Bolmanska bitka
| Bolmanska bitka | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Drugog svetskog rata | |||||||
 Mitraljesko odeljenje 1. vojvođanske brigade u borbi na bolmanskom mostobranu marta 1945. | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Jugoslovenska armija  Crvena armija  Bugarska armija
|
 Nemački Vermaht
| ||||||
| Angažirane jedinice | |||||||
| delovi 16., 36. i 51. divizije JA delovi 133. sovjetskog korpusa delovi 16. bugarske divizije
|
delovi 11. nemačke divizije
| ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| 400 mrtvih | 4.000 mrtvih i ranjenih | ||||||
Bitka kod Bolmana (takođe Bolmanska bitka, Borba za bolmanski mostobran) je vođena kod mesta Bolman u Hrvatskoj od 6. do 21. marta 1945. godine između jedinica Jugoslovenske armije, Crvene armije i Bugarske armije na jednoj strani i jedinica nemačkog Vermahta na drugoj strani. Pobedu su odnele jedinice JA i Crvene armije. Ova bitka je bila druga najveća vođena bitka u Baranji posle bitke kod Batine.
Jedinice nemačkog Vermahta su, nakon proboja Virovitičkog mostobrana, izbile iza leđa Trećem ukrajinskom frontu na komunikaciju Batina–Beli Manastir–Pečuh kako bi usporile dalje oslobođanje Mađarske od strane jedinica Crvene armije. Početkom marta 1945, jedinice Šesnaeste vojvođanske divizije nalazile su se 6 km od sela Bolman.
Nemačke jedinice tukle su položaje kod Bolmana i pokušavale da se prebace preko Drave između Valpova i Donjeg Miholjca. Cilj im je bio da izbiju na sektor Beremend–Petlovac–Bolman, što bi im omogućilo zauzimanje Pečuha.
Dana 5. marta, nemačke jedinice uspele su da naprave mali mostobran kod Bolmana. Jedinice Šesnaeste i 51. vojvođanske divizije tada su čvrsto držale svoje položaje i taj mostobran ne bi predstavljao veću prepreku da 11. nemačka divizija nije uspela da osvoji još 43 mostobrana na sektoru koji je držala Prva bugarska armija. Tako je situacija postala ozbiljna.
Jedinicama vojvođanskih divizija bilo je naređeno da krenu prema Bolmanu i Majiškim Međama, jer je neprijatelj krenuo u napad i zauzeo Bolman. Druga vojvođanska brigada dobila je zadatak da se spusti ispod sela Jagodnjaka, a Petnaesta vojvođanska brigada „Šandor Petefi“ zadatak da zauzme deo fronta od Jagodnjaka do Majiških Međa.
Bitka je započela paljbom 25 minobacača na Bolman, koji su pripremali teren jedinicama JA. Nakon završetka paljbe, jedinice su krenule u juriš i zauzele položaje na ulazu u selo. Prvog dana bitke, jedinice JA dva puta su zauzele selo, ali nisu uspele da ga zadrže. Nemačke jedinice su pokretale jedan napad za drugim, te tako nisu dale vremena jedinicama JA da organizuju odbranu. Nemci su u međuvremenu uspeli da postave pontonski most na Dravi i počeli da prebacuju nove jedinice u bitku.[1]
Prelaženje sela iz ruku JA u ruke Vermahta nastavilo se narednih petnaest dana. Kroz to vreme, JA je sedam puta zauzela Bolman i šest puta ga napustila. U međuvremenu je bila slomljena kontraofanziva Vermahta kod Blatnog jezera, pa su napadi neprijatelja na bolmanskom mostobranu počeli da jenjavaju. Dana 21. marta uveče, odlučeno je da se izvede poslednji juriš za konačno zauzimanje Bolmana. Juriš je započeo u 7 časova uveče i nakon kratkih borbi, neprijatelj je počeo da se povlači. Borbe su završile do 9 časova iste večeri.
Na kraju bitke, Vermaht je imao 4.000 vojnika izbačenih iz stroja, a JA 400 poginulih boraca.
Za uspehe u tim borbama, jedinice Treće jugoslovenske armije dobile su priznanje štaba Trećeg ukrajinskog fronta Crvene armije.
- Žarko Atanacković: DRUGA VOJVOĐANSKA NOU BRIGADA Vojnoizdavački zavod, Beograd 1978Arhivirano 2011-03-17 na Wayback Machine-u
- Ogrizović, Slava, ur. Ljudi i događaji koji se ne zaboravljaju. „Novinsko izdavačko poduzeće“, Zagreb 1961. godina.
