^*du ^UV

Unu kaj unu: du homoj povas pli multe fari ol unu [1]; en la daŭro de kelke da minutoj mi aŭdis du pafojn [2]; per unu ŝtono oni du ĵetojn ne faras ^PrV ; la popolo sin dividis en du partiojn [3]; tiu urbo estas plu dividita je du partoj ‐ serboj loĝantaj norde, kaj albanoj sude [4]. nombro

Vicmontra numeralo responda al du; kiu (laŭ iu ordo) venas venas tuj post la unua: februaro estas la dua monato de la jaro; ekde la dua duonjaro de 2000 la ŝtato pliigas la investojn por infrastrukturo de la kamparo [5]; en Japanio troviĝas 50 milionoj da poŝtelefonoj, kio signifas, ke ĉiu dua japano posedas tian aparaton [6]; la dua ĉambro de la parlamento de Nederlando per 109 kontraŭ 33 voĉoj akceptis la leĝoproponon [7].

En la dua loko, post unu antaŭa: unue mi redonas al vi la monon […] due mi dankas vin [8]; unue ligno mankas al ni, kaj due por movi tiajn radojn oni bezonus centon da miloj da bovoj [9]; la Roterdama Internacia Filmfestivalo estas la due plej vizitata tia evento post tiu de Berlino [10].

1.

La nombro du.

2.

Du aferoj kune: duo da makulitaj seĝoj [11]; juna vizaĝo kun duo da grizaj okuloj ^Metrop ; la duo komencis kanti longan dueton pri amo kaj feliĉo [12]; la duo, Johano bonhumora kaj ridetante, Ivan malbonhumora kaj ploronte, iris for [13]. duopo, paro

1.

Dufoje pli granda: por la hodiaŭa tago mi ricevis duoblan pagon [15]; duobla profito; vi ricevos duoble [16]; la Eternulo donis al Ijob duoble pli ol ĉio, kion li havis antaŭe [17].

2.

Konsistanta el du partoj: duobla kaverno [18]; ili faris la surbrustaĵon duobla [19].

3.

Dufoja: duobla frapo [20].

Duobla kvanto aŭ nombro: en la pokalo […] miksu al ŝi duoblon [21]; li tutan jaron ne ricevis salajron kaj duoblon da bastonoj [22]; la kampulo diris almenaŭ la duoblon de tiu sumo, kiu estis likvidebla laŭ la kvalito kaj grandeco de la terpeco [23]; oni vendas […] je duoblo de la prezo, kiun li pagus [24]; ŝi tiam havis nur dudek tri jarojn, kaj rektoro Barcke precize la duoblon [25].

1.

Duoblo: duoblaĵon ili ekposedos [26].

2.

Dua ekzemplero; duplikato: lia tasko estos registri la blazonojn […] tiel oni evitos duoblaĵojn kaj miskomprenojn [27]; senpagaj libroj el la listo de duoblaĵoj [28]; en la islanda ekzistas iu sono, kiu havas duoblaĵon en neniu alia eŭropa idiomo [29]. ĝemelo, kopio, spegulbildo

Kreskigi al duobla nombro aŭ kvanto: Eunana, kuŝante en la veturilo, kiu nur duobligis liajn dolorojn, postulis manĝaĵon [30]; li do troigis la danĝeron kaj duobligis la singardemon [31];multobligi tia vido duobligis ĉiujn sentojn, kiuj min premŝarĝis [32]; mi duobligis, multobligis miajn klopodojn [33]; ŝi duobligis la rapidecon de siaj paŝoj [34]. duplikati, multobligi

(prefikse uzata)

1.

Duona, mezvoja, parta: la pordo estis duonmalfermita [35]; en la griza duonlumo iliaj senmovaj figuroj efikis kiel senkolora bildo rigidiĝinta [36]; laŭ granda ducirklo li iris ĉirkaŭ la konstruaĵo [37].

2.

Havanta parencecon tra nur la patro aŭ nur la patrino de la koncernulo: antaŭ multe jaroj, eĉ antaŭ [ol] vi naskiĝis, mi havis amaferon, kaj ŝi estas via duonfratino [38]; la plej aventurema en lia malgranda familio estas iu duononklo [39].

Rim.: Laŭ tiu strikta difino la vorto valoras por duonfrato, duonfratino. Eventuale ĝi etendiĝas al duononklo (duonfrato de iu el la gepatroj), duononklino, duonkuzo, duonkuzino. Oni ankaŭ parolas pri duonfilo, duonfilino, pri duonpatro, duonpatrino, el alia edziĝo de la patro aŭ patrino. Por tiu ne biologia sed boa parenceco, pli preciza esprimilo estas vic-². [ĵv]

Nur je unu el du samgrandaj partoj: se oni estas nur duona azeno, oni dum tio sentas diversajn aferojn [40]; dum pli ol duona jarcento, ambaŭ reĝimoj de niaj totalismaj ŝtatoj senigis nin je la rajto viziti nian patrolandon [41]; ŝi observis lin longan tempon sub duone mallevitaj palpebroj [42]; duone ĉagrenita, duone ridante [43].

Unu el la du egalaj dividoj de tuto: je la tria (horo) kaj duono; tri estas duono de ses [44]; duonfunto; vi certe estas je duono da kapo pli alta ol mi ^Marta ; vi ne havas duonon da penso en la kapo [45]; komenco bona, laboro duona^PrV ; duone fari ion (fuŝi).

Per grupo de du

Grupo de du: la ekvido de la duopo kvazaŭ repuŝis lin, Montan sidis apud la knabineto […] kun unu brako ĉirkaŭ ŝiaj ŝultroj [47]; ilia revo pri la estonteco fariĝis la lia, kaj en lia interno la revo pri duopo de feliĉaj homoj kaj pri tutopo de feliĉa homaro preskaŭ kunfandiĝis [48]. duo, paro

^PIV1

1.

(evitinde) mezo.

2.

dusekcanto.

Rim.: Ĉi-sence Bricard [49] uzas la formon „duonanto“, kiu ne ŝajnas imitinda kunmetaĵo.

^PIV1

(pp nombrosistemo) Je la bazo du: la nombro da bitoj indikas la kiomon de duumaj ciferpozicioj, en kiuj ĝi estas registrita [50]; la nombro 10 en la dekuma sistemo havas alternativajn formojn: en duuma sistemo: 1010 [51]. -um, bito, cifereca

Rim.:Uziĝas ankaŭ la termino „binara“.

Ne ekskluzive vira aŭ ina; havanta aŭ apartenanta al seksa identeco kiu estas ekster la seksa duumo: mi estas foje ina, foje iĉa, kaj foje neduuma [52].

Neduuma persono: ofta mito pri neduumeco estas, ke neduumuloj simple estas “ie inter ino kaj iĉo” [53].

1.

Duono de la kalendara jaro¹, kiu komenciĝas (la unua jarduono) aŭ finiĝas (la dua jarduono) kun tia jaro: la unua jarduono konsistas el la du unuaj jarkvaronoj, la dua jarduono konsistas el la du lastaj jarkvaronoj; la altigo de administrataj prezoj kaŭzos turnon en la inflacia evoluo en la dua jarduono [54].

2.

Duonjaro¹: ekde kiam last-aŭguste kelkaj el ni konferencis en la franca Montpeliero jam pasis preskaŭ jarduono [55]

Versparo; strofo de du versoj: foje la rakonton interrompas poemeto aŭ versduo [56]; por la lasta versduopo en ĉiu strofo mi elektis strukturon de tri amfibrakoj kun fina jambo [57]; la poemo finiĝis per la versduo: „Vi estas ekstaza kaj mi ĝojebria, ⫽ Ni ambaŭ forgesis pri l' mondo malpia!“ [58]. distiĥo

(frazaĵo) Edzino aŭ edzo: la „pli bona duono“ de sinjoro Britain, en tia alta grado estis lia pli bona duono, ke li, disigite de ŝi, estis tute senhelpa ^BdV .