Strona z szablonami wykorzystanymi na stronie Portalu Śląsk.

Jeśli chcesz dodać informacje do któregoś z szablonów, kliknij odsyłacz edytuj przy tytule szablonu.

GÓRA STRONY

Śląsk w polskiej Wikipedii

Ta strona to portal związany z tematyką Śląska, umożliwiający dostęp do artykułów związanych z tym regionem oraz pomoc w ich rozwoju.

Śląsk to kraina historyczna na terenie Polski, Niemiec i Czech. Leży w dorzeczu górnej i środkowej Odry oraz początkowego biegu Wisły. Region ma bogatą historię i kulturę...

więcej informacji o Śląsku...

Będziemy wdzięczni za Twoją pomoc w rozwijaniu portalu. Jeżeli chcesz edytować tę stronę przejdź tutaj

PRAWA KOLUMNA

Intro

edytuj

Historia Śląska
Kultura Śląska
Etnolekt/dialekt śląski języka polskiego
- słowniki
Dialekt/język śląski języka niemieckiego
Architektura Śląska

Kuchnia śląska
- książka kucharska
Geografia Śląska
Organizacje śląskie
Regiony:
- Dolny Śląsk
- Górny Śląsk
- Śląsk Cieszyński
- Śląsk Czeski

Historia

edytuj

Księstwa śląskie

Historyczne jednostki administracyjne: prowincja Śląsk, prowincja (księstwo) Śląsk Austriacki, prowincja Dolny Śląsk, prowincja Górny Śląsk, województwo śląskie (1922-1939), woj. wrocławskie (do 1975), woj. śląskie (1945-1950)

Kultura

Sztuka

edytuj

Muzea | Wystawy | Galerie | Imprezy artystyczne | Obrządki i tradycyjne święta śląskie

Czy wiesz co oznacza fraza...

...Fulosz jak mulosz a gynsi ci pympek obgryzajom?

Kuchnia śląska

edytuj

więcej

Sylwetka miesiąca

edytuj

Michał Grażyński, właśc. Michał Kurzydło (ur. 12 marca lub 12 maja 1890 Gdów, zm. 10 grudnia 1965 Londyn) – działacz wojskowy, społeczny, polityczny i harcerski, doktor filozofii i prawa. Wojewoda śląski.

Urodzony w Gdowie, w powiecie myślenickim w wielodzietnej niezamożnej rodzinie nauczycielskiej pochodzenia chłopskiego. W momencie urodzin nosił rodzinne nazwisko Kurzydło, które kilka lat później pod naciskiem matki rodzina zmieniła na literackie Grażyński od tytułu poematu Mickiewicza. Data urodzin jest sporna, najprawdopodobniej prawdziwa jest data 12 marca, zaś funkcjonująca w wielu publikacjach data 12 maja jest pomyłką, ale aprobowaną przez samego Grażyńskiego z racji zbieżności z datą przewrotu majowego 1926 r. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, otrzymując w 1913 doktorat z filozofii za rozprawę na temat historii systemu monetarnego w Polsce Jagiellonów.

więcej na temat tej postaci | archiwum

Edukacja

edytuj

Wyższe uczelnie

Uniwersytety

Uniwersytet Opolski, Uniwersytet Ostrawski, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Śląski w Opawie, Uniwersytet Zielonogórski

Politechniki

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej, Politechnika Opolska, Politechnika Ostrawska, Politechnika Śląska, Politechnika Wrocławska

Uczelnie Ekonomiczne

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Uczelnie Medyczne

Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu, Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Wyższa Szkoła Medyczna w Legnicy

Uczelnie Rolnicze

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Akademie Muzyczne

Akademia Muzyczna w Katowicach, Akademia Muzyczna we Wrocławiu

Akademie Sztuk Pięknych

Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu

Akademie Wychowania Fizycznego

Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach, Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu

Uczelnie wyznaniowe

Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu, Metropolitalne Wyższe Seminarium Duchowne we Wrocławiu, Wyższe Seminarium Duchowne Braci Mniejszych w Katowicach, Wyższe Śląskie Seminarium Duchowne w Katowicach, Wyższe Seminarium Duchowne w Opolu, Wyższe Seminarium Duchowne w Gościkowie-Paradyżu, Wyższe Seminarium Duchowne Franciszkanów (OFM) we Wrocławiu, Wyższe Seminarium Duchowne w Świdnicy

Kolegia nauczycielskie

Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Gliwicach, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Tychach, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Zabrzu, Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Bielsku-Białej, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Opolu, Prywatne Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Katowicach, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych we Wrocławiu, Kolegium Nauczycielskie we Wrocławiu

Inne uczelnie

Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Górnośląska Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości, Gliwicka Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości, Międzynarodowa Szkoła Bankowości i Finansów, Śląska Wyższa Szkoła Informatyki, Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania, Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości z siedzibą w Wałbrzychu, Wyższa Szkoła Bankowości i Finansów, Wyższa Szkoła Biznesu, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych, Wyższa Szkoła Sztuk Performatywnych, Wyższa Szkoła Techniczna, Wyższa Szkoła Technologii Informatycznych, Wyższa Szkoła Zarządzania i Nauk Społecznych, Wyższa Szkoła Zarządzania Marketingowego i Języków Obcych, Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy

Inne ważniejsze szkoły

Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe, II LO im. Marii Konopnickiej w Katowicach, III LO im. Adama Mickiewicza w Katowicach, X LO im. Ignacego Paderewskiego w Katowicach, ZSO nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Katowicach, I LO im. Mikołaja Kopernika w Bielsku-Białej, III LO im. Stefana Żeromskiego w Bielsku-Białej, V LO w Bielsku-Białej, I LO im. Juliusza Słowackiego w Chorzowie, III LO im. Stefana Batorego w Chorzowie, III Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu, V LO im. gen. Jakuba Jasińskiego we Wrocławiu, XII LO im. Bolesława Chrobrego we Wrocławiu, XIV LO im. Polonii Belgijskiej we Wrocławiu, I LO im. Antoniego Osuchowskiego w Cieszynie, I LO im. Jana Kasprowicza w Raciborzu, II LO im. Stanisława Staszica w Tarnowskich Górach, I LO im. Mikołaja Kopernika w Opolu, I LO im. Jana Smolenia w Bytomiu, I Liceum Ogólnokształcące im. Powstańców Śląskich w Rybniku, II Liceum Ogólnokształcące im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Rybniku, Zespół Szkół Technicznych im. Stanisława Staszica w Rybniku, Zespół Szkół Mechaniczno-Elektrycznych im. Tadeusza Kościuszki w Rybniku

Gospodarka

edytuj

Przemysł

edytuj

Geografia, środowisko, turystyka

Geografia

edytuj

Jednostki administracyjne

dolnośląskie | lubuskie | opolskie | śląskie | wielkopolskie¹ | kraj morawsko-śląski | powiat Jeseník | powiat Görlitz

¹ - tylko zachodnie krańce w południowej części województwa

Historyczne obszary Śląska

Ziemie związane historycznie, administracyjnie lub geograficznie ze Śląskiem

Zagłębie Dąbrowskie | Żywiecczyzna | Beskid Mały

Krainy geograficzne na których terenach leży śląsk

Beskidy Zachodnie (Beskid Śląski, Beskid Śląsko-Morawski), Pogórze Zachodniobeskidzkie (Pogórze Śląskie, Pogórze Śląsko-Morawskie), Kotlina Oświęcimska, Kotlina Ostrawska, Wyżyna Śląska, Nizina Śląska, Sudety Wschodnie, Sudety Środkowe, Sudety Zachodnie, Przedgórze Sudeckie, Nizina Śląsko-Łużycka, Wzniesienia Zielonogórskie, Wał Trzebnicki, Obniżenie Milicko-Głogowskie, Pojezierze Lubuskie, Pradolina Warciańsko-Odrzańska

Ochrona przyrody

edytuj

Parki narodowe na Śląsku: Karkonoski Park Narodowy | Park Narodowy Gór Stołowych

Rezerwaty przyrody na Śląsku: Rezerwaty przyrody w województwie dolnośląskim | Rezerwaty przyrody w województwie śląskim | Rezerwaty przyrody w województwie lubuskim | Rezerwaty przyrody w województwie śląskim

Turystyka

edytuj

Zbiorniki wodne

Zbiornik Goczałkowicki | Zbiornik Rybnicki | Jeziora Turawskie | Zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Szopienice-Borki"

Uzdrowiska

Cieplice Śląskie-Zdrój | Goczałkowice-Zdrój | Jastrzębie-Zdrój* | Jedlina-Zdrój | Przerzeczyn-Zdrój | Szczawno-Zdrój | Ustroń

* obecnie funkcja uzdrowiska marginalna

Szlaki turystyczne

Szlak architektury drewnianej | Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego | Szlak Powstańców Śląskich | Szlak Józefa Lompy | Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego | Szlak Krawędziowy GOP | Szlak Gwarków | Szlak Stulecia Turystyki | Szlak Historii Górnictwa Górnośląskiego | Szlak Zamków Piastowskich | Szlak Martyrologii | Główny Szlak Sudecki im. Mieczysława Orłowicza | Żelazny Szlak Rowerowy | Industrialna Pętla Terenowa (Rybnik)

Punkty widokowe

Wieża widokowa w Pogrzebieniu

Inne

Sport

edytuj

Znane kluby sportowe

GKS Katowice, Górnik Zabrze, Ruch Chorzów, Zagłębie Lubin, Śląsk Wrocław, Odra Wodzisław, Ruch Radzionków, Śląsk Świętochłowice, Polonia Bytom, Odra Opole, AKS Chorzów (VfR Königshütte), 1. FC Katowice, Szombierki Bytom, GKS 71 Tychy, GKS Tychy, Energetyk ROW Rybnik, Naprzód Janów Katowice, AWF Mickiewicz Katowice, AZS AWF Katowice, AZS US Katowice, HC GKS Katowice, Hetman Szopienice, HKS Szopienice, Rozwój Katowice, MK Katowice, MKS Pałac Młodzieży Katowice, Policyjny Klub Sportowy Katowice, Sparta Katowice, Dąb Katowice, EKS Katowice, Górnik Katowice, Pogoń Katowice, Płomień Milowice, Victoria Lubliniec, Piast Gliwice, Carbo Gliwice, Silesia Miechowice, GKS Rozbark, Stal Bobrek Bytom, Browary Tyskie Bobry Bytom, Zefir Bytom, Gwarek Zabrze, Walka Zabrze, Sparta Zabrze, Slavia Ruda Śląska, Grunwald Ruda Śląska, Urania Ruda Śląska, Dynamit Chorzów, Alba Elcho Chorzów, Naprzód Lipiny, KS Strzybnica, Concordia Knurów, Sparta Lubliniec, RKM Rybnik, RMKS Rybnik, TS Volley Rybnik, GKS Jastrzębie, Piast Cieszyn, KS Jastrzębski Węgiel, BKS Stal Bielsko-Biała, TS Podbeskidzie Bielsko-Biała, KS Naprzód 23 Rydułtowy, Górnik Pszów, KS Wisła Ustronianka, ...

SVgg Vorwärts-Rasensport Gleiwitz (Gliwice), Beuthener SuSV 09 (Bytom), SC Preußen 1910 Zaborze (Zabrze), FC Preussen 05 Kattowitz (Katowice), SC Diana Kattowitz (Katowice), FC Ratibor 03 (Racibórz), SC Borussia Myslowitz (Mysłowice), FC Hohenzollern 07 Laurahütte (Siemianowice Śl.), FC Britannia Beuthen (Bytom), SC 08 Königshütte (Królewska Huta/Chorzów), SpVgg 01 Königshütte (Królewska Huta/Chorzów), Vereinigte Breslauer Sportfreunde (Wrocław), VfR 1897 Breslau (Wrocław), SC Schlesien 1901 Breslau (Wrocław), F V Germania Königshütte (Królewska Huta/Chorzów), ...

Reprezentanci narodowi

Reprezentanci Niemiec w piłce nożnej

Ernest Wilimowski, Michael Ballack, Miroslav Klose, Lukas Podolski, Dariusz Wosz, Sebastian Boenisch, Sebastian Tyrała, Richard Herrmann, Richard Kubus, Reinhard Schaletzki, Walter Hanke, Ernst Plener, Richard Malik, Josef "Sepp" Piontek, Friedrich "Fritz" Laband , ...

Reprezentanci Polski w piłce nożnej

Henryk Alszer, Zygmunt Anczok, Hans-Dieter "Jan" Banas, Maksymilian Barański, Bronisław Bula, Ewald Cebula, Gerard Cieślik, Jerzy Dudek, Ewald Dytko, Eugeniusz Faber, Günter "Stefan" Florenski, Jan Furtok, Hubert Gad, Gerhard "Henryk" Gajdzik, Edmund Giemsa, Emil Görlitz, Jerzy Gorgoń, Wilhelm Góra, Oskar Grzywocz, Henryk Janduda, Werner "Antoni" Janik, Edward Jankowski, Karol Kossok, Hubert Kostka, Roman Lentner, Jan Liberda, Włodzimierz Lubański, Joachim Marx, Zygmunt Maszczyk, Waldemar Matysik, Roman Mrugała, Stanisław Oślizło, Erwin Nytz, Ryszard Piec, Wilhelm Piec, Leonard Piontek, Alfred Pochopień, Ernest Pohl, Henryk Spodzieja, Gerhard "Czesław" Suszczyk, Zygfryd Szołtysik, Edward Szymkowiak, Teodor Wieczorek, Ernest Wilimowski, Gerard Wodarz, Jerzy Wostal, ...

Reprezentanci Polski w innych dyscyplinach

- w biathlonie

Magdalena Gwizdoń, Michał Piecha, Tomasz Sikora, ...

- w boksie

Wojciech Bartnik, Mariusz Cendrowski, Alfred Polok, Damian Jonak, Alfred Kupka, Oliwia Łuczak, Wiktor Moczko, Zbigniew Pietrzykowski, Grzegorz Proksa, Teodor Pyka, Jan Górny, Jerzy Rudzki, Zygfryd Wende, Jerzy Wocka, ...

- w gimnastyce

Leszek Blanik, Jerzy Jokiel, Mikołaj Kubica, Sylwester Kubica, Wilhelm Kubica, ...

- w hokeju na lodzie

Jerzy Christ, Andrzej Fonfara, Michał Garbocz, Kordian Jajszczok, Tomasz Jasiński, Tomasz Jaworski, Andrzej Schubert, Artur Ślusarczyk, Martin Voznik, Michał Woźnica, Karol Żurek, ...

- w kolarstwie

Józef Gawliczek, Stanisław Gazda, Stanisław Szozda, ...

- w lekkoatletyce

Anna Breuer-Mosler, Jerzy Chromik, Marta Chrust-Rożej, Helena Kerner, Marian Foik, Zdzisław Hoffmann, Jolanta Janota, Jolanta Januchta, Felicja Kinder, Emil Kiszka, Jerzy Kowol, Helmut Krieger, Romuald Krupanek, Lucyna Langer-Kałek, Krzysztof Mehlich, Halina Richter /Herrmann), Alfred Sosgórnik, Eberhardt Schmidt, Józef Schmidt, Janusz Sidło, Grażyna Syrek, Elżbieta Szyroka, Janusz Trzepizur, Walter Turczyk, Wilhelm Weistand, Danuta Wieczorek, Anna Wojtaszek-Pazera-Bocson, Izabela Zatorska, ...

- w piłce ręcznej

Tomasz Boncol, Izabela Duda, Aleksandra Jacek, Gabriela Kornacka, Andrzej Mientus, Joanna Obrusiewicz, Klaudia Pielesz, Sławomir Szmal, Jerzy Til, Paweł Til, ...

- w pływaniu

Katarzyna Dulian, Gotfryd Gremlowski, Otylia Jędrzejczak, Agata Korc, Jacek Krawczyk, Rafał Kuchta, ...

- podnoszenie ciężarów

Zbigniew Kaczmarek, ...

- saneczkarstwo

Irena Pawełczyk, Barbara Piecha, ...

- w skokach narciarskich

Piotr Fijas, Tadeusz Fijas, Mirosław Graf, Jan Kawulok, Adam Małysz, Tadeusz Pawlusiak, Apoloniusz Tajner, Leopold Tajner, Władysław Tajner, Wojciech Tajner, Piotr Żyła, ...

- w sporcie żużlowym

Krystian Fołtyn, Henryk Glücklich, Andrzej Huszcza, Jerzy Kochman, Joachim Maj, Jan Mucha, Zenon Plech, Łukasz Romanek, Jerzy Szczakiel, Rafał Szombierski, Stanisław Tkocz, Paweł Waloszek, Antoni Woryna, Andrzej Wyglenda, ...

- w szermierce

Marek Dąbrowski, Egon Johann Franke, Bohdan Gonsior, Wanda Kaczmarczyk-Fukała, Jerzy Kaczmarek, Adam Krzesiński, Henryk Nielaba, Zygmunt Pawlas, Franciszek Sobczak, Antoni Sobik, Barbara Wolnicka, Barbara Wysoczańska, ...

- w tenisie ziemnym

Anna Bielen-Żarska, Dorota Dziekońska, Aleksandra Olsza, ...

Organizacje

edytuj

LEWA KOLUMNA

W tym miesiącu...

Artykuł miesiąca

edytuj

Tramwaje we Wrocławiu - 4 lipca 1876 udzielono Johannesowi Büssingowi, przedsiębiorcy z Berlina, ważnej przez trzydzieści lat koncesji na budowę i eksploatację tramwaju konnego na terenie Wrocławia. 1 listopada tegoż roku przeniesiono koncesję na Breslauer Straßen-Eisenbahn-Gesellschaft (Wrocławskie Towarzystwo Ulicznej Kolei Żelaznej), spółkę akcyjną założoną przez Büssinga 2 września. Pierwszy tramwaj konny we Wrocławiu został uruchomiony 10 lipca 1877 na trasie od ulicy Krasińskiego do Zoo. Po kilku miesiącach wydłużono tę linię do pl. Strzegomskiego: od ul. Krasińskiego przez ul. Słowackiego, Wita Stwosza, Mikołaja, Legnicką. Następną linię wybudowano na trasie Krzyki - Dworzec Nadodrze przez ul. Powstańców Śląskich, Świdnicką, most Uniwersytecki. W 1878 oddano do użytku połączenie z Rynku do Nowej Zewnętrznej Bramy Oławskiej (skrzyżowanie ul. Traugutta i Na Niskich Łąkach) przez ul. Oławską i Traugutta, a w 1884 linię do Dworca Głównego przez ul. Wierzbową i Kołłątaja. W 1885 ukończono budowę linii okólnej, która biegła od Dworca Głównego przez ul. Dąbrowskiego, Krasińskiego, Słowackiego, Wyszyńskiego, Sienkiewicza, Matejki, Prusa, Kilińskiego, Jedności Narodowej, Dubois, Mieszczańską, Władysława Jagiełły, Mostową, Podwalem, Legnicką, Nabycińską, Braniborską, Tęczową, Świebodzką, Sądową i Piłsudskiego. Trasy tramwajów konnych były jednotorowe z mijankami. W późniejszych okresach dobudowywano drugi tor, co pozwoliło zwiększyć częstotliwość kursowania.