Papers by Antun Nekić
Povijesni prilozi, 2024
The paper explores the phenomenon of the filial quarter, a specific form of female inheritance pr... more The paper explores the phenomenon of the filial quarter, a specific form of female inheritance practiced among the nobility of the Kingdom of Hungary-Croatia, by focusing on medieval Slavonia as a case study. Starting from some general observations on the filial quarter, the paper subsequently delves into a more systematic analysis of the Slavonian material. It elucidates the mechanism through which the filial quarter spread to Slavonia in the 13 th century, how it became an institutionalized custom in the 14 th century and examines the different practices of the filial quarter being given either in land or as monetary payment.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Konštatínove listy, 2024
BOTICA, Ivan-NEKIĆ, Antun. A Feather or a Sword? About count Novak and His Glagolitic Missal. The... more BOTICA, Ivan-NEKIĆ, Antun. A Feather or a Sword? About count Novak and His Glagolitic Missal. The paper deals with the life of count Novak Disislavić of the Mogorović kindred, a Croatian nobleman who served as a knight of the Hungarian king Louis of Anjou. It examines his military engagements and cultural contributions and challenges the conventional view of Croatian paleo-Slavic studies, which identifies him primarily as the scribe of the "Missal of count Novak" of 1368. From an early age, Novak actively participated in all of king Louis' military campaigns, demonstrating bravery during sieges and even saving the king himself during a hunt. His bravery was rewarded with possessions, honors and a prestigious position as a knight at the royal court from 1350 at latest. Apart from his military exploits, Novak's role as a judge and advisor in the Kingdom of Dalmatia and Croatia after the expulsion of the Venetians from the eastern Adriatic coast in 1358 strengthened his standing in Croatian society. His cultural contribution is the aforementioned Glagolitic missal, which, as noted in the colophon (f. 269), is attributed to him as the author due to the indication "napisah". This missal is considered one of the exemplary Croatian Glagolitic missals and served as one of the models for the first Glagolitic incunabula in 1483. These are precisely the reasons why Novak could not have transcribed the missal personally, as the production of such a cultural work is extremely complex. As a patron, he was directly involved in its creation and possibly supervised its production.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Historijski zbornik 76/1, 2023
U radu se analizira fenomen pridošlica u srednjovjekovnoj Slavoniji u razdoblju
14. i prve polovi... more U radu se analizira fenomen pridošlica u srednjovjekovnoj Slavoniji u razdoblju
14. i prve polovice 15. stoljeća. Autor u uvodnom dijelu rada ocrtava temeljne parametre
za razmatranje fenomena pridošlica, najprije iznoseći opaske na razlike
u oblikovanju plemićkih zajednica srednjovjekovne Hrvatske te srednjovjekovne
Slavonije. U potonjoj pak kao okvir analize uzima Križevačku s jedne te Zagrebačku
županiju s druge strane, te se kao predmet raščlambe uzima srednje plemstvo.
Uvodni dio zaključuje se općenitim razmatranjima o pitanjima identiteta
i integracije u novu sredinu. Nakon toga se razmatraju brojevi pridošlih obitelji
u objema županijama te se pritom pristupa središnjem dijelu rada u kojem se
razmatraju slučajevi pridošlih obitelji. Analiza navedenih obitelji pridošlica pokazuje
značajne razlike između Zagrebačke i Križevačke županije, kako u broju
tako i u snazi integracije pridošlica.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Chronica Szeged, vol. 22, 2023
The assassination of Gertrude, daughter of Berthold IV, Duke of Merania, and the first wife of An... more The assassination of Gertrude, daughter of Berthold IV, Duke of Merania, and the first wife of Andrew II, in September 1213 is one of those events that captured the attention of contemporaries, so mentions of her murder can be found in a number of medieval chronicles. The assassination has, of course, also been the subject of scholarly analyses and recently several studies have been devoted to this issue, but the possibilities for understanding the circumstances of Gertrude’s murder have not been completely exhausted. Taking several barons into consideration, the author of this paper points out that they clearly had motives for conflict with the queen. In 1212 and 1213, they lost important court honours and the fact that they saw Queen Gertrude as the culprit indicates a specific dimension of her power – her impact on the choice of persons who would hold crucial offices at the court. Too much focus on her possible preference of Germans, in accordance with the chronicles, has shifted the focus away from the fact that the queen may have also had her favourites among the “local” nobility.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
ZADARSKI MIR: PREKRETNICA ANŽUVINSKOG DOBA, 2022
“De aduentu maiestatis sue… magnam habent letitiam”: Analysis
of the visits of Angevin rulers to ... more “De aduentu maiestatis sue… magnam habent letitiam”: Analysis
of the visits of Angevin rulers to Slavonia, Croatia and Dalmatia
The paper addresses the question when and why the kings and the members of the royal family descended south of the Drava river, i.e. into medieval Slavonia, Croatia and Dalmatia in the 14th century. The question posed and the answers provided here require profound understanding of the political configuration, culture and the methods of rule of the Angevin kings. The itineraries of Charles I and Louis remain therefore an important segment in understanding their reigns. Those interested in their itineraries
in Slavonia, Croatia and Dalmatia can base their research on the itineraries created so far. This job is much easier in the case of Charles I since his visits to these parts were few, but primarily because E. Spekner created a reliable itinerary, replacing the very outdated itinerary compiled by F. Šišić. When it comes to Louis, information can be found in an itinerary compiled by M. Wertner, but as in Šišić’s case, his itinerary is quite unreliable, which is understandable when one takes into account the fact that both of them compiled these itineraries at a time when such a task was much harder
to accomplish. From the perspective of the itinerary of Charles I, Slavonia, Croatia and Dalmatia were truly on the periphery, just like, after all, large parts of southern Hungary. Charles’s only deliberate and aimed visit took place in 1322, whereas in 1333 he only passed through Slavonia and Croatia on his way to Naples. Louis inherited all of his father’s unfulfilled ambitions, such as the re-establishment of royal authority in Croatia and Dalmatia as well as his influence in Naples, which is the reason behind
his far more frequent visits to Slavonia, Croatia and Dalmatia, especially in the period until 1364, after which the king was rarely to be seen in these parts. Louis’s interests aside, the presence of members of the royal family in these parts was also the result of the dukedoms of Stephen in the 1350s and Charles of Durazzo in the 1370s, which translated into palpable influence on the local circumstances, and were not merely court titles such as Louis and Stephen had in the 1330s. For the dukes, Louis and
the queens, Zagreb was the most important spot south of the Drava. In addition to being the residence of Stephen and Charles of Durazzo, Zagreb was also the place where the king and queens spent most of their time; Virovitica, Koprivnica and to a lesser extent Križevci, seemed to have been only way stations on the road to Zagreb. In 1357/1358 the king also stayed in Zadar for a longer period of time, under specific circumstances, but afterwards he never visited the city again, not even in 1371 when
he came down to Dalmatia. Apart from Zagreb, the king and queens spent slightly longer periods in Križevci (1360, 1380, 1381). Unlike those in Zagreb, their stays in Križevci can be more strongly attributed to the interests of local protagonists and their needs, especially in terms of administering justice, because the king would stay longer in Križevci when general assemblies (congregatio generalis) were held there. The
coincidence of assemblies with the arrivals of the king and queen is obvious, especially in 1360 and 1380 when the king himself was present, but other assemblies can also be associated with the presence of the king and queens, whether they were held immediately after (1364) or slightly before (1369) their visits to Slavonia. The roots of the Slavonian situation, where the holding of assemblies was closely connected with the arrival of kings and queens and where the assemblies were held in the presence of
the specially delegated person from the royal court, should probably be sought in the circumstances in Croatia and Dalmatia, where the activities of royal commissions and the visits of the queen and king established this type of paradigm in the period between 1358 and 1360. The assembly for Dalmatia and Croatia, chaired by the king in Nin in 1371, is illustrative of just such a pattern.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Miscellanea Hadriatica et Mediterranea, 2021
It is practically impossible to understand the local state of affairs in the medieval Slavonia in... more It is practically impossible to understand the local state of affairs in the medieval Slavonia in the first decade of the 15th century without examining the repercussions of the crisis that began in 1402 and culminated the following year and the actions that the winning side took to restore its damaged authority. This is why the mechanisms used for resolving the political crisis are observed in this paper through the prism of the administrative practices reliant on the written word, specifically, through the prism of the “Register of Rebels” made at the General Assembly that took place in Križevci in the late 1403 and the early 1404. Indeed, the quest for the Slavonian register of rebels also yielded clues about the very similar crisis-resolving mechanism used in the Kingdom of Hungary, where a register of rebels was also made in the early second decade of the 15th century. Although not preserved, both documents are valuable for understanding the functioning of the royal apparatus in the early 15th century and for analyzing the modalities of interactions between local societies and the political center.
Razumijevanje lokalnih prilika u srednjovjekovnoj Slavoniji u prvom desetljeću 15. stoljeća zapravo je nemoguće bez uvida u reperkusije krize koja je izbila 1402. i kulminirala iduće godine, odnosno bez uvida u načine na koje je pobjednička strana ponovno uspostavila svoj narušeni autoritet. U radu se stoga sagledavaju mehanizmi saniranja političke krize kroz prizmu uloge administrativnih praksi utemeljenih na pisanoj riječi u tom procesu, odnosno kroz prizmu registra nevjernih nastalog na općem shodu održanom u Križevcima krajem 1403. i početkom 1404. godine. Štoviše, potraga za slavonskim registrom nevjernih otvorila je uvid i u vrlo sličan mehanizam rješavanja posljedica krize 1403. i na razini čitave Ugarske, gdje je također, početkom drugog desetljeća 15. stoljeća, napravljen registar nevjernih. Oba dokumenta, makar nisu sačuvana, dragocjeni su stoga tragovi za razumijevanje funkcioniranja kraljevskog aparata početkom 15. stoljeća te za sagledavanje modaliteta interakcije lokalnih društava i političkog središta. Ključne riječi: Sigismund; politička kriza; srednjovjekovna Slavonija; registar; shod. * Ovaj je rad sufinancirala Hrvatska zaklada za znanost projektom IP-2019-04-9315 "Anžuvinski archiregnum u srednjoistočnoj i jugoistočnoj Europi u 14. stoljeću: pogled s periferije".
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Povijesni prilozi, 2021
Historians have long identified the structural similarities between the positions of Slavonia and... more Historians have long identified the structural similarities between the positions of Slavonia and Transylvania within the conglomerate of territories bound to the Crown of St Stephen (Archiregnum Hungaricum), but their comparison has never surpassed the superficial level of juxtaposing the quasi-regal authorities of the ban and the voivode. Considering the period from the 1270s until the 1340s this paper primarily focuses on the general assemblies that took place in these two provinces and looks at the formation of regional identities linked to the nobility's collective action of coming together in assemblies. Through this prism, it also analyzes the functioning of composite political structures and the relationship between the center and the specific localities. Political instability triggered the first assemblies in both provinces, and from the 1270s until the 1290s local processes mirrored the decisions and actions of the royal court, as was the case with almost all the assemblies held in Slavonia during the 1270s, and it was the same with the Transylvanian cases form 1288 and 1291. However, in Transylvania, in contrast to Slavonia, the assemblies continued to be held without the incentive from the royal court, that is they became a part of the local repertoire. These different experiences in the early period had a strong impact on the nobility and its power of collective action from the 1320s when the programme of the restoration of the royal authority was carried out in both provinces by using the same mechanisms.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
ASPICE HUNC OPUS MIRUM - zbornik povodom sedamdesetog rođendana Nikole jakšića / Festschrift on the occasion of Nikola jakšić's 70th birthday, (eds.) Ivan Josipović, Miljenko Jurković, Zadar - Zagreb - Motovun, 2020
The last quarter of the thirteenth century saw the weakening and ultimately the dying out of the ... more The last quarter of the thirteenth century saw the weakening and ultimately the dying out of the Arpad
dynasty, while the figures usually defined as oligarchs were on the rise. The considerable power and
influence the Arpads had over the Church was also threatened. The present study takes the case study
of the bishopric of Zagreb in the period between 1272 and 1301 in order to see how the bishops of Zagreb
operated in this unstable political context, what threats to church’s rights and possessions they encountered
and how they responded to them. The paper is organized chronologically and looks at the ways in
which the four bishops of Zagreb interacted with the royal court, local oligarchs, prelates of the kingdom,
the cathedral chapter, and the middling/lower nobility.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Reform and Renewal in Medieval East and Central Europe: Politics, Law and Society, ur. Éva B. Halász – Suzana Miljan – Alexandru Simon; Academia Romana - Centru de Studii Transilvane Cluj Napoca, Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti, Cluj Napoca – Zagreb – London., 2019
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Südost-Forschungen 74 (2015), pp. 1-25.
The Oligarchs and the King in Medieval Slavonia, 1301-1342, Südost-Forschungen 74 (2015), pp. 1-25.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Historijski zbornik god LXX (2017), br. 1, str. 1-34.
U tekstu se razmatra razvoj moći Babonića u razdoblju od 1270-ih do 1320-ih godina kroz prizmu dr... more U tekstu se razmatra razvoj moći Babonića u razdoblju od 1270-ih do 1320-ih godina kroz prizmu društvenih mreža na koje su se oni oslanjali i koje su kontrolirali, a koje su predstavljale jedan od temelja izgradnje oligarhijske vlasti i rastakanja kraljevskog autoriteta na prostoru srednjovjekovne Slavonije. Narav tih patronatsko-klijentelističkih mreža, odnosno moći Babonića, u navedenom se razdoblju značajno promijenila, a karakterizirala ju je sve intenzivnija kontrola, odnosno razvoj od spleta odnosa koji su sami akteri definirali kao societas do onog što autor naziva zatvorenim sustavom službe. Takav razvoj u tekstu se promatra kroz prizmu sudske vlasti Babonića te fenomen multigeneracijske službe, a u posljednjem se dijelu rada sagledava mjesto cistercitske opatije u Topuskom u mreži odnosa na kojoj je počivala moć Babonića.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Book Reviews by Antun Nekić
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Zbornik Odsjeka za povijesne znanosti Zavoda za povijesne i društvene znanosti Hrvatske akademije znanosti i umjetnosti, 2020
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Talks by Antun Nekić
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Books by Antun Nekić
Rod Pekri: svijet srednjovjekovnog slavonskog plemstva, 2024
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Papers by Antun Nekić
14. i prve polovice 15. stoljeća. Autor u uvodnom dijelu rada ocrtava temeljne parametre
za razmatranje fenomena pridošlica, najprije iznoseći opaske na razlike
u oblikovanju plemićkih zajednica srednjovjekovne Hrvatske te srednjovjekovne
Slavonije. U potonjoj pak kao okvir analize uzima Križevačku s jedne te Zagrebačku
županiju s druge strane, te se kao predmet raščlambe uzima srednje plemstvo.
Uvodni dio zaključuje se općenitim razmatranjima o pitanjima identiteta
i integracije u novu sredinu. Nakon toga se razmatraju brojevi pridošlih obitelji
u objema županijama te se pritom pristupa središnjem dijelu rada u kojem se
razmatraju slučajevi pridošlih obitelji. Analiza navedenih obitelji pridošlica pokazuje
značajne razlike između Zagrebačke i Križevačke županije, kako u broju
tako i u snazi integracije pridošlica.
of the visits of Angevin rulers to Slavonia, Croatia and Dalmatia
The paper addresses the question when and why the kings and the members of the royal family descended south of the Drava river, i.e. into medieval Slavonia, Croatia and Dalmatia in the 14th century. The question posed and the answers provided here require profound understanding of the political configuration, culture and the methods of rule of the Angevin kings. The itineraries of Charles I and Louis remain therefore an important segment in understanding their reigns. Those interested in their itineraries
in Slavonia, Croatia and Dalmatia can base their research on the itineraries created so far. This job is much easier in the case of Charles I since his visits to these parts were few, but primarily because E. Spekner created a reliable itinerary, replacing the very outdated itinerary compiled by F. Šišić. When it comes to Louis, information can be found in an itinerary compiled by M. Wertner, but as in Šišić’s case, his itinerary is quite unreliable, which is understandable when one takes into account the fact that both of them compiled these itineraries at a time when such a task was much harder
to accomplish. From the perspective of the itinerary of Charles I, Slavonia, Croatia and Dalmatia were truly on the periphery, just like, after all, large parts of southern Hungary. Charles’s only deliberate and aimed visit took place in 1322, whereas in 1333 he only passed through Slavonia and Croatia on his way to Naples. Louis inherited all of his father’s unfulfilled ambitions, such as the re-establishment of royal authority in Croatia and Dalmatia as well as his influence in Naples, which is the reason behind
his far more frequent visits to Slavonia, Croatia and Dalmatia, especially in the period until 1364, after which the king was rarely to be seen in these parts. Louis’s interests aside, the presence of members of the royal family in these parts was also the result of the dukedoms of Stephen in the 1350s and Charles of Durazzo in the 1370s, which translated into palpable influence on the local circumstances, and were not merely court titles such as Louis and Stephen had in the 1330s. For the dukes, Louis and
the queens, Zagreb was the most important spot south of the Drava. In addition to being the residence of Stephen and Charles of Durazzo, Zagreb was also the place where the king and queens spent most of their time; Virovitica, Koprivnica and to a lesser extent Križevci, seemed to have been only way stations on the road to Zagreb. In 1357/1358 the king also stayed in Zadar for a longer period of time, under specific circumstances, but afterwards he never visited the city again, not even in 1371 when
he came down to Dalmatia. Apart from Zagreb, the king and queens spent slightly longer periods in Križevci (1360, 1380, 1381). Unlike those in Zagreb, their stays in Križevci can be more strongly attributed to the interests of local protagonists and their needs, especially in terms of administering justice, because the king would stay longer in Križevci when general assemblies (congregatio generalis) were held there. The
coincidence of assemblies with the arrivals of the king and queen is obvious, especially in 1360 and 1380 when the king himself was present, but other assemblies can also be associated with the presence of the king and queens, whether they were held immediately after (1364) or slightly before (1369) their visits to Slavonia. The roots of the Slavonian situation, where the holding of assemblies was closely connected with the arrival of kings and queens and where the assemblies were held in the presence of
the specially delegated person from the royal court, should probably be sought in the circumstances in Croatia and Dalmatia, where the activities of royal commissions and the visits of the queen and king established this type of paradigm in the period between 1358 and 1360. The assembly for Dalmatia and Croatia, chaired by the king in Nin in 1371, is illustrative of just such a pattern.
Razumijevanje lokalnih prilika u srednjovjekovnoj Slavoniji u prvom desetljeću 15. stoljeća zapravo je nemoguće bez uvida u reperkusije krize koja je izbila 1402. i kulminirala iduće godine, odnosno bez uvida u načine na koje je pobjednička strana ponovno uspostavila svoj narušeni autoritet. U radu se stoga sagledavaju mehanizmi saniranja političke krize kroz prizmu uloge administrativnih praksi utemeljenih na pisanoj riječi u tom procesu, odnosno kroz prizmu registra nevjernih nastalog na općem shodu održanom u Križevcima krajem 1403. i početkom 1404. godine. Štoviše, potraga za slavonskim registrom nevjernih otvorila je uvid i u vrlo sličan mehanizam rješavanja posljedica krize 1403. i na razini čitave Ugarske, gdje je također, početkom drugog desetljeća 15. stoljeća, napravljen registar nevjernih. Oba dokumenta, makar nisu sačuvana, dragocjeni su stoga tragovi za razumijevanje funkcioniranja kraljevskog aparata početkom 15. stoljeća te za sagledavanje modaliteta interakcije lokalnih društava i političkog središta. Ključne riječi: Sigismund; politička kriza; srednjovjekovna Slavonija; registar; shod. * Ovaj je rad sufinancirala Hrvatska zaklada za znanost projektom IP-2019-04-9315 "Anžuvinski archiregnum u srednjoistočnoj i jugoistočnoj Europi u 14. stoljeću: pogled s periferije".
dynasty, while the figures usually defined as oligarchs were on the rise. The considerable power and
influence the Arpads had over the Church was also threatened. The present study takes the case study
of the bishopric of Zagreb in the period between 1272 and 1301 in order to see how the bishops of Zagreb
operated in this unstable political context, what threats to church’s rights and possessions they encountered
and how they responded to them. The paper is organized chronologically and looks at the ways in
which the four bishops of Zagreb interacted with the royal court, local oligarchs, prelates of the kingdom,
the cathedral chapter, and the middling/lower nobility.
Book Reviews by Antun Nekić
Talks by Antun Nekić
Books by Antun Nekić
14. i prve polovice 15. stoljeća. Autor u uvodnom dijelu rada ocrtava temeljne parametre
za razmatranje fenomena pridošlica, najprije iznoseći opaske na razlike
u oblikovanju plemićkih zajednica srednjovjekovne Hrvatske te srednjovjekovne
Slavonije. U potonjoj pak kao okvir analize uzima Križevačku s jedne te Zagrebačku
županiju s druge strane, te se kao predmet raščlambe uzima srednje plemstvo.
Uvodni dio zaključuje se općenitim razmatranjima o pitanjima identiteta
i integracije u novu sredinu. Nakon toga se razmatraju brojevi pridošlih obitelji
u objema županijama te se pritom pristupa središnjem dijelu rada u kojem se
razmatraju slučajevi pridošlih obitelji. Analiza navedenih obitelji pridošlica pokazuje
značajne razlike između Zagrebačke i Križevačke županije, kako u broju
tako i u snazi integracije pridošlica.
of the visits of Angevin rulers to Slavonia, Croatia and Dalmatia
The paper addresses the question when and why the kings and the members of the royal family descended south of the Drava river, i.e. into medieval Slavonia, Croatia and Dalmatia in the 14th century. The question posed and the answers provided here require profound understanding of the political configuration, culture and the methods of rule of the Angevin kings. The itineraries of Charles I and Louis remain therefore an important segment in understanding their reigns. Those interested in their itineraries
in Slavonia, Croatia and Dalmatia can base their research on the itineraries created so far. This job is much easier in the case of Charles I since his visits to these parts were few, but primarily because E. Spekner created a reliable itinerary, replacing the very outdated itinerary compiled by F. Šišić. When it comes to Louis, information can be found in an itinerary compiled by M. Wertner, but as in Šišić’s case, his itinerary is quite unreliable, which is understandable when one takes into account the fact that both of them compiled these itineraries at a time when such a task was much harder
to accomplish. From the perspective of the itinerary of Charles I, Slavonia, Croatia and Dalmatia were truly on the periphery, just like, after all, large parts of southern Hungary. Charles’s only deliberate and aimed visit took place in 1322, whereas in 1333 he only passed through Slavonia and Croatia on his way to Naples. Louis inherited all of his father’s unfulfilled ambitions, such as the re-establishment of royal authority in Croatia and Dalmatia as well as his influence in Naples, which is the reason behind
his far more frequent visits to Slavonia, Croatia and Dalmatia, especially in the period until 1364, after which the king was rarely to be seen in these parts. Louis’s interests aside, the presence of members of the royal family in these parts was also the result of the dukedoms of Stephen in the 1350s and Charles of Durazzo in the 1370s, which translated into palpable influence on the local circumstances, and were not merely court titles such as Louis and Stephen had in the 1330s. For the dukes, Louis and
the queens, Zagreb was the most important spot south of the Drava. In addition to being the residence of Stephen and Charles of Durazzo, Zagreb was also the place where the king and queens spent most of their time; Virovitica, Koprivnica and to a lesser extent Križevci, seemed to have been only way stations on the road to Zagreb. In 1357/1358 the king also stayed in Zadar for a longer period of time, under specific circumstances, but afterwards he never visited the city again, not even in 1371 when
he came down to Dalmatia. Apart from Zagreb, the king and queens spent slightly longer periods in Križevci (1360, 1380, 1381). Unlike those in Zagreb, their stays in Križevci can be more strongly attributed to the interests of local protagonists and their needs, especially in terms of administering justice, because the king would stay longer in Križevci when general assemblies (congregatio generalis) were held there. The
coincidence of assemblies with the arrivals of the king and queen is obvious, especially in 1360 and 1380 when the king himself was present, but other assemblies can also be associated with the presence of the king and queens, whether they were held immediately after (1364) or slightly before (1369) their visits to Slavonia. The roots of the Slavonian situation, where the holding of assemblies was closely connected with the arrival of kings and queens and where the assemblies were held in the presence of
the specially delegated person from the royal court, should probably be sought in the circumstances in Croatia and Dalmatia, where the activities of royal commissions and the visits of the queen and king established this type of paradigm in the period between 1358 and 1360. The assembly for Dalmatia and Croatia, chaired by the king in Nin in 1371, is illustrative of just such a pattern.
Razumijevanje lokalnih prilika u srednjovjekovnoj Slavoniji u prvom desetljeću 15. stoljeća zapravo je nemoguće bez uvida u reperkusije krize koja je izbila 1402. i kulminirala iduće godine, odnosno bez uvida u načine na koje je pobjednička strana ponovno uspostavila svoj narušeni autoritet. U radu se stoga sagledavaju mehanizmi saniranja političke krize kroz prizmu uloge administrativnih praksi utemeljenih na pisanoj riječi u tom procesu, odnosno kroz prizmu registra nevjernih nastalog na općem shodu održanom u Križevcima krajem 1403. i početkom 1404. godine. Štoviše, potraga za slavonskim registrom nevjernih otvorila je uvid i u vrlo sličan mehanizam rješavanja posljedica krize 1403. i na razini čitave Ugarske, gdje je također, početkom drugog desetljeća 15. stoljeća, napravljen registar nevjernih. Oba dokumenta, makar nisu sačuvana, dragocjeni su stoga tragovi za razumijevanje funkcioniranja kraljevskog aparata početkom 15. stoljeća te za sagledavanje modaliteta interakcije lokalnih društava i političkog središta. Ključne riječi: Sigismund; politička kriza; srednjovjekovna Slavonija; registar; shod. * Ovaj je rad sufinancirala Hrvatska zaklada za znanost projektom IP-2019-04-9315 "Anžuvinski archiregnum u srednjoistočnoj i jugoistočnoj Europi u 14. stoljeću: pogled s periferije".
dynasty, while the figures usually defined as oligarchs were on the rise. The considerable power and
influence the Arpads had over the Church was also threatened. The present study takes the case study
of the bishopric of Zagreb in the period between 1272 and 1301 in order to see how the bishops of Zagreb
operated in this unstable political context, what threats to church’s rights and possessions they encountered
and how they responded to them. The paper is organized chronologically and looks at the ways in
which the four bishops of Zagreb interacted with the royal court, local oligarchs, prelates of the kingdom,
the cathedral chapter, and the middling/lower nobility.
Doba (dez)integracije: društveno političke strukture za vladavine Anžuvinaca
14. prosinca 2022.
Odjel za povijest, Sveučilište u Zadru
Program skupa i sažeci izlaganja
The aim of the conference is to gather scholars form Hungary, Croatia, Bosnia and Hercegovina, Serbia, Bulgaria, Romania, Slovakia, Poland, and Italy and in such a way create a venue that will enable us to step out of the boundaries set by the contemporary national borders and corresponding historiographies and have a fresh and a more encompassing look at the complex political entity ruled by the Angevins in the 14th century. How was this political entity ruled, how the courts of Charles I and Louis I functioned and how these rulers projected their power on the provinces and more loosely dependent territories? In which ways the political centre tried to establish itself as the place from which the dominant system of symbols, values and beliefs that manage the society spread? What was the role of elites in these processes? What were the administrative structures through which the interactions of the political centre with the dependant peripheries were organized? How the local elites established their power, and how were local and regional noble communities shaped? How were the various networks – personal, regional, diplomatic, religious, economic, etc. – established and maintained across the huge territories ruled by the Angevins, but even further, especially encompassing Italy and the Holy Roman Empire. We hope to provide answers and insights for these and numerous other questions.
The conference is a part of the project “Angevin Archiregnum in East Central and Southeastern Europe in the 14th Century: View from the Periphery” financed by the Croatian Science Foundation.