fenomenologische Psychologie en pedagogiek
Pedagogische communicatie
&
Jeugdige ontwikkeling... more fenomenologische Psychologie en pedagogiek
Pedagogische communicatie
&
Jeugdige ontwikkelingsfasen
Damiaan Denys, Gerard Heymans
Edmund Husserl, William James
Martinus Langeveld, Jan Ligthart
Johan Linschoten, Henri Rümke
en het fenomenologisch humanisme
Fenomenologisch archief
Zuider-Amstel 2023
Inhoud Archief № 5
Dorothea Timmers-Huigens Geloven als mogelijkheid Pedagogische fenomenologie en beroepsonderwijs Pedagogische geloofscommunicatie
Frederik J. Tolsma Inductie
Jan H. van den Berg Historische fenomenologie
H. C. Rümke, R. Otto en P. Neff Religieuze ontwikkelingsfasen 93
Martinus J. Langeveld Fenomenologische pedagogiek
H. C. Rümke Karakter & aanleg
Het spontane ontwaken van het numineuze gevoel
Ruth Wolf en D. Mok De vroege jeugd van Carry van Bruggen Pragmatische communicatie Interactie als systeem
Arne Jonges Redelijk geloven Husserl en het godsprobleem Husserl and the problem of God
Wittgenstein en James Het probleem van de verbinding Heschel en Husserl De vermenging van goed en kwaad
Bert Poll het heilige is per definitie onschendbaar
Sam Verschooren Fenomenologie & neuropsychologie J
ohan Linschoten De psychologie van William James
Jan Ligthart Van Eeeden en De kleine Johannes
Jan Ligthart Geboren pedagoog met een fijn pennetje
Bernard Lievegoed & Viktor Frankl Zingeven aan het leven
Viktor Frankl Overspannen? Tijdgeest, ziekte en genezing
Menschensohn, Reich Gottes, Theologie, Christentum, Christian theology
Inhoudsopgave:
Otto, R. (2... more Menschensohn, Reich Gottes, Theologie, Christentum, Christian theology Inhoudsopgave: Otto, R. (2015). Reich Gottes und Menschensohn: Ein religionsgeschichtlicher Versuch. Philipps-Universität Marburg. https://doi.org/10.17192/eb2015.0086
Inhalt A. Das Reich Gottes in Christi Verkündigung - I. Die Vorstufen der Verkündigung Jesu vom Reich - II. Die Verkündigung Jesu vom Reiche Gottes - III. Das Originale in Jesu Verkündigung vom Reich, ermessen an der Botschaft und Gestalt des Täufers - IV. Die Verkündung vom Schonhereinbruch des Reiches im einzelnen B. Reich Gottes und Menschensohn - 1. Die Gesalt Jesu als die von allem bloßen Profetentume sich unterscheidende eschatologische Heilsgestalt und als integrierender Bestandteil des Eschaton selber - 2. Das jesuanische Sendungsbewußtsein, noch abgesehen von seinen messianischen Einkleidungen - 3. Notwendigkeit messianischer Form - 4. Der Menschensohn und Henoch - 5. Henoch selber als der Menschensohn - 6. Jesu messianische Aussagen und Verhaltungen - 7. Die Selbstbezeichnung Jesu als Menschensohn - 8. Die Selbstbezeichnung Jesu als Menschensohn an Stelle der einfachen Ich-Aussage - 9. Der Zu-Erhöhende - 10. Die neue didachē: der durch Leiden rettende Messias - 11. Der Menschensohn als der leidende Gottesknecht - 12. Die Associationen von Lytron C. Christi Abendmahl als Jüngerweihe für den Eingang ins Gottesreich - 1. Die Berichte über Christi Abendmahl im Neuen Testament - 2. Der ursprüngliche Bericht - 3. Über den Typus der Abendmahls-Handlung Christi überhaupt - 4. Der eschatologische Segenskelch - 5. Die Diathēkē der Anwartschaft auf das Reich Gottes - 6. Das Deute-Wort zur Brotspende. Christus, nicht als Seelenspeise, sondern als im Tode Gebrochener - 7. Der besondere Typus der Brothandlung Christi - 8. I. Drastische Voraussage, Typus der profetischen OT - 9. II. Effektive Repräsentation zwecks Anteilgabe am Repräsentierten - 10. Die Associationen sakralen Essens - 11. Zusammenfassung der Ergebnisse - 12. Die späteren Entwicklungen, Veränderungen und Sinnverschiebungen - 13. Schluß D. Gottesreich und Charisma - 1. Der charismatische Typus - 2. Christus der Urcharismatiker selber - 3. Heilgabe und Exorcismus - 4. Charismatische Verkündigung und Geisterunterscheidung - 5. Das Charisma der Profetie. Andere charismatische Einzelzüge - 6. Charismatische apparitio. Das sogenannte Seewandeln - 7. Schluß - 8. Windisch über den pneumatischen Charakter Christi E. Beilagen - 1. Litterarischer Vergleich zwischen der Predigt Jesu und dem Henochbuche - 2. Menschensohn und Urmensch? - 3. Niemand erkennt den Vater, denn nur der Sohn - 4. Gnostisches in der Henochschen Apokalyptik - 5. Unser Bild und die Marburger Religionskundliche Sammlung
Digitale kopie van de editie Gießen: Töpelmann, 1932
Locatie: Universiteit van Marburg, Biblioth... more Digitale kopie van de editie Gießen: Töpelmann, 1932 Locatie: Universiteit van Marburg, Bibliotheek voor Religiewetenschappen (Bibliotheek Otto) Fenomenologisch Archief Zuider-Amstel Notities: Met tal van handgeschreven notities van de auteur.
Carolina Lea de Haan, Smilde 01-01-1881 - Laren 16-11-1932, zuster van de dichter Jacob Israël de... more Carolina Lea de Haan, Smilde 01-01-1881 - Laren 16-11-1932, zuster van de dichter Jacob Israël de Haan, dochter van een joodse godsdienstleraar, begon haar publicaties (onder de naam Carry van Bruggen) met schetsen naar het naturalistisch procedé, Breischooltjee, waaruit nog niet de op de voorgrond tredende eigenschappen van dit bijzonder en sterk talent spraken. Deze openbaarden zich in haar romans, als De Verlatene (1909) en Heleen 1913, in 1934, vermeerderd met achterin Enkele bladen uit Helene’s Dagboek, veel later nog Eva (1927), die haar deden kennen als een schrijfster van felle, hevige menselijkheid, behept meteen onweerstaanbare neiging tot zelfanalyse. Haar romans hebben hierdoor een sterk autobiografische inslag, het openhartig rekenschap geven van zichzelf is een treffende eigenschap er van. Daarnaast bleek in haar een bij vrouwelijke auteurs zelden voorkomende wijsgerigheid te leven, die haar in staat stelde tot een zeer oorspronkelijk en geëmotioneerd denken, steunend op een kennis van filosofie en cultuurgeschiedenis van machtige omvang. Haar Prometheus (1919), een getuigenis van de geestelijke crisis in het Europese denken door Wereldoorlog I, is daaruit voortgekomen. Het boek vond op verre na niet de waardering die het, ook bij alle gebreken van een ongeremde betoogtrant, herhalingen, tegenspraken, onverwerkte hegelianismen, zwakke compositie en een felle, eenzijdige visie, toch verdient om de sterke stroom van het denken waar0p de lezer zich voelt meegenomen, de grootse poging tot een samenvattende greep op de geestelijke ontwikkeling in de loop der eeuwen en het hartstochtelijke pleidooi voor de vrijwording van het denkend individu, die zij als zin en drijfkracht geschiedenis ziet, tegen alle tegenkrachten en belemmerende machten in. Veel later pas zou Ter Braak er de in het Carnaval der burgers nog bespeurbare invoed van ondergaan, en in een jonge generatie uit Wereldoorlog ii vond het, met de dappere wanhoop en de verwoede waarheidsdrift waaruit het geschreven is, opnieuw weerklank. H. A. Gomperts verzorgde de 2e druk (1946, met inleiding). Het is een magistraal verweer tegen de heerschappij van de schijn in de samenleving en een prachtige tekening van de oppositiefiguur in de Europese letterkunde en cultuur van de middeleeuwen tot nu. Het is de belangrijkste cultuurstudie die de Nederlandse letterkunde rijk is. Haar studie Hedendaags Fetisjisme (1925) over het gebruik van de taal in dienst van de schijn sluit er op aan. In Het huisje aan de sloot (1921) en enkele volgende boeken is zij teruggekeerd tot haar jeugdherinneringen uit de Zaanstreek.
Het Zelf: Een kritische analyse van de fenomenologische en
neuropsychologische benaderingen
Maste... more Het Zelf: Een kritische analyse van de fenomenologische en neuropsychologische benaderingen Masterproef neergelegd tot het behalen van de graad van Master in de Wijsbegeerte
Bewustzijn bij Husserl Wat moeten we verstaan onder bewustzijn binnen de fenomenologie? De analyse van het bewustzijn is een zeer belangrijk onderdeel van de fenomenologie omdat hierbij de fenomenologie zelf op spel staat, i.e. het kunnen analyseren van het bewustzijn (via de bewuste ervaring) is de mogelijkheidsvoorwaarde van de fenomenologie als wetenschap. Het is eveneens in het bewustzijn dat eender welk ander fenomeen verschijnt, dus een analyse van het bewustzijn moet vooraf gaan aan eender welke andere analyse. Hoe dit het best gedaan wordt is een punt van twist geweest dat heeft geleid tot twee verschillende vormen van fenomenologie, de reflectieve (Husserl) en de hermeneutische (Heidegger), zoals we al gezien hebben in het hoofdstuk over de fenomenologische methode. Zahavi (2005, pp. 31-48) bespreekt het fenomenologische bewustzijn zoals we het bij Husserl vinden. Volgens Husserl (1900-1901) zijn er drie grote kwesties die in verband met het bewustzijn onderzocht moeten worden. Ten eerste is er de vraag naar de eenheid van de bewustzijnsstroom, wat hij het fenomenale ego noemt. Daarnaast is er ook de kwestie van het zelfbewustzijn, wat voor de doeleinden van deze scriptie de belangrijkste analyse is. Hierbij staat de vraag centraal hoe de bewustzijnsstroom zich bewust wordt van zichzelf. Hier wordt verder nog uitgebreid op ingegaan, maar enige aanzetten kunnen hier al gegeven worden op basis van het werk van Husserl. De derde kwestie draait rond intentionaliteit. Laten we beginnen met de eerste kwestie. Hoewel hij een non-egologische theorie voorstaat, gebruikt Husserl bij de analyse van de bewustzijnsstroom toch de term ego. We gaan bij een bespreking van de ervaring dieper in op het verschil tussen een egologische en non-egologische theorie, voorlopig volstaat het om te zeggen dat Husserl (1900-1901) meende dat we in de ervaring zelf geen ego als pure identiteitspool tegenkomen. We kunnen volgens Husserl evenwel op een bepaalde manier toch over een ego spreken, op twee verschillende manieren zelfs. Ten eerste is er het ego als empirische persoon, waaraan we intersubjectief toegankelijke eigenschappen zoals geslacht, leeftijd etc. toeschrijven. Dit is een ego dat we in termen van het zelf als narratieve constructie zouden kunnen interpreteren, het ego als persoon. Daarnaast kan men ook spreken over het ego als de bewustzijnsstroom, i.e. de totaliteit van de ervaringen. Het ego is in deze betekenis dus niet iets dat buiten de ervaring of onafhankelijk ervan bestaat – in overeenstemming met zijn nonegologisch standpunt. Het is dit ego dat Husserl gebruikt om het bewustzijn te analyseren. Wanneer we deze som van ervaringen, i.e. het fenomenale ego, onderzoeken mogen we ons niet concentreren op bepaalde empirische mogelijkheidsvoorwaarden, bijvoorbeeld door te kijken naar de fysiologie of de neurologie van het specifieke organisme. We moeten ons richten op de essentiële eigenschappen van de ervaring in deze bewustzijnsstroom. Deze essentiële eigenschappen kunnen we ontdekken zonder dat we ons hoeven te beroepen op de specifieke empirische dragers van die ervaring. We zouden met andere woorden hetzelfde ontdekken bij een analyse van de ervaring zoals we die terugvinden bij mens, dier, of buitenaardse wezen, omdat wat we 50 ontdekken losstaat van bij wat voor soort wezen de ervaring zich manifesteert. Er bestaat dus volgens Husserl een soort van empirisch onafhankelijke essentie van de ervaring. De bewustzijnsstroom vormt een geheel, en dit geheel duiden we aan met het ego. Zoals gezegd is het ego niet iets dat buiten deze stroom staat. Het ego is het resultaat van deze unificatie, en kan er dus niet aan vooraf gaan of er de voorwaarde voor zijn. Husserl (1900-1901) beargumenteert deze stelling verder door op te merken dat we, wanneer we iets aan het ervaren zijn zonder ons intentioneel op die ervaring te richten, we geen ego tegenkomen. We worden als het ware geabsorbeerd door de ervaring zelf, zonder dat daar een ego aan te pas hoeft te komen. Het is enkel in de reflectie dat we dit ego ontdekken, het maakt dus strictu sensu geen deel uit van de ervaring op het moment dat die wordt doorleeft. Deze korte uitweiding over het ego als bewustzijnsstroom volstaat voor onze doeleinden. Interessanter binnen de context van deze scriptie is hoe dit bewustzijn in relatie staat tot zelfbewustzijn. Het is namelijk in het zelfbewustzijn dat we het zelf op het oog kunnen komen. Voor we daartoe komen moeten echter nog een aantal andere aspecten van het bewustzijn besproken worden, te beginnen met het concept fenomenaliteit. Dit concept kan gezien worden als de link tussen bewustzijn en ervaring, i.e. als een uitwerking van hoe ervaringen in het bewustzijn verschijnen. Fenomenaliteit Volgens Parnas en Sass (2011) is de notie van de fenomenaliteit dicht verwant aan de notie van het bewustzijn, indien bewustzijn begrepen wordt als een ontologisch domein. Wat ze hiermee willen zeggen is dat fenomenaliteit de dimensie is waarbinnen verschijningen kunnen plaatsvinden en daadwerkelijk plaatsvinden. Fenomenaliteit verwijst naar de specifieke gegevenheid van het gegevene of verschijnende, het feit dat iets zichzelf kan manifesteren in het bewustzijn. Fenomenaliteit is het medium dat de voorwaarde vormt voor eender welke fenomenale structuur, i.e. voor eender welke ervaring. We zijn ons in onze alledaagse omgang met de werkelijkheid niet bewust van de dimensie van fenomenaliteit omdat ze als omnipresent medium noodzakelijkerwijs onzichtbaar blijft, ze zit als het ware verborgen achter haar eigen vanzelfsprekendheid. We zijn ons er evenwel op een bepaalde manier altijd bewust 51 van simpelweg omdat objecten aan ons (kunnen) verschijnen, maar dit bewustzijn blijft doorgaans impliciet. Fenomenaliteit is niets dat bijkomend aan een verschijning wordt toegevoegd, net zoals het basale zelfbewustzijn bij een ervaring dat niet is. Ze schijnt door en in de verschijning, het wordt gemanifesteerd door het ‘daar-zijn’ van het object. De fenomenaliteit is de mogelijkheidsvoorwaarde voor het feit dat het object daar kan zijn voor ons, d.w.z. het is niet iets dat er los of onafhankelijk van bestaat Een belangrijk aspect van de fenomenaliteit is dat ze voor komt in graden van intensiteit, waarbij de mate waarin bewustzijn van ons bewustzijn binnendringt in onze ervaring van wereldlijke objecten varieert. In momenten van reflectie zijn we ons veel meer bewust van de fenomenaliteit dan op momenten waarin we als het ware opgaan in het object van de ervaring.
Bijlagen bij de Fenomenologische Bibliotheek van
U. M. Abraxas | Zuider-Amstel
Het archief o... more Bijlagen bij de Fenomenologische Bibliotheek van
U. M. Abraxas | Zuider-Amstel
Het archief ontsloten, de actuele data kunnen via deze link worden geraadpleegd.
Op p. 434: t.a.v. Intrinsieke oriëntatie: 'Persons with this orientation find their master motive... more Op p. 434: t.a.v. Intrinsieke oriëntatie: 'Persons with this orientation find their master motive in religion. Other needs, strong as they may be, are regarded as of less ultimate significance" en t.a.v. extrinsieke religiositeit: "Extrinsic values are always instrumental and utilitarian.
Bijlagen ter aanvulling van onze titels:
Husserl, Sjestov, Kierkegaard;
Fechner;
Rudolf Otto;
And... more Bijlagen ter aanvulling van onze titels: Husserl, Sjestov, Kierkegaard; Fechner; Rudolf Otto; Andreas Burnier.
Onkruid beheren: Inlevend waarnemen als inspiratie 6.6 Conclusie 7. Belang van toepassing van fen... more Onkruid beheren: Inlevend waarnemen als inspiratie 6.6 Conclusie 7. Belang van toepassing van fenomenologisch onderzoek 7.1 Relatie tussen mens en natuur 7.2 Duurzaamheid 7.3 Nieuwe kennis 7.4 Aandacht voor bos-en natuurbeheer 8. Toepassingsmogelijkheden van fenomenologisch onderzoek door Buiting Advies B.V.
... Opbouw 160 Franz Rosenzweig, De Ster van de Verlossing 167 EL Segal, Heilig, heilig, heilig i... more ... Opbouw 160 Franz Rosenzweig, De Ster van de Verlossing 167 EL Segal, Heilig, heilig, heilig is de Heer der Heerscharen 168 Rudolf Otto, Reisbrief uit Marokko 168 Rudolf Otto, OnElephanta 169 Henriëtte Roland Holst ... Pauls, de Engelse en de Zweedse aarts-bisschop. ...
Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankel... more Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak. De QR-code geeft de laatste update weer. https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
laatste wijziging 4 februari 2022, 1:33; versie 5.21 .
... Opbouw 160 Franz Rosenzweig, De Ster van de Verlossing 167 EL Segal, Heilig, heilig, heilig i... more ... Opbouw 160 Franz Rosenzweig, De Ster van de Verlossing 167 EL Segal, Heilig, heilig, heilig is de Heer der Heerscharen 168 Rudolf Otto, Reisbrief uit Marokko 168 Rudolf Otto, OnElephanta 169 Henriëtte Roland Holst ... Pauls, de Engelse en de Zweedse aarts-bisschop. ...
fenomenologische Psychologie en pedagogiek
Pedagogische communicatie
&
Jeugdige ontwikkeling... more fenomenologische Psychologie en pedagogiek
Pedagogische communicatie
&
Jeugdige ontwikkelingsfasen
Damiaan Denys, Gerard Heymans
Edmund Husserl, William James
Martinus Langeveld, Jan Ligthart
Johan Linschoten, Henri Rümke
en het fenomenologisch humanisme
Fenomenologisch archief
Zuider-Amstel 2023
Inhoud Archief № 5
Dorothea Timmers-Huigens Geloven als mogelijkheid Pedagogische fenomenologie en beroepsonderwijs Pedagogische geloofscommunicatie
Frederik J. Tolsma Inductie
Jan H. van den Berg Historische fenomenologie
H. C. Rümke, R. Otto en P. Neff Religieuze ontwikkelingsfasen 93
Martinus J. Langeveld Fenomenologische pedagogiek
H. C. Rümke Karakter & aanleg
Het spontane ontwaken van het numineuze gevoel
Ruth Wolf en D. Mok De vroege jeugd van Carry van Bruggen Pragmatische communicatie Interactie als systeem
Arne Jonges Redelijk geloven Husserl en het godsprobleem Husserl and the problem of God
Wittgenstein en James Het probleem van de verbinding Heschel en Husserl De vermenging van goed en kwaad
Bert Poll het heilige is per definitie onschendbaar
Sam Verschooren Fenomenologie & neuropsychologie J
ohan Linschoten De psychologie van William James
Jan Ligthart Van Eeeden en De kleine Johannes
Jan Ligthart Geboren pedagoog met een fijn pennetje
Bernard Lievegoed & Viktor Frankl Zingeven aan het leven
Viktor Frankl Overspannen? Tijdgeest, ziekte en genezing
Menschensohn, Reich Gottes, Theologie, Christentum, Christian theology
Inhoudsopgave:
Otto, R. (2... more Menschensohn, Reich Gottes, Theologie, Christentum, Christian theology Inhoudsopgave: Otto, R. (2015). Reich Gottes und Menschensohn: Ein religionsgeschichtlicher Versuch. Philipps-Universität Marburg. https://doi.org/10.17192/eb2015.0086
Inhalt A. Das Reich Gottes in Christi Verkündigung - I. Die Vorstufen der Verkündigung Jesu vom Reich - II. Die Verkündigung Jesu vom Reiche Gottes - III. Das Originale in Jesu Verkündigung vom Reich, ermessen an der Botschaft und Gestalt des Täufers - IV. Die Verkündung vom Schonhereinbruch des Reiches im einzelnen B. Reich Gottes und Menschensohn - 1. Die Gesalt Jesu als die von allem bloßen Profetentume sich unterscheidende eschatologische Heilsgestalt und als integrierender Bestandteil des Eschaton selber - 2. Das jesuanische Sendungsbewußtsein, noch abgesehen von seinen messianischen Einkleidungen - 3. Notwendigkeit messianischer Form - 4. Der Menschensohn und Henoch - 5. Henoch selber als der Menschensohn - 6. Jesu messianische Aussagen und Verhaltungen - 7. Die Selbstbezeichnung Jesu als Menschensohn - 8. Die Selbstbezeichnung Jesu als Menschensohn an Stelle der einfachen Ich-Aussage - 9. Der Zu-Erhöhende - 10. Die neue didachē: der durch Leiden rettende Messias - 11. Der Menschensohn als der leidende Gottesknecht - 12. Die Associationen von Lytron C. Christi Abendmahl als Jüngerweihe für den Eingang ins Gottesreich - 1. Die Berichte über Christi Abendmahl im Neuen Testament - 2. Der ursprüngliche Bericht - 3. Über den Typus der Abendmahls-Handlung Christi überhaupt - 4. Der eschatologische Segenskelch - 5. Die Diathēkē der Anwartschaft auf das Reich Gottes - 6. Das Deute-Wort zur Brotspende. Christus, nicht als Seelenspeise, sondern als im Tode Gebrochener - 7. Der besondere Typus der Brothandlung Christi - 8. I. Drastische Voraussage, Typus der profetischen OT - 9. II. Effektive Repräsentation zwecks Anteilgabe am Repräsentierten - 10. Die Associationen sakralen Essens - 11. Zusammenfassung der Ergebnisse - 12. Die späteren Entwicklungen, Veränderungen und Sinnverschiebungen - 13. Schluß D. Gottesreich und Charisma - 1. Der charismatische Typus - 2. Christus der Urcharismatiker selber - 3. Heilgabe und Exorcismus - 4. Charismatische Verkündigung und Geisterunterscheidung - 5. Das Charisma der Profetie. Andere charismatische Einzelzüge - 6. Charismatische apparitio. Das sogenannte Seewandeln - 7. Schluß - 8. Windisch über den pneumatischen Charakter Christi E. Beilagen - 1. Litterarischer Vergleich zwischen der Predigt Jesu und dem Henochbuche - 2. Menschensohn und Urmensch? - 3. Niemand erkennt den Vater, denn nur der Sohn - 4. Gnostisches in der Henochschen Apokalyptik - 5. Unser Bild und die Marburger Religionskundliche Sammlung
Digitale kopie van de editie Gießen: Töpelmann, 1932
Locatie: Universiteit van Marburg, Biblioth... more Digitale kopie van de editie Gießen: Töpelmann, 1932 Locatie: Universiteit van Marburg, Bibliotheek voor Religiewetenschappen (Bibliotheek Otto) Fenomenologisch Archief Zuider-Amstel Notities: Met tal van handgeschreven notities van de auteur.
Carolina Lea de Haan, Smilde 01-01-1881 - Laren 16-11-1932, zuster van de dichter Jacob Israël de... more Carolina Lea de Haan, Smilde 01-01-1881 - Laren 16-11-1932, zuster van de dichter Jacob Israël de Haan, dochter van een joodse godsdienstleraar, begon haar publicaties (onder de naam Carry van Bruggen) met schetsen naar het naturalistisch procedé, Breischooltjee, waaruit nog niet de op de voorgrond tredende eigenschappen van dit bijzonder en sterk talent spraken. Deze openbaarden zich in haar romans, als De Verlatene (1909) en Heleen 1913, in 1934, vermeerderd met achterin Enkele bladen uit Helene’s Dagboek, veel later nog Eva (1927), die haar deden kennen als een schrijfster van felle, hevige menselijkheid, behept meteen onweerstaanbare neiging tot zelfanalyse. Haar romans hebben hierdoor een sterk autobiografische inslag, het openhartig rekenschap geven van zichzelf is een treffende eigenschap er van. Daarnaast bleek in haar een bij vrouwelijke auteurs zelden voorkomende wijsgerigheid te leven, die haar in staat stelde tot een zeer oorspronkelijk en geëmotioneerd denken, steunend op een kennis van filosofie en cultuurgeschiedenis van machtige omvang. Haar Prometheus (1919), een getuigenis van de geestelijke crisis in het Europese denken door Wereldoorlog I, is daaruit voortgekomen. Het boek vond op verre na niet de waardering die het, ook bij alle gebreken van een ongeremde betoogtrant, herhalingen, tegenspraken, onverwerkte hegelianismen, zwakke compositie en een felle, eenzijdige visie, toch verdient om de sterke stroom van het denken waar0p de lezer zich voelt meegenomen, de grootse poging tot een samenvattende greep op de geestelijke ontwikkeling in de loop der eeuwen en het hartstochtelijke pleidooi voor de vrijwording van het denkend individu, die zij als zin en drijfkracht geschiedenis ziet, tegen alle tegenkrachten en belemmerende machten in. Veel later pas zou Ter Braak er de in het Carnaval der burgers nog bespeurbare invoed van ondergaan, en in een jonge generatie uit Wereldoorlog ii vond het, met de dappere wanhoop en de verwoede waarheidsdrift waaruit het geschreven is, opnieuw weerklank. H. A. Gomperts verzorgde de 2e druk (1946, met inleiding). Het is een magistraal verweer tegen de heerschappij van de schijn in de samenleving en een prachtige tekening van de oppositiefiguur in de Europese letterkunde en cultuur van de middeleeuwen tot nu. Het is de belangrijkste cultuurstudie die de Nederlandse letterkunde rijk is. Haar studie Hedendaags Fetisjisme (1925) over het gebruik van de taal in dienst van de schijn sluit er op aan. In Het huisje aan de sloot (1921) en enkele volgende boeken is zij teruggekeerd tot haar jeugdherinneringen uit de Zaanstreek.
Het Zelf: Een kritische analyse van de fenomenologische en
neuropsychologische benaderingen
Maste... more Het Zelf: Een kritische analyse van de fenomenologische en neuropsychologische benaderingen Masterproef neergelegd tot het behalen van de graad van Master in de Wijsbegeerte
Bewustzijn bij Husserl Wat moeten we verstaan onder bewustzijn binnen de fenomenologie? De analyse van het bewustzijn is een zeer belangrijk onderdeel van de fenomenologie omdat hierbij de fenomenologie zelf op spel staat, i.e. het kunnen analyseren van het bewustzijn (via de bewuste ervaring) is de mogelijkheidsvoorwaarde van de fenomenologie als wetenschap. Het is eveneens in het bewustzijn dat eender welk ander fenomeen verschijnt, dus een analyse van het bewustzijn moet vooraf gaan aan eender welke andere analyse. Hoe dit het best gedaan wordt is een punt van twist geweest dat heeft geleid tot twee verschillende vormen van fenomenologie, de reflectieve (Husserl) en de hermeneutische (Heidegger), zoals we al gezien hebben in het hoofdstuk over de fenomenologische methode. Zahavi (2005, pp. 31-48) bespreekt het fenomenologische bewustzijn zoals we het bij Husserl vinden. Volgens Husserl (1900-1901) zijn er drie grote kwesties die in verband met het bewustzijn onderzocht moeten worden. Ten eerste is er de vraag naar de eenheid van de bewustzijnsstroom, wat hij het fenomenale ego noemt. Daarnaast is er ook de kwestie van het zelfbewustzijn, wat voor de doeleinden van deze scriptie de belangrijkste analyse is. Hierbij staat de vraag centraal hoe de bewustzijnsstroom zich bewust wordt van zichzelf. Hier wordt verder nog uitgebreid op ingegaan, maar enige aanzetten kunnen hier al gegeven worden op basis van het werk van Husserl. De derde kwestie draait rond intentionaliteit. Laten we beginnen met de eerste kwestie. Hoewel hij een non-egologische theorie voorstaat, gebruikt Husserl bij de analyse van de bewustzijnsstroom toch de term ego. We gaan bij een bespreking van de ervaring dieper in op het verschil tussen een egologische en non-egologische theorie, voorlopig volstaat het om te zeggen dat Husserl (1900-1901) meende dat we in de ervaring zelf geen ego als pure identiteitspool tegenkomen. We kunnen volgens Husserl evenwel op een bepaalde manier toch over een ego spreken, op twee verschillende manieren zelfs. Ten eerste is er het ego als empirische persoon, waaraan we intersubjectief toegankelijke eigenschappen zoals geslacht, leeftijd etc. toeschrijven. Dit is een ego dat we in termen van het zelf als narratieve constructie zouden kunnen interpreteren, het ego als persoon. Daarnaast kan men ook spreken over het ego als de bewustzijnsstroom, i.e. de totaliteit van de ervaringen. Het ego is in deze betekenis dus niet iets dat buiten de ervaring of onafhankelijk ervan bestaat – in overeenstemming met zijn nonegologisch standpunt. Het is dit ego dat Husserl gebruikt om het bewustzijn te analyseren. Wanneer we deze som van ervaringen, i.e. het fenomenale ego, onderzoeken mogen we ons niet concentreren op bepaalde empirische mogelijkheidsvoorwaarden, bijvoorbeeld door te kijken naar de fysiologie of de neurologie van het specifieke organisme. We moeten ons richten op de essentiële eigenschappen van de ervaring in deze bewustzijnsstroom. Deze essentiële eigenschappen kunnen we ontdekken zonder dat we ons hoeven te beroepen op de specifieke empirische dragers van die ervaring. We zouden met andere woorden hetzelfde ontdekken bij een analyse van de ervaring zoals we die terugvinden bij mens, dier, of buitenaardse wezen, omdat wat we 50 ontdekken losstaat van bij wat voor soort wezen de ervaring zich manifesteert. Er bestaat dus volgens Husserl een soort van empirisch onafhankelijke essentie van de ervaring. De bewustzijnsstroom vormt een geheel, en dit geheel duiden we aan met het ego. Zoals gezegd is het ego niet iets dat buiten deze stroom staat. Het ego is het resultaat van deze unificatie, en kan er dus niet aan vooraf gaan of er de voorwaarde voor zijn. Husserl (1900-1901) beargumenteert deze stelling verder door op te merken dat we, wanneer we iets aan het ervaren zijn zonder ons intentioneel op die ervaring te richten, we geen ego tegenkomen. We worden als het ware geabsorbeerd door de ervaring zelf, zonder dat daar een ego aan te pas hoeft te komen. Het is enkel in de reflectie dat we dit ego ontdekken, het maakt dus strictu sensu geen deel uit van de ervaring op het moment dat die wordt doorleeft. Deze korte uitweiding over het ego als bewustzijnsstroom volstaat voor onze doeleinden. Interessanter binnen de context van deze scriptie is hoe dit bewustzijn in relatie staat tot zelfbewustzijn. Het is namelijk in het zelfbewustzijn dat we het zelf op het oog kunnen komen. Voor we daartoe komen moeten echter nog een aantal andere aspecten van het bewustzijn besproken worden, te beginnen met het concept fenomenaliteit. Dit concept kan gezien worden als de link tussen bewustzijn en ervaring, i.e. als een uitwerking van hoe ervaringen in het bewustzijn verschijnen. Fenomenaliteit Volgens Parnas en Sass (2011) is de notie van de fenomenaliteit dicht verwant aan de notie van het bewustzijn, indien bewustzijn begrepen wordt als een ontologisch domein. Wat ze hiermee willen zeggen is dat fenomenaliteit de dimensie is waarbinnen verschijningen kunnen plaatsvinden en daadwerkelijk plaatsvinden. Fenomenaliteit verwijst naar de specifieke gegevenheid van het gegevene of verschijnende, het feit dat iets zichzelf kan manifesteren in het bewustzijn. Fenomenaliteit is het medium dat de voorwaarde vormt voor eender welke fenomenale structuur, i.e. voor eender welke ervaring. We zijn ons in onze alledaagse omgang met de werkelijkheid niet bewust van de dimensie van fenomenaliteit omdat ze als omnipresent medium noodzakelijkerwijs onzichtbaar blijft, ze zit als het ware verborgen achter haar eigen vanzelfsprekendheid. We zijn ons er evenwel op een bepaalde manier altijd bewust 51 van simpelweg omdat objecten aan ons (kunnen) verschijnen, maar dit bewustzijn blijft doorgaans impliciet. Fenomenaliteit is niets dat bijkomend aan een verschijning wordt toegevoegd, net zoals het basale zelfbewustzijn bij een ervaring dat niet is. Ze schijnt door en in de verschijning, het wordt gemanifesteerd door het ‘daar-zijn’ van het object. De fenomenaliteit is de mogelijkheidsvoorwaarde voor het feit dat het object daar kan zijn voor ons, d.w.z. het is niet iets dat er los of onafhankelijk van bestaat Een belangrijk aspect van de fenomenaliteit is dat ze voor komt in graden van intensiteit, waarbij de mate waarin bewustzijn van ons bewustzijn binnendringt in onze ervaring van wereldlijke objecten varieert. In momenten van reflectie zijn we ons veel meer bewust van de fenomenaliteit dan op momenten waarin we als het ware opgaan in het object van de ervaring.
Bijlagen bij de Fenomenologische Bibliotheek van
U. M. Abraxas | Zuider-Amstel
Het archief o... more Bijlagen bij de Fenomenologische Bibliotheek van
U. M. Abraxas | Zuider-Amstel
Het archief ontsloten, de actuele data kunnen via deze link worden geraadpleegd.
Op p. 434: t.a.v. Intrinsieke oriëntatie: 'Persons with this orientation find their master motive... more Op p. 434: t.a.v. Intrinsieke oriëntatie: 'Persons with this orientation find their master motive in religion. Other needs, strong as they may be, are regarded as of less ultimate significance" en t.a.v. extrinsieke religiositeit: "Extrinsic values are always instrumental and utilitarian.
Bijlagen ter aanvulling van onze titels:
Husserl, Sjestov, Kierkegaard;
Fechner;
Rudolf Otto;
And... more Bijlagen ter aanvulling van onze titels: Husserl, Sjestov, Kierkegaard; Fechner; Rudolf Otto; Andreas Burnier.
Onkruid beheren: Inlevend waarnemen als inspiratie 6.6 Conclusie 7. Belang van toepassing van fen... more Onkruid beheren: Inlevend waarnemen als inspiratie 6.6 Conclusie 7. Belang van toepassing van fenomenologisch onderzoek 7.1 Relatie tussen mens en natuur 7.2 Duurzaamheid 7.3 Nieuwe kennis 7.4 Aandacht voor bos-en natuurbeheer 8. Toepassingsmogelijkheden van fenomenologisch onderzoek door Buiting Advies B.V.
... Opbouw 160 Franz Rosenzweig, De Ster van de Verlossing 167 EL Segal, Heilig, heilig, heilig i... more ... Opbouw 160 Franz Rosenzweig, De Ster van de Verlossing 167 EL Segal, Heilig, heilig, heilig is de Heer der Heerscharen 168 Rudolf Otto, Reisbrief uit Marokko 168 Rudolf Otto, OnElephanta 169 Henriëtte Roland Holst ... Pauls, de Engelse en de Zweedse aarts-bisschop. ...
Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankel... more Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak. De QR-code geeft de laatste update weer. https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
laatste wijziging 4 februari 2022, 1:33; versie 5.21 .
... Opbouw 160 Franz Rosenzweig, De Ster van de Verlossing 167 EL Segal, Heilig, heilig, heilig i... more ... Opbouw 160 Franz Rosenzweig, De Ster van de Verlossing 167 EL Segal, Heilig, heilig, heilig is de Heer der Heerscharen 168 Rudolf Otto, Reisbrief uit Marokko 168 Rudolf Otto, OnElephanta 169 Henriëtte Roland Holst ... Pauls, de Engelse en de Zweedse aarts-bisschop. ...
Joodse geldschieters, listige Arabische kooplieden en duidelijke afspraken: een woord is een woor... more Joodse geldschieters, listige Arabische kooplieden en duidelijke afspraken: een woord is een woord. Langdurige welvaart was het gevolg. De gehanteerde Codex is terug te vinden in de Mozaïsche wetten en het Romeinse recht en is daarmee onderdeel geworden van ons rechtssysteem, onze ethiek en onze cultuur. Het woord van Einstein dat emancipatie verandering is vanuit de traditie, en niet zoals Freud dacht een totale ommezwaai in het denken, is een oriëntatiepunt in verwarrende tijden.
Lofrede op de hedendaagsche genees- en natuurkunde / naar het Hoogduitsch van Dr. Mises, schrijver van De cholera verdedigd, enz., 1834
Soort publicatie:
Boek
Titel:
Lofrede op de hedendaagsche genees- en natuurkunde / naar het ... more Soort publicatie:
Boek
Titel:
Lofrede op de hedendaagsche genees- en natuurkunde / naar het Hoogduitsch van Dr. Mises, schrijver van De cholera verdedigd, enz.
Auteur:
Mises (Dr.)
Impressum:
Amsterdam : Hendrik Frijlink, 1834
Vorm:
23 cm.
Oorspronkelijke titel:
Panegyricus der jetzigen Medizin und Naturgeschichte, C.H.F. Hartmann, Leipzig 1822, 68 pagina's.
N.a.v. gesprek tussen Giel Beelen en Elke Wiss (https://youtu.be/XV_iPHEkvNQ)
18 jul. 2021
Als ... more N.a.v. gesprek tussen Giel Beelen en Elke Wiss (https://youtu.be/XV_iPHEkvNQ)
18 jul. 2021
Als kind ben ik vertrouwd geraakt met de sterrenhemel in al zijn overweldigende, geheimzinnige, bijna verschrikkelijke pracht. Want wij woonden in een toen nog heel stille streek van Nederland, het bosrijk gebied van de noordelijke Veluwe, en ons huis lag terzijde van het dorp, afgelegen. Opgezien naar de sterren heb ik daarom van kindsbeen af, niet allereerst met dichterlijke verbazing of ontroering maar met kinderlijke vanzelfsprekendheid. En een klein beetje kennis. Daar was de Melkweg en daar de Grote Beer, waar je de weg mee kon vinden als je verdwaald was. Aan de andere kant de Orion, een reus die door de hemel reisde. En Sirius, laag aan de horizon en heel helder. Meer niet, meer wilde ik, denk ik, ook niet weten. Ik zag dat krioelende heelal niet met een nieuwsgierig oog, ik had geen bêta-aanleg. Ik bewonderde. Zoals ik nog doe, maar helaas, ik, ja onze hele generatie is dat glorieuze schouwspel langzamerhand kwijtgeraakt. Het is iets dat ik terug moet vinden als ik met vakantie ga, in eenzame wildernissen, waar het kunstlicht van de grote steden nog niet de hemel verduistert. Wat hebben we daarmee veel verloren! Ik weet het, ik voel het gemis soms bijna schrijnend letterlijk. Ik weet het ook objectief, uit de geschiedenis. Onze vaderen, in de eeuwen der eeuwen, van de dichter van psalm 8 tot aan Guido Gazelle, hebben met die grote hemel geleefd, opgezien naar de sterren:
De individualpsychologie beschouwt het geestelijke, lichamelijke en sociale in het mensenleven al... more De individualpsychologie beschouwt het geestelijke, lichamelijke en sociale in het mensenleven als een ondeelbare eenheid (individueel = ondeelbaar). De relaties tussen mensen onderling -de verhouding van de enkeling t.o.v. de gemeenschap -beïnvloeden de ontwikkeling van de mens.
Voorwoord 5 Literatuurlijst 43 Bijlage 1 Kernleerplan actief burgerschap en sociale integratie: e... more Voorwoord 5 Literatuurlijst 43 Bijlage 1 Kernleerplan actief burgerschap en sociale integratie: een uitwerking van het eindniveau voor het voortgezet onderwijs 47 Bijlage 2 Burgerschap in kaart gebracht 59 Bijlage 3 Maatschappelijk verantwoord 65 Bijlage 4 Toezichtkader Inspectie van het onderwijs, samenvatting 85 ⏐ 5 Voorwoord De Onderwijsraad en het ministerie van OCW onderscheiden kwalificeren en socialiseren als hoofdfuncties van het onderwijs. En als primaire taak en verantwoordelijkheid voor elke school. De uitwerking voor de socialiseringsfunctie, die gedeeltelijk normatief is, kan in ons onderwijsbestel niet anders dan terughoudend zijn. De raad wees burgerschapsvorming aan als één van de drie belangrijke beleidspunten voor het ministerie van OCW, naast de kernkwalificaties en het waarborgen van een goede aansluiting. De socialisatiefunctie van het onderwijs is een belangrijk aandachtspunt in het onderwijsbeleid. ⏐ 8 bij de begeleiding van scholen voor primair en voortgezet onderwijs die deelnemen aan het project Scholenpanels Burgerschap. De voorliggende publicatie is een herziening van 'Een basis voor burgerschap'. De belangrijkste aanpassingen die zijn doorgevoerd zijn: het weglaten van een deel van de achtergronden en verantwoording van inhoudelijke keuzes en het verder aanscherpen van het inhoudelijke kader voor burgerschapsvorming. Daarnaast is een eerste voorstel voor een kernleerplan opgenomen. Dit kernleerplan heeft het eindniveau van havo/vwo als uitgangspunt genomen. De komende tijd wordt dit terugvertaald naar vmbo, onderbouw vo en het primair onderwijs. Deze publicatie richt zich op scholen, ontwikkelaars en schoolondersteuners die in hun werk kaders zoeken om hun activiteiten af te bakenen en richting te geven. In de uitwerking is uitgegaan van de leeftijdsgroep van 4 tot 16 jaar. Deze leeftijdsgrenzen moeten niet strikt worden opgevat. De keuze voor deze leeftijdsgroepen is gerelateerd aan de wetsvoorstellen, die zich richten op zowel het primair als voortgezet onderwijs. In het middelbaar beroepsonderwijs is andersoortige regelgeving rond 'Leren, loopbaan en burgerschap' van toepassing. De actieve burger De verantwoordelijke burger Vaardigheden De zich informerende burger De sociaalcommunicatieve burger De zich inlevende burger Kennis en inzicht De democratisch geletterde burger De sociaal geletterde burger De cultureel geletterde burger
Beschrijving van, reflectie op en verantwoording van moraal. Bezinning op goed en kwaad, op grond... more Beschrijving van, reflectie op en verantwoording van moraal. Bezinning op goed en kwaad, op grond van een gekozen godsdienstige levensbeschouwelijke visie.
Jongetjes worden door de omgeving vaak als onrustig, druk en agressief beoordeeld. Maar eigenlijk... more Jongetjes worden door de omgeving vaak als onrustig, druk en agressief beoordeeld. Maar eigenlijk is het is 'normaal' dat ze dat zijn, althans tussen 7 en 14 jaar. Ze moeten in die periode nog leren om de remknop te ontwikkelen. Niet zelden krijgen jongetjes onterecht een adhd etiket opgeplakt en krijgen ze een te laag schooladvies. Maar 'druk' is niet hetzelfde als ongeïnteresseerdheid.'8 Zoals reeds gesteld: Pedagogiek en levensbeschouwelijke vorming zijn nauw met elkaar verwant. Leren begint met verwondering. Dat is iets anders dan nieuwsgierigheid. Kinderen hebben behoefte aan oriëntatiepunten, zowel in tijd als in ruimte. 9 Verwondering of ernstige verbazing kan kinderen ook onzeker maken. Kinderen willen weten. Ze willen graag een eenduidig en begrijpelijk antwoord op hun (levens-)vragen. 7 Rümke K&A 8 Jolles 2010 p. 26 9 Zie hierover: M. Eliade, Het heilige en het profane, Amsterdam 2006
Een essay waarin mijn eigen visie op Levensbeschouwelijke vorming wordt gegeven. Als docent GL ge... more Een essay waarin mijn eigen visie op Levensbeschouwelijke vorming wordt gegeven. Als docent GL geef ik aan wat het belang ervan is voor de algemene ontwikkeling, wat gunstige condities zijn, hoe deze vorming tot stand komt en hoe jongeren omgaan met het andere, de anderen en het nieuwe. Aan de hand van de gelezen literatuur beschrijf ik mijn eigen ͚grondslagen͛ van levensbeschouwelijke vorming als basis voor vakleerplannen en concrete invullingen van het vak Levensbeschouwing. dinsdag 1 februari 2011 D. Mok 1 Vives geldt als de grootste Spaanse geleerde van de 16e eeuw. Na Erasmus was hij de belangrijkste vertegenwoordiger van het humanisme in de Nederlanden. Bij het nageslacht is hij vooral als opvoedkundige bekend gebleven. Prof. Chris Coppens schreef over hem: "Het denken van Vivès is heel actueel. Niet alleen liggen zijn ideeën mee aan de basis van moderne opvattingen over onderwijs, psychologie en pedagogie, Vivès was een pacifist en voorstander van een verenigd Europa. Alleen al vanwege die twee laatste opvattingen die toen niet zovanzelfsprekend waren, verdient Vives het om uit de schaduw van Erasmus te worden gehaald". 2 Het uitgangspunt van Comenius͛ pedagogiek was het leren door iets te doen, met een nadruk op het aanschouwelijke, meer dan op mondelinge overdracht, het voorbeeld eerder dan het belerend woord. 3 Pestalozzi wordt gezien als een pionier in de pedagogiek; de mens moet beginnen met de elementaire dingen te leren, zoals getallen, letters en klanken. Zijn ideeën sloten aan bij die van Jean-Jacques Rousseau. 4 De pedagogiek van Friedrich Fröbel was radicaal: onderwijs moet een creatief en dynamisch proces zijn, waarbij alle aspecten van de persoonlijkheid samen worden ontwikkeld, sociaal, moreel, esthetisch, spiritueel en wetenschappelijk. En het moet leuk zijn. 5 Dr. J. J. Gielen, Nijmegen
Een biografeem fragmententum. fenomenaal en typografisch digitarchief Abraxas|Zuider-Amstelboeken... more Een biografeem fragmententum. fenomenaal en typografisch digitarchief Abraxas|Zuider-Amstelboekenkast
Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken
is een dynamisch project en toeganke... more Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak. De QR-code geeft de laatste update weer. https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
laatste wijziging 4 februari 2022, 1:33; versie 5.21 .
Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken
is een dynamisch project en toeganke... more Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak. De QR-code geeft de laatste update weer. https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
archief abraxas | zuider-amstelboeken Documenten I , 2021
Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankel... more Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak. De QR-code op blz 2 geeft de laatste update weer. https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
De Omgevallen Boekenkast №𝟸 Fenomenologisch archief, 2022
Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is
een dynamisch project en toegankel... more Het Fenomenologisch archief van Abraxas|Zuider-Amstelboeken is een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak. De qr-code geeft de laatste stand van zaken weer.
De fenomenologische methode heeft vaste grond gevonden in de humaniora. Eerst vooral in de godsdi... more De fenomenologische methode heeft vaste grond gevonden in de humaniora. Eerst vooral in de godsdienstwetenschap (Philipps-Universität Marburg en rug) en psychiatrie ( Albert Ludwig Universität Freiburg en uu) en het agnostisch humanisme. In 1923 publiceerde H. C. Rümke zijn dissertatie Phaenomenologisch en klinisch-psychiatrisch onderzoek over geluksgevoel. In 1933 verscheen in Tübingen het magnum opus van de Groningse hoogleraar Gerardus van der Leeuw Phänomenologie der Religion. Zowel Rümke als Van der Leeuw hebben een blijvende invloed verworven in de Nederlandse cultuurgeschiedenis. Fragmenten uit het archief zijn terug te vinden in onze fenomenologische publicaties. Het belang zou er in kunnen schuilen dat steeds gepoogd is om alle begrippen zo helder mogelijk te duiden en in verschillende verbanden te bezien. Altijd handig voor studenten en belangstellenden. Op de eerste plaats is het ons er om te doen geweest het antwoord van Einstein op Freuds nihilisme te verwezenlijken: emancipatie vanuit de traditie, geen abrupt alles opeens anders doen. Hoe actueel wil je het hebben? De geïnstitutionaliseerde religie is in diskrediet gebracht, maar niet het religieuze zoeken dat weigert genoegen te nemen met triviale rituelen van macht en uitbuiting als uitdrukkingen van zingeving. Religie in overgeleverde vorm heeft voor ons afgedaan. Het zoeken naar de zin van het bestaan is gebleven. Einstein: ‘Ik ben een diep religieuze ongelovige’.
Uploads
Videos by Daniël Mok
Books by Daniël Mok
Pedagogische communicatie
&
Jeugdige ontwikkelingsfasen
Damiaan Denys, Gerard Heymans
Edmund Husserl, William James
Martinus Langeveld, Jan Ligthart
Johan Linschoten, Henri Rümke
en het fenomenologisch humanisme
Fenomenologisch archief
Zuider-Amstel 2023
Inhoud Archief № 5
Dorothea Timmers-Huigens Geloven als mogelijkheid Pedagogische fenomenologie en beroepsonderwijs Pedagogische geloofscommunicatie
Frederik J. Tolsma Inductie
Jan H. van den Berg Historische fenomenologie
H. C. Rümke, R. Otto en P. Neff Religieuze ontwikkelingsfasen 93
Martinus J. Langeveld Fenomenologische pedagogiek
H. C. Rümke Karakter & aanleg
Het spontane ontwaken van het numineuze gevoel
Ruth Wolf en D. Mok De vroege jeugd van Carry van Bruggen Pragmatische communicatie Interactie als systeem
Arne Jonges Redelijk geloven Husserl en het godsprobleem Husserl and the problem of God
Wittgenstein en James Het probleem van de verbinding Heschel en Husserl De vermenging van goed en kwaad
Bert Poll het heilige is per definitie onschendbaar
Sam Verschooren Fenomenologie & neuropsychologie J
ohan Linschoten De psychologie van William James
Jan Ligthart Van Eeeden en De kleine Johannes
Jan Ligthart Geboren pedagoog met een fijn pennetje
Bernard Lievegoed & Viktor Frankl Zingeven aan het leven
Viktor Frankl Overspannen? Tijdgeest, ziekte en genezing
Inhoudsopgave:
Otto, R. (2015). Reich Gottes und Menschensohn: Ein religionsgeschichtlicher Versuch. Philipps-Universität Marburg. https://doi.org/10.17192/eb2015.0086
Inhalt
A. Das Reich Gottes in Christi Verkündigung
- I. Die Vorstufen der Verkündigung Jesu vom Reich
- II. Die Verkündigung Jesu vom Reiche Gottes
- III. Das Originale in Jesu Verkündigung vom Reich, ermessen an der Botschaft und Gestalt des Täufers
- IV. Die Verkündung vom Schonhereinbruch des Reiches im einzelnen
B. Reich Gottes und Menschensohn
- 1. Die Gesalt Jesu als die von allem bloßen Profetentume sich unterscheidende eschatologische Heilsgestalt und als integrierender Bestandteil des Eschaton selber
- 2. Das jesuanische Sendungsbewußtsein, noch abgesehen von seinen messianischen Einkleidungen
- 3. Notwendigkeit messianischer Form
- 4. Der Menschensohn und Henoch
- 5. Henoch selber als der Menschensohn
- 6. Jesu messianische Aussagen und Verhaltungen
- 7. Die Selbstbezeichnung Jesu als Menschensohn
- 8. Die Selbstbezeichnung Jesu als Menschensohn an Stelle der einfachen Ich-Aussage
- 9. Der Zu-Erhöhende
- 10. Die neue didachē: der durch Leiden rettende Messias
- 11. Der Menschensohn als der leidende Gottesknecht
- 12. Die Associationen von Lytron
C. Christi Abendmahl als Jüngerweihe für den Eingang ins Gottesreich
- 1. Die Berichte über Christi Abendmahl im Neuen Testament
- 2. Der ursprüngliche Bericht
- 3. Über den Typus der Abendmahls-Handlung Christi überhaupt
- 4. Der eschatologische Segenskelch
- 5. Die Diathēkē der Anwartschaft auf das Reich Gottes
- 6. Das Deute-Wort zur Brotspende. Christus, nicht als Seelenspeise, sondern als im Tode Gebrochener
- 7. Der besondere Typus der Brothandlung Christi
- 8. I. Drastische Voraussage, Typus der profetischen OT
- 9. II. Effektive Repräsentation zwecks Anteilgabe am Repräsentierten
- 10. Die Associationen sakralen Essens
- 11. Zusammenfassung der Ergebnisse
- 12. Die späteren Entwicklungen, Veränderungen und Sinnverschiebungen
- 13. Schluß
D. Gottesreich und Charisma
- 1. Der charismatische Typus
- 2. Christus der Urcharismatiker selber
- 3. Heilgabe und Exorcismus
- 4. Charismatische Verkündigung und Geisterunterscheidung
- 5. Das Charisma der Profetie. Andere charismatische Einzelzüge
- 6. Charismatische apparitio. Das sogenannte Seewandeln
- 7. Schluß
- 8. Windisch über den pneumatischen Charakter Christi
E. Beilagen
- 1. Litterarischer Vergleich zwischen der Predigt Jesu und dem Henochbuche
- 2. Menschensohn und Urmensch?
- 3. Niemand erkennt den Vater, denn nur der Sohn
- 4. Gnostisches in der Henochschen Apokalyptik
- 5. Unser Bild und die Marburger Religionskundliche Sammlung
Nachtrag zu ‘Das Heilige’
Aus Kapitel II von Das Gefühl des Überweltlichen
Mythus & Religion in Wundts Völkerpsychologie
Der Sensus Numinis als geschichtlicher Ursprung der Religion
Locatie: Universiteit van Marburg, Bibliotheek voor Religiewetenschappen (Bibliotheek Otto)
Fenomenologisch Archief Zuider-Amstel
Notities: Met tal van handgeschreven notities van de auteur.
neuropsychologische benaderingen
Masterproef neergelegd tot het behalen van de graad van Master in de Wijsbegeerte
Bewustzijn bij Husserl
Wat moeten we verstaan onder bewustzijn binnen de fenomenologie? De analyse van het bewustzijn is een zeer belangrijk onderdeel van de fenomenologie omdat hierbij de fenomenologie zelf op spel staat, i.e. het kunnen analyseren van het bewustzijn (via de bewuste ervaring) is de mogelijkheidsvoorwaarde van de fenomenologie als wetenschap. Het is eveneens in het bewustzijn dat eender welk ander fenomeen verschijnt, dus een analyse van het bewustzijn moet vooraf gaan aan eender welke andere analyse. Hoe dit het best gedaan wordt is een punt van twist geweest dat heeft geleid tot twee verschillende vormen van fenomenologie, de reflectieve (Husserl) en de hermeneutische (Heidegger), zoals we al gezien hebben in het hoofdstuk over de fenomenologische methode.
Zahavi (2005, pp. 31-48) bespreekt het fenomenologische bewustzijn zoals we
het bij Husserl vinden. Volgens Husserl (1900-1901) zijn er drie grote kwesties die in
verband met het bewustzijn onderzocht moeten worden. Ten eerste is er de vraag naar
de eenheid van de bewustzijnsstroom, wat hij het fenomenale ego noemt. Daarnaast is
er ook de kwestie van het zelfbewustzijn, wat voor de doeleinden van deze scriptie de
belangrijkste analyse is. Hierbij staat de vraag centraal hoe de bewustzijnsstroom zich
bewust wordt van zichzelf. Hier wordt verder nog uitgebreid op ingegaan, maar enige
aanzetten kunnen hier al gegeven worden op basis van het werk van Husserl. De
derde kwestie draait rond intentionaliteit.
Laten we beginnen met de eerste kwestie. Hoewel hij een non-egologische
theorie voorstaat, gebruikt Husserl bij de analyse van de bewustzijnsstroom toch de
term ego. We gaan bij een bespreking van de ervaring dieper in op het verschil tussen
een egologische en non-egologische theorie, voorlopig volstaat het om te zeggen dat
Husserl (1900-1901) meende dat we in de ervaring zelf geen ego als pure
identiteitspool tegenkomen. We kunnen volgens Husserl evenwel op een bepaalde
manier toch over een ego spreken, op twee verschillende manieren zelfs. Ten eerste is
er het ego als empirische persoon, waaraan we intersubjectief toegankelijke
eigenschappen zoals geslacht, leeftijd etc. toeschrijven. Dit is een ego dat we in
termen van het zelf als narratieve constructie zouden kunnen interpreteren, het ego als
persoon. Daarnaast kan men ook spreken over het ego als de bewustzijnsstroom, i.e.
de totaliteit van de ervaringen. Het ego is in deze betekenis dus niet iets dat buiten de
ervaring of onafhankelijk ervan bestaat – in overeenstemming met zijn nonegologisch
standpunt. Het is dit ego dat Husserl gebruikt om het bewustzijn te
analyseren.
Wanneer we deze som van ervaringen, i.e. het fenomenale ego, onderzoeken
mogen we ons niet concentreren op bepaalde empirische mogelijkheidsvoorwaarden,
bijvoorbeeld door te kijken naar de fysiologie of de neurologie van het specifieke
organisme. We moeten ons richten op de essentiële eigenschappen van de ervaring in
deze bewustzijnsstroom. Deze essentiële eigenschappen kunnen we ontdekken zonder
dat we ons hoeven te beroepen op de specifieke empirische dragers van die ervaring.
We zouden met andere woorden hetzelfde ontdekken bij een analyse van de ervaring
zoals we die terugvinden bij mens, dier, of buitenaardse wezen, omdat wat we
50
ontdekken losstaat van bij wat voor soort wezen de ervaring zich manifesteert. Er
bestaat dus volgens Husserl een soort van empirisch onafhankelijke essentie van de
ervaring.
De bewustzijnsstroom vormt een geheel, en dit geheel duiden we aan met het
ego. Zoals gezegd is het ego niet iets dat buiten deze stroom staat. Het ego is het
resultaat van deze unificatie, en kan er dus niet aan vooraf gaan of er de voorwaarde
voor zijn.
Husserl (1900-1901) beargumenteert deze stelling verder door op te merken dat
we, wanneer we iets aan het ervaren zijn zonder ons intentioneel op die ervaring te
richten, we geen ego tegenkomen. We worden als het ware geabsorbeerd door de
ervaring zelf, zonder dat daar een ego aan te pas hoeft te komen. Het is enkel in de
reflectie dat we dit ego ontdekken, het maakt dus strictu sensu geen deel uit van de
ervaring op het moment dat die wordt doorleeft.
Deze korte uitweiding over het ego als bewustzijnsstroom volstaat voor onze
doeleinden. Interessanter binnen de context van deze scriptie is hoe dit bewustzijn in
relatie staat tot zelfbewustzijn. Het is namelijk in het zelfbewustzijn dat we het zelf op
het oog kunnen komen. Voor we daartoe komen moeten echter nog een aantal andere
aspecten van het bewustzijn besproken worden, te beginnen met het concept
fenomenaliteit. Dit concept kan gezien worden als de link tussen bewustzijn en
ervaring, i.e. als een uitwerking van hoe ervaringen in het bewustzijn verschijnen.
Fenomenaliteit
Volgens Parnas en Sass (2011) is de notie van de fenomenaliteit dicht verwant aan de
notie van het bewustzijn, indien bewustzijn begrepen wordt als een ontologisch
domein. Wat ze hiermee willen zeggen is dat fenomenaliteit de dimensie is
waarbinnen verschijningen kunnen plaatsvinden en daadwerkelijk plaatsvinden.
Fenomenaliteit verwijst naar de specifieke gegevenheid van het gegevene of
verschijnende, het feit dat iets zichzelf kan manifesteren in het bewustzijn.
Fenomenaliteit is het medium dat de voorwaarde vormt voor eender welke
fenomenale structuur, i.e. voor eender welke ervaring.
We zijn ons in onze alledaagse omgang met de werkelijkheid niet bewust van
de dimensie van fenomenaliteit omdat ze als omnipresent medium noodzakelijkerwijs
onzichtbaar blijft, ze zit als het ware verborgen achter haar eigen
vanzelfsprekendheid. We zijn ons er evenwel op een bepaalde manier altijd bewust
51
van simpelweg omdat objecten aan ons (kunnen) verschijnen, maar dit bewustzijn
blijft doorgaans impliciet.
Fenomenaliteit is niets dat bijkomend aan een verschijning wordt toegevoegd,
net zoals het basale zelfbewustzijn bij een ervaring dat niet is. Ze schijnt door en in de
verschijning, het wordt gemanifesteerd door het ‘daar-zijn’ van het object. De
fenomenaliteit is de mogelijkheidsvoorwaarde voor het feit dat het object daar kan
zijn voor ons, d.w.z. het is niet iets dat er los of onafhankelijk van bestaat
Een belangrijk aspect van de fenomenaliteit is dat ze voor komt in graden van
intensiteit, waarbij de mate waarin bewustzijn van ons bewustzijn binnendringt in
onze ervaring van wereldlijke objecten varieert. In momenten van reflectie zijn we
ons veel meer bewust van de fenomenaliteit dan op momenten waarin we als het ware
opgaan in het object van de ervaring.
U. M. Abraxas | Zuider-Amstel
Het archief ontsloten, de actuele data kunnen via deze link worden geraadpleegd.
Husserl, Sjestov, Kierkegaard;
Fechner;
Rudolf Otto;
Andreas Burnier.
Papers by Daniël Mok
De QR-code geeft de laatste update weer.
https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
laatste wijziging 4 februari 2022, 1:33; versie 5.21 .
Pedagogische communicatie
&
Jeugdige ontwikkelingsfasen
Damiaan Denys, Gerard Heymans
Edmund Husserl, William James
Martinus Langeveld, Jan Ligthart
Johan Linschoten, Henri Rümke
en het fenomenologisch humanisme
Fenomenologisch archief
Zuider-Amstel 2023
Inhoud Archief № 5
Dorothea Timmers-Huigens Geloven als mogelijkheid Pedagogische fenomenologie en beroepsonderwijs Pedagogische geloofscommunicatie
Frederik J. Tolsma Inductie
Jan H. van den Berg Historische fenomenologie
H. C. Rümke, R. Otto en P. Neff Religieuze ontwikkelingsfasen 93
Martinus J. Langeveld Fenomenologische pedagogiek
H. C. Rümke Karakter & aanleg
Het spontane ontwaken van het numineuze gevoel
Ruth Wolf en D. Mok De vroege jeugd van Carry van Bruggen Pragmatische communicatie Interactie als systeem
Arne Jonges Redelijk geloven Husserl en het godsprobleem Husserl and the problem of God
Wittgenstein en James Het probleem van de verbinding Heschel en Husserl De vermenging van goed en kwaad
Bert Poll het heilige is per definitie onschendbaar
Sam Verschooren Fenomenologie & neuropsychologie J
ohan Linschoten De psychologie van William James
Jan Ligthart Van Eeeden en De kleine Johannes
Jan Ligthart Geboren pedagoog met een fijn pennetje
Bernard Lievegoed & Viktor Frankl Zingeven aan het leven
Viktor Frankl Overspannen? Tijdgeest, ziekte en genezing
Inhoudsopgave:
Otto, R. (2015). Reich Gottes und Menschensohn: Ein religionsgeschichtlicher Versuch. Philipps-Universität Marburg. https://doi.org/10.17192/eb2015.0086
Inhalt
A. Das Reich Gottes in Christi Verkündigung
- I. Die Vorstufen der Verkündigung Jesu vom Reich
- II. Die Verkündigung Jesu vom Reiche Gottes
- III. Das Originale in Jesu Verkündigung vom Reich, ermessen an der Botschaft und Gestalt des Täufers
- IV. Die Verkündung vom Schonhereinbruch des Reiches im einzelnen
B. Reich Gottes und Menschensohn
- 1. Die Gesalt Jesu als die von allem bloßen Profetentume sich unterscheidende eschatologische Heilsgestalt und als integrierender Bestandteil des Eschaton selber
- 2. Das jesuanische Sendungsbewußtsein, noch abgesehen von seinen messianischen Einkleidungen
- 3. Notwendigkeit messianischer Form
- 4. Der Menschensohn und Henoch
- 5. Henoch selber als der Menschensohn
- 6. Jesu messianische Aussagen und Verhaltungen
- 7. Die Selbstbezeichnung Jesu als Menschensohn
- 8. Die Selbstbezeichnung Jesu als Menschensohn an Stelle der einfachen Ich-Aussage
- 9. Der Zu-Erhöhende
- 10. Die neue didachē: der durch Leiden rettende Messias
- 11. Der Menschensohn als der leidende Gottesknecht
- 12. Die Associationen von Lytron
C. Christi Abendmahl als Jüngerweihe für den Eingang ins Gottesreich
- 1. Die Berichte über Christi Abendmahl im Neuen Testament
- 2. Der ursprüngliche Bericht
- 3. Über den Typus der Abendmahls-Handlung Christi überhaupt
- 4. Der eschatologische Segenskelch
- 5. Die Diathēkē der Anwartschaft auf das Reich Gottes
- 6. Das Deute-Wort zur Brotspende. Christus, nicht als Seelenspeise, sondern als im Tode Gebrochener
- 7. Der besondere Typus der Brothandlung Christi
- 8. I. Drastische Voraussage, Typus der profetischen OT
- 9. II. Effektive Repräsentation zwecks Anteilgabe am Repräsentierten
- 10. Die Associationen sakralen Essens
- 11. Zusammenfassung der Ergebnisse
- 12. Die späteren Entwicklungen, Veränderungen und Sinnverschiebungen
- 13. Schluß
D. Gottesreich und Charisma
- 1. Der charismatische Typus
- 2. Christus der Urcharismatiker selber
- 3. Heilgabe und Exorcismus
- 4. Charismatische Verkündigung und Geisterunterscheidung
- 5. Das Charisma der Profetie. Andere charismatische Einzelzüge
- 6. Charismatische apparitio. Das sogenannte Seewandeln
- 7. Schluß
- 8. Windisch über den pneumatischen Charakter Christi
E. Beilagen
- 1. Litterarischer Vergleich zwischen der Predigt Jesu und dem Henochbuche
- 2. Menschensohn und Urmensch?
- 3. Niemand erkennt den Vater, denn nur der Sohn
- 4. Gnostisches in der Henochschen Apokalyptik
- 5. Unser Bild und die Marburger Religionskundliche Sammlung
Nachtrag zu ‘Das Heilige’
Aus Kapitel II von Das Gefühl des Überweltlichen
Mythus & Religion in Wundts Völkerpsychologie
Der Sensus Numinis als geschichtlicher Ursprung der Religion
Locatie: Universiteit van Marburg, Bibliotheek voor Religiewetenschappen (Bibliotheek Otto)
Fenomenologisch Archief Zuider-Amstel
Notities: Met tal van handgeschreven notities van de auteur.
neuropsychologische benaderingen
Masterproef neergelegd tot het behalen van de graad van Master in de Wijsbegeerte
Bewustzijn bij Husserl
Wat moeten we verstaan onder bewustzijn binnen de fenomenologie? De analyse van het bewustzijn is een zeer belangrijk onderdeel van de fenomenologie omdat hierbij de fenomenologie zelf op spel staat, i.e. het kunnen analyseren van het bewustzijn (via de bewuste ervaring) is de mogelijkheidsvoorwaarde van de fenomenologie als wetenschap. Het is eveneens in het bewustzijn dat eender welk ander fenomeen verschijnt, dus een analyse van het bewustzijn moet vooraf gaan aan eender welke andere analyse. Hoe dit het best gedaan wordt is een punt van twist geweest dat heeft geleid tot twee verschillende vormen van fenomenologie, de reflectieve (Husserl) en de hermeneutische (Heidegger), zoals we al gezien hebben in het hoofdstuk over de fenomenologische methode.
Zahavi (2005, pp. 31-48) bespreekt het fenomenologische bewustzijn zoals we
het bij Husserl vinden. Volgens Husserl (1900-1901) zijn er drie grote kwesties die in
verband met het bewustzijn onderzocht moeten worden. Ten eerste is er de vraag naar
de eenheid van de bewustzijnsstroom, wat hij het fenomenale ego noemt. Daarnaast is
er ook de kwestie van het zelfbewustzijn, wat voor de doeleinden van deze scriptie de
belangrijkste analyse is. Hierbij staat de vraag centraal hoe de bewustzijnsstroom zich
bewust wordt van zichzelf. Hier wordt verder nog uitgebreid op ingegaan, maar enige
aanzetten kunnen hier al gegeven worden op basis van het werk van Husserl. De
derde kwestie draait rond intentionaliteit.
Laten we beginnen met de eerste kwestie. Hoewel hij een non-egologische
theorie voorstaat, gebruikt Husserl bij de analyse van de bewustzijnsstroom toch de
term ego. We gaan bij een bespreking van de ervaring dieper in op het verschil tussen
een egologische en non-egologische theorie, voorlopig volstaat het om te zeggen dat
Husserl (1900-1901) meende dat we in de ervaring zelf geen ego als pure
identiteitspool tegenkomen. We kunnen volgens Husserl evenwel op een bepaalde
manier toch over een ego spreken, op twee verschillende manieren zelfs. Ten eerste is
er het ego als empirische persoon, waaraan we intersubjectief toegankelijke
eigenschappen zoals geslacht, leeftijd etc. toeschrijven. Dit is een ego dat we in
termen van het zelf als narratieve constructie zouden kunnen interpreteren, het ego als
persoon. Daarnaast kan men ook spreken over het ego als de bewustzijnsstroom, i.e.
de totaliteit van de ervaringen. Het ego is in deze betekenis dus niet iets dat buiten de
ervaring of onafhankelijk ervan bestaat – in overeenstemming met zijn nonegologisch
standpunt. Het is dit ego dat Husserl gebruikt om het bewustzijn te
analyseren.
Wanneer we deze som van ervaringen, i.e. het fenomenale ego, onderzoeken
mogen we ons niet concentreren op bepaalde empirische mogelijkheidsvoorwaarden,
bijvoorbeeld door te kijken naar de fysiologie of de neurologie van het specifieke
organisme. We moeten ons richten op de essentiële eigenschappen van de ervaring in
deze bewustzijnsstroom. Deze essentiële eigenschappen kunnen we ontdekken zonder
dat we ons hoeven te beroepen op de specifieke empirische dragers van die ervaring.
We zouden met andere woorden hetzelfde ontdekken bij een analyse van de ervaring
zoals we die terugvinden bij mens, dier, of buitenaardse wezen, omdat wat we
50
ontdekken losstaat van bij wat voor soort wezen de ervaring zich manifesteert. Er
bestaat dus volgens Husserl een soort van empirisch onafhankelijke essentie van de
ervaring.
De bewustzijnsstroom vormt een geheel, en dit geheel duiden we aan met het
ego. Zoals gezegd is het ego niet iets dat buiten deze stroom staat. Het ego is het
resultaat van deze unificatie, en kan er dus niet aan vooraf gaan of er de voorwaarde
voor zijn.
Husserl (1900-1901) beargumenteert deze stelling verder door op te merken dat
we, wanneer we iets aan het ervaren zijn zonder ons intentioneel op die ervaring te
richten, we geen ego tegenkomen. We worden als het ware geabsorbeerd door de
ervaring zelf, zonder dat daar een ego aan te pas hoeft te komen. Het is enkel in de
reflectie dat we dit ego ontdekken, het maakt dus strictu sensu geen deel uit van de
ervaring op het moment dat die wordt doorleeft.
Deze korte uitweiding over het ego als bewustzijnsstroom volstaat voor onze
doeleinden. Interessanter binnen de context van deze scriptie is hoe dit bewustzijn in
relatie staat tot zelfbewustzijn. Het is namelijk in het zelfbewustzijn dat we het zelf op
het oog kunnen komen. Voor we daartoe komen moeten echter nog een aantal andere
aspecten van het bewustzijn besproken worden, te beginnen met het concept
fenomenaliteit. Dit concept kan gezien worden als de link tussen bewustzijn en
ervaring, i.e. als een uitwerking van hoe ervaringen in het bewustzijn verschijnen.
Fenomenaliteit
Volgens Parnas en Sass (2011) is de notie van de fenomenaliteit dicht verwant aan de
notie van het bewustzijn, indien bewustzijn begrepen wordt als een ontologisch
domein. Wat ze hiermee willen zeggen is dat fenomenaliteit de dimensie is
waarbinnen verschijningen kunnen plaatsvinden en daadwerkelijk plaatsvinden.
Fenomenaliteit verwijst naar de specifieke gegevenheid van het gegevene of
verschijnende, het feit dat iets zichzelf kan manifesteren in het bewustzijn.
Fenomenaliteit is het medium dat de voorwaarde vormt voor eender welke
fenomenale structuur, i.e. voor eender welke ervaring.
We zijn ons in onze alledaagse omgang met de werkelijkheid niet bewust van
de dimensie van fenomenaliteit omdat ze als omnipresent medium noodzakelijkerwijs
onzichtbaar blijft, ze zit als het ware verborgen achter haar eigen
vanzelfsprekendheid. We zijn ons er evenwel op een bepaalde manier altijd bewust
51
van simpelweg omdat objecten aan ons (kunnen) verschijnen, maar dit bewustzijn
blijft doorgaans impliciet.
Fenomenaliteit is niets dat bijkomend aan een verschijning wordt toegevoegd,
net zoals het basale zelfbewustzijn bij een ervaring dat niet is. Ze schijnt door en in de
verschijning, het wordt gemanifesteerd door het ‘daar-zijn’ van het object. De
fenomenaliteit is de mogelijkheidsvoorwaarde voor het feit dat het object daar kan
zijn voor ons, d.w.z. het is niet iets dat er los of onafhankelijk van bestaat
Een belangrijk aspect van de fenomenaliteit is dat ze voor komt in graden van
intensiteit, waarbij de mate waarin bewustzijn van ons bewustzijn binnendringt in
onze ervaring van wereldlijke objecten varieert. In momenten van reflectie zijn we
ons veel meer bewust van de fenomenaliteit dan op momenten waarin we als het ware
opgaan in het object van de ervaring.
U. M. Abraxas | Zuider-Amstel
Het archief ontsloten, de actuele data kunnen via deze link worden geraadpleegd.
Husserl, Sjestov, Kierkegaard;
Fechner;
Rudolf Otto;
Andreas Burnier.
De QR-code geeft de laatste update weer.
https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
laatste wijziging 4 februari 2022, 1:33; versie 5.21 .
Het woord van Einstein dat emancipatie verandering is vanuit de traditie, en niet zoals Freud dacht een totale ommezwaai in het denken, is een oriëntatiepunt in verwarrende tijden.
Boek
Titel:
Lofrede op de hedendaagsche genees- en natuurkunde / naar het Hoogduitsch van Dr. Mises, schrijver van De cholera verdedigd, enz.
Auteur:
Mises (Dr.)
Impressum:
Amsterdam : Hendrik Frijlink, 1834
Vorm:
23 cm.
Oorspronkelijke titel:
Panegyricus der jetzigen Medizin und Naturgeschichte, C.H.F. Hartmann, Leipzig 1822, 68 pagina's.
18 jul. 2021
Als kind ben ik vertrouwd geraakt met de sterrenhemel in al zijn overweldigende, geheimzinnige, bijna verschrikkelijke pracht. Want wij woonden in een toen nog heel stille streek van Nederland, het bosrijk gebied van de noordelijke Veluwe, en ons huis lag terzijde van het dorp, afgelegen. Opgezien naar de sterren heb ik daarom van kindsbeen af, niet allereerst met dichterlijke verbazing of ontroering maar met kinderlijke vanzelfsprekendheid. En een klein beetje kennis. Daar was de Melkweg en daar de Grote Beer, waar je de weg mee kon vinden als je verdwaald was. Aan de andere kant de Orion, een reus die door de hemel reisde. En Sirius, laag aan de horizon en heel helder. Meer niet, meer wilde ik, denk ik, ook niet weten. Ik zag dat krioelende heelal niet met een nieuwsgierig oog, ik had geen bêta-aanleg. Ik bewonderde. Zoals ik nog doe, maar helaas, ik, ja onze hele generatie is dat glorieuze schouwspel langzamerhand kwijtgeraakt. Het is iets dat ik terug moet vinden als ik met vakantie ga, in eenzame wildernissen, waar het kunstlicht van de grote steden nog niet de hemel verduistert. Wat hebben we daarmee veel verloren! Ik weet het, ik voel het gemis soms bijna schrijnend letterlijk. Ik weet het ook objectief, uit de geschiedenis. Onze vaderen, in de eeuwen der eeuwen, van de dichter van psalm 8 tot aan Guido Gazelle, hebben met die grote hemel geleefd, opgezien naar de sterren:
is een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak.
De QR-code geeft de laatste update weer.
https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
laatste wijziging 4 februari 2022, 1:33; versie 5.21 .
is een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak.
De QR-code geeft de laatste update weer.
https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
De QR-code op blz 2 geeft de laatste update weer.
https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
een dynamisch project en toegankelijk ter lering en de vermaak.
De qr-code geeft de laatste stand van zaken weer.
https://indd.adobe.com/view/d26ed613-4878-45e7-97c0-a5bd07052276
ISBN 978-90-79133-94-9
ean 9789079133949
Fragmenten uit het archief zijn terug te vinden in onze fenomenologische publicaties. Het belang zou er in kunnen schuilen dat steeds gepoogd is om alle begrippen zo helder mogelijk te duiden en in verschillende verbanden te bezien. Altijd handig voor studenten en belangstellenden. Op de eerste plaats is het ons er om te doen geweest het antwoord van Einstein op Freuds nihilisme te verwezenlijken: emancipatie vanuit de traditie, geen abrupt alles opeens anders doen.
Hoe actueel wil je het hebben? De geïnstitutionaliseerde religie is in diskrediet gebracht, maar niet het religieuze zoeken dat weigert genoegen te nemen met triviale rituelen van macht en uitbuiting als uitdrukkingen van zingeving. Religie in overgeleverde vorm heeft voor ons afgedaan. Het zoeken naar de zin van het bestaan is gebleven. Einstein: ‘Ik ben een diep religieuze ongelovige’.
Titel: Religie zonder verrassingen
Ondertitel: Humanitair vertrouwen zonder openbaring
Auteur: Huxley, Julian / Otto, Rudolf / Jones, Rufus / James, William
Redacteur: Mok, Daniël
Uitgever: Zuider-Amstel
Bibli. imprint: Zuider-Amstel
NUR-code: 734 Praktische filosofie
Reeks: Fenomenologische bibliotheek
Reeksnummer: 11
Druk: 1
Illustraties: Ja
Aantal pagina's: ca. 100
Taal: Nederlands
Versch. vorm: Eboek : Epub, digitaal watermerk, download
Versch. datum: 04-01-2022