Appendix:Kipchak Swadesh lists

This is a Swadesh list of Kipchak languages, specifically Proto-Turkic, Bashkir, Tatar, Crimean Tatar, Karachay-Balkar, Kumyk, Karakalpak, Kazakh, Nogai, Siberian Tatar, Kyrgyz and Southern Altai, compared with that of English.

№	English	Proto-Turkic edit (197)	Bashkir башҡорт теле (başqort tele) edit (207)	Tatar татар теле (tatar tele) edit (297)	Crimean Tatar qırımtatar tili edit (231)	Karachay-Balkar къарачай-малкъар тил (qaraçay-malqar til) edit (207)	Kumyk къумукъ тил (qumuq til) edit (207)	Karakalpak qaraqalpaq tili edit (207)	Kazakh қазақ тілі (qazaq tılı) edit (207)	Nogai ногай тили (nogay tili) edit (207)	Siberian Tatar seber tatar tele edit (164)	Kyrgyz кыргызча (kırgızca) edit (207)	Southern Altai тÿштÿк алтай тил (tÿštÿk altay til) edit (207)
1	I (1sg)	*ben	min	min	men	men	men	men	men	men	min	men	men
2	you (2sg)	*sen	hin	sin	sen	sen	sen	sen	sen, sız*	sen	sin	sen	sen
3	he, she, it (3sg)	*ol	ul	ul	o	ol	ol	ol	ol	ol	ul	al	ol
4	we (1pl)	*biŕ	beź	bez	biz	biz	biz	biz	bız	biz	pes	biz	bis
5	you (2pl)	*siŕ	heź	sez	siz	siz	siz	siz	sender, sızder*	siz	ses	siler	sler
6	they (3pl)		ular	alar	olar	ala	olar	olar	olar	olar	alar	alar	olor
7	this	*bu(-n)	bıl	bu	bu	bu	bu	bul	būl	bu	pı	bul	bu
8	that	*ol	tege, şul, anaw	tege, şul	şu, о	ol	şo, ol	sol, ana, ol	ol, sol	sol, anav, ol	ul	al	ol
9	here		bında	monda, biredä, bu cirdä	mında	mında, blayda	munda, şunda	bunda, bul jerde	mūnda, mynda	munda	mınta, pı arata, pı yertä	bul jer	mïnda
10	there		tegendə, şunda, anawında	tegendä, anda, şul cirdä	anda	anda	onda	onda, sonda, ol jerde, sol jerde	onda, anda	onda	anta, şanta, şal yertä	al jer	anda, ondo
11	who	*kem	kem	kem	kim	kim	kim	kim	kım	kim	kem	kim	kem
12	what	*nē-	nimə, ni, nəmə, nə	närsä, ni	ne	ne	ne, ne zat	ne	ne	ne, ne zat	nîmâ	emne	neme, ne
13	where	*kanta, *kanï	qayźa	qayda	qayda	qayda	qayda	qayda	qaida	kayda	qayta	kayda	kayda
14	when	*kačan	qasan	qayçan	qaçan	qaçan	qaçan	qashan	qaşan	kaşan	qacan	kacan	kačan
15	how	*nēče	nisek, qalay	niçek	nasıl	qalay	neçik	qalay	qalai, neşık	kalay	qalay, nicek	kanday	kandïy
16	not	*ermeŕ	tügel, iməs	tügel	degil	tüyüldü	tügül	emes	emes	tuvıl	tügel, mas	emes	emes, ǰok
17	all	*bütün, *kamug	bötə, barı, barsa	böten, barı, hämmä	bütün, ep, episi	biteu	barı, bütün	barlıq, pu'tkil, pu'tin	barlyq, bärı, bükıl	bäri, savlay	parı	baarı	ončo, büdün
18	many	*ȫküĺ	küp, suq	küp	çoq	köp	köp	ko'p	köp	köp	känese, kän, poram	köp	köp
19	some		ber nisə, ber qansa	berniçä	bazı, bir qaç	bir talay, bir nença	bir neçe	bir neshe	bırneşe	bir neşe	pernicä	bir nece	bir kanča*, büdün, barčan
20	few	*āŕ	əź, aź, kəm	az	az	birkesek, biraz, az	az	az	az	az	as	az	as
21	other		başqa, bütən, üźgə	başka	başqa, diger	başxası, birsi	başğa, özge	basqa, bo'ten	basqa	baska	paşqa	başka	baška
22	one	*bīr	ber	ber	bir	bir	bir	bir	bır	bir	per	bir	bir
23	two	*ẹk(k)i	ike	ike	eki	eki	eki	eki	ekı	éki	ike	eki	eki
24	three	*üč	ös	öç	üç	yuç	üç	u'sh	üş	üş	öc	üc	üč
25	four	*tȫrt	dürt	dürt	dört	tert	dört	to'rt	tört	dört	türt	tört	tört
26	five	*bẹ̄ĺ(k)	biş	biş	beş	beş	beş	bes	bes	bes	piş	beş	beš
27	big	*bedük	źur, dəw, ölkən	zur	büyük	ullu, demeñili	ullu	u'lken	ülken, ūly	üyken	sur, olo	coŋ	ǰaan, ulu
28	long	*uŕak	oźon	ozın	uzun	uzun, uzaq	uzun	uzın	ūzyn	uzın	osson	uzun	uzun
29	wide	*gēŋ	kiñ	kiñ	keñ, keniş	keñ	geñ, enli	ken', enli	keñ	keñ, énli	kiñ	kenen	elbek, keŋ, ǰalbak
30	thick	*kalïŋ	qalın, yıwan	yuan	qalın	bazıq, semiz, qalın	qalın	qalın', juwan	qalyñ	kalın, yuvan	qalın	kalıŋ	kalïŋ, ǰoon
31	heavy	*iagïr	awır, ağır	awır	ağır	auur	awur	awır	auyr	avır	auır	oor	uur
32	small	*kičüg	bələkəy, bələkəs, kese	keçkenä, keçe	kiçik	gitçe	giççi	kishkentay, kishkene	kışı, kışkene, kışkentai	kişkey	keckenä	kicinekey	kičinek, kičü
33	short	*kïsga	qıśqa	qıska	qısqa	qısxa	qısğa	qısqa	qysqa	kıska	qısqa	kıska	kïska
34	narrow	*tïgïŕ	tar	tar	tar	tar	tar	tar	tar	tar	tar	tar	tar
35	thin	*yiŋčge	yoqa, nəźek	neçkä, näzek	ince	iñçge, juqa	inçe, nazik, yuqqa	jin'ishke, na'zik	ensız, jıñışke, qysañ, tar	yinişke, nazik	yeckä, yoğa	icke	čičke, ǰuka
36	woman	*xātun, *kï̄ŕ	qatın, xatın	xatın	qadın	tişirıu	qatın gişi	hayal, qatın	äiel*, qatyn	xatın-kız	qatın	ayal*	üy kiži, emegen*, kadïn
37	man (adult male)	*ēr	ir, irkək	ir	erkek, aqay	er kişi, erkegirıu	erkek, er gişi	erkek	er, erkek, jıgıt	ér, érkek	ir keşe	erkek	er kiži, er
38	man (human being)	*kiši	keşe, əźəm	keşe	insan, adam, kişi	adam*, kişi	adam*, gişi	kisi, adam*	kısı, adam*	ädem*	keşe	kişi	kiži
39	child	*bāla, *urug	bala	bala	bala	bala, sabiy	bala	bala	bala	bala	pala	bala	bala
40	wife	*xātun	qatın, xatın	xatın	apay	qatın, yuy biyçe	qatın	hayal, qatın	äiel, qatyn, jar, zaiyp	xatın, pişe	qatın	ayal*	emegen, üy kiži, kadïn
41	husband		ir, irkək	ir	aqay	er	er	ku'yew, er	er, erkek, küieu	ér, kiyev, bay	ir	küyöö	öbögön, er kiži, er, küyü
42	mother	*apa	əsə, inə, ana	ana	ana	ana, annya	ana	ana, ene	ana	ana	inä	apa	ene
43	father	*ata	ata	ata	ata	ata, attya	ata	a'ke, ata	äke, ata	ata	ata	ata	ada
44	animal	*Ăŋ	yənlek, xaywan, yanwar	xaywan, cänlek	ayvan	xayıuan, janıuar	haywan	haywan	aiuan, xaiuan, januar	ayvan, yanuvar	qaywan, yännek	janıbar*	aŋ
45	fish	*bālïk	balıq	balıq	balıq	çabaq	balıq	balıq	balyq	balık	palıq	balık	balïk
46	bird	*kuĺ	qoş	qoş	quş	çıpçıq	quş	qus	qūs	kus	qoş	kuş	kuš
47	dog	*köpek	et	et	köpek, it	it	it	iyt	it	iyt	et	it	iyt
48	louse	*bït	bet	bet	bit	bi	bit	biyt	bit	biyt	pet	bit	biyt
49	snake	*yï̄lan	yılan	yelan	yılan	jilyan	yılan	jılan	jylan	yılan	yılan	jılan	ǰïlan
50	worm	*kūrt	qort, seləwsen	suwalçan, qort	qurt	qurt	xurt	qurt	qūrt	kurt	qort	kurt	kurt
51	tree	*ïgač	ağas, tirək	ağaç	terek	terek	terek	ag'ash	ağaş	terek	ağac	bak*	agaš
52	forest	*orman	urman	urman	orman	ağaç	orman, ağaçlıq	tog'ay	orman, toğai	orman	tös, urman, ağaclıq	tokoy	arka, agaš, terek
53	stick	*čï̄pč	tayaq, sıbıq	tayak	çubuq	tayaq	tayaq	tayaq	taäq, asataäq	tayak	tayaq	tayak	tayak
54	fruit	*yẹ̄miĺč	məywə	cimeş	meyva, yemiş	jemiş, köget	yemiş	jemis, miywe	jemıs	yemis	yemeş	jemiş	ǰiilek
55	seed	*urluk, *urug	orloq	börtek, orlıq	urluq, tuhum	urluq, bürtük	urluq	tuqım, urıq	ūryq, tūqym	urlık	orloq	uruk	üren
56	leaf	*yapurgak, *bür	yapraq	yafraq	yaprak	çapraq	yapıraq	japıraq	japyraq	yapırak	yapraq	jalbırak	bür, ǰalbïrak
57	root	*kök	tamır	tamır	tamır	tamır	tamur	tamır	tamyr	tamır	tamır	tamır	tamïr
58	bark (of a tree)	*kāpuk	qayır, qabıq	qabıq	qabuq	qabuq	qabuq	qabıq	qabyq	kabık	qabıq	kabık	čöbrö, kabïk
59	flower	*čeček	səskə, səsək	çäçäk, göl	çiçek	gül, gokka	çeçek	gu'l	gül*, şeşek	şeşekey	köl	gül*	čeček
60	grass	*ot	ülən, ut	ülän	ot	xans, kırdık, otlau	ot	sho'p	ot, şöp	ölen	ülän	cöp	ölöŋ, ot
61	rope	*yip, *yïp	bəy, bağ, baw	baw, arkan	arqan, yip, sıcım	arqan, jip, bau	yip, arqan	jip	jıp, arqan, bau	bav, arkan	pau	arkan	buu, armakčï*
62	skin	*tẹri	tire	tire	teri	teri	teri	teri	terı	teri	tire	teri	tere
63	meat	*et	it	it	et	et	et	et, go'sh	et	ét	it	et	et
64	blood	*kiān	qan	qan	qan	qan	qan	qan	qan	kan	qan	kan	kan
65	bone	*kemük, *siŋök	höyək	söyak	kemik, süyek	süyek	süyek	su'yek	süiek	süyek	söyäk	söök	söök
66	fat (noun)	*semiŕ, *yāg	may, yağ	may	yağ, may	jau	may, yaw	may	mai	may	may	may	üs, ǰuu, may
67	egg	*yumurtka	yomortqa, kükəy	yomırka	yımırta	gakkı, jumurtxa	yımırtqa	ma'yek	jūmyrtqa	yumırtka	yomortqa	jumurtka	ǰïmïrtka
68	horn	*burgu	mögöź	mögez	müyüz, boynuz	müyüz	müyuz	mu'yiz	müiız	müyiz	möyös	müyüz	müüs
69	tail	*kudruk	qoyroq	qoyrıq	quyruq	quyruq	quyruq	quyrıq	qūiryq	kuyrık	qoyroq	kuyruk	kuyruk
70	feather	*tǖk	qawırhın, qawrıy	qawrıy	tük	qanat tük	tük	pa'r	jün, qauyrsyn	kuşın	qıyaq, qauırsın	jün	ǰuŋ, ǰum
71	hair	*s(i)ač, *kïl	səs	çäç, qıl	saç, qıl	çaç	çaç, tük, qıl	shash, tu'k, qıl	şaş, tük, qyl	şaş, kıl	cac	cac	čač, kïl*
72	head	*baĺč	baş	baş	baş	baş	baş	bas, gelle	bas	bas	paş	baş	baš
73	ear	*kulkak	qolaq	qolaq	qulaq	qulaq	qulaq	qulaq	qūlaq	kulak	qolaq	kulak	kulak
74	eye	*köŕ	küź	küz	köz	köz	göz	ko'z	köz	köz	küs	köz	kös
75	nose	*burun	tanaw, moron	borın	burun	burun	burun	murın	mūryn	burın	poron	murun	tumčuk, murun
76	mouth	*āgïŕ	awıź, ağıź	awız	ağız	auz	awuz	awız	auyz	avız	auıs	ooz	oos
77	tooth	*tīĺ	teş	teş	tiş	tiş	tiş	tis	tıs	tis	teş	tiş	tiš
78	tongue (organ)	*til	tel	tel	til	til	til	til	tıl	til	tel	til	til
79	fingernail	*dïrŋak	tırnaq	tırnaq	tırnaq	tırnaq	tırnaq	tırnaq	tyrnaq	tırnak	tırnaq	tırmak	tïrmak
80	foot	*adak	taban	taban	ayaq	taban	ayaq	taban	aäq, taban	taban	ayaq	but	but, ayak
81	leg	*būt	ayaq	ayak	bacaq	ayaq	ayaq, but	ayaq	aäq, būt	ayak	ayaq	but	but
82	knee	*topïk	tubıq	tez	tiz	tobuq	tobuq, tiz	dize	tıze	tiz	tubıq	tize	tize
83	hand	*elig	qul	qul	el	qol	qol	qol	qol	kol	qul	kol	kol
84	wing	*kāynat	qanat	qanat	qanat	qanat	qanat	qanat	qanat	kanat	qanat	kanat	kanat
85	belly	*kạrïn	es, qorhaq, qarın	eç, qorsaq	qursaq, qarın	qarın	qarın, qursaq	qarın, ish, qursaq	qaryn, ış, qūrsaq	iş, kursak	qorsaq, ec	kursak	karïn
86	guts	*bagïrsuk	esək	eçäk	iç, bağırsaq	çegile	içek	ishek	ışek	işek	ecäk	icegi	ičege
87	neck	*bōyn	muyın	muyen	boyun	boyun	boyun	moyın	moiyn	moyın	puyın	moyun	moyïn
88	back	*kerü, *arka	arqa	arka	arqa, sırt	arqa	arqa	arqa	arqa	arka	yeltkä, yertkä, sırt	arka	bel, arka
89	breast	*köküŕ	imsək	kükräk	köküs, kökrek	kökürek, yoşün, emçek	kökürek, töş	ko'kirek, to's, gewde	keude, kökırek, tös, emşek	kökirek	kükräk, tüş	emcek	emček
90	heart	*yürek	yörək	yöräk	yürek	jürek	yurek	ju'rek	jürek	yurek	yöräk	jürök	ǰürek
91	liver	*biagïr	bawır, bəğer	bawır	qara ciger	bauur	bawur	bawır	bauyr	bavır	pauır	boor	buur
92	to drink	*ič-	esergə	eçärgä	içmek	içerge	içmek	ishiw	ışu	işüv	eckäle	icüü	ičer
93	to eat	*yē-	aşarğa	aşarga	aşamaq	auuzlanırğa, aşarğa	aşamaq	jew	jeu	yev, aşav	aşanqalı	je	ǰiir
94	to bite	*ïsïr-	teşlərgə	teşlärgä	tişlemek	qabarğa	xapmaq	tislew	tısteu	tislev	teşlägäle	tiştöö	tišteer
95	to suck	*em-, *simü-	imergə, hurırğa	imärgä	emmek	emerge	emmek, sormaq	emiw, sorıw	emu, soru	émüv, soruv	imkäle	emüü*	soror, emer
96	to spit	*tüpkür-	tökörörgə	tökerergä	tükürmek	tükürürge	tükürmek	tu'kiriw	tükıru	tükirüv		tükürüü	tükürer
97	to vomit	*kus-	qośorğa	qosarga	qusmaq	qusarğa	qusmaq	qusıw, qayt etiw	qūsu	kusuv	qosqalı	kusuu	kuzar
98	to blow	*ür-	örörgə, iśergə	örergä, isärgä	esmek, üfürmek	ufgürürge	üfürmek, eşmek	u'rlew, esiw, u'plew	üru, ürleu	ürüv, ésüv		üylöö*	ürer
99	to breathe	*tï̄n	tın alırğa, dəm alırğa	sularga	nefes almak	solurğa	tınış almaq	dem alıw	dem alu	tınıs aluv	tın alğalı	dem aluu*	tïnar
100	to laugh	*kül-	kölörgə	kölergä	külmek	külürge	külemek	ku'liw	külu	külüv		külüü	katkïrar, küler
101	to see	*kör-	kürergə	kürergä	körmek	körürge	görmek	ko'riw	köru	körüv		körüü	körör
102	to hear	*ẹĺit-	işetergə	işetergä	eşitmek	eşitirge	eşitmek	esitiw	estu	ésitüv		uguu	ugar
103	to know	*bil-	belergə	belergä	bilmek	bilirge	bilmek	biliw	bılu	bilüv		bilüü	biler
104	to think	*tüĺ-ün-	uylarğa	uylarga	tüşünmek	sağışlanırğa, oyumlarğa	oylamaq	oylaw	oilau	oylav		oyloo	sananar, sanaar
105	to smell		yeśkərgə	isnärgä	qoqlamaq	iyiskerge	iyislemek	iyiskew	iıskeu*	iyiskilev		jıttoo	ǰïtaar
106	to fear	*kork-	qurqırğa	qurkırga	qorqmaq	qorqurğa	qorqmaq	qorqıw	qorqu	korkuv		korkuu	korkïïr
107	to sleep	*ūdï-	yoqlarğa	yoqlarga	yuqlamaq	juqlarğa	yuxlamaq	uyqılaw	ūiyqtau	uyklav	yoqlağalı	uktoo	uyuktaar
108	to live	*dīri-	yəşərgə	yaşärgä	yaşamaq	jaşarğa	yaşamaq	jasaw	jasau	yaşav		jaşoo	ǰürer, ǰadar
109	to die	*öl-	ülergə	ülärgä	ölmek	yolürge, auuşurğa	ölmek	o'liw	ölu	ölüv		ölüü	ölör
110	to kill	*öltür-	ülterergə	üterergä	öldürmek	yoltürürge, joyarğa	öltürmek	o'ltiriw	öltıru	öltirüv		öltürüü	öltürer
111	to fight	*saba-	huğışırğa, oroşorğa	köräşergä	dögüşmek	tutuşurğa, küreşirge	yabuşmaq, erişmek	urısıw, sawash etiw	soğysu, ūrysu	sogısuv, kavga étüv		soguşuu	tartïžar, kürežer, ǰuulažar*
112	to hunt	*ābla-	awlarğa	awlarga	avlamaq	uuçulanırğa	aw etmek	awlaw	aulau	añşılav		uuloo	aŋdaar, uulaar
113	to hit	*ur-	huğırğa, ororğa	suğarga, bärergä	urmaq	ururğa, soğarğa	urmaq	urıw, sog'ıw	ūru, soğu	soguv, uruv		uruu	sogor
114	to cut	*kes-	qırqırğa, kiśergə	kisärgä	kesmek	keserge, jırırğa	gesmek	kesiw	kesu	kesüv		kesüü	kezer
115	to split	*yār-	yarırğa	bülärgä	yarmaq	yuleşirge, bölürge	bölmek	bo'liw	jaru	bölüv		bölüü	bölör, oodor, ǰarar
116	to stab	*čok-	sənsergə, qaźarğa	çänçergä	soqmaq	çançırğa	çançmaq, qadamaq	shanshıw, qadaw	sūğu, qadau, şanşu	şanşuv, kadav		sayuu	sayar
117	to scratch	*kạĺčï-	tırnarğa	tırnarga	tırnamaq	tırnarğa	tırnamaq	tırnaw	tyrnau	tırnav		tırmoo	tïrmaar
118	to dig	*kaŕ-	qaźırğa	qazırga	qazmaq	qazarğa	qazmaq	qazıw	qazu	kazuv		kazuu	kazar
119	to swim	*yüŕ-	yöźörgə	yözärgä	yaldamaq	jüzerge	yuzmek	ju'ziw	jüzu	yaldav, yuzüv		süzüü	ežiner, ǰüzer
120	to fly	*uč-	osorğa	oçarga	uçmaq	uçarğa	uçmaq	ushıw	ūşu	uşuv	ocqalı	ucuu	učar
121	to walk	*yüri-	atlarğa	barırga, yörergä	yürmek	jürürge, barırğa	yurümek	жүриў	baru, jüru	yurüv		basuu	barar, ǰürer
122	to come	*kẹl-	kilergə	kilergä	kelmek	kelirge	gelmek	келиў	kelu	kelüv		kelüü	keler
123	to lie (as in a bed)	*yat-	yatırğa	yatarga	yatmaq, uzanmaq	jatarğa	yatmaq	жатыў	jatu	yatuv	yatqalı	jatuu	ǰadar
124	to sit	*oltur-	ultırırğa	utırırga	oturmaq	oltururğa	olturmaq	отырыў	otyru	oltıruv	utırğalı	oturuu	oturar
125	to stand	*dur-	tororğa	torırga	turmaq	süyelirge, sirelirge	turmaq	турыў	tūru	turuv	torğalı	turuu	turar
126	to turn (intransitive)	*ebir-	borolorğa, bororğa, əylənergə	borırga	burulmaq	bururğa	burmaq, burulmaq	бурыў, бурылыў	būru, būrylu	buruv, burıluv		buruluu	aylanar, burïlar
127	to fall	*düĺ-	töşörgə	töşärgä, yegılırga	tüşmek	tüşerge, jığılırğa	yığılmaq	қулаў, жығылыў	jauu, jyğylu, qūlau	yıgıluv		tüşüü	tüžer, ǰïgïlar
128	to give	*bēr-	birergə	birergä	bermek	berirge	bermek	бериў	beru	berüv		berüü	berer
129	to hold	*tut-	totorğa	totarga	tutmaq	tutarğa	tutmaq	тутыў, устаў	tūtu, ūstau	ıslav, tutuv		karmoo	tudar
130	to squeeze	*sïk-, *kïs-	qıśırğa	qısarga	sıqmaq	qısarğa	qısmaq	қысыў	qysu	kısuv		sıguu	sïgar
131	to rub	*sür(-t)-	ışqırğa, hörtörgə	ışkırga, uwarga	sürtmek	ışırğa	işımaq	ысқылаў, ысыў	ysqylau	ıskılav		sürtüü	ǰïžar
132	to wash	*yu(b)-	yıwırğa	yuarga	yuvmaq	juuarğa	juwmaq	жуўыў	juu	yuvuv		juu	ǰunar
133	to wipe	*sīl-	hörtörgə	sörtergä	silmek	sıyparğa, qurğaqsıtırğa	sibirmek	сүртиў	sürtu	sürtüv		aarcuu	arčïïr
134	to pull	*tart-	tartırğa	tartırga	çekmek	tartırğa	tartmaq	тартыў	tartu	tartuv		tartuu	tartar, čöyör
135	to push	*it-	etergə, etərergə, törtörgə	etärgä	itemek	türterge	türtmek, tebermek	ийтериў	iteru, türtu	iytev		türtüü	iyder
136	to throw	*ạt-	taşlarğa, bərergə	taşlarga	atmaq	atarğa	taşlamaq, atmaq	таслаў, ылақтырыў	tastau	taslav, bılaktıruv		ırgıtuu	taštaar
137	to tie	*b(i)ā-	bəylərgə, bağlarğa	bäylärgä	bağlamaq	baylarğa, eşerge	baylamaq	байлаў	bailau	baylav, bavlav		bayloo	buulaar
138	to sew	*tik-	tegergə	tegärgä	tikmek	tigerge	tikmek	тигиў	tıgu	tigüv		tigüü	köktöör, tiger
139	to count	*sā(y)-	hanarğa, iśəplərgə, xisaplarğa	sanarga	saymaq	sanarğa	sanamaq	санаў	sanau, esepteu	sanav		sanoo	tooloor, čottoor
140	to say	*āy-	əytergə, tiyergə, gəplərgə	äytergä	demek	aytırğa	aytmaq, demek	айтыў, деў	aitu, deu	aytuv, dev		aytuu	aydar, deer, söylöör
141	to sing	*tōj-, *öt-, *jaj-	yırlarğa	cırlarga	yırlamaq	jırlarğa	yırlamaq	қосық айтыў	jyrlau, än aitu	yırlav		ırdoo	kožoŋdoor, sarïndaar
142	to play	*oy-	uynarğa	uynarga	oynamaq	oynarğa	oynamaq	ойнаў	oinau	oynav		oynoo	oynoor
143	to float	*yüŕ-	yöźörgə	yözärgä	yaldamaq	jüzerge	yuzmek	жүзиў	jüzu	yaldav, yuzüv		kalkuu	ǰüzer
144	to flow	*ak-	ağırğa	ağarga	aqmaq	sarqırğa	aqmaq	ағыў	ağu	aguv		aguu	agar
145	to freeze	*toŋ-	tuñırğa, öşörgə	öşergä, tuñırga	buzlanmaq	buzlarğa, yuşürge	buzlamaq, üşümek	тоңыў	üsu, toñu	toñuv, buzlav, üsüv	tuñqalı, öşögäle	toŋuu	čarčaar, tonor
146	to swell	*sīĺč-	şeşergə	şeşärgä	şişmek	köberge	şişmek, göpmek	исиў	ısip-kebu, ısınu, ısu	sisüv		şişüü	sïstaar, köbör, tižiir
147	sun	*küneĺ	qoyaş	qoyaş	küneş	kün	gün, güneş	қуяс, күн	kün	kün	qoyaş	kün	kün
148	moon	*āń(k)	ay	ay	ay	ay	ay	ай	ai	ay	ay	ay	ay
149	star	*yulduŕ	yondoź	yoldız	yıldız	julduz	yulduz	жулдыз	jūldyz	yuldız	yıltıs	jıldız	ǰïldïs
150	water	*sub	hıw	su	suv	suu	suw	суў	su	suv	sıu	suu	suu
151	rain	*yagmur	yamğır	yañgır	yağmur	jauun	yañur, yawun	жамғыр	jañbyr, jauyn	yamgır	yañqır, yauın	jaan	ǰaaš, ǰaŋmïr
152	river	*yïrmak, *ögüŕ	yılğa, darʺya, nəher	yelga	özen, neer	çerek	özen	дəрья	özen	suv, yılga suv	yılğa	darıya*	suu
153	lake	*kȫl	kül	kül	göl	köl	köl	көл	köl	köl	kül	köl	köl
154	sea	*teŋiŕ	diñgeź	diñgez	deñiz	teñiz	deñiz	теңиз	teñız	teñiz	tiñkes	deŋiz	talay, teŋis
155	salt	*dūŕ	toź	toz	tuz	tuz	tuz	дуз	tūz	tuz	tos	tuz	tus
156	stone	*tiāĺ	taş	taş	taş	taş	taş	тас	tas	tas	taş	taş	taš
157	sand	*kum	qom	qom	qum	yuzmez, qum	xum, qayır	қум, шеге	qūm	kum, kayır	qom	kum	kumak, kum
158	dust	*tōz, *tōzan	sañ, tuźan	tuzan	toz	buqu	çañ	гирт, шаң	tozañ, şañ	şañ	tusan	caŋ	toozïn
159	earth	*yẹr	tupraq, yer	cir, tufraq	topraq	topuraq	topuraq	топырақ	topyraq, jer	topırak	tupraq	jer	tobrak, ǰer
160	cloud	*bulït	bolot	bolıt	bulut	bulut	bulut	булт	būlt	bulıt	polot	bulut	bulut
161	fog	*bus, *būg	toman	toman	tuman	tuman	tuman	думан	tūman	tuman	toman	tuman	tuman
162	sky	*teŋri	kük, asman	kük	kök	kök	kök	көк, аспан	kök, aspan*, äue*	kök	aua	asman*	teŋeri
163	wind	*yẹl	yel	cil	yel	jel	yel	жел	jel, samal*	yel	yel	jel	salkïn, ǰel
164	snow	*kār	qar	qar	qar	qar	qar	қар	qar	kar	qar	kar	kar
165	ice	*būŕ	boź	boz	buz	buz	buz	муз	mūz	buz	pos	muz	toš, mus
166	smoke	*tuman	tötön	töten	tütün	tütün	tütün	түтин	tütın, ys	tütin	tötön	tütün	ïš, tüdün
167	fire	*ōt	ut	ut	ateş, ot	ot	ot, yalın	от, жалын	ot, ört	ot, yalın	ut	ot	ot, ört*
168	ash	*kül	köl	köl	kül	kül	kül	күл	kül	kül	köl	kül	kül
169	to burn	*tam-	yanırğa	yanarga	yanmaq	janarğa	yanmaq, güymek	жаныў	janu	yanuv	yanqalı	küyüü	küyer
170	road	*yōl	yul	yul	yol	jol	yol	жол	jol	yol	yul	jol	ǰol
171	mountain	*tāg, *k(i)aya	taw	taw	dağ	tau	taw	таў	tau	tav	tau	too	kïr, tuu
172	red	*kïŕïl	qıźıl	qızıl	qırmızı, qızıl	qızıl	qızıl	қызыл	qyzyl	kızıl	qısıl	kızıl	kïzïl
173	green	*yāĺïl	yəşel	yaşel	yeşil	jaşil, kök	yaşıl, gök	жасыл	jasyl	yasıl	yäşel	jaşıl	ǰažïl
174	yellow	*siarïg	harı	sarı	sarı	sarı	sarı	сары	sary	sarı	sarı	sarı	sarï
175	white	*ürüŋ, *āk	aq	aq	beyaz, aq	aq	aq	ақ	aq	ak	aq	ak	ak
176	black	*kara, *qara	qara	qara	qara, siya	qara	qara	қара	qara	kara	qara	kara	kara
177	night	*kēče	tön, kisə	tön	gece	keçe	geçe	түн	tün	tün	tön	tün	tün
178	day	*kün	kön	kön	kün	kün	gün	күн	kün	kün	kön	kün	kün
179	year	*yāĺ, *yïl	yıl	yel	yıl, sene	jıl	yıl	жыл	jyl	yıl	yıl	jıl	ǰïl
180	warm	*yïlïg	yılı	cılı	issi	jılı	yılı	жыллы	jyly	yılı	yılı	jıluu	ǰïlu
181	cold	*sogïk	hıwıq	salkın, suwıq	suvuq	suuuq	suwuq	суўық	suyq, salqyn	suvık, salkın	sıuıq	suuk	sook
182	full	*tōl-	tulı	tulı	tolu	tolu	tolu	толы	toly, tolyq	tolı	tulı	toluk	tolo
183	new	*yaŋï	yañı	yaña	yañı	jañı	yañı	жаңа	jaña	yañı	yaña	jaŋı	ǰaŋï
184	old	*es-(kü)	iśke, qart*	iske, qart	eski, qart	eski, qart*	esgi	ески, көне	eskı, qart, kärı*	éski	iske	eski	eski, kargan*
185	good	*edgü	həybət, yaqşı	yaxşı	yahşı, eyi	axşı, igi	yaxşı	жақсы	jaqsy, igı	yaxşı, iygi	yaqşı	jakşı	ǰakšï
186	bad	*yaman	nasar, yaman	naçar	yaramay, yaman	aman, osal	yaman	жаман	naşar, jaman	yaman	yaman	jaman	ǰaman, koomoy
187	rotten	*čẹr	serek	çerek	çürük	çirigen, çirik	çirik	ширик	şırık	şirik	cerek	cirik	čirik
188	dirty	*kir	bısraq	pıçraq, kerle	kirli	kir	kir, nas	кирли	batpaqty, kır, las, sazdy	kirli, nas	kerle, pıcraq	kir	kirlü
189	straight	*tüŕ	tura, tuğrı	turı	tüz	tuura, tüz	tuwra, tüz	туўры, дүзиў	tüzu, tura	tuvra, tüz	turı, tös	tüz	tüs, čike
190	round	*yum, *tom, *deg, *dög, *dog	yomoro, tüñərək	tügäräk, yomrı	tögerek	tögerek	dögerek	думалақ, жумыры	domalaq, döñgelek, jūmyr	tımalak, tögerek	yomoro	togolok*	bolčok, tegerik
191	sharp (as a knife)	*yiti	ütker	ütken	keskin	jütü	itti	өткир	ötkır	ötkir	ütker	kurc	kurč
192	dull (as a knife)		ütməś	ütmäs	toqal	gumux, gumadax	tomaq	өтпес	ötpec, dökır	ötpes, topal	ütmäs	mokok	moko, ötpös
193	smooth	*tekiŕ	tigeź, şıma	şoma, tiges	tegiz	sıydam	tegiş	тегис	tegıs	tegis	tiges, yılmağay	jılmakay	kileŋ, ǰïlïm, tüs
194	wet	*ȫl	dımlı	yuyeş	dım	jibigen	suw, dım	ылғал	ylğal, dymqyl*	suv, suvlangan	sıulı	suu	ülüš, čïktu
195	dry	*kūrïk	qoro	qorı	quru	qurğaq	qurğaq, quru	қурғақ	qūrğaq	kurgak, kurı	qoro	kurgak	kurgak, kuru
196	correct	*kẹr-tü	döröś, tuğrı	döres, turı	doğru	tüz	durus	дурыс, туўры	dūrys, tura	durıs	törös	tuura	čïn
197	near	*yạguk	yaqın, ergə	yakın	yaqın	juuuq	yuwuq	жақын	jaqyn, juyq	yuvık	yıuıq	jakın	ǰuuk
198	far	*uŕak	alıś, yıraq	yeraq	uzaq	uzaq	uzaq, yıraq	узақ, алыс	alys, jyraq	uzak, alıs	alıs	alıs	ïraak
199	right	*oŋ	uñ	uñ	oñ, sağ	oñ	oñ	оң	oñ	oñ	uñ	oŋ	oŋ
200	left	*sōl	hul	sul	sol	sol	sol	сол, шеп	sol	sol	sul	sol	sol
201	at		-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә, -ла/-лә, öśtöndə	-da, -dä, östendä	-da, -de, -ta, -te	-да/-де, yusünde	-да/-де, üstünde	-да/-де/-та/-те, үстинде	-да/-де, astynda	-да/-де/-та/-те, üstinde	-ta, -tä	-da	-де/-те
202	in	*-de	-да/-дә/-та/-тә/-ҙа/-ҙә, -ла/-лә, esendə	-da, -dä, eçendä	-da, -de, -ta, -te	-да/-де, içinde	-да/-де, içinde	-да/-де/-та/-те, ишинде	-да/-де, ışınde	-да/-де/-та/-те, işinde	-ta, -tä	-da	-де/-те
203	with	*bile	menən, belən, ilə	belən	-nen, ile	bla	bulan	менен, бенен, пенен	-men, -menen	man, men	pelän, man	menen	-ла/-ле
204	and		həm, və, menən, да/дә/та/тә/ҙа/ҙә, ла/лә	da, dä, häm	ve	em, da	wa, -да/-де	және, ҳәм, -да/-де/-та/-те	jäne, men	ém, -да/-де/-та/-те	ta, tä, äm	jana	la, onoydo ok
205	if	*-sa	-һа/-һә, əgər, əgər źə, gər	-sa, -sä, ägär	eger	-са/-се, ese	eger	егер	-са/-се, eger	éger	ägär	-sa	-се/-зе
206	because	*üčün, *učun	sönki	çönki	çünki	yuçün, nek deseñ	nege tügül	себеби	öitkenı	nege deseñ	nik tisäñ	antkeni	neniŋ učun deze, učun
207	name	*āt	isem, at	isem, at	ad, isim	at	at	ат, исим	at, esım	at	isem	at	at

Swadesh lists
Individual languages
Abinomn Albanian Amdo Tibetan Amharic Armenian Aromanian Assamese Asturian Avar Azerbaijani Bangala Bashkir Basque Belarusian Bengali Berber Moroccan Amazigh Tashelhit Central Atlas Tamazight Big Nambas Bikol Central Bikol Iriga Bicolano Bisayan Cebuano Hiligaynon Kinaray-a Masbatenyo Tausug Waray-Waray Breton Bugis Bulgarian Burmese Burushaski Cape Verdean Carpathian Rusyn Catalan Chamorro Chavacano Chechen Chinese Mandarin Standard Mandarin Sichuanese Nanjingese Cantonese Gan Hakka Min Hokkien Eastern Min Wu Shanghainese Suzhounese Xiang Old Chinese Middle Chinese Cornish Creole Antillean Creole Guinea-Bissau Creole Jamaican Creole Haitian Creole Crimean Tatar Czech Old Czech Dalmatian Danish Dutch Afrikaans Limburgish Dutch Zealandic Dutch Egyptian English Old English Middle English Elamite Estonian Etruscan Fanagalo Faroese Fijian Finnish Fongbe French Old French Frisian Friulian Galician Garo Gelao Georgian German Gothic Greek Ancient Greek Guaraní Gujarati Hausa Hawaiian Hindustani Hindi Fiji Hindi Urdu Hittite Hmong Hungarian Hunsrik Icelandic Ilocano Ingush Irish Italian Japanese Old Japanese Classical Japanese Javanese Kangeanic Osing Sunda Sundanese Kannada Kapampangan Kashubian Kazakh Khmer Khoemana Komi-Zyrian Konkani Jizhao Koreanic Korean Middle Korean Jeju Kurmanji Kurukh Kyrgyz Latin Vulgar Latin Latvian Ligurian Lingala Linngithigh Lithuanian Lombard Low Saxon Sallaands Lower Sorbian Macedonian Maguindanao Makasar Malagasy Malay Betawi Indonesian Musi Malayalam Maltese Mandaic Mansi Northern Mansi Manx Māori Maranao Marathi Old Marathi Mauritian Creole Megleno-Romanian Meitei/Manipuri Mongolian Mokilese Murui Huitoto Navajo Neapolitan Nepali Norwegian Bokmål Nynorsk Occitan Ojibwe Okinawan Old Tupi Ossetian Papiamento Pashto Persian Old Persian Middle Persian Pirahã Polish Old Polish Portuguese Old Portuguese Punjabi Purepecha Quechua Romani Caló Romanian Russian Sambali Sangisari Sanskrit Saraiki Scottish Gaelic Semitic Arabic Standard Arabic Cypriot Arabic Egyptian Arabic Juba Arabic Moroccan Arabic South Levantine Arabic Tunisian Arabic Hebrew Biblical Hebrew Modern Hebrew Serbo-Croatian Siberian Tatar Sicilian Silesian Sinhala Slovak Slovene Somali Spanish Sranan Sumerian Swahili Swedish Tagalog Tahitian Tajik Tamil Tatar Telugu Temiar Tetum Tigrinya Thai Tocharian B Tok Pisin Tooro Tswana Turkic Turkish Turkmen Tuvaluan Ukrainian Upper Sorbian Uyghur Uzbek Vietnamese Walloon Welsh West Coast Bajau Wutunhua Wyandot Yiddish Zazaki Zulu ǃXóõ
Language families, family branches, and geographic groupings
Afroasiatic Algonquian and Iroquoian Arabic Austroasiatic Austronesian (Oceanic) Baltic Bantu Berber Celtic Chumashan and Hokan Dené–Yeniseian Dravidian Formosan Frisian Germanic Hmong-Mien Indo-Aryan Middle Early New Pahari Rajasthani Sindhic Indo-Iranian Italian Japonic Kra–Dai Mayan Muskogean Niger–Congo Northeast Caucasian Northwest Caucasian Oto-Manguean Paleosiberian Pama-Nyungan Penutian Romance Sino-Tibetan Sinitic Raji-Raute Tibeto-Burman Tibeto-Burman (Nepal) Kho-Bwa Kuki-Chin Slavic Siouan and Pawnee South American Tungusic Tupian Turkic Uralic Finnic Uto-Aztecan
Constructed languages
Esperanto Ido Interlingua Interlingue Klingon Láadan Lingua Franca Nova Lingwa de Planeta (Lidepla) Lojban Novial Toki Pona Volapük
Reconstructed proto-languages
Proto-Afroasiatic Proto-Austroasiatic Proto-Austronesian Proto-Balto-Slavic Proto-Bantu Proto-Basque Proto-Celtic Proto-Germanic Proto-Hellenic Proto-Indo-European Proto-Indo-Iranian Proto-Italic Proto-Japonic Proto-Mayan Proto-Slavic Proto-Turkic Proto-West Germanic Proto-Tai
(edit this template)