng ating
kapwa.
 Nagkakaintindihan at
nagkakaunawaan ang bawat
isa sa pamamagitan ng
paggamit ng wika.

Ito ang nagbubuklod sa

bawat tao hindi lamang dito
sa Pilipinas kundi maging sa
mga ibang bansa rin.
 Sa pamamagitan ng wika kaya
nagkakaunawaan at nagkakaroon ng
madaling komunikasyon ang bawat
tao kundi pati na rin sa mga karatig
bansa nito.

Ang wika ang sumasagisag sa

napakaraming aspekto ng buhay ng
tao.

Ang wika ay kaluluwa ng isang

bansa at salamin ng lipunan.
 Ang wika ay sagisag ng
pambansang
pagkakakilanlan.

Ang wikang pambansa

ay siyang susi sa
pagkakabuklod-buklod
ng damdamin at diwa ng
mga mamamayan.
4.
Nakakapagkomu
nikasyon sa iba
at nasasanay tayo
sa gramatika
Pambansang

Wika
Hindi naging madali
ang pagpili nito

Dumaan sa mahaba
at masalimuot na
proseso
 Pahapyaw na Kasaysayan
1934- Nagkaroon ng
Kumbensyong
Konstitusyunal

- Lope K. Santos at
Pangulong Manuel L. Quezon
Pahapyaw na Kasaysayan

1935-Art. XIV Seksyon 3 ng1935

na Saligang Batas

- Batas komonwelt Blg 184

(Surian ng Wikang Pambansa)
 Pahapyaw na Kasaysayan

1937- iprinoklama ni
Pangulong Quezon ang
wikang Tagalog bilang
batayan (Kautusang
Tagapagpaganap Blg. 134)
 Pahapyaw na Kasaysayan
1940- inumpisahang
ituro ang wikang
pambansang batay sa
Tagalog sa lahat ng
paaralan- publiko at
pribado
 Pahapyaw na Kasaysayan

1946- ipinahayag na
Tagalog at Ingles ang
opisyal na wika ng
Pilipinas (Batas
Komonwelt Blg. 570)
 Pahapyaw na
Kasaysayan

1959- pinalitan ng Pilipino ang

wikang pambansa (Kautusang
Pangkagawaran Blg. 7)
Pahapyaw na Kasaysayan
1972- nagkaroon ng mainitang
pagtatalo sa Kumbensyong
Konstitusyunal
- unang na gamit ang
salitang Filipino bilang bagong
katawagan sa wikang
pambansa ngunit hindi
napagtibay
 Pahapyaw na Kasaysayan

 1987-Art. XIV, Seksyon 6

ng S.B.
 - Ang wikang pambansa
ng Pilipinas ay Filipino.
 Ang Filipino ay ang katutubong wika na
ginagamit sa buong Pilipinas bilang wika ng
komunikasyon ng mga etnikong grupo. Katulad
ng iba pang wikang buhay, ang Filipino ay
dumaraan sa proseso ng paglinang sa
pamamagitan ng panghihiram sa mga wika ng
Pilipinas at mga di katutubong wika at sa
ebolusyon ng iba’t ibang barayti ng wika para sa
iba- ibang sitwasyon, sa mga nagsasalita nito,
na may iba’t ibang sanligang sosyal at para sa
mga paksa ng talakayan at iskolarling
pagpapahayag.
 Wikang Opisyal

 isang wika o lenggwahe na binigyan

ng bukod-tanging istatus sa saligang
batas ng mga bansa, mga estado, at
iba pang teritoryo

 wikang kadalasang ginagamit sa

lehislatibong mga sangay ng bansa
 Wikang Panturo
 opisyal na wikang ginagamit
sa pormal na edukasyon

 ang wikang ginagamit sa

pagtuturo at pag-aaral sa mga
eskwelahan at ang wika sa
pagsulat ng mga aklat at
kagamitang panturo sa mga silid-
aralan.
 Monolinggwalismo
 ang pagpapatupad ng iisang
wikang panturo sa lahat ng
larangan o asignatura, (England,
Pransya, South Korea, at Japan),
iisang wika sa larangan ng
komersyo, wika ng negosyo, at
wika ng pakikipagtalastasan sa
pang-araw- araw na buhay.
 Bilinggwalismo
Ito ay paggamit at
pagkontrol ng tao sa
dalawang wika na tila ba
ang dalawang ito ay
kanyang katutubong wika.
(Leonard Bloomfield,
1935)
 Bilinggwalismo
Taong may sapat na
kakayahan sa isa sa apat na
makrong kasanayang
pangwikang kinabibilangan ng
pakikinig, pagsasalita,
pagbasa at pagsulat sa isa
pang wika maliban sa kanyang
unang wika. (John
Macnamara, 1967).
 Bilinggwalismo
Ang pagkakaroon ng dalawang
wikang panturo sa mga
paaralan at wikang opisyal na
iiral sa lahat ng mga pormal na
transaksyon sa pamahalaan
man o sa kalakalan. (Artikulo
15, Seksyon 2 at 3 ng
Saligang Batas ng 1973)
 Bilinggwalismo
Magkahiwalay na paggamit
ng Pilipino at Ingles bilang
wikang panturo mula Grade
1 pataas sa mga tiyak na
asignatura. (D.O. No. 25, s.
1974)
 Multilinggwalismo
 ang tawag sa patakarang pangwika kung
saan nakasalig ito sa paggamit ng
wikang pambansa at
katutubong wika bilang
pangunahing midyum sa
pakikipagtalastasan at
pagtuturo, bagamat hindi
kinakalimutan ang wikang global bilang
isang mahalagang wikang panlahat
 Register ng Wika
Mga wika/salitang
partikular ang gamit
sa isang tiyak na
disiplina.
 Barayti ng Wika
Ito ay pagkakaiba ng mga
wikang sumusulpot at
nagiging bahagi ng
pamumuhay ng mga tao
sa iba’t ibang larangan o
panig sa bansa.
 Homogenous
Homogenous ang wika
kung pare-parehong
magsalita ang lahat ng
gumagamit ng isang wika
(Paz, et al., 2003).
 Heterogenous
Heterogenous ang wika
kung hindi pare-
parehong magsalita
ang gumagamit ng
isang wika dulot ng
mga salik panlipunan
 Linggwistikong
Komunidad
binubuo ng grupo o
pangkat ng mga taong
kabahagi ng tradisyon,
paniniwala at
kaugalian at wika.
 Linggwistikong
Komunidad
 Ayon kay Gumperz (1968), ang
kabuuang katangian ng taong
kinakatawan ng regular at
kadalasang interaksyon sa
pamamagitan ng katawan at
berbal na senyales at ang
makabuluhang pagkakaiba sa
gamit ng wika.
 Unang Wika
Ito ay ang wikang kinagisnan
mula sa pagsilang at unang
itinuro sa isang tao. Kilala din
itong katutubong wika,
mother tongue, arterial na
wika at kumakatawan sa
L1.
 Pangalawang Wika
- alinmang wikang natutuhan ng
isang tao matapos niyang
maunawaang lubos at magamit
ang kanyang sariling wika o ang
kanyang unang wika

- Ito ay bunga ng kanyang

exposure sa iba pang wika.
Idyolek
- ang uring ito ay tangi sa isa o pangkat ng
mga tao na may komon na wika. May mga
taong kilometriko at mabulaklak kung
magpahayag. May mga ilan ding
nakagawiang magsalita nang malakas o di
kaya ay mahina.
-Mayroon ding mga tao na may isang
salitang nakasanayan nang banggitin
nang paulit-ulit sa bawat linya ng kanilang
pangungusap.
Halimbawa:
“Siguro nga ammm….dapat
tayong magkaisa ok….Ito ay
ammm….susi sa
pagkakaroon ng
katahimikan sa bansa, ok?
Kung hindi ngayon,
ammm…kailan pa kaya?
Dapat ay ngayon na, ok?
Dayalekto- ang barayting
ito ay inuuri ayon sa lugar,
panahon at katayuan sa
buhay ng mga taong
nagsasalita at kabilang sa
isang heyograpikal na
komunidad.
Tinatawag din itong
panrehiyunal o wikain.
Sosyolek- sinasabi naman itong
pansamantalang barayti. Tinatawag
itong pansamantala dahil nadedevelop
ito sa pamamagitan ng malayang
interaksyon at sosyalisasyon natin sa
isang partikular na grupo ng mga tao.
Halimbawa:
Allergy ( Galis para sa mahihirap)
Gravy ( Sarsa para sa ordinaryong tao)
Slim ( tawag sa mga payat na tao)
Etnolek- barayti ito
ng wika na
nadedevelop mula sa
mga salita ng mga
etnolinggwistikong
grupo.
Halimbawa:
Waray, Bukidnon,
B’laan, T’boli
Ekolek- tumutukoy ito sa
mga salita na
kadalasang nagmumula o
sinasalita sa loob ng
bahay. Halimbawa:
Inihaw/Sugba,
Tinola/ Sinabawan/
Sinigang,
Pidgin- ito ay tumutukoy
sa wikang walang
pormal na estruktura.
Nadedevelop ito dahil na rin sa
pangangailangan na makabuo ng
isang pahayag. Kadalasan,
napaghahalu-halo ng nagsasalita
ang kanyang unang wika sa
wikang sinasalita ng isang
komunidad na bagong
kinabibilangan niya.
Creole- ito ay produkto ng
pidgin na wika, kung saan,
nadedevelop naman ang
pormal na estruktura ng
wika sa puntong ito.
Halimbawa:
Chavacano ng
Zamboanga, Chamoro
ng Guam
Maraming salamat!

Madamu nga salamat!

Daghang salamat! Raku

nga salamat!

Abo saeamat!

Thank you very much!