Przejdź do zawartości

Newag 19WE

Artykuł na Medal
Przejrzana
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
19WE[1][2][3]
Ilustracja
Skład 19WE
Kraj produkcji

 Polska

Producent

Newag Nowy Sącz

Lata budowy

2008–2010

Układ osi

Bo’Bo'+2'2'+2'2'+Bo’Bo'

Układ wagonów

s+d+d+s

Wymiary
Masa służbowa

190 t

Długość

85 273 mm

Szerokość

2890 mm

Wysokość

4205 mm

Średnica kół

920/870 mm
(nowe/zużyte)

Napęd
Typ silników

asynchroniczne 3-fazowe EMIT SXT315-L4C

Liczba silników

8 × 280 kW

Napięcie zasilania

3 kV DC

Parametry eksploatacyjne
Moc ciągła

2240 kW

Przyspieszenie rozruchu

1,2 m/s²

Prędkość konstrukcyjna

160 km/h

Maksymalna prędkość eksploatacyjna

130 km/h

System hamulca

Knorr-Bremse + ED

Parametry użytkowe
Wysokość wejścia

1157 mm
(od główki szyny)

Liczba miejsc siedzących

182

Liczba miejsc ogółem

702 (5 os./m²)

Multimedia w Wikimedia Commons

Newag 19WE – normalnotorowy czteroczłonowy elektryczny zespół trakcyjny produkowany w latach 2008–2010 w zakładach Newag w Nowym Sączu. Powstały w sumie 4 sztuki, które są eksploatowane w SKM Warszawa.

Prototyp 19WE po dostawieniu dwóch członów środkowych otrzymał oznaczenie 20WE[3].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Geneza

[edytuj | edytuj kod]

Po II wojnie światowej w Polsce elektryczne zespoły trakcyjne (EZT) produkowane były aż do 1997 roku tylko przez Pafawag z Wrocławia[4]. Był on producentem m.in. najpopularniejszego w Polsce EZT serii EN57[5]. PaFaWag po prywatyzacji w latach 90. zaprzestał produkcji tego typu pojazdów, a ostatnim wyprodukowanym zespołem był ED73 w 1997[5]. Przez kilka lat w Polsce nie produkowano żadnych EZT.

W tym czasie PKP, a później samorządy kupowały głównie wagony spalinowe i spalinowe zespoły trakcyjne, gdyż w obsłudze linii niezelektryfikowanych dominowały lokomotywy zużywające duże ilości paliwa. Pozwoliło to polskim producentom oraz przewoźnikom na zebranie doświadczenia w produkcji i eksploatacji lekkiego taboru[6]. Dodatkowo modernizowano posiadane przez polskich przewoźników zespoły trakcyjne serii EN57[7].

W 2004 roku Newag we współpracy z firmą Energocontrol Kraków zaprojektował pierwszy EZT własnej konstrukcji – 14WE, do którego produkcji, rozpoczętej rok później, wykorzystywano części ze skasowanych EN57[8]. W 2007 roku we współpracy z tą samą firmą[2], noszącą wówczas nazwę EC Engineering[9], rozpoczęto projektowanie całkowicie nowego składu – 19WE[2].

Produkcja

[edytuj | edytuj kod]

Newag do budowy prototypu, który powstał ze środków własnych producenta, przystąpił w 2007 roku[10]. Skład został po raz pierwszy zaprezentowany 10 września 2008 podczas XVIII Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdroju[11], a jego światowa premiera (w skróconej 3-członowej wersji) miała miejsce 23 września podczas targów InnoTrans w Berlinie[12].

Wiosną 2009 roku prototypowy egzemplarz wydłużono do wersji sześcioczłonowej oznaczonej typem 20WE. W połowie maja tego samego roku skład ten był testowany na torze doświadczalnym Instytutu Kolejnictwa w Węglewie koło Żmigrodu i otrzymał wówczas świadectwo dopuszczenia do eksploatacji wydane przez UTK[13].

15 czerwca SKM Warszawa zamówiła 4 składy typu 19WE[14]. Do produkcji dwóch pierwszych składów wykorzystano człony z prototypowego 20WE[15].

Zakończenie produkcji

[edytuj | edytuj kod]

W kolejnych przetargach dla SKM Warszawa pojawił się wymóg niskopodłogowości, dyskwalifikujący 19WE/20WE[16][17]. Pierwszy z tych przetargów, na 13 EZT, wygrała Pesa, która zaproponowała Elfa[18]. Następny, na 6 EZT, ponownie wygrał Newag, jednakże ze względu na wymóg niskopodłogowości, zaproponowano nowy typ – 35WE, nazwany później Impulsem[17]. Wyjściem do powstania nowej konstrukcji był 19WE, oba pociągi mają część wspólnych rozwiązań[19].

Poza warszawskim węzłem kolejowym wysokie perony występują także w węźle trójmiejskim[12] (na liniach obsługiwanych przez PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście). Nie zdecydowano się tam jednak na zakup nowych składów, a na modernizację już posiadanych[20].

Dodatkowe testy

[edytuj | edytuj kod]

W listopadzie 2010 roku Koleje Dolnośląskie ogłosiły przetarg na dostawę 5 elektrycznych zespołów trakcyjnych[21]. W specyfikacji przetargu znalazł się wymóg wykazania się dostawą 5 EZT posiadających świadectwo dopuszczenia typu do eksploatacji z prędkością 160 km/h. Newag, który nie spełniał tego wymogu odwołał się do Krajowej Izby Odwoławczej, w wyniku czego zmniejszono wymóg doświadczenia do 3 EZT, nie zmieniając jednak warunku związanego z prędkością[22]. Aby sprostać temu wymogowi, Newag wykonał dodatkowe testy jednego z 19WE po dostawieniu fotela dla pomocnika maszynisty. Rezultatem było otrzymanie dopuszczenia do eksploatacji z prędkością 160 km/h, do której pojazd został konstrukcyjnie przygotowany, lecz nie wymagała jej SKM Warszawa[23]. Ostatecznie, 17 października 2011 Koleje Dolnośląskie podpisały z Newagiem umowę na dostawę 5 EZT typu 31WE[24].

Konstrukcja

[edytuj | edytuj kod]
Prototypowa jednostka 20WE

19WE/20WE to odpowiednio cztero-/sześcioczłonowe, wysokopodłogowe składy przeznaczone do obsługi przewozów pasażerskich aglomeracyjnych. Człony skrajne (typ 314B[2]) posiadają po dwie pary odskokowo-przesuwnych drzwi (prześwit 1300 mm[12], produkcji Ultimate[2]) na stronę członu, a środkowe (typ 414B[2]) po trzy pary drzwi tego samego typu[15]. Wejścia dostosowane są do obsługi peronów wysokości od 760 do 1060 mm, przy czym w przypadku niższych peronów rozkładają się stopnie ułatwiające wsiadanie[15]. Dodatkowo, w przedsionkach czołowych, znajdują się stopnie służbowe do wsiadania obsługi z poziomu międzytorza oraz ewakuacji pasażerów[15].

Ze względu na sposób połączenia członów ze sobą (sprzęgi półstałe produkcji Voith połączone sprzęgłem łubkowym) nie jest możliwe skracanie i wydłużanie pojazdu w warunkach eksploatacyjnych, jednakże istnieje możliwość łączenia dwóch pojazdów tego samego typu w trakcję wielokrotną (sterowanie cyfrowe, prod. Medcom) za pomocą chowanego sprzęgu automatycznego (system Scharfenberga, prod. Voith)[1][12][2].

Bezpieczeństwo

[edytuj | edytuj kod]

Wytrzymałość pudła spełnia wymagania normy PN-EN 12663:2002 (kategoria P-II zespoły wagonowe)[2]. Kabina maszynisty jest wyposażona w klatkę bezpieczeństwa[25], a pod kabiną umieszczone są absorbery energii zderzenia[26]. Pojazd zaprojektowano z uwzględnieniem wymagań normy zderzeniowej EN 15227:2008[26].

Pojazdy wyposażone są w standardowe urządzenia automatyki bezpieczeństwa ruchu: czuwak aktywny, samoczynne hamowanie pociągu oraz Radio-Stop[1]. Zastosowano radiotelefon firmy Pyrylandia i rejestrator cyfrowy ATM-RP3G firmy ATM Awionika[1]. Kabina maszynisty wyposażona jest w dwa dodatkowe miejsca dla pomocników maszynisty[1].

Wnętrze

[edytuj | edytuj kod]

Stosowany jest mieszany układ foteli (prod. Kiel[1]) – w większości składu siedzenia są wzdłuż okien, a jedynie w członach skrajnych w układzie grupowym. Szerokość przejścia w części pasażerskiej to 800 mm. W jednym ze skrajnych wagonów znajdują się po dwa stanowiska do mocowania wózków inwalidzkich oraz podnośnik ułatwiający wsiadanie osobom na wózkach[1][12]. Pojazdy wyposażone są w klimatyzację (produkcji Thermoking), ogrzewanie nawiewne, system informacji pasażerskiej, cztery wieszaki na rowery, system zliczania podróżnych, automaty biletowe, monitoring wideo i monitory reklamowe[1][2][27]. 19WE nie posiadają toalet[27] (producent przewiduje je dla wersji dalekobieżnych[28]).

Pod koniec 2015 roku jedna z jednostek została doposażona w ładowarki USB[29].

Parametry napędu
Typ 8 × ANT300-3000
Moc ciągła 2195 kW
Moc godzinowa 2400 kW
Maks. pobór mocy 3500 kW
Moment maksymalny
(odniesiony do wału silnika) 		2400 Nm
Przyspieszenie rozruchu
(do 6 km/h) 		1,2 m/s²
źródło:[1][2]
Parametry przekładni
Typ SZH 495
Przełożenie 1:5,1757
Maks. ilość wejściowa obrotów 5100/min
Maks. moment rozruchu silnika 2500 Nm
źródło:[1]

Zasilanie i napęd

[edytuj | edytuj kod]

Układ zasilania powstał we współpracy z firmą Medcom, która zaprojektowała główny obwód elektryczny i dostarczyła falowniki trakcyjne (FT-300-3000[30] w technologii IGBT[2]), przetwornice statyczne (PSM-60), rozdzielnie wysokiego i niskiego napięcia oraz pulpity sterownicze[31]. W pojazdach zastosowano odbieraki prądu typu DSA 200-PKP (prod. Stemmann)[2].

19WE wyposażony jest w 8 silników asynchronicznych (typ SXT315-L4C, prod. EMIT)[1]. Każdy człon oparty jest na dwóch dwuosiowych wózkach. W przypadku członów skrajnych są to wózki napędowe typu 70RSNa, a w przypadku członów środkowych – wózki toczne typu 70RSTa[15]. Wózki napędowe wyposażone są w dwustopniową przekładnię SZH 495 (prod. Voith)[1]. Wózki posiadają dwa stopnie usprężynowania. W ramach pierwszego stopnia zamontowane są amortyzatory hydrauliczne i sprężyny śrubowe, natomiast drugi stopień to amortyzatory hydrauliczne i poduszki pneumatyczne[3].

Układ hamulcowy

[edytuj | edytuj kod]

Głównym hamulcem pojazdu w czasie hamowania służbowego jest hamulec elektrodynamiczny, a przy mniejszych prędkościach i podczas postoju dodatkowo wykorzystywany jest hamulec elektropneumatyczny[1]. Średnia energia rekuperowana (oddawana do sieci podczas hamowania) na kilometr to 3,1 kWh/km (przy średnim zużyciu energii na kilometr 10,2 kWh/km)[2].

Pierwsze dwa pojazdy, ze względu na wykorzystanie w nich członów z prototypowego 20WE-01, posiadają dodatkowo hamulce szynowe w członach środkowych[2].

20WE

[edytuj | edytuj kod]

Wersja sześcioczłonowa 20WE miała długość 119,82 m. Skład posiadał 282 miejsca siedzące (i ok. 750 stojących (4 os./m²)[12]). Dostawione człony nie posiadały własnego napędu[3].

Eksploatacja

[edytuj | edytuj kod]
Wnętrze składu
Państwo Przewoźnik Liczba Oznaczenie Oznaczenie UIC Numer operacyjny
 Polska SKM Warszawa 4 19WE-01 94 51 2 150 001 ÷ 004 301
19WE-02 94 51 2 150 005 ÷ 008 302
19WE-03 94 51 2 150 009 ÷ 012 303
19WE-04 94 51 2 150 013 ÷ 016 304

15 czerwca 2009 wybrano ofertę konsorcjum Newagu i ING Lease Polska w przetargu na 15-letni leasing 4 elektrycznych zespołów trakcyjnych dla Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie[14].

5 kwietnia 2010 dostarczono pierwszy pojazd[15], który 9 kwietnia rozpoczął kursowanie na linii S2[25]. Drugi 19WE został dostarczony 26 kwietnia[15], po czym 29 kwietnia rozpoczął kursowanie na linii S2[32]. 18 maja 3. pojazd rozpoczął przewozy również na linii S2[33]. 11 czerwca rozpoczęto eksploatację ostatniego – 4. egzemplarza[34]. 11 grudnia 2011 wszystkie 4 składy zostały skierowane do obsługi linii S1[35].

23 maja 2012 pomiędzy przystankiem Warszawa Zoo, a stacją Warszawa Praga, skład o numerze 303 zderzył się z Elfem Kolei Mazowieckich (EN76-012). W wyniku wypadku ranny został pasażer 19WE i pasażerka Elfa[36]. 8 czerwca pojazd powrócił z naprawy[37].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m Dokumentacja techniczno-ruchowa elektrycznego zespołu trakcyjnego typu 19WE. skm.warszawa.pl. [dostęp 2012-06-12].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Piotr Zagozdon, Krzysztof Rutkowski: EZT 19 WE. skm.warszawa.pl, 2010-07. [dostęp 2016-08-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)]. (pol.).
  3. ↑ a b c d M. Graff. EZT typu 20WE z Newagu. „Świat Kolei”. 9/2009, s. 4-5. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  4. ↑ Ryszard Rusak. Od Pafawagu do Bombardiera. 60 lat Państwowej Fabryki Wagonów Pafawag we Wrocławiu. „Świat Kolei”. 10/2005. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  5. ↑ a b Paweł Terczyński. Pafawag – kronika produkcji. „Świat Kolei”. 10/2005. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  6. ↑ Paweł Terczyński. Wagony i zespoły spalinowe w obsłudze ruchu regionalnego na PKP. „Świat Kolei”. 9/2008, s. 12-21. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  7. ↑ Bogdan Waga. Elektryczne na start. „Koleje Małe i Duże”. 1/2007, s. 18-27. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  8. ↑ Rafał Wodzicki. Nowy tabor dla SKM Warszawa. Wymysł Kaczyńskiego?. „Świat Kolei”. 12/2005, s. 12-15. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  9. ↑ EC Engineering na targach Innotrans. „EC News”. 25, s. 4, grudzień 2008. EC Grupa. [dostęp 2016-08-15]. (pol.). 
  10. ↑ Jakub Klimkiewicz, Michał Grobelny. 19WE wkrótce zawalczy o polski rynek. „Rynek Kolejowy”. 3/2008, s. 88. Warszawa: Zespół Doradców Gospodarczych „Tor”. ISSN 1644-1958. (pol.). 
  11. ↑ Krynica: Prezentacja 19WE podczas XVIII Forum Ekonomicznego. inforail.pl, 2008-09-12. [dostęp 2012-06-12].
  12. ↑ a b c d e f Światowa premiera 19WE podczas targów InnoTrans 2008. inforail.pl, 2008-10-07. [dostęp 2012-06-13].
  13. ↑ Zespoły trakcyjne 19WE i 20WE firmy Newag. W: Robert Kroma, Janusz Sosiński, Krzysztof Zintel: Normalnotorowe wagony silnikowe kolei polskich 1991–2013. Wyd. 1. Poznań: BWH Kolpress, 2014, s. 185-190, seria: Encyklopedia taboru. ISBN 978-83-933257-6-4. (pol.).
  14. ↑ a b Warszawa: SKM rozstrzygnęła przetarg na leasing 4 ezetów. rynek-kolejowy.pl, 2009-06-15. [dostęp 2012-06-09].
  15. ↑ a b c d e f g Marek Graff. Jednostki 19WE z Newagu dla Warszawskiej SKM. „Świat Kolei”. 5/2010, s. 3. Łódź: Emi-press. ISSN 1234-5962. 
  16. ↑ Warszawa: SKM zamówi 13 składów. inforail.pl, 2009-04-06. [dostęp 2012-06-12].
  17. ↑ a b Całkiem nowa konstrukcja z Newagu dla SKM Warszawa. inforail.pl, 2011-02-21. [dostęp 2012-06-12].
  18. ↑ Za półtora roku koleją na Okęcie. Gazeta Wyborcza, 2010-03-16. [dostęp 2012-01-03].
  19. ↑ jm: Nowy pociąg 35WE już w Warszawie. Newag dostarczył go w dwa miesiące. Rynek Kolejowy, 2013-02-20. [dostęp 2013-02-22]. (pol.).
  20. ↑ Umowa na modernizację 21 pociągów SKM Trójmiasto podpisana. rynek-kolejowy.pl, 2012-05-10. [dostęp 2012-06-15].
  21. ↑ Wrocław: Koleje Dolnoślaskie kupują pociągi. inforail.pl, 2010-11-16. [dostęp 2013-02-04].
  22. ↑ Odwołanie wykonawcy. kolejedolnoslaskie.4bip.pl. [dostęp 2013-02-04].
  23. ↑ 5 ezt dla Kolei Dolnośląskich: Newag wygrywa. rynek-kolejowy.pl, 2011-07-22. [dostęp 2013-02-04].
  24. ↑ Wkrótce ruszy budowa 31WE dla KD. kurier-kolejowy.pl, 2012-07-24. [dostęp 2014-08-03].
  25. ↑ a b 19WE już na trasie w barwach SKM. inforail.pl, 2010-04-11. [dostęp 2012-06-09].
  26. ↑ a b jm: Newag po wypadku w Warszawie: Nasz tabor też jest bezpieczny. rynek-kolejowy.pl, 2012-05-24. [dostęp 2012-06-18]. (pol.).
  27. ↑ a b VIII. Elementy wyposażenia wnętrza. skm.warszawa.pl. [dostęp 2012-06-18].
  28. ↑ 19WE. newag.pl. [dostęp 2014-02-24].
  29. ↑ W pociągach SKM Warszawa naładujesz telefon. inforail.pl, 2015-10-26. [dostęp 2015-10-28]. (pol.).
  30. ↑ Lista referencyjna urządzeń trakcyjnych Przetwornice trakcyjne. „Systemy zasilania AC&DC i przetwornice trakcyjne”, s. 68, 2009. medcom.com.pl. [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04]. (pol.). 
  31. ↑ Nowy EZT 19WE. medcom.com, 2008-10-13. [dostęp 2012-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-15)].
  32. ↑ Drugi 19 WE wyjechał na trasę SKM. rynek-kolejowy.pl, 2010-04-29. [dostęp 2013-02-04].
  33. ↑ Trzeci 19WE już wozi pasażerów. rynek-kolejowy.pl, 2010-05-18. [dostęp 2012-06-09].
  34. ↑ Okres gwarancji producenta pojazdów 19WE liczony od daty wprowadzenia do eksploatacji. „Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia”. GZP-351-7/10, s. 15. skm.bip.um.warszawa.pl. (pol.). 
  35. ↑ Od 11 grudnia nowy rozkład jazdy SKM Warszawa. rynek-kolejowy.pl, 2011-12-08. [dostęp 2012-06-09].
  36. ↑ Czołowe zderzenie pociągów w Warszawie. Dwie osoby ranne. rynek-kolejowy.pl, 2012-05-23. [dostęp 2012-05-23].
  37. ↑ 19WE po wypadku z powrotem na torach. rynek-kolejowy.pl, 2012-06-08. [dostęp 2012-06-08].
Pojazdy szynowe produkowane i modernizowane przez Newag
Produkcja
Elektryczne zespoły trakcyjne
Spalinowe zespoły trakcyjne
Hybrydowe zespoły trakcyjne
Lokomotywy elektryczne
Tramwaje
Modernizacje
Elektryczne zespoły trakcyjne
Lokomotywy elektryczne
Lokomotywy spalinowe

Pojazdy trakcyjne eksploatowane w Polsce
Lokomotywy elektryczne
Lokomotywy spalinowe
Lokomotywy parowe[B]
Elektryczne wagony i zespoły trakcyjne
Spalinowe zespoły trakcyjne
Autobusy szynowe
Spalinowe wagony silnikowe
Parowozy wąskotorowe[B]
Spalinowozy wąskotorowe
Wąskotorowe spalinowe
wagony silnikowe
  1. ↑ Kursywą zaznaczone serie wycofane z ruchu liniowego.
  2. ↑ a b Wymienione tylko ważniejsze serie.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Newag_19WE&oldid=74486433”